ALFRED DREYFUS
Hei proces tegen
VPRO komt met nader plan
vooi nationale omroep
Radio
programma
„Het Recht is aan mijn zij, en ik verlies 't proces".
MOLIÈRE, Lc Misanthrope, V, 1.
Wordt g. tonrecht gedoemd, laat U niet verdrieten:
Die t'onrecht wint zal nooit een lange vreugd genieten".
NCRV weer in
eigen huis
Na ongeveer twee jaar gastvrijheid
te hebben genoten bij de KRO is de
NCRV nu toch weer in eigen huis
teruggekeerd. De technische ruimten
voor de omroepdienst, de Radiokrant
enz. zijn in gebruik genomen en al
kunt u het door uw ontvangtoestel be
slist niet horen, de omroepers spre
ken nu weer door hun „eigen" micro
foon tot u.
Onlangs hebben wij u al uitvoerig
verteld over de vernieuwingen welke
in het NCRV-gebouw #aan de Schut-
tersweg zijn bereikt. Omroepdienst en
Radiokrant zijn nu gevestigd in mo
derne, doelmatige ruimten en, al zijn
de verbouwingen nog lang niet ten
einde, dit stemt toch weer tot tevre
denheid.
Wanv pas wanneer de omroepdienst
in een studio functionneert. is er de
ware huiselijkheid welke bij een radio-
bedrijf nu eenmaal behoort
I Bii Brussel Vlaams op 324 m zowel
als "bij de NDR op 309 m is het de
gehele avond muziek. Wilt u tussen
veel amusementsklanken nog iets
klassieks horen, dan biedt de NDR
op 10.10 uur een uitvoering van het
tweede hoornconcert van Haydn.
Op vrijdaqavond 12 juli 1935 stierf te Parijs, vijfenzeventig jaar óók deed was Clémenceau die jaren
1 Aic j t\ j j 19-7- lang de regering en de militairen ach-
ovd. kolonel Alfred Dreyfus, over wie de pers op zaterdag 13 juli terv0igde met striemende artikelen.
opmerkte: „Wiens naam een wereldbekendheid bezit, doch wiens Toen op 16 februari 1899 de Franse
dood velen verbaasd zal doen staan, omdat zij niet wisten, dat hij s^reeThiT
nog leefde.
Op 19 december 1894 ving het eerste proces tegen kapitein „Felix Faure is zojuist overleden.
Dreyjus aan. Juli 1906 viel de laatste uitspraak. M'a'aZn oSt! er te eeTsóedé
Daartussen vielwat men pleegt te noemen de Dreyfus-affaire, betrekking vacantMen zal er om
ook wel kortweg „l'Affaire" genoemd, die een golf van hartstocht gaan bieden, om de troonopvolging,
- om de voortzetting, om de beëindi
ging van het afschuwelijke werk
Ik stem op Loubet."
Zijn opvolger, president Loubet,
werd op zondag juni 1899, bij een
der binnenplaatsen van 'de bezoek aan de paardenrennen in Au-
Ëcoïe Militaire, onder leiding van ge- teuii met een wandelstok de hoge
neraal Darras. Het vonnis werd nog- hoed over de ogen geslagen. Er volg-
maals voorgelezen, waarna generaal de een enorme vechtpartij. Laconiek
27i schandalen over Frankrijk joeg.
Een deel van de pers jaagt sensa-
tie na, maar de staat heeft er meest- de alles, in _plaats dat hij,wat
al schade van. Zo ook bij de Dreyfus- verwacht had, zelfmoord pleegde
affaire! Eerst langzaam kwam uit dit Vreselijk was de militaire degrada-
alles de zuivering te voorschijn die tie op
Frankrijk nodig had. Maar vier pre-
sidenten van de Republiek (Sadi-Car-
not. Casimir-Périer, Felix Faure en Q
Loubet). tien minister-presidenten Darras voor de troepen uitriep.
(Casimir-Périer, Dupuy. Ribot. Léon tred Dreyfus, ge zijt onwaardig bevon-
Bourgeois, Méline, Brisson, Waldeck- den de wapens ""«"-on n naam var
Rousseau, Combes, Rouvier en Sar
rien) alsmede vijf ministers van oor
log (Mercier, Billot, Cavaignac,
linden en Chanoine) hebben hun luup- hf.rnr,fH'
deze schuldige wordt van zijn eer berooid
doet Lang leve Frankrijk! Lang leve het le-
het Franse Volk degraderen wij U!"
Dreyfus antwoordde met luide klaag-
cier, „mm. -u.- stem: „Soldaten! Een onschuldig man
iuiucu 1 Chanoine: hebben hun loop- wordt gedegradeerd^ Soldaten! Een
baan overschaduwd gezien door deze schuldige wordt
machtige „Affaire", die nu "~"v
Maar een onderofficier sneed hem
zijn knopen af, ontnam hem zijn sa
bel/brak het over de knie. Buiten brul
de de woedende menigte: ,,A mort!'
