POSIBLUFT
Geen extra-subsidie voor
chr. sportorganisaties
Minister Korthals
leed nederlaag
EEN ROOD
OVER HET
Krappe arbeidsmarkt
in West-Duitsland
SPIONAGENET
VRIJE OOSTEN
Kamer over nota: dankbaar
en teleurgesteld
fiets!
(£sso)
Gouden
Esso Extra Motor Oil
Reseringscontrole over de
Indonesische partijen
9
WOENSDAG 13 JULI 1960
Bij weigering van geld uit toto:
(Van onze parlementsredactie.)
De protestants-christelijke sportorganisaties, die geen geld uit de voet
baltoto wensen te aanvaarden, kunnen niet op een extra-subsidie van
de overheid rekenen. Dit heeft de minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, mr. J. M. L. Th. Cals, gisteravond bij het debat over de
sportnota in de Tweede Kamer meegedeeld.
De heren drs. D. F. van der Mei (c.h.) en dr. J. Meulink (a.r.) hadden naar
heft standpunt van de regering over deze kwestie gevraagd. De c.h. afge
vaardigde had de minister verzocht te willen toezeggen dat de protestantse
sportorganisaties die om principiële redenen toto-geld weigeren niet in
hun ontplooiing zullen worden geremd.
Minister Cals zei in zijn antwoord, dat
het rijk ten opzichte van de sport geen
rechtstreekse taak heeft. De bewindsman
verklaarde, dat de charitatieve organisa
ties, die indertijd niet van loterijen ge
bruik wensten te maken, ook geen extra
subsidie hebben gevraagd.
Indien alles wat wenselijk is door de
overheid moet worden gesubsidieerd,
krijgen we geen verlaging, maar een
verdubbeling van de belastingen. Als
het wel mogelijk is 25 miljoen voor
de voefcbaltoto bijeen te brengen, waar
om kan men dat dan niet voor de
sport? vroeg de minister. De wijziging
van de Loterijwet tast de vrijheid
de burgers om hun geld naar goeddun
ken te besteden niet aan.
Kritisch
De „nota betreffende lichamelijke
ming en sport" was in de Kamer nogal
kritisch ontvangen. Wij zijn dankbaar,
maar tevens teleurgesteld, gaven met
name de heren mr. M. Vrolijk (soc.), C.
F. Kleisterlee (kath.v.) en drs. D. F. van
der Mei (c.h.) te kennen Dankbaar
men omdat de nota een belangrijke
ventarisatie van de aanwezige gymna
stieklokalen en andere sportaccomma-
daties behelst.
Teleurgesteld was men, omdat
peiling van de bestaande behoeften
een plan tot opheffing van de tekorten
nagenoeg geheel ontbreken.
„Ik had een soort Deltaplan voor d«
lichamelijke vorming en de sport ver
wacht", zei de c.h. woordvoerder. Overi
gens wilde de heer Van der Mei niet tot
„het gilde der planaanbidders" worden
gerekend. Het meest tevreden was n
dr. C Berkhouwer (lib.), die vond dat
„geen reden voor geharnaste kritiek" v
Verbaasd
Minister Cals zei later, dat het verzoek
van de c.h.-afgevaardigde om „een Delta
plan voor dc sport", hem had verbaasd.
„Na alle kritiek op de Mammoetwet, doet
deze vraag van deze zijde om plannen,
mij zeer weldadig aan", merkte de be
windsman ironisch op. De minister voeg
de er echter aan toe, dat de overheid ten
aanzien van de sport een heel andere,
meer beperkte taak heeft, dan ten aan
zien van de waterstaat.
Een van de punten waarop volgens het
kabinet decentralisatie tot haar recht
kan komen, is nu juist de sport, zei de
bewindsman. De verzorging op het ge
bied van de sport is een taak van de ge
meenten. Vergroting van de financiële
middelen der gemeenten, waarvoor
scheidene afgevaardigden hadden
pleit, zou voor de gemeentebesturen
inderdaad de mogelijkheid scheppen
om meer voor om sport te doen,
maar 'het zou op dit punt geen zekerheid
scheppen. De gemeentebesturen hebben
hun eigen verantwoordelijkheid. Als een
bepaalde geméente bijvoorbeeld alumi
nium lantaarnpalen laat neerzetten, hoe
wel de oude palen nog goed zijn, zou het
onjuist zijn haar rijkssteun voor de bouw
van sportaccommodaties te verlenen.
Crisis waarrl
Aan het adres van mr. Vrolijk (soc.)
merkte minister Cals nog op, dat
voor de toto geen crisis moest maken,
maar dat de sport hem zo nodig wel een
crisis waard zou zijn. Sport en toto zijn
echter twee verschillende dingen.
