ChrWerknemersbond
bestaat 60 jaar
Algemene vergadering van G.S.V.
Tiert procent van de schooljeugd
heeft moeilijkheden
Een woord voor vandaag
GUPA
Chr. Middenstandshond wil
voorlichting per branche
Dr, G. Kuvpers
hoogleraar
aan de V.U.
Mo^WuiTe
Ceia kocht een ander
kantoorpand
cle grootóte
gave
Kanttekening
2
Jubileumviering
Drie clagen bijeen
in Haarlem
Dc op één na grootste chris
telijke werknemersbond gaat
volgende week in Haarlem zijn
zestig-jarig bestaan vieren. Het
is de Nederlandse, Christelijke
Bond van Werknemers in de
Hout- en Bouwnijverheid, per 1
januari jl. 32.650 leden tellende.
De bond heeft voor de viering
van dit jubileum in het Haarlem
se concertgebouw drie dagen uit
getrokken. Maandagmorgen om elf
uur wordt de viering officieel be
gonnen met een wijdingsdienst in
de Grote of Sint-Bavokerk te Haar
lem. Voorganger zal zijn ds. H.
S. J. Kalf. Ned. Herv. predikant
te Bennebroek. Daarna zal de
voorzitter, de heer J. van Eiber-
gen. om 2 uur zijn openingsrede
uitspreken. De maandagmiddag en
de dinsdagmorgen zullen verder
besteed worden voor behandeling
van de jaarstukken en bespreking
van het bestuursbeleid. Maandag
avond wordt een begroetingsavond
gehouden, aangeboden door de af
deling Haarlem van de bond.
Dinsdagmiddag zal als spreker
optreden drs. C. P. Hazenbosch,
secretaris van het C.N.V., over
het onderwerp: De christen-arbei
der in het nieuwe Europa. Tot
gelegenheid van het N.C.B.-jubile
um wordt de leden dinsdagavond
een feestavond aangeboden.
Woensdag heeft de eigenlijke
herdenkingsbijeenkomst plaats. De
bondsvoorzitter zal dan zijn her
denkingsrede uitspreken, waarna
een toespaak volgt van de mi
nister van sociale zaken. mr. dr.
C. J. M. A. van Rooij.
Na aanbieding van het jubileum
geschenk der leden door de voor
zitter van de jubileumcommissie,
de heer A. de Bloeme, zal de
voorzitter van het C.N.V.. de heer
C. J. van Mastrigt. een rede uit
spreken over het onderwerp:
..Vorm en Kleur". Een orgelcon
cert, aangeboden door het ge
meentebestuur van Haarlem,
wordt verzorgd door de orgelist
Albert de Klerk.
Grote vooruitgang
Dat de vakbeweging, met name
In de sector van de bouwvakken,
de afgelopen zestig jaar aanzien
lijke verbeteringen heeft weten
bereiken in de sociale positie van
de arbeider blijkt nog weer eens
duidelijk uit de volgende vergelij
king. Zo omstreeks 1900 verdien
de een bouwvakarbeider nog geen
25 cent per uur en dan nog al
leen in de grote steden. Op het
platteland was het loon per uur
ongeveer 13 cent. Hoewel sinds
dien de waarde van de gulden ook
aanmerkelijk is gedaald, blijft het
toch duidelijk, dat de beloning in
de afgelopen zestig jaar enorm is
verbeterd. Op het ogenblik be
draagt het uurloon omstreeks
1,75.
De arbeidstijd is ook een fac
tor, die enorme verbeteringen
heeft ondergaan. Omstreeks 1900
was het niets bijzonders, dat er 65
uur per week werd gewerkt. Op
het platteland kwam men er in
dit opzicht nog ongunstiger af en
bestonden er arbeidstijden, die
naar 80
betekende, HNPH
dag gewerkt diende te worden c~
dat de dagelijkse arbeidstijden va
rieerden van 's morgens 6 uur tot
's avonds 7 uur (in dc stad) en
van 5 uur 's morgens tot 's avonds
8 uur (op het platteland).
Hoe het was
Een duidelijk staaltje van hoe
moeilijk het was, geeft ons ook
een stakingsconflict In de Friese
plaats Joure. Hier bedroeg het
uurloon voor een vakman in de
meubelsector in 1912 nog 15 cent.
Hiervan moes', de man ook nog
zijn verlichting en verwarming fi
nancieren en voorts moest hij zelf
ie meubels vervoeren en voor het
lossen en laden van het hout zor
gen. Na een staking van veertien
dagen werd het uurloon met 3 a
1 cent verhoogd en bovendien
verstrekte de werkgever voortaan
per week een half mud kolen en
een liter olie.
