modernTmüziek
BARCELONA
Rogier van Aerde
WILLEM EGES
Nieuwe Phoenix-pockets heee
1
De Potsenmaker
DRIE NIEUWE FONTEINTJES
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 28 MEI 1960
Avant-garde in Spanje
IN
Jacques Bodmer, de jonge clief-diri-
gent van het Filharmonisch Orkest
te Barcelona, dirigeerde een eerste
concert t an de Spaanse avant-garde-
groep Musica abierta" en schreef
speciaal voor ons blad bijgaande be
schouwing.
/"^P initiatief van de 33-jarige componist Juan Hi
dalgo heeft de Spaanse avant-garde op muziek
gebied zich tot een groep verenigd, die net als de
„Domaine musical" in Parijs en de „lncontri" in
Milaan de nieuwste tendensen van de muziek wil
propageren. De groep heet Musica abierta" en dezer
dagen heeft de groep het eerste officiële concert gegeven met vijf
premières. De Muziek voor zeven instrumenten" (fluit, piano en
strijkkwintet) van Joaquin Horns (geb. 1906) was als het ware
een trait d'union tussen de jongere componisten en de vaders van
de nieuwe muziek: Arnold Schönberg, Alban Berg en Anton von
Webern.
Bilbao, Luis de Pablo, leider 1
EEN ROMAN OVER DE MENS
7OJUIST heb ik de lezing van IHB BHK BB H ¥1
Rogier van Aerde's nieuwe 19 Myk Hd 21 I L
7£;LTdd»'««f K A U i/L»
etter gelezen heb. Dat overkomt
■en professionele lezer niet vaak.
Oe meeste boeken vliegt hij door
ils een sprinkhaan: met grote
;prongen, hier en daar wat hem
ïijzonder bevalt wat af grazende.
'lij heeft zo'n boek genomen
■oor hij het weet, maar weet
ian al voldoende om er een zin
nig woord over te zeggen. presentant van het menselijk ge- valt hem uit handen. Hij gaat
Maar met dit boek was het slacht. Hier wordt een universe- twijfelen aan God en aan Jezus
anders. Dit boek gooit zijn lëzers le levenswaarheid aan het licht en ook deze twijfel is een zelf-
nl met de eerste reaels midden gebracht van eenzelfde immense bescherming, want al te zeer weet
al met ae eerste reges kracht als Luthers beroemde hij, dat hij in Gods oordeel niet
in het mysterie. Zo. „ik sterfwoord: „Wir sind Bettler, kan bestaan. Hij neemt zijn toe-
heb dit altijd moeten ver- hoc est Verum!" vlucht tot de twijfel, tot het uit-
zwijgen. Soms, als me dat heel Het levensgeheim van Karei bannen van God, om dit oordeel
erg moeilijk viel want ik ben van Weerd" is een symbolisch te ontvluchten:
eigenlijk geen man die zwijgen equivalent van het levensge- uitvaart van Ar-
t-nr, hoh ik npnmhpprd heim der ganse mensheid. De ti- „tiet was ae uitvaart van ar-
kan somshe b ik geprobeerd tel yan de laat er geen nold> die mij de ogen opende
het in mezelf te vertellen, alsof twijfel over> waarin dit bestaat: voor een aspect, waarover ik tot
er in mij nog een ander was, kort en goed „FRAUDE" en de- dan toe njet kad wmen denken,
aan wie ik het wilde uitleggen, ze fraude dan niet voortkomend aeieaenhe;d zou zekeT
En daarbü heb ik bemerkt, dat uit een toevallige handigheid. aie. Qeiegenneia zou zener
het niet uit te leggen valt. Dat waarmee deze If gene individu van mij verwacht worden, dat ik
i, niet zo verwonderlijk; hoe e£
ouder ik word des te meer ik ga koombare situatie: in hi
.„„j. ontdekken, dat alle mensen een je zitten en niet anders kunnen.
verhaal hebben dat ze aan nie- Een intrinsieke menselijke situa-
mand vertellen kunnen, dat tie.
Joaquin Horns, wiens werken door de hier en
al tijdens de muziekfeesten van de improvisaties
Genootschap
Parijs,
van het Filharmonisch Orkest uit viseerde zulke avonden maar
Barcelona gekozen en als solis- te bezoeken óf over een „ont'
te werkte mee de mezzosopraan ding van de kunst" schreef
Anna Ricci. Het concert had betreurde dat de „serielle"
daar optreden- plaats in de romaanse kapel San- ziek, die „in alle landen
Daarom is deze i
de
-improvisaties
Stockholm werden af bepaalde noten.
