d
Wij
wij
verwachten
verwachten
niet iets,
Iemand
Vragen die vragen
opwerpen
ABASIN
Een woord voor vandaag
Kanttekening
ie ene avö
nV
R.k. diensten met hulp
van de protestanten
Y.M.C.A .-ers spraken over
„oorlog en vrede"
2
Mag dit en
mag dat?
Onder de kop „Vragen, die
vragen opwerpen", heeft ,JDe
Saambinder" het treekblad van
de Gereformeerde Gemeenten
in Nederland en Noord-Ameri-
ka een artikel gepubliceerd,
waarin de schrijver ds. L. Rijk-
sen van Rotterdam ingaat op de
vele vragen die gesteld worden
in het genre: Mogen we dit of
mogen we dat wel doen:
'TELKENS worden mij door ver-
schillende lezers „vragen" ter
beantwoording toegezonden, in de
radio hebben, preken opnemen op
een bandrecorder, of „mag" men
op zondag per auto naar de kerk
gaan, ..mag" een dominee of ker-
keraadslid dit of dat doen, „mag"
men zich verzekeren, enz., enz.
Heel dikwijls wordt dan daarbij
verzocht, terwijl men zijn naam
niet eens duidelijk met adres ver
meldt. de beantwoording liefst in
„De Saambinder" te doen plaats
vinden.
Bij het lezen van die vele vra
gen kan ik mij moeilijk ontwor
stelen aan de grote levensvraag,
of al dit vragen nu voortkomt
uit een leven in tere vreze Gods,
waarbij niets door kan en men
niet vermag te zondigen vanwege
Zijn hoogheid, of uit een wetti
sche werkheiligheid, om maar te
zwijgen van de mogelijkheid om
door de beantwoording een ander
eens goed te krenken en zichzelf
tegelijk daarbij als veel vromer
en nauwgezetter te willen laten
Nodig is daarom te vragen:
Wat bedoelt men eigenlijk? Ten
tijde van de omwandeling van de
Heere Jezus op aarde maakten
wetgeleerden en schriftgeleerden
en farizeërs zelfs vele wetten bo
ven de wetten, die de Heere aan
Israël gegeven had, en zij deden
zich voor alsof zij zo heilig wa
ren en zo hemelsgezind, dat ze
niet eens met bidden konden
wachten totdat ze thuis waren,
maar op de hoeken van de stra
ten stonden te bidden.
De Heere Jezus sprak echter
het „wee" over hen uit en noem
de hen telkens „geveinsden", wit
gepleisterde graven, die van bin
nen vol waren van dorre doods
beenderen.
Daarbij kwam nog dat ze deze
menselijke inzettingen anderen
wilden opleggen, zoals de Heere
Jezus zeide. als een last, te
zwaar om te dragen, terwijl ze
deze zelf met het uiterste hunner
vingeren niet aanroerden.
Zeer streng en nauwgezet alzo
voor anderen, maar daarbij, wel
bedektelijk natuurlijk, ruim voor
zichzelf waren. Wij mogen ook
wel vragen: wat beoogt men toch
met het verzoek, liefst in „De
Saambinder", dus in het open
baar, te antwoorden?
IVfEN bedoelt toch niet een an-
der, die de vraag kan aan
gaan, eens goed als een zondaar
openbaar te maken door het ant
woord, wat men dan als vanzelf
hoopt, dat dit in veroordelende
zin zal zijn, en om deze alzo eens
goed te treffen?
Zo deden de farizeërs ook met
de vrouw, die in overspel gegre
pen was en die zij tot de Heere
Jezus brachten, van Wie ze zelf
wel niets moesten hebben, doch
die deze gelegenheid nu tegelijx
aangrepen om Hem te verzoeken,
of Hij wel streng genoeg naar de
wet zou oordelen.
Komt met al dit vragen van
„mag dit" of „mag dat" het he
laas niet al te veel voor, dat men
de dingen, die men als verkeerd
cn zondig ziet en bij anderen ont
dekt, eigenlijk in het diepst der
zaak op zichzelf genomen hele
maal zo erg niet vindt, en nog
minder deze beweent voor God.
ja, in tegenstelling hiervan, als
het er op aan komt. zichzelf ook
wel er toe aangetrokken gevoelt,
doch uit vrees de achting van an
deren dan te verliezen, deze niet
durft te doen. en nu door een af
keurend antwoord anderen ook
wil verplichten deze na te laten?
