Meuwc gtihsdfe GTouraiil
Regering handhaaft
het plan-Wilsveen
V.N.-leger zaterdag
naar Katanga
Noodzakelijk voor
opvangen groei
Ruim 100.000
inwoners
Bij trambotsing in
Wenen 17 doden
Roeiboot slaat door
geopende stuwschuif
Alarmtoestand in Polen:
water blijft stijgen
37 LEDEN VAN DE EERSTE
KAMER GEKOZEN
Noordkoreaans
piloot vlucht
naar zuiden
WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie. Abonnementen- t
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
Eenenveertigste jaargang i
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvasticfi is gfaeblmn
tngn hert ia Ugljeaspotf
Regerende
ONDERWIJSKRACHTEN
Zie pagina 2
MOHAMMED V bedrijft politiek
Zie pagina 5
Raad van PREMIERS
Zie pagina 1
(Van een onzer redacteuren)
IVFA AFWEGING van verschillende andere mogelijkheden is de regering
tot de conclusie gekomen, dat de volstrekt noodzakelijke uitbreiding
van de Haagse agglomeratie het best tot stand kan worden gebracht in het
gebied ten noorden van de spoor- en autowegen Den HaagUtrecht (Wils-
veenZoetermeer). Hier is ruimte voor de huisvesting van de honderd
duizend mensen, die in of nabij Den Haag moeten wonen en daartoe over
enkele jaren anders geen ruimte zouden vinden. Dit betekent dus, dat de
regering het plan-Wilsveen handhaaft en het advies van gedeputeerde sta
ten van Zuid-Holland, dat op dit punt afwijzend luidde, van de hand wijst.
Voorts acht de regering het
blijkens de zojuist verschenen me
morie van antwoord aan de Tweede
Kamer inzake de uitbreiding van de
Haagse agglomeratie noodzakelijk,
dat een bovengeineentelijk openbaar
lichaam wordt ingesteld voor ge
noemd gebied, te weten de gemeen
ten 's-Gravenhage, Rijswijk, Voor
burg, Wassenaar en Leidschendam,
alsmede de gemeenten Nootdorp en
Zoetermeer.
Een voorontwerp van wet wordt daar
toe binnenkort aan gedeputeerde staten
toegezonden met het verzoek de betrok
ken gemeenteraden in de gelegenheid te
stellen hun zienswijze kenbaar te maken.
Op de vraag hoe de voorgestelde uit
breiding tot stand moet komen wil de
regering nog geen exact antwoord ge-
Om de toenemende bevolking van
de randstad Holland te herbergen,
moeten huizen worden gebouwd.
Maar waar? Deze vraag hebben tal
rijke instanties zich gesteld en
plannen laten uitwerken. In grove
lijnen kwamen de plannen neer op
het volgende:
PLAN WILSVEEN, waar de re
gering achter staat (van Den Haag,
Voorburg, Rijswijk, Nootdorp eu
Leidschendam). Nieuwe stad tus
sen Leidschendam, Zoetermeer en
ten noorden van de rijksweg Den
Haag-Utrecht; 1330 ha, 105 000 in-
PLAN REIJENS: (van Delft en
Pijnackcr). Uitbreiding van de kern
van Pijnacker ten zuiden van de
spoorbaan Den Haag-Utrecht.
PLAN TOT UITBREIDING van
gemeenten bij de grote steden.
ven. Zij wil wat dit betreft niet op de
besluitvorming of van het bestuur van
het te vormen district vooruitlopen. Wel
is het zo gezien het feit, dat het be
wuste gebied zich uitstrekt over meer
dere gemeenten, terwijl de gehele agglo
meratie er belang bij heeft dat de
verantwoordelijkheid onmogelijk bij een
gemeente kan berusten. Vandaar, de op
lossing van een bovengemeentelijk or
gaan, „district" of „stadsgewest". Dit
lichaam zal eigen planologische en coön
dinerende bevoegdheden moeten bezitten,
waardoor het de grote lijnen kan bepalen
van het te voeren beleid bij het totstand-
brengen van de uitbreiding. De recht
streekse belangenbehartiging zal, bin
nen de grenzen van de door het districts-
bestuur te geven directieven, blijven be
rusten bij de gemeentebesturen.
