Zoek samenwerking
in de evangelisatie
Socialistische moraal
Naast theologische ook
sociologische verschillen
Een woord voor vandaag
Woudsclioten-groep gaat
meer naar buiten treden
Kanttekening
cle c/rootóte
gave
2
Lessen uit het
toto-debat
In „Tijd en Taak" het onaf
hankelijk blad voor evangelie en
socialisme schrijft de hervormde
predikant ds. L. H. Ruitenberg:
ALLE BETOGEN over het onge
wenste van een uitgebreide
voetbaltoto zijn dus langs Pie-
ter 't Hoen heengegaan, als wij
Het Parool van 9 juli goed be
grijpen. De tegenstanders hebben
niet waar kunnen maken, dat in
derdaad de geestelijke volksge
zondheid bedreigd zou worden,
zegt Pieter 't Hoen.
Nu is Pieter 't Hoen, zoals men
weet. het PvdA-kamerlid Frans
Goedhart, en hij heeft de behan
deling van de wijziging der lote-
rijwet persoonlijk bijgewoond.
Het lijkt mij niet prettig voor
onze lezers, als wij doorzeuren
over deze zaak. Er is een beslis
sing gevallen. Zwaarwegende bij
motieven hebben gemaakt, dat de
wens van de kamermeerderheid
naar een onbeperkte toto niet in
vervulling is gegaan. De gehele
behandeling was een schoolvoor
beeld voor het gewicht van poli
tieke, niet aan de zaak zelf ont
leende argumenten; zij zal niet
nalaten „de politiek" bij velen in
diskrediet te brengen, omdat lang
niet iedereen begrijpt, dat die bij
motieven, waardoor b.v. mr.
Blaisse ten slotte vóór een wet
stemde, die hij afremde, uiter
mate gewichtig zijn.
Er is echter één punt, waarop
ik hier in wil gaan. Dat betreft
de socialistische moraal.
Pieter 't Hoen schrijft nL: „Be-
gaald komiek was het de heren
ruins Slot en Beerman te horen
betogen, dat dc Partij van de
Arbeid tegen loterijen met hoge
prijzen behoorde te zijn, omdat
zulke prijzen arbeidsloos inko
men opleveren." En de Parool-
schrijver gaat dan verder met
erop te wijzen, dat van dit woord
géén partijdogma is gemaakt en
dat „Dij de grote massa, die
achter de PvdA staat, bepaald
niet de opvatting leeft, dat alleen
zuur verdiend geld goed is."
die opmerkingen van
de heren Bruins Slot en Beerman
bepaald niet. Natuurlijk, men kan
stellen, dat de heren, die zelf
géén bezwaar maken tegen ar
beidsloos inkomen, die grienen
van vermogensvermeerderingsbe-
lastlng, de laatsten dienen te zijn
die voor de zuiverheid van so
cialistische beginselen op mogen
komen. Nochtans: zij wezen
naar het beeld, dat de buiten
staander van de socialist heeft.
En niet alleen de buitenstaander.
Zij brachten in herinnering, hoe
het socialisme zijn oorsprong
vond in het verzet tegen het los
laten van het verband tussen ar
beid en inkomen. Niet als redres-
seerbare fout van een overigens
goede maatschappij, maar prin
cipieel: teken van een fundamen
tele misstand in een slechte
maatschappij.
Nu zegt Pieter 't Hoen: „geen
arbeidsloos inkomen" behoort niet
tot de dogma's van de PvdA. Dat
Is zo. Ik ken zelfs helemaal geen
dogma's van de PvdA. Op het
ik met enige klem zeggen:
partij, die in 15 jaar twee nieu
we beginselprogramma's opstelt,
kent geen dogma's.
Zij kent uitgangspunten, zij
heeft een bepaalde visie. Maar
dogma's, neen, die heeft zij niet
Gelukkig niet. Ik zie nog niet in,
dat Pieter 't Hoen zich op loffe
lijke wijze zou onderwerpen aan
een dogma van de partij, als hij
er niet oprecht van overtuigd
ECHTER de socialistische be
weging heeft weliswaar geen
„dogma's", maar wel een mo
raal. Niet voorgeschreven, niet in
stellingen gebracht, zelfs niet
beschreven. Maar daarom is die
„moraal", dit gedragspatroon op
grond van overtuigingen niet on
werkzaam. Integendeel, zij werkt
krachtig al werkt zij niet bij ie
dere socialist met gelijke intensi
teit.
Er is een hele reeks beslissin
gen, oordelen, waaraan socialis
ten elkaar herkennen. Wij verket
teren elkaar niet, wanneer men
bepaalde overtuigingen niet heeft
maar toch zijn er typische socia
listische overtuigingen die hun
etraling hebben op gedragingen.