Uit de twintiger jaren zijn spe
ciaal de moeilijkheden van de
schildersgezellen in staking. Zij
In de jaren '21 en '22 deed zich
en achtruitgang in de sociale
voorwaarden voor. De arbeidsuren
werden nog verlengd en er kwam
nog een klasscverlaging. Van fe
bruari tot november 1925 zat de
bouw zelfs zonder c.a.o. In drie
plaatsen gingen in totaal 1500
schildersgezellen in staking. Zij
werden echter met uitsluiting be
dreigd en het conflict kostte niet
minder van 68.000. Het resultaat
was dat de a.c.o. van 1924 ook
nog voor 1925 bleef gelden. Een
voorstel van de schilders de ach
terstand van drie cent in uurbe
loning bij de vaklieden uit de
bouw weg te werken, werd door
de werkgevers afgewezen.
Het heeft acht jaar hevige strijd
moeten kosten alvorens de bouw
vakarbeiders dri» dagen vacantie
aetaald kregen. (Voor de steen
houwers en de schilders in 1928.
voor de bouw in 1929 en voor de
stukadoors in 1930).
Weg niet over rozen
Ook de weg van de bond zelf
is niet over rozen gegaan. Een der
eersto bonden, waaruit later de
N.C.B. is voortgekomen, was de
Christelijke Timmerlieden Bond,
opgericht in 1900. In het zelfde
jaar kwam in Zaandam een zelf
standige organisatie van houtbe
werkers tot stand. In 1902 ont
stond de Protestants Christelijke
Schildersvakbond. Daarna volgden
dc opperlieden en de kalk- en
steenbewerkers.
Al heel spoedig werd de behoef
te aan centralisatie gevoeld, zij
het dat hiertegen ook ernstig ver
zet opkwam. De mannen van het
eerste uur hebben echter terecht
doorgezet en zo kwam in 1908 de
eerste gecentraliseerde bouwarbei-
dersbond, de N.C.B. reeds tot
stand, onder de stuwende leiding
van de heer Van Wageningen. In
1915 traden ook de schilders tot
de N.C.B. toe. In 1908 startte de
gecentraliseerde bond met 304 le
den.
In de houtsector ontstond in 1905
naast de Zaandamse vereniging
een christelijke Meubelmakers-,
Behangers- en Stoffeerdersbond
met 67 leden. Beide groepen gin
gen in 1916 met nog enkele an
deren samenwerken met een to
taal ledental van 673. A. v. d.
Heijden werd bezoldigd bestuur
der. later bijgestaan door A. Th.
Baart Hieruit groeide de Chris
telijke Houtbewerkersbond. die in
1955 een fusie aanging met de Ne
derlandse, Christelijke Bouwbe-
driifsbond, waarna de huidige
N.C.B. ontstond.
Niettegenstaande het verzet te
gen de centralisatie-gedachte, het
geringe ledental en de uiterst be
perkte financiële middelen, is de
Bond er gekomen dank zij het
onverschrokken doorzetten van de
vakbondspioniers. Dank zij hun
geloof in de rechtvaardigheid van
de christelijk-sociaie strijd en hun
geloof in de toekomst van de chris
telijke organisatie. Per 1 januari
1960 telde de bond 32.650 leden en
bedroeg het bondskapitaal onge
veer twee miljoen gulden.
C DO
HER algemene vergadering
Schoolpsycholoog
en de heer C. Munk traden af als be
stuurslid. In hun plaats koos de verga-
dering de heren dr. I. Heeringa te
Verband te Utrecht is een rap- Utrecht, burgemeester S. Hammer te
port besproken betreffende de (Van een onzer verslaggevers) ?eudJre0^^d en ds' A van der ziel
schoolpsychologie. De commis-
is nodig
sie van uitvoering van G.S.V. na
mens wie mr. H. J. Swagerman
als rapporteur fungeerde, bleek
van oordeel te zijn, dat het in
stellen van een schoolpsycholo
gische dienst noodzakelijk is.
Deze dienst zou verzorgd moeten
worden door een team. bestaan
de uit een psycholoog, een pae-
dagoog, een arts en eventueel een
maatschappelijk werkster.
Naar aanleiding van vragen, dien
aangaande gesteld, verklaarde prof.
dr. J. Waterink, dat minstens op el
ke achthonderd kinderen een school
psycholoog gewenst is. In de toekomst
Momenteel wordt niet overal de be
hoefte even sterk gevoeld.