Het is niet de bedoeling, zo schrijven
do ministers Van Aartsen en Toxopens
in hun memorie van antwoord, dat het
rijk bij de financiering van de plannen
op andere wyze wordt betrokken dan
volgens de normaal geldende regelingen
by het realiseren van stadsuitbreidingen
het geval is. De plannen zullen, in
het kader van de alsnog by de wet te
treffen voorzieningen, worden vastge
steld onder de normale waarborgen
openbaarheid, hoger toezicht en beroeps-
mogeiykheid by de Kroon.
Uitvoerig wordt in de memorie inge
gaan op de noodzaak van de vi
gen, tegen de achtergrond van de bevol
kingsgroei. Voor Nederland als geheel
moet voor 1980 worden gerekend op
bevolking van ongeveer 14 miljoen
woners, welk cijfer hoger is dan te v<
werd aangenomen. De door de regering
gevoerde decentralisatiepolitiek begint
weliswaar haar effect te tonen, i
van een afleiden van de bevolkingsgroei
in het westen naar gebieden daarbuiten
kan geen sprake zijn, daar deze groei
onverbrekelijk samenhangt met econo
mische activiteiten, die volstrekt aan
het westen gebonden zijn. Daarbij wordt
gewezen op de aanwezigheid van de r(
gering en haar directe beleidsapparaat i:
Den Haag en de particuliere instellingen
die op een nauw contact met de ir'
teries zijn aangwezen.
Daarnaast heeft Den Haag, zo wordt
gezegd, een nationale en internationale
centrumfunctiè gekregen voor bepaalde
bedrijven en kantoren, die niet wegge
dacht kan worden. De regering is
oordeel, dat de spreiding van bepaalde
rijksdiensten ernstig onder het oog moet
worden gezien: dit geschiedt door de
commissie onder leiding van dr.
Drees maar zij ziet daarin geen
weg voor de oplossing van de urgente
problemen van de Haagse agglomeratie
op dit moment.
Hoewel mede als gevolg van de de
centralisatiepolitiek vooral ten
zien van het zuiden en het oosten
ons land van een voortdurende migratie
naar het westen des lands geen sprake
meer is, is niettemin door de snellere
toeneming van de bevolking de groei in
het westen tydens de periode 1950 to'
1959 ongeveer in overeenstemming ge
bleken met de ramingen van destijds.
Vooral voor de sfedengroep Den Haag
—Lelden—Delft komt de toename van
het Inwonertal overeen met de ramingen.
De regering meent dan ook, dat de schat
ting van 1,2 miljoen inwoners in 1980
voor deze stedengroep een reële basis
kan vormen voor haar beleid. Dit bete
kent echter een groei met meer dan
300.000 inwoners in de periode 1950 tot
1980.
Groei opvangen
De vraag js nu. aldus de regering, hoe
deze groei in het westen moet worden
opgevangen. Er zijn verschillende moge
lijkheden: spreiding over omliggende ge
meenten, uitbreiding van naburige steden
met daarnaast spreiding over omringende
gemeenten, bouw van Wilsveen volgens
het voorstel van de gemeentebesturen
van Den Haag, Voorburg, Rijswijk, Leid
schendam en Nootdorp, bouw van Wils
veen, in de aanvang opgezet als uitbrei
ding van de kern Zoetermeer, bouw
volgens het plan Reyers, in de aanvang
opgezet als uitbreiding van de kern van
Pijnacker.