Voorbeeld: sociale verhoudin
gen bepalen gedrag en denken
mede. Wij zullen dus een passie
hebben om het veranderen van
sociale verhoudingen, ter wille
van de mens.
Ander voorbeeld: de mens is
bestemd om vrij te zijn. Maar
die vrijheid vraagt maatschappe
lijke ordening, die enkelen in hun
persoonlijke vrijheid beperkt. Wij
zullen dus persoonlijke vrijheids
beperking, mits zinvol voor een
groter geheel aanvaarden.
Derde voorbeeld: arbeid wekt
waarden. Wij zullen de mens die
werkt eerbiedig benaderen. En
wie leeft voor zijn bezit heeft bij
ons géén bijzondere voorkeur,
zelfs wanneer dit bent hem met
veel macht bekleedt.
"\TRAAG: is het nu zo vreemd,
V wanneer de man, die géén so
cialist is, maar die (wie weet)
er een verborgen eerbied voor
heeft, kennende deze socialisti
sche moraal, vraagt: en hoe zit
dat nu met dat streven naar ar
beidsloos inkomen, met dat op
zwepen van in geld denken? Wan
neer wij niet anders antwoorden
dan dat wij die vraag komedie
vinden, blijven wij onder de
maat Men wekt nL de verden
king, dat men geen antwoord
heeft.
En, wat erger is, men heeft,
door deze vraag wég te lachen,
geen recht gedaan aan hen, die
de socialistische beweging gedra
gen en vooral gestimuleerd
zien door zedelijk besef. Die
vraag alleen maar komiek te vin
den zou wel eens de verdenking
kunnen wekken, dat de PvdA
zich oriënteert op wat in het
WD-program zo onverbloemd
staat, nL dat het eigenbelang een
der voornaamste drijfkrachten in
de samenleving is. De PvdA
wordt, door op deze vraag naar
socialistische moraal of wil men
liever: socialistische moraliteit,
géén antwoord te geven, niet veel
anders dan een arbeiders-WD.
Nu, en dan kunnen wij de zaak
wel opruimen.
Socialistische moraal (schrijft
ds. Ruitenberg). Niet alleen een
verschijnsel om studies over te
laten schrijven. Maar een zaak,
die in de dagelijkse politiek
moet dóórglanzen. Zelfs, als 't
gaat om zo'n schijnbaar onnozele
zaak als een voetbaltoto.
Wereldraad van Kerken bepleit:
(Van een onzer medewerkers)
TV7AAROM GINGEN de eerste twee voorbij in de gelykenis van
de Barmhartige Samaritaan?, vroeg ds. Webber aan de jon
gens van zijn gemeente in East Harlem, een wjjk van New York.
,,Ze dachten: die is toch al uitgeplunderd", antwoordde er één met
het naïef-oprechte antwoord van een joch, dat in een onderwereld-
buurt is opgegroeid.
DAT VERHAAL intussen van ds. Webber beschreef het experi
ment van een nieuw soort Chr, gemeenteleven in een stadsdeel,
dat door alle kerken opgegeven was en waar pastoors en dominees
gelykelqk uit teruggetrokken waren. Maar ds. Webber, die er als
student al evangelisatiewerk deed, vormde er met zes andere pre
dikanten van verschillende kerken een nieuwe gemeente en temid
den van ontucht, misdaad en geweld ontbloeit daar een stukje Kerk
van Christus, die zich als een nieuwe gemeenschap om Woord en
Sacrement schaart en demonstreert, dat God ook in de stad een ge
meente scheppen wil, die in de massa leven kan,
Zulke verhalen zij waren uit alle
hoeken der wereld te beluisteren
hebben de deelnemers aan het beraad
van de Wereldraad van Kerken over
moderne evangelisatievragen een .ver
breding van blik en bemoediging ge
geven, die hen boven allerlei verschil
van inzicht samenbond. De wereld is
Conclusies groot-gereformeerd congres
de Groot Gereformeerd Congres,
dat op het conferentieoord
„Woudschoten" werd gehouden,
zijn na ampele besprekingen de
volgende gedachten omtrent de
gehouden beraadslagingen gefor
muleerd:
1. Bij de drie voordrachten kwam
voortdurend naar voren de spanning tus
sen de gedachte, dat het Koninkrijk ge
komen is en tegelijkertijd, dat het K<p-
ninkrijk er nog niet is. maar dat wij
deze komst verwachten met blijdschap.
