3
Het ene nodige
(c ene m
Een woord voor vandaag
Hoedemaker na vijftig
jaar herdacht
Protestants Nederland
heeft taak in Unie
Kanttekening
j
Jeebleis
(join/will
Predikanten voerden lang
gesprek met ds. Du Plessis
mc.
2
Een r.k. stem over
de prediking
In het dagblad De Tijd-Maas
bode schrijft Gerard Brom een
serie artikelen onder de ver-
zamelkop: Een woord voor
(rooms)katholiek Nederland. Za
terdag behandelde de schrijver
de preek in de Rooms Katholieke
Kerk:
WIE de overgang heeft mee
gemaakt naar het organisatie
leven. waardoor priesters buiten
het heiligdom leerden werken, om
er allerlei verenigingslokalen als
evenveel katechismuskamers om
heen tc bouwen, betreurt niets
van deze heilzame ontwikkeling,
maar zal, nu de maatschappelijke
verhoudingen net toelaten, alleen
het accent geleidelijk verlegd wil
len zien. Waar geestelijken tegen
1900 het podium opgedrongen wer
den. omdat er zo goed als geen
andere sprekers te vinden waren,
mag de preekstoel opnieuw hun
eigenlijk terrein wezen
Als het een gezonde regel is, om
het werk te kiezen, dat anderen
niet kunnen doen, mogen pries
ters duizend zorgen voor natuur
lijke dingen aan leken overlaten,
om allereerst de preek te behar-
tigen
Hoeveel werken de druk be
zette zielzorger tegenwoordig ook
te doen heeft, er bestaat vol
gens de H- Pius X geen sterker
plicht dan het preken. Is het ook
niet zijn hoogste voldoening te be
merken, dat het volk honger voelt
naar het geestelijk brood en niet
zijn rijkste weelde het in over
vloed te breken?
Een PRIESTER, die jarenlang
theologie heeft gestudeerd en
hopelijk blijft studeren, het Woord
met altijd meer smaak proeft en
met altijd meer vrucht verteert, in
zijn missaal en zijn brevier ge
regeld schatten vol gehalte verza
melt, kan niet anders dan verkon
digen wat hij dag aan dag medi
teert. Het evangeliewoord van de
mond. die uit de overvloed van het
hart spreekt, geldt hier volledig.
Niet spreken, zeiden Petrus en Jo
hannes, was onmogelijk, terwijl
Paulus zijn getuigenis onweer
staanbaar noemde. „Wee mij als ik
het Evangelie niet verkondig".
Elke priester wandelt lussen won
deren door, wonderen van genade
en zaligheid, waarover hij nooit
uitverteld kan raken. De Meester
noemt ons 'vrienden, omdat Hij
ons alles bekend heeft gemaakt
wat Hij van de Vader hoorde, en
het staat de priester vrij om ons
zoveel van de goddelijke geheimen
toe te vertrouwen als hij voor
zich zelf beleven mag.
ZO ZIET het er in beginsel uit,
maar een prelaat, die een plaats
bezoekt, komt handen te kort om
te zegenen en de kinderen over
hun hoofd te strijken, zonder dat
er even een stichtelijk woord af
kan. Hoe hoger feest, hoe minder
preek, hebben bekeerlingen tot
nun verbazing vastgesteld, zodat
het vruchtbaarste seizoen voor het
zaaien wordt overgeslagen On
langs schreef een pastoor, dat er in
ons land 200 priesters aan gooche
len deden Erg aardig voor de kin
deren. maar zou het niet mooier
zijn, als de groten konden verzeke
ren. dat er evenveel priesters werk
maakten van hun preek? Prof.
Cornelia de Vogel stelde als een
tastbaar feit vast, dat onze geeste
lijken zich zelden op het preken
toeleggen. Toch zijn oplevingen in
het geloof meestal aan het gespro
ken woord te danken. Of we Geert
Grote noemen of Pater Brugman,
we komen altijd bij de preekstoel
terecht. Zo is het profetisch ele
ment in de kerk de bestaansreden
geweest voor Franciscanen zo goed
als voor Jezuïeten, maar zulke
orden schijnen door de gelijk
schakeling van het parochieleven
er een beetje van af te groeien.
