Radion
KRONIEK
Duitse jeugd ziet noodzaak
van de dienstplicht in
Spoedig gesprek
ontwapening
AMERIKAANS ONDERZOEK
VOOR K4TWIJKS KUST
Ex-minister dreigt met
contra-revolutie in Laos
het2evoorde halve prijs
Zeven jongens „leenden"
in mei tien auto's
Lucht slechte geleider
Drie auto's bij Bussum
in botsing: twee doden
Geen Ned. stap
wegens Franse
minimumprijs
Peter Poole
opgehangen
RYNBENDE'S
NIEUW ROOD
HET CD VADERLAND
Nu lijkt het 01
voor Russen om
spoeling" toe te
het proces niemand uit het Westen mc
ontmoeten en hij is dus alleen aangevv.
op zijn eigen overwegingen om zijn gedrag
te bepalen. Als de Rusi
spiegelen dat zijn straf
hij bepaalde dingen verklaart en dat hij
zeker de kogel krijgt als hij iets anders
zegt, dan kan men zich indenken dat Po
wers ook zonder hersenspoeling de Russen
die hem volledig in hun macht hebben, een
beetje ter wille is. Tenslotte blijkt hij het
leven lief te hebben, want de gifnaald die
zijn chefs hem voor alle zekerheid hadden
meegegeven, heeft hij rustig genegeerd.
Ook Powers' bekentenis rechtvaardigt
nauwelijks de conclusie dat hij een „her
senspoeling" heeft ondergaan. Hij is een
intelligente jongeman en hij weet dat hij
midden in Rusland is terecht gekomen,
compleet met vliegtuig, camera's en foto's
van Russische, vliegvelden. Moet hij dar
beweren dat hij verdwaald was? (Nog ge
heel afgezien van het feit dat Washington
ook al „bekend" heeft). Het enige wat
men hier nu in het Westen kan doen is
nuchter afwachten wat het vonnis wordt.
Waarschijnlijk wordt het zwaar, want dan
heeft Chroesjtsjof straks, voor hij naar de
zitting van de V.H.-assemblée gaat, de
gelegenheid om een nobel gratiegebaar te
maken en zo de harten te winnen van po
litici die geloven dat de communisten toch
de kwaadsten nog niet zijn.
Onderzoek wijst uit:
Liever soldaat
dan officier
land door het „Service-insti
tuut voor marktonderzoek", is
gehouden heeft uitgewezen, dat
de mannelijke jeugd van de West-
duitse bondsrepubliek over het
algemeen genomen niet meer af
wijzend staat tegenover de mili
taire dienstplicht. Het betreft
hier voornamelijk de scholieren
in de hogere klassen van H.B.S.-
en gymnasia en aanstaande stu
denten. Het onderzoek in Vel-
bert - Noordrijnland - Westfalen
heeft bewezen, dat 57% der eind
examen candidaten bereid is de
militaire dienstplicht te vervul
len. "Voorts was 31% pertinent
tegen de dienstplicht, terwijl 12%
geen uitgesproken mening 'had.
Het Westduitse ministerie van
defensie, dat nog eens extra de jeugd
heeft doordrongen van de noodzaak
dienstplicht is over het resultaat
tevreden. Gewezen werd op de
noodzakelijkheid van West-Duits-
lands aandeel in het Noordatlantisch
bondgenootschap. Het ministerie dekt
zich vrijwel met een soortgelijke
quête, die een ander instituut 4
meningsonderzoek, het bekende
E.M.N.I.D. (instituut in Bielefeld)
het vorige jaar onder studenten
heeft -gehouden.
correspondent te Bonn)
Bij de gólfpaal in de Noordzee
buiten Katwijk zullen in de loop
van de volgende week geleerden
van het Woods Hole oceanogra-
fisch instituut Woods Hole, Mas
sachusetts), daarbij geassisteerd
door rijkswaterstaat, een onder
zoek instellen naar de invloed van
golven op het transport van
ment in ondiep zeewater.