De hoogleraar verzekerde dat vijf
entwintig procent van de schoolkin
deren uit de eerste klas „probleem
kinderen" zijn. Men hoeft zich daar
over niet ongerust te maken, want
bij tachtig procent van die kinderen
komt dat na enige tijd vanzelf in or
de. Maar wel kan men in net alge
meen zeggen dat het tiende deel van
de Nederlandse schooljeugd moeilijk
heden heeft. Het aantrekker, van een
schcolspycholoog is dus niet zinloos.
PLANTKUNDE
bracht door de heer Kruithof te Lei
den. namelijk over het vaK plant-
dierkunde op de scholen. Aar. cie hand
van een enquête, waarvan hij de uit
komsten uitvoerig vermeldde, '.rok de
heer Kruithof de conclusie, dat dit
er op de christelijke school niet zo
afkomt. „Zouden we een cijfer moeten
toekennen, dan werd het een 5 of een
6". Toch meenden velen van de on
dervraagden, dat plant- en dierkunde een
zeer geschikt vak is voor scholen met
de bijbel. Het „Mij spreekt de blomme
een tale" wordt daar toch wel ver
staan, waar men belijdt, dat de mens
God leert kennen door zijn Woord en
door de natuur.
Verschillende aanwezigen gaven toe,
dat plant- en dierkunde het stiefkind
van de scholen is. Het vak staat en
valt met de persoon van de onderwij-
„Je hebt het of je hebt het niet".
onderwijzer bent, dan pretendeer ie
dat je het hebt. Want als christen
heb je persoonlijk contact met de na
tuur als schepping van God. Heb je
het niet, dan is dat een gebrek aan
je als christen-onderwijzer".
Bij het begin van de vergadering
sprak de voorzitter, prof. dr. K. Dijk
een woord ter nagedachtenis aan de
ontslapen oud-voorzitter van G.S.V., ds.
W. E. Gerritsma te Zoetermeer, en
aan de. enige weken geleden gestorven
oud-secretaris, de heer J. van der
Waals te Nijkerk.
NIEUW ORGAAN
G.S.V. is onlangs gestart met een
eigen orgaan „School en belijden nu".
Het zal tienmaal per jaar verschijnen
ter vervanging van het mededelingen
blad, en er komen ook artikelen over
actuele vragen in voor. De vergadering
betuigde door herhaald applaus haar in
stemming met het nieuwe blad.
G.S.V. zag het aantal bij aangeslo
ten schoolverenigingen met vijftien toe
nemen in het afgelopen jaar Prof. dr.
L. W. G. Schol ten, prof. dr. H. Jonker
De vergadering hield zich tenslotte
bezig met de bespreking van het rond
gezonden referaat van dr. R. Reinsma
•Gravenhage over „Buitenkerkelijke
kinderen op onze scholen".
Advertentie
Stop met kneedbaar hout-
van Ceta-Bever
eabedryf heeft reeds een produkti
viteitscentrum, maar het vervoer zal eer
nieuw voorlichtingscentrum nodig heb
ben. Ter coördinering van de werk:
heden zou een centraal instituut vo
middenstandsvoorlichting gecreëerd
ten worden, die als subsidieaanvrager
voor de sectorinstituten kan optreden
de algemene voorlichting, meestal
verwijzend karakter, kan verzorgen.
De Chr. Middenstandsbond acht het
be"-l funest voor de ontwikkeling
(Van onze sociaal-economische redactie)
De Christelijke Middenstandsbond is
van mening dat er in het midden-
standsbeleid van de overheid, ook al
wordt dat geïntegreerd in het alge
mene sociaal-economische beleid, een
grote plaats moet worden ingeruimd
voor drie belangrijke zaken: de voor
lichting, de research en het onderwijs.
Waar het om deze zaken gaat
C.M.B. liever willen spreken vu- -
oriëntatie dan van beleldsalrondlnir. 10- midden- en kleinbedrijf dat er niet
Beroppin sswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Onstwedde: J. van
't Ende te Noordeloos: de benoeming
van de prov. kerkvergadering Utrecnt
als pred. voor Bijz. werkz. (geestelijke
verzorging vrijzinnig hervormde minder
heidsgroep te Amersfoort, overgangsbe
paling 238a-h): E. van Loenen, voorganger
vrijzinnig-hervormden te Amersfoort.
Beroepbaarstelling: ds. W. Metting van
Rijn, legerpredikant te Breda, stelt zich
beroepbaar.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Medemblik: J. W. Broer-
Grijpskerk Gr.: I. Meijer
kand. te Gronini
Bedankt vo
te Westerlee.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te London, Ont. Canada, Free
Christ Ref. Church: L. Floor jr. te
Almelo.