Leken vragen zich wel eens af, of
wrijving tussen regulieren en secu.
lieren, waar het volk zich alles
behalve aan sticht, niet voorkomen
zou worden als de paters zich weer
bezonnen op hun oorspronkelijke
bestemming en zich Paulus' woord
herinnerden, niet gezonden te zijn
om te dopen, maar om te verkon
digen Welke gaven ook nederig
verborgen worden gehouden, wel
sprekendheid bliift moeilijk onder
de korenmaat Het gevaar voor
katholieken is alles op het objec
tieve van de Kerk te laten aan
komen. Dan wordt ons geloof op
den duur zo vanzelfsprekend, dat
het niet meer uitgesproken schijnt
te hoeven worden, al is een open
lijk belijden, een samen getuigen,
een altijd opnieuw uitdrukken en
toepassen van het geloof odig om
het leven te houden. Dat is de zin
van de preek, de Openbaring tel
kens te openbaren als een nieuwe
ontdekking. De Blijde Boodschap
is een onuitputtelijk verhaal in
eindeloze vervolgen: „sequentia
sancti Evangelii" waar de priester
altijd mee klaar staat en waar het
volk nooit genoeg van krijgt. Dat
woord sequentia is ongelukkig tot
een formule versleten. Met dat al
hoeft de priester maar een bladzij
op te slaan om de rijkdom te laten
stromen, want elke preek waarin
het Evangelie wordt verklaard, is
een nieuw lied vol genade en
waarheid. Hier blijkt de leer, die
Christus' hoorders tot verwonde
ring en bewondering stemde, de
hoogste werkelijkheid, de diepste
wijsheid en meteen de klaarste
eenvoud.
L ken. die ons In de openbaring
inwijden. Als een preek uit kran
ten wordt gehaald, hoort het volk
niet alleen geen nieuws, maar
krijgt het helemaal geen aanraking
met het eeuwige. Zit er groei in
katholiek Nederland en dat is
Goddank een onmiskenbaar feit
moet het dan niet allereerst blij
ken uit een rijker gehalte van de
preek, die laat verlangen naar het
Woord, waar de Mens bij leven
kan? Zo dikwijls sommigen bij de
gedachte aan godsdienst een laffe
smaak in de mond krijgen, is het
zout flauw geworden en verdient
het volgens de Meester zelf ver
trapt te worden wat helaas voor
onze ogen gebeurt. Het ergste is
niet, dat het christendom wordt
gehaat, maar veracht en vergeten
Al zou ons land een eiland zijn,
stormen, die de wereld over vlie
gen, kunnen ons onmogelijk be
spaard blijven. Er is een geweldige
deining op gang: van de ene kant
komen geestdriftige eenlingen naar
ons toe, van de andere kant glij
den hele groepen onverschilligen
weg.
Waarom zijn er zoveel gedoopten
en gevormden koud en koel? Dat
is een vraag, die ons te weinig op
jaagt. Ze kennen het geloof niet,
dat ze als een oud familiestuk heb
ben opgeborgen, ze kennen het
niet. omdat het hun niet wordt be
kendgemaakt. Het voorrecht om
christen te zijn heeft htm hart
nooit aangesproken. „Als Je Gods
gave kende!" zei de Meester, die
zijn onschatbare schat meteen deed
kennen.
aan geloofskennis. Zou het niet af-
doender zijn zijn die geloofskennis
door leerzame preken te verzeke
ren? Een Nederlander ging als
missionaris naar Venezuela en wou
er de eerste de beste zondag een
preek houden toen zijn medebroe
ders hem zeiden, dat zo iets goed
was voor een ketters land als het
zijne, maar onnodig voor Zuid-
Amerlka. waar alle mensen im
mers katholiek waren. Hoe katho
liek ze daar zijn, weten we nu
langzamerhand. We hoeven het
zover niet eens te zoeken als we
denken aan de duizenden Braban
ders, die in Rotterdam hun geloof
verloren, omdat ze niet godsdien
stig geschoold waren, of aan de
tienduizenden, die bij gebrek aan
geestelijk weerstandsvermogen nog
altijd aankomen in de woestijn van
het moderne heidendom.
En in het laatste gedeelte van
zijn artikel zegt de schrijver nog:
Durven priesters zich van de
preek afmaken, dan gaan leken
zich van het geloof afmaken. Dat
vrome broederschappen niet de
pittige kern vormen, waarvoor
ze bestemd zijn, het ligt wezen
lijk aan hun zuinige voeding met
het Evangelie. Volgens een be
kend priester is niets makkelij
ker dan preken, niets moeilijker
dan goed preken, en het kost
leken weinig moeite om dat aan
te nemen. Heeft Luther ooit iets
hartigs gezegd, dan zeker dat het
woord Gods wel gezongen en
gepreveld, maar niet verkon
digd wordt.
Zomermeeting van
Geref. Jeugdraad
De zomermeeting van de Westlandse
Jeugdraad van de Ger. Kerk zal dit
maal, zoals reeds eerder werd gemeld,
zaterdag 30 juli om kwart voor acht in
gebouw Het Centrum te De Lier worden
gehouden.
Tijdens deze avond zal spreken ds.
H. J. Kouwenhoven uit Rotterdam, die
onder de buitenkerkelijken werkt Het
onderwerp van zijn toespraak is: „Rente
nieren, Avonturieren en pionieren. De
zanger Piet Sybrandy uit Enkhuizen zal
optreden met populaire en religieuze
liederen. Hij begeleidt zichzelf op de
guitaar. Het programmagedeelte „voor
dracht" verzorgt Ria van Geest.
