„BEKERING",
VLUCHTELINGEN IN MAROKKO
MSRNIX JACOBUS
Een kerkelijk cabaret
GEESTELIJK
LEVEN..
ONTVINGEN VOEDSEL EN KLEDING
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1960
Preken over de hel (I)
Op de conferentie van studenten uit meer dan zeven
tig landen, die in Straatsburg werd gehouden, heeft
prof. Karl Barth twee uur lang vragen beantwoord.
Onder meer vroegen studenten hem of in de pre
diking ook de waarschuwing tegen de hel moest
doorklinken.
Barth beschreef de hel als een voortdurend bestaan,
gescheiden van God, van de medemens en zelfs
van het eigen ik". Hij waarschuwde de hel niet
al te licht te nemen, maar zei ook dat christenen
die wisten dat de Heiland de hel had overwonnen,
de verdoemenis de rug toe moesten keren.
Letterlijk zei hij onder meer: ,,Maak je niet druk
om de duivel, maar word een vriend van Christus,
zodat je hem kunt uitwerpen, misschien wel met
behulp van een beetje inkt zoals Luther deed (die
zijn inktpot naar de muur slingerde waar hij de
duivel vermoedde) door dikke boeken te schrij
ven over de dogmatiek.
Preken over de hel? (II)
Het kan voor een christen gevaarlijk zijn zich te veel
met de hel bezig te houden. De man, die plotseling
miljonair is geworden, ligt ook niet wakker over
de vraag, wat er wel had kunnen gebeuren als
hij straatarm was gebleven. De bijbel zegt, dat wie
Christus gelooft niet meer in het oordeel komt.
Maar voor een prediker kan het gevaarlijk zijn, als
hij te weinig met de hel bezig is, We hebben sterk
de indruk dat de gemiddelde predikant veel min
der tegen hel; eeuwig oordeel waarschuwt dan Chris
tus. Prediking is niet slechts het opbouwen van
gelovigen, maar ook het tot geloof roepen van hen,
die buiten staan.
Wanneer iemand uit een brandend huis wordt gered,
gaat men hem niet uitvoerig voorlichten over de
schoonheid van de natuur, ae frisse wind en het
koelé water. Dan pakt men hem het liefst beet en
sleurt hem er uit. Doelt Christus ook niet daarop
als Hij op een gegeven ogenblik zelfs uitroept:
Dwingt hen om in te gaan!
Preken over de hel (Ill)
Diaconale hulp in een nieuw stadium'
T/OOR wie is het vluchtelingenleven
moeilijker? Voor de ouderen die
moeilijk meer nun de slag kunnen ko
men, of voor de jeugd (tie onder), die
tonder tehuis, zonder onderwijs en met
een vaak lege maag het leven in gaan?
De hesten onder hen vinden hun weg
wel, maar deze tijd legt op velen een
stigma dut zij nimmer meer ltw\jt raken.
De Hollandse melkprodukten (zie foto
In Marokko heeft het Rode
Kruis, in samenwerking met de
Marokkaanse Rode Halve Maan,
de uitreiking van voedsel en kle
ding op zich genomen.
Terwijl enerzijds op grote schaal
door de regeringen hulp werd
verleend, droegen ook de kerken
en andere instellingen door mid
del van geldelijke bijdragen en
door het schenken van goederen
hun aandeel bij om het hoofd te
kunnen bieden aan de ergste
noodtoestanden.
i i x i De Marokkaanse regering
E kleine oase Sidi Yahya in Marokko is een bedevaartplaats voor draagt zorg voor het lossen en
vele moslims, christenen en Joden. De meesten, die echter thans g^dergn°rt"n^°ate"n
in Sidi Yahya komen, maken 1 J ..--v.
Niemand kan in vrede sterven, als hij niet zijn
uiterste best gedaan heeft om te waarborgen, dat
anderen kunnen leven.
ALBERT CAMUS
horen tot degenen, die tengevolge van de strijd in Algerije, die al zes
jaar duurt, van huis en haard verdreven zijn. De stad Oudjda, die zes
mijl van Sidi Yahya en slechts een paar mijl van. de Algerijnse grens
verwijderd ligt, is de vluchtelingenstad Marokko. Eén op de vier in
woners is vluchteling. Hetzelfde geldt overigens voor de kleinere
plaatsen zoals Sidi Yahya en het gebied, dat zich meer dan 100 mijl
naar het Zuiden uitstrekt.