_door de invloed Luis de Pablo (geb 1930
het Internationale
voor Moderne Muziek
Warschau
uitgevoerd,
rerte k 6n bao) sclireef „Comentarios
1 B Schita5"«- Zl;n textos de Gerardo Diego"
stuk is in een consequente iiwaai#.
toon-techniek geschrevenUIie2
de mysterieuze klankenwereld f0on
van de „Wozzek" vond hij zijn
consequente twaalf- slechts heel beperkte middelen
i- :zo-sopraan, piccolo, vibra-
en contrabas) verkreeg hij
grote veelheid aan klankrij
ke, agogische en vormvaste
enkele ta Agueda in Barcelona en werd wereld aan het uitsterven is" haar duidelijk, dat dat wat hij gaat
kleine groep door een talrijk en gedachtig pu- laatste toevlucht in Barcelona vertellen van één enkele mens, op
voor- biiek beluisterd. Dat publiek gaf heeft gevonden. één bepaalde plaats, in één be-
na elk stuk welsprekend blijk T.„tinc, paalde situatie, raakt aan een
Bil- van zijn interesse in de verrich- JACQUES BODMER mysterie, dat aan alle mensen
i dos tingen van deze jonge groep. (Chef-dirigent van het Fllh. Or- gemeen is. Zijn hoofdfiguur, die
Met Niet alzo de kritiek die óf ad- kest van Barcelona), op alle punten faalt, is een re-
José Cercós (geb. 1925) schreef beeldingen, die zowel smaak als
iContinui- fantasie bij de componist verra-
wden. De 30-jarige De Pablo ilei-
der van de avant-garde uit Ma-
siagwerx aaar waar drjd) js zoals de meeste jonge
de klanken_ slechts als kleuren Spaanse componisten die geen
deze gelegenheid
taten", een uitvoerig, kleurrijk,
melodieus werk, dat rijk voor-
slagwerk daar waar
morgen zestig jaar
Joaquin Homs, de in 1906 in Bare
lona geboren Spaanse componist t
lid van de Musica abierta".
dienen en de duur
relatieve lengte ervaren wordt tenfand de geheimen
Het eigenlijke ritmische wordt we toontaal te leren
de r
daardoor haast uitgeschakeld
het geheel lijkt op een statisch, ÜÜ9
decoratief beeld, levend gemaakt de techniek
didact. Zijn composities tonen
echter een zeer goede kennis van
n Schönberg en
Von Webern, alsook van de
we verworvenheden van
Europese leeftijdsgenoten Boulez,
Stockhausen, Nono,
M Een Rotterdamse auteur met karakter
pAARDEN die de haver ver
dienen, krijgen ze niet,
zijn Zegt een spreekwoord,
zit in die spreekwoorden
Uitgeverij W. de Haan te
Zeist heeft in de befaamde se-
rie Phoenix-pockets weer vier godsdiensten
nieuwe deeltjes doen verschij
nen. Deze serie is een der
bestverzorgde populair-weten-
schappelijke pocketseries in
ons land en de uiterlijke ver
zorging van de boekjes is
slechts te roemen. In vrij kor
te tijd heeft de uitgever het
al tot 36 boekjes gebracht, op
velerlei terrein.
anders weer is het met
leider van de „Musica
abierta" Juan Hidalgo, die in het
buitenland gevormd is. In 1927
Azië, onder de ziekstudies in Madrid
titel „Van maansikkel tot rij- lona bevielen hem niet
prof. dr. ra. P. rustig als hij
(Eges schildert ook zelf verdien- wille van de persoon van Eges. In
stelijk). Hier enkele titels: Kind de tweede plaats omdat hij een
In Antwerpen, Mek en wij, 't Gc- symptoom is. Eges is een nobel
Er beurde in en om Ter Gouwe, Zo mens, trouw in zijn doen en la-
leefden zij, Vuur verteert. Dit zijn ten, onverzettelijk in zijn pogen
romans, waarvan de beide laatst- een voet aan de grond te krij-
subtiele volkswijsheid, genoemde in Rotterdam spelen, gen. Wie bij zoveel teleurstellin-
Waar zijn ze uitgegeven? Ze zijn gen zo volhardend is, moet iets
niet uitgegeven. Eges schrijft: in zich hebben („een stille
Hetklim... ta literair Ne-
i mijn lent 1e maken heeft,
werk? Naar mijn mening niet, al
van Baaren, hoogleraar
godsdienstwetenschap te Gronin- o__
gen. De schrijver heeft het alles Bruno Maderna
in een prettig leesbare vorrr
goten en er naar gestreefd,
als ook het voorwoord aangeeft,
om zo veel mogelijk enig mense
lijk en direct contact tussen ons
en de anderen tot stand te bren
gen. „Acht eeuwen Westeuropees
ging hij eerst
naar ae school van Nadia Bou-
langer te Parijs, daarna naar
Bruno Maderna in Milaan en ten
ge- slotte naar John Cage uit Ame-
rika, bij wie hij het juiste voer
tuig voor eigen muzikale gedach
ten vond. Nadat hij, onder in
vloed van Milaan, de ook in
Darmstadt uitgevoerde „Ukanga"
i.Caurga" schreef, componeer-
Want het omgekeerde: „paar
den die de haver krijgen, ver
dienen ze niet" wordt niet be- derïand
weerd, wel gesuggereerd. En stiS geweest. Ligt het
-- f werk? Naar mijn menn.„
Barce- zo snijdt het argeloos ontstane heeft het vele gebreken. Als ik het
spreekwoord een belangrijke echter met dat van anderen, die
kwestie aan: die van de ver-
houding tussen verdienste en
erkenning.