Wanneer men echter anderzijds
met zogenaamde goede bedoelin
gen vraagt: „mag dit of dat?"
en zich daarbij eens stil zet, be
merken wij dat niet dat dit vra
gen eigenlijk al een zekere ver
oordeling van de zaak op zich
zelf bevat en opkomt doordat
men in zijn consciëntie ten te
genkanting bemerkt, doch deze
traciit gerust te stellen met het
antwoord, dat de zienswijze van
anderen openbaart?
neer niemand ons zag en nie
mand daar ooit iets van te we-
Hoe anders is het wanneer de
Heere de hoogste plaats in ons
hart inneemt met Zijn levendma
kende genade en daarvan iets in
beoefening geeft.
Dan gaat het er niet meer in
dc eerste plaats om wat dc men
sen van ons zeggen en of een an
der dit of dat goed of kwaad
acht. doch wel om wat overeen
komstig Gods Woord en wet is:
te mogen weten wat de Heere
wil dat wij doen zullen.
Paulus wist het eerst zelf pre
cies wat hij doen moest. Hij
zegt zelf, dat hij een farizeêrwas
uit de fanzeën en naar de wet
onberispelijk meende te leven,
doch toen de Heere hem onwe-
derstandelijk neerveldé rp de weg
naar Damascus, zag hij dat al
zijn gerechtigheden een wegwer-
pelijk kleed waren en hoe zondig
en schuldig hij was voor God
Toen wist hij het zelf niet meer
en kreeg hij nodig dat God Zich
in bem met Zijn soevereine gena
de openbaarde en hem bekend
zou maken wat hij doen moest,
smekende: „Heere, wat wilt Gij
dat ik doen zal?"
Genade leert alles buiten Hem
verzaken en zichzelf verlooche
nen, om Hem te mogen bedoelen
in alles en door Zijn genade in
Zijn gunst te mogen delen.
Hoe duidelijk is daarom het ant
woord, dat de Katechismus in
zondag 32 geeft op de vraag:
„Wat zijn goede werken?" en dan
zegt: „Alleen die uit een waar ge
loof, naar de wet Gods, Hem ter
eer geschieden, en niet die op ons
goeddunken of op menseninzettin
gen gegrond zijn".
Ook leert de Katechismus in de
zelfde zondag immers dat de goe
de werken dienen: le. tot de eer
Gods, 2e tot verzekering des ge-
loofs. 3e tot stichting van de
naaste.
TTOE ANDERS was dan ook de
-1-*- gestalte van de tollenaar te
genover die van de farizeër. De
farizeër had van ieder last, be
halve van zichzelf, ja hij dank
te God dat hij zoals die anderen
niet was; doch de tollenaar had
genoeg aan zichzelf, in diepe ver
foeiing en veroordeling van zich
zelf voor God. Hij zag niet naar
anderen, ja durfde zijn ogen zelfs
niet opslaan, uitroepende in die
pe smart vanwege zijn zoaden:
„O God, wees mij zondaar gena
dig!"
Dat het ons dan toch niet moge
gaan om van anderen gezien en
geprezen te worden, maar wel
om de Heere welbehagelijk te
mogen zijn. Dit nu zal er echter
nooit waarlijk kunnen zijn zonder
veroordeling en mishaging van
onszelf, met inleving van de nood
zakelijkheid om overgezet en ge
rekend te mogen worden in Chris
tus en Zijn bedekkende gerech
tigheid voor God. daar buiten
Hem nooit iemand, hoe vol van
zogenaamde deugden hij moge
zijn. in zichzelf zal kunnen be
staan voor God. Dezulken wordt
Christus in Zijn ambtelijke bedie
ning als Profeet, Priester en Ko
ning dierbaar en onmisbaar voor
alles in heel het leven, daar zij
leren verstaan van zichzelf nooit
iets ten goede meer te vermogen
en zichzelf geen ogenblik te zijn
toebetrouwd. terwijl ze anderzijds
het door genade mogen leren ver
staan. dat ze door Zijn kracht op
gewekt ten leven, geschapen zijn
in Christus tot goede werken, wel
ke God voorbereid heeft, opdat ze
in dezelve zouden wandelen, Efe-
ze 2 10.
3000 Zoeklicht-lezers in Doom
(Van een onzer redacteuren)
De traag vallende regen is er
niet in geslaagd de blijde sfeer op
de Zoeklicht-toogdag in Doorn,
die voor de vijfde maal werd ge
houden, weg te wassen. Ruim drie
duizend mensen uit alle delen van
het land vulden de langgerekte
tent, die door twaalf masten werd
opgehouden. Enthousiast zongen
zij hun Maranatha-liederen
luisterden naar acht toespraken in
vier verschillende samenkomsten.