Kaarten zijn verkrijgbaar te Hoek van
Holland bij Aad Ras, Maasdijk 61;
's-Gravenzande bij Ina v. d. Hout—San,
Ambachtstraat 32; te Naaldwijk bij Miep
de Haan, Opstalweg 35; De Lier bij
Tina Boers. Heulstraat 10; te Monster
bij Jan de Smit Molenstraat 45, te Maas
dijk bij Marry Koorneef, Burg. Elsen-
weg 44; te Wateringen bij Magda JVIoer-
Emmastraat 10; te Honselersdijk
bij Nel Verhey—Pijnacker, Hordijkl. 25;
te Maasland bij Tom van Nierop, Duif-
polder 2 en te Schipluiden bij Ditta v. d.
Berg, Rijksstraatweg 30.
Voorgaande jaren werd deze zomer
meeting meestal in de Hoekse Bosjes te
Hoek van Holland gehouden. Tweemaal
achtereen speelde het weer dit evene
ment parten, zodat de organisatoren
ditmaal hebben besloten een binnenbij*
eenkomst te houden.
C.H.U. LEGT KRANS OP GRAF
„Heel de kerk en
heel het volk"
Verschil met Lohman
Totodebat
(Van onze parlementsredactie)
Op de zomerconferentie van
de Christelijk-Historische Unie op
Woudschoten heeft men zaterdag
dr. Pli. J. Hoedemaker herdacht.
Morgen, precies vijftig jaar na zijn
overlijden, zal op zijn graf in
Heemstede een krans worden
Mr. dr. K. de Vries, directeur van de
christelijke kweekschool in Leiden,
sprak zaterdag over „Hoedemaker en
de C.H.U. toen en nu". De heer De
Vries schetste Hoedemaker als een
van de grondleggers van de C.H.U. en
de geestelijke vader van de in 1898 op
gerichte Bond van kiesverenigingen op
h.-grondslag in Friesland.
Men heeft Hoedemaker veelal „een
onbegrepen denker" genoemd. Dr. De
Vries vond dit onjuist. Hoedemaker is
verontrustend duidelijk en daar houden
de gerusten in Sion niet van. Vast
dat Hoedemaker de vaderlandse deugd
de volgzaamheid miste. Ik betwij
fel zelfs of hij lid van de C.H.U. zou
Prof. Idenburg terug
Zuid-Afiika mist
gesprek"
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Drachten, 4de pred.
pl.: F. J. Veldman te Colijnsplaat; naar
's-Gravenhage-Loosduinen. 6de pred. pL:
W. van Beem te Badhoevedorp.
Bedankt voor Oud-Vossemeer: J. Groe
nenboom te Lopikerkapel.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Zwijndrecht as. vac. ds.
J. Visscher: S. van der Veen te Arum.
Aangenomen naar IJlst: J. C. van
Loon, kand. te Groningen.
Bedankt voor Vlaardingen (8ste pred.
pl.): P. Melse te Zonnemaire.
het „6,
„Het allesoverheersende pro
bleem voor Zuid-Afrika is de ver
deeldheid, een verdeeldheid tussen
blanken en gekleurden, ook een
verdeeldheid tussen de blanken
onderling en tussen de verschil
lende sociale groeperingen in de
Afrikaanse maatschappijAldus
vatte prof. dr. Ph. J. Idenburg,
directeur-generaal voor de statis
tiek, zijn indrukken samen na het
bezoek, dat hij aan Zuid-Afrika
heeft gebracht.
Prof. Idenburg keerde zaterdagmid
dag op Schiphol terug van Zuid-Afrika,
waar hij de nationale conferentie betref
fende onderwijs en opvoeding heeft bij
gewoond, die is gehouden m verband
met het 50-jarig bestaan
siteit van Natal.
Verder ingaand op de slechte betrek
kingen tussen de verschillende groepe
ringen in Zuid-Afrika, merkte prof Iden
burg tijdens een interview op Schiphol
op, dat in die betrekkingen de v
overheerst. Een vrees, die dreigt
te slaan in haat en die wordt versterkt
door de recente gebeurtenissen in Kon
go. Wat Zuid-Afrika mist, dat is het
„gesprek".
Vooral Nederland is er niet af met
kritiek alleen, het heeft een positieve
culturele taak. Prof. Idenburg maakte
van het interview gebruik als zijn me"
nlng te formuleren, dat in het bijzonder
de orthodox-protestantse Nederlanders
die in het geloof zo geestverwant
zijn met de Afrlkaanders een belang
rijke bijdrage kunnen leveren tot het
kweken van een andere mentaliteit in
Zuid Afrika. Een mentaliteit die zou
kunnen leiden tot een realistisch pers
pectief, dat weinig kans beeft bij de
zelfgenoegzaamheid en behoudzucht
van de leidende nationalistische groep.