Massificatie
kunnen publiceren, vergelijk, dan VETE leven in een
komt het er niet zo slecht af. W mende massificatie. De enke-
Overigens werd het toch door an- ling is niets meer, alleen de
deren geprezen. Waarderende brie- groep telt. De eenling valt tussen
Kloos, Coupérus, Joh. de wal en schip. Maar Eges weigert
men er geen woord van mis
sen, want elk woord kan de scha
kel zijn, die de historie van Ka-
rel van Weerd doet overgaan in
deuniversele historie van het
menselijk geslacht,
toene- allen deelhebben.
Meester, Streuvels,* Querido, Jo te vallen; hij "blijft, door dat on- K?
gemeente de -wit, jan Prins, Anthonie omschrijfbare dat in hem huist, t.n
""l"""1 - T"nor, .tC"
bewijzen van de kwaliteit
serie. Als no. 33 verscheen „Op
zoek naar de onbekende" van drs.
G. Z. Braun en drs. J. Los. Dit
boekje is een speurtocht in het
oerwoud van de algebra, waar
bij drs. Los het theoretische deel
verzorgde en drs. Braun het
practische deeL Drs. v. Praag
Bouwen en
- sirijKKwartei,
O® uit Amsterdam als no. 35 in de kele klanken
uitgaf. Prof. v. Thienen
internationaal bekend expert op
het gebied van de costuumkunde.
Hij doceert ook costuum- er. stijl-
geschiedenis aan de Toneelschool kleurd
te Amsterdam. Het is een
interessant werk geworden,
volledige zelf
standigheid heeft gegeven,
- - te bevrijden uit de band van ae
de costuumkunde. melodische betrekkingen. Het is
verrukkelijk, rijkge-
fantasievol stuk mu-
hoogst ziek geworden, waarbij de stop-
BBBfl watch de traditionele maat
soms mislukt zijn. Ze heeft
tie van, dat menig verdienstelijk
kunstenaar pas erkenning oogst
na zijn dood. Het is haar niet on
bekend dat een componist, schil
der of auteur soms zijn tijd voor-
Nico van Suchtelen,
man, Bertus Meyer, Jef Last
zijn er de bewijzen van."
daarin tot een soort
i dat modewoord „te
ken" zeker niet een van mijn lie-
Karel van Weerd
AREL VAN WEERD is de
mens, die zonder het te we
en izeker zonder het te willen
een situatie verzeild raakt,
ur geen terug meer mogelijk
Die situatie deed zich
•- communiceerde en dat kon ik
onont- niet. Ik kon knielen zonder te
het schuit- bidden, ik kon in de kerk ko
men zonder mijn hart te openen,
maar als ik naar de communie-
i niet zo- bank ging dan nam ik wezenlijk
ie mens; deel aan het offermaal en wie
een dat in staat van doodzonde doet,
kan bezondigt zich aan het lichaam
en bloed van de Heer, die eet
zich naar het woord van Paulus
een oordeel".
van vroomheid, hooggeacht door!
zijn Roomse omgeving. De leu-
gen van zijn bestaan klopt echter' b<
onophoudelijk aan zijn gewetén.
Op een dag ontdekt hij bij een h(
antiquair' een schilderij van de
Gekruisigde. De antiquair heeft:
er niet veel mee op, want het is ra
een vervalsing: het wil voor een;
Rubens doorgaan, maar is in de VE
19e eeuw gemaakt. De Christus (v
was erop afgebeeld met de ar- lu
men hoog boven het hoofd ge- vl
strekt, alsof Hij radeloos greep' v«
naar de Hemel boven Hem. b]
Rubens had er zo wel ge-
schilderd, legt de antiquair uit, °r
Toen was dat nog niet verbo- J*
den. „Verboden?" vroeg ik tu
verbaasd; lk wist daar niets
van. „Ja, 't is de trant van gt
het Jansenistenkruis", zei hij. cc
„Maar Rubens stierf in het t.é
jaar dat de „Augustinus" van £c
Jansenius verscheen". „Waar-
om is het nu verboden?" vroeg
ik. „Omdat men er toen dus
een uitdrukking in wilde zienHl
van de gedachte: weinigen zul-*'u
len gered worden. Dat was in
strijd met de leer van de Kerk. ee
Tegen die voorstellingswijze ck
zelf had men geen bezwaar ge
had, maar wel toen er die in-B.