De belangstelling voor dit debat over
de eerste sportnota stond, zoals minister
Cals terecht opmerkte, overigens :Sê
schrille tegenstelling tot de interesse
het totodebat. Op de tribunes zaten
slechts weinig sportfiguren.
De heer Berkhouwer (lib.) herinnerde
raan, dat hij met staatssecretaris Schol
ten, die nu achter de regeringstafel zat,
in zijn Amsterdamse studententijd nog de
hockeysticks had gekruist. Beiden zijn
ook leerlingen van prof. mr. Paul Schol
ten, de vader van de staatssecretaris. Ik
constateer met genoegen, dat wij beiden
ook thans nog actief zijn in de sport, zei
Berkhouwer. „Dat garandeert een
sportieve behandeling".
De heer Berkhouwer vond dat op de
lagere scholen elke dag een heel of
half uur aan lichamelijke vorming moet
worden gedaan. Als de klasse-onderwij
zer die les niet kan geven, moeten
vakleerkrachten komen. Een onderwijzer
met een buikje moet zich niet belache
lijk maken door in de ringen een vogel
nestje voor te doen.
Onrustbarend
Onrustbarend vond dr Berkhouwei
evenals verscheidene sprekers na hem,
dat 65 procent van de Nederlandse
recruten niet kan zwemmen. Er moet
in dit waterrijke land geen kind
de lagere sohool komen dat de z\
kunst niet machtig is. In zeshonderd
gemeenten is momenteel geen open
zwembad, laat staan een overdekt
zwembad. Een groot percentage i
de bestaande open baden is naar I
giënisohe maatstaven onbruikbaar.
Over de financiering heeft de sport
nota terecht opgemerkt dat het rijk de
centrale bonden moet steunen en dat de
gemeenten de plaatselijke verenigingen
moeten helpen. De gemeenten moeten
dan echter over de nodige financiële*
middelen en het vereiste bouwvolume
beschikken, betoogde de liberale afge
vaardigde. Verscheidene andere spre
kers lieten soortgelijke geluiden horen.
Toto „ondergraven"
Mr. Vrolijk (soc.) verklaarde dat een
der financiële pijlers waarop de sport
moet rusten, namelijk de Toto, door het
compromis van vorige week is onder
graven. De totoconcessie moet volgens
hem naar de Stichting Nederlandse
Sporttotalisator gaan. Hij verzocht
nister Cals (o„ k. en w.) in dit opzicht
niet alles aan minister Beerman (justi-
te laben. De minister beloofde
eisen speciale aandacht schenken
deze organisaties.
Over de opheffing van het tekort aan
gymnastieklokalen (ruim tweeduizend)
was de heer Van der Mei minder opti
mistisch gestemd dan de regering.
De heer D. Kodde (sg.) zei dat aan
de lichamelijke vorming teveel waarde
wordt toegekend. Zijn fractie is niet
tegen verpozing, maar wel tegen uit
wassen daarvan, zoals sporbvergoding.
Tegen de opmerking in de nota over de
sport hebben de staatkundig-gerefor
meerden ernstige bezwaren. Volksdans
lekespel, die volgens de bewindslie-
een waardevolle bijdrage tot de li-
ohamelijke vorming zijn, kunnen tot
allerlei verkeerde gewoonten leiden,
zoals het laat op straat zijn en onjuiste
omgang met personen van de andere
sekse, aldus de heer Kodde.
Ook tegenover lichamelijke vorming
bij het schoolonderwijs stond de heer
Kodde gereserveerd. De verantwoorde
lijkheid van de ouders moet niet onder
mijnd worden door „de helpende hand
"an de overheid".
De heer Kleisterlee (kath. v.) pleitte
met klem voor financiële hulp van het
gemeenten die deze ten behoe
de sport nodig hebben. De rijks
subsidies aan de sportorganisaties moe
ten geleidelijk worden verhoogd. De
sport zelf en de Toto kunnen de tekor
ten niet binnen een verantwoorde ter
mijn opheffen.
Flatteus beeld
Dr. J. Meulink (a.r.) zei dat de taak
van de overheid in de nota over het al
gemeen juist is uitgestippeld. Van Je
bestaande toestand ten
sportaccommodatie geeft de nota echter
;n wat te flatteus beeld.
De wijze waarop de overheidstaak ten
inzien van de sport in de nota
creet is uitgewerkt, stelde dr. Meulink
teleur. De gemeenten kunnen hun taak
ten aanzien van de sport financieel niet
aan. Er zal een oplossing moeten
den gezocht door een bijzondere doel
uitkering uit het gemeentefonds of door
uitbreiding van de plaatseFjke belas
tingheffing. De subsidies voor de cen
trale sportorganisaties moeten worden
verhoogd en bij de besteding ervan
moeten de organisaties meer vrijheid
ontvangen.