Een sterke groei van Delft en Leiden
is zeker te voorzien. Het is mogelijk, dat
deze steden met hun onmiddellijke om
geving uitgroeien tot resp 120.000 en
230.000 inwoners in 1980. Dit betekent
dat van de totale verwachte groei van
het gebied Den HaagLeidenDelft on
geveer 140.000 personen voor rekening
van deze steden zouden komen. Daar
naast rekent de regering met de mogelij-
heid dat ook enkele verderaf gelegen
gemeenten als Gouda en Alphen aan de:
Rijn een zekere bijdrage kunnen leverei
tot het opvangen van de groei. Maar dit
aandeel zal van bescheiden omvang zijn
De Haagse agglomeratie zelf zal tot
maximaal 730.000 inwoners kunnen
groeien, hetgeen wil zeggen, dat zi;
geveer 60.000 inwoners meer zou kunnen
opnemen dan nu het geval is. Al deze
mogelijkheden moeten worden aange
grepen.
Maar ook wanneer dit alles lukt,
dan nog zal er ruimte nodig zijn
vbor meer dan 100.000 mensen, die
economisch en sociaal gebonden ziin
aan de Haagse agglomeratie. Daarom
is de reeds geschetste uitbreiding-
Wilsveen nodig. De afstand tot de
stad Den Haag is geen bezwaar: die
is niet groter dan tegenwoordig bij
uitbreidingen van grote steden. Men
denke bijv. aan de nieuwe uitbreiding
van Rotterdam in het gebied van
Capelle.
Rem weigerde op
kruispunt
/"AP HET SPITSUUR zijn gister-
avond in Wenen twee trams in
volle vaart tegen elkaar gereden.
Volgens de laatste berichten zijn er
zeventien doden en 104 gewonden.
Van een dertigtal gewonden is de
toestand kritiek. Volgens de politie
is dit het ergste verkeersongeluk dat
zich ooit in de Oostenrijkse hoofd
stad heeft voorgedaan.
Een overvolle tram vervoerde voor
namelijk vrouwelijke fabrieksarbei
ders die uit het wijnoord Sievering
terugkeerden naar hun woningen
het centrum van de stad. „De rem
men weigerden onderweg al een
ik heb daarom de tram maar
laten", vertelde iemand. Hij ontkwam
daardoor aan een vreselijk ongeluk.
Toen de tram (met aanhangwagen)
een druk kruispunt in het centrum
naderde, weigerden de remmen
melijk opnieuw en met grote snelheid
schoot zij uit de rails, tegen een
staande tram op. Een vrachtauto
raakte tussen de twee trams bekneld
en werd volkomen vernield.
Drie personen omgekomen
Drie inzittenden van een roeiboot
in de Maas zijn gistermiddag bij de
stuw te Roermond verdronken.
De 42-jarige opperman A. Hinssen had
tezamen met de 28-jarige J. Salentijn en
de 25-jarige J. M. H. Houben een roeiboot
gehuurd, waarin zij zich met enige kin
deren op de Maas met de stroom lieten
meedrijven.
Ter hoogte van de splitsing in de Maas,
waar het ene gedeelte van het vaarwater
voert naar de sluis en het andere naar de
stuw, voeren zij naar een ten noorden
van de stuw liggende bok van rijkswater-
Aangezien drie schuiven van de stuw
getrokken waren, waardoor een sterke
stroom het varen aldaar gevaarlijk maak
te, wr arschuwden opvarenden van deze
bok de roeiers daar weg te gaan. Zij sloe
gen deze waarschuwing echter in de
Even later werd de roeiboot meege
sleurd naar de stuw, waar het bootje di
de open staande schuiven zes meter n:
beneden viel en in het kolkende water
omsloeg.
Salentijn en Houben slaagden er in zich
aan de uitsteeksels van de stuw vast
houden.
Hinssen zijn zevenjarige zoontje Wim
H. M., de vierjarige Manus Salentijn
zijn zevenjarige broertje Hans werden
echter door de stroom meegesleurd
Hinssen, zijn zoontje Wim en Manus Sa
lentijn zijn verdronken.