Voor het eerst in een aantal jaren kon
de 94-jarige redacteur en stichter van
het blad „Het Zoeklicht", Johannes de
Heer, de toogdag niet bijwonen. Enkele
maanden geleden kreeg hij gordelroos en
een zenuwontsteking die zijn krachten
zeer hebben afgemat.
Wel had hij nog een boodschap
opgesteld met behulp van zijn zoon,
ae heer S. J. de Heer uit Rotterdam,
die hem ook voorlas. Opnieuw, zoals
hij zo vaak heeft gedaan, herinnerde
hij zijn gehoor er aan dat wij in onze
Geen noodmaatregelen
tandartsenopleiding
(Vin
parlementsredactie)
Bijzondere noodmaatregelen om de
plaatsing van een groter aantal eerste
jaarsstudenten in de tandheelkunde
mogelijk te maken, kunnen naar het
oordeel van de regering achterwege
blijven. Het aantal eerstejaars, dat zich
voor het komende cursusjaar te Utrecht
en Groningen voor de tandheelkunde
zal laten inschrijven, zal, naar mag
worden aangenomen, het gestelde van
175 niet of slechts in geringe mate
overtreffen. Dit deelt minister Cals
(o. k. en w.> mee. in antwoord op
sommige schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid van Lienden (soc.).
Nazistische student
moet geschiedenis
gaan studeren
De disciplinaire raad van de West-
berlijnse technische hogeschool heeft
woensdag een bijzonder passende straf
bedacht voor een student met nazisti
sche neigingen.
Volgens het vonnis van de raad zal
Wilderich Heising een jaar lang een
speciaal college in geschiedenis moeten
volgen, die besloten wordt met een
streng examen. Eerst als hij dat examen
met goed gevolg afgelegd heeft, zal hij
zijn oorspronkelijke technische colleges
weer mogen volgen.
Heising was een van de leiders van
de nationalistische studentenbond, die
dit jaar door het stadsbestuur wegens
neo-nazistische activiteiten verboden is.
Heisings straf was betrekkelijk licht.
Een andere student werd van de hoge
school verwijderd om zijn lidmaat
schap van een andere radicale orga
nisatie.
Beroepinstsiverk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te St. Nicolaasga, K. M. de
Bruyn te Marrum, Fr., te Amersfoort
(conrector theologisch seminarium), dr.
A. A. Koolhaas te Amersfoort, te Brui-
nisse, H. C. van Itterzon te Anjum, Fr.
Beroepbaarstelling vicaris M. Ruster,
Panweg 36 te Zeist.
Bedankt voor Zoetermeer, H. Harke-
ma te Zeist
Geen spijtoptanten
waarom dan wel
Italianen
Het lid van de Eerste Kamer, de heer
de Vos van Steenwijk (lib.) heeft aan
minister-president De Quay gevraagd of
*--* waar is, dat in verschillende takken
bedrijf in Nederland grote behoef-
aan arbeidskrachten en of de rege
ring doende is hierin te voorzien door
het aantrekken van Italiaanse arbei
ders. De heer de Vos van Steenwijk
vraagt of in dat geval niet beter kan
worden voorzien door het toelaten van
spijtoptanten en andere Nederlanders uit
Indonesië.
Regen waste
blijde sfeer
niet wea
tijd zien hoe de tekenen van de eind
tijd. waar Christus over spreekt in
yiattheus 24. vervuld worden. Maar hij
herinnerde zijn gehoor er ook aan dat
de gemeente niet uitziet naar het
oordeel van God, maar naar de komst
van de Heiland in de lucht, die, zoals
Paulus zegt, de gemeente zal opnemen
van deze aarde.
Toespraken
In de morgen samenkomst sprak de
Belgische predikant ds. J. Servaas van
Gent over Christus als Israël's Redder
en 's Werelds Rechter. De directeur van
het Brandpunt, op wiens terrein deze
toogdag werd gehouden, legde de na
druk op de zekerheid die de gemeente
heeft Reeds nu zijn wij bruiloftsgan-
gers, zo betoogde hij. Hij herinnerde de
aanwezigen aan de profetie van de Mi
lanese arts over de ondergang van de
wereld. Maar, vervolgde hij, wij ver
wachten niet iets, maar Iemand, Jezus
Christus.
Dat was het thema van deze gehele
landdag, maar dat wil niet zeggen, dat
de aanwezigen alleen maar werd gewe
zen op de toekomst Vooral de middag
vergadering stond in het teken van de
opdracht in de wereld van vandaag. De
evangelist Arie van Gent uit Kampen
wees zijn gehoor erop, dat zij onder
alle omstandigheden van Christus moe
ten getuigen, zoals de slavin van Naa-
man. De heer Klein Haneveld getuigde
van de hulp van de Heilige Geest in het
leven van iedere dag.