De chr. sportorganisaties zijn door het
regeringsbesluit inzake de Toto
lijkheden gebracht. De regering moet
ook op dit punt haar verantwoordelijk
heid kennen, zei dr. Meulink.
Doorman-boycot
afgelopen
De secretaris van de vakbond van
Australische zeelieden, D K. Dans, heeft
toegestemd de boycot tegen de Kare]
Doorman en de beide andere Nederlandse
oorlogsbodems, die te Fremantle zijn aan
gekomen. te beëindigen. Hij deed dit op
een verplichte bijeenkomst, samengeroe
pen door de president van het hof van
arbitrage van de staat. Het initiatief was
genomen door de redersvereniiging en de
ze werd bijgewoond door vertegenwoor
digers van het havenbedrijf en de vak
bonden van sohieepssalviUd'ers en haven
arbeiders.
Een zeeman met 35 dienstjaren weiger
de met de loodsbarkas naar de Karei
Doorman uit te varen en wend ontslagen,
iaar het is mogelijk, dat hij de volgende
ig weer aangenomen zal worden.
De loods, kapitein J. S. Burns, had ge
holpen bij het meren van de Karei Door
man. Hij was er met een privéboot naar
toe gegaan en met zijn hulp voer hot
schip langzaam binnen.
Schoonvader zesmaal
gestoken
In Schiedam is gistermorgen in een
woning aan de Alex Numanstraat een
vechtpartij uitgebroken. De 43-jarige W.
A. K. heeft zijn schoonvader H. P. B.
op het balkon een zestal messteken toe
gebracht. Als gevolg daarvan moest B.
in levensgevaarlijke toestand naar het
ziekenhuis worden overgebracht. De da
der is kort na het misdrijf gearresteerd.
Aftreden regering
Tambroni geëist
De linkervleugel in de Italiaanse Ka
mer van Afgevaardigden heeft gister
avond 't aftreden gecist van de christen
democratische regering-Tramboni. als
protest tegen het ingrijpen van dc politie
in dc anti-fascistische relletjes van de af
gelopen twee weken.
De leiders van de oppositiepartijen heb-
hen het debat geopend over de onge
regeldheden waarbij 11 mensen werden
gedood en ten minste 1000 gewond.
Trambonii, wiens regering op het ogen
blik de steun van de neo-faso;sten nodfig
heeiflt om aan de macht te blijven, heeft
beloofd in de herfst te zuiden aftreden als
blijkt dat hij het bij een eventuele motie
van wantrouwen niet zonder de
fascistische stemmen kan stellen,
heeft in het debat, dat twee of drie dagen
zal duren, zijn stem nog niet laten horen,
Verjong Uzelf en ook Uw fiets!
Recordinschrijving voor
40ste Kaagweek
Voor de 40ste Kaagweek, die van 16
t/m 21 juli op en rond de Kagerplassen
wordt gehouden, is een recordinschrijving
binnengekomen. De k. z. r. en m ver.
„De Kaag", die haar 50-jarig bestaan her
denkt, organiseert dan ook de grootste
wedstrijd week, die ooit in Nederland is
gehouden.
Voor de open wedstrijden meldden zich
507 deelnemers; voor de eenmans-dames
teamwedstrijden werden 510 zeilers in
geschreven en in de nachtwedstrijd np za
terdagavond komen 267 deelnemers uit.
De baan zal met fakkels verlicht worden.
ZWEMMEN
Nieuw Ned. record
1500 m vrije slag
Johan Bontekoe van HPC heeft dins
dagavond tijdens de Haarlemse kming-
kampioensehappen im het bad Kleverlaan
Haarlem een nieuw Ned. record ge
ringd op de 1500 meter vrije slag heren
met een tijd van 18 min. 52.9 sec.
Het oude record stond sinds 11 juli 1957
p naam van Herman Willemse (Robben)
met 18 min. 57.6 sec. gevestigd in Hilver
tin. De tijden van de drie tijdwaarne-
ers waren: 18 52.2, 18-52-9 en 18.53.4.
Sportflitsen
Dammen De Russische wereldkam
pioen Koeperman heeft met li punten
oe leiding in het int. damtoemooi in
Kief, waarin Nederland is vertegenwoor
digd door Keiler. Onze landgenoot heeft
tot heden vijf remises op zijn naam staan
en heeft een partij verloren, nl. va
jonge Rus Tsjeeholew, in wie velen de
toekomstige wereldkampioen zien.
Paardesport Harry Wouters van den
Ouóenweyer (Eist) neemt als enige Ne
derlander deel aan het int. concours hip-
pique dat van 18 tot en met 23 juli in het
Whdte-City stadion in Londen wordt ge
houden. Hij komt uit met de paarden Hu-
bertus en Frappant.