De zevenjarige Hans Salentijn werd
door de voorbijganger C. Leytten met ge
vaar voor eigen leven uit het kolkende
water gered.
Ondanks pogingen van de sluisme
om het tweede kind, dat zich aan
plank vasthield te redden, verdronk dit
op het laatste ogenblik voor de ogen
de sluismeester.
De doden en gewonden lagen over
het gehele kruispunt verspreid. De
beide trams lagen op hun kant. Poli
tie en brandweer richtten op straat
een paar hulpposten in om eerste hulp
te kunnen verlenen. Ziekenauto's re
den de gehele avond af en aan. Het
plein deed na het ongeluk denken aan
een slagveld.
Het voertuig dat de ramp veroor
zaakte behoorde tot de oudste typen
die nog in Wenen rijden. Het dateerde
1929, maar werd later gemoder
niseerd.
vincie. Toch geloven w
dat voor zaterdag van een .massale uit
tocht sprake zal zijn. De V.N.-vertegen-
woordiger Bunche en de Zweedse gene
raal v. Horn zullen voor de troepen uit
reizen om hun komst met Tsjombe te rege-
WIJ laten de troepen van de Verenigde Naties weten dat zij niet in het
land zullen worden toegelaten. Zij zullen zich vechtend een weg
moeten banen. Dit heeft premier Tsjombe van Katanga vanochtend ver
klaard, nadat bekend was geworden dat eenheden van de Verenigde
Naties zaterdag de provincie Katanga zullen binnentrekken. Hammar-
skjöld heeft hierover overeenstemming bereikt met de Kongolese regering
en van de Belgen de verzekering gekregen dat zij zich er niet tegen zullen
verzetten.
Tsjombe zei op een persconferen
tie: „De troepen van Katanga zullen
niet het eerst schieten en wij zijn
geen enkele agressie van plan, maar
als de troepen van de Verenigde
Naties zullen proberen hier binnen
te trekken, zal dat een daad van
agressie zijn en zullen wij ons er
tegen verzetten."
„Als de troepen komen, zal er een on
voorstelbare paniek en wanorde uitbre
ken zo gauw zij voet op onze grond zet
ten. Ik vrees dat er zwaar gevochten
zou worden," aldus Tsjombe, die voorts
verklaarde dat het geen verschil zal ma
ken of Hammarskjöld nu zwarte of
blanke soldaten zendt.
Het ls namelijk de bedoeling dat
Zweedse troepen naar Katanga gaan.
Dit zou, naar men aanvankelijk meen
de, paniek onder de blanke bevolking
kunnen voorkomen. Na de krachtige taal
van Tsjombe is echter toch grote on
rust ontstaan onder de Belgen in de pro-
naar Katanga gesteld, doch haar be
zorgdheid uitgesproken over de mo
gelijke gevolgen hiervan. In Katanga
heerst orde en rust en wanneer de
blanken uit de provincie wegtrek
ken, zal dat fataal zijn.
Loemoemba
Terwijl de eerste 1500 Belgische sol
daten op weg waren naar huis, heeft
premier Loemoemba vanochtend vroeg
in Londen verklaard dat zijn landgeno
ten zullen opstaan en vechten als niet
alle Belgische militairen worden terug-
Tsjombe dreigt:
Zij zullen zich vechtend
een weg moeten banen
Noodweer boven
Venray
Omstreeks vijf uur gistermiddag heeft
boven Venray een hevig onweer gewoed,
gepaard gaande met hevige reger.- en
hagelval, waardoor schade werd veroor-
:aakt aan tuinbouw- en fruitteeltgewas-
en. Doordat de riolering het vele water
niet kon verwerken kwamen ettelijke
straten blank te staan. Het verkeer heeft
■uim een kwartier stil gestaan
Natte zomer nog
onstabiel
(Van onze weerkundige medewerker)
yuiD-HOLLAND mag dan in juli niet
tot de natste provincies hebben be
hoord vooral het Westland bleef in
verhouding van het overige deel van
Nederland aan de droge kant toch is
juli op de meeste plaatsen ook hier nat
ter dan normaal geworden.