Hij werd weggevoerd naar Cayenne.
ngewikkeld op-
volmaakte Griekse tragedie.
Laat ons niet al te snel zijn in ons
oordeel, wanneer wij de stukken en ge
beurtenissen achteraf bezien, maar
ons de vraag stellen: waar hadden lijk oord: hitte, ziekte
wij in die jaren gestaan, in de bran
ding van persartikelen, officiële ver
klaringen, valse berichten en gerucht
makende getuigeverklaringen?
Dat was de sfeer waarin laster en
duels, dreigementen en beledigingen
aan de orde van de dag waren. Het
proces-Zola had echter één ding aan-
getoond: dat veel materiaal dat tot
de veroordeling van Dreyfus had ge
leid, was achtergehouden!
HERNIEUWD PROCES
hij
volkomen de
GEHEIMEN EN VERRAAD
ëenzaTm"heid'wachtten" hem. Zijn haar departement van oorlog, in de gevan-
werd binnen enige jaren sneeuwwit, gems zelfmoord had gepleegd, wegens
met niemand mocht hij spreken, het alle misdaden die hij had begaan
pad waarop hij een enkele keer mocht een herziening
Dreyfus te voorkomen, begreep ieder
een. dat het oude vonnis niet meer te
Zijn oppassers, die nooit met hem handhaven was. De zelfmoord
slechts'60 meter lang.
spraken/vroegen zich af, waarom hij Henry, die eens sprak: ,,De
geen zelfmoord pleegde. Een enkele bet leger moet voor alles gaan",
Steeds werden tegen het einde van maal bereikte hem een brief van zijn maakte alom in den lande een diepe
de vorige eeuw allerwege in Europa trouwe vrouw, Lucy Hadamard, die indruk.
nieuwe wapenen uitgevonden, en dus hem schreef: „Er gaat geen seconde juni 1899 werd Dreyfus teruggehaald
was uiterste waakzaamheid plicht, en voorbij, mijn beminde man, zona" van het Duivelseiland, naar Rennes,
hadden de diverse „Geheime Dien- dat mijn gedachten bij je zijn. Ook Waar hij opnieuw zou worden berecht,
sten" hun taak te volbrengen, vooral wist hij,J dat zijn broers, en vooral Thans mochten zijn vrouw en broers
hadden de diverse „Geheime Dien- dat mijn gedachten bij je zijn." Ook
wist bijzat zijn broers, en voora'
Matthieflf voor hem werkten, maai
rondom hen* scheen de eenzaamheid o
van de natuur alleen zijn volkomen zel(s zijn spraakvermogens hadden
vergetelheid te verkondigen! Zijn zaak geleden, dat hij zich bij tijden
was een res judicata: een gewezen
en bewezen zaak, die voor goed af
gehandeld was'.
niet uiten kon. Van de acties 1
quart, Clémenceau, Zola en Scheurer-
Kestner wist hij niets af!
Voor het proces bestond enorme be
langstelling: Karl Llebknecht woonde
het proces bij als journalist. Lord
Russel als waarnemer van koningin
De Duitse ambassadeur te Parijs,
Von Münster en zijn militaire attaché,
kolonel Von Schwartzkoppen, waren
volstrekt integere persoonlijkheden: in
hun hart haatten zij Franse verraders,
die hun gegevens kwamen brengen, en
wilden liefst niet met ze van doen heb
ben. Maar, hun ambt bracht met zich,
dat ze zich ook met déze sinistere za
ken moesten bezig houden.
Op 20 juli 1894 bood een Frans mi
litair, majoor graaf Walsin-Esterhazy,
zijn diensten aah aan de Duitse am
bassade, Walsin-Esterhazy is de groot-
ste schurk van de gehele Drcyfus-af- gelukkige gevangene te vestigi
faire: een avonturier, een zwendelaar °Figaro" publiceerde daarna
.ven en geld, een schavuit, titcel over de vreselijke toes.o--- -
verrader en schurk! het Duivelseiland. In die zelfde tijd werd Dreyfus binnengeleid. De eigen-
Von Schwartzkoppen verafschuwde werd een hoge officier bij de „Gehei- lijke misdadiger. Esterhazy, was nip
- Dienst", Piquart, steeds méér op het proces verschenen.
met
CLÉMENCEAU EN ZOLA
dense' DaïymChrontelemedite Dre^dus Vïn°F?ankrük bleven de partijen fel
was ontsnant Het was een loos ge- tegenover elkaar staan: mevrouw Drey-
rucht afkomstig van de broer Mat- fus werd zelfs gedwongen haar ho-
thipu' om de aandacht weer op de on- tel te Rennes te verlaten; op 14
thieu, om ae aanaawn^ „„f£on De augustus 1899 werd piquart in de rug
ar- geschoten door een onbekende dader.