Zeilen Onze landgenoot Bob Maas
(bemanning Scheffer) zal met zijn star-
jacht Hi-Fi deelnemen aan het Eur. kam
pioenschap starklasse, dat van 14 - 20 juli
bij Bendor, een eilandje voor de Franse
zeekust wordt gehouden.
Voetbal Brazilië heeft in Rio de Ja
neiro een overwinning met 5-1 (rust 3-1)
behaald op Argentinië in een wedstrijd
voor het toernooi om de Coupe Atlaroti-
que.
MET ESSO BENT U BETER UIT!
literaire en morele eisen die tl
Anna B lam an was in haar leven een
wat geprononceerd, maar beslist geen
autoritair of verwaand type. En zo is
(Vervolg van pagina 1)
klaar zijn, zouden zij naar de IJ-tunne'
kunnen worden gestuurd enz. Voor deze
gedachte bleek ook de V.V.D.-fractielei-
der mr. H. van Riel zeer geporteerc(.
De discussie van de kant van de Ka
mer werd besloten met een „cri de coeur"
van Amsterdams burgemeester, mr. G.
van Hall (soc.) ,,Ik heb de indruk", zo
zei hij, „dat de belangen van Amster
dam bij de regering geheel in het ver
geetboek zijn geraakt." Uitvoerig be
schreef hij de moeilijkheden, die zich de
(Van onze correspondent in Bonn)
DE recente arrestatie van de Sow-
jetrussische student Smirnoff in
Den Haag op aanwijzing van gege
vens die werden verstrekt door een
vroegere Oostduitse agent, die
wat men in het jargon der onder
wereld noemt „zong", nadat hij
in de val der bondsrepublikeinse con
traspionage was gelopen, heeft voor
Wcst-Duits-
nwoordig he
arbeidskrachten.
In het verwoeste Duitsland van 1945
bestond gebrek aan voeding, kleding en
onderdak. Arbeidskrachten waren er
echter meer dan genoeg, ook wanneer
het werk meestal de moeite niet waard
was. Na 15 jaar is de toestand tegenge
steld en het enige, waarnaar met ver
twijfeling wordt gezooht, zijn handen
om te produreren. Er zijn 134.000 werk
lozen, maar er zijn ook 500.000 niet-be-
zettc arbeidsplaatsen. In 1949 moesten
1,3 miljoen werklozen door de regering
worden ondersteund en nog in 1953 wa
ren er 900.000 mannen en vrouwen zon
der werk, die steun kregen.
Sedertdien zijn de orderportefeuilles
van jaar op jaar dikker geworden, er
zijn meer arbeidsplaateen gekomen en
de laatste jaren zijn er arbeiders uit
minder welvarende Europese gebieden
aangetrokken. Gedurende de eerste zes
maanden van dit jaar zijn 53.000 Italia
nen naar West-Duitsland gekomen en
ook Grieken en Spanjaarden zijn in
Duitsland geen bijzonderheid meer.
Juist nu hebben bezorgde leiders van
de industrie voorgesteld tegen zekere
voorwaarden 10.000 Pakistani naar de
bondsrepubliek te brengen of om ook
Afrikanen te werven. Dc toestand ziet
er als paradox des te ongunstiger uit.
omdat de Westduitse minister van eco
nomische zaken, Ludwig Erhaird, in het
vooruitzicht heeft gesteld dat de hoog
conjunctuur nog tien jaar zal voortdu
ren. Hierdoor krijgen de „captains of in
dustry" en ook de verantwoordelijke
personen in de regering grijze haren
De vakbonden willen nl dat het aan
deel van de werknemers in deze mooi-
w eer-periode niet alleen bestaat uit ho
gere lonen, maar ook uit kortere werk
tijden naar Amerikaans voorbeeld.
Van de vermeende Duitse bezetenheid
tot werken is nauwelijks Iets overgeble-
dit.
De nota als geheel noemde mr. Vro
lijk „negatief, goedpraterig, struisvogel-
achtiig en zonider perspectief'De rege
ring hoeft zidh voor dë huidige stand
van zaken, die mede een gevolg is
de houding vóór de oorlog, niet te
ontschuldigen, maar moet thans wel de
hand mee aan de ploeg slaan
Niet overdrijven
Drs. Van der Mei (cii.) waarschuwde
tegen de overdrijving van sportpresta
ties. Hij vroeg maatregelen tegen do
ping, d.w.z. het gebruik van middelen
om de prestaties boven het normale op
te voeren. Voorts informeerde hij of de
regering maatregelen kan treffen tegen
het kopen en verkopen van spelers bii
het beroepsvoetbal.