terpretatie aan gegeven werd. J
Toen werd ze voor kerkelijk ge-:,
bruik niet meer toegelaten en!re
ging men weer terug naar hetfa
brede, wereldomvattende ge-j1111
baar van de zijwaarts gestrek-da
uit i
Eenling
doortastende Arnold, op een nacht
wonen
De derde druk is verschenen ^er en
van een boekwerk, dat eigenlijk icregen>
in elke boekenkast thuishoort. On
der de titel „Bouwen en wonen"
heeft J. J. Vriend het doen ver
schijnen bij Moussault's Uitg. Mij
te Amsterdam (183 pagina's). Ar
chitect Vriend schreef zelf over
„Wat is het werk van de archi
tect?", „Over stijl vroeger en
nu", „Het verband tussen terrein
en huls". „De indeling
heden", „Bergruimte",
terleur en afwerking".
overeenkomsten te vinden tussen
het costuum en het algemene le- gezicht,
vensgevoel van een bepaalde pe- José-IL
riode. De vele illustraties maken (in 1929
het boekje nog aantrekkelijker. js qqW Vq1i u<_ HBB
Als no. 36 ten slotte is er het sitietechniek betreft,
boekje „Nero, keizer en tyran" dact. Zijn „Kamermuziek
van Gerard Walter, wetenschap- voor
pelijk assistent aan de Bibliothè- werk
que Nationale te Parijs. Een bio
grafie van Nero, waarin vooroor
delen geen opgeld doen, waarin
niets verbloemd wordt en waar- het totaalwerk,
in een juist beeld van deze kei- Voor de 1
zijn tijd wordt ver- ste concert
goed als geen voet
de grónd krijgt, hieraan toe,
der meer althans, dat hij een
ling is, die nergens bij hoon. bovenaf wordt beslist.
„Voor de roden te weinig links, tijd js d-c
voor de christenen te „werelds", dje zeer
de humanisten te onhumaan; geslaagd
or anderen te lang of 1
„licht" of te
De massa is dom, maar het
volk is wijs. De ellende is, dat
het volk meer en meer tot mas
sa verwordt.
Menig kunstenaar is beroemd
bij zijn leven, vergeten na zijn
dood. Hoe ingewikkeld ligt dit al
les! Men denkt onwillekeurig aan
de uitspraak van De Prediker:
José-Maria Mestres Quadreny „Wederom zag ik onder de zon, .rhuiinaam zich
1929 in Barcelona geboren) dat niet de snelsten de wedloip h^mhtTv^rb^tdte 1
ook, wat de moderne compo- winnen, noch de sterksten de strijd beamb.te verbergt, die
autodi- noch ook de wijzen het brood,
noch ook de schranderen de rijk
dom, noch ook de verstandigen de
gunst, want tijd en toeval treften
geschreven ben allen."
Willem Eges wordt 29
tig jaar. Hij is lid van
terdamse Kring van
maar vrijwel niemand kent zijn ook.
werk. Hij schreef romans, vertel- W
lingen, hoorspelen en kritieken het
over literatuur en beeldende kunst redenen. In de eerste plaats ter-
1 tijd. dat al- de tweede 1
- - ^rafwaarin zÜn broer op als dé direc-
de wieg tot het gra waartó - d baril;"een famlliebe-
zelfs over de manier, waarop je
te
Karei koopt dit schoorsteen-6
„Die mannen en vrouwen
Port Royal en hun volgelin-T,
-- gMy»
jruri nuyaj en nun vuigeim-i/
hadden tenminste wat begre-J;
van onze onwaardigheid
onmacht"
je vrije tijd besteden zult,
af wordt beslistir
daar een eenvoudig
Groots boek
Eges, wat bij ais zijn roeping ziet:
schrijven, vertellen. Iemand die
fluit, viool, contrabas, slag
en piano, is een elegant,
goedklinkend, knap geschreven
stuk. De titels van de afzonder
lijke delen (Metafonia, Monodia,
Coral) geven voldoende idee van
st totaalwerk.