Bezoek
Instanties, die belast
zijn met de hulpverle
ning aan deze mensen,
hebben bevestigd, dat
er meer dan 120.000
mannen, vrouwen en
kinderen uit Algerije
naar Marokko gevlucht
zijn. Ook tot deze men
sen richtten de kerken
zich via hun diaconale
hulp die in een geheel
nieuw stadium is geko-
gemak-
We leven in et
uit is zoveel mogelijk de mens rustiger
keiijker te laten leven. Spraken we slechts enkele
jaren geleden nog over de rechten van de mens,
in ons welvarende Westen is de nadruk meer en
meer komen te liggen, niet op wat een mens be
hoort te hebben, maar op wat hij zou kunnen heb
ben, niet op de minimale eisen, maar op de maxi-
Geestelijk schijnen we door deze gedachte sterk beïn
vloed te zijn. Telkens weer ontdekken we in de
(vooral evangelisatie-) predikang dat het accent ligt
op wat het geloof de mens kan bieden: rust, vrede,
blijdschap, in sommige kringen: genezing, in an
dere: heiligmaking.
Denk niet dat we terug willen naar de tijd van' de
,,hel, vuur en verdoemenis"-prediking. Ook daarin
lag de nadruk op wat de mens zou ontvangen, na
melijk verlossing van dat alles, zoals dc nadruk nu
ligt op de verlossing van het eigen ,,ik".
Verlossing is een bijbels woord, maar laten we ons
er toch vooral van bewust zijn dat het niet moet
gaan om wat wij als mensen krijgen, maar wat God
ontvangt. Wij worden niet verlost omdat Hij ons
,..:i iomdat Hij ons wil ge-
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
telingen reeds in Alge
rije een armoedig be
staan leidde, is hun
toestand in Marokko
wanhopig slecht. Velen
hebben geen huis. Ge-
improviseerde tenten
van plaggen en dekens
in verspreide „dorpen"
langs de grens moeten
hun bescherming bie
den. Vijftig procent van
de vluchtelingen bestaat
uit kinderen; 35% uit
vfouwen.
Voor de Bedoeïnen
betekent het leven in
John Taylor bracht onlangs
voor de Wereldraad van Kerken
een bezoek aan Marokko. Hij was
daardoor In de gelegenheid het
een en ander te zien van de
heersende nood en van de pro
gramma's van kerken en ande
ren..- re instellingen om zowel de Algc-
rijnse vluchtelingen als de in be
ring; zij nebben echter \,n*fHtrp omstandigheden verke-
kudden verloren.
tenten geen verande-
De boeren dienden hun
land in de steek te la
ten; de kooplieden
Het station in Oudjda stond vol
vrachtwagens met tarwe en rijst,
bakolie en andere handelsar-
'Jinkéliers moesten tikelen. In het pakhuis
hun zaak prijsgeven. grote trucks met aanhangwagens
geladen om de reis te aanvaar-
Er is niet voldoende den naar verafgelegen plaatsen
werkgelegenheid voor 'n.d? woestijn,
rokkanen, sinds zij
-- vóór de data, waarop voedseluit- _7
jaar Seleden onofhanke- relkj„gen zullen plaats hebben, d elan Velen 1hadden huid- eniw
andere artikelen, een programma om de 1J4 mil- gezamenlijke Protestantse ker-
^verpleegster joen noodlijdende Algerijnse ken, heeft CIMADE In totaal
vluchtelingen ln Algerije zelf 240.000 dollar bijeengebracht. De
gen, meest kinderen," te""behan- hulp bieden. Naar aanleiding giften waren zowel uit Frankrijk
i oproep, gedaan door de als uit het buitenland afkomstig.
lijk werden, zelf nog
worstelen met hun eco
nomische problemen.
ondgestuurd om de vluchteling!
die in dit eenzame land wonen,
in de gelegenheid te stellen de
moeilijke reis te maken. Sommi
gen moeten minstens twee dagen
lopen om de plaats, waar de uit
reiking van het voedsel plaats
heeft, te bereiken.
