ïlieuwe (Courant Rusland treft onderzoek naar RB-47 met zijn veto Bankroet bedreigt Kongolese staat Rockefeller wijst kandidatuur van opnieuw de hand Weerslag Kongo-ramp in Nieuw-Guinea In Zuid-Rhodesië neaen doden en vele gewonden Overstromingen in Chili en Zuid-Polen WOENSDAG 27 JLLI 1960 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie. Redactie. Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel, 31441. Eenenveertigste jaargang Parijse MODE VIERDAAGSE F. DIEMEK CHRIST ELI JK-ISA T IONAAL DAGBLAD „StantvasUcfj is ahfblmn tftgn hert in tegfjeaspatT De Sowjetunie heeft gisteravond in de Veiligheidsraad haar veto uitge sproken over het Amerikaanse voorstel om een internationaal onder zoek in te stellen naar het incident met het Amerikaanse verkennings vliegtuig van het type RB-47. Ook een Italiaans voorstel om het internatio nale Rode Kruis zich in verbinding met de twee overlevenden van de Ame rikaanse bemanning te laten stellen, werd door een Russisch veto getroffen. Tevoren had de raad een Russische ontwerp-resolutie afgewezen, waarin een veroordeling van de V.S. werd uitgesproken. De 57-jarige Russische perma nente vertegenwoordiger bij de V.N., Sobolef, heeft (zaterdag reeds) een hartaanval gehad en ligt in een New Yorks ziekenhuis. Aanvankelijk spraken Russische functionarissen slechts van een verkoudheid. Vanmorgen maakte hij het wat betermaar hij was nog te ziek om zoals de bedoe ling is naar Rusland te worden vervoerd. Sobolef is sinds 1955 vertegenwoordiger bij de V.N. Zijn voörganger, Wisjinksi, over leed in New York aan een hart aanval. Alleen steun van Polen Het waren de 88-ste en 89-ste keel dat de Sowjetunie in de Veiligheids raad van haar vetorecht gebruik maakte. Zij werd bij de stemmingen over de Amerikaanse en de Italiaanse ontwerp-resolutie alleen gesteund door Polen. De overige negen leden van de raad spraken zich voor deze voorstellen uit. Ten aanzien van de Russische ont werp-resolutie, waarin de V.S. wer den veroordeeld wegens „agressieve acties" van de Amerikaanse lucht macht, stemden alleen de Sowjetunie en Polen voor .terwijl de overige le den tegenstemden. Na de stemming werd de bijeen komst verdaagd zonder dat een da tum voor een nieuwe vergadering werd vastgesteld. De Amerikaan Cabot Lodge, die met klem de Russische beschuldiging dat het Amerikaanse vliegtuig het Sowjet-lucht- ruim had geschonden van de hand had gewezen, trok fel van leer tegen de Rus sische onderminister van buitenlandse EEN ■L Arr WOORDVOERDER van he Amerikaanse ministerie van bui' itenlandse zaken heeft verklaard dal Amerika bereid is Kongo te helpen zodra de Verenigde Naties hebben vastgesteld welke hulp de jonge staat nodig heeft. Perschef Lincoln White herinnerde eraan dat de voormalige onderminister van buitenlandse za ken, Murphy, de regering Loemoemba reeds te kennen heeft gegeven dat Amerika 300 Kongolese technici wil opleiden. Terwijl het State Department deze ver klaring uitgaf, waarschuwde de Kongo- leseminister van financiën, Nkanji, de andere ministers dat, tenzij snel hulp buiten komt, Kongo door een econ sche ramp geteisterd zal worden. Door de jongste ongeregeldheden is de econo mische en sociale activiteit en het be stuursapparaat lamgelegd, zo verklaarde Nkanji op een persconferentie. Hij deed een beroep op Belgische en buitenlandse technici naar Kongo terug te keren. Wat de schatkist betreft, de regering zal deze maand nog het verschuldigde salaris aan de staatsambtenaren kunnen uitbetalen, maar om de staat voor een bankroet in augustus te behoeden, zal een bedrag van vier. vijfhonderd miljoen Belgische francs nodig zijn, meende de minister. De kabinetchef van het Kongolese mi nisterie van financiën verklaarde giste- ren