Jücttme £rihsct|e ÖTiraranl f Hammarskjöld wil wachten op Kongolezen Regering speelde dubbel spel" Vermoeide Powers: ik bewees mijn land een slechte dienst Missie in Djakarta moet in september vertrekken Ontploffing in atoomcentrum ICMMMOI, MCyiRMMX! Voorlopig nog niet korter werken voor ambtenaren Geluidsjagers naar Nederland Boycot wordt opgeheven OLYMPISCHE SPELEN DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1960 BUREAUS: Steenstraat 37 Diireotde, Redactie, Abonnementen- Advertentie -afdeling TeL 31441 Eenenveertigste jaargang no. 11948 CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Slantvasttcfi is gbebteven thgn bert in Icgjjeaspwt" AUTO-VUILNISBAK Zie pagina 5 ROMEINEN vluchten naar de bergen Zie pagina 1 T~\E VEILIGHEIDSRAAD van de Verenigde Naties, die zich opnieuw zal bezighouden met de toestand in Kongo, komt op zijn vroegst morgen, maar mogelijk ook pas zaterdag of zondag bijeen. Er is namelijk nog geen Kongolese delegatie in New York aangekomen en Dag Hammarskjöld wenst zijn moeilijkheden met Loemoemba niet uiteen te zetten zonder Kongolezen onder zijn gehoor te hebben. Bovendien hebben negen Afri kaanse landen vanochtend uitstel van de bijeenkomst gevraagd, omdat zij van tevoren uitvoerig overleg willen plegen met de Kongolese delegatie. Inmiddels is wel duidelijk dat de chaos in Kongo door de staat van beleg nog groter zal worden. Weste lijke waarnemers zien bijvoorbeeld met angst de mogelijke misverstan den en internationale incidenten te gemoet, die kunnen worden gescha pen door de „volksgerechtshoven" die Loemoemba heeft ingesteld. De Verenngde Naties hebben al er varen id-at Ihat ongeorganiseerde Kongo lese leger een machtige factor is tijid'ens de staat van belieg. Gisteren omsingelde een groot aantal Kongolese militairen een vliegtuig dat met zestien Noorse solldaten aan boord op het vliegveld van Leopold^, stad landdeMet machinegeweren tracht ten zij de Noren de weg te versperren. De hoogste legerautoriteiten van de Kongolezen en van de V.N.-troepen spoedden zich naar de plaats van het overleg. Generaal Loendoela, de Kongo lese opperbevelhebber, aangemoedigd door zijn soldaten, die hem op de schou der sloegen, liet zich echter pas na lang praten overtuigeu dat deze V.N.-militairen niet mochten worden tegengehouden en dat het beslist geen Belgen maar Noren waren. De Kongolezen stonden er even wel op dat zij het vliegtuig zouden mogen doorzoeken. Loemoemba heeft 'gisteren op een pers conferentie weer eens veiMaard dat, als er geen neuitrale waarnemers van de Ver enigde Naties mar Ko-ngo worden gezon den om toe te zien op het -optreden der V.N.-troepen, zijn ragerioug eigen en snelle maatregelen zal nemen. Bovendien ver klaarde hij dat de regering van de repu bliek spoedig ii>n Katamga zal zijn. „met of zonder hulp van de. l'anden die toesloten hebben onls ite helpen." Onmiddellijk hierop heeft de rei zende ambassadeur van Katanga, Thomas Tsjombe een- broer van de president verklaard dat de pij- .len en bogen van de krijgers uit de oerwouden van Katanga voldoende zullen zijn om een inval van Loe- moemba's leger af te slaan. Verhoor van U-2 piloot werd Francis Powers voor zijn rech ters. De piloot zit rechts in de be klaagdenbank. Links, met bril, zijn verdediger, Mikhail Grinjef. (Radiofoto) Engelsen nemen de zaken waar De Nederlandse diplomatieke ver tegenwoordiging in Djakarta heeft veertien dagen de tijd gekregen om haar zaken af te wikkelen en zal dus begin september het land ver laten moeten hebben als gevolg van het verbreken van de diplomatieke betrekkingen, zo meldt A.P. uit Dja karta. Vanaf die tijd zullen de Ne derlandse