JMeuwe geihsctfe (fourant REGERING MAG DOOR NIET VALLEN MAMMOETWET EN TOTO Vooral zuiden door noodweer getroffen Dr. op IfP. Berghuis A.R. Partij convent: Minister kan protestanten in dwangpositie brengen Chroesjtsjefs weekend li geheimzinnige zaak Breuk binnen Gemenebest voorkomen „Vertoornd" Drinkwater in Nederland is niet radioactief Rusland waarschuwt bondgenoten Y.S. ZATERDAG 14 MEI 1960 BUREAUS: Steenetraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel 31441 ABONNEMENTEN 7.50 Der kwartaal; 2.56 per maand- 0,60 Dei week ADVERTENTIES: 0.J0 peo- millimeter. Familieberichte® f 0.1 p Der millimeter Eenenveertigste jaargang; lofdredacteux E. DIEMER CHRISTELIJK'NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantpasticfi is Qbtblcoeti myn hert in teghenspoct" Rijdende KANSEL Reportage uit KONGO KOFFERS PAKKEN Zie pagina 11 De topconferentie nadert nu snel. In Parijs wordt de laatste hand aan de voorbereidselen gelegd. Dit is de „Salon de l' horloge" in het Franse ministerie van buitenlandse zaken aan de Quai d'Orsay, waar de vol tallige zittingen zullen worden gehouden Parijs verkeert in spanning W'ANNEER CHROESJTSJEF vanmiddag in Parijs zou aankomen, zou den de ministers van buitenlandse zaken van de Verenigde Staten, frankrijk, Engeland en de Duitse Bondsrepubliek waarschijnlijk in druk gesprek zijn om wederzijds eikaars standpunt duidelijk te maken en een gemeenschappelijke lijn uit te stippelen. Maandagochtend om tien uur charen dan de vier regeringsleiders: Eisenhower, Chroesjtsjef, De Gaulle en Macmillan, zich om de ronde tafel van drie meter doorsnee in het Ely- -êe om het topgesprek te beginnen. 4cht tolken en vier secretarissen zijn Ie enige getuigen van dit gesprek, 'eder der regeringsleiders spreekt in le eerste bijeenkomst vijf minuten, oaarna zijn woorden in de twee an- lere talen vertaald worden. Men •chat dat deze vergadering één uur -al duren. De grote waag in dit weekend is wat ""hroesjtsjef vóór maandag zal doen. Hij s vergezeld van de minister van buiten- andse zaken Gromyko en de Sowjet- -nindster van landsverdediging Mali- De ministers van de landen van het Gemenebest hebben gisteren in Londen, aan het eind van hun besprekingen, een lommuniqué uitgegeven waarin in ge- natigde termen de rassenpolitiek van le Zuidafrikaanse regering wordt ver oordeeld. Voorts wordt verklaard dat ater bezien zal worden of Zuid-Afrika id van bet Gemenebest kan blijven in dien het zou besluiten een republiek te worden. Over de kwestie van de apartheid wordt in het communiqué gezegd: Op de conferentie hebben de pre miers officieuze besprekingen gevoerd over de toestand van de rassen in Zuid- Afrika. Tijdens het overleg met mi nister Louw die namens premier Verwoerd aan de conferentie deel nam hebben de andere ministers er de nadruk opgelegd, dat het Gemene best zelf een bondgenootschap is dat vele rassen omvat. Zij hebben de wens uitgesproken dat er goede betrekkin gen zullen worden gevestigd tussen alle leden van het Gemenebest. Dank zij deze behoedzame formulering ileek minister Louw uiteindelijk bereid rijn handtekening onder het communi qué te zetten, waardoor een breuk bin nen het Gemenebest kon worden voor komen. Een hinderpaal was voorts het standpunt van de Zuidafrikaanse rege ring dat de conferentie niet het recht had zich te mengen in de binnenlandse aangelegenheden van een der Gemene- bestlanden. Mede met het oog hierop zou minister Lcuw, naar in Londen ver luidt, gisteren de gewonde premier Ver woerd telefonisch hebben gevraagd of hij zich gemachtigd kon achten, het com muniqué te ondertekenen. Ongeluk viel mee Het ongeluk met de militaire auto die bij Rijnsaterwoude van de dijk is gere den, blijkt hard te zijn meegevallen. Slechts twee militairen worden nog in Haarlem verpleegd. Hun verwondingen zijn echter zeer gering. novsky en heeft verder een stoet honderd secretarissen, e.d. bij zich. Zal Chroesjtsjef werkelijk alleen „van Parijs genieten" zoals de Russische ambassade in Parijs wilde doen geloven, of wil hij vóór de eigenlijke topconfe rentie westelijke diplomaten polsen eventueel bewerken? Niemand kaïn daar achter komen. Veel drukte Chroesjtsjef is met grote staatsie uit Moskou vertrokken. Het gehele Sowjet- presidium en het gehele corps diploma tique deden hem uitgeleide. Beladen met bloemen stapte de premier het vliegtuig binnen. Maar somber zyn de voorspellin gen die in Moskou de ronde