Het onderzoek, mogelijk gemaakt
door een gift van de National science
foundation, staat onder leiding van
dr. John Ziegler, geoloog bij het Woods
Hole oceanografisch instituut. Dr. Zieg
ler, die thans deelneemt aan het in
ternationale geologisch congres in Ko
penhagen wordt begin volgende week
in Nederland verwacht.
Andere medewerkers van het Wonds
Hole instituut, die aan de onderzoekin
gen bij Katwijk zdllen deelnemen, zijn
onder meer de onderwaterfotograaf
David M. Owen en de Nederlander
Bernard Oostdam. die na net beëin
digen van zijn studie aan de McGill
De heer Oostdam vertoeft thans
reeds in' Nederland om de nodige
voorbereidingen voor de onderzoekingen
te treffen.
De Nederlandse rijkswaterstaat heeft
de Amerikanen een sleepboot en bij
behorend personeel ter beschikking ge
steld. Voorts genieten de Amerikanen
alle assistentie van het hoofd van de
directie waterhuishouding en waterbe
weging van rijkswaterstaat, ir. J. B.
Sehijff, van het hoofd van de afdeling
waterhuishouding van de Deltadienst,
ir. K. F. Valken, en van de sedimento-
loog verbonden aan de afdeling kust
onderzoek van de Deltadienst, J Ter-
windt.
De onderzoekingen zullen een periode
van ongeveer vier weken in beslag
men. De resultaten zullen ook
Nederland in het bijzonder vooi
Deltawerken van belang zijn.
E.M.N.I.D. kwam tot de slotsom,
dat 59 pet. der studenten positief
stond tegenover de dienstplicht.
Uit de verdere resultaten van de
jongste enquête blijkt, tevens, dat
de meningen omtrent de noodzaak
van het verrichten van militaire
dienstplicht regionaal sterk afwijken.
In deelstaten, die door de C.D.U.
worden geregeerd, zoals Sleeswijk-
Holstein, Rijnland-Pals en Baden-
Wurtemberg waren de percentages
dienstpl icht-,gene genen'respectie
velijk 71, 67 en 61 pet, veel hoger
dan in socialistische „Lander" als
Niedersaksen, Bremen en Hessen.
Hier waren de uitslagen respectieve
lijk 54, 54 en 44 pet.
Eén op de drie Westduitse jonge
mannen is bereid om reserve-officier
te worden en 59 pet. moet er niets
van hebben, terwijl 8 pet. het bij de
„Bundeswehr" eerst eens wil afkij
ken, alvorens zij tot een officiers
opleiding over gaan.
Ongetwijfeld houdt dit verband
met het „Wirtschaftswunder"de
jongemannen erkennen de noodzaak
van het verrichten van de dienst
plicht, maar willen ook geen dag
langer dan strikt nodig bij de „Bun
deswehr" blijven. De meesten wil
len zo gauw als mogelijk is gaan
studeren of een werkkring zoeken.
Ook hier staat Noordrijnland-West-
falen met 22 adspirant-reserve-offi-
cieren onderaan de schaal.
De voor gisteren bepaalde in
stallaties van de nieuwe door de
revolutionairen gesteunde rege
ring van Laos onder prins Soe-
vanna Phoema is uitgesteld om
dat een koerier met de noodzake
lijke documenten van de zich in
Loeang-Prabang bevindende ko-
ning niet was gearriveerd. De
reden van zijn te laat komen was
niet bekend.
Imiddels zijn er voor het eerst sinds
de staatsgreep van 9 augustus weer lijn-
toestellen met passagiers naar Bang
kok, Saigon en Hong Kong vertrokken.