schavuit, ti^eTover de ^vreselijke toestand op Maandagmorgen 7 augustus 1899
Esterhazy, juist omdat hij beroeps-of
ficier was, maar hij moest hem voor
zijn inlichtingen wél 3000 francs schen
ken. Doch in maart 1896 brak Von o „JUSPHI
Schwartzkoppen alle contact met de- longe joodse journalist
ze verrader van zijn vaderland af, het- >ro %Dn narnflet: ..De wa
geen geoorloofd was, omdat hij verder
melden kon.
overtuigd, dat Esterhazy schuld had
en niet Dreyfus.
Op 6 november 1896 publiceerde de
Joodse journalist Bernard Laza-
re een pamflet: „De waarheid over het
proces-Dreyfus" en zond het alle Ka-
Generaal Mercier blééf als getuige
overtuigd van de schuld van Dreyfus,
en sprak:
mprleden toe. Jaurés zweeg nog, Clé- om tegenover kapitein Dreyfus te V
u„. ot„L- riipt ppns le- 1.1.-7. „^7„v
Wat echter noch Esterhazy noch Von menceau wilde het stuk niet eens le- /cjareTli dat ik te goeder trouw heb
K „-,c- gedwaald." Dreyfus stond op en riep:
..Dan moet u dat nu doen!" Toen
generaal Mercier rustig voortging met
zijn verklaring, riep Dreyfus nog
maals: „Het is uw plicht!"
Münster noch Von Schwarzkoppen
ten. was, dat de Franse werkster op
de Duitse hmbassade, mejuffrouw Bas-
tian, geregeld de papiersnippers mee
naar huis nam. die zij in de prulle-
bakken van de Duitse ambassade vond,
en deze overhandigde aan de militai
ren Sandherr en Henry, die hoofd wa
ren van de „Geheime Dienst" van
het Franse departement van oorlog. EevucKU UJJ
Hun afdeling onderzocht de papier- °onnis wensten,
snippers grondig en poogde er conclu
sies uit te trekken voor nieuwe on
derzoekingen.
Uit de papiersnippers reconstrueer
de men eens een klein briefje, waarin
te lezen was: „Hierbij twaalf platte
gronden van Nice, die die schoft van
een D. mij voor jou heeft gegeven."
De. Franse militairen beraadden zich:
Wie was deze D Eindelijk kwam
gedachte: het moest ka-
Toch begreep de reSer£f'
moest handelen: men ontsloeg Ester
hazy Ms officier, en riep hem voor
de krijgsraad. Maar df,
klaarde de premier Méline \oor ae
pitcin Alfred Dreyfus" zijn.' d'iê""op hêt ?amg[: «ft^detat^erston"uitspreken:
departement van oorlog werkzaam °*Vstaat geen Dreyfus-zaak".
Esterhazy werd zqwaar
Castelin sprak over het pamflet in
de Kamer, maar de minister van oorlog
Billot verklaarde na een lang betoog.
„De zaak is derhalve
maoei-s .mu S Dreyfus' advocaat Labori hield een
de Senaat Scheurer Kestner, zich dramatisch en fel betoog: Demange
a„ hat sprak voorzichtiger en.nuchter, weten
de dat hij de tegenstanders van Drey-
oi r\e-7P nosingen was. daf de rege- fus niet moest prikkelen. Ondanks het
ringspersonen bet als een eer van de gemeenschappelijke doel van Dreyfus'
iiistitionele en departementale instan- beide advocaten i
ties gingen zien om het vonnis te hand- king door verschil
haven.
Inmiddels had ook de vice-president
van de Senaat, Scheurer Kestner, z<ch
gevoegd bij hen die herziening van
vonnis wensten, maar het gevolg
Dreyfus i
i jaar, begaafd.
Xjiicoiapj v. ri
niet geliefd. Men 'vond hém stiekem Yvielde^Drlyfus-geva!
nieuwsgier,g. Hij heette rijk ^verstond niel. dat
geld vandaan kwam. Hij 2
moties „gekocht" hebben,
Jood, al zag hij er niet naar uit. Vol
doende gegevens om niét gezien te
zijn in de kring van zijn collega's, al
kon men niets op hem aanmerken!
Op 8 oktober 1894 legde de chef van
de generale staf, generaal De Boisdef-
fre, het gevonden briefje voor aan de
minister van oorlog, generaal Mercier. zijn veW<.»— ripmeneeau
De minister van buitenlandse zaken, dent Faure, waarboven C
Hanotaux, waarschuwde zijn collega als titel plaatste „J accuse
ernstig geen misstappen te begaan,
maar niets hielp: minister Mercier wil
de Kamer bewijzen dat hij
hun samenwer-
...0karakter slecht.
