Oude en nieuwe muziek
voor orgel
HET GESPROKEN WOORD
Het districtspostkantoor
ABRAM
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1960
^IET ALLES wat voor orgèl
gecomponeerd wordt, is
werkelijk geschikt voor het or
gel. Natuurlijk, op een orgei is
heel wat te spelen, zelfs een
,,S!ag bij Waterloo" en een
„Fremersberg". Maar de echte
orgelcomponist houdt toch al
tijd rekening met de aard van
het instrument. Wie voor pia
no, viool, fluit, harp of fagot
achrijft, moet ook altijd reke
ning houden met de aard en de
mogelijkheden van het instru
ment. Bij een orgel Is dat ze
ker ook een eerste vereiste,
maar nog te veel componisten
laten zich verleiden tot een
schrijfwijze of een karakter,
dat niet zo goed bij het orgel
past. Althans niet bij een kerk
orgel. Een bioscooporgel heelt
in dit opzicht veel meer moge
lijkheden en is niet gebonden
«an een bepaald karakter.
Zo kreeg ik weer een stapeltje
nieuw uitgekomen orgelmuziek
toegezonden, waarvan niet alles
echt „orgelmassig" is De actie
ve muziekuitgever Guglielmo Za-
ntbon in Padova (Italië) is er
op uit, steeds nieuwe dingen te
brengen. Hij zoekt dat nieuwe
niet altijd bij de moderne com
ponisten. maar ook bij de oude
meesters. De uitgaven zijn alle
Krachtig verzorgd en goed duide-
jk gedrukt.
Francesco Mantica schreef een
..Elevazione per Grand-Organo".
opgedragen aan Ferrucio Vigna-
nelli. Mantica is al bijna 85 jaar
oud en schreef veel orkest- en
kamermuaiek In een gematigd
moderne stijl schreef hij deze
..Elevazione", maar maakte het
geheel toch onnodig romantisch,
soms zelfs op liet sentimentele
af. Die neiging vertonen de Ita
lianen al gauw. Het werkje is ge
heel homofoon geschreven en eer
lijk gezegd hoor ik het eerder
in een bezetting van een strijk
orkest, dan als een orgelstuk.
Sonates, preludia en religieuze marsen
met religieuze marsen? Met bijv.
..Marcia Solenne", ..Marcia Pro-
cessionale": ..Marcia di Proces-
sione". ..Marcia Muzikale" of
..Marcia Serafica" Neen, daar
kunnen we eigenlijk tieel weinig
mee aanvangen. Maar het moet
toch gezegd, dat we op dit ge
bied ook weieens wat mogen
gaan produceren. Waarom moet
een bruidspaar nog altijd worden
uitgeluid met de Bruidsmars uit
de Lohengrin? Zijn er geen mo
gelijkheden om eens een bruids
mars voor orgel te schrijven,
waarmee in de protestantse kerk
een bruidspaar kan worden uit-
Overigens. enkele van de hier
uitgegeven marsen heb ik met
genoegen doorgespeeld. zoals
bijv. de .Marcia Serafica" van
Oreste Ravanello. die ik heel
wat beter vind dan dergelijke
produkten van
mens. Het ziji
Italianen en die hebben natuur
lijk altijd een heel klein beetje
pathetiek.
CORN. BASOSKI.
"\JOOR mij ligt een sta
peltje grammofoon
platen, kleine en grote,
en op alle is een Neder
landse tekst vastgelegd,
een verhaal, gedichten,
een fragment uit een to
neelstuk. Uit het schuch
tere begin, waarover hier
al geschreven is. heefl
zich een respectabele dis
cotheek ontwikkeld, waar
aan verschillende gram
mofoonmaatschappijen
hun bijdrage leveren.
Het is een ontwikkeling, die
ook in het buitenland plaats
heeft Op de vermaarde boeken
beurs die sinds eeuwen in Frank
furt gehouden wordt, krijgt de
literaire plaat steeds groter aan
dacht, en deze rubriek- zal zeker
ook eens aan de buitenlandse
productie gewijd worden.