belangen in Indonesië be hartigd worden door de Britse am bassade De Britse ambassade zal zich voorna melijk hebben bezig te houden met de af wikkeling van aangevraagde visa voor spijt-optanten en met de behartiging van de circa 4000 nog in Indonesië verblijven de Nederlandse onderdanen, die voor het merendeel werken bij buitenlandse on dernemingen en bij de nog schaars aan wezige Nederlandse firma's en banken. Ruim 15.000 spijt-optanten hebben tot dusver bij de Nederlandse diolomalieke vertegenwoordiging een visum aange vraagd. Per jaar komen er gemiddeld tweeduizend naar Nederland. Het is nog niet bekend of hun toelating door de nieu we ontwikkeling zal worden versneld. vanochtend besloten PISTEREN waren er in de zuilenzaal van het Huis der vakverenigingen in Moskou nog plaatsen open, omdat vele westelijke diplomaten niet op de uitnodiging waren ingegaan. Nu hadden Moskovdeten de lege plaat sen echter ingenomen. Er is in de Russische hoofdstad een enorme belang stelling voor het show-proces tegen U-2 piloot Powers, die vanochtend een vermoeide indruk maakte toen* hij de zaal binnenkwam voor het laatste deel van zijn verhoer. Na gisteren vijf en een half uur staande te zijn ver hoorde, volgden vandaag nog eens bijna anderhalf uur. Toen kon Powers gaan zitten. De arbeiders uit de oeral, die Powers vonden, werden vervol gens ondervraagd. Powers' moeder was vanochtend thuis gebleven. „Mijn aanwezigheid kan hem alleen maar van streek bren gen". Zijn echtgenote en zijn vader waren echter ook nu in dc zaal. Tn een herhaaldelijk door luide pro- testen van leden der regerings partijen onderbroken rede heeft de Belgische socialist Larock gisteren in de Kamer van Volksvertegen woordigers de regeiing-Eyskens er van beschuldigd „een dubbel spel" te hebben gespeeld in de Kongo- politiek. „De dubbelhartige politiek van de regering is de oorzaak van het hui dige discred'iet van België in de we reld", riep de heer Larock uit. „Ons prestige in het buitenland te nog nooit zo laag geweest ails nu." Minister van buitenlandse zaken Wigny stond op om de felle woorden tegen te spreken. De woordvoerder van de oppo sitie bleef echter bij de beschuldiging. „U stemde in met de resoluties van de Vei ligheidsraad om de Belgische troepen uit Kongo terug te trekken", verklaarde hij, maar tegelijkertijd werden de kapitalis tische belangen onder het voorwendsel van humanitaire doeleinden beschermd". Het socialistische parlementslid betoog de voorts, dat de politiek van de regering- Eyskens „failliet was gegaan toen de Vei ligheidsraad duidelijk maakte, dat Katan ga geen uitgangspunt zou kunnen worden Deze aanval van de Socialistische partij werd gedaan op de eerste dag van een twee-daags debat over het beleid in Kongo. Voordat het debat begon kwamen de fracties van de twee regeringspartijen af zonderlijk bijeen. Na afloop daarvan werd medegedeeld, dat de Christelijke volks partij en de overgrote meerderheid van de liberale Kamerleden de regeringspoli- tiek zouden goedkeuren. Aan het einde van het debat zal van avond worden gestemd over een motie Van vertrouwen. Oorzaak muiterij De besprekingen werden gister middag geopend met een rede van de minister voor Afrikaanse zaken, De Schrijver, die de muiterij van de Kongolese weermacht, de „onge looflijke houding" van Loemoemba en de opruiende redevoeringen van enkele Kongolese ministers de hoofd oorzaken noemde van de gebeurte nissen. Onder hoongelach van de socialisten be toogde hij, dat de opstand onder de strijd krachten „de steunpilaar van de onaf hankelijkheid" niet kon worden voor zien. „De onzinnige beloften van Loe moemba, die elke militair