Prof Idenburg zag het als een zeer
positieve kant van de conferentie die
hij bijwoonde (en waar in totaal 1500
mensen van verschillende nationaliteiten
rassen bijeen waren), dat verschil
lende rassen en richtingen hier tot een
gesprek kwamen. Uiteraard is tijdens
deze gedachtenwisselingen ook de rassen
kwestie ter sprake gekomen en de kri
tiek hierop vanuit het buitenland. Prof.
Idenburg gelooft, dat de kritiek op de
apartheidspolitiek diepe indruk in de
Zuidafrikaanse Unie heeft gemaakt. In
tussen is op de kritiek weer kras in
gegaan door gouverneur generaal C. R.
Swart, die de conferentie opende. Naar
prof. Idenburg vernam, heeft de
economische boycot van Zuid Afrika het
bedrijfsleven reeds meer dan 10 miljoen
schade berokkend.
Zoals bekend, kreeg prof. Idenburg
tijdens zijn bezoek aan Afrika het
doctoraat in de letteren van de un
siteit van Natal. „Deze onderscheiding",
aldus prof. Idenburg, „moet mede wor
den gezien als een uiting van vriend
schap jegens ons land en volk. Het kan
worden geïnterpreteerd als een getuige
nis voor de waarden van vrijheid en
democratie, welke behoren tot het beste
Nederlandse geestesbezit".
zijn gebleven, als hij tijd van leven
zou hebben gehad, zei de heer De Vries.
Als kernprobleem van de politiek zag
Hoedemaker de verhouding van kerk en
staat. Zijn ideaal was de christelijke
staat in reformatorische zin: de staat
met de Bijbel. De antithese verwierp
hij echter en van een coalitie met Ro
me verwachtte hij geen heiL Boven de
democratie ging hem de theocratie. Als
Kuyper gelijk recht voor allen eist, ant
woordt Hoedemaker: „Het recht var
God is ook het recht van de waarheid
en niet het recht van de meerderheid".
Verschil met Lohman
De samenvatting van Hoedemakers
idealen is zijn leus „Heel de kerk en
heel het volk", d.w.z. de belijdende
volkskerk en de staat met de Bijbel.
Geen van beidt idealen viel bij Loh
man in goede aarde. Lohman dacht
meer idividualistisch. De sleutel
de tegenstelling tussen Lohman
Hoedemaker is: de jurist tegenover
de theoloog.
De invloed van Hoedemaker in de
C.H.U. is sinds 1908 eerder toe- dan af
genomen, meende dr. De Vries. Het be
ginselprogram heeft nog steeds een
Fries-christelijk-historlsche inslag. De
Hervormd Gereformeerde Staatspartij,
die een Hoedemakeriaans protest tegen
de vooroorlogse politiek van de C.H.U.
was, is na 1945 niet in haar oude ge
daante herrezen. Dit houdt verband met
het feit dat de belangstelling in de
C.H.U. voor Hoedemaker was herleefd,
mede tengevolge van de discussie over
de verhouding tussen de C.H.U. en de
A.R.P.
Sprekend over de actualiteit van Hoe
demaker maakte de heer De Vries ook
enkele opmerkingen over het jongste to
todebat. Het c h.-Tweede-Kamerlid dr.
Diepenhorst verklaarde zich in dat de
bat akkoord met het wetsontwerp op
grond van de erkenning dat de meerder
heid van ons volk de toto aanvaardt.
De heer Diepenhorst zei dat de wetge
ver niet verder moet gaan dan met de
volksconciëntie strookt.
,.De argumentatie heeft mijn Hoe-
demakeriaanse haren te berge doen
rijzen", zei de heer De Vries. „Lijn
recht hiertegenover staat het woord
van Hoedemaker: het recht van God
is ook het recht van de waarheid".
Tijdens de discussie gingen de Kamer-
leden dr. H. W. Tilanus en mr. dr. J.
van Bruggen tegen deze laatste opmer
kingen van de heer De Vries in. De
heer De Vries zei daarop dat een poli
ticus de spanning moet voelen tussen de
situatie zoals die is en de situatie zo
als die moet zijn. „Als de heer Diepen
horst die spanning heeft doorleefd, dan
ben ik er de mar niet naar om te zeg
gen: het is mis", aldus dr. De Vries.
Het is bij grote mensen vaak precies als bij de kinderen: ik
ben lekker toch veel rijker, knapper of groter dan jij! Iedereen
vindt zichzelf veel belangrijker dan de ander en o wee als we
gaan ontdekken, dat we van ons voetstuk rollen en we onze
lege woorden geen inhoud kunnen geven! 't Gaat blijkbaar j
ook op religieus gebied op. Let u maar eens op de jongeren,
die Jezus vergezellen op Zijn tocht door het oude Palestina.