Taylor werd uitgenodigd bij
een dergelijke uitreiking in een
klein plaatsj
rijnse grens aanwezig te zijn
Onderweg passeerde hij
andoeningen. Voor de ernstige
zieken tracht men een plaats te
vinden in het moderne, maai
volle ziekenhuis in Oudjda.
Orde
scheidene Kleine steden,
juist e^n aantal posten waren in
gericht voor de uitreiking van
melk aan kinderen.
Aanvankelijk werd dagelijks
een beker melk aan vluchtelin
genkinderen uitgereikt, terwijl de
Marokkaanse
nooit gemakkelijk op een
verantwoorde wijze het voedsel {t
hier ge-
indrukwek-
kende wijze.
Mislukte huisbezoek
Toch
of het onaangenaam te
zien hoe de plaatselijke politie
agenten, in hun opvallende rood
en zwarte djalabas, met kleine
zweepjes de armoedige inwoners
van het dorp op een afstand pro
kinderen beerden te houden,
aan de overzijde van de straat agenten zich omgedi
toe moesten zien. Gelukkig werd den, grepen d.
dit probleem snel opgelost en dellijk
de
zakelijk was om de orde te hand- -g
haven en dat de gebreklijdende 2 TVfU HEBBEN alle dingen hun
Marokkanen van het dorp toe- ->• voor en hun tegen, zelfs
Landmijnen stemming zouden verkrijgen
NOODLIJDENDE MIDDENSTAND dat was het signale
ment van Marnix' ouders zodra de zwarte dinsdag in New
York die dag waarop de beurszuilen wankelden en for
tuinen in scheurpapier begonnen te veranderen z'n invloed
ook in Nederland begon te doen gelden. De buurtbewoners
I* had- 2 hadden de winkel nooit platgelopen, maar toen er werkloos-
onmid- heid kwam, schrapten ze wel allereerst de weelde van boek
en blad. Alleen het bibliotheekje behield afnemers en 't was
tenminste 'n geluk dat daar zoveel gevarieerde lectuur van
en over alles en nog wat voor handen was.
WERELDRAAD
OVER VERGETEN
ONDERWERP
uit de vocabulaire van de
christelijke kerk. Het was het
wachtwoord van Johannes de Do
per, het thema van Jezus Chris
tus, en de toepassing van de
eerste preek van Petrus. Als doop'
uitlokking van een hernieuwd geóprek
Of deze uitdrukking ech- sproken het wel
zelfstandig naamwoord of ln zijn ter werkelijk verhelderend zal de gedachten
werkwoordsvorm komt het min- werken? Wij betwijfelen het en meenten zouden zijn. Ondanks het prediking tot de gedoopten zij
stens 64 maal ln het Nieuwe Tes- vermoeden dat hij eerder de feit dat er ontzettend veel rich- steeds worden teruggeroepen tot
tament voor. moeilijkheid naar een ander ter- tingen zijn Amerika kent dat wat God reeds
Het woord Is wel eens ,,de rein, namelijk dat van de doop minstens veertig erkende, ver- heeft gedaan en wat
roepstem Gods en 's mensen ant- verschoven heeft. schillende pinksterkerken
woord daarop" genoemd. Wan
de uitreiking voltooid
Hij vervolgde zijn weg naar was, de resten bijeen te garen.
het distributie-centrum ln de Het schouwspel legde nog weer
hoop, dat hij nog op tijd zou eens de nadruk op het probleem,
aankomen, daar de truck een dat altijd optreedt, wanneer vluch-
lange omweg had moeten maken telingen worden geholpen in een 2
om niet te dicht bij de grens te land, waar door de bewoners
komen. Men reed noor een rots- zelf al zoveel armoede geleden a
achtig, verlaten land, waar de wordt. In Marokko heeft dit pro-
wegen nauwelijks zichtbaar wa- bleem echter gelukkig nog niet 2
ren; er waren evenmin aanduï- geleid tot grote conflicten met de
dingen om de richting te bepa- regering of de bevolking.
len. Het was echter duidelijk, De meesten van de vluchtelin-
dat de tocht dicht langs de gen waren trots en droegen het 2
grens voerde, gezien de lange hoofd hoog, ofschoon hun kleren 2
rij verbrande hui,en, die het me- dikwijls in rafels om hen heen thm'k aan critiek onderworpen zijn!
mandsland aangaven tussen de hingen. Een groot aantal van de 2
twee landen. kleine jongens droegen kleren in
Westerse stijl, een aanwijzing
Op één plaats werd de auto van de bron van herkomst van
an door opgewonden Marokkaanse het grootste deel van de kleding,
de soldaten gedwongen te stoppen;
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
hun tegen, zelfs
bibliotheekjes. Want wat de
een behaagt, mishaagt de ander.