verhoging van rang beloofde en aanzette tot ongehoor zaamheid aan de blanken, vormden de eerste aanstichting tot de ontreddering", zeide hij. D« minister noemde het een fout, waar- PROF. GASTON EYSKENS voor, de Belgen collectief verantwoorde lijk zijn, dat niet. tien jaar geleden is be gonnen met de dekolonisatie van Kongo. „Toch zou de onafhankelijkheidsbeweging zijn geslaagd indien de noodlottige op stand niet was uitgebroken". Minister De Schrijver verwierp de me ning dat België Kongo een langere tijd van voorbereiding voor de onafhankelijk heid had kunnen opleggen. „De Kongo lese leiders verwierpen eenstemmig he' opleggen door België van het tempo ei de inhoud van de soevereiniteit. Het me militaire macht opleggen van een oplos sing was uitgesloten. Gezien de e.-varin gen in Algerije was dit iets, dat Belgii niet wenste". Geen verwijten De minister van buitenlandse zaken, Wigny, betoogde dat nóch in de reso luties van de Veiligheidsraad, nóch in de rapporten van de secretaris generaal der V.N. België verwijten zijn gemaakt over het militaire op treden ter bescherming van levens en eigendommen in Kongo. De heer Larock had aangevoerd, dat België als gevolg van zijn politiek in de „beklaagdenbank" had moeten plaatsnemen. De minister zette voorts uiteen, waai om België de regering van Katanga met had erkend. „Indien wij Katanga als afhankelijke staat zouden hebben erkend, zouden wij de heer Tsjombe in opspraak hebben gebracht en hem hebben Destem- peld tot een collaborateur, een quisling, een verrader tegen wie Loemoemoa alle patriotten in een nationale oorlog kunnen meeslepen. Tsjombe zou v.mdaag verdwenen zijn in de val, waarii geschiedenis de meesten doet verdwi die zelfs buiten hun schuld in opsi.-raak worden gebracht. De heer TsjomT heel wat meer waard. Zonder compre terende politieke steun zal hij zi h kun nen laten gelden mi erkennen". De Russische advocaat van de vlieger stelde de beklaagde een aantal vragen, waarop déze onder andere antwoordde dat bij ondertekening van zijn contract niet wist dat hij boven de Sowjetunie zou moe ten gaan vliegen. Zijn opdracht was aan vankelijk beperkt tot vluchten langs de uRssische grenzen „omdat men zich er van bewust was geworden dat het Sowjet-ra- darstelsel doeltreffender was dan men dacht". Voorts bleek bij deze ondervra ging dat men Powers ha dgezegd dat het vliegen op grote hoogte boven de Sowjet- volkomen veilig i Pow ird op i gen van de openbare aanklager, dat de Pakistaanse luchtvaartautoriteiten cp de hoogte waren van vluchten van U-3-vlieg tuigen in 1959 en 1960 boven Pakistan. Detze autoriteiten moesten toestemming deze vluchten geven. Maar ie ope- s van Power's eenheid waren uiterst In een laboratorium van het Engel se atoomeentrum Aldermaston waar detonators voor waterstofbommen worden vervaardigd is gisteren twee pond t.n.t. ontploft, aldus is in Londen vernomen. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. Het dichts bij heit laboratorium staan de gebouw waar zich een atoomontplof- zou kunnen voordoen, is gelegen op leter afstand. Bij de explosie is geen radioactieve stof vrijgekomen. t dak van het laboratorium is ge heel vernield. De schade wordt geraamd a 20.000 gulden. In februari 1959 deed in Aldermaston een ontploffing van ■entionele springstof voor tengevolge waarvan twee personen werden gedood. KONINKLIJKE FAMILIE NAAR NAPELS Het Nederlandse Koninklijke ge zin is gisteren scheep gegaan naai Napels na een bezoek van vier-em twintig uur aan Messina. geheim. Hij verklaarde te geloven op zijn vlucht van 1 mei het luchtruim van Paki stan en Afghanistan te hebben geschon den. Hij was niet op de