tegenover journalisten dat, hoewel de diplomatieke betrekkingen met België waren verbroken, de Belgische hulpver lening ten bedrage van 2,7 miljard francs per jaar, officieel niet is gestaakt. Hammarskjoeld (die vanmorgen in Brussel is aangekomen en door koning Boudewijn is ontvangen) en Loemoemba hebben gisteravond, na afloop van hun besprekingen, een kort communiqué uit gegeven. Er wordt in gezegd dat Loe moemba de secretaris-generaal van de VN mededeling heeft gedaan van de wens der Kongolese regering en van het parle ment, dat de Belgische troepen zich on middellijk uit het gehele gebied van de republiek terugtrekken. Over de reactie van Hammarskjoeld wordt in deverklaring met geen woord gerept, hoewel Loemoemba van tevoren reeds een telegram naar Leopoldstad had gezonden, dat „Hammarskjoeld achter hem stond". Er werden voorts, zo staat in het communiqué, bepaalde conclusies voor de onmiddellijke afreis jBÉTn hulppersoneel bereikt. a technisch Gisteravond heeft de regering van Kon go officieel een beroep op de Wereldge zondheidsorganisatie gedaan om te hel pen bij het weer op gang brengen van gezondheidsdiensten in de provincie Ka- sai. Er is daar een schrikbarend tekort aan doktoren. Inmiddels hebben negen landen, waaronder ons land, reeds teams toegezegd, waarvan enkele gisteren naar Kongo zijn vertrokken. NO» rust gd-l "g ëcen In de provincie Kasal ls de rust nog niet weergekeerd. Boven het diamantcen- trum Tsikapa, ten zuiden van de Loeloea- I burg, is het centrum van de provincie Kasai, zijn gisteren tachtig Belgische pa rachutisten gedaald nadat berichten wa- ontvangen dat negerstammen de Europese nederzettingen waren binnen- edrongen. De bevelhebber van de VN a Kongo heeft eveneens militairen naar het bedreigde gebied gezonden. De Zweedse generaal van Hom heeft I gisteren een nieuwe verklaring over de kwestie Katanga uitgegeven, waarin hij zegt Katanga als een onderdeel van het algemene Kongolese vraagstuk te be schouwen. Inmiddels heeft Hammars kjoeld de Zweed Sture Linner benoemd tot hoofd der burgerlijke operaties van de VN in Kongo. V oedselvoorzien i ng liet hoofdkwartier van de VN. heeft bekend gemaakt, dat er over het alge meen voldoende voorraden levensmidde len in Kongo aanwezig zijn. Plaatselijke tekorten waren hoofdzakelijk aan trans- podtmoeilijkhcden te wijten. Men vreest eohUr dat door de werkloosheid groot deel van de bevolking de koop kracht zal afnemen, waardoor hulp noodzakelijk wordt. De afvaardiging van Ghana naar de V.N. heeft in een communiqué als haar mening te kennen gegeven, dat België gezien de resoluties van de Veiligheids raad, zijn steun aan „dezogenaamde re gering van Katanga" moet staken en dis ciplinaire maatregelen moet nemen tegen kolonel Weber, die premier Tsjombe als militair adviseur terzijde staat. De opperbevelhebber van het Kongo lese leger generaal Victor Loendoela, die een week lang in Elisabethstad (Katan ga) gevangen is gehouden, heeft bij aan komst in Leopoldstad verklaard, dat er in Katanga een opstand tegen de Bel gische troepen komt als de V.N. niet bin nen enkele dagen ingrijpen. zaken Koeznetsof. „De Russen gelov zelf niet in hun beschuldiging", zei 1 toen de Rus niet wilde weten van e internationaal onderzoek of een verwij zen van de zaak naar het Internationaal gerechtshof in Den Haag. Lodge betreur de het dat het „warmvoelende" Russi sche volk, waarvan hij de goedaardigheid zelf bij een recent bezoek aan de Sowjet unie had leren kennen, werd vertegen woordigd door een regering, die zich „zo koud. bruut en hard" toondp. Koeznetsof zei hierop, dat de Russen eenstemmig hun regering steunen in haar „politiek ter versterking van de vrede'" Hij geloofde wel dat het Amerikaans volk goede