Hij moet toch écht wel dankbaar zijn, dat ze alles in de steek
hebben gelaten om Hem te volgen, 't Is toch zeker niet meer
dan billijk, dat Jezus hun offer waardeert. En dan gaan ze
onder elkaar bekvechten: wie is de grootste in het Koninkrijk
der hemelen, wie staat vooraan in de rij, tegen wie zegt God:
Jij mag het dichtst bij Mij komen staan"? Natuurlijk komen
ze er niet uit. En stemmen gaat in zo'n geval niet op! Dan
moet Jezus het maar zeggen, vinden ze. En dus leggen ze
Hem het probleem voor. De wonderlijke reactie van Jezus is,
vol van goddelijke wijsheid. Hij roept een kind en zet dat
midden tussen *hen in. En dan klinkt Zijn stem: „Voorwaar,
Ik zeg u, wanneer gij u niet bekeert en wordt als de kinderen,
zult gij het Koninkrijk der hemelen voorzeker niet binnen
gaan." Neem maar aan, dat de discipelen dit antwoord niet
hadden verwacht! En misschien is dat verschijnen van het
kind (dat toch eigenlijk niet of nauwelijks meetelt) minder
pijnlijk voor hen dan die mededeling: „Indien gij u niet
bekeert": zij zullen helemaal opnieuw moeten beginnen
Een les om niet meer te vergeten.
DE LAATSTE STROHALM
A|
(Advertentie)
BINNENVERI NGBED
SCHU1MRUBBERBED
Pinksterbeweging en kerken
Op zijn doortocht vanuit Finland
naar Edinburg in Schotland, waar in
augustus de „Comittee on faith and
order" van de Wereldraad van Kerken
bijeen komt, heeft ds. Du Plessis en
kele dagen ingeruimd voor bespreking
met groepen van hervormde en gere
formeerde predikanten, die zich reeds
enige tijd bezig houden met de bood
schap, waarmee de pinksterbeweging
zich tot de kerken richt.
Du Plessis is Zuidafrikaner van ge
boorte. Hij was algemeen sekretans van
de pinksterbeweging aldaar. Toen in 1947
in ZUrich de eerste wereldconferentie
plaats had van alle pinkstergroepen uit
24 landen, sprak hij het openingswoord.
Gedurende tien jaar bleef hij sekretaris
Ik geloof dat dit de ernst is van deze tijd, dat
men aan het leven de zin ontnomen heeft, dat men
elk ideaal waardeloos heeft gemaakt voor een
waan, een machtsdroom. Wij vooral hebben geen
toekomst meer en daarom zal mijn werk misluk
ken ook al wil ik dat niet."
Dat klonk diep smartelijk en daarom zei ik,
„Er blijven toch altijd onaanrandbare waarden
over, die geen vijand kan roven. Je kunst kan
nooit zinloos zijn
„Nee, op zichzelf genomen niet, dat weet ik wel,
maar als je weten wil hoe diep we zijn gezonken
en hoe aan de kunst de zin ontnomen is, dan behoe
ven we alleen maar te zien, dat men de rassen
haat in dc kunst heeft gebracht. Kunstenaal» van
alle tijden zijn in de ban gedaan.... waanzin. Ik
zie het donker in, en ik weet niet goed mser hoe
lk vorder moet voorzover er nog een verder is.
Ik voelde: dit is het We zwegen en luisterden naar
de zacht gonzende regen buiten ln de zomeravond,
waaruit het daglicht zachtjes wegvloeide. Het duis
ter begon zich in de kamerhoeken te nestelen en
het leven was moe en diep weemoedig.
„Je moest hier vandaan kunnen",, zei ik, „er
zijn nog wel streken in de wereld waar het anders
is. Het is alleen moeilijk de weg te vinden. Ik
zag dat Samu's aandacht opeens aan dit onder
werp gespannen raakte. Hij boog zich wat voor
over, steunde de ellebogen op de knieén, het hoofd
in de handen. Toen zei hij: „Je hebt -gelijk, hier
heb ik geen toekomst meer. Ik mag hier niet meer
verder studeren. Ik zou het ook niet kunnen. Dat
wil zeggen, ik zou het thuis kunnen doen, maar ik
heb er geen lust meer in. Ik zou hier vandaan wil
len. totdat alles voorbij Is." Opeens richtte hij
zich op en zag mij bijna smekend aan.
„Ook voor Martha zou lk het willen, ze is nog
een kind We moeten het samen proberen. Heb je
geeo relaties die ons zouden kunnen helpen?" Als
of hij zich plotseling bezon voegde hij er haastig
aan toe: „Begrijp me alsjeblieft goed Het is geen
lafheid, geen vlucht voor de dood of voor pijn. Ik
»ou als soldaat op het slagveld kunnen sterven,
maar als een gesmade, als een onwaardig mens uit
gebannen te worden, verlaagd tot een stuk vuil
waarvan de maatschappij verlost moet worden....
dat kan ik niet aan. Daar ga ik kapot aan nog
voor ze me grijpen. We zijn getekend door een
•ter. Ik schaam me er niet voor, maar het is een
r o m i n
öoor heRm. steqqeRöè,
daarom brandt het ding op m'n
niets uit te leg-
hoeft i
degradatieteken
„Ik weet het Samu,
gen, maar besef dat
ook
zelf met de dood in de schoenen, want de verrader
heeft zijn dag." Samu zuchtte. „Maar alles is be
ter dan dit en soms is een smartelijke werkelijk
heid zoeter dan slopende onzekerheid."