Ik hoop dat al onze lezers zelf
een eigen boekerijtje bezitten,
hoe klein ook desnoods, maar
in dat geval hebben ze 't vast wel eens meegemaakt dat er 2
bezoekers kwamen, die over bepaalde geschriften niet bijster g
enthousiast deden. „Hè!" zeggen ze dan „Heb jij dat boek
nóg!" Of ze zeggen: „Nou, zeg, dat is óók 'n ouwetje!" Of ze 4
taxeren op 'n andere manier, net als mijn eigen allereerste ouder- 4
ling, die zich voor mijn boekenkasten opstelde en peinzend zijn 2
oordeel gaf: „Je hebt wel véél, maar die van de vorige dominee i£
waren dikker. En d'r zaten veel donkerder banden omheen!"
Waarmee hij maar wou zeggen dat zijns ir.zien3 de kwaliteit te
overliet. Als het nu zo al gaat met onze pariticuliere
eigendommen, hoeveel te i
zal i
openbare uitleenbiblio-
Explosie
felle
sr dat een leider van de oecu
menische beweging nu moet
schrijven dat tot op dit ogenblik gest;hreven als
nauwelijks of niets is gedaan
tot een gesprek te komen
de betekenis van „bekering".
het algemeen gespro
ken waar dat de pinksterkringen
pelagiaans denken. Men vindt
Het tweede gedeelte van deze Juist daar een vrij sterk geloof
criptie, die oorspronkelijk werd tn de mogelijkheid van de afval
opdracht k-
de „Graduate School for Ecu
betekenis
Wanneer dit waar is dan
oecumenische beweging eer C11 n,eoius
ger die zonder touw is opgelaten. bet woord zjjn
Een zo juist verschenen studie
v 1"*" Hij vindt vier verschillende
terpretaties, namelijk bekering
menical Studies" Is eigenlijk het volgens de schrijver dan hoofd- |jet J*e^.uJst® ,5°'ed,
meest interessante. In enkele zakelijk dat daar het woord ,,be- ^°rd* ol? v
woorden tracht hij samen te vat- kering" slechts wordt gebruikt 6" greep op ae
ten hoe de verschillende kerke- v.oor degenen die niet als kind werneiijKneia
lijke en theologische groeperingen zijn gedoopt en niet in de kerk
gaan gebruiken.
gaven ingewikkelde
ties, hoe op veilige wijze enkele
hlgn punten, waar even tevoren land-
Who*. - ïe aoop 'ssssl'
De psychologische bekering riet "omgeven Gelukkig besloten dle °P. de utrMltin,
v'Sd'i d^schrijver als ..een g^dneel^f twee «Maten, dat devest
- - u in jeep voorop te rijden. omhoos
Verscheidene mijlen ging het „,Q,T.
langzaam verder met een grote
de aangegeven plaatsen
■En broeder?!" zei de bezoekende predikant, die com- 4
pleet met ouderling zijn rondgang maakt „Wat voor lec- i}-
wel onder de mensen hier in de omge- 4
En hij maakte meteen maar 'n 4
wel beschouwd wat eigen- 4
'het ïige oplossing zou zijn, zelf met
tof op" dat ogenblik verdeeld ^njeefJ»7PjfrarllJfk
en bewust verkeerd, inferieur °rt'' Pl pn m" p
ongelukkig, de eenheid vindt
tuur brengt ge
ving? Mag ik eens kijken?'