Hij legde uit dat Golgotha nirr
behoeft te worden herhaald. Maar
vervolgde dat dat ook geldt voor
pinksteren-De Heilige Geest is de ge
lovigen gegeven. Alleen is het de
vraag of de christenen zich dit wel
bewust zijn. Heel ernstig vroeg hij of
de Heilige Geest Zich v:el op Zijn
gemak kon voelen bij vele gelovigen
die met haat in hun hart rondlopen
of die bewuste zonden nimmer hebben
beleden.
tie, en waarin beslist niet werd gewerkt
op het gevoel gingen tientallen handen
omhoog. Spontaan kwamen na de bijeen
komst velen naar voren om nog eer
persoonlijk gesprek met een van de spre
kers te hebben
Diezelfde spontane sfeer was er ook
toen in een latere samenkomst de
zanger van het eenvoudige geestelijke
lied John Buurman iets ging vertellen
van de Actie-E.P. die ten doel heeft
om chronische zieken en mensen die
er beslist het geld niet voor hebben
te helpen aan een grammofoon en
platen van geestelijke liederen. Deze
actie is enkele maanden geleden ge
start en een groot aantal mensen ts
reeds op die manier een zegen bereid
Hü was nog niet uitgesproken toen er
een man opstond en ongevraagd een ra
diotoestel aanbood voor een zieke. Binnen
enkele ogenblikken tijd werden nog een
aantal radio's en grammofoons aangebo-
Aan de samenkomsten werkten voorts
nog mede de baptisten-predikant uit
Eindhoven ds. Sj. Zijlstra. evangelist Th.
Dikkens uit Leiden en als soliste me
vrouw A. de Haan-Klein Haneveld.
Advertentie
kalmeert
zonder slaap te verwekken
Wij worden er kriegelig van, als er steeds weer gesproken
wordt over het oordeel van God. Of er dan niets anders is?
Gelukkig wel. Maar laten wij wèl goed hegrijpen, dat het
oordeel van God over de mensen zonder enige uitzonde
ring een harde werkelijkheid is en dat ieder, die niet heel
goed van zichzelf weet óók onder dat oordeel te vallen een
volkomen scheve voorstelling heeft van de liefde van God!
Paulus stapt, als hij in zijn brief aan de Romeinen over het
oordeel van de ene mens over de andere mens schrijft, bijna
ongemerkt op dat oordeel van God over. Het is volkomen
onpartijdig, zonder aanzien des persoons. Maar dat wil niet
zeggen, dat niemand aan dat oordeel kan ontkomen. En in
dat verband gebruikt hij het woord boetvaardigheidEen
voor onze moderne oren misschien wat ouderwets woord:
vaardig zijn tot boete. Hier ligt overigens de sleutel van het
geheim: alleen de mens, die boete wil doen over zijn slecht
heden en gemeenheden, omdat hij die heeft leren zien als
evenzovele overtredingen-van Gods eisen, buigt het hoofd en
wil de minste zijn. Die weet ook, dat hij maar op één manier
aan het oordeel van God kan ontkomen: door volledig af te
zien van zichzelf en zich over te geven aan Christus, die in
de totale zin van het woord voor zijn zonden heeft geboet.
WILDE ACTIES
TEN bedenkelijk verschijnsel is, vakbeweging in de loop der jaren
dat zo nu en dan wilde stakingen veel heeft bereikt. Des te meer moet
uitbreken. Zij zijn meestal het werk het betreurd worden, dat er nog
het bedrijfsleven wordt erdoor ge- leven in het leven roepen. Men kan
stoord. er slechts de welvaart door schadtn
samenwerkende vakbonden was be- sterk mogelijk. Niet alleen in leden-
reikt in het overleg met de werkr tal,
1 ook voor wat principieel
poogde zij daaraan kracht bij te ting blijft nodig. Daarnaast wordt
zetten. ook economisch inzicht vereist.
Gelukkig zijn wij in het algemeen Duidelijk moet worden gemaakt,
in Nederland de tijd van de wilde dat bij loononderhandelingen soms
acties te boven en worden de ar- vele aspecten in acht zijn te nemen,
beidsvoorwaarden vastgesteld na Degenen die de onderhandelingen
overleg tussen de werkgevers en de niet hebben gevoerd kunnen daar-
bona fide organisaties der werkne- over bezwaarlijk een oordeel uit-
mers, onder goedkeuring tot dusver spreken.
van het college van rijksbemidde- Er moet bij de leden der organisaties
vertrouwen zijn in de leiding. Zon-
Nicmand kan ontkennen, dat de der dat vertrouwen loopt het mis.