hoogte van een toestemming van deze landen v betrokken vlucht. De aanwezigen in de rechtzaal lach ten toen Powers in antwoord op de vraag van Rocdcnko of hij niet wist of er toestemming van de Russen was verkregen voor zijn vlucht, antwoord de: Ik denk van niet, want dan zou ik hier niet staan". Pamflet Roedenko verzocht de rechtbank de tekst van een pamflet te willen voorlezen dat in Powers kleding is aangetroffen De tekst luidde in Engels en Russisch „Ik be neen Amerikaan. Ik spreek geen Rus sisch. Ik heb eten, onderdak en hulp no dig. Ik heb niets kwaads tegen u in de zin. Als u mij helpt, zal ik u bel.men". Powers zei niet te weten dat hij dit pam flet had gekregen. In antwoord op de vraag of het op hem gevonden geld eïj- de- goudstukken moes ten dienen om So'wjet-burgers om te ko pen, zei Powers dat deze bestem om te worden gebruikt bij een poging om de Sowjetunie te verlaten. Op een volgende vraag van de president zei Powers thans van oordeel te zijn zijn lan dmet deze vlucht ccn zeer 3lechte dienst te hebben bewezen. Het hof besloot tot een reces nadat de mannen die Powers gevangen hebben genomen hun verhaal had den verteld en nadat de eerste ge tuige-deskundige was gehoord. Er ontstond enige beroering -in de zaal toen Powers plotseling opstond en de getuigenis van de deskundige be- De Russische kranten laten duidelijk doorschemeren dat Powers niet de eigenlijke verdachte is in het Moskouse spionageproces. De tekenaar van het blad „Cultuur" uitgave van het desbetreffende ministerie liet een benepen kijkende Powers op het beklaagdenbankje zien, ter wijl een hand drie figuren naast de verdachte wil plaatsen: Eisen hower, Nixon en een luchtmachtofficier met een atoombom. Het bij schrift luidde: „Spionageleiders in de beklaagdenbank" (Van onze parlementsredactie) TAE regering wil met de verkorting U van de werktijd voor het over heidspersoneel de kat nog even uit de boom kijken. Zij wil eerst de ont wikkeling in het particuliere be drijfsleven aanzien. In elk geval wenst zij bij de verkorting van de werktijd niet voorop te gaan. De zaak is dn studie en op de conclu sies van dit onderzoek wenst de regering niet vooruit te lopen. Te verwachten is dat de kwestie binnen afzienbare tijd aan de orde zal worden gesteld in de centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken. De minister van binnenlandse zaken mr. E. H. Toxopeus heeft de gemeente besturen onlangs via de colleges van Ged. Staten over het standpunt van de regering ingelicht. Verscheidene gemeentebesturen den ken, mede in verband met de zuigkracht die het particuliere bedrijfsleven op het personeel uitoefent, reeds over verkor ting van de werkweek van zes tot vijf dagen. Indien het huidige aantal werk uren (voor ambtenaren 41 Va en voor werklieden 45 uur per week) daarbij wordt gehandhaafd, heeft minister Toxopeus er geen overwegende bezwaren tegen. Als een gemeentebestuur echter tot verlaging van het aantal werkuren per week besluit, zal de minister dit be sluit ongetwijfeld schorsen en ter ver nietiging aan de Kroon voordragen. Nederlandse sergeant door bliksem getroffen Vannacht is de 20-jarige dienstplichtig sergeant P. A. Snoep, afkomstig uit Loos- drecht en behorende tot het 47ste in- fanteriebataljon, door de bliksem getrof fen en kort daarop overleden. Hij deed dienst als wachtcommandant op het vliegveld van Ussel-Thalamy, nabij "\7"AN 28 oktober tot ei vember a.s. wordt met 1 no- een internationale wedstrijd voor de beste amateurgeluidsopname gehou den. Voor deze wedstrijd (na negen maal in het buitenland nu voor het eerst in ons land) worden inzendin gen uit 17 landen door de internatio