begin aan z'n onderzoek. Dat
machtig, en ook wat gemeen, vind ik. Hij had de vader
Marnix de gelegenheid moeten laten om 'n hele serie acht- 4
bare, oer-degelijke en erkend-christelijke romans voor 'm uit j
te spreiden. Want de vader van Marnix had die in voorraad. 4
Ongelukkig genoeg echter lagen die niet voor het grijpen op 2
de toonbank, en eerlijk gezegd plachten ze ook zelden of
nooit hun plaatsjes op de planken te verlaten. Zelfs rond 1930
gelukkig
deze mijn-
stevi- heen. Nadat vijf
godsdienstige ™nnd£dm|™ het gezel.
schap „Bon voyage" en wezer
Bii het lezen van dit docu- op-,het do*?i dj* minder dan een Later op de dag werd een be-
Bij het lezen van dit „docu mijl verwijderd was. Bij de na- zoek gebracht aan de door het
velVde naam van studie"' dering van dit dorp bleken duizen- EIRENE Team ingerichte boer-
„.J „c naat2 v^nJ ■•S'uaie den vluchtelingen zich verzameld derii waar manneliike vluchtelin-
-katholieken als de oosters- mocht hebben. De bedoeling is te hebben ten einde hun kostba- -ren ónderwezen worden m afwaèh
echter dat er een uitvoeriger ge- re maandelijkse rantsoenen in ont- f^g °vS5 hïn Eventuele terug-
keer naar hun vaderland. Dit
Kleine team van jonge christelijke vrij-
"V ju pra willigers uit de Verenigde Staten,
wcxijzvo w ov.rhxxj.kth xC6SC.. - Malagnou 17, Geneve, Zwitser- sommigen leunden op hun ezel- Duitsland en Zwitserland is ODEe-
Gehoopt wordt dat zijn uitgave pinkstergemeenten de nadruk op itü ..^00r»00jj ^es en ^nderen trachtten moei- zet door Brethern en Doopsgezin-
stonden te wachten, verstom'lcn
en er heerste een volledige stil
te. Een blauw-grijze wolk rees
'er van de plaats,
uur tevoren langs
gekomen was. Verscheidene man-
nen snelden opgewonden naar de <t TVjlSSCHIEN KOMT dat omdat dit doorsneepubliek zich niet
os- ■{x 1V1 voor die ellende, die verlossina pn dip Hanlrhanrhoid in»o. r.
boeide de zogenaamde christelijke lectuur allang r
doorsnee-lezerspubliek, dat z'n intellectuele inspiraties aan bi
bliotheekjes dankt. Dat is ongetwijfeld een betreurenswaardig
feit. maar het blijft een feit.
uist verschenen studie
de" Wereldraad van Kerken
wii deze leemte opvullen. De
Engelse predikant ds. Robin Mc- zjn van jje pjnkstergemeen- orthodoxen
Glashan, een anglicaan, heeft al- jerii jn ,je rooms-katholieke
thans een poging daartoe onder- jn protestantse betekenis
nomen in een scriptie, die nau- jn psychologische,
welijks 13 getypte vellen lang is. Volgens de schrijver leggen de
opgroeiden, maar pas op latere
leeftijd tot de kerk overgaan. De
ze betekenis komt zowel bij de ^ct wel dc
Protestants
De protestantse betekenis
ment on the Laity" van de We- viêi mensen stonden
reldraad van Kerken (Route de groepen met elkaar t
ligen leunden op hun ezel
plaats des onheils.
de nadruk op dat
verschillen zijn, maar Luther uitlokking
dacht toch „aan bekering als
vernièuwing door |geloof.'
Volgens McGlashan legde de lijk tijd
bruikt, geeft daarna
zicht van de gedachten
en veel me
het gesprek over dit zo geweldig be werking van de Heilige Geest
belangrijke onderwerp op gang en 2jen 2jj bet woord als
zal brengen. Het is verschenen doorleefde ervaring, vaak
in de serie „documenten" van de tioneel, en zelfs vaak extatisch
afdeling, die zich speciaal bezig geladen. Hij zegt dan dat er drie -
houdt met de plaats van de niet- trappen zijn die worden onder- caivl,,\1J?t meer de nadruk op het woord
ambtsdrager, of zoals men hem scheiden, namelijk eerst de pe- schuldbesef, met als kern de ab-
tegenwoordig vaker noemt, de riode van innerlijke onrust met solute souvereiniteit van God in
,leek". schuldgevoelens en zondebesef. de uitverkiezing. Van grote bete- getoetst.