Voor de uitvoering bij dat eer-
concert van de groep „Musi-
abierta" had ik de beste leden
dit. In
je klaargemaakt wordt,
teur van de bank; een familiebe
drijf, te goeder naam en faam be
kend. Hij ontdekt, dat zijn broer
al die jaren het ene gat met
duidelijk als autfur ».ei S
facade
zwendel en bedrog te verbergen.
die deze failliete boe- dag Imi
del te beheren kreeg, had geen mijn handen, dat ik haatte
leven een vertrouwenspósi- '(iid daTtal van itehamën én ver- keus- Hii bad hat bedr°S ,ter" vreesde, haatte omdat het
tie bekleedt, staat zeker niet vij- enigineen zich uitsloven de raas- stond openbaar kunnen maken, symbool was van mijn komedie
andig tegenover het christelijk ge- samens culturele belangstelling maar het enige gevolg was ge- mijn huichelen en vreesde om?"
loof. maar is te eerlijk zich bij bii te brengen en tot culturele ac- }veest- dat, Z1*n familienaam dan dat het, terwijl ik probeerde hef1
een groepering te voegen als hij tiviteiten te prikkelen, is daar te 8rabbel was gegooid en tzd met te lezen, niet te zien wat erig
er niet voor honderd procent ach- iemand die dit alles uit zichzelf va" elienten tot de ontdekking stond, de antwoorden aan mij opflc
mei zes- ter staat. Dit geldt ook voor wat opbrengt, terwijl niemand hem waren gekomen mets meer te drong op mijn vragen En dan laiw
de Rot- hij ouderwets de „roden" noemt daarv0or dank je zegt. bezitten. Hij tracht, wat men in ik: „Wie zijn leven wü behouden
Auteurs, en welke andere groepering dan Eges .verdient dat dit eens in z'°n Seval tracht te doen: ver- zal het verliezen „Ik wilde
het oDenbaar voor een forum van trouwende op zijn helder zakemn- mijn leven behouden, het leven zo-1
vertél- Waartoe dan dit artikeltje in Vele duizenden lezers, wordt ge- stin,ct en °P 2Pn goed gestern- als ik mij dat gedacht had: een
kritieken het Cultureel Venster? Om twee constateerd op het moment dat te het ene - gat met het andere mannetje in aanziendat r
u- t r. AA-pjA „1c Iaa. ii te cfinnan TCair*xl cf 3 31 voort met. n p,ti p finnnl in dn mnddpi
hij wat
het ge- nigt klein te krijgen is. In
,EZE roman van Rogier vanDe
Aerde is overvol van indruk-de
soliede bank^leek^ niet wekkende passages, die er om|D
vragen geciteerd te worden. Bijv.De
„En dan zat ik op zo'n zonTp
met dat kerkboek inj^
Shéhérazade en
T~iE vermaarde Russische cho-
van het reograaf Diaghilev (1872
,Over in- 1929) is van veel betekenis ge-
„Moge- tveest voor de muziek, daar hij
componisten zowel inspireerde
als opdrachten gaf. Met zijn Bal
lets Russes heeft hij heel belang
rijk werk gedaan en meerdere
grote componisten maakten bal
letten voor hem, o.a. Strawinsky,
Prokofieff, Debussy, Richard
Strauss, Poulenc, Milhaud en
De Falla. Bovendien bracht
verïichtingsadvisaur Joh Jan- Diaghilev meerdere grote com-
over „Verlichting". Na het posities in balletvorm uit. Daar-
noemen van die^ hoofdstukken is toe ook de syTnfonische suite
t"00" 1 „Shéhérazade" van Rimsky
war mpn nópmt do dremriel te stoppen. Karei gaat voort met netje was finaal in de modder ge-
vandeoudSom uvrnchrSt Ha het bedrog dooi-Arnold werd op- trapt toch had het iets over-
ÏQ ppn nnpn vraav of het hem gezet. Hij (en Van Aerde tekent gehouden dat ik met benoemen
aan een verlate carrière zou kun- dat op een waarlijk fascinerende kan, waarvan het zich misschien
non helnen maar één dine is ze- wijze) wordt een gevangene van niet eens bewust zou zijn geweest,
ker- hii staat als een teken van zijn bedrog. Hij fraudeert op de maar dat al het andere te bovenrn
persoonlijk, belangeloos cultureel bank. maar dat betekent, dat hij ging Misschien zou je het zijov
initiatief in een weinig bevoor- frauderen moet tegen zijn vrouw, diepste, zijn wezenlijke ik kunneim
rpohte middpnklasse in een tijd tegen zijn omgeving, tegen zijn noemen. Daar moet je waarw
waarin niets eenvoudiè geschiedt kerk. later tegen zijn kinderen schijnlijk om lachen, misschiet
omdat hot ingewikkeld kail en en in diepste weten tegen God. tui je zeggen: nu ben je teniC
srhiint te moeten- in een tijd Zijn bestaan wordt op ieder ge- bij de ziel, waarin je met gelo-
waarm de ^rToonlijkheid verstikt b.ed één leugen: ,n huwelijk, ven wilde. Ik weet het met. U.\
dreigt te worden in de massa, maatschappij, godsdienst. In we- weet alleen: om te kunnen leven,
daarna keerde hij naar Rusland gjj gemis aan letterkundige be- zen echter is deze Karei
terug, waar hij enkele repriman- kendheid een eregroet voor zoveel Weerd een oprecht mens.
des kreeg, beterschap beloofde en karakter!