Koel was juli ook, zo niet koudwant
er kwam geen enkele zomerse dag voor
met een maximum boven 25 C.
In De Bilt scheen de zon op 139 uren
tegen normaal 206 uren. Verleden jaar
zette juli ons bijna 290 uren in het zon
netje. Deze hele zomer kan de stabiliteit
die de zomer van 1959 kenmerkte, niet
terug vinden. Steeds weer breidt de de
pressie-activiteit zich over onze omge
ving uit waardoor ook het aantal regen
en onweerdagen groot is. Uit de opgaven
van onze regenwaarnemers blijkt dat in
onze omgeving Koudekerk aan den Rijn
met 121 mm (normaal in juli 68 mm) de
meeste regen kreeg, Willemstad 106, Oud-
Beijerland 103, Sliedrecht 91, Rotterdam
88, Den Haag 85, Noordwijk 80, Noord-
wijkerhout 74, Hazerswoude 77, Katwijk
76. Dordrecht 74, Hoek van Holland 55.
Alphen aan den Rijn 80, Dirksland 92
en Boskoop 72 mm.
TVeinig verandering
.-/T\ De Bilt verwacht tot don-
1 derdagavond
,V|V Zonnige perioden en slechts
nm enkele verspreid voorkomende
//W buien. In het noorden van het
.Wiljj- land echter tijdelijk veel bc-
wolking en mogelijk enige re
gen. In het Waddengebied ma
tige westelijke wind. Elders weinig wind.
Dezelfde temperaturen als vandaag of iets
hogere. (Opgemaakt 11.15 uur).
S trandverwachting
Rustig strandweer met tijdelijk iets
meer bewolking maar ook zonnige perio
den. Zwakke wind uit zuidelijke richting;
Temperatuur ongeveer 20 graden, zee
water 18 graden. Vooruitzichten: nog
licht onbestendig, later wellicht iets war
mer strandweer.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
len. Tsjombe heeft reeds verklaard dat
Bunche welkom is. De blanken hopen
nog op een akkoord.
De Belgische regering heeft zich
dus achter het zenden van troepen
Oost-Duitsers wijzen
aanbod af
Namens de Oostduitse regering heeft
le comn. mistisühe propagandist Horst
Sindermann het Westduitse aanbod om
Levensmiddelen naar Oostduitsland te
zenden voor de televisie afgewezen.
Hij zei, dat het aanbod is ingegeven
door de bezorgdheid van de regering in
Bonn die het afzetgebied van Westduits-
land wil vergroten. Sindermann gaf ech
ter toe dat er moeilijkheden zijn ontstaan
bU de levensmiddelenvoorziening van de
Oortduitse bevolking. „Maar er is geen
sprake van een hongersnood of crisis".
TN VERSCHILLENDE delen van Polen
is de alarmtoestand afgekondigd als
gevolg van het wassen van de Weichsel.
Vooral in de districten Gdansk en Byd
goszcz. in Midden-Polen, is de toestand
gevaarlijk. Tal van dorpen zijn ont-
In Warschau daarentegen wordt de
situatie langzamerhand iei beter. In de
afgelopen nacht is het water een meter
gezakt. Het aantal slachtoffers in Mid
den-Polen is inmiddels tot zes gestegen.
In het zuiden van het land heeft de
aangerichte schade een catastrofale om
vang aangenomen. In 1600 dorpen staan
de wegen blank, terwijl 8000 woonhuizen
en andere gebouwen verwoest of zwaar
beschadigd zijn. 140.000 hectaren graan
en 70.000 hectaren andere landbouwge
wassen zijn vernield, terwijl ongeveer
40.000 mensen moesten worden geëva
cueerd.
getrokken. Hij deed weer eens een felle
aanval op de Belgen en verklaarde dat
het gehele Afrikaanse contingent thans
tegen hen is gemobiliseerd.