m Het innerlijke conflict komt dan
Urie aeien tot een crisis, waarin de strijd
,-m v. „in studie wordt opgegeven. Door de totale
McGlashan heeft zijn st overgave aan God ontvangt de
verdeeld in drie delen. Hij be- bekeerling rust en vrede.
gint met een vrij summier over
zicht van het woord „bekering De schriJver heeft in zijn weer
de bijbel wordt ge- gave van be verschillende inter-
t «mn ppn over- prejaties bisschop Leslie Newbi-
zicm van ue geunuiitcu _jn aangebouden die althans de
woord in de verschillende richtin- eerste drie van de vier ook noemt
gen van de christelijke kerk en in zijn boek The Household of
geeft dan ook al heel kort God- Toch vragen wij ons af
weer hoe m de Anglicaanse kerk, of bij wej krjtiscb genoeg is ge
in de kerken van de Verenigde Weest in deze overname. Wat hij
Staten en in de Jonge Afro-azia- aanzjet voor de pinkstergedachte
tische kerken over dit woorO Jeeft in vele gereformeerde groe- Ln toch. Wat in het iets groi
wordt gedacht. pen en was kenmerkend voor de
Het meest teleurstellende gedeel- ZOgenaamde piëtisten. Dezelfde
te van deze studie is wel het gedachten, misschien enigszins
hoofdstuk over het bijbelse ge- anders geformuleerd vindt men
bruik van het woord. De schrij- terug in de prediking van de
ver wijdt niet meer dan twee en Lesleys, die methodisten waren,
een halve pagina aan dit gedeel- maar ook van whitefield en Jo-
te van zijn onderwerp. Daarin kan nathan Edwards de calvinisten,
hij nauwelijks meer zeggen dan om maar in de angloamerikaan-
dat er drie facetten zijn name- se sfeer te blijven. Ook Billy
lijk dat het woord aangeeft waar- Graham eveneens een calvï-
van de mens zich afkeert, waar- nist die toch allesbehalve een
heen de mens zich bekeert en de man Van de pinkstergemeenten
bekering als handeling zelf. js ziet deze drievoudige onder-
Hij komt dr,n tot de conclusie scheiding. Ds, C. H. Lindeboom in de „Kamper Kerk-
tataj heCc'„N:rv7komc»*re™r^: Als de grondslagen voor dese "ode" (gerei, vrijgemaakt, over het nieuwe boek
tatie is van de persoonlijkheid „pinkstergemeente-prediking" ziet
ten opzichte van een nieuw mld- de schrijver dan de volkomen val
delpunt, Jezus Christus". van de mens, het verzoenend
Ten slotte legt hij er dan de sterven van Christus, en de eeu-
nadruk op dat voor Paulus het wige verlossing door het geloof,
woord bekering op .zichzelf nog Weer moeten wij dan vragen
niet sterk genoeg was en dat hij of men dit wel typisch de ge-
daarom het beeld van de doop dachte van de pinksterkringen
(Romeinen 6:3) en van het kan noemen? Is dit niet veel
met Christus gekruisigd zijn (Ga- meer de gedachte van de hervor-
laten 2 20) gebruikt. Hij komt mers, zoals zij wordt uitgespro- WAABOM7
dan tot de conclusie dat ..men ken in de drievoudige verdeling Prol. dr. R. Schilder in „Belijden en Beleven"
ven in,rchristus°bfnnen0te treden r.l.ende"^?!^^1^™,'". »-'d« geretourneerde conierenties op
door de dood, de begrafenis en heid?" Daar komt bij dat wij be- Woudschoten.
de opstanding met Hem in de twijfelen of in het algemeen ge- Eigenlijk vind ik het verhaaltje over de persplan-
erkingen. Als de z"aam zakken graan en dozen met den Andere kerken hebbeó r
;n gesprek is dc- Wikken melk op te leden Dicge- hun wijze geholpen: van de Fran-
uitgave dan ook, dunkt ons, nen, die hun rantsoenen al in ont- sen moeien °enoemd worden de
succes. Het lijkt ons rijke- vangst hadden genomen, zwerm- rooms-katholieke Seeours Catho-
zljn dat dit allereerste den naar alle windrichtingen uit 1]que n CIMADE. de necumeni-
de christelijke kerk terug naar hun families. sche hulpverleningsdienst van de
op waarde Verderop zaten lange rijen Franse protestantse kerken. Ook
schriftuurlijke betekenis wordt mensen nog steeds te wachten op de Nederlandse kerken droegen
de verdeling van graan, zeep, een belangrijke som bij.