gevoelens koestert jegens de Kussen, maar Amerikaanse „regerings kringen" voerden een vijandige politiek. Voorbeelden Tevoren had Lodge voorbeelden ge noemd van wat hij acties van de Russi sche geheime dienst tegen de V.S. noem de. Hij liet foto's en kaarten zien over een reis van het Russische vissersvaartuig Vega in april nabij de Amerikaanse oost kust. Hoewel het schip een treiler was, had het geen vistuig aan boord, maar wel elektronische apparaten voor spionage. Bij Cape Cod had het zich niet gestoord aan Amerikaanse waarschuwingen om uit de buurt te blijven van de kernduik boot George Washington die proeven nam met polaris-raketten. De Vega had zelfs getracht een van de proefprojectie- len op te pikken. Bij Cape Henry had het Vaartuig de Amerikaanse kust tot op 13 mijl genaderd. „Wanneer de Sowjetunie i iets doet is dat geen spionage", zo erkte de Amerikaanse afgevaardigde spottend op. Het verschil tussen de V.S. en de Sowjetunie was volgens hem, dat de V.S. fotograferen, maar de Russen doden. Koeznetsof noemde het optreden van Lodge een „circusachtige vertoning'". Hij achtte het een feit, dat nog nooit een Sowjetvliegtuig het Amerikaanse lucht ruim heeft geschonden. De V.S. hadden zich aan duizenden van dergelijke schen dingen schuldig gemaakt, waaronder 4.000 in anderhalf jaar tijds. Macmillan Premier Macmillan heeft dinsdag ver klaard dat Engeland zelf de positie van de door de Russen neergeschoten Ame rikaanse RB-47 heeft kunnen bepalen. De erklaring van Macmillan was vervat in :en schriftelijk antwoord op een vraag, n het Lagerhuis gesteld door een Labour, lid. Macmillan zegt in zijn antwoord dat de RB-47 volgens de uitgestippelde route niet binnen de 80 km van Rusland mocht komen. Wij hebben de positie van het toe stel kunnen bepalen en wij kunnen bewij- dat het niet binnen de 48 km van de kust is gekomen, aldus Macmillan. Voor de Frederik Hendrikkazerne in Vught heeft H.M. de Koningin gisteren een nieuw vaandel uitgereikt aan het garderegiment grena diers. De commandant, luit-kol. W. Ch. K. Rotteveel, nam het in ont vangst. Het hoogtepunt van de plechtigheid speelde zich af op het nieuwe baldakijn. Werk gaat onverdroten voort..... hoewel sommigen vluchten ONDER DE GROEP DER „BLIJVERS" in Nederlands Nieuw-Guinea blijkt volgens de Nieuw-Guinea Koerier ongerustheid te bestaan, het geen blijkt uit het feit, dat een vrij groot aantal personen de laatste tijd naar Nederland vertrekt. Dit is enerzijds een gevolg van de gebeurtenissen in Kongo, anderzijds van de versnelling der zelfbeschikking voor de be volking. Sommigen menen, dat de invloed der oorsponkelijke bevolking zeer zal den vergroot en dat dit zal uitlopen op eenzelfde ramp als in Kongo. Ook nen zij dat er geen gekozen Europese afgevaardigden zitting zullen hebben in de toekomstige Nieuw-Guinearaad. De dienst van binnenlandse zaken werkte echter hard en onverdroten de voorbereiding van deze raad en werpt een aantal ordonnanties, die regens pas van kracht kunnen worden als de wijziging van de bewindsregeling door de Staten-Generaal wordt goedge- Het is de bedoeling, dat de raad 28 leden zal tellen, die 24 districten zullen vertegenwoordigen. Daar niet alle dis trioten ver genoeg ontwikkeld zijn, zul len er 10 leden benoemd worden en 18 gekozen, terwijl de gouverneur door benoemingen bepaalde belangen of min derheden tot hun recht kan doen komen Ir. twee districten, Hollandia en Ma- nokwari, zullen de verkiezingen recht streeks zijn, in twaalf getrapt. Biak en Sorong worden onderdelen van grotere districten. Het is zeker niet uitgesloten. TNE GOUVERNEUR van New York Nelson Rockefeller, heeft giste ren op de Republikeinse conventie te Chicago meegedeeld, definitief af te zien van