Spontaan
De leider van de toogdag, ds. D. W.
Veldkamp van Hilversum, sloot onmid
dellijk bij zijn prediking aan en vroeg
- mensen waren die zich nog nimmer
Christus hadden overgegeven. Zon
der enige verdere aandrang, in eer
menkomst die geheel vrij was van i
Duizend kamers nodig
voor studenten in
Amsterdam
Voor de studenten aan de beide univi
siteiten in Amsterdam is dringend be
hoefte aan 800 k 1000 kamers. Op het
ogenblik zijn er circa 200 beschikbaar,
e aan redelijke eisen ligging, grootte
i prijs voldoen.
Een enquête van de Algemene Studen
ten Vereniging Amsterdam (A.S.V_A.) in
1957 heeft uitgewezen dat veertig k vijftig
procent van de eerstejaars een kamer be
hoeven. Voor het komende studiejaar
worden 2000 eerstejaars verwacht.
De ouderejaars slagen er als regel in
?n kamer te vinden, al meent de ASVA
dat een derde deel daarvan nauwelijks
de
dentenkamer voldoet. Intussen wordt het
aantal beschikbare kamers jaarlijks ge
ringer en de moeilijkheden voor de
irstejaars groter.
De A.S.V.A., die 10.000 studenten ver
tegenwoordigt, doet een dringend beroep
op de Amsterdamse burgerij beschikbare
kamers op te geven aan haar bureau.
Roetersstraat 34. Zij stelt als redelijke
eisen: aan ruimte minstens drie bij vier
meter, voorts voldoende sanitair en een
huurprijs van hoogstens 55 per maand.
Ik zag kans om ongezien een bezoek aan de schip
per te brengen, die gelukkig in alle opzichten uit
net goede hout was gesneden.
Maak je niet ongerust, juffrouw zei de schip
per. „mijn vertrek is weer een paar dagen uitge
steld en zoilang U h*er lik kunnen ze geen kwaad
Dat troostte en ik overtuigde de jongens, dat de
Kust nog niet veilig genoeg was voor hun terug*eer.
Soms komt het leven je zelf te hulp en zo scheen
ook in die dagen het geluk ons mee te zitten en die
nulp kwam juist op een ogenblik, dat ik er niet op
bedacht was. Daarvoor moet ik eerst nog een pret
tige bijzonderheid van huize Krol verhalen.
Dit huis aan de gracht had het grote voordeel,
dat het tussen twee hogere huizen stond ingeslo
ten en daarbij een prachtig plat dak had met een
stenen balustrade aan de voorkant, die tegelijk de
-e vel top vormde. Dit ;latte dak, ingesloten door de
twee blinde muren rechts en links, onttrokken aan
het gezicht door de hoge bomen aan de voorkant en
een rij hoge populieren aan de achterkant was een
ideaal oord midden in de stad om er heerlijk en
rustig te zonnen.
Vader Krol zaliger had het dak er in zijn goede
dagen op ingericht. Onder een afdak aan de blinde
muur waren de ligstoelen geborgen en een te felle
zon kon geweerd worden door een breed zonne
scherm. Na een vermoeiende dagtaak gingen Inge
cn ik dikwijls naar boven om rustig te zonnen en
deze plek had in de volle zomer een bizondere
bekoring. Ik verlangde vaak naar de rust en de
koelte boven en bracht er met Inge de uren door
voor de ayondmaaltid.
Het waren de uren waarin ik deelgenoot ben ge
worden van het leven van de anders zo stille en
gesloten Inge.
Zo was het ook op de derde avond na het ver
trek van Samu en Henk. Een lome. zware warm
te hing over de stad en geen koel windje bracht
enige verademing. Met Inge was ik naar de daktuin
gegaan in luchtig zomertenue.
Een mooie gelegenheid om krijgsraad te houden
vond ik.
Om alle moeilijkheden te voorkomen besloot ik
Inge deelgenoot te maken van mijn plannen met
Halzen. „Ik wil die kruidenier voorlopig aan mijn
lijntje houden als ik de krans krijg", zei ik. „Tot
dat de mannen hier veilig zijn, snap je en we rus-
öoor heRm. steqqeRö&
tig naar de radio te kunnen luisteren."
„Je bent gek", was het weinig vleiende en korte
commentaar van Inge. „Dat zou-ie wel willen. Hij
heeft natuurlijk nooit kans bij een behoorlijke
vrouw gehad, het onderkruipsel".
„Ik zeg het je alleen maar omdat je nooit we
ten kunt hoe het eens ie pas kan komen en ook
omdat je geen roet m het eten zult gooien. Het is
altijd goed dat jij weet hoe de vork in de steel
zit."