Met 5 tegen 2 stemmen werd Drey
fus opnieuw veroordeeld. Achteraf
staan we van zulk een uitspraak, na
alles wat er reeds was geschied, ver
steld, maar laten we bedenken dat
de kundige Russel niet verder ging
dan te verklaren, dat het bewijs van
de schuld van Dreyfus niét geleverd
was, terwijl Liebknecht na bijwoning
van het proces te Rennes. meende dat
Dreyfus wel degelijk schuldig was!
Eén zaak redde Dreyfus: de reac
ties van het buitenland, waar een
storm van verontwaardiging opstak
tegen deze hernieuwde veroordeling.
Waldeck-Rousseau, die in juni 1899
de regering gekomen
oorzaken,^
reaoaar ci.ianB verzwaarde
wicht en in feite onoplosbaar maakte.
Trarièux. een oud-minister van justi
tie zei naderhand: „Esterhazy is vrij
gesproken; hij heeft niqt terec g - betrokkenen. Het resultaat
staan!" ..unHiohpHpn schreef president Loubet aan Dreyfus op
dXïUilv*™ december .899 gre.ie verleende.
1'Aiirnre" van Clémenceau
z.'^n. rr9-KHron rnémenceau HET EINDE
„„Apr mpprLaat niemand menen dat hiermee de
Zola schreej daann onaer mei DreJ(us.aHaire beei„digd was. De aan-
AC vuur ue xvamcr ucwijtci u«i u«j „Wat de mensen betrejt, aite u* hangers van Dreyfus waren veront-
verraders aandorst. Hij liet Dreyfus schuldig, ik ken ze niet. Ik lieo ze waardigd dat Dreyfus inging op dit
arresteren op het departement van ,100j£ gezien. Voor mij zijn ze niet compromis. Zij vonden, dat Dreyfus
infame brief nooit veroorzaakt!'
oorlog, al riep deze uit: „Ik heb de- K j'e verpersoonlijking van geen gratie kon aanvaarden,
maatschappelijk kwaad. Mijn tm- recte s vrijspraak moest eis.
Op 19 december 1894 begon het ge- rig protest is slechts een kreet te hem dg tie te accepteren. Later
heime proces voor de krijgsraad. De jiet diepst van mijn ziel. haai men hQOpte Qp definitief eerherstel.
rechters twijfelden sterk, maar wisten,
dat de minister van oorlog en de hoge
re officieren een volstrekte veroorde
ling wensten. Men hield stukken ach
ter in het proces, waarvan noch de
aangeklaagde noch zijn getrouwe ad
vocaat, Edgar Demange. iets
kreeg. En juist op grond
i die stuk-
het gerecht brengen en
laat ïiet onderzoek in het volle dag
licht geschieden. Ik "jacht!"
Noch Clémenceau noch Zola
was overtuigd van de onschuld van
uiteg, csii juioi up giunu van "it oiun- j! nrorrdure die tot
iénd"r *i" ver«.rde.ine h.U geleid, eens.iec hoiMriftejVeten
hoofdregels van het procesrecht schon- fouten waren gemaaai.
den. schenen zij niet te beseffen, en indprdaad voor de rech-
niemand in Frankrijk die het wist. Het teJ°gab;acht en werd veroordeeld tot
twaalf maanden gevangenisstraf. In
middels werd ook Piqnart. die niet na
liet voor Dreyfus te pleiten, gevangen iiiaaj
genomen. Hij zou niet ,m'nóer ^an_348 alléén5i
dagen
■na ui rrauKrijK uic nc» «i»». nci
luidde: levenslange verbanning fer nracn:c,
en degradatie. Het was de zwaarste T"a
straf die mogelijk was. Het parlement
was tevreden over de voortvarende mi
nister van oorlog, die opkwam voor
dc belangen van het vaderland.
Tot aller ergernis vroeg Dreyfus
voortzetting van het proces en ontken-
Ernstiger echter nog was de decep
tie van de Dreyfus-aanhangers in de
persoonlijkheid van Dreyfus, die in fei
te niet paste in het schandaal waarin
voor- en tegenstanders reeds jaren
lang opgingen.
_rhet hem toebe
dachte drama dan Alfred Dreyfus je
gens de politici die zich van zijn „af
faire" hadden meester gemaakt. Hij
was een door en door fatsoenlijk man,
maar wars van iedere sensatie,
iemand die geen publiciteit wenste,
alleen eerherstel, en dat dan
sprak hij: „Die
hechtenis blijven, om geen sen_ dje ajtijd lopen te weeklagen
andere reden dan dat hij het de auto- mijn lijden, benauwen me. Ik wil al-
riteiten lastig maakte. Maar wie dat icen maar objectief over mijn geval
Clémenceau was woedend en
merkte op: Dreyfus denktdat
hij zichzelf verder alleen maar
met Dreyfus hoeft bezig te hou
den, maar wij moeten denken
aan ons land, ten prooi aan de
machtswellust van een roomse
sekte en aan de brute stompzin
nigheid van een leger, dat niet
eens in staat is een vreemde
invaller te weerstaan!" Dat was
andere taal!