de kandidatuur voor het Amerikaanse presidentschap. Nog geen 24 uur voor de bijeenkomst waar op de republikeinse kandidaat zal worden aangewezen, zei Rockefeller dat als men hem als gegadigde voor de kandidatuur zou voorstellen, hij zal verzoeken zijn naam te schrappen De gouverneur zou voorts zijn sterke delegatie in het kamp van vice-pre sident Nixon hebben gebracht. Tot gisteravond waren Rockefeller stemmen toegezegd. j zei tot de leden van zijn delegatie dat zij eenstemmig voor Nixon moeten stemmen. De huidige vice-president hangt de beginselen en de programma's aan volgens Rockefeller van fundamen- De rijen zijn nog gesloten, het dan ook nog vrij dicht bij „huis" als deze foto van de Vierdaagse genomen wordt. Later op de dag vallen er wel gaten in. Maar het is prachtig wandelen onder de wisselende wolken en tussen de koren velden rondom Nijmegen (Verslag pagina 9.) Poolse nota aan Navo-landen Polen heeft de Navo-landen (behalve West-Duitsland en Portugal) hun me ning gevraagd over de Westduitse aan spraken op gebieden ten oosten van de Oder-Neissegrcns. De Poolse regering vraagt of er in Navo-verband of in tweezijdige betrekkingen met de Duitse bondsrepubliek officiële of onofficiële verplichtingen bestaan om de aanspra ken van Bonn tegen Polen te steunen. Een Russische geleerde op het in ternationale geofysisch en geodetische congres in Helsinki, die gisteren politiek asiel in Finland vroeg, is hierop vandaag teruggekomen en heeft gevraagd om weer naar de Sowjetunie te worden te ruggezonden. CJ In Boelawajo (Zuid-Rhodesië) is het aantal doden tengevolge van de ongeregeldheden tot negen gestegen Een neger werd gedood, toen de po litie het vuur opende op betogers, plunderaars en brandstichters. De overige slachtoffers werden neerge schoten door winkeliers die hun eigendommen beschermden tegen plundering. Ook zijn er vele gewon den. Volgens de politie zijn ruim 300 Afn kanen aangehouden. Tegen middernacht was de toestand in de negerwijken „vol komen rustig''. Twee leiders uit Zuid-Rhodesië, Joshua Nkomo van de (Afrikaanse) nabionale democratische partij en de blanke oud- premier Garfield Todd, hebben de Britse minister voor gemenebest-zaken. Lord Home, in een brief verzocht, zijn invloed aan te wenden, opdat de huidige grond wet van Zuid-Rhodesië wordt vervan gen door een „democratische orde". De politici verzoeken de minister, In geval de grondwet wordt opgeschort, looneisen ingediend. CJ Britse troepen er op te laten toezien dat een eventuele regeringswijziging vreed zaam verloopt. In de brief wordt be zorgdheid uitgesproken over het zenden van Britse militairen naar Kenia, die naar de mening van de twee leiders steun zouden kunnen gaan verlenen aan de regering van Zuid-Rhodesië. Nkomo, die op het ogenblik in Londen is, verklaarde dat hij minister Home heeft gevraagd, zich te verzetten tegen elke inmenging van Zuidafrikaanse troe pen in Midden-Afrika. De Britse regering heeft niet geaar zeld de eis dat zij haar bevoegdheden •zal gebruiken om in Zuid-Rhodesië de grondwettelijke rechten tijdelijk buiten werking te stellen van de hand te wijzen De gewezen premier van Zuid-Rhode sië. Garfield Todd, had op de Britse regering een beroep gedaan om „een nieuw en democratisch bewind" te ves tigen. De 30.000 leden tellende bond van Afri kaanse mijnwerkers in Noord-Rhodesië heeft bij de kamer van mijnbouw nieuwe Baan nu vrij voor Nixon i dc Alle moeilijkheden waren hiermee Nixon nog niet van de baan. Achter de schermen woedt nog strijd over het par tijprogram. Conservatieve leden program-commissie hadden formulerin gen over de burgerrechten en de defensie opgesteld die zowel voor Nixoh als Rockefeller onaanvaardbaar waren. Nixon had gezegd niet aan de