„Maar hoe lang wil je dat spelletje volhouden,
want je kunt hem maar niet van je afschudden
op een tijd die jou uitkomt, want juist bij een vent
ais hij schep je levensgevaar voor jezelf.
„Dan ben ik gelijk aan die andere duizend vrou
wen in Nederland, die juist zo rondlopen, dat is
het enige. Ik voor mg hoop. dat ik bem zoet kan
„Hij is om te beginnen boos op Je. Die avond
op de gang is hij nog lang niet vergeten."
„Nee. Maar ik ben ook niet vergeten, dat hij zo
nadrukkelijk zei: het is omdat u juffrouw De
Jong bent, anders zou u wat anders zien."
We hadden toen nog de overmoed om het geval
van de vrolijke kant te bezien en Halzen in alle
mogelijke liefdesrollen te schetsen en waarom weet
ik niet, maar ik voelde me opgelucht, dat ik
iemand deelgenoot had gemaakt van mijn plannen,
die Inge als dwaas bleef zien.
„Ik zou het niet kunnen" zei ze en ze walgde
„Ik in diepste wezen ook niet" zei ik en ik walg
Nog duizelig van het felle licht en de zomer
warmte daalden we de smalle zoldertrap af hel
donkere huis binnen. De teer langs de zinkrand van
het dakluik was gaan vloeien door de hitte en toen
mijn hand steun zocht terwijl mijn voet de eer
ste treden van de zoldertrap betrad, bleef ik kle
ven. Ik trok verschrikt mijn hand terug maar ze
was zwart Ik droeg een dunne kamerjas ovei
mijn zonnepakje om door het huis te gaan en
moest met mijn rechterhand de panden ophouden
om er niet over te struikelen. Dat maakte de af
daling Diet gemakkelijker.
Inge nam voor haar kamer afscheid.
„Zo, ik ga me kleden voor het diner" zei z
lachend- „Tot straks aan tafel met zijne excellentie'
De deur viel dicht. Toen ik halverwege de trap
was naar mijn kamer, z*>g ik opeens Halzen met
post in zijn hand voor de deur van Henk's kamer
staan en hij klopte geërgerd.
Ik bleef staan en kon mijn lach nauwelijks bi
dwingen. Mussolini heeft pech, dacht ik.
„Krijgt u geen gehoor meneer Halzen", vroeg ik
gedienstig.
„Anders zou ik niet voor een dichte deur staan. I Er verschijnen nog twee rooms-ka-
denkt u wel?" zei hij vrij bits en-zonder naar mij tholieke kerkbladen bij de uitgeverij
Benno in Leipzig. De totale oplage be-
In Oost-Duitsland
Van onze correspondent in Bonn)
In een serie bijdragen van „bevoegde zijde" over de situatie van
de kerken in het communistische Oost-Duitsland, schreef het „Bul
letin" der Bondsregering, dat nog 11 procent van de bevolking der
Oostzone van Duitsland rooms-katholiek is. (De protestantse kerk
is in Oost-Duitsland een meerderheidskerk. Dit verklaart, waarom
door de voortdurende vlucht van Oostduitsers naar de Bondsrepu
bliek het religieuze zwaartepunt in West-Duitsland zich hoe langer
hoe meer in de richting van het protestantisme verplaatst.) Er zijn
in Oost-Duitsland nog twee bisdommen, het bisdom Berlijn (onder
kardinaal Döpfner, met 580.000 gelovigen, van wie 275.000 in West-
Berlijn) en het bisdom Meiszen (onder bisschop dr. Otto Spülbeck,
met zetel in Bautzen en 400.000 gelovigen). In de Oostzone ligt ver
der de rest van de aartsdiocese Breslau, waarvan het grootste
deel in 1945 bij Polen kwam. Het wordt geleid door de vicaris
bisschop dr. Ferdinand Piontek en telt 80.000 gelovigen.
Vier Westduitse bisdommen hebben
grote gebieden in de Oostzone. Tot het
aartsbisdom Paderborn behoort
aartsbisschoppelijke commissariaat
Maagdenburg (onder wijbisschop
Rintelen met 420.000 gelovigen). Tot het
bisdom Fulda behoort het bisschoppelij
ke vicariaat-generaal Erfurt (onder wij
bisschop dr. Freusberg met 490.000 ge
lovigen). Tot het bisdom Osnabrück be
hoort bet bisschoppelijke commissariaat
Schwerin (onder wijbisschop dr. Schra-
der met 140.000 gelovigen) en tot het
bisdom Würzburg het bisschoppelijke
commissariaat Meiningen (onder vica-
■generaal dr. Schönauer met 30.000
gelovigen).