ZIELZORG
Prof. dr. J. H. Bavinck in „het (geref.) Ouder-
,S!ïï lingenblad":
Ik ben in mijn
godsdiensten in aanraking ge
komen, met de islam, met het Boedisme en nog an
dere meer, maar ik heb nergens iets gevonden, dat
vergeleken kan worden met wat in de christelijke
kerk zielszorg genoemd wordt Dat komt daardoor,
doordat in het christelijk geloof de enkele gelovige
wjjde verantwoordelijkheid draagt voor anderen,
maar tegelijk weet dat hjj in het uitoefenen van die
verantwoordelijkheid zelf een werktuig is in dc hand
■an de Confer
ndhlad
Hulp werd o.a. geboden
'ervclend. Waar- verschillende weeshuizen vmr
Waaroi
Telder: „Sterven.en dan".
Ds. Telder spreekt hier niet vanuit de Schrift. Hij
gebruikt immers zijn onwrikbaar vaststaande mening,
zijn vooroordeel als startbaan, vanwaar hij zijn „ver
klaringen" laat opstijgen om er de grilligste salto's
en loepings mee te maken, er de wonderlijkste letters
mee uit te strooien, gevormd door de uitlaatgassen
van zijn eigen harl.
Bezinning, Horizon, Ad Fo.
Sola Fide en wat we als geretornieerden m engere
ruimere zin nog meer voor maandbladen hebben,
ook nog een opgekalefaterd Uitzicht? Naar mijn s
lige overtuiging zullen we het nis we verruim
en verdieping willen moeten zoeken
bundeling in plaats van in de versnipp
ware mij een lief ding geweest als men eens in
richting had gewezen. Laat niemand toch voorbij:
aan het feit, dat wij gereformeerden
gerijnse vluchtelingenkinderen in
i, Schering en Inslag, Marokko en in Tunesië,
moerden in engere en voedsel en de levenswij-
:ijn eenvoudig in deze tehui-
het
kelijk beter dan dat van de -u
vluchtelingen, die niet in een te- <r
huis zijn opgenomen en het school-
die ellende, die verlossing en die dankbaarheid inte-
resseert, waarover de catechismus handelt: hoe zou men zich
ja er ook bij betrokken voelen als men de kerk allang de rug
heeft toegekeerd? Misschien ook gebeurt er te weinig in de
christelijke roman: d'r wordt haast nooit eens 'n sappige jj-
g moord gepleegd, en 'n echtscheiding wordt angstig vermeden.
Alle mensen zijn er over 't algemeen keurig netjes in; iets
■Ct waarin dit soort romans zich verbijsterend onderscheidt van 5
het bijbelse verhaal. En misschien is ook de taal niet vlot ge-
g noeg en worden zoveel stoute woordjes zo omzichtig omzeild D-
L dat de daarin wel bedreven lezer het gevoel besluipt dat dit
geen gewone mensen zijn, die hier zo plechtstatig praten. In elk 5
<x geval: op de toonbank lag niet Nelly van Dijk-Has, die zo mooi S
g schreef over het euvel van de kortgeknipte meisjeskopjes, en rj-
g evenmin mevrouw Van Hoogstratcn-Schoch, die zulke zeldzame 4
namen voor haar hoofdpersonen wist te bedenken. Daar lagen 4
<x. wél: Heijermans, die toen nog opgeld deed; A. M. de Jong van S
g de Merijntjes: F. R, Eckmar met zijn eerste detectives. En daar t?