verkie zingsstrijd voor het presidentschap te willen deelnemen met een program mee hij het niet eens is. Naar in Chicago verluidde is t dactiecommissie voor het partijprogram gezwicht voor de wensen van Nixon. Met 58 tegen 28 stemmen keurde zij na een hele dag vergaderen-een ruimer pro gram op het gebied van de burgerrech ten goed. Gouverneur Rockefeller heeft nog een overwinning behaald, toen de besloot het programma op het punt de defensie nog eens in overweging te sn, met het oog op de daarop door Rockefeller geleverde kritiek. Rockefel ler had aangedrongen op verhoging dei defensieuitgaven met 3.5 miljard dollar. zijn toekomst. Ik ben trots op zijn morefle, economische en militaire kracht, op de idealen die het hoog houdt voor het oog van de wereld en op zijn bereidheid on dot minder gelukkigen op deze aarde t* helpen bij da verkrijging en de bestendi' gtn'g van de zegeningen der vrijheid. Ik zal geen woorden van wanhoop of twijfel over mijn land laten horen, geen rampzalige voorspellingen. Ik hoop dat de republikeinen in deze verkiezingscam pagne van 1960 altijd de grootheid van ons ogen zullen hebben en slechts Eisenhower President Eisenhower heeft gisteravond op de conventie voorgesteld, onder auspi ciën van de VN. im de gehele wereld eer volksstemming te houden over de vraag en onder het communisme of dn vrije democratie wil leven. „De Sowjetdictator heeft verklaard dat hij op zijn reizen en in zijn redevoeringen de laatste tijd er in geslaagd is, scha de te berokkenen aan het prestige Amerika. Aangaande deze kwestie vergelijkend nationaal prestige daag ik hem uit tot de volgende proef: is hij be reid in te stemmen met het houden var vrije verkiezingen onder auspiciën van d'. V-N. waarbij de mensen in elk land er op elk continent zich kunnen uitspreken een enkele eenvoudige kwestie, melijk, wilt u leven onder een com nistisch regime of onder een vrij stelsel, zoals in de V.S. wordt gevonden? Zijn de Sowjets bereid hun prestige in de wereld "ten naar het resultaat van derge lijke verkiezingen? De V.S. zijn daartoe gaarne bereid." Aldus de president. „Ik ben hier gekomen om u mijn grote trots betuigen op het Amerika van vandaag", ging Eisenhower voort, „en mijn vertrou- uit te spreken over de grootheid van VAR verbreekt betrekkingen met Perzië President Nasser heeft gisteren be kendgemaakt dat de Verenigde Arabi sche republiek zijn ambassade in Tehe ran zal sluiten als protest tegen de Per- sische erkenning van Israël. „Er is geen behoefte aan een verte genwoordiger in het land van de Sjah, die zichzelf aan het zionisme en het imperialisme heeft verkocht," zei Nasser verstoord in ccn rede te Alexandrië. Mourad Ghalegb, onderstaatssecretaris voor buitenlandse zaken, heeft de Iraan- se ambassadeur Djamchid Gharib op zijn ministerie ontboden en hem en de leden van de ambassadestaf gezegd het land te verlaten. Het boycotbureau van de Arabische liga heeft de Arabische landen verzocht Perzië niet toe te laten tot de conferen tie over de olie uit de Arabische landen, die op 17 oktober in Beiroet zal begin- land de waarheid over dit land zullen 6preken. Want slechts door trouw te zijn aan onz< nationale idealen, planten we de vrucht bare zaden voor een politieke ning." Lagerhuis brak eigen record Dodelijk vermoeide Britse par lementsleden zijn vanmorgen vroeg naar huis gegaan na 'n Lagerhuis- zitting die zeventien uur en zes minuten geduurd heeft. Hiermee i« een record van vier jaar gele den gebroken. Er is vannacht ge debatteerd over allerlei onderwer- pen, o.m. de spanning in Zuid- Rhodesië en de werkloosheid in Schotland. De hele nacht door was de ver gaderzaal goed bezet. De grond lag bezaaid met papieren en vele leden sliepen een paar uur, zich