Charles Péguy sprak: „Wij hadden
willen sterven voor Dreyfus: maar
Dreyfus had dat voor Dreyfus niet
over." En Léon Blum, de leider der
Franse socialisten tussen de beide
wereldoorlogen merkte later heel type
rend op: „Hij was niet voor beroemd
heid geboren. Als hij niet Dreyfus ge
weest was, dan betwijfel ik. of hij een
dreyfusard geweest zou zijn
Desondanks werd hij in eer hersteld,
ondanks de militairen, die hem zijn
„onschuld" thans evenmin vergaven
als voorheen zijn „verraad", ondanks
ook de mokkende pleiters voor zijn on
schuld, die hem nu weer een verra
der van de Dreyfus-affaire vonden!
BEVORDERD...
Een financiële schadevergoeding
die de Regering hem aanbood, weiger
de hij; in 1903 werd hij bevorderd tot
majoor; op 22 juli 1906 werd hem het
Legioen van Eer, vierde klasse, uit
log in het kabinet-Clémenceau. dat tot
20 juni 1909 zou regeren. Maar toen
Dreyfus hem een brief schreef, om
Piquart dank te zeggen voor al wat
deze doorstaan had om zijn onschuld
te bewijzen, weigerde Piquart deze
brief te beantwoorden. Reeds op het
Esterhazy-proces zei Piquart tot Mat-
thieu Dreyfus:
„U bent mij geen dank verschul
digd. Ik heb niets anders gedaan dan
de inspraak van mijn geweten vol
gen." Zijn ministerschap was geen
groot succes. Hij stierf in de Wereld
oorlog als een trouw soldaat.
Generaal Mercier, die minister van
oorlog was tijdens de veroordeling van
Dreyfus, blééf levenslang overtuigd
van" de schuld van Dreyfus. Toen hij
als lid van de Senaat aan deze over
tuiging nog eens uiting gaf. vloog één
der aanhangers van Dreyfus naar vo
ren, en voegde hem in de Senaatszit
ting de woorden toe:
Indien wij onze behoefte aan
recht zouden willen uitleven, dan
is er één man, die de plaats zon
moeten innemen in de cel van
het edele slachtoffer, wiens on
schuld na een lang en vreselijk
lijden eindelijk is gebleken. Die
man. mijnheer, bent u." Reeds
in 1898 sprak generaal Mercier
de tragische woorden: ,Jk kon
niet voorzien, dat naderhand een
hele generatie zich achter Drey
fus zou plaatsen."
Eén der weinigen die een nobele hou
ding aannam in de Dreyfusaffaire, was
de altijd integere Raymond Poincaré.
die minister van financiën was in het
kabinet-Dupuy. dat in 1894 het vonnis
over Dreyfus toeliet. Reeds in novem
ber 1898. lang voor het definitieve eer
herstel van Dreyfus, sprak Poincaré
in de Kamer: „Op dit ogenblik zc
het zwijgen van sommigen onder oi
een openlijke lafhartigheid betekenen".
Openlijk sprak hij uit dat zijn beleid
onjuist was geweest, en distantieerde
zich van zijn destijdige collega-minis
ters Dup.uy. Barthou. Leygues en Del-
cassé. Hij sloot zijn verklaring af met
de woorden: „Dit boezemt mij geen
vrees in. Ik ben blij, deze gelegen
heid, waarop ik reeds te lang heb ge
wacht, te hebben aangegrepen, om
mijn geweten te ontlasten."
LAATSTE EERHERSTEL
Alle aanhangers van Dreyfus smaak
ten de voldoening dat ze door de fei
ten in het gelijk werden gesteld, al
werden ze snel uiteengeslagen door on
derlinge politieke verschillen, terwijl
zij bovendien allen teleurgesteld wa
ren in de houding van Dreyfus zelf.
Over één- zaak moet Dreyfus de
diepste voldoening hebben gesmaakt,
een eerherstel dat hem wellicht te
meer waard was, wijl het kwam van
de enige zijde die direct bij de zaak
zélf betrokken was!
In 1917 stierf te Berlijn de vroegere
Duitse militaire attaché te Parijs.Von
Schwartzkoppen. Geruchten drongen
door in Parijs dat hij op zijn sterf
bed zou hebben geroepen: „Fransen!