VIA NAALD
•lï-p:; £N PLAAT
De tuinarchitecte Mien Ruys
achreef over „De keuze van het
terrein", de binnenhuisarchitect
Elmar Berkovich over „Huis en
meubelen", „Textiel" en „Kleur
en ruimte", architect Hein Salo-
monson over „Hoe wonen wij?"
eigenlijk niet meer nodig te
vertellen, waarover u in dit boek
wordt ingelicht. Iedereen die een
huis wil laten zetten, die een huis
wil inrichten, die een liuis wil ver
anderen, die een huis praktischer
wil maken, die een huls moderner
wil maken of die een tuin heeft
Korsakoff, in 1888 gecomponeerd
en door Diaghilev in 1910 voor
het eerst als ballet gebracht
in de Parijse Opera.
De componist liet
bij zijn huis, vindt er voldoende symfonische suite een „program-
stof in om beter beslagen op het ma" voorafgaan, waarin hij titel
ijs te komen. Het is een boek en wezen der afzonderlijke vier
dat geheel op de praktijk van het delen verklaarde: „Sultan Schah-
woncn is ingesteld en verrijkt is riar, overtuigd van de onoprecht-
met een keur van foto's. U moet heid en de ontrouw zijner vrou-
natuurlijk niet denken dat u met wen. had gezworen al zijn vrou-
dit boek nu plotseling uit alle pro- wen na de eerste nacht te laten
hlemen bent want dat is beslist doden. Maar de sultane Shehéra-
niet waar Het boek kan slechts zade redde haar leven door zijn
«en raadgever zijn. maar dan een belangstelling gaande te houden
teer wijze raadgever. En het bes- voor de verhalen die zij hem ge-
te is natuurlijk een architect zelf durende duizend en één nacht
te raadplegen. Niet om het pér- vertelde. Door nieuwsgierigheid
«oonlijke karakter van uw woning gedwongen stelde de wltan dag
te verliezen, maar om dat per- aan dag de terechtstelling
«oonlijke karakter juist nog meer zijn
conventioneel compo-
Goossens, de Engelse diri- neerde. Dat conventioneel bij Pro
gent die deze week 67 jaar kofieff wil overigens helemaal niet
"0 cm plaat zeggen, dat zijn werk daardoor
monauraal minder was. Integendeel. Zijn
werk werd echter minder progres-
„Chout" (De pot
senmaker) was dat wel, al klinkt
1960 in onze oren dan
wellicht niet zo schril. Het is een
kleurrijk en ongeloof-
geworden,
SDBR 3026,
LPBR 6026). Het is een idea- WC11V WC1U RU
le vertolking geworden, die f 7i-
ook technisch nrachtte is sieI' baUet
ook technisch prachtig
opgenomen. Er is ruimte in
deze opname en de klank
verhoudingen zijn alle vol
komen gaaf. Goossens heeft levendig
er kleur en vaart aan gege
ven en wist de orkestleden wc.ai.uij mwnni mc
tot groots spel te brengen. Qud Russisch
sprookje
je leven niet te verliezen of"
_.i zinloze armzalige, belachelijk
walgt van zichzelf. ke manier moet die Ander er zijn, 1
RIJNSDORP. Zijn traditioneel Rooms geloof moet je het leven opgeven zoal»
jij je het gedacht hebt, om hein
leven te winnen, dat Hij vooiia
juuuwirimnAririr^Arvb-AViV -vu-l-l-u-l-l-l- njwxrurrij ^ou bedoelt. AlS Hij er niet iS^r
als Hij niet bestaat, dan heb je,u
alleen jezelf of anderen zoals jij,_
om voor je te kiezen en dan zal
je bedrogen uitkomen en alles
moeten verliezen."..
de
En tot slot:
EN COMPONIST die
rechtstreeks van Diag
hilev een uitnodiging kreeg
°P gezette tijden vult
lijk knap stuk muziek geworden, Utrechtse uitgeverij De Fon- verteiien hoe het
arbij Prokofieff niet alleen een tein zijn Fontein-reeks (in dertig jaar zielsverlaten op
c 'i onbewoond eiland woont. Dit
fraaie plasticband gebonden ro- t posj restante Florcana" is uiter- Bewaring voel ik
mans) aan met nieuwe num- mate boeiend, geestig en onder- het werkelijk de ?enade
,,lk ben gearresteerd op de
bank het spel is verloren, maar!