in hun volle lengte uitstrekkend op de groenleren zetels. Tot diep in de nacht bleven er ongeveer vijftig mensen op de publieke tri bune. Bij het aanbreken van de dag waren er nog tien toen het debat over de Londcnse woning toestand begon. dat in Hollandia iemand gekozen wordt, die niet tot de oorspronkelijke bevol king behoort Volkstelling De taak van het binnenlands bestuur wordt aanzienlijk verzwaaard, omdat de •kieslijsten moeten worden opgesteld. Dit betekent in verband met het ontbreken van de burgerlijke stand een ware volks telling. De kiezers hebben gelegenheid de lijsten te controleren. Al met >al zijn er grote verschillen tussen Kongo en Nederlands Nieuw-Gui nea, omdat het Nederlands bewind bezig is een elite te vormen, die leert verant woordelijkheid te dragen voor het wel zijn van het land. Veranderlijke wind Aanvankelijk enkele opkla ringen, later bewolkt en plaatselijk enige regen, waarschijnlijk in hoofdzaak in het zuiden van het land. Zwakke tot matige veran derlijke wind. Weinig ver andering in temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Donderdag 28 juli: zon op 4.55 uur, onder 2021 uur; maan op 9.58 uur, on der 22.29 uur; 31 juli eerste kwartier. Strmidvertvachting Morgen wat minder mooi strandweer. Veel bewolking en tijdelijk wat regen. Matige wind tussen zuid en zuidwest. Temperatuur 19 a 20 graden, zeewater 18 graden. Vooruitzichten: achter regen front weer opklaringen met goed strand- HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur D Helder Eel de De Bilt Twente Einoh Zd -Limb Helsinki Stockh Oslo Aberdeen Frankfurt Zürtch bew 1 bew windstil windstil Moeste watermassa's daalden van de bergen af F)E LANG GEVREESDE overstroming te Valdivia in Chili is een feit geworden. Het Rinuhuemeer begon gisteren de drie door de aardbe vingen van mei gevormde dammen te overstromen en duizenden tonnen ijskoud water stroomden door de dalen en stortten zich op de door aard bevingen geteisterde stad. De rivieren San Pedro en Calle Calle, die gewoonlijk niet breder zijn dan 25 meter zijn nu veranderd in wilde stro- dan twee kilometer breed zijn. In lage gedeelten van de stad staat eer dan een meter water. Het grootste deel van de 80.000 inwoners is gevlucht aar de hoge gronden. Vier vissers zouden verdronken zijn toen het water door dorpen en steden ~aar beneden joeg. Chileense ingenieurs hadden reeds ka nalen en sloten gegraven om het opge hoopte water in het meer af te voeren en daardoor is wellicht een nog grotere ramp voorkomen. Valdivia werd gisteren in de vroegte nog opgeschrikt door een sterke aard schok. maar schade wordt niet gemeld. In het zuiden van Polen werden Op- per-Silezië en Krakau getroffen door ■rnstige overstromingen. De Weichsel. de Oder en de Sola traden buiten bun i. Woeste watermassa's daalden van de Karpaten af en vernielden duizenden hectaren graan. Wegen, bruggen en spoorwegen vernield, onder andere de spoorlijn tussen I het zomerreces. Warschau en Krakau. Rondom Katowice werpen tienduizend burgers en soldaten dijken op. Hetschroefvliegtuigen zoeken naar afgesneden mensen. Het is de ergste overstromingsramp, die Polen in twintig jaar getroffen heeft. Ook in Slowakije zijn grote overstro mingen voorgekomen. Toto 13 september in Eerste Kamer (Van onze parlementsredactie) De Eerste Kamer zal op dinsda^ 13 september a.s. het wetsontwerp tot wijziging van de Loterijwet (instelling vo«-tbaltoto) in openbare behandeling nemen, wanneer op die datum de schrif telijke voorbereiding zal zijn voltooid. Dit heeft de voorzitter der Eerste Ka mer, mr. J. A. Jonkman, gisteren mee gedeeld aan het slot van de laatste Se naatsvergadering vóór de aanvang van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1