Luistert naar mij! Dreyfus is onschul
dig! Het waren allemaal intrigues en
vervalsingen! Dreyfus is onschuldig!"
In 1930 werd het dagboek van Von
Schwarzkoppen gepubliceerd door ko
lonel Schwertfeger, „Die Wahrheit
über Dreyfus", waarin Von Schwarz
koppen vermeldde, dat niet Dreyfus,
maar Esterhazy, die in 1923 als een
verachte banneling stierf, het verraad
had gepleegd. Maar hogere belangen
van de Duitse keizer en de Duit3e re
gering noopten Von Schwartzkoppen te
zwijgen tot na zijn dood.
Nog éénmaal, bij de publikaties van
dit dagboek, laaide in Frankrijk de
oude strijd weer op. die de gepensio
neerde Dreyfus die rustig in de buurt
van het Parijse Pare Monceau woon
de, als volkomen toeschouwer kon
volgen.
Hij was gerehabiliteerd, maar deson
danks toch min of meer vervreemd
van het volle leven. Zo stierf hij op
vrijdagavond 12 juli 1935 als een ver
geten beroemdheid.
Zijn persoonlijkheid was beperkt,
evenals zijn belangstellingssfeer, cn
het onderhouden van menselijke con
tacten was hem levenslang moeilijk
gebleken. Min of meer terecht kon de
ironische Clémencau over hem opmer
ken: „De enige die niets van dc Drey
fus-affaire begrepen heeft, is Dreyfus
zelf geweest!" Maar dat een groot
onrecht inmiddels hersteld was. ook al
was de Franse regering nimmer in
staat de eigenlijke cn enige schuldige
te doen boeten voor zijn landverraad,
blijft de lichtzijde van de in bijna al
le opzichten duistere en dramatische
Dreyfus-affaire.
Wegenwacht ook
bij avond in het
zuiden paraat
Met ingang van maandag a s., zal de
wegenwacht van de ANWB zijn avond
diensten in het zuiden des lands belang
rijk uitbreiden. Op de trajecten 's-Her-
'ogenbosch-Eindhoven. Eindhoven-
Roermond en Sittard-Maastricht zal dan
namelijk ook bij avond worden gepa
trouilleerd.
Een en ander betekent dat de wegge
bruikers op het gehele traject van Am
sterdam tot Maastricht van 's morgens
zevcp uur lot 's avonds half elf op we
genwachthulp kunnen rekenen.
„Het vorig jaar stelden wij in
het vooruitzicht dat wij zouden
terugkomen op ons plan voor
een nationale omroep zoals wij
dat toen hebben samengesteld.
Wij hebben nu verder gedacht
en gewerkt en zullen hopelijk in
staat zijn in september a.s. onze
toezegging in te lossen en dan
een nadere uitwerking van dit
plan te publiceren".
Dit zeide dr. J. A. de Ko
ning, voorzitter van de VPRO
in zijn openingsrede op de alge
mene ledenvergadering van de
ze omroeporganisatie, gisteren
in Barchem gehouden.
Dr. de Koning schetste de ontwikke-
lihg en vernieuwing welke zich in de
werelu voltrekt, hetgeen hij „dc ge;
boorte van een nieuw cultuurpatroon
noemde.
Tegen deze achtergrond van ver
nieuwing, zo vervolgde hij, steekt het
huidige (Nederlandse) organisatie
schema van radio en televisie vreemd
af Het gegeven schema, dat, nei
duidelijkst in de televisie, wringingen
en aanpassingspogingen vertoont,
stamt uit een verouderd cultuur
patroon van ons volk.
Het heeft ongetwijfeld verdiensten,
in het bijzonder dat het principieel
iedere vorm van staatsomroep af
wijst en opkomt voor de vrije vor
ming van culturele verantwoorde
lijkheid uit het volksleven zelf.
Maar. aldus dr. de Koning, het heeft
he: grote gebrek dat het de dynamische
ontwikkeling niet vermag mee te ma
ken omdat het zichzelf te zeer ge
fixeerd heeft in zijn historisch verleden
en wellicht nog meer omdat het
iedere kritiek en iedere poging tot ver
andering beschouwt en ondergaat als
een vijandige aanval op zichzelf.
Hierdoor ontstaat een blokkering van
elke mogelijkheid tot zelfherziening en
aanpassing. De kloof met het verande
ringsproces i ---i
De VPRO is en blijft steeds meer
overtuigd van de onontkoombare
noodzaak van een andere structuur,
welke relevant is tot het nieuwe cul
tuurpatroon dat zich in ons volk ont
wikkelt. Het is daarom de plicht van
de VPRO verder te werken aan het
plan voor een nationale omroep.