2. Algemeen was men van oordeel,
dat de verschillende opvattingen in den
lande ten aanzien van onze verhouding
tot de cultuur mede oorzaak zijn van
de gespletenheid der gereformeerde
gezindte; en dat deze samenhangen met
verschil in theologische voorstellingen,
maar ook met sociologische onderschei
dingen, welke laatste nog veel te wei
nig zijn onderzocht
3. Op het congres werd duidelijk
kentering zichtbaar aangaande de on
der 2 genoemde verschillen. Zij die ge
makkelijker komen tot een aanvaarden
van wat de cultuur biedt hebben ster
ker gevoeld, dat deze aanvaarding niet
vanzelfsprekend mag zijn, maar bezin
ning nodig maakt. Zij die meer aarze
lend staan tegenover de cultuur hebben
meer hun verantwoordelijkheid ge
voeld, ook voor de verschijnselen in de
moderne cultuur. Belde stromingen heb
ben meer begrip gekregen voor eikaars
standpunt.
4. Vooral in de gesprekskringen is al
gemeen gevoeld, dat allen trachten te le
ven bij denzelfden Heer, al gaven de
klimaatverschillen wel aanleiding
kleinere of grotere discussies.
5. Algemeen werd de noodzaak ge
voeld, dat wij in ons denken en wer
ken, meer dan tot dusver geschiedt,
biddend tot onzen Heer en Heiland om
den Heiligen Geest, ons moeten laten
leiden door de Heilige Schrift, waarvan
wij niet te gemakkelijk moeten denken,
dat dit onder ons geheel „functioneert".
dat de problemen van heden niet alleen
moeten worden bezien naar binnen,
maar ook als gevolgen van oorzaken
van buiten. De laatste moeten meer
onze aandacht hebben dan tot dusver is
geschied.
Philadelphia welke de nadruk legde op
het „In Christus zijn" en „in den
Geest zijn", en zo te staan in het he
den, werd als bijzonder waardevol er
kend en alleszins waard nader uitge
werkt te worden.
8. Algemeen merkte men met dank
baarheid op, dat ondanks blijvende ver
schillen, o.a. omtrent de Kerk, er een
sterk verwarmend gevoel van saamho
righeid had geheerst, wat door hen, die
ook de overige congressen hadden mee
gemaakt, als een werkelijke vooruitgang
werd gewaardeerd.
9. Het congres besloot aan de
bereidende commissie der saamwerken-
de organisaties voor te stellen over
uiterlijk twee jaar een gelijksoortig con
gres samen te roepen. Suggesties dien
aangaande. bijvoorbeeld omtrent het dan
te stellen thema, kunnen gezonden wor-
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Amsterdam (Amstelkerk-
gemeente): J. W. van Kooten te Amster
dam (Oosterkerkgemeente).
Beroepbaarstelling: de heer J. Mostert,
kand. Bunschoterweg 56 te 's-Gravenhage
is beroepbaar.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Toronto, Canada, Free
Christ. Ref. Church en voor Murmur-
woude: J. W. v. d. Gronden te Enschede-
Oost.
Zendelingpionier van
de Gobi woestijn
overleden
Op 91-jarige leeftijd is in Engeland
overleden miss Engeline French, de
oudste van een drietal beroemde zen
delingpioniers die als eerste blanken de
Gobiwoestijn in China binnentrokken
Zij werkte 54 jaar lang voor de China
Inland Mission, een van de oudste
Schotse geloofszendingen. Sinds zij Chi
na moest verlaten heeft zij voor het Bij
belgenootschap verschillende malen eer
bezoek gebracht aan het vasteland var
Europa en een reis gemaakt door Aus.
traliè, Nieuw-Zeelana en Zuid-Amerika
Zij werkte samen met haar zuster Fran-
cesca en de onlangs overleden zendelin
ge en auteur miss Mildred Cable.
in gisting en schijnt noch van haar
nood noch van haar redding weet te
hebben. God echter is in een eindeloze
variatie bezig onder tal van volkeren
het leven in Christus nieuwe gestalten
te geven. Het gaat er om of de Kerk
voor dit handelen Gods in deze tijd
oog .heeft en zich ootmoedig ter be
schikking stellen wil als Zijn instru
ment. Het zal haar vaak op een er
kenning van haar falen tot nu toe te
staan komen.
Conclusies
De eindconclusies die dit beraad
van Kerken uit de gehele wereld ter
tafel bracht, dringen er op aan deze
vorm van contact gedegen voort te
zetten. Ook als dat moeizame ge
sprekken met mede-gelovigen van
andere Kerken en groepen met zich
brengt. Dan moet men terugvallen
op die prachtige uitdrukking van Lu
ther, de „consolatio fratrum", het
verzoenend en geduldig dragen en
verdragen van de broeders.