De heropening van het vliegveld
bij dit pak
STRENGE STRAFFEN GEËIST
373) Dat er niet alleen tydens on- zou zich voordoen wanneer de lucht
weer, maar ook op mooie heldere een goede geleider was, want ook in
dagen elektriciteit in de atmosfeer dat geval zou de atmosferische elek-
aanwezig is, werd reeds 200 jaar ge- tricitelt naar het laagste punt (de
leden door Monnier vastgesteld, aarde) worden afgevoerd. Maar de
Latere metingen hebben aangetoond, lucht is niet geleidend, zodat we de
dat de spanningsverschillen toenemen bak niet gevuld moeten denken met
naarmate men zich hoger in de water, maar met zand. In dat geval
atmosfeer en dus verder van het stroomt alleen het zand dat vlak
negatief geladen aardoppervlak boven de pijp zit naar beneden en de
bevindt. Daardoor kan op een hoogte rest blijft onbeweeglijk op de plaats
van 10 km het potentiaalverschil met waar het is. Door het in de lucht
het aardoppervlak wel 200.000 volt steken van een metaalgeleider komen
bedragen! Dat komt neer op een dus als we het zo mogen uit-
spanningsverval van gemiddeld 20 drukken wel elektriciteitsdeeltjes
volt per meter. naar beneden vallen, maar dat zijn
Dicht bij het aardoppervlak is het uitsluitend de deeltjes die vlak tegen
spanningsverval echter veel groter de geleider zitten. De rest van de
dan de zojuist genoemde luttele 20 atmosferische elektriciteit blijft op
volt per meter. Hoewel het bedrag haar plaats, voor zo ver zij door
uiteraard zeer ver- luchtstromingen te-
TOCH IS
HET ZO!
anderljjk is en aan
zienlijke schomme
lingen vertoont, is
het spanningsver-
ringende damp
kring 's zomers by
goed weer gemid
deld 60 volt per
meter en 's winters
dat had u niet gedacht! 500 volt. pervlak
Bü nadering van een regenwolk kan nu, aan
het zelfs tot 1000 volt per meter op-
de lucht te steken en de elektriciteit
uit de hogere luchtlagen af te leiden groten) in de lucht laten
geleider
worden geduwd.
Een grotere stroom-
sterkte uit de atmo
sferische elektrici
teit zou dus alleen
verkregen kunnen
worden door een
aanzieniyke ver
groting van het op-
van de geleider. Wel-
voorstcllcn daartoe heeft het
werkeiyk niet ontbroken. Eén uit
vinder wilde zelfs een geweldig groot
iringende lucht te
de aarde, waardoor een perma
nente en kosteloze bron van elektrici
teit wordt aangeboord? Inderdaad,
men heeft dat geprobeerd door een
door middel van ballons. Toen bleek
dat de oppervlakte van een dergeiyk
net ongeveer 90.000 vierkante meter
zou moeten bedragen en dat de daar-
deze geleider werd afgevoerd kon bedrag
slechts in miljoenste delen vi
pères worden uitgedrukt. De oorzaak voorlopig
van dit mislukken was gelegen in de schrapt,
slechte geleiding van de lucht. Nu we
Misschien mogen we dit n
met water zou bevinden en we zou
den de bodem van deze bak door een
buis met de aarde verbinden, dan zou
al het water door de bus naar de
aarde worden afgevoerd. Ditzelfde
palen onderste boven zyn gegoten t
of yzeren hekken al dan niet diep in
de grond staan.
Daarover een volgende keer.
Gevangenisstraffen variërend
weken tot twee jaren, door te brengen
in de jeugdgevangenis te Zutphen, eiste
de officier van justitie bij de Haarlem
se rechtbank gisteren tegen zeven Haar
lemse jongens van 18 en 19 jaar, die
betrokken waren geweest bij diefstal
van ongeveer tien auto's. De groep
maakte er in de maand mei een ge
woonte van auto's open te breken met
gebruikmaking van inbrekerswerktuigen
en de wagens te gebruiken voor joy
riding. Bezoeken werden gebracht aan
Amsterdam, Zandvoort, de Zaanstreek
en IJmuiden. Geen van de jongelui was
in het bezit van een rijbewijs. De auto
werd na gebruik, zo maar ergens, al of
niet beschadigd, neergezet. De 18-jarige
leerling-verwarmingsmonteur D. W., te
gen wie een straf van twee jaar werd
geëist, stapte meestal als eerste in de
auto. Een collega van deze verdachte
de 18-jarige A. T. van O. hoorde zes
maanden tegen zich eisen en de 19-ja-
rige magazijnbediende L. van A. een
gewone gevangenisstraf van een jaar
en zes maanden. De eis tegen de 18-
jarige tuinder A. G. van der B. en de
18-jarige magazijnbediende M. J. B.,
die enkele malen aan het tochtje had
den deelgenomen was tien maanden ge
vangenisstraf, waarvan drie maanden
voorwaardelijk en tegen de 18-jarige
keukenknecht C. van D. een gevange
nisstraf van tien maanden,
twee maanden voorwaardelijk.