ik heb het gevoel daarbij gewon-
te hebben in het Huis vanl
onbewoond eiland woont. Dit boek
hij ook flarden van de
Russische volksmuziek verwerkte. ----- weer h., ,ich, houdend. Foto-s'bewirzen dat dat waarom ik heb gesmeekt? Ma'ar
Het verhaal gaat over een pot- mers- zagen i wat mevrouw Wittmer vertelt, waarom dan dat verlammende ge* i
ballet te compone- senmaker, die zijn vrouw doodde behalve de waardevolle roman geen sprookjes zijn. Een moderne voel, dat die te laat is geko-
s Serge Prokofieff met een zweep, haar weer tot le- van Rogier van Aerde „Frau- Robinsonade, die er zijn mag. V. men? Zo heb ik vanmorgen
- Stalling vertaalde het. nog gedacht, maar vanmiddag is
bracht en zijn zeven colle- de", waaraan apart uitvoerige voortreffelijk is aUes anders geworden. Toen
overhaalde hetzelfde te doen. aandacht is besteed, een even het boek dat de uit Zevenburgen tewam vr.ouw Thea be"
(1891—1953).
1915, toen Prokofieff dus nog
in Rusland was. Het verzoek
l stuk 1
baUet te maken op Maar zij hadden heel wat min- boeiende als wijze doktersro- verdreven graaf Albert Wass ^as gangen wuae me
Russische folklore. der succes. Enfin, er komen na- schreef over de vraag naar Gods ^?PK"en- ,^?ar_.^e" lnaa"s aaaa
Daarvoor greep Prokofieff T" iï*"T man van Ernst Ludwig Ravius [ejdin„ jn een mensenleven: zij die enkele stappen, die
naar d?vcrS?u?ltaïsurook- 'uuri"k "°B «U.rl.l compbc.Uc. Ik zw„r beloo(" |n. ,po™r" ATaM »cke'd^nhS Sl0tl,5h?t"
Wc cc r,a Ha nnrlnh „acht. tra Ir ar in 0IT1 myn MIS AIS _1K e
i Rimsky-Korsakoff, van tcie
t de Shéhérazadeuitbracht
op de plaat.
de verzameling sprook-
van Afanasiév
er „Het sprookje
potsenmaker die zeven andere pot
senmakers te slim af was". In
zomer van 1915 werd het ballet
zes scènes door Prokofieff gecom
poneerd. maar de eigenlijke vorm
kreeg het werk pas in 1921 toen
Diaghilev het op 17 mei uitbracht
vond zel*s zover gaande, dat de potsen- x teass na ae
u de maker zich door vermomming c,>nfI,ct va" Samburg i» h„„
- moet redden. Maar eind goed al wenirts, die door zijn positie niê. Hij beschrijft in zijn boek. omdat
Het ta Ui' dit ballet heelt Proko. gedwongen wordt operaties te llv
internationaal kamp in de stroom-
ra
lers.l
symfonische suite verrichten, waartoe hij niet be-
de oorlog nachtwaker io rugoenK en ooe an
n 'n 5inCwT dan huil ik van geluk. En nieh
alleen omdat ze mij daarmee"1
mijn leven heeft teruggegeven,^
omdat ik denk, dat ze mij.
iets heeft laten begrijpen
heerlijk met zijn Ballets Russes in Parijs, dans.
De kritiek toen
vriendelijk,
tamelijk
•uuzaxa zxc uit, tot hij ten slotte me |.wir„ ea u
zin te geven. Dat althans is de geheel van zijn bloedig besluit af- strumentatie. Het is ecu ffl
taak van de architect, die nooit al- zaS- wonderen WMden stuk geworden, dat iedereen
leen maar voor zichzelf mag wer- door Shéhérazade aan Schahriar sprcekt en dat iedereen zal mee-
ken, maar een opdracht moet uit- verteld. Voor haar verhalen ont- voeren met de verhalen van sul-
voeren en daarbij moet adviseren, leende de sultane aan aicnters tane shéhérazade. Toen ik vorige vlak daarop in Londen werd uit-
doch niet alleen eigen visie mag afïïoV0a„nnWn pp week met het Rotterdams Phil- gebracht, werd het haast een
laten overheersen. Dat een archi- woorden en alle avonturen harmonisch Orkest in Bremen schandaal Zo eine de Ders te
tect. de „geestelijke vader van ^SSd" l'Viee'en fiPSS W hHet «gewo0n een «T keer, vooral Ernest Newnuin te
het liele plan is", zoals architect veroima. i. ue zee en net «rav banng voor de mwoners van deze
Vriend ergens schrijft, is natuur- van Smdbad. 2. Het verhaal van Hansestad. Niet alleen door de ge-
lijk niet helemaal waar. Terecht ^,Kj«.deSriL.,ï 1°ta .Edu«rd.