Maar wat er in het eigen land
verschijnt, verdient natuurlijk
prioriteit. Nu zal men zich mis-
fTo schien afvragen, of deze literai
re platen hier een „markt" vin
den. De scholen vormen natuur-
aste en steeds grotere
OP DE GRAMMOFOONPLAAT
ONDERWIJS EN LIEFHEBBERS ZIJN
ER ZEER MEE GEDIEND
ken plaat steeds meer in de „Poëtische Klanken", uitgegeven (door Claudine Witsen Elias ge-
aandacht te staan: een gang van door Philips. zegd». Anton van Duinkerken
zaken, die m.i. samenhangt met „Vorstelijke Stemmen" heet „Concentratiekamp", waarna
de enorme groei van het pocket- nr 422571NE. waarop Claudine Ton Lutz de strofe uit het Wil-
boek. Deze goedkope boekjes Witsen Elias voordraagt het helmus „Mijn schilt ende be
trouwen" voordraagt. Al deze
45-toeren plaatjes zijn de teksten
Princessc
Hooft's
afnemer.
Onderwijs
Buchheim-boekjes
over kunstenaars
(Vai
kunstredacteur)
steeds sterker betrokken
naar de ervaring leert, met uit
nemende resultaten. Maar ook
buiten de school komt de gespio-
brengen de meesterwerken der „Adieulied
litaratuur, brengen de moderne Borgoengr
letterkunde binnen het bereik ..Klachte
van ieder en uit de steeds gro- Orangiën'
tere omzet blijkt dc belangstel- aan de a
Ung van het publiek. Het publick het
kent de namen van de heden
daagse dichters en prozaïsten
niet alleen, omdat ze dikwijls in
de krant vermeld worden, maar
het publiek is ze ook gaan lezen,
dank zij deze goedkope edities.
En de stap naar de gesproken
plaat, meestal ook een ..pocket- ZPgt Ofschoon Claudine "Witsen
plaat waarop dc dicu'~-
eigen werk voorleest,
gauw gedaan. haa
meegegev,
VIA NAALD
ÉN PIAAÏ
haa:
'olgt dan
spreking van
op de hoes staan
duidelijke inleidingen.
Even goed verzorgd zijn de
45-toerenplaatjes, die de Uitge
verij „De bezige Bij" samen met
Philips brengt. Deze bevatten
alleen moderne literatuur, die de
schrijver zelf leest. Wie nu
denkt niets te begrijpen van fi
guren als Bert Schierbeek, Hugo
Claus. Harry Mulisch en Luce-
bert. die moet deze opnamen
eens beluisteren. Ze zijn enorm
verhelderend. ineens ziet men
echteénoot dwars door de tekst heen. ziet
de psychologische verbin-
Levendiger
JETS LEVENDIGER, maar
laas te lang en met een
nelijk gebrek aan melodisch*
ventie, is de „Giga per Org;
van Ulisse Matthey, de in
overleden oud-leerling van Gufl-
mant en vroeger organist
Santa-Casa te Loreto. Het is wel
een speels stuk, dat rekening
houdt met de orgelmogelijkheden
(Pietro Ferrari heeft het enigs
zins herzien), maar het blijft niet
boeien, omdat Matthey alles te
veel uitspon. Niettemin is het wel
eens aardig zo'n werk op een
concert tc spelen als curiositeit.
Het is per slot van rekening kun
dig geschreven.
Piero Giorgi, leraar aan het
Rossini-conservatorium te Pesa-
ro, schreef „Preludio e Toccata
per Grand' Organo" en toonde
daarmee een componist van goed
gehalte
nieuwe uitgave liet zij verschij- Het orgel van de St. Janskerk te
nen de Toccata (voor clavecym- Gouda
beli van Nicola Fago (1676
1745), een werkelijk geniaal stuk-
Je muziek met een echt barokke Brandts Buys. De Sonates schreef
zwier. Het werkje heeft vier de- Bach's zoon voor prinses Ama-
len: Largo. Allegro. Largo. Alle- lia van Pruisen, wier orgel
gro. Op een modern barokorgel
is dit werk heel goed te spelen
heerlijk van sprai
de keling. dat het alle organisten en
luisteraars zal bevallen. De Haag
se organist Jan Schmitz heeft het
onlangs op
speeld en het i
goed ontvangen.
Buchheim Verlag In Feldafing
(Duitsland) heeft een hele serie
met kleine kunstboekjes uitgege
ven. Die boekjes bevatten een
korte tekst en tal van reproduc
ties. zowel in zwart-wit als het
tekeningen en houtsneden betreft
als in kleur als het schilderijen
betreft. In de serie zijn al boek
jes verschenen over Heckcl,
Kirchner, Mueller. Nolde, Pech-
stein. Barlach. Beckmann, Cha
gall, Dufuy, Klee, Matisse, Pi
casso, Rudolph e. a.