De officier van justitie vroeg de recht
bank de 18-jarige machinebankwerker
T. J. de V., die één keer mee is ge
weest een gevangenisstraf van zes we
ken op te leggen.
De verdedigers waren'van mening, dat
de jongelui zich niet schuldig hebben
gemaakt aan diefstal, zoals ten laste
was gelegd, maar aan joy-riding en
vroegen ontslag van rechtsvervolging
of anders een kortere straf.
De rechtbank zal over veertien dagen
uitspraak doen.
Het enige wat nog uiterlijk van een
strenge revolutionaire controle is over
gebleven is de sluiting van de banken.
De contra-revolutionairen in het zui
den. onder de afgezette minister van
defensie, generaal Phoemi Nosavan,
blijven beweren dat een „comité tegen
de staatsgreep" plannen maakt oir
zich in het bezit te stellen van Vien
tiane. Zij beschikken over een radio
station te Soevannakhet, waar Phoumi
zijn hoofdkwartier heeft. Via dit station
werd gisteren geëist dat de leider van
de revolutie, kapitein Konghe zich met
zijn parachutisten zou overgeven. Con
tra- revolutionaire eenheden zouden
Vientiane al tot op 25 kilometer zijn
genaderd-
Een nieuwe poging om Vientiane met
contra-revolutionaire pamfletten
overstromen is gisteren overigens
lukt omdat de uit een vliegtuig i
gelaten bundel niet open ging. In de
pamfletten wordt er bij de bevolking
op aan gedrongen, de leiding van Soe-
vanna Phoema niet te erkennen e
de terugkeer te wachten van de oude
regering.
Soevanna Phoema heeft voor de
dio gesproken en de militaire bevelheb
bers van Laos uitgenodigd zich te
enigen in Vientiane voor besprekir_„___,
nu de „politieke situatie zichzelf heeft
opgelost".
De revolutionaire leider, kapitein
Kong Le, sprak ook en zei dat Soevan
na Phoema beloofd had dat hij zijn po
litiek tot de laatste letter zou uitvoeren.
Verkiezingen in
Perzië ongeldig?
Dr. Baghai, eens een var
staande figuren in de Perzische arbei
derspartij en thans voorzitter van het
comité van „waakzaamheid bij de ver
kiezingen", heeft laten weten dat hij
van plan is de Sjah te vragen de ver
kiezingen, die op het ogenblik in Per-
worden gehouden, ongeldig te ver-
aren, daar „de regering het kiesrecht
iet heeft geëerbiedigd".
Kandidaten van de onafhankelijke par-
j in Teheran zouden bewijzen in han
den hebben dat de regering al bij de
verkiezingen tussenbeide is gekomen-
Zij zeiden dat de regering van tevoren
klaargemaakte stembiljetten had laten
uitdelen onder de arbeiders van de
staatsbedrijven.
De vier voornaamste onafhankelijke
kandidaten in Teheran, onder wie ex-
minister Al Amini, hebben donderdag-
gen het aftreden van de regering-
tl en stopzetting van de verkiezin
gen geëist. Zij zeggen in een communi
qué dat zij de verkiezingen zullen boy
cotten als hun eisen niet ingewilligd
worden.
Twee doden, een zeer ernstig
gewonde en een enorme ravage
dat was gisteravond de droevige
afloop van een botsing tussen
drip auto's op het haast beruchtp
dep' van Rijksweg nr 1, de
Muider straatweg.
Een noop schroot was gister
avond eveneens het resultaat
van een ootsing op de oude
Rijksweg Amsterdam-Utrecht
ter hoogte van de brug by
■Maarssen. Wat op de foto te
zien is, was een Lelijk eendje",
dat door een tegenligger werd
gegrepen.