nale jury beoordeeld. Dit jaar is de organisatie in handen van de in 1956 opgerichte en ruim 600 leden tellen de Nederlandse vereniging van ge luidsjagers. Het initiatief tot het honden van een internationale geluidswedstrijd werd in 1951 genomen door de Zwitser René Monnat. De wedstrijd (de C1MES), die aanvankelijk werd georganiseerd door de radio-omroeporganisaties van Frank rijk, Zwitserland en België, is door de oprichting van nationale verenigingen van geluidsjagers in meer dan 40 landen een internationale manifestatie geworden. Het der-amateurs, die onafhankelijk van de professionele radio-omroep, met eigen microfoon en recorder geluidsopnamen maken. Elk land mag in totaal vijf op namen plus één in de categorie voor scholen inzenden. Het gaat hierbij om het maken van klankbeelden, hoorspe len, imitaties, documentaires, reportages, muziekopnamen, geluids-snaphots, truc- opnamen, sbereofomische opnamen enz. Er is bovendien een speciale categorie voor scholen. Hierin dingen leerlingen mee van middelbare en lagere scholen. De internationale jury is samengesteld uit programmaleiders van Europese ra dio-organisaties, journalisten en deskun digen van die nationale vereniging. Elk land mag een delegatie van vier juryleden afvaardigen. Vrijwel alle ge selecteerde inzendingen voor de CIMES worden door de omroeporganisaties in Frankrijk, Zwitserland. België, Duits land, Engeland, Italië, Oostenrijk en Ne derland geheel of gedeeltelijk uitgezon den, zodat ook de radioluisteraars van de prestaties der geluidsjagers kennis kunnen nemen. Nederlandse bandrecor- wedstrijd voor bandrecor-1 deramateurs hebben voor het eerst in' De activiteiten van de Nederlandse vereniging van geluidsjagers en haar terongandsaties in het buitenland, zijn velerlei. De leden van de verenigingen zoeken o.m. contact met elkaar door het uitwisselen van gesproken brieven. Ook de UNESCO heeft belangstelling voor de werkzaamheden van de band recorder-amateurs. In het geluidsarchief van deze orga nisatie bevinden zich vele ook door Ne derlandse amateurs gemaakte bandop namen. Naast Frankrijk neemt ons land de tweede plaats in wat betreft het c tal door de UNESCO geaccepteerde zendingen. Deze opnamen die in het al gemeen iets specifieks van liet land herkomst laten horen, worden om. bruifct voor het maken van klankbeel den over dat land. Voorts profiteren het internationale vluchtelingenwerk, licha melijk gehandicapten en buiten het moe derland verblijvende Nederlandse mili tairen van de activiteiten van de ge luidsjagers. Zuid-Afrika ongerust over vertrek van Europeanen De voorzitter van de Kamer van Koophandel te Paarl, heeft zijn onge rustheid uitgesproken over het verlies van Europeanen in Zuid-Afrika. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn meer Europeanen uit de Unie vertrokken dan er zijn binnengekomen. Hierdoor drei gen economische gevaren. Terwijl het streven van de immigratieraad gericht is op een vestiging van 30.000 immigran ten per jaar in Zuid-Afrika, maken de voorschriften het een immigrant bijzon der moeilijk. Ais voorbeeld werd de toe sband genoemd, waarbij de man op een bezoekersverblijfvergunning een betrek king heeft gevonden en dan om zijn gezin te doen overkomen en zioh blij vend fe vestigen, eerst weer naar Ne derland moet terugkeren en zich daar mede een uitgave van f6.000,— moet getroosten. Vandalen vernielden voor f 17.000 De Haarlemse politierechter veroor deelde gistermiddag twee Amsterdam mers. de 18-jarige verkoper J. N M. A en de even oude kantoorbediende J. J M. A. wpgens vernieling tot een gevan genisstraf van drie maanden, waarvan twee voorwaardelijk. De