Van het nader uitgewerkte plan daar
toe dat naar alle waarschijnlijkheid in
september zal worden gepubliceerd,
verwacht de VPRO „dat het een bij
drage zal zijn in het proces tot ver
nieuwing van de radio- en televisie
structuur in ons land", hetwelk deze
omroeporganisatie voor volstrekt nodig
en gewenst houdt.
Ter vergadering werden voorts de
huishoudelijke zaken afgedaan. Uit de
jaarverslagen bleek opnieuw, hoezeer
de VPRO te kampen heeft met voldoen
aan de eis tot het minimum-aantal
leden. Er is en blijft een groot verloop
onder de leden en dit vormt altijd weer
het struikelblok aan het einde van het
Overigens sprak tevredenheid uit het
jaaroverzicht 1959, al blijft de VPRO
het betreuren, dat hij nog altijd zo
weinig zendtijd krijgt toegewezen.
^J&uslcc/'
Tussen 7.50 en 9 uur zendt de KRO
het amusementsprogramma uit waar
in de uitslagen van de 3e Nationale
Bijstandsactie worden bekendge
maakt en dat gegeven wordt in het
Amsterdamse Concertgebouw, uit.
Om 9.10 uur: tweede deel van de
radiofonische fantasit „Van top tot
De VARA biedt tussen 8.05 en 9.25
uur een muzikaal programma „uit
Donauland", om 9.40 het cabaret
„Veranda" en om 10.40 uur een uit
zending met Henriëtte Davids, die
herinneringen aan vroeger zal op-
Het zaterdagavondconcert dat de
BBC op 464 m uitzendt begint om
8.02 uur. U kunt dan luisteren naar
het BBC symfonieorkest en het BBC
Mannenkoor, de alt Janet Baker en
de pianist Pietro Scarpini. Rudolf
Schwarz dirigeert ?en rhapsodie van
Brahms en een pianoconcert van
Busoni.
voor morgen
iak. VPRO: 10.00
VPRO: 11.45 Ber.
14.00 Boekbespr.
üspr. VARA: 17.30 V. d. jeugd. 17.50
Nws.. sportuitsl. en sportjourn. 18.30 Amus
iiuz. 18.55 V. d. vakantiegangers
Sporthal lokt
televisie
Zoals U zich mogelijk kunt
herinneren heeft de gemeente
Hilversum de enorme Engelse
tentoonstellingshal van de Ex
po gekocht en deze is nu opge
trokken in het gemeentelijk
Sportpark.
Het is echter begrijpelijk dat
de televisiesecties van de di
verse omroepverenigingen met
lede ogen naar zo'n prachtige
grote hal kijken. Dat zou pas
een studio zijn!
Bij kijken alleen is het niet
gebleven: de VARA heeft al
meer interesse getoond. Intus
sen is het gemeentebestuur niet
van zins de hal zomaar af te
staan aan de om ruimte
schreeuwende televisie: het
blijft een sporthal.
Het schijnt echter niet uitge
sloten te zijn, dat er in de toe
komst bij gelegenheid ook wel
eens camera's in zullen ver
schijnen, maar beslist is er nog
niets.
't Beste paard
van stal
Voor paardenliefhebbers is er in de
komende week weer een belangrijke
Eurovisie-uitzending: op woensdag 20
juli, na het avondprogramma van de
KRO. neemt de NTS een rechtstreekse
reportage over van de BBC over de
..Horse of year show".
De prachtigste paarden worden dan
voorgeleid en zij dingen volgens oude
Engelse traditie mee naar de „King
George V cup".
De uitzending duurt van kwart over
tien tot elf uur en de paardenkenner
J. J. Gruppelaar zal u er alles van
vertqllen.
vanavond
na het NTS-journaal de televisie
uitzending. Om 8.50 uur is er dan
een luchtig zomeravond-cabaret met
o.a. Dora Paulsen en Donald Jones
cn om 9.25 uur treedt het Neder
lands Ballet op in een uitvoering
van „Kermisgasten" op muziek van
Henri Sauguet. gespeeld door leden
van het Kunstmaandorkest onder
leiding van Anton Kersjes. Een
Amerikaanse film over een lastige
zoon in een gewoon gezin besluit het
ontspanningsprogramma, waarna ds.
J. Langstraat spreekt in de dag
sluiting.
Lichte muz. 21.35 Tour de France. 21 45
fourn. 22 00 Lichte muz. 22.30 Nv/s. en SOS-
Vber. 22.45 Gram. 23.15 New York calling.
8.30 Morg
ding. 9.15 Orgelrecital. KRO: 9.30 Nws. 9.4:
9 55 Inleiding Hoogmis. 10.00 Pec.i
Act. 13 00 l'ws. 13.05 De har.d aan de ploeg
lezing. 13.10 Gram. 14.00 Viool en altviool.