Dame overreden
door vrachtauto
De 54-jarige mevrouw Nuss-
baum uit Amsterdam en de 23-
jarige D. Lub uit Israël, een logé
van mevrouw Nussbaum, zijn
gisteravond omgekomen bij een
verkeersongeluk op de Rijksweg
Amsterdam-Amersfoort ter hoog
te van Bussum.
Amsterdam. Door niet opgehelderde
zaak ging de wagen, die door de heer
Lub bestuurd werd, aan het slingeren,
vlak nadat een andere wagen was inge
haald. De slingerende wagen schampte
langs een aanhangwagen, achter
personenauto, die uit Amsterdam
kwam. Deze raakte ook aan het slinge-
hetgeen nog verergerd werd door
hard remmen van de bestuurder. De
wagen sloeg enkele malen over de kop,
maar de bestuurder kwam met de schrik
vrij. De wagen van de heer Lub raakte
vervolgens een personenauto, die uit de
Tomaten zijn de roem van het
Westland en die ontbreken
uiteraard niet op de Westlandse
handelstentoonstelling „Wéha-
té", die gisteren op de Floriade
in Rotterdam werd geopend. Mej.
Riet Vijverberg, een vrolijke
Naaldwijkse, genoot de eer deze
tomalen te presenteren.
richting Amsterdam kwam, bestuurd
door de heer J. Post.
Bij deze botsing werden beide auto'
geheel vernield. Mevrouw Nussbaum-
Weireb werd op slag gedood. De heer
Lub overleed op weg naar het zieken
huis. De heer Post werd levensgevaarlijk
gewond overgebracht naar het OLi.V.
Gasthuis in Amsterdam.
Het verkeer op dit punt liep volkomen
Gisteren is de 21-jarige mej. L. B.
Kreune uit de dr. Bosstraat te Arnhem
op de Raapopseweg door een vrachtauto
aangereden en met ernstige verwondin-
Door de gevel
Op de Bosscheweg te Vught, ter hoogte
m restaurant „De Witte" is gisteren een
vrachtauto, waarvan de chauffeur de
macht over het stuur had verloren, een
woning binnengereden. Zowel de gevel
van de woning, als de vrachtauto wer
den ernstig beschadigd. De chauffeur
neemt aan, dat een klapband hem de
macht over het stuur deed verliezen.
Toen hij van de weg afraakte, ramde
hy een lichtmast en een melkwagentje.
Zowel de chauffeur als de bestuurder
van de melkwagen kregen lichte ver
wondingen. De familie die het huis be
woont is met vakantie in Italië.
Volgens het Poolse persbureau PAP
heeft Polen diplomatieke betrekkingen
aangeknoopt met Venezuela. Beide lan
den zullen ambassadeurs uitwisselen.
o
(Van onze parlementsredactle)
De ministers Marijnen «landbouw en
vissery) en de Quay (buitenlandse za
ken ad interim) hebben bij de commissie
van de Europese Economische Gemeen
schap nog geen stappen ondernomen in
verband met de minimumprijzen voor
groente en fruit, die de Franse regering
per 30 juni heeft bekendgemaakt. De be
windslieden willen eerst de resultaten
afwachten van het onlangs genomen ini
tiatief der Europese commissie waardoor
de beoordeling van nieuwe minimum-
pryzen aanzienlijk zal worden verge
makkelijkt.
De procedure van voorafgaande ken
nisgeving en uitwisseling van standpun
ten is in het E.E.G.-verdrag te beknopt
geformuleerd om tot het beoogde resul
taat te leiden. De Europese commissie
heeft daarom kort geleden een gedetail
leerde procedure voor consultatie uitge
werkt, die grotere waarborgen voor het
naleven van de voorschriften biedt en
toezicht mogelijk maakt.
Deze procedure voorziet onder meer
in kennisgeving van het voornemen tot
instelling van een minimumprijsstelsel
minstens twee weken voor de datum van
inwerkingtreding. Daarbij moeten gege
vens worden overgelegd over de rede
nen die de instelling noodzakelyk maken.
De Nederlandse regering heeft met de
ze procedure haar instemming betuigd.
De 28-jarige Brit Peter Poole, die
ter dood was veroordeeld wegens moord
op een Afrikaanse huisbediende, is don
derdagavond te Nairobi opgehangen.