Loemoemba reisde in de loop van de
ochtend met een Russisch straalvliegtuig
naar Tunesië. Hij zal voor zijn terug
keer naar Kongo Guinee, Liberia en
Ghana bezoeken. Voorts heeft hij een
uitnodiging voor een bezoek aan Ethio
pië aangenomen.
Leipziger Messe van 4 tot en met 11
september zal 6900 exposanten uit 44 lan
den tellen, waarvan ruim 1850 westerse
ondernemingen; de grootste buitenlandse
deelnemers zijn achtereenvolgens Frank
rijk, Oostenrijk, België, Groot-Brittannië
en de Scandinavische landen.
windstil
windstil
windstil
T/"ANMORGEN zijn er 37 leden van
de Eerste Kamer gekozen. Aan
deze verkiezing namen deel de pro
vinciale staten van Groningen, Dren
the, Gelderland en Overijssel (groep
II) en Zuid-Holland (groep IV). In
Zuid-Holland moesten achttien leden
worden gekozen.
Met zekerheid kregen een plaats J.
Schipper en pro-f. onr. W. F. de Gaay
Fortman (a.r.). mr. W. F. Lichtenauer
(c.h.), mevrouw J. F. Schouwemaar—
Franssen en prof. dr. H. J. Witteveen
(lib.), ir. E. H. A. Kraayvanger en jhr.
mr. dr. O. F. A. H. van Nispen tot Pan
eerden (kath. v.), mr. J. In 't Veld, P.
J. Kapteyn, inr. M. de Niet, mej. mr.
J. Zeelenberg, J. Hoogland, mr. G. van
Hall en mr. M. van der Stoel (soc.) Bij
loting werden vier leden aangewezen uit
Nederlander omgekomen
Iu de nabijheid van het dorpje Crans
an het meer van Genève is gistermid-
ag een Nederlandse motorrijder bij een
Lnha ldngsmanoeuvre in volle vaart op
een hem tegemoetkomende auto ingere
den. De 20-jarige Hendrikus Monden, af
komstig uit Breda, die het motorrijtuig
bestuurde, was op slag dood. Zijn duo-
passagier Gerrit Groenhuis, 22 jaar oud
en afkomstig uit Breda, is ernstig ge
wond in een ziekenhuis te Genève op
genomen.
Tengevolge van de botsing schoven
vijf auto's, drie Franse en twee Duitse,
op elkaar, waardoor zij ernstig bescha
digd werden.
de heren J. W. van Hulst (cJi.), Van
Vliet (lib.), ir. A. L. H. Roebroek en
Th. S. J. Hooy (kath. v.) en ir. H. Fok
ker (s.g.)
Nieuwe leden zijn de heren De Gaay
Fortman, Van Nispen tot Pannerden en
mej. Zeelenberg.
Een 24-jarige luitenant van de Noord-
koreaanse luchtmacht is vanochtend in
een Russische Mig-15 naar Zuid-Korea ge
vlucht. Ilij landde in Tetari aan de oost
kust, drie kilometer ten zuiden van de
demarcatielijn en heeft om asiel gevraagd.
Dit is de eerste keer sinds 1953 dat een
Noordkoreaan met een Russische Mig
naar Zuid-Korea is gevlogen. De piloot,
die in 1953 een Russische Mig naar Zuid-
Korea bracht, kreeg een premie van
100.000 dollar.
De communistische vertegenwoordigers
in de Koreaanse bestandscommissie heb
ben vandaag geëist dat het Noord-
koreaanse patrouilleschip, dat zaterdag
door een Zuidkoreaanse torpedoboot jager
is beschoten, onmiddellijk teruggegeven
wordt. Zij eisten ook de terugkeer van de
icmanning.