g lagen verder Wild-Westboeken, en moordverhalen en vrijdenkers- x>
produkten. Welke de huisbezoekende dominee even snel neer- 4
legde als hij ze opgenomen had, met 'n gezicht alsof een slang
hem gebeten had. u
ACH, EN was dat toen maar geen neuswijze, jonge herder 4
en leraar geweest. Had die man maar eens geïnformeerd -j
naar het hoe en waarom van deze verzameling. Maar die pas- 4
tor had zo z n gevestigde inzichten en zei: „Wat een rommel!" 4
t-n in plaats van te bedenken dat hij daarmee ten eerste be- 5
wees deze andere_ lectuur best te kennen en dat hij daarmee «-
'n kudde ernstig kwetste, zei hij 4
ziel zich aan laven?" Waarop
ten tweede een schaap
eroverheen: „Moet hier -.^x „xx.,. aan iavcui waarop
de vader van Marnix, onhoffelijk, agressief, teleurgesteld ant- 4
woordde: „Nee, maar ik moet ervan vreten!" En dat was de tv
(akte waarheid óók nog een titel van een boek dat daar T->
dan v
op de toonbank lag
g. En het werk staat "op een hoog peil.
De Franse christelijke hulp-
nwoordig verIen'nffs°irSanlsaties hebben ook
WIJKPREDIKANT.
lede v
ichten te plukken.
VERANDERING
Ir. R. Plomp in een verslag van het Groot
gereformeerd congres op Woudschoten in het
blad „Wapenveld":
Er i
•cht
•zindie, al ziet men dit misschien r
niet altijd even duidelük. Verwereldlijking heeft
nieuw de vraag doen opkomen of het bestaan
christelijke organisaties niet te hoog is aangeslag
en niet vaak een activisme is gekweekt, dat te v<
de persoonlijke levende hand met Christus, de „v
borgen omgang met God", veronachtzaamde. En
dertussen zijn anderen, die zich lang tevreden
steld hebben met een veroordelen van veel, dat zij' op
culturerl-maatschappelijk terrein ontmoetten, zich
gaan afvragen of hier niet van een passivisme is
sprake geweest, dat geen recht doet aan de II. Schrift.
WOORD DOEN
Ds. J. Louw in „De christen":
Het Woord „doen" blijft een armelijk en onbevre
digend bestaan, maar doende zijn met het Woord is
als een langdurige maaltijd, is als het eten van het-
geen God bereid heeft. Het doet opwassen; het doet
uitgroeien en schenkt een stralende, geestelijke
zondheid.
origineel kerkelijk cabaret telijk gebied vele;
gebracht, geschreven door Wal-
n ter Netzsch en geheten „K(l)eine
>1 Experimente".
bijzondere bekoring, want
al te
Het Duitse cabaret staat nog
altijd onder invloed van Brecht
en vindt zijn voornaamste taak
in een grimmige kritiek op alles
wat conservatief en/of onwaar
achtig is. Veel vrolijke lach zal
ook in dit kerkelijk cabaret
laat men deze „1" weg, dan n'e£ ontmoeten, maar dit wil niet
zeggen, dat het niet geestig zou
zijn. Integendeel. De lach is al
tijd evenwel enigszins bitter.
Een voorbeeld: onder de titel
..Zwei Seelen" hekelt Walter
Netzsch het feit, dat er in het
Duitse gemoed twee zielen hui
zen: een verhevene en een in
fame. Duitsland heeft grote cul
tuur voortgebracht, maar helaas
ook onmenselijke barbarij.
houdt men „Keine Experimente'
over, de verkiezingsleus van
Konrad Adenauer. Daarom deelt
Waiter Netzsch mede, dat deze
idee voor de titel stamt van Dr
Dr. Dr. Dr. Dr. Dr. h.c. K
Adenauer (Bundcskanzler).
Hiermee is al iets van de geest
van dit cabaret aangegeven: het
gaat heilige huisjes onmeedo-
Hij eindigt dit vlammende lied
met het volgende strofe:
„Den Fuss im Dreck-und
über uns die Sterne:
das ist des Deutschen
tragische Gestalt.
Beethovens Haus liegt bei
der Ermekeilkaserne
und Weimars Türme schau'n
auf Buchenwald".
Wij hier in Nederland zijn nog
lang niet toe aan zo'n dapper
kerkelijk cabaret, dat de onfris
se toestanden bij ons durft aan
te pakken, maar ieder, die deze
Duitse moed wil leren kennen,
moet zeker van dit cabaret ken
nis nemen. Chr. Kaiser Vering
te Mühchen gaf .,K(l)eine Ex
perimente" uit. Voor deze Duit
se zelfkritiek moet men groot
respect hebben.
Ev. G.