De een ziet dan in het Evangelie
Gods reddende hand naar de verlo
ren enkeling uitgestrekt, de ander
ontleent aan hetzelfde Evangelie de
proclamatie van Gods grote plan
voor de gehele wereld en de komst
van Zijn Koninkrijk. Beider evange
lisatie stamt legitiem uit de bijbel,
de vraag, waarvoor zij staan en
met hen alle Kerken, is, hoe zij,
naast de hemel ook de aarde in het
oog kunnen houden, hoe zij anderzijds
in het gevecht met de machten der
wereld om gerechtigheid de ziel van
de enkeling niet vergeten.
Van alle zijden werd het benadrukt: de
Kerk is de gemeente in de wereld. Zij
leeft niet alleen op zondag in de kerk
dienst, zij functioneert in de gestalte
der gemeenteleden concreet temidden
van de anderen. Daar ligt haar zen-
dingsveld, haar dienst aan de wereld,
haar demonstratie van liefde en ge
meenschap. Zij moet met Christus in
de wereld uitgaan, maar zij mag er
niet in opgaan.
Een deel van haar leven, zei ds. Niles
van Ceylon, moet in de andere wereld
geworteld zijn en hij verwees naar de
des, als Grieks-orthodoxe priester lich
telijk huiverig voor westerse activiteit,
noemde de heiligmaking een der eer
ste gaven der gemeente, die in de vie
ring van het sacrament en de aanbid
ding de diepste dienst aan de wereld
bewijst.
Beschamende chaos
Eén week overleg in zulk een
wereldverband kan niet veel meer
opbrengen dan een eerste kennisma
king en herkenning van „broeders,
lang verloren". Daarom besloot men;
verrast door de ervaringen, tot ge
degen voorzetting van het contact.
En meer dan dat. Want hoe boeiend
ook deze veelvormige dienst der Ker
ken in de huidige wereld mag zijn,
zij toont teveni een beschamende
ordeloosheid waarin ieder maar doet,
wat goed is in zijn ogen.
Dr. Bilheimer, staflid van de Wereld
raad van Kerken, heeft dat in een slot
woord in strenge bewoordingen aange-
nd. Er is, zei hij, overal voortgang
de Oecumenische Beweging in ont
moetingen, gesprekken en studie, maar
er is een chaos op twee gebieden: in
de werkelijke eenheid der Kerken en in
de evangelisatie. De ongehoorzaamheid
op deze beide terreinen is groot, een
eenheid van werken in gezamenlijke
evangelieverkondiging komt vrijwel niet
voor. Deze eerste poging tot onderling
contact en uitwisseling van gedachten
is slechts een begin. Het zal onvrucht
baar blijken, als het ergens in de top
blijft hangen. De noodzakelijke tweede
stap is het gesprek der kerken op na
tionaal en regionaal niveau om te ko-
tot een waarlijk oecumenische
evangelisatie.
Aa.i alle menselijke geduld komt ten slotte een eind. Heel
lang kan iets, dat verontwaardiging opwekt of ergerlijk irri
teert, worden geduld, maar op een gegeven ogenblik is het
klaar. En dan volgt de uitbarsting, dan komen de maatregelen:
we behoeven ten slotte niet alles te slikken. Hebt u er wel
eens aan gedacht, dat allerlei dingen van ons God ongelofelijk
ergeren en dat we het zó bont kunnen maken, dat Zijn geduld
op raakt en Hij Zijn handen van ons aftrekt? U moet eens
nagaan hoevele malen God het opnieuw geprobeerd heeft met
het volk Israël, dat altijd maar weer dwars tegen de draad
inging, met welk een eindeloos geduld Hij dat volk tot de orde
heeft geroepen, nu eens met vriendelijke woorden, dan weer
fel en striemend, totdat het niet langer ging. Dan komt het
moment, waarop de profeet Jeremia zelfs verboden wordt
voor het volk te bidden: „Dring bij Mij niet aan, want Ik hoor
naar u niet?', zegt God tot de profeet. God zegt ook heel
concreet waarom Hij het volk loslaat: „De kinderen rapen
hout, de vaders steken vuur aan en de vrouwen kneden deeg
om offerkoeken te maken voor de koningin des hemels en zij 1
brengen plengoffers aan andere goden teneinde Mij te kren
ken". Dat is dan de „godsdienst" in de steden van Juda en op
de straten van JeruzalemOch, die koningin des hemels
is verleden tijd: de moderne mens is veel „verlichter", maar
zij heeft plaatsgemaakt voor allerlei andere dingen, waarvoor
de knie wordt gebogen. Het is veel geraffineerder. Maar God
wordt zeker niet minder gekrenkt. Realiseren wij ons dat wel
wanneer wij zo hoog opgeven van Gods geduld?