Die boekjes bevatten, ondanks
het kleine formaat en ondanks de
weinige pagina's, toch voldoende
om een indruk te krijgen van een
bepaalde figuur. We "hebben dit
kunnen constateren aan de hand
van twee nieuwe boekjes, nl. over
Jawlensky en over de kunste
naarsgroep „Die Brücke".
Het boekje over Jawlensky werd
verzorgd door Clemens Weiier cn
bevat 16 goede kleurreproductiës
en 13 pagina's inleiding. Men
leert de figuur Jawlensky volko
men kennen, de Russische schil
der die in zijn jeugd geschokt
werd door een prachtige ikoon
en die eens opmerkte: „Ik zat
in mijn atelier en schilderde en
ik had de natuur niet nodig als
souffleur. Het was me genoeg
als ik me in mezelf verdiepte,
als ik bad en als ik mijn ziel
voorbereidde voor de ware reli-
tonen dan normaal in
de discant beschikt (nl. tot f").
De bewerker heeft nauwkeurig
de registratie-principes nagegaan
en de nodige aanwijzingen gege
ven, ook wat betreft de versie-
orgelconcert ge- nngstechniek. Er zijn bijzonder
toen tnjtonder aarW sonates bij. die al de '"f. °b?'"cb,c
naar de galante perlo- D!5 ,Brüc,M d'« ™et P°s'»e«
Mozart vïrraden. Ook middelen het naturalisme en de
deze werken behoeven geen pe- decadentie wilde bestrijden. In die
Moderne Tsiechen oaal-
Religieuze marsen
Slowaakse componisten in
Praag Leeft een eigen muziekuit
geverij en nu heeft men een bun
del uitgegeven met zes werken
van Tsjechoslowaakse componis
ten. nl. ..Moto Ostinato" van Petr
Eben <geb. 19291, „Invocazio-
Emil Hlobil (geb. 1901)
„Toccata'
i. Daar verscheen namelijk
bundel met „Marcie Religio-
met niet minder dan 15
uit deze tijd. maar
slist niet afschrikwekkend
groepering zaten de bekende Duit
se expressionisten met Kirohner
als voorman. Het boekje van het
Buchheim Verlag geeft een duide
lijk inzicht van „Die Brücke"
dank zij de grote deskundigheid
van Hans Maria Wmgler.
1 HH Na het algemene overzicht vol-
11e werken gen kortere beschrijvingen (na-
zijn be- tuurlijk alles geïllustreerd)
geb. 1903), „Fantasii
loslav Kabelac (geb. 1908), „Ciac-
cona" van Milos Sokola (geb
dat hij zijn talent niet beter 1913' cn ..Fantasia e Toccata"
v,11 van Jan Zimmer (geb. 1926). De
ju» w Tsjechen hebben echt wel een
deed. Het zit alles knap in el- goede naam in de historie wat
ir. maar mist absoluut vin- betreft de orgelmuziek. Seegr,
de Toccata doet Czcrnohorskjr. Jon Krt.tel Van
heeft kunnei
ka.
Karei. Janecek dern. Integendeel, de WÊ.JP^^B
30171 ,'3" voor mijn gevoel nog veel te Schmidt-Rottloff,
veel afgietsels van dergelijke Emil Nolde
uitingen van vroeger. Wat moet
echter de protestantse organist
de kunstenaars Erich Heckel,
Ludwig Kirchner. Karl
Otto Mueller,
!ax Pechstein.
Een uiterst waardevol werkje
de kunstliefhebber.
Prins Frederik Hendrik.
korte be- krijgsbedrijven tot uitdrukking dl,nger\ vofU me" de ?feer- Hug0
deze platen, brengt, werkelijk prachtig laat C'aus leest op NE422557 op de
- n ook in de doods- ene kant -Een ee7°ndp eane"
klacht van de jong
gestorven Varia van
Bourgondië. echtge-
kant „Een gezonde gang
ster" uit Natuurgetrouw en op
de andere kant enkele gedichten
o.a. ..Hoe zwel ik" en u.t zijn
note van Maximili- ..De Oostakknrae gedichten",
aan van Oostenrijk krachtig van beeld en sterk
even indrukwekkend frïti,;h jentiment Natuur-
uitbeeldt, treft Lutz '"k draS«" deze dichters niet
m het Wilhelmus in.i. voor al! de ..professionals;,
toch beter de toon, maar man voelJ rich wel tn
de houding. Hii zegt ufuw contact met hun persoon-
de stroten zondlr hjkheid gebracht: Drukt de
stem zelf ook niet iets van de
persoonlijkheid uit?