Het had de c.b. woordvoerder getrof
fen dat de regering in de sportnota
reeds naar inkomsten uit de voetbaltoto - -
verwijst. De protestantse sportorganisa-1een Ogenblik de sluier opgelicht, die
•ilien om principiële redenen geen I hangt over de omvangrijke spionage,
"die de communistische landen in het
vrije Westen bedrijven en die
Chroesjtsjefs opwinding over het
Sverdlovske U-2-incident in een
kwalijk daglicht stelt.
De „Organisation Gehlen", die behalve
met het verzamelen van inlichtingen
uit de landen achter het IJzeren Gor
dijn ook is belast met de contraspio
nage kon volgens inlichtingen, die
ik uit betrouwbare bron heb ontvan
gen in de eerste vier maanden van
I960 820 communistische agenten in
West-Duitsland ontmaskeren. Van hen
waren er 691 in dienst van de Oost
duitse „Staatssicherheitsdienst" in Oost-
Berlijn en 92 in dienst van Moskou. De
rest handelde in opdracht van andere
satellietlanden. Het ligt voor de hand,
dat de jaar-balans van de Westduitse
„Abwehr" in 1960 minstens hetzelfde
cijfer zal bereiken als in 1959, toen in
totaal 2-787 communistische agenten
konden worden gevangen. Van hen
werden er 2.325 door de Oostdu tse
„regering" betaald en 264 door de Sov
jets. Voorts hadden er 114 opdrachten
uit Polen, 63 uit Tsjechoslowakije, 11
uit Roemenië en 2 uit Bulgarije.
\mcrikaanse deskundigen schatten de
uitgaven van de Oostduitse „regering"
in Pankow voor spionagedoeleinden op
minstens 100 miljoen gulden per jaar.
Draaischijf voor deze spionage-activi-
teit is het communistische deel van Ber
lijn, waar alle satelliet-landen er spio-
aage-filialen op na houden. In de Sov-
Jetrussische sector van Berlijn de
voormalige Duitse hoofdstad is ten
slotte nog steeds een viersektorenstad
onder militair bewind, ook al is de Rus
sische sektor gepromoveerd tot „Oost-
berlijn" en „hoofdstad" van de z.g.
D.D-R„ de Duitse Demokratische Re
publiek kent de Westberlijnse politie
1.200 woningen, en kamers, die worden
gebruikt als rendez-vous voor agenten,
Informanten en „Denunzianten", d.w.z.
verraders die door de Oostduitse ge
heime dienst gezochte Westduitsers ver
raden. Een serie firma's, die onschuldig
klinkende namen voeren, is belast met
speciale spionage-opdrachten, daaronder
drukkerijen en uitgeverijen, persinfor
matiediensten, Lmportzaken, arbeidsbe
middelingsbureaus, groothandelsonder
nemingen en advocatenpraktijken.
Er is geen twijfel aan: in Oostberlijr
lopen de draden samen van de com
munistische spionage en agitatie ln de
landen van het vrije Westen. In het
Dezer dagen heeft de vakbond van
metaalarbeiders met de metaalindus
trie in Beleren een overeenkomst geslo
op grond waarvan in etappes tot
1 juU 1965 in deze tak van industrie een
werkweek van 40 uur zal worden inge
voerd. In vele gevallen wordt nog
slechts 42 tot 44 uur per weck gewerkt.
Op iedere veertien inwoners van de
bondsrepubliek i8 er een televisietoestel,
per vijftien inwoners is er een auto en
naar schatting zullen dit jaar drie mil
joen Duitsers met vakantie naar het
buitenland gaan.
Ook de houding ten opzichte van' de
pensionering heeft zich gewijzigd, Uit
enquête ds gebleken dat de meer
derheid van de bevolking er de voor
keur aan geeft niet op 65-jarige leef
tijd, zoals thans het geval is, maar met
hun zestigste jaar uit het pro-du kt iep ro
te treden en van de levensavond te
genieten. De wens naar pensionering bij
55, ja zelfs bij 50 jaar werd niet zelden
geuit.
Al met al werpt de gunstige econo
mische toestand zware schaduwen op
de arbeidsmarkt. De hoop is voorname
lijk gericht op de vele huisvrouwen. Hun
wordt in aanlokkende advertenties „een
aangename bezigheid in lichte vriende
lijke ruimten" aangeboden, al is het ook
slechts vier A vijf uur per dag.