Voorbede
Er is een gebrek aan contact tussen
ons, die op of over de grens van kerk
en wereld het werk doen, en de ge
meente in haar dagelijkse gestalte, zei
ten slotte voorzitter Tom Allan. Alles,
wat hier gedacht en gezegd is, moet in
concrete termen voor het gewone
meentelid thuis vertaald worden, j
het Evangelie vlees en bloed wordt in
zijn betekenis voor de gehele mens.
Daartoe moeten wij de gemeente eerst
weer werkelijk leren bidden. Zijn wij
misschien te bang geworden voor de
eenvoudige vroomheid? Laat de gemeen
te ook meer ernst maken met de voor
bede. Waarom wordt er in de kerk niet
gebeden voor de mensen in de wereld,
de huisarts en de maatschappelijke
Het is te hopen, dat de conferentie
die voor Nederland werd bijgewoond
door ds. F. J. Pop van ,J£erk en We
reld" en ds. G. P. Kleijn van „De Open
Deur") ook ten onzent tot een nauwere
samenwerking in de evangelisatie zal
leiden. De eerste gesprekken, die reeds
eerder over een coördinatie in evange-
lisatie-lectuur zijn gevoerd, hebben nog
niet tot practische gevolgen mogen
leiden. De zaak van het Evangelie voor
de wereld is het echter waard een
samengaan van Kerken en groepen te
blijven nastreven, volhardend en ge-
duldig, in de „consolatio fratrum".
Conferentie ivas stimulans
BEDROEVEND
TTLKENS weer blijkt, dat verschil- Neen, dan in de communistische lan-
lende Aziaten en Afrikaners die den! In Tsjechoslowakije werd hij
in Europa hebben gestudeerd, toch door de rode gastheren steeds vrien-
vervuld zijn met zekere haatgevoe
lens jegens het Westen.
Hoe is dit te verklaren?
delijk ontvangen.
Waarom men daar zo vriendelijk
doet, kan men, en wellicht niet ten
Er is, zien wij wel, een complex van onrechte, wel verklaren uit minder
oorzaken.
Vooreerst is er bij velen jalousie,
wanneer zij de Westerse landen ver
gelijken met hun vaderland. Het le
venspeil in landen als Nederland,
Engeland, Duitsland en Frankrijk is
aanzienlijk hoger dan in Japan of
in de voorheen koloniale gebieden.
Ten dele zien zij daarin een gevolg
van de koloniale overheersing.
Deze beschouwing is voor een be-
onbaatzuchtige motieven. Maar het
leidt de student dan toch tot een
voor de niet-communistische landen
minder vleiende conclusie.
De Oosterling die in Europa of Ame
rika studeert raakt gewoonlijk los
van de voorvaderlijke godsdienst.
Maar helaas krijgt hij veelal geen
nieuw geestelijk houvast.
De student, die tegenover „Time"
zijn hart uitstortte, schijnt niet in
langrijk deel volkomen onjuist. Aan dieper contact te zijn gekomen met
het koloniale bewind danken zij ve
le bedrijven cn instellingen van al
gemeen nut.
Maar erkend moet worden, dat voor
al in het verleden kolonisten ook
praktijken hebben toegepast die de
toets van een zedelijke kritiek niet lijk oordeel.
de kerken en met christenen zonder
rassenwaan. Wij leiden dit althans
af uit zijn woorden: „En de kerken
dat zijn de grootste huichelaars
van allemaal".
Een wel zeer oppervlakkig en onbil-
kunnen doorstaan. Er heeft uitbui
ting en onderdrukking plaats ge
had.
Ook onze Nederlandse koloniale ge
schiedenis bevat donkere bladzijden.
Maar er zijn ook andere oorzaken.
Niet altijd wordt tegenover de Oos-
Maar wij mogen niet vergeten, dat
dit oordeel ook gevormd werd op
grond van de houding van wie zich
christenen noemen.
Straks gaat deze student, en met hem
vele anderen, terug naar hun va
derland. Wellicht krijgen zij een lei-
terlingen die hier in verband met dende positie en versterken zij de
hun studie enkele jaren vertoeven
de juiste gedragslijn gevolgd.
Een Afrikaans student, die zes jaren ernstige bedenking,
in Londen woonde, verklaarde on- Maar bovenal moeten wij bedroefd
langs, dat de blanken telkens aan de zijn over het feit, dat velen in Euro-
gekleurden hun minderwaardigheid
laten gevoelen. Niet altijd in woor
den, maar wel door heel hun optre
den.
„Als er twee lege plaatsen in een
bus zijn, zal een Engelsman de an-
pa zijn geweest zonder gegrepen te
zijn door het Evangelie. En dit voor
een deel ook door de gedragingen der
christenen die geen trekkende kracht
ontplooiden.