Bedankt voor Artesia, Cal., Old Chr.
Ref. Church: J. Tamminga, te Toronto,
Ont., Canada, Free Chr. Ref. Church;
voor Ouderkerk aan de Amstel: G. J.
Buys te Papendrecht.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Borssele: C. Hegeman te
Waardenburg: Chr. van
als staatssecretaris Veldkamp dat stelde
in zijn tweede middenstandsnota.
Wat de voorlichting aangaat zou dc
bond willen komen tot branchegewijze
voorlichting. Teneinde desverlangd be
drijven te kunnen doorlichten, uit
gebreide specialistische adviezen te kun
nen verstrekken en praktische cursussen
te kunnen organiseren, is het zijns in
ziens noodzakelijk te beschikken over
branche-consulenten, die zowel bc-
drijfsteehnisch als bedrijfseconomisch
geschoold zijn. Deze consulenten zouden
door de bonden moeten worden aan
gesteld en hun adviezen zouden door de
overheid gesubsidieerd moeten worden.
Per sector dienen er voorts centrale
voorllchtingslnstituten te komen, die de
opleiding van de consulenten ter hand
nemen, wetenschappelijke gegevens ver
zamelen en specialisten in dienst hebben,
waarop de brancheconsulenten kunnen
vallen. In de sector van de detail-
het produktivlteitscentrum
voor het midden- en kleinbedrijf als zo
danig kunnen optreden en in de ambach
telijke sector het Ambachtscentrum. Het
terugval
Advertentie
Examen doen
met actieve,beheerste zenuwen
Mijnhardt's Zenuwtabletten
beter cijfermateriaal aan
wezig is. Het is hem niet duidelijk hoe
de overheid het specifieke midden-
standsbeleid in het algemene beleid
wil integreren, zonder de beschikking
over verantwoorde cijfers en statistie
ken te hebben.
Advertentie
Directeuren van de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam hebben
benoemd tot gewoon hoogleraar
in de faculteit der rechtsweten-
schap om onderwijs te geven in
de politicologie als opvolger van
prof. dr. J. J. de Jong, dr. G.
Kuypers te Naarden.
De nieuwe hoogleraar werd in 1921 te
Amsterdam geboren. Hij bezocht het ge
reformeerd gymnasium aldaar en stu
deerde aan de Vrije Universiteit rechten
In 1943 deed hij zijn doctoraal examen en
in 1954 promoveerde hij tot doctor in
de rechtswetenschappen op een proef
schrift getiteld „De Russische proble
matiek in het Sowjet staatsbeeld". Van
1945 tot 1954 was dr. Kuypers werkzaam
als redacteur buitenland aan het dagblad
„Trouw". Sedertdien is hij verbonden
aan de Hollandse Sociëteit voor Levens
verzekering.
Prof. Kuypers is medewerker aar
documentatiebureau voor Europees recht
te Leiden. Hij is een uitstekend kenner
van de moderne Russische problemen
waaraan hij naast zijn dissertatie vt
schillende andere studies heeft gewijd.
De CEFA, de Christelijke Film
Actie in Nederland, is door ahn-
koop eigenaresse geworden van een
flink kantoorpand te Hilversum.
Het nieuwe Cefa-kantoor wordt
gevestigd aan de Steijnlaan 13, in
het centrum van de nieuwe film-
wijk van de radiostad, in de onmid
dellijke nabijheid van de studio's
van de A.V.R.O., V.A.R.A. en We-
Anne glimlachte kalm. „Dan ben ik blij. dat ik
anders ben."
Ze zwegen en merkten nu pas. dat het duister be
gon te vallen. Van 't Hof riep de kellner en stond
op. „U moet uw mantel aandoen." meende hij en
hielp haar met het aantrekken. „Zullen we_ langs
dc strandweg teruglopen, de vloed komt op."
Ze stemde toe, en vervolgde, toen ze goed en wel
het café hadden verlaten: „Ik hoop niet. dat er nu
voortaan geen ongedwongen omgang meer moge
lijk is tussen ons, meneer Van 't Hof."
„Geste kind." zei hij met humor, „ik ben twee
en veertig jaar en dit is de eerste maal. dat een
vrouw mij terugwijst, daar moet ik even van be
komen. voordat ik kan nagaan, of er blijvende na
delige gevolgen te betreuren zijn."