Die avond vertelde hij mij een lang droef ver
haal over zijn schoonouders. Hij vertelde mij, hoe
zij er op hadden aangedrongen spoedig met Martha
te trouwen, omdat de ,onge ongehuwde Joden groter
gevaar liepen dan de gehuwden. Ze wilden hem in
een levensmiddelenbranche aan het werk zetten,
omdat de Duitsers nogal eens consideratie toonden
voor de werkende Jood in zulk een bedrijf. „Och",
vervolgde Samu, „ik vind het nogal naief gedacht.
Waar hebben de Duitsers pardon voor. Het ergste
is Martha hebben ze zo dom gehouden Ze heb
ben haar angstvallig beschermd tegen alles wat
haar zou kunnen ontnuchteren. Dat maakt alles
dubbel zwaar. Zij gelooft nog. Ik heb geen en
kele verwachting meer. Wat zal ik haar lot ver
binden aan het mijne?...."
Martha's vader had hem gezegd: „Trouw met
haar, het zal wel het laatste zijn dat we voor ons
kind kunnen doen. Hoe kort ook, laat haar geluK-
kig zijn, dan heeft ze het meegemaakt. We maken
er een groot intiem feest van... het laatste, en
dan. Weet je, voor mij is er geen ontkomen meer
aan. Als ze mij aanstonds vinaen, is het onherroe
pelijk uit Ik ben in hun ogen een deserteur. Ik
ben op alles voorbereid."
„Begrijp je hoe moeilijk dat allemaal valt?",
vroeg Samu.
den hebben en ik weet dat hij weggegaan
Het hoge woord was er uit en de kern va„
les was, het leven heeft voor mij, voor niemand
nog enige zin. Een ^mens^kan wel
te ii
toegebracht moeten worden aan de dreunende le
gers die de kring van ellende al wijder in Europa
trokken.... Dit leek onmogelijk. Samu zat tegen
over mij, een donkere ineengedoken figuur, zijn
hoofd tussen de handen. De regen ruiste monotoon
het gootwater klokkerde door de regenpijp en dt
schemer legde zich dichter om ons heen.
Toen zei ik: „Het lijkt me dat Martha bij haar
ouders ernstiger gevaar loopt dan bij jou." Ik durf
de hem niet te zeggen, dat ik het met haar vader
eens was, dat dit misschien de laatste vreugde zou
zijn die er voor haar te beleven viel. Hij vroeg ge
lukkig geen verklaring en ik vervolgde haastig:
„laat ik zien wat ik voor jullie doen kan, misschien
vind ik een betrouwbare weg naar het buitenland."
Samu bleef onbewogen zitten. Het troostte hem
blijkbaar niet wat ik zei en omdat ik de spanning
waarin hij leefde een ogenblik wilde breken
volgde ik; „kom Samu. kop op. Ik ga licht n
en we drinken thee, en ik heb nog een sigaret
voor ons beiden. We leven nog. en zolang we nog
leven zijn er ook mogelijkheden. Het is nog niet
te laat."
Terwijl ik dit zei, werd ik boos op mezelf
holle gepraat, maar m'n hersens viel op dit ogen
blik niet anders in en ergens achter in mijn hoofd
leefden een paar namen die betrokken
nen worden in een ontvluchtingsplan.
Samu richtte zich plotseling op. „Je hebt gelijk
Ik dank je. We leven nog, misschien dat ik eer
uitweg voor ons vind. Ik mag dus op je reke-
„Volstrekt." Hij zuchtte verlicht
„Dan zal ik nu maar weer naar boven gaan
je niet langer lastig vallen."
„Wacht!", zei ik opeens.
Ik geloof dat een mens in gevaar een zesde zin
tuig heeft, want nooit zal ik hot volgende ogenblik
vergeten. Hoe het precies bij mij opkwam weet ik
niet. maar ik gebood: ,,ga daar zitten Samu. Op
mijn plaats."
Wordt vervolgd
"1V/TEDE dank zij het voortvarende uit is, is het verwijderen van iedere
optreden van de organisatie Belgische invloed in de Kongolese brui[
der Verenigde Naties hebben samenleving, die hij zich voor ogen Lei
de internationale aspecten van heeft gesteld. Spee
het Kongolese drama hun ge- De laatste strohalm, waaraan de Bel- vaka
enigde Staten en de Sowjetunic in provincie Katanga, die zich volkomen
Kongo zou overgaan in een „hete",
werd niet bewaarheid. Maar de pro
blemen, waarvoor niet alleen Kongo,
had gedistantieerd van het optreden
der centrale regering in Leopoldstad.