Worde er meer contact gezocht met
dere kiezen, maar niet die naast mij. de Oosterlingen, die hier tijdelijk
Niemand vraagt je in huis."
vertoeven. Door de kerken. Door de
Deze student betaalt een vrij hoge christenen persoonlijk.
kamerhuur en moet op bekrompen
wijze leven. Londen vindt hij in de
winter eenzaam. Het geld ontbreekt
blijkbaar, om eens ergens heen te
gaan.
Stote men niet af door zij het on
uitgesproken gevoelens van supe
rioriteit.
Ga gerust in de bus naast hem zitten.
Hij is niet minder.
MONUMENT VAN KWADE TROUW
De gereformeerden die jaar
lijks op het conferentieoord
„Woudschoten" bijeenkomen heb
ben kennelijk besloten om uit hun
besloten kring te treden en defi
nitieve stappen te gaan onder
nemen om de contacten met an
dere kerken uit te breiden. Zo
werd besloten dat het reeds be
staande blad „Uitzicht" dat ge
wijd is aan oecumenische vragen,
voortaan maandelijks zal ver-
71
De jongen kijkt strak neer op het tafelkleed. Hij
denkt er aan, hoe hij vroeger in stilte zijn moe
der heeft verweten, dat er in zijn leven geen va
der was. Het was moeders schuld niet. Die vrouw
van vader had hem eerst in de steek gelaten, zoals
een vriendje Je wel eens in de steek liet voor een
andere jongen. Als zo'n overloper dan later weer
zoete koekjes bij Je kwam bakken, keerde je hem
de rug toe. Toen die vrouw weer terug wilde ko
men, had vader moeten zeggen: ,Loop rond, ik
wil niets meer met Je te maken hebben." Maar
inplaats daarvan had vader haar terug laten Ko
men, had hij moeder weg laten gaan. En nu moet
hij naar die vader toe. moeder zal alleen achter
blijven. nu Ja, met Letje en dokter Mees. maar
hij hoort toch veel meer bij moeder dan die an
dere twee. Hij zal moeder niet meer hebben, die
zo'n reusachtige kameraad is
met het verstand te verwerken, speurt zijn ridder
lijke jongensaard iets onedels Hij heeft die onbe
kende vader geïdealiseerd, hem alle eigenschappen
toegeschreven, die hij hoog stelde en hoe bitter valt
die vader bij de eerste nadere kennismaking te
gen... Nee. hij gaat niet, voor zo'n vader gaat hij
niet van moeder weg.
Hij kijkt op. zijn ogeD staan somber, de mond
hoeken trekken omlaag. „Ik voel er niets voor",
zegt hij onverschillig, ruw bijna. Anne begrijpt het
niet; zijn blijdschap eerst en nu deze koude, bijna
vijandige afwijzing. Is ze dan toch niet onpartijdig
genoeg geweest. Met een weigering van Paultje's
kant heeft ze geen ogenblik rekening gehouden, ze
was vergeten, dat hij een mens is geworden,
iemand, die over zijn eigen lot begint te beschik
ken.
„Ik dacht', zegt ze zoekend, „dat Je vader graag
wilde leren kennen.
Stug zwijgt het kind. „Niet als hij zó is", zegt
een stem binnenin hem.
Anne kijkt tevergeefs naar zijn gesloten gezicht,
WILLY
STRUT
ze kan geen verklaring vinden voor zijn nouding.
Een stille blijdschap wordt levend in haar. groeit
en groeit. Ze hoeft het offer niet te brengen, zo
min als Abraham het zijne, de jongen wil niet, hij
kiest haar. Het antwoord aan Mare verandert op
nieuw. Tien Jaar geleden Is ze verslagen, nu over
wint ze Maar de blijdschap taant alweer, ze wil
niet overwinnen. Marc's gezicht op het witte kus
sen. de gelatenheid van zijn brief, de innigheid
van zijn verlangen. Ze buigt zich nog meer naar
Paultje toe. „Ik bad zo graag gehad, dat Je het
fijn had gevonden naar vader te gaan, het zou hem
zo gelukkig hebben gemaakt."
Haar stem is onvast geworden en als Paultje
verwonderd opkijkt, ziet hij, dat haar ogen vochtig
rijn.
„Dan ben ik niet meer bij u". merkt hl) op.
„Nee. maar vader is ziek. en je bent tot nu toe
altijd bij mij geweest, Je bent toch ook vaders
^Nors wendt hij het hoofd af. „Vader had u bij
zich moeten houden", zegt hij kortaf, „bet was ge
meen om u In de steek te laten. Als een Jongen
zoiets doet, kijk ik hem niet meer aan."
„Jede Schuld racht sich auf Erden" had Mare
Seschreven... ook hier dus... Ze zal hem met de
•oost kunnen schenken, die hij verlangt. Niets.