doen. Het vliegtuigincidlnt heeft teveel donkere wolken gebracht. Parijs zal getuige kunnen zijn va persoonlijke ontmoeting Eisenhower Chroesjtsjef. maar er is een grote kans, dat die ontmoeting onder vier ogen plaats heefit en dat slechts uit het al dan niet doorgaan van Eisenhowers reis naar Mos kou kan worden afgeleid hoe de mannen tegenover elkaar hebben ge- De Duitsers Intussen is er nog de oude dr. Aden auer, de Duitse bonskanselier, die niet om de ronde tafel komt te zitten, wiens standpunt er wel een belangrijke rol zal spelen. Het gaat immers om zijn land. om de hoofdstad Berlijn, waar de scheiding van oost en west het bitterst gevoeld wordt. De Gaulle heeft de taak nog vóór de topconferentie begint, zowel met Chroesj- tsjef als met Adenauer te spreken. De Bondskanselier zou daartoe vammi worden ontvangen, Chroesjtsjef komt morgenochtend bij De Gaulle. Maar de eigenlijke topconferentie zal geen Duit sers in haar midden hebben. Aanvanke lijk had men gedacht Oost- en Westduit sers als waarnemers toe te laten, maar dit stuitte op zoveel moeilijkheden, dat men de knoop heeft doorgehakt en alle Duit sers buiten het Elysée zal houden. Intussen heeft Adenauer via de Ameri kaanse televisie nog eens duidelijk ge wezen op de gevaren van het gedeelde Duitsland. De beschuldiging dat Duits land streeft naar nieuwe militaire suc- >n om de geleden nederlaag te WTe- wees de grijze Bondskanselier vier kant van de hand. Nu In het westen de grensmoeilijkheden zijn opgelost, 7.0U hij in vrije onderhandelingen hetzelfde in het oosten willen doen. Wat in Parijs bereikt kan worden, blijft bij alle optimisme en alle pessimisme de grote vraagt Castro contra Amerika Fidel Castro, de premier van Cuba, heeft gisteravond weer felle aanvallen ge daan op de Verenigde Staten. Ditmaal beschuldigde hij de Amerikaanse marine ongeoorloofd doordringen in dc Cu baanse wateren en zinspeelde hij op een mogelijke Amerikaanse invasie. Hij con cludeerde dit uit de voorraad borden die de Amerikaanse ambassade had laten ma- om in geval van moeilijkheden Ame rikaans bezit aan te duiden. Verder las :en rapport voor van de Cubaanse ne, waarin gemeld werd. dat de lichte kruiser Norfolk, de onderzeeër Barracuda en de torpedobootjager Sulli van met gedoofde lichten zich in de Cu baanse wateren hadden opgehouden. (Van een onzer verslaggevers.) De voorzitter der A.R. Partij, dr. W. P. Berghuis, heeft gisteravond te Utrecht bij de opening van de vergadering van het A.R.-Convent uit drukkelijk verklaard, dat zijn inziens de huidige regeringsconstellatie niet mag breken op Mammoetwet en voetbaltoto. Dat wil niet zeggen, zo voegde hij er aan toe, dat over deze punten geen kabinetscrisis kan ont staan, maar wel, dat het niet móet, want zo'n crisis zou een hoogst ernstige gebeurtenis zijn. De heer Berghuis sprak de hoop uit, dat het minister Cals gegeven zal zijn om de protestants-christelijke partijen te bewaren Voor een dwangpositie, die tot een gewetensconflict zou kunnen leiden, en waarin genoemde partijen zouden moeten kiezen tussen een prijsgeven van een politieke constellatie die zij steunen, en een voor hen principieel niet- bevredigende onderwijswetgeving. Overigens raken, volgens de A.R.-voor- zitter, Mammoetwet en toto niet direct de hoofdlijn van het regeringsbeleid. Zou er wèl sprake zijn van „hoofdlijn-controverse", dan is een kabinets crisis onafwendbaar, maar zo'n situatie doet zich op dit ogenblik met be trekking tot het huidige kabinet naar het inzicht van dr. Berghuis nergens voor. verbondenheid der regeringspartners) op enigerlei wyze tot uitdrukking komt, dat de voorstanders met de bezwaren der tegenstanders rekening houden. Men staat nu eenmaal niet geheel vrij ten opzichte Dr. Berghuis was het niet eens met prof. Oud, dat in een geval als de toto de meer derheid zonder meer zijn eigen weg moet kunnen volgen. Als zij dit doet, is iets zoek in het onderlinge evenwicht dat kan een reëel gevaar voor het voort bestaan van de regeringscombinatie houden. Dr. W. P. BERGHUIS In de rede die de A.R. Partijvoor zitter vandaag ter opening van de Conventbijeenkomst hield: Toto en mammoetwet kunnen wel, maar mogen niet een kabinets- Tot de kwestieuze punten in het regeringsbeleid rekende dr. Berghuis nog niet de commerciële televisie, dat te dien aanzien gelukkig nog niet van een ongunstig kabinetsstandpunt kan worden gesproken. Over de twee kwesties, die hij wel als knelpunten beschouwde, zei de A.R.