jongelui hadden tezamen met anderen op een feest in een jeug Jgebouw aan de Gedempte Oude Gracht te Haarlem, ruiten vernield en kapstokken, stortbakken en lampen en andere voorwerpen'van de muur getrok ken. De schade bedroeg ongeveer 17.000 De officier van justitie had dezelfde ge vangenisstraf geëist, maar bovendien een boete van 100. De komende weken zal zowel de lijde lijke zaakgelastigde van Nederland in Dja karta, als die van Indonesië in Den Haag het administratieve personeel moeten ont slaan en gebouwen en huizen in eigen be zit moeten verkopen. Nederland heeft in Djakarta verschillende eigendommen, zo als de kanselarij, de ambtswoning van de zaakgelastigde en enkele dienstwoningen, waaronder een flatgebouw voor tien ge zinnen. Djakarta bezit in Den Haag drie kantoren, een aantal dienstwoningen en het landgoed Wisma Duta te Wassenaar. Er bevinden zich momenteel een zes duizend Indonesiërs in Nederland, be staande uit zeelieden, studenten, Hureca- personeel en dergelijke. Waarschijnlijk zal Djakarta de ambassade van India in Den Haag verzoeken in het vervolg de Indo nesische belangen in Nederland te behar tigen. Nixon heeft nog beste kans Een Amerikaans instituut voor pu blieke opinie-onderzoek is tot de conclu sie gekomen dat 50 procent van de kie zers voor Nixon zou stemmen en 44 pro cent voor Kennedy, wanneer de verkie zingen ou dit tijdstip zouden worden ge houden. Zes procent had zijn keuze nog niet bepaald. Eisenhower verklaarde gisteren op zijn persconferentie dat Nion er de man niet naar is om zich door een publiek opinie onderzoek te laten ontmoedigen of te ge loven. dat hij reeds heeft gewonnen. Nixon zal tot de laatste minuut blijven vechten, omdat hij „te veel campagnes heeft gevoerd om iets als vaststaand aan te nemen". Zweden zal waarschijnlijk per 1 sep tember een eind maiken aan de boycot van Zuldafrikaanse goederen, die het op 1 april is begonnen. De campagne, die volgens Zweedse autoriteiten een vol ledig succes geworden is, kan men niet langer volhouden, omdat dan de propa- gandakosten te hoog zouden worden. Een definitieve beslissing over de stop zetting zal a.s. maandag genomen wor- De Zweedse autoriteiten achten het waarschijnlijk dat ook Noorwegen en Denemarken de boycot zullen stopzet- Enkele opklaringen De Bilt verwacht tot don derdagavond: Veranderlijke bewolking met opklaringen, maar ook plaat selijk enkele buien. Zwakke tot matige wind In hoofdzaak tussen noord en west. Iels hogere temperaturen overdag. (Opgemaakt om 1/1J5 uur.) ZON EN MAAN Zon op 5.30, onder 19.56 uur. 'Maan op 2.36. ortder 18.12 uur. 22 augustus NM. Straniverwachting Depressie met lichte regen trekt snel naar Duitsland weg. Morgen opklaringen en overwegend droog weer. Zwakke tot matige wind uit noordelijke richting. Temperatuur overdag ongeveer 18 gra den, zeewater 18 graden. Vooruitzichten: koel strandweer door wind van zee en nog wisselvallig. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Heden begint reportagereeks over: "jVTOG EEN WEEK scheidt ons van de plechtige opening der Olym- pische Spelen in Rome. Een speciale verslaggever bevindt zich reeds in de Italiaanse hoofdstad om de lezers van ons blad uitvoerig te vertellen over de voorbereidingen van dit grootse sportfestijn en straks de evenementen zelf met zijn persoonlijke visie toe te lichten. Zijn eer ste reportage vindt u vandaag op pagina 7. Daarnaast stellen uitgebreide maatregelen van de grote persbureaus en de P.T.T. onze sportredactie in staat, onze lezers tijdens de Spelen in woord en beeld snel, gedegen en volledig op de hoogte te houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1