Dringend zegt ze. „Vader kon toch niet helpen,
dat lk met jou naar Amsterdam ging en vóór die
tijd kwam hij veel bij ons. Je moet niet onrecht
vaardig zijn. En die vrouw van vader, die had
wel verkeerd gedaan, maar ze had berouw. Als
iemand treurig is om zijn verkeerde daden, dan
kun Je toch niet zeggen: „Ik vergeef je niet, ik
wil niets meer van je weten!" Vreemd, dat ze nu
Gonne nog moet verdedigen tegen haar kind en
nog vreemder, dat ze meent, wat ze zegt. Hoe ver
wikkeld is het leven soms; mensen doen elkander
leed, misschien zonder het te willen
„Zou u het dan leuk vinden, als ik weg was
hier?" vraagt hij geprikkeld.
Ze glimlacht zacht. „Hoe kun je dat vragen, mal
le jongen, maar vergeet niet, dat vader ziek is.
Ik zou blij zijn, als ik wist, dat hij wat vergoe
ding kreeg voor al dat verdriet, ik gun je zc
graag aan vader."
„Houdt u dan nog van hem?" Groot van verba
zing kijken Paultje's ogen in de hare.
„Ja", zegt ze plechtig, en een innige vreugde
vervult haar, dat ze dit zo oprecht kan getuigen
tegen het kind, in wlen Mare en zij één zijn ge
worden. Ze herinnert zich de ogenblikken in het
ziekenhuis, toen Paultje aan haar bed stond en
zij voelde, hoe goed het was, dat haar kind daar
stond, de zoon, die eenmaal haar ogen zou sluiten.
Dit moment van nu is aan dat andere verwant:
het behoort de eeuwigheid toe.
Het is goed een kind te hebben, een mens, wiens
levenslicht aan het onze ontstoken is, maar
kind moet ontvangen zijn van een medemens, die
ons levenslang dierbaar blijft.
„En daarom" vervolgt ze. „kan ik Je ook laten
gaan. al zal lk Je heel erg missen."
Nu wordt het Paultje te machtig. Een snik welt
naar zijn keel, de tranen glijden langs zijn smal,
kinderlijk jongensgezicht.
Anne is opgestaan: ze legt de handen om zijn
hoofd en beheerst zich met inspanning. „Je moet
er maar een paar dagen over denken", zegt ze.
„als je werkelijk niet wilt, hoeft het natuurlijk
niet Maar ik weet zeker, dat Je veel van vader
zou gaan houden."
Wordt vervolgd
schijnen als orgaan van deze
Woudschoten-gereformeerden.
Er is een comité gevormd dat tot opdracht
heeft om het plaatselijk contact met
de Hervormde Kerk te gaan stimuleren
door de mogelijkheden van contact te
gaan onderzoeken. In dit comité heb
ben onder meer de Groninger predikant
ds. W. Reeskamp en ds. K. A. Firet
van Assen zitting.
Tevens is het plan opgekomen om con
tact op te nemen met de pinkstergroe
peringen in ons land. Er zijn reeds
enkele plaatselijke contacten. Men wil
een poging ondernemen om deze pink
stergemeenten te brengen binnen de
bedding van de kerk. In dit comité
hebben onder meer ds. H. J. Hegger,
ds. G. Lugtigheid uit Maarn, drs. H.
Schut van Bussum en de arts A. Ver-
kuyl uit Driebergen zitting. Dit comité
kreeg de naam van reveilgroep.
Bovendien zal er nog een comité worden
ingesteld dat tot opdracht zal krijgen
contact op te nemen met het gerefor
meerde Evangelisatiecentrum, met de
nieuwbenoemde predikant voor de op
de praktijk gerichte opleiding van
predikanten, ds. J. Thomas, en andere
deputaatschappen of instanties binnen
de Gereformeerde Kerken.
Oecumenisch leider
Ds. Dagadoe van
Ghana overleden
Een van de eerste Afrikaanse (neger)-
predikanten die een leidinggevende
plaats innam in de Wereldraad van Ker
ken, ds. Peter Kwei Dagadoe, van Gha
na is vorige week geheel onverwacht te
Akkra overleden. Hij was slechts 52 jaar
oud. Van 1952 tot 1959 was deze jonge
neger secretaris van de Christelijke Raad
van Kerken van Ghana. Hij was tevens
lid van het Uitvoerend en Centrale Co
mité van de Wereldraad van Kerken. Ds.
Dagadoe werd vooral bekend door zijn
rede die hij in Evanstond heeft gehou
den tijdens de Tweede Wereldassemblee.