de strofen zondei
enige pathos, heel
eenvoudig en natuur
lijk, rustig en ern
stig. Het is alsof men
Willem Vader zelf
hoort, zich bewust
van de rechtvaardige
strijd tegen de
Geschikt
i beginsèl-
Dit is ook het geval met Bert
Schierbeek, die op NE422567 ge
dichten (o.a. uit „De gestalte
der stem") en proza (uit „Het
SSE^jste! ffl-fiï" s, rs'Jrpsiï
kend voorleest, alsook met
Harry Mulisch, NE422564 die uit
zijn roman „Het stenen bruids
bed" en fragmenten uit „Voer
spychologen" leest, geestig
(laatste
recht opgeheven
hoofd, maar God ge
hoorzamend. Is dit
niet de kern van ons
Volkslied? Ik zou
Onover
troffen
Ton Lutz zegt een
vers onovertroffen!
Luistert maar naar
Philips 422576NE,
waarop hij
dichten var
voordraagt. Dit
Vondel
•pottend. Deze laatste twee
tjes achten wij voor het on
derwijs bijzonder geschikt.
^QITZELFDE „stimmllche" con
tact ondergaat men In het
luisteren naar de 45-toerenplaat
jes, die de Uitgeverij Sint Joris,
Den Haag, uitbrengt onder de
naam „Serie Levensbeelden".
Tom Bouws voert hierover de
redactie, schrijft uitgebreide in-
ge" leidingen erbij, waarop hij zich-
","1 zelf wel wat erg veel op de voor
grond schuift. Maar de opnamen
drngskcacht „v w. hlf LeopoldKozeluh. Jan Krti-
zelfs wat goedkoop aan. tel Kuchar. om maar enkele na-
Zo ben ik ook niet zo enthou- men te noemen, schreven waar-
siast over de „Fantasia e Fuga" devolle orgelstukken en zelfs Dvo-
'L rak componeerde vijf rreludia,
in d-moli van Tamara Mormone. twee fughMelta-s en et?n f£ga voor
een stuk van 10 minuten en ge- orgel De Interen hebben de con-
eomponeerd in 1950. Deze compo- trapuntische vormen laten varen
n„t .or componiste?) toon, wel mLS?viXlositót "5
heel wat mear scheppingsvermo- een sterk romantische beleving.
gen dan Giorgi, maar het geheel Dat blijkt maar al te goed uit werken, die de laatste
klinkt toch wat te geforceerd. Het d|fsetl ^U"sd vêru"n "en6 c" o? or- maanden in ons ,and 8ereed niscerd bedriif is 8*w<>rdcn-
pedaal is voornamelijk als bas- kLtrale^of^piardstische stukken kwamen, behoort ook het
klavier behandeld, alleen in de zijn opgenomen, veelal te lang districtspostkantoor te Rot-
te Rotterdam
Vele kunstenaars
werkten eraan mee
de noord-oosthoek enigszins van het zuidwestelijke trappen-
leidelijk een volkomen gemecha- lijke elementen op te trekken.