14.20 Dubb. kwartet 14.35 Gram 14.45 Gram
15.30 Muzikale lezing. 16 00
hip.
lezingen. 18.30 De kerk aan het werk, le
zing. 18.40 Muziekspel. NCRV: 19.00 Euro
pese Oecumenische "ongeren Conf. te Lau
sanne. 19.10 Jeugdkoren. 19.30 Dc gelijke
nissen van Jezus, lezing. KRO: 19.45 Nws.
20.00 Cabaret. 20.35 Gran. 20.45 U bent toch
ook van de Partij?, lezing. 20.55 Gram.
21.35 Voordr. 22.05 Gram. 22.25 Boekbespr.
22.30 Nws. 22 40 Avondgebed. 22.55 Lichte
i Grar
3.55-24.00 Nw
TELEVISIEPROGRAMMA'S. VARA: 20 00
20.15 Film. 20.45 Documentaire.
a VPRO: 22.00 Sport-
AVRO, KRO. VARA e
RADIOPROGRAMMA VOOR MAANDAG
- AVRO: 7.00 Nws;
Zangre
11.00 Gril
meded; 12.3: I
praatje: 12.53 Gram; 13.00 Nws; 13.15 Me
ded. cn ram; 13.25 Lichte muz; 13 55
Beursber; 14.00 Gram; 15.40 Het einde van
Socrates, hoorsp, '6. 5 Pianorecital; 17.15
18.00 Nws: 18.15 Polit. praatje;
18.25
rsprogr: 19.00 Gram; 19.30
V d jeugd;
20.35 Atghanislan. vroeger en nu. lezing:
20.55 Pianospel: 21.15 Journ: 21.30 Gram;
22.00 Holland Festival 1960: Zangreciial;
22.30 Nws. beursher en S O S -ber; 22.45 Tap
toe. reportage; 23.15 Gram; 23.55-24.00
Nws.
Hilversum II - 298 m. - NCRV: 7.00 Nws:
7.10 Gram; 7.30 Een woord voor de dag;
7.40 Gewijde
krant; 3.35 Grai
9.40 V d
rgang; 11.00 Grai
am: 11.55 Cello, kl;
8.00 N<
9.00 V d zleki...
Theologisch!
8.15 Radio-
9.30
1L25 Voodr;
13.00 Meisjeskoor: 12.53
Gram of act; 13.00 Nws: 13.15 Blaasork-
13.40 Gram; 14.05 Schoolradio: 14.30 Gevar-
progr; 15.45 Gr; 16.00 Bijbeloverdenking-
16.30 Vokaal ens: 16.50 Gram; 17.00 V d
kleuters: 17.15 V d Jeugd; 17.30 Gram; 17.40
Beursber; 17.45 Regeringsuitz: Economische
ontwikkeling in Suriname, door mr. C. C.
de Rooy: 18.00 Orgelspel; 18.30 Gram; 19.00
Nws en weerber; 19.10 Lichte muz; 19.50
Radiokrant; 19 50 Lichte muz; 20 20 De steen
aan het strand, hoorsp: 21.30 Pianocomposi
ties; 22.00 Volk en Staat, Parlementai?
comm; 22.15 Gram; 22.30 Nws en S.O.S.-
>er: 22 40 Gram: 22 45 Avondoverdenking:
23.00 Concertgebouw ork; 23.45 Gram; 23.55-
Grammofoonplatenprogr. draadomroep
van 18—20 uur: I. Georg Frledrich Hande)
Concert voor harp en orkest in bes gr. t.
Andante. Allegro. Larghetto, Attacca. Alle
gro moderato. Nicanor Zabaleta, harp. Svm-
pnonie Orkest van Radio Berlin olv. >e-
renc Fricsay. II. Wolfgang Amadeus Mo
zart 1, Divertimento in f gr. t. KV 138
Allegro, Andante, Presto. Solisten van Za
greb olv. Antonio Janigro. 2. Concertrondo
voor piano en orkest in d gr. t. KV 382.
■SMriHHMBtaV Symphoni
Lehmann.
op. 35. Nlca
wig Spohr.
leta. harp. IV. Lut __Ji
mance voor viool en orkest nr. 2 in 'f gr.
t. op 50. Rudolf Koeckert, viool. Sympho
nic Orkest van Bamberg olv. Ferdinand
Leitner. Franz Liszt. Les Préludes (Svm-
"i Gedicht nr. 3) l Orchestre dè la
Ataulfo Argenta.
Bedrich Smetana Over Bohu
velden (Symphonisch Gedicht
bosse
Mijn Vaderland). Phllhai
olv. Rafael Kubelik. VII C,o
Caprlc-
don Symphony Orches
olv. Alex Sherman. IX. Maurice Ravel Al
borada del Grazioso. Orkest van de Fran
se Nationale Radio olv. André Cluytens.