Premier Tsjombe had zelfs de af-
maar ook België zich voor geplaatst scheiding van zijn provincie bekend- plorr
gemaakt en Katanga met instem
ming van het parlement tot onaf- Ge
De moeilijkheden, waarmede onze hankelijke staat geproclameerd. Geen heid,
Zuiderburen te kampen hebben zijn enkele regering voelde er echter iets
deze staat te erkennen en ook
legio. Het ziet er naar uit, dat de
breuk, die in de afgelopen weken tus- de Belgen namen een uiterst voor-
Lu
Naties bevolen militaire ontruiming het onlangs gesloten vriendschaps
van Kongo, maar ook met een blij- verdrag zou mogen blijven gebrui-
vende uittocht van de vele tiendui- ken. In dat gebied bevinden zich de
zenden burgers, die totdusver leiden- rijke kopermijnen en is 75% van de
de posities hebben bekleed in de Kon- economische belangen geconcentreerd,
golese samenleving. Het houdt ook belangen, die voornamelijk in Belgi-
in, dat de economische belangen van sche "handen zijn. Katanga was en is
België in Kongo niet langer veilig dus voor de Belgen van beslissende
werk, dat de Belgen in hun vroegere ook deze laatste strohalm afgebroken. La
kolonie hebben verzet. De Zweedse generaal Von Horn, de Wel'
Dit is een bijzonder tragische ontwik- opperbevelhebber van de V.N.-strijd- H?
keling, omdat de versnelde souve- krachten in Kongi, die met instruc-
reiniteitsoverdracht als resultaat van ties uit New York op de terugreis olct(J
de in Brussel gehouden rondetafel- naar Kongo is, heeft er geen twijfel(dag
conferentie juist de bedoeling heeft 0ver laten bestaan, dat zijn troepen La
gehad, het smeden van een vriend- binnenkort Katanga zullen binnen-
schappelijke band tussen Kongolezen trekken". In
en Belgen mogelijk te maken en een verklaarde hij, dat dit gebied
nieuwe vorm van samenwerking te provincie van Kongo is en dat alle
vinden, die in het belang van beide Belgische militairen het ontruimen
volken zou zijn. Het in Brussel be- moeten.
de belofte in, Dit betekent, dat de zeg_
i Leopoldstad zate
Ac
zijn opdracht staat, zo
i. J-* ji* (tot
volken met een verschillende huids
kleur nieuwe gestalte zou krijgen.
Het heeft niet zo mogen zijn. Het op
de rondetafelconferentie bereikte ak-
Het houdt voorts 'in, dat de Belgen ^ag
ook de basis Kamina moeten ontrul- Ri;
men, wanneer Loemoemba daarop dag
blijft aandringen. En zo staat België 2
pinkster-
De laatste jaren voelt Du Plessis zich
echter geroepen om kontakten te leggen
met de officiële kerken. Hij is zodoende
een soort verbindingsofficier geworden
tussen de pinksterbeweging, dio momen
teel ruim 10 millioen leden telt over heel
de wereld, en de historische kerken
Het vorig jaar sprak hy In Sao Paulo
dot het congres van de Presbyterian
World-alliance. Hy had meerdere ge
sprekken met Dr. Visser 't Hooft en ver
bleef gedurende drie weken op het in
stituut van de Wereldraad van Kerken
in Bossey.
Du Plessis betreurt het dat de pink
sterbeweging te veel kerk aan het wor
den is ZU moet beweging blijven. Alleen
dan kan zij haar oorspronkelijk élan be
houden. En alleen dan kan deze stroom
i weg vinden binnen de bedding van
bestaande kerken. Wanneer de pink
sterbeweging kerkmuren rondom zich
gaat oprichten, komt zy tegenover dc
andere kerken te staan en dan verzwakt
een groot gedeelte haar
karakter.
Du Plessis vertelde nog als merkwaar-
_ige bijzonderheid, dat de pinksterbewe
ging de grootste opgang maakt in de r.k
landen. Brazilië telt ruim 1.500.000, Chili
400.000 en Italië ruim 100.000 leden van
pinksterg»Oieenten
Aan het gesprek met Du Plessis,
waarbij geen voorgangers vati Neder
landse pinkstergemeenten aanwezig
waren, namen ongev. 22 hervormde en
14 gereform. predikanten deel. Er was
ruimschoots de tijd om vragen te stel
len, want de bespreking duurde meer
dan vier uurHoewel er bij een aan
tal predikanten vele vragen over ble
ven, was de meerderheid van de aan
wezigen het er toch over eens dat ern
stig de aandacht geschonken moet wor
den aan de boodschap van de pinkster
gemeenten. Het gesprek ging niet om
een samensmelting van deze gemeen
ten met de kerken, maar om de bood
schap die deze gemeenten prediken
meer ingang 7
vinden.
koord en de verdragen, die nadien spoedig voor een nieuwe beslissing,
tussen Kongo en België werden ge- nl. of het gehoor zal geven aan even-
sloten, blijken het papier niet waard tuele bevelen van de Verenigde
te zijn, waarop zij werden geschre- Naties, of dat het zich zal beroepen
gen, die ook hij op zich heeft geno- trekking tot de Belgische militaire
men en het enige, waar hij nog op bases in Kongo.