Oost-Berlijn
draaischijf
licht van deze feiten is de eis van
Chroesjtsjef en zijn Oostduitse zetbaas,
Walter Ulbricht, dat „het spionagecen-
trum Westberlijn" moet worden opge
doekt en onschadelijk gemaakt door Jat
deel van de stad in te lijven bij Oost-
berlijn nogal belachelijk. Zoals ook wel
blijkt uit het aantal in Westduitsland
gearresteerde spionnen is de Bonds
republiek het zwaartepunt van de com
munistische spionage. Via de Bondsre
publiek lopen echter, naar het geval
Smirnoff bewees, talloze draden naar
de andere Westeuropese landen. De
Sovjetrussisohe inlichtingendienst Is in
Oostberlijn rechtstreeks „vertegenwoor
digd" door twee bureaus, nl. het „Co
mité voor staatsveiligheid" (K G B.) en
het „Hoofdbureau voor Inlichtingen"
(G.R.U.). Beide bureaus bemoeien zich
met de militaire spionage in West
duitsland en de overige Westeuropese
landen. Het kantoor van de chef der
K.G. bevindt zich in het... St. Anto-
niusziekenhuis in Karlshorst (bij Ber
lijn), waar ook het Sovjetrussischc mili
taire hoofdkwartier is gevestigd.
De spionage wordt als „normale activi
teit" ondersteund door de Sovjetrus
sisohe ambassade in Oostberlijn en de
handelsvertegenwoordiging U-d.S.S.R
Tussen Oostberlijn en de Sovjetrussi-
sche ambassades in de Westeuropese
l^nd.en heeft een voortdurende uitwis
seling en overplaatsing van personeel
plaats. Wie er naar waar en voor welk
doel wordt overgeplaatst bepaalt in
hoofdzaak de Sovjetrussisohe geheime
dienst in Oostberlijn. Naast de Sovjet
russen en de Oostduitse „regering" heb
ben Polen, Tsjechoslowakije, Hongarije,
Roemenië en Bulgarije eigen spionage-
centrales in Oostberlijn. Merendeels
werken zij onder de een of andere dek
mantel. Alleen de Polen hebben offi
cieel nog een militaire missie. De ove
rige satellietlanden werken met z.g.
„repatriëringsbureaus"
„Werving'
De behoefte aan agenten wordt gedek!
met een uitgebreid systeem van „wer
ving". De Westduitse autoriteiten alleen
al kennen 49 camouflage-organisaties,
die niets anders doen dan agenten voor
de Oostzonale „Staatssicherheitsdienst"
aanwerven. Zij hebben namen ais Afde
ling voor arbeid en beroepskeuze" „An
ker-Verlag Berlin-Germany", ,3erliner
Pressenachrichiten" etc. Vaak wordt er
in Westduitse bladen geadverteerd. Vele
agenten worden ook aangeworven door
bedreiging van en cantage op Oostduit-
sens, die naar de Bondsrepubliek zijn
gevlucht, doch wier familieleden nog in
de Oostzone zijn achtergebleven.
Tussen 31 augustus 1951 en 31 december
1959 zijn ln Westduitsland (met inbe
grip van Westberlijn) 1.799 agenten ui'
de communistische landen veroordeeld
In totaal werden in diezelfde periode
16.500 agenten ontmaskerd.
Democratische liga verboden
C o
DE INDONESISCHE REGERING
heeft dinsdag bepalingen be
kendgemaakt die haar de bevoegd
heden zullen geven alle politieke par
tijen in het land te beheersen. Su
karno had in januari laten weten, dat
de regering hiertoe zou overgaan.
Volgens de bepalingen worden partijen,
opgericht na de terugkeer (op vijf juIS
1959) naar de revolutionaire grondwet
van 1945, verboden. (Dit slaat dus op de
democratische liga.)
Partijen van minder dan 150.000 leden
zullen niet worden erkend.
Erkende partijen moeten voor 31 de
cember 1960 aan de president rapport
uitbrengen over haar sta tuben, leden,
steun en algemene omstandigheden. Elk
half jaar moet opnieuw rapport worden
uitgebracht. Geen partij mag buitenland
se leden hebben. Alle partijen moeten het
politieke manifest van de president, dc
grondwet van 1945, de presidentiële theo
rieën over „geleide democratie", „Indone
sisch socialisme", „Indonesische identi
teit" en de „Pantja Sila" (geloof in god,
mensheid, nationalisme, democratie
sociale rechtvaardigheid) als grondvesten
van de staat erkennen.
Een part(j kan worden ontbonden als
blijkt dat zi| „tegen dc beginselen van
de staat is, als haar programma een
wijziging beoogt in de grondvesten van
de staat" of als zü rebellie steunt.
Dc president zou een dergelijk geval
aan het hooggerechtshof voorleggen. Als
bewezen wordt dat de partij daaraan
schuldig is. zou de partij binnen dertig
dagen moeten worden ontbonden of ver
boden worden.
Bekend door „Eenzaam avontuur
Anna Blamanschrijfster met
een eigen persoonlijkheid
(Van onze Kunstredacteur.)