Op vele plaatsen in de Oostzone van
Duitsland is het houden van rooms-ka-
tholieke kerkdiensten nog slechts moge-
'ijk door dc hulp van de protestanten,
die hun godshuizen ter beschikking van
de katholieken stellen.
Sinds 1956 is de bouw van rooms-ka-
tholieke kerken in Oostduitsland en
dat geldt trouwens ook voor protestant
godshuizen vrijwel tot stilstand ge-
Het machtsapparaat staat volledig ach
ter deze atheïstische campagne. Alle
Oostduitse topfunctionarissen inclu
sief premier Grotewohl hebben erkend
dat hun doel is de kerken uit de Oost
zone te verdrijven (ofschoon in de
„Grondwet" der z.g. D.D.R. de vrijheid
van godsdienst en uitoefening daarvan is
opgenomen).
Het godsdienst-onderwijs is ook nu
komen. Sinds 1951 weigeren de autori
teiten der Oostzone de toelating van
priesters, die werden opgeleid op West
duitse seminaria. De bisschoppen in
Oostduitsland zijn derhalve gedwongen
geweest een eigen seminarium te stich
ten, dat (sinds 1952) in Erfurt ligt
Sinds de Reformatie is er geen semi-
arium meer in het vroegere Midden-
Duitsland geweest. Kleinere seminaria
liggen bij Görlitz en Halberstadt. Aan
charitatieve instellingen bestaan
Oostzone van Duitsland nog 36
katholieke ziekenhuizen, 7 instituten
de_ opleiding van verplegend per
soneel, 110 tehuizen voor ouden
gen, 78 kindertehuizen. 14 moedertehui-
en 145 bewaarscholen.
„Waarschijnlijk is hij op reis", opperde ik.
„Juffrouw Krol, weet van niets, zegt ze" gaf hij
terug en vervolgde: „O ja hier twee krantjes
Hij keerde zich naar mij en ik zag zijn blik een
ondeelbaar ogenblik haken op de twee zongebruin
de benen in de rode bandschoentjes gestoken. Ik
liet de panden van mijn jas tegelijk vallen. Niet
i strak gezicht. „Wilt
handig dacht ik.
„Zo", vervolgde hij met
u beslist negerin worden?"
Dat klonk wat spinnig en ik zei: „Wat zou dat?
Wij^ kennen hier nog geen rassenhaat, mijnheer
„Blanke negerinnen zijn geen ras, ze zijn noch
het een noch het ander."
„Precies als Nederlanders die Duitsers willen
zijn.^Ze zijn noch Nederlander noch Duitser, is "t
Een vurig rood schoot over Halzen's gezicht en
hij reageerde fel met een: ,.U kunt het niet laten
scherp te zijn. De zaken verkeerd voorstellen, dat
kunt u en als u nu denkt, dat u mij belachelijk
maakt, dan kon u wel eens bedrogen uitkomen,
juffrouw De Jong!"
Wordt vervolgd
draagt echter niet meer dan 125.000
exemplaren en is derhalve op geen
stukken na groot genoeg. Er is geen
voor-censuur. De bladen mogen echter
alleen per post worden afgeleverd.
Daardoor hebben de Oostduitse auto
riteiten alsnog controle over de
Sinds medio november 1957 gelden de
(zowel de rooms-katholieke als protes
tantse) kerken in de Oostzone als „de
laatste georganiseerde vijand" ln de zo
genaamde „Duitse Demokratische Re
publiek". Van dat ogenblik af dateert
ook de intensieve campagne tegen de
kerken: met boeken, pamfletten, brochu
res, artikelen in de pers. in radio en in
televisie. Daarnaast wordt religieus on
derwijs tegengegaan en vervangen door
de z.g. „jeugdwijding": de doop. het
huwelijk en de begrafenis zijn „socialis
tisch" geworden. Het doel van dit alles
29 jaar oud
Nederlander inV.S.
jongste president
van een college
Het Amerikaanse Central College, dat
de meesten van zijn 450 studenten aan
trekt uit Amerikaanse families van Ne
derlandse afkomst, krijgt een nieuwe
rector, Arend D. Lubbers, die pas 29 jaar
Lubbers zal zijn benoeming op 1 sep
tember aanvaarden en daarmee de jong
ste rector in het Amerikaanse universi
teitsleven worden. Tot nu toe was Billy
Graham de jongste president die ooit de
leiding opgedragen kreeg van een college.
Het Central College staat onder auspi
ciën van de Amerikaanse Reformed
Church, te zamen met twee andere col
leges in gebieden waar veel Amerikanen
van Nederlandse afkomst wonen, Hope
College, in Holland, Michigan en North
western College in Orange, Iowa.