ronduit voorbeeldig zezjjn uitnemend en drie t
in de behandeling hebben mijn hart gestolen. Dat
van de tekst, in de zijn Ernest Claes (nr. 102), die
wijze van zeggen Het zo heerlijk vertelt uit zijn leven
zijn alle rouwdich- en uit „Wannes Rasp", Annie
ten, waaronder de Salomons, die op nr. 101 vertelt
bekende „Kinder- over „de goeie OUWe tijd-. van
lyck" en .^ertroos- Kloos en Van Eeden, van Coupe-
tinge aen Geeraerdt v p. c
Vossius" verzen rus en Van Dissel een ver
dus, waarin Vondel rukkelijk plaatje, ook door de
zijn reactie op de gewone verteltrant en Henk
macUevandSethSd Bad"".s' .f' nr' 105 bek™''t
maar ook altijd van maar duidelijk over zijn muziek
troost zelfs als het sterven van precies het essentiële zegt, óók
eigen vrouw, kind en kleindochter over zijn electronisch werk. De
betreft. De klacht domineert
biet. maar de bezinnint. geba- muziekvoorbeelden zi,n door
seerd op de onwrikbare overtui- hem even uitstekend gekozen,
ging van zijn Christelijk geloof, In deze serie horen ook thuis
zegt prof dr. W. A. P. Smit in Bertu, AafJes 104). die
zijn voortreffelijke inleiding np 2ij„ beroemde „Ballade op
de hoes n j
Gedichten van A. Roland Holst Hollands Water en „Afscheid
staan op Philips 422574NE, het van Amsterdam" voordraagt, en
eerste „De Ploeger" door de jurriaan Andriessen (nr 106),
dein zes door°rclaudfne' fes» wiens compositorisch werk beter
Elias, die ze gevoelvol en geheel door de muziekvoorbeelden uitge-
gericht op de woordklank zegt. legd wordt dan door wat hij ver-
rlfefeukk'fekTzoa'/s 15 "i" *»p
an den Harnsne- «einboud.
Ier I". Maar
De duidelijkheid van de opzet de kleuren glas geven deze niet gedichten. hoe innig Roland Pythia uitgeeft. Een voortreffe-
erkelijke
Goed werk
litwerking.
het
Vier diensten
nog verhoogd door de toepas- alleen
sing van verschillende materi- vel,
alen in afwisseling. Op de bega-
versiering van de ge-
ook een reeks
kleurimpressies
spoorwegpostkantoor
Oude meesters „oemd.
echter heel erg goed ge
daan met zijn bundeltje met drie
composities voor orgel („Tre
Composizione per Organo"), nl.
„Preludio", „Intermezzo" en
„Fantasia". De 85-jarige Fano.
eens een befaamd pianopedagoog ten". „Adag:
In Milaan, heeft bijzonder goede
muziek gegeven met deze bundel.
Een stemmingsvol en toch niet
sentimenteel ..Preludio" van on-
(reveer 3 minuten toont het me-
odisch vermogen van Fano als
componist. Voor het Intei
terdam, gewoonlijk
&e" door de architecten
Kraaijvanger en H.
vanger is gebouwd.
T-p :-ONIA-UITGAVE te Hil- Het postkantoor heeft van- zaak bestemd
-Ll versum i- met twee bundels cxneditip en
gekomen met' oude meesters voor ouds tot de gebouwen be-
het orgel. De ene bundel is al do hoord, welker aangewezen
'..Oud' Mee""':"5 e'„" b.fet"een' pl.aU in het hart van de
keur aan werken van Bach („Wer stad was.
den lieben Gott lasst wal-
E. H.
•Ier diensten:
expeditie en bestelling briefpost
en expeditie en bestelling pakket-
post. De pakketten worden uit dit
kantoor over de gehele stad be-
zorgd. De briefpost wordt behalve „e.„sl
uit dit kantoor ook uit een vier
tal bijkantoren besteld.
verdiepingen licht gekleurde met
vullingen van .geglazuurde bak-
Een verdiepinghoogte
Holst zich verweven voelt met
dl "e en de wind, hoe deze ï.jkc reeks; dle lk b«ln mel
het trappen- twee elementen weer meespelen van Dijk in de forumscène
in de steeds terugkomende uit Julius Caesar van Shakes-
Kees Timmer SS"cM', i,''DI'I J1™ ?a' peare en in de tribunaalscène
5ienm,tmzlnE",P"St"k n"Sl D~d"'-' Een zeer instiuctiet" Büchner's D,„ton's Dood.
Binnen het gebouw vindt men Plaat: P>"hi» <33t>. Dit Is
ceramiek, geglazuurde baksteen, - magistraal gedaan door Ko van
niet aangenaam. Ten einde
zekere schaalverdeling te verkrij-
zijn daarom over de volle
ramen aangebracht tot ben
eter boven de vloer, waar
door het personeel een vrij uit-
stad heeft. Daarbo-
werkruimte grafitto. metaalplastiek
reeks van kunste-
Document
zicht i
ën Fuga). J. G. Walther („Lieb-
VV...KV——v HUster Jesu. wir sind hier"). Pa-
gebruikte Fano heel aardig het chelbel ',,Ein feste Burg" en
fuga-thema van de Fantasia en „Christus der ist mein Le-
Fuga in c-moll van Bach en ook ben"), Telemann („O Lamm
al werkte hij het niet zo -geniaal Gottes"), Froberger („Canzona"'