Ze zwegen een lange tijd; de onzichtbare zee ruis
te sterker; de kustlichten, die ver voor hen uit hun
flitsen uitzonden in de duisternis, schenen gespan
nen van onrust. Koel streek de nachtelijke zeewind
langs Anne's voorhoofd en wangen, de sterrenhemel
stond hoog boven haar met de onveranderlijke ster
renbeelden, die daar sedert mensenheugenis waren
geweest. Een huivering ging door Anne heen; hier
liep zij aan het einde van de wereld, de wind der
eeuwigheid woei aan uit het diepe, nachtelijke duis
ter, dat over de eindeloze, onzichtbare, ruisende
wateren lag. Waarom had ze de warmte, die haar
geboden werd niet aanvaard? Wat hadden mooi
klinkende woorden voor waarde, hier aan het einde
van de wereldze stilden geen enkel verlangen
en namen het gevoel van verlatenheid niet weg
Was ten slotte de werkelijkheid van een warm klop
pend mensenhart aan het hare. een levende adem.
die langs haar gezicht streek, een hand. die de hare
koesterde, niet dè laatste en eenvoudigste waarheid
voor een mens. die alle ontberingen kende?
„Wordt u moe, mevrouw Van Velzen" Dan kun
nen wc wel even uitrusten, cr staan hier banken
WILLY
STRIJT
„o I
mateloze ruimte, di-_
zijn opvattingen en wetten zo onwezenlijk, zo klein
en onnatuurlijk deed schijnen en die met zijn rui
sen. zijn koele, van geheimzinnige oorden komende
wind. de stem van haar eigen hart onhoorbaar
maakte.
„U ziet mij toch niet voor een ploert aan. me
vrouw Van Velzen?" vroeg hij dringend.
„Zeker niet", zei Anne verschrikt. „Denkt u
dat vooral niet, maar er is iets unheimisch in deze
omgeving, vindt u ook niet, iets verlorens."
„We zijn bijna thuis." troostte hij, „met een kwar
tier zijn we er."
Die nacht sliep Anne weinig. Ze staarde voor zich
uit in het donker. Haar handen lagen tot vuisten
gebald tegen haar borst. Bijna drie jaar geleden
was ze weggevlucht uit Marc's nabijheid, omdat ze
een nieuw leven wilde beginnen zonder hem. Maar
dat begonnen was,
t beginnen was niet
ze voor het laatst Marc's stem hoorde en zijn ge
zicht zag en nu nog beïnvloedde hij haar daden
Al haar illusies over een gelukkige toekomst had
zij door Mare verloren en toch kon zij niet aanvaar
den, wat haar geboden werd. Nog altijd beschouw
de zij de band, die eenmaal tussen hen werd ge
legd. als heilig en overbrekelijk, nog altijd voelde
zij zijn houding als verraad en ontrouw.
Ze wist het wel, ze stond alleen met haar opvat
tingen, de maatschappij begreep die niet. Er waren
maar twee soorten mensen; tot de eerste soort
hoorde Tine Bijleveld, die haar zou doodverven als
een minderwaardige vrouw, een „gevallen" vrouw,
tot de andere hoorde Van 't Hof, die slechts aan
het ogenblik dacht en voor wie er geen heiligheid
en onvergankelijkheid van gevoelens bestond. Zij
hoorde bij geen van die beiden, haar weg leidde
De tweede week van Anne's vacantie werd enigs
zins overschaduwd door het gebeurde met Van 't
Hof. Als hij wilde, kon hij haar het leven op kan
toor tot een hel maken, ja. het zou hem slechts
weinig moeite kosten, om haar ontslag te bewer
ken. Meneer Bolnes had haar uitsluitend op aan
dringen van Van 't Hof gehouden, de directeur
zelf beschouwde haar altijd nog min of meer als ie
mand. die zich onder een valse naam had inge
drongen.
Die vrijdagavond. Anne had juist Paultje naar
bed gebracht en hem verteld, dat zij de volgende
dag weer naar huis teruggingen, stond eensklaps
Van 't Hof voor haar. Ze schrok en keek hem on
zeker aan. maar hij stak zijn hand uit en zei snel:
i toch nog even spreken, voor we elkaar
eer op kantoor zien. Ik wilde u zeggen,
dat ik uw houdmg waarachtig wel naar waarde
„Ik wilde __K
maandag weer op kantoor zien. Ik wilde
dat ik uw houdmg waarachtig
weet te schatten. Vrouwen als u zijn met een lan
taarntje te zoeken en één ding hebt u me inder
daad bewezen, dat trouw mogelijk is, zelfs onder
de miserabelste omstandigheden."
a i |p kleur en zweeg, maar Van 't
„Ik ben hier met mijn vrouw,
Anne kree
Hof vervolge V1ÜUW>
zit bij Belle Vue te wachten. Als u tijd hebt. gaat
u dan met mij mee dan kunt u kennis met haar
maken, ze zal u wel bevallen."
zacht3' ^aar van verteld?" vroeg Anne
„Natuurlijk de waarheid, we zijn immers geen
van allen kinderen, en zij praat niet. Gaat u mee?
sen had gOCd d°Cn 3lS W3t omgang met men-
Wordt vervolgd)
reldomroep en van de terreinen
waar o.m. de nieuwe televisie
studio's zullen worden gebouwd.