-voorzitter. dat alle regeringspartijen er met ernst en in redelijkheid naar moeten stre ven de problemen zodanig op te los sen, dat ondanks niet geheel op te heffen principiële verschillen de hui dige regeringscombinatie niet hoeft te worden gebroken. De protestantse partijen zullen met be trekking tot de Mammoetwet mets gen nalaten om tot een redelijke oplos sing van de moeilijkheden te komen. De Mammoetkwestie raakt zeer sterk de al gemene politieke structuur in ons land en er zitten in deze materie voc protestanten ongetwijfeld hoogst ernstige punten. „Maar", zo zei dr. Berghuis, „wij zullen ook moeten oppassen al te emotio neel, al te zwaar op de hand of al te flink te gaan doen. Want daarmee zullen wij ten slotte de politiek, die wij voorstaan, geen dienst bewijzen en de groepen die wij dragen, ook niet bevredigen". Het zijns inziens niet minder dan dramatisch zijn, indien uitgerekend op het punt het onderwijs de christelijke partijen uit elkaar zouden vallen. Hun samengaan moet immers niet alleen voor dit ogenblik voor de langere duur als wezenlijk element in de Nederlandse politieke houdingen worden gezien. Zinspelend op de voetbaltoto zei de A.R.-voorzitter, dat principiële tegenstel lingen van zodanige aard kunnen zijn, een eensgezinde regeling door alle regeringspartijen niet mogelijk is. De principiële tegenstanders zullen in dat geval tegenstemmen. Dit betekent dan echter nog niet. dat zij na aanvaarding het desbetreffende voorstel door parlementaire meerderheid verdere steun het kabinet zouden moeten ontzeg gen. De omstreden zaak raakt immers niet de hoofdlijn van het beleid. Wel echter zal de uiteindelijke vormgeving dien aard moeten zyn, dat daarin (mede ter demonstratie van de onderlinge Het Russische volk heeft gisteren in het gehele land „vertoornd" ge protesteerd tegen het binnendrin gen van een Amerikaans vliegtuig op 1 mei. aldus radio Moskou. Een lid van dat „vertoornde" Russische volk is echter kalm ge bleven: de beroemde Russische schrijver en afgevaardigde van de Opperste Sowjet Ilya Ehrcnburg zei gisteren op een openbare bij eenkomst: „Spioneren is nu een maal een routine aangelegenheid." Terwijl radio Moskou melding maakte van de felle manier waar op de Russen dc „directe bedrei ging van de vrede" hebben gekri tiseerd, verklaarde de Rus Ehren- burg in Londen: ..Het bespieden van de bewapening van een an der land is niets nieuws. Het maakt deel uit van de functies van een inlichtingendienst van het le ger. Er is geen verschil tussen de telelenzen van spionage-vliegtuigcn van nu en de veldkijkers die dc spionnen vroeger gebruikten." Ehrenburg sprak niet over het incident met dc U-2. Wel zei hij, geen tijd te hebben voor „politieke goochelarij" in een wereld die be dreigd wordt door een kernoor log. „Ik bewonder het vakman schap van de goochelaars. Maar ik heb bezwaren tegen dergelijke me thodes als zij gebruikt worden bij kwesties van „zijn of niet zijn" als het gaat om het menselijk ras," aldus de Russische auteur en pro pagandist van de Russische levens- GEZIN VERWAARLOOSD De 29-jarige F. van H., stuurman te Dordrecht, had vier maanden lang zijn echtgenote en drie kinderen onverzorgd achtergelaten. Hij was zo af en toe wel thuis gekomen, maar had daarbij nagelaten geld voor zijn gezin af te ge- De officier van justitie bij de Dordt- rechtbank eiste tegen Van H. zes anden gevangenisstraf, orwaardelijk. Sterk Ondanks sommige beleidszwakheden in het verleden en ondanks de knelpunten meende dr. Berghuis de huidige rege ringsconstellatie toch als politiek sterk te kunnen kwalificeren en wel om drie redenen: 1 De hoofdlyn van het regeringsbeleid vindt weerklank in brede lagen van ons volk, ook ln de A.R.-Party. o De christelijke partyen nemen samen een sterke plaats in in het geheel, o Het samengaan met de liberalen heeft het sociale element niet in de gevrees de knel gebracht. De hoofdlijn van het kabinet-De Quay (Zie vervolg op pag. Koninklijke schenking aan militaire fondsen Bij de aanbieding van het ere-podxum namens officieren en oud-officieren werd aan de Koningin verzocht om aan de gelden die over waren, een bestemming Hare Majesteit heeft thans besloten dit bedrag te doen verdelen onder de stichting „Mee ontspanning voor ernstige oorlogsgewonden". (Moveo), de gezamen lijke militaire fondsen, de Prins Bern- hardstichting, het Van Weerden Poelman fonds en het