van 12 delen samengesteld, be- kwaam is: wat zal praevale- versnelling van een stuwdam >V
■hlitend met een tumultueuze stat- re„ het baantje of het belang Kf \aaSte" o^S'^SudeE z0
der patiënten? De Nederland- bleef; althans de jongens konder zojiuat ucu u»o CjCiCU
EVEREST gaf ook van dit fas- se arts C. G. J. Bos heeft dit worden gered. De dorpspastoor waarvarTik voel, "dat^ikT'niet
bleef dit voorval altijd bij als
toen het ballet cinerende werk een plaat uit met boek vertaald, dat naar inner- vraag naar de Voorzienigheid. Hii
verzucht hij echter, dat aan elke en ae jonge prune.chteslaat °°k
middenstander eisen van vakbe- fde -Shéhérazade"
kwaamheid en sociale kennl" wor- n..t
het Londens Symfonie Orkest lijke waarde een kop uitsteekt heeft later het leven van de pad
o.Lv. Walter Susskind. (30 cm ste- boven zijn genregenoten.
«ccr. voora. cruea. nowmau ui T"' monaura®1 een Roemeens' politicus, een Pools
„The Sunday Times". Helemaal LFBR 6001). De stereo-opname is Een buitangewoon interessan schilder een Oostenrijkse bankier
hi, ongelooflijk en dan behoeft men boel^ me
uiiieii airecue van r.auaru r lip- nj.i
maar ook door het feit, dat tijd in Engeland niet, want Pro- ecnt niet
i de
kwaamheid en sociale kenni'
den gesteld, maar dat iedereen Hei is eexi vr
die zich daartoe geroepen voelt, tasie geworden^
pic nrrhiter» kan gaan optreden.
zeker in 30 kofieff had hier inderdaad wel monaurale opname te twijfelen, secretaris
de vroegere gemeente- het lot
staat ben het wezenlijke gelijk
waardig weer te geven, want het
------- - J is een machtig, groots boek, een'5
vinders nagegaan: een Hongaars oprecht kunstwerk dat zich met?'
vorst, een Tsjechische handelaar. andere woorden niet laat reproduJ'
aan Dhhtao- Men kan er alleen maar
_voll «,cggen: „dit is het!"
Duitse geleerde. In deze
mensenlevens weerspiegelt_zieh Het bock staat het ieken vano
uw hoode bij
bouwen of inrichten van een
Dit fraaie v~~ J"
zondere bekoring ligt in de los- een unieke uitvoering op de plaat- II"
aaneenschakeling der gedach- gebracht, waarvan ik de stereofo- a m
de bij- EVEREST heeft het werk in
H-VTinVend"
reikt. Het werk w,
werkelijk moderne
Keulen, toen de pa. De pastoor weet hen
vrije bewerking der ge- nische opname kreeg. Het wordt vldJ was
effecten be- Susskind laat het Londense orkest oude Conrad daar nog burgemees- v-.
nog in zijn de hoogste orkestrale troeven uit- 'er was- is z'Jn compositie betreft mag
periode ont- s„ele„ en weet alles in een heer- toe" 'noi voór Hit ert.jd) ge- dit boek gekunsteld
V.-1 sPeien sn weet 3ues In eetl neer jmigreerd naar de Galapos-eilan-
tijd toen hij nog !jjke vaart te houden. Dat is wer- den in de Grote Oceaan bij Ecua-
invloed van politie- kel,-k spelen op hoog niveau. dor. Dertig jaar heeft men op
onbewoonde eiland gewoond
•oorlogse Euro- het Jansenistenkruis: er ls teiPi
- iet hen na ja- minste iets in begrepen van on-
allen terug te vinden. Wal ze onwaardigheid -n onze on-i<
macht, van ons eeuwig bankroete
tegenover God. Dat een „katho-:r
ziiaai wat zijn boodschap betreft liek" auteur als Rogier van
j j dit een diep menselijk boek. Aerde het schreef Is werkelijk een»
OP dlnl da1 alleen _door_iemand ^geschre- gebeurtenis. (ultg. De Fonteinjr
CORN. BASOSKI toen mevrouw Wittmer eindelijk den heeft.
ven kan zijn, die zelf veel gele- Utrecht).
EV. GROLLE