De uitbreiding van het Cefa-werk
maakt het reeds enige tijd noodzakelijk
om te zien naar een eigen gebouw
voor haar centraal bureau, dat sedert
september 1957 was gevestigd in een
huurhuis te Hilversum.
In het pand aan de Steijnlaan zal
m. een filmshowroom worden inge
richt en voorts een ruim magazijn voor
filmopslag, een technische ruimte voor
filmcontróle en al wat verder nodig is
voor een verhuurkantoor. Daarnaast is
er kantoorruimte voor het bureau der
vereniging, welke thans 185 afdelingen
heeft en vele contactpunten. Sedert 1954
is de Cefa overgegaan tot eigen film
import, waarbij zowel vertoningsrechten
werden verkegen van belangwekkende
films, die niet eerder in Nederland
werden gebracht, als van andere, die
na een bioscoop-roulement op 16
werden teruggebracht, zoals „A
called Peter". „Het verloren continent"
en „Tranen over Johannesburg" e.;
Deze zomer zal voor het eerst
eigen Nederlandse speelfilmproductie
ter hand worden genomen, nl.
jeugdfilm van ongeveer een uur. E
5 ie daarvan zal worden gevoerd door
ef van der Heijden, die het see:
en draaiboek schreef van de film
„Fanfare". Deze jeugdfilm „Kwikkie"
zal vermoedelijk in november in roula
tie worden gebracht in ten minste 400
Elaatsen in Nederland met behulp van
aar 7 projectiecentrales De aankoop
van het Cefa-gebouw te Hilversum kan
worden gezien als de afsluiting van
eerste fase van snelle ontwikkeling
startpunt voor verdere uitbouw.
Advertentie
Wilt Gij Onderwijzer worden?
Er Is momenteel een groot gebrek aan
Onderwijzen. WIJ reden U aan zo spoedig
mogelijk een prospectus aan te vragen bij:
RESA-HILVERSUM
(Bekende Schriftelijke Cursus) - Tel. 5432
Onderwijzersakte (Eerste en 2e Leerkrlng)
Tolk-Vertaler (Fr., D. en Engels) Hoofd-
correspondent en V.T.H.-dlploma, H.B.S.,
Gymnasium en MULO A en B
Het bleek, dat heel Jeruzalem het wist: hoe de verrader Juck
aan zijn einde was gekomen. De apostel Petrus geeft het vei
haal nog eens, met enkele gruwelijke bijzonderheden, als hij
tussen Hemelvaart en Pinksteren, het initiatief neemt voor ht
vervullen van de lege plaats in de kring van de discipelei
We zouden wéleens willen weten hoe de inwoners van Jen
zalem hebben gereageerd op het vernemen van deze zelf moon
van een man, die dag en uur vlak bij Jezus had vertoefd. Zij
zullen wel zijn geweest als wij, niet zo afkerig van sensatie.I
Maar dat is ten slotte niet het punt. Waren degenen, die hul
kelen hees hadden geschreeuwd met het „Kruis Hem!", zoveë
beter en zijn wij, nette christen-mensen, vrij van het bloei'
van de Man van Golgotha? Hoe vaak verloochenen wij niej
Hem, naar Wie wij ons durven noemen? In het leven van Judai
dat onderging in de zwartste duisternis en in de radeloosheii.
van de uitzichtloosheid, was dat wonderlijke begrip „vergi
ving" uitgewist. En als dat zo is in een mensenleven, dan zij\
alle vensters gesloten. Misschien vindt u dit alles een zee
vreemde overdenking na Hemelvaart. Maar dan wilt u wè
bedenken, dat die Hemelvaart toch alles te maken heeft me
vergevingvan de verkeerde en slechte dingen, die u elk
dag doet en denkt. Als u dat gelóóft, dan moogt u namelijk oo'n
weten, dat Christus in de hemel God, Zijn Vader, er altijd wee
op wijst, dat Hij ook voor u in de plaats is gaan staan-' J
THANS PROF. ROMME OVER DR. COLIJïl
gen gemaakt over de nagedachtenis
van dr. H. Colijn. Wij voor ons heb
ben er toen het zwijgen maar aan
toegedaan, vanwege het voorbijgaan
dat ze verdienden.