ANNA BLAMAN is overleden. Men kent haar als de schrijfster van
„Eenzaam avontuur". Men kent haar als de schrijfster van een boek
dat veel opzien heeft gebaard. De sexuele problemen in dit boek zijn wat
sterk uitgestald geworden. Anna Blaman heeft dat heel realistisch ge
daan. Z&eg heeft er geen doekjes om gewonden. En toen dit boek uit
kwam en later nog een prijs kreeg, toen begreep men niets meer van de
i roman kan stellen.
haar werk ook: geprononceerd, niet
onuitstaanbaar. Ze wilde schrijven zoals
ze was. Ze sprak ook zoals ze was. Meer
malen heb ik met haar over haar werk
gesproken, meermalen was ze het met
me oneens. Maar niet omdat ze met
opzet tegen een andere mening wilde
ingaan, doch omdat ze zichzelf wilde
zijn en zo sterk een eigen persoonlijk
heid was, dat ze zich niet direct gewon
nen wilde geven.
Haar roman „Eenzaam avontuur", die
dus het meest opzienbarend was, is wel
een soort geestelijk en literair exhibitio
nisme genoemd. Deze houding is bij
meerdere „moderne" schrijvers merk
baar. Zewillen met opzet de dingen bij
de naam noemen en doen dat dan met
een zekere graagheid, net zoals kleine
kinderen vieze woorden willen zeggen.
Bij Anna Blaman lag de zaak toch heel
anders. Bij haar was het en wie haar
kende weet dit niet de zucht om nu
eens net anders te doen dan een ander
en alle moraliteit met de voeten te tre
den, doch alleen maar een volkomen
uitschrijven van zichzelf.
Dit laatste is door heel wat aanval
lende critici over het hoofd gezien. Zelfs
al'sta ik beslist niet aan de kant van
Anna Blaman wat haar levenshouding
betreft, toch moet ik erkennen dat Anna
Blaman door haar consequente houding
in het leven, door haar recht-door-zee-
gaan, door haar sterke persoonlijkheid,
door haar grote belangstelling voor an
deren, door haar grote literaire kwalitei
ten ook, m'n grootste waardering had.
Zeker literair, want Anna Blaman ver
stond de kunst een verhaal literair zo
enorm knap op te bouwen, dat men wer
kelijk met een kunstwerk te doen had.
Haar laatste boek „Op leven en dood",
dat werd onderscheiden als een van de
beste inzendingen voor de Reisprijs 1950
door het ministerie van O. K. en W., is
daarvan ook een heel duidelijk bewijs.
Meer nog dan „Vrouw en vriend".
afgelopen zeven jaar met betrekking tot
de IJ-tunnel tussen het Rijk en de hoofd
stad hebben voorgedaan. Ook hij vroeg
zich af waarom Amsterdam de IJ-tunnel-
bouw niet in haar investeringsprogram
mag inpassen, terwijl dat Rotterdam,
wat betreft de metro, wèl is toe
gestaan. Voorts bestreed hij de medede
van de minister, dat over de ver
plaatsing van het marine-etablissement
r.og geen overeenstemming tussen Am
sterdam en de marine zou zijn bereikt.
Minister Korthals hield op alle onder
delen vast aan het kabinetsstandpunt,
dat van een gelijktijdige bouw van Coen-
èn IJ-tunnel onder de huidige omstan
digheden geen sprake kan zijn. Op deze
beslissing kan de regering niet terug
komen. De grote spanningen in onze
economie manen nu eenmaal tot eeri
zeer voorzichtig investeringsbeleid en
tot grote behoedzaamheid met betrek
king tot dc arbeidsmarkt. De regerin-
echter wel bereid met Amsterdam
verder over de IJ-tunnelplannen te spre
ken. De gemeente kan met voorstellen
komen en die zullen serieus besproken
welwillend bezien worden in het lich'
an de dan bestaande omstandigheden
Mochten de omstandigheden zich in
gunstige zin wijzigen, dan zal op een
Amsterdams verzoek om de zaak op
nieuw in overweging te nemen, met een
volmondig „ja" worden geantwoord. Om
trent het tijdstip waarop zulks zal ge
schieden wilde de minister zich overi
gens niet aan voorspellingen wagen. Wel
bleek hij niet afwijzend te staan tegen
over het voorstel van de heer Tjalma
(a.r.) om te zijner tijd ook weer: als
de omstandigheden dit toelaten! de
bouw van Coen- en IJ-tunnel „in elkaar
te schuiven''.