G.Z.B. kan naar
Natal gaan
Als de ledenvergadering in septem
ber a.s. haar fiat geeft zal de Gere
formeerde Zendingsbond (G.Z.B.) in
de Hervormde Kerk, die tot nu toe
werkt op Midden-Celebcs een nieuw
zendingswerk beginnen in Natal. Het
ligt in de bedoeling dat gewerkt zal
worden onder de Zoeloes.
De directeur van de G.Z.B. ds. J. de
Lange en ds A. Meijers hebben in de
afgelopen maanden een reis naar Zuid-
Afrika gemaakt om daar de mogelijk
heden te onderzoeken van
zendingswerk.
In het laatst verschenen
„Alle den Volcke". het maandblad
deze zending geeft de directeur eer
knopt verslag van de reis en vai
zendingsmogelijkheden die er nog in
Zuid-Afrika zijn. Hij hoopt deze winter
in de verschillende afdelingen in het
land lezingen over zijn reis te houden.
De jaarlijkse zendingsdag wordt ook
dit jaar weer in het Rijsenburgse Bos
te Driebergen gehouden en wel op don
derdag 4 augustus. Ds. A. Meijers van
Utrecht spreekt het openingswoord en
ds. I. Poot van Middelhamis het slot
woord. Voorts zullen spreken ds. J. Vos
van Rijssen, ds. R. de Bruin van Bar-
neveld. ds. C. Graafland van Woerden
ds. A. den Hartogh van Amersfoort.
i de kerken te doen
Advertentie
Ook met de Nederlandse voorgangers
van pinkstergemeenten zyn reeds een
aantal gesprekken gevoerd. Zo is er een
maandelijkse samenspreking in Baarn,
die wordt geleid door ds. W. W. Verhoef
en ds W. Glashouwer. Ook gereformeer
de predikanten hebben reeds herhaalde
malen contact gehad. Zo is er een groep
van ongeveer 60 predikanten die aan dit
gesprek hebben deelgenomen.
leng;
adj
Carpentier (88)
60 jaar ridder
Willemsorde
Zaterdag is in Amsterdam weer de verb
jaarlijkse reünie gehouden van leden1
van de Koninklijke bond van ridders 5?.r
der militaire Willemsorde. De 88 jaar6,^.
oude ridder der militaire Willemsorde xnii
4e klasse P. C. Carpentier werd gehul- j k
digd omdat het zestig jaar was geleden 1 Kok
dat hij met de orde werd onderschei- Mor;
den. Deze huldiging geschiedde in het j Cror
bijzijn van 33 mederidders met hun da-
mes en vele autoriteiten. De heer Car- y'rr
pentier was speciaal uit Antwerpen i elnd
waar hij thans woont met zijn echt- Hav
genote naar Amsterdam overgekomen. Zoet
Ridder Carpentier kreeg op 13 juli litai
1900 c
militaire Willemsorde omdat hijlabo
ïrscheid
Atjeh
zich uitzonderlijk had onderscheiden bij I
de krijgsverrichtingen in Atjeh in het
tweede halfjaar
Behalve bloemen ontving de heer Car- j ^Ver
pentier van het ridderfonds een enve-Hen
loppe met inhoud en namens de ere- gers
voorzitter van de vereniging, de lieer frou
M. C. Koning, werd hem een grote kist j tens,
M I
sigaren overhandigd.
Een studiecommissie
van de E.E.G. L'
Tien hoogleraren uit de zes landen
van de Europese economische ge- d
meenschap, o.w. prof. B. Schendstok j
van de Economische Hoogeschool te ^;a
Rotterdam, hebben zitting gekregen fam
in een speciale studiecommissie van
de E.E.G. Zij zullen de financiële §®r<j
problemen der economische integra- Lev
tie bestuderen en nagaan in hoeverre
de bestaande nationale financiële enn
politiek van de zes landen het tot diet
stand komen van een gemeenschap- w
pelijke markt die alle eigenschap- j
pen van een gewone binnenlandse j huk
markt dient te krijgen bemoeilij- Lijs
ken of zelfs onmogelijk maken en
wat hieraan gedaan zou moeten wor- A"
den. naa
De commissie zal in de eerste J !$■-
plaats de aspecten van de concurren-
tiepolitiek der nationale financiële po
litiek behandelen en nagaan hoe het
financiële beleid der overheid dient
te zijn als men concurrentievervalsing
wil voorkomen.
De commissie is in Brussel ge
ïnstalleerd.