uit als Bach, toch is dit werkje en J. G^ Töpfer („Lobe den Her
eens gespeeld
„Preludium"W. F. Bach Zo ligt het Haagse postkantoor
(„Was mein Gott will"), Swee- sedert mensenheugenis bij de
linck (Echo-fantasie». Loeillet Grote Kerk en het stadhuis. Het
(Aria). C. A. Sorge (twee fu- Amsterdamse heeft een soortge-
K. Fischer (Preludium lijke ligging.
dan het stad-
anderhalve eeuw geleden pa
leis geworden. In de jaren twin
tig heeft
Ten einde een idee le geven
van de omvang kan worden ver
meld, dat in 1958 het aantal ver- -
zaaiden poststukken in Rotterdam door een aangename belichting
ruim 200 miljoen bedroeg, dat is verkregen,
gemiddeld 670.000 per dag, en
het aantal ontvangen en bezorg
de poststukken bijna 140 miljoen,
dan" tien kunstenaars uit^de" hezpftinpsuid" 42«?Jn^n °P2weept Caesar's dood te
gelegenheid gekregen in dit ge- g» ehtln tel ieriet s" a„P
bouw hun kunnen te tonen. I0„C ïe Ster' zelf
Ook de Indonesische oorlogstijd
is vertegenwoordigd met twee
Willem Brandt
Juist in een -gebouw als dit
zijn metalen puien aange- postkantoor, dat geen representa-
ken („Brutus is een achtens
waardig man"), alsook in de rol
van Danton, die door Robespier
re voor de rechtbank en ten val
den. Tot slot een" moderne ..Fan- uitgave verzorgd en de werkjes
tasia". waarin zowel het koraal kunnen ook op harmonium wor-
„O Signore. sovvieni al dolor den gespeeld
mio" als een sprankelende Toe- Harmonia gaf ook een bundel
cata is verwerkt. uit met een Preludium en zes
Om nog even bij uitgeverij Za- Sonates van Carl Philipp Erna-
nlbon te blijven, in een geheel nuel Bach, verzorgd door Hans
Utrecht kreeg ip die tijd een
monumentaal postkantoor op de
S. Schuitema heeft deze Neude, ook weer vlak bij het
postkantoor gebouwd, vlak dat is gemiddeld 460.000 per dag.
630.000 lnko-
stadhuis. Het maximum
730.000 uitgaande i
mende stukken.
De kunst
Verscheidene kunstenaars -heb-
ben aan de versiering van dit gebouwen, die het gezicht
gebouw meegewerkt. Op de foto Rotterdam verfraaien,
zijn alleen zichtbaar de 22 kunst
stenen ramen, die in de wand Prof. Dr. Ir. H. G. v. BEUSEK
tief administratiegebouw
een raaci'.iuis of een provinciehui
en ook geen industrieel gebou'
alJ een bedrijf van Philips of de R Fodder „Joods Kind". Yje h„,r
r derge- Foppema „De ballade van de >WJP»n dan door deze plaat.
net uit- ter dood veroordeelden", Ida G. waarop Danton's eigen verdedi-
Gerhardt „Het Carillon" gingsrede klinkt. Büchner had
verder hoort men J. H. de Groot wordt gebracht. Men kan
..Exr.ïnr ^C5,ntó"tSOv^ gens betcr de Franse Revolutie
A.K.U.. is er plaats
lijke kunstuitingen, i
heffen boven het zuiver zakelijke
u.. plaats geven onder de
ostkai
...Want Abram was een boer als alle boeren.
Ik denk dat hij des zomers koeien dreef:
en 's winters, als het vee op stal verbleef,
de mest opstak en twee maal daags moest voeren.
Hij zou vandaag langs 't vlakke grasland schrijden,
gestoken in bestoven overall,
en handen stikstof in gestage val
doen nederdalen in de schrale weiden.
En na zijn dagtaak, loom terneer gezeten,
terwijl tabaksrook kringelde in 't vertrek,
in 't nieuwsblad lezen, om iets af te weten
van 't Marshall-plan en 's werelds groot gebrek.
Van deugd en zeden was hij niet hijzonder:
Hij bleef in 't vlees en leefde als gij en ik.