Dat we ze nu alsnog vermelden,
vindt zijn oorzaak in het feit, dat in
hetzelfde blad, en wel in „De Volks
krant" van hedenmorgen, niemand
minder dan prof. Romme over de
zelfde dr. Colijn opmerkingen maakt
van wel geheel andere strekking.
Prof. Romme schreef deze be
schouwing van vandaag naar aanlei
ding van het onlangs verschenen
boek van dr. H. M. Hirschfeld, dat
handelt over de jaren 1933 tot 1939 en
waarin, naar het oordeel van prof.
Romme, dr. Colijn wel wordt gete
kend in zijn betekenis voor de eco
nomie, maar als staatsman bepaal
delijk onvoldoende uit de verf komt.
Niettemin, aldus prof. Romme, was
dr. Colijn, behalve op economisch
terrein, ook op het terrein van de
staatkunde van „mondiale allure"
(van betekenis voor de wereld).
Dan schrijft prof. Romme: „Hoe kan
men die staatsmanspersoonlijkheid
tekenen zonder een woord over Co-
lijns „Saevis tranquillus in undis"
waarin hij een toelichting van ruim
600 bladzijden geeft op het anti-re-
volutionairé beginselprogram „met
het oog op de behoeften van het ge
slacht van 1934"? Hoe kan men zijn
beleid als staatsman schetsen met alle
voorbijgaan van zijn optreden in de
wording van zijn verschillende kabi
netten en met vrijwel alle voorbij
gaan van zijn rol in de ontijdige be
ëindiging van de meeste ervan? En
voorzover de auteur der herinnerin
gen over dit laatste een enkel woord
zegt, tekent het de volstrekte bui
tenstaander. Colijns leiderseigen
schappen (en het waren er vele), zijn
fijne politieke neus, zijn scherp on
derscheiden van de taken van rege
ring en parlement, zijn opveren als
het ware in moeilijke politieke om
standigheden, dat zich openstellen
voor de medewerking van jongeren
en het voortdurend worstelen met
hun en zijn eigen ideeën ik noem
maar een paar dingen, die toch echj
niet kunnen worden gemist, wil mei
zich aan een beeld van Colijn al£
staatsman, hoe onvolkomen ook, wa*
gen".
Het lijkt prof. Romme nog een beet-
je vroeg voor een historisch verant
woord beeld van dr. Colijn als staats
man, „al was het alleen maar van
wege de emoties", emoties die hel
sterkst naar de economische zljd^
werken. „Naar mijn mening had Coj,
lijn de meest gangbare economisch)
overtuiging, veel meer praktisch#
overtuiging dan wetenschappelijk ge*
fundeerd inzicht, van de groot-za-^
kenman van de dertiger jaren. Maai
zijn politiek inzicht deed hem zich
openstellen voor compromissen. Ei
gevoelloos of hard was hjj niet, heeF
zeker niet. Daarvoor heb ik hem iij
luttele jaren van samenwerking tt\
goed leren kennen al hebben wi
het tenslotte, wat ook alweer niet zr
verwonderlijk was, niet samen kun
nen rooien".
En ten slotte: „Wanneer de tijd vooi
een historisch verantwoord beeld van
Colijn als staatsman gekomen za!
zijn, dan zal elke poging om eer
beeld op te richten de hele mai^
Wat het onlangs gepubliceerde dagv
boek van mevrouw Colijn betreft
prof. Romme is van oordeel, dat hel
beter voor een privé doel, het gezins-
doel, bestemd had kunnen blijven,
met dien verstande dat er bij „een
standaardwerk over Colijn" uit zou
kunnen worden geput. c
Wij voor ons menen hierover anders^
te moeten denken. Aan de lezing
van het dagboek, zo vol toegewijde
genegenheid geschreven, denken wij
in dankbaarheid terug. Maar men]
moet geheel bereid zijn zich in te
leven in de geest waarin het ge-1
schreven werd.
Hoe het zij, wat prof. Romme hier
zelf over dr. Colijn zegt verdient de
aandacht. Waarbij wij een stil ver-1
moeden hebben, dat het tevens zal*
zijn bedoeld als een noodzakelijke]
correctie op hetgeen diezelfde krantj
onlangs over diezelfde Colijn had ge
schreven. j
DE BESLISSING GEVALLEN
beslissing is gevallen. Het re
giem van de Turkse premier Ad-
nam Mendéres is ten val gebracht.