Ds. Dagadoe werd in 1940 tot predikant
bevestigd. Hij diende enkele plaatselijke
gemeenten en werd in 1945 benoemd tot
lector aan de Wesley College te Koemasi
Vijf Jaar later werd hij de organisator
van de Methodistenjeugd. Het laatste
jaar was hij superintendent (bisschoppe
lijke functie) van de nieuwe autonome
Methodistenkerk van Ghana.
„l'Aurore" het dreigement, dat de
Russische premier Chroesjtsjef giste
ren met betrekking tot de situatie
in Kongo heeft uitgesproken.
Kwade trouw, omdat hij de slacht
offers in staat van beschuldiging stelt
en op die wijze de aanranders aan
moedigt.
Kwade trouw, omdat hij zich recht
streeks inlaat met zaken, die hem
niet aangaan, terwijl de organisatie
ben ingelaten. Een kern van waar
heid zit er beslist in deze redenering.
Maar nu zijn de westelijke leiders in
een ander uiterste vervallen door
zien volkomen afzijdig te houden.
Dit zal niet onopgemerkt blijven in
de rest van het Afrikaanse continent.
Het gevaar, dat het prestige van het
Westen opnieuw een ernstige slag
heeft moeten incasseren, is dan ook
niet denkbeeldig.
En dat is de bedoeling van Chroesj
tsjef.
der Verenigde Naties bezig is, snel Het is nog niet duidelijk, of Loe-
naar een oplossing van de ernstige moemba het aan hem toegeschre-
moeilijkheden te streven.
ven dreigement, de hulp van Rus-
Kwade trouw ook, omdat hij zij sische troepen te zullen inroepen, als
het nog in bedekte termen met de Belgen niet binnen enkele dagen
het gebruik van geweld dreigt,
het geval de Belgen niet vlug ge
noeg uit Kongo zouden terugtrek
ken.
Kongo hebben verlaten, slechts een
pressiemiddel is, of dat hij de voort
durende aanwezigheid van de Bel
gische strijdkrachten zal gebruiken
De onverholen dreiging, die uitging als excuus om de Sowjetunie gele
van het neerschieten van de Ameri- genheid te geven, tussenbeide te
kaanse RB-47 boven internationale komen.
wateren, vinden we terug in de hou- De wijze, waarop Loemoemba heeft
ding, die Chroesjtsjef met betrekking gereageerd op de verklaring van
tot net Belgisch-Kongolese probleem staatssecretaris Loembala, is voor
heeft aangenomen. tweeërlei uitleg vatbaar. De moge-
Er is niets overgebleven van de lijkheid bestaat, dat deze communis-
mooie woorden, die de Russische pre
mier vorig jaar na het bezoek
tisch-gezinde medewerker van de
premier dingen heeft gezegd, die
Eisenbower heeft gesproken over njej mej waarheid in overeen
vreedzame wedijver en het oplossen stemming zijn. Maar het is ook niet
van internationale geschillen zonder uitgesloten, dat Loembala alleen
van geweld gebruik te maken.
maar zijn mond heeft voorbij ge-
De westelijke leiders zijn hiervan praat, aj dan niet „in overleg" met
terdege doordrongen, maar voelen Loemoemba.
zien aan handen en voeten eebon Voor he, Russische voornemen, het
den. Hoe groot de aarreling en de ,enden van troepen naar Kongo in
verdeeldheid Is, bleek op demonstra de veiligheidsraad ter sprake te
tteve wijze in de Veiligheidsraad, toen bren Ecldt hetzelfde als voor het
over de resolntio werd gestemd drei(,ement van Loemoemba's staats-
waarin met alleen machtiging werd .ecrelatis; hc| kan dienst doen aIs
gegeven om V.N.-troepen naar Kon i(!m|ddel om het vcrtrck van
go te renden, maar tevens de Belgen ae Bcl is(.he slrijdkl.achlen te be-
werd opgedragen, hnn troepen terng dj Maar het kan ook een
zien zou compromitteren, wanneer
het zlcb in het huidige stadium met
de moeilijkheden in Kongo zou heb-
Kongo te kunnen interveniëren, als
de Belgen niet vertrekken en de VN-
troepen :en afwachtende houding
aannemen.
De universiteit van Natal (Z A) heeft
prof. dr. Ph. J. Idenburg. directeur-
generaal van de statistiek, in. zijn hoe
danigheid van bijzonder hoogleraar in de
pedagogiek aan de Universiteit van
IAmsterdam, benoemd tot
de opvoedkunde. Dit is geschied ter ge
legenheid van de grote nationale con
ferentie betreffende opvoeding en on
derwijs, welke ter gelegenheid van het
gouden jubileum van de universiteit
van 9—20 juli te Durban gehouden
•-doctor in'wordt.