De minister ontkende pertinent, dat
de belangen van Amsterdam bij de re
gering in het vergeetboek zijn geraakt
Hij wees er o.m. op, dat in de begroting
van verkeer en waterstaat voor 1960
gelden zijn opgenomen voor de verbete
ring van de IJ-mond, waarbij Amster
dam in hoge mate is gebaat. De rege
ring heeft ook in geen enkel opzicht met
haar beslissing de autonomie van Am
sterdam aangetast. De hoofdstad diem
echter te bedenken, dat het rijk ten aan
zien van het economisch beleid en de
infrastructuur een eigen verantwoorde
lijkheid heeft. Uitvoerig zette de minis
ter nog uiteen, dat de verkeersspannin-
gen bij de oeververbindingen over IJ en
Noordzeekanaal nog niet die afmetingen
hebben aangenomen, dat een gelijktijdige
bouw van beide tunnels kan worden
toegestaan. Verkeerstechnisch gezien is
de bouw van de Coentunnel zeker urgen
ter. Tenslotte deelde de bewindsman mee,
dat over de verplaatsing van het marine-
etablissement tussen de marine en de
gemeente Amsterdam nog geen defini
tieve overeenkomst tot stand is gekomen
Niet overtuigend
Het ministeriële betoog vermocht de
meerderheid van de Senaat niet te over
tuigen. De heren Van Riel (lib.) en Lich-
tenauer (c.h.) hadden in eerste instantie
verklaard geen behoefte te hebben aan
een motie wanneer het antwoord van
de bewindsman bevredigend zou zijn
Zij gaven echter naderhand beiden hun
stem aan de motie-Vos.
De Tweede Kamer hoopt a.s. donder
dag nog over de tunnelbeslissing van
de regering te kunnen debatteren. Dan
komt namelijk de interpellatie-Den Uyl
(soc.) aan de orde. Met gespannen aan
dacht volgde gisteren een grote groep
Tweede-Kamerleden (onder wie prof
Romme) de discussies in de Eerste Ka-
De begroting-1960 van verkeer en wa
terstaat is tenslotte door de Senaat zon
der hoofdelijke stemming aanvaard
Slechts de communisten stemden tegen
De Eerste Kamer heeft gisteravond ook
nog een begin gemaakt met de behan
deling van de begrotingen van het ka
binet van de vice-minister-president en
van de P.T.T. Minister Korthals hoopt
volgende week op de beschouwingen te
antwoorden.
Ze schreef die roman in opdracht
o. k. en w. en in die roman hield ze zich
daadwerkelijk met het probleem „dood"
bezig. Ze heeft hot werk niet mogen vol
tooien. Onlangs las zij in de Rotterdamse
Kring van Auteurs nog voor uit die on
voltooide roman. De Kring van Rotter
damse Auteurs is mede door haar opge
richt en daarvan was ze enige jaren pre
sidente. Het probleem „dood" zal nu
w.-arschijnlijk geen probleem meer voor
haar zijn. Maar het was in haar leven al
tijd een vraagstuk, waarmee ze zich heel
vaak bezighield.
Wie mochit denken dat Anna Blaman in
dit opzicht een volkomen ongevoelige
vrouw was, vergist zich. Ze zag de gees
telijke problemen vaak heel scherp. Wat
ze niet verdroeg was het altijd maar weer
moraliseren van critici of lezers. Bij een
openbare discussie over de waarde van
de dagbladkritiek, zei ze me eens: „Ik
vraag niet dat Je mijn werk op morele
g. nden beoordeelt. Ze moet zeggen of
het literaire waarde heeft, of het goed
verteld ls, of de proplemen goed zijn ge
steld, of de figuren leven. Die morele
gronden verschillen voor elk mens en
dan zou je eigen opvatting gaan projec
teren tussen de schrijfster en de lezer".
Anna Blaman had niet helemaal on
gelijk. Waarin ze wel ongelijk had was,
dat haar boeken vrijwel altijd enig uit
zicht misten, enig geestelijk uitzicht. Dat
was niet nodig geweest, zelfs niet met
de problemen die zij in haar boeken stel
de. Ook daarover heD ik met haar ge
praat. Als antwoord daarop lachte ze
dan wat en zei: „Ik zou bang zijn dan
zelf ook te gaan moraliseren".
Anne Blaman is overleden, een van de
bekendste schrijfsters van de laaitste tijd.
Haar boeken zijn bewijzen van haar
schrijverstalenten, van haar vermogen
een eigen wereld voor een ander te
openen. Men moet wel het oordeel des
onderscheids hebben om ongestraft tot
die wereld door te dringne. En men moet
dan ook Iets begrijpen van de mens Anna
Blaman.
BELGISCHE GIDS VOOR
KONINGIN JULIANA
De directeur van de Vlabmse toeris
tenbond, de heer Jozef van Overstraeten,
heeft dinsdag in het hoofdkantoor van
de bond in Antwerpen een in leer ge
bonden exemplaar van de door hem sa
mengestelde Gids voor Nederland aan
geboden aan de consul-generaal van Ne
derland in de Belgische havenstad.
Het exemplaar is bestemd voor konin
gin Juliana.
De gids telt ruim 1100 bladzijden.