De democratische krachten, die in
het Turkse volk werkzaam zijn, lij
ken te hebben gezegevierd. Het is
nu de taak van de militairen, die de
macht in handen hebben genomen,
dit in de naaste toekomst aan te to-
iNOg geen maand geleden schreven
wij op ueze plaats, uat premier lueu-
deres zien moest realiseren, in een
waarlijk uemocrauscne samenleving
met ondemocratisciie memoden
mets te zunen oereiKen aan zyn
oigen ondergang. mj uescnikte toen
uog over een mogenjKiieiu urn net
vertrouwen van ue uevoiKiug terug
te winnen door naar haar Uemocra
uscne reemen en vrijneuen terug te
geven.
ëuenucres heeft echter niet de moed
Kunnen oporengen de stappen te
te maKen aan ae ernstige moeilijk-
ueuen, waarvoor net iauu zien ge
plaatst zag. Wei deed mj urauiaii
scue pogingen om net verzet van ue
studenten te breiten, maar ny voi-
aaruue intussen in zyn puimen van
onderdrukking.
Een van de grootste fouten, die Men-
deres in de algelopen jaren gemaakt
heeft, is de aantasting van de pers
vrijheid geweest. Daar kwam nog
bij, dat de rechterlijke macht niet
langer onafhankelijk was en dat zijn1
politieke tegenstanders zonder vorm
van proces konden worden vervolgd.1
Dé aanranding van de persvrijheid]
heeft echter bijzonder zwaar gewo-t
gen. Het is de verdienste van heti
Internationale Pers Instituut te Zue-
rich geweest, dat het jarenlang opl
de wantoestanden in Turkije heeft1
gewezen en telkens met zijn protes
ten tegen arrestatie van journalistent
er de aandacht op gevestigd heeft. 1
Een van de eerste maatregelen van<
het militaire bewind onder generaal
Gursel is geweest: het herstellen van
de persvrijheid. Ook de andere maat
regelen, die genomen zijn, houden
beloften in voor de toekomst. Maar*
ook hier geldt, dat met goede voor-6
nemens alleen niets kan worden be-
reikt. Het komt erop aan, dat deze]
beloften zo spoedig mogelijk waar
worden gemaakt. r
Turkije is een van de landen, die
steeds onder druk van een machtige
buurman (dc Sowjetunie) staan. Dit -
is een van de redenen, waarom Tur
kije zo sterk met het Westen ver-
bonden is. De geografische positie
van het land maakt het echter ook J
noodzakelijk, dat de eenheid in Tur
kije bewaard blijft.
Daarom kunnen we slechts hopen,
dat in dat land spoedig weer nor
male toestanden zullen heersen en
dat men van beide zijden bereid is, 1
een streep onder het verleden te zet-
ten. 1
Lijst 27 van de jaarcollecte voor de
scholen met den bijbel bevatten de vol
gende bedragen:
Kamperveen 298, Lemelerveld 212.50,
Nijverdal II 1 342.50, Radewijk 138.25,
Wanneperveen 369.50, Eibergen 867.05,
Glind 170, Hengelo 303,40, Warnsveid
146, Wezep II 398, Wolllieze 240.37, Jut-
phaas 455.25, Mijdrecht 353.11, Stouten-
burg 457.50, Tienhoven 218.50, Wilnls
357.06, Castricum 108.25, Bergen 271,
Leidschendam 1.040.85, Amemuiden
187.13, Groede 317, Nw. en St. Joosland
Sprang 76.22, Werkendam 275.59,
Oostkapelle 127.65.
81e Uniecollecte i
Lijst 26 van de jaarcollecte voor de
scholen met de bijbel bereikte de vol-
gende bedragen:
Baflo 1 603,50, Blyham 1 189,50, Hou-
werzijl t 10, Marum l 375, Niezijl f 210,
Oldehove t 481,50, Nw. Pekela t 140,
Scharmer 1 162, Stadskanaal f 500, Wes
terlee f 401,50, Woldendorp t 150,50, St.
Anna Parochie t 444,50, Ee 1 286, Jub-
bega f 62. Parrega f 250, Siegerswoude II
f 138, Staveren f 235, Surhuisterveen
f 450,50, Alteveer t 415, Drijber f 436,
Gasselter-Nijveen t 275,75. Geesbrug
f 173, Ruinerwold f 167, Sleen f 550,
Genemuiden II f 1.136.
Totaal van 650 locale comlté's
389.970,99. Vorig jaar: f 346.200,98.