Maar God zei dikwijls „Abram" en dit wonder
ervoer hij telkens met een blijde schrik.
G BOOGAARD
stadhuis.
In betrekkelijk korte tijd heb
ben zich hier geheel andei
zichten baan gebroken,
vóór de laatste oorlog is
de grote steden begonnen,
postkantoren te bouwen
station. Hiermede
postkantoor niet overbodig ge
worden. maar de behandeling van
de inkomende en de uitgaande
poststukken is verlegd van de
binnenstad naar het station.
n der-
Het is duidelijk, dat in
gelijk bedrijf niet meer met de
hand kan worden gestempeld en
Reeds gesorteerd, doch dat een ver
nen in doorgevoerde mechanisatie nodig
lieuwe 's Het Rotterdamse kantoor be
en ..«ast het vat dan ook een zeer gemectiani-
het centrale seerd bedrijt waarbij de
Lopende band
Doelmatigheid
Wij
dit
be:
Wij hebben hier dus niet in de
eerste plaats te doen met een
kantoorgebouw, waar het perso
neel achter bureaus en schrijf
machines zit, maar met een be
drijf, waarin de lopende band dc
voornaamste plaats inneemt. Dit
weerspiegelt zich ook in de uiter
lijke vormgeving.
Het gebouw, dat een lengte van
ruim 104 meter en een breedte
van 36 meter heeft, bestaat uit
beganegrond cn 6 verdiepin-
j v, elk 7 meter hoog: alleen de
d-n boyenste is 9.50 meter. De vleu-
iverdiepingen
doelmatigheid. Het is
veel eenvoudiger de poststukken
te sorteren in een gebouw, dat
vlak bij het station ligt, en ze
zonder meer uit dit gebouw naai
de treinen te brengen, dan de
sortering in de binnenstad te doen
zeschieden cn d..cnz het veevoer
,d2°.rwife„JÏÏ Jen 7 m„e'« h<""
doen p.aats hebben. Zo ge- geJs hebben
schiedt thans in de grote steden
de behandeling van de poststuk
ken in een gebouw nabij het sta
tion, dat in directe verbindipg
met de perrons staat.
Zulk een zogenaamd „spoorweg
postkantoor" is in de eerste plaats
voor de postdienst bestemd cn o_
niet voor het publiek Gewoonlijk gelijst
bijpostkantoor duidelijke
in gevestigd, zoals
aan de Rijswijksew
dit nieuwe kantooi
halve hoogte, zodat deze
een beganegrond en 14 verdiepin
gen beslaan.
De structuur van de hoge werk
zalen en de lage kantoorverdie
pingen komt in de architectuur
duidelijk tot uiting. Daardoor is
geslaagd gebouw ontstaan, in-
krachtig frame van
ticalen en horizon-
Den Haaz talen. De architecten hebben de
en ook in ze vormgeving nog versterkt door
Rotterdam, de trappenhuizen in da zuid-west-
Andere aard
Van geheel andere aard, maar
even voortreffelijk gegeven is
Fie Carelsen in „Een vrouw te-
efoneert", Pythia nr. 74.003 (33t).
Heel een vrouwenleven roept zij
net haar telefoongesprekken op,
duizendvoudige nuances weet zij
in haar stem te leggen en zelfs
de stiltes zijn vol betekenis. Wat
een rasactrice is hier bezig!
T~\AN komt Guus Hermus in de
-L' grote monoloog van Bob
beltje", het toneelstuk van Rous-
sin (Pythia nr. 74.006), dat kort
geleden ook op de televisie zulk
een succes behaalde. Ook hier
weer een bewonderenswaardige
creatie, zo intens levend, c'.at
men geheel en al in de wonder
lijke droomwereld van Bobbel
tje meegesleept raakt. Prachtig
gespeeld is deze scène.
En dan tot slot een doorsnee
uit ..Dona Diana", het werk van
de 17e ceuwse Spaanse schrijver
Augustin Moreto y Cavana. dat
de Nederlandse Comedie in het
Holland Festival speelde. In de
zelfde bezetting gaat 't werk op
de plaat: Han Bentz van den
Berg, Ellen Vogel en Ko van
Dijk, en ook de kostelijke mu
ziekjes van dr. Anthon van der
Horst spelen erin hun rol. (Py
thia nr. 75.003). Een schattige
plaat, zo sprankelend, zo spits en
levendig, dat men er helemaal