Verscheidene verzoeken om gratie, on
der meer gericht aan koningin Elisa
beth, waren vruchteloos. Poole is de
eerste blanke in Kenia die door een uit
blanken bestaande jury wegens moord
op een Afrikaan ter dood werd veroor
deeld.
Mijnwerker na
63 uur gered
Gisteravond laat is een zwarte arbei
der uit de goudmijn bij Johannesburg,
waar dinsdag een instorting heeft plaats
gevonden, gered, nadat hij 63 uur onder
de grond gevangen had gezeten.
De langdurige reddingspogingen slaag
den om 22.00 u Ned. tijd. Al eerder was
een andere Afrikaan levend boven ge
bracht
By de ramp zyn een blanke en elf
Afrikaanse mijnwerkers om het leven
gekomen.
De thans geredde mynwerker is met
een zenuwschok en een breuk van het
rechter onderbeen in het mynhospitaal
opgenomen.
President Eisenhower heeft generaal
Decker, tot op heden plaatsvervangend
chef-staf van het leger, als opvolger van
generaal Lyman L. Lemnitzer benoemd
tot chef-staf. Generaal Lemnitzer wordt
voorzitter van de commissie van chefs
(Advertentie)
Ontwapeningscommissie tvil
wapeningscommissie der V.N.
heeft gisteren na een debat van
drie dagen eenstemmig een reso
lutie aanvaard waarin zij zich met
het oog op het dringend karakter
van het probleem uitspreekt voor
„zo spoedig mogelijke voortzetting
van de internationale onderhan
delingen om te komen tot een op
bouwende oplossing van de kwes
tie van algemene en volledige
ontwapening onder doeltreffend
internationaal toezicht".
In de resolutie ingediend door In
dia, de Ver. Arabische republiek.
Zweden, Zuidslavic, Mexico er
Ecuador en geamendeerd door Ca
nada wordt voorts uiting gege
ven aan de wens dat de Algemene
Vergadering op haar zitting die op
20 september begint, een ernstig
onderzoek aan de ontwapenings
kwestie wijdt en dat de commissie
in stand blijft en byeen wordt geroe-
-
2 ^3
7230
nen wanneer dit noodzakelijk wordt
geacht.
De Sowjet-afgevaardigde Koezrietsof
merkte na de aanvaarding van de
resolutie op dat daarin niet wordt
verwezen naar het Sowjet-voorstel,
dat de regeringsleiders aan het de
bat over de ontwapening in de Al
gemene Vergadering zullen deelne
men. Hy sprak de hoop uit, dat alle
leden van de V.N. niettemin door
hun staats- of regeringshoofden
vertegenwoordigd zullen zijn.
De Russische steun voor de resolutie
vormt een contrast met de aanvan
kelijke houding van de Sowjet-unie,
die zich tegen een bijeenkomst van
de Ontwapeningscommissie had
verzet.
De Amerikaan Cabot Lodge uitte zijn
tevredenheid over het resultaat van
de bijeenkomst, op initiatief van de
V.S. tot stand gekomen. Hij zei dat
de V.S. om een bijeenkomst hadden
verzocht omdat zij hoopten dat de
commissie het dringend karakter
van de ontwapeningskwestie zou er
kennen en zou aandringen op zo
spoedig mogelijke hervatting van de
onderhandelingen.
VERSCHUIF-PUZZEL
Onderstaande woorden zodanig ver
schuiven, dat verticaal twee namen
/an vogels ontstaan:
Ankerkabel, warong, inflatie, markt
kraam, getroost, bedeesd, dollekervel.
OPLOSSING VORIGE PUZZ~
Horizontaal: 1. Kantens - Rg. 2. enorm
o.l. - er, 3. liter - toga. 4. do - i.e. -
ik - es, 5. eg - esp - solo.6. reet -
Maren, 7. Mn - draad - te, 8. Ir - das
lege. 9. kea - ster - er.
Verticaal: 1. kelder - mik. 2. Anio -
genre, 3. notie - edda, 4. Trees - tras,
5. Em - rap - mast, 6. nota - Saaie,
7. slok - order, 8. regelet - ge, 9. gras -