Lubbers, die vorig jaar con-rector is
geweest van het Central College, volgt
dr. Gerrit T. Van der Lugt, 63. op.
de D.D.R. nog niet verboden.
Voorgeschreven is echter, dat tussen
het school- en het godsdienstonder
wijs een pauze van twee uren moet
liggen. Voor de kinderen betekent dit,
dat zij eerst naar huis en dan weer
naar school moeten voor het gods
dienstonderwijs. De D.D.R.-uutori-
teiten hebben daarmede in de mees
te gevallen wel bereikt, dat de kin
deren het godsdienst-onderwijs niet
bezoeken.
Realistische discussie in Loosdrecht
Tijdens de wereldjeugdconfe-
rentie van de Wereldbond van
Christelijke Jongemannenvereni-
gingen, waartoe op het ogenblik
600 jongeren uit vijftig landen
tezamen zijn in het marine-op
leidingskamp te Loosdrecht, heb
ben de jongelui o.m. gediscus
sieerd over het onderwerp „Oor
log en vrede".
Uit de discussies kwam als meest ge
hoorde opmerking naar voren dat de
Y.M.C.A.-ers meer christen moeten zijn
bij het oplossen van moeilijkheden op
het persoonlijke vlak cn dat de basis
voor vrede en wederzijds vertrou
thuis bij een ieder persoonlijk gelegd kan
worden. Bovendien menen velen dat aan
een betere verstandhouding tussen de
volkeren gewerkt moet worden en daf
er een groter verschil moet worden ge
maakt tussen militaire macht enerzijds
en economische, morele en culturele
macht gebaseerd op menselijke waarden
en respect voor het individu anderzijds.
Men was van mening dat bij internatio
nale aangelegenheden „macht" te dikwijls
de betekenis van militaire macht ver
krijgt.
In de gemengde Engels-Duitae dis
cussiegroepen werd de onvermijde
lijkheid van oorlog in deze tijd meer
aanvaard dan in de andere groepen.
Alle discussianten keerden zich tegen
de idee als zou oorlog een oplossing be
tekenen voor alles, doch men was even
zeer gekant tegen het wensen van vrede
t elke prijs.
Een Spaans-Engelse groep stelde,
dat landen niet om de vrede te be-
_JH UUII Ull mogen weigeren terug te slaan:
de opneming van de vooral jonge-Ware vrede kan niet bestaan indien
Oostduitsers in de socialistische (lees: j mensen in slavernij leven of worden iKej"
lijkheid is van geen waarde." Oorlog
uit religieuze doeleinden achtten de
jongelui niet gerechtvaardigd.
De jongeren vonden neutraliteit moei
lijk te verwezenlijken in deze tijd, „nu
het westerse blok vrede wil door vreed
zame co-existentie en het oosterse blok
door wereldheerschappij." Veel jongeren
hebben waardering voor het werk der
Verenigde Naties. Men beklemtoonde
vooral, dat jonge mensen in deze tijd
internationale ervaring dienen op te
doen, inzonderheid door te leven en te
werken in andere landen. De nationale
voorlichtingsdiensten moeten meer en
betere indrukken geven van de nationalp
morele krachten in een land.
De bijdrage van de Y.M.C.A. aan
dit alles moet zijn: mee te werken
aan de noodzakelijke eenheid der
christenen. De afgevaardigden zeiden
eenheid te wensen doch geen gelijk
vormigheid. De YMCA en inzonderheid
de jeugdleiders, kunnen veel bijdragen
tot een rhriclpliiliD
tot een christelijke beïnvloeding
de plaatselijke en landelijke verhou
dingen. De kader-opleiding dient een
internationaal karakter te krijgen,
want de jonge mensen van vandaag
zullen straks de nationale leiders zijn,
zo stelde men.
ONTVANGEN BOEKEN
Het geheimzinnige sein. door Richard
Watkins. Nederlands Arjen Berghand.
Serie Prisma-Juniores. Uitgave Het
Spectrum, Utrecht. Rex in actie door
Anthony Buckeridge. Nederlands Lydia
Belinfante. Serie Prisma-Juniores. Uit
gave Het Spectrum. Utrecht. De televi
sie-tweeling. door Pamela Brown. Ne
derlands O de Marez Oyens-Schilt. Se-
pe^risma-Juniores. Uitgave Het Spee-
communistische) maatschappij.
onderdrukt. Vrede zonder onafhanke- lUitgav
trum. Utrecht. Praat i
school, het schoolleven bezien door Jan
Tekst en samenstelling A. Duif.
Andries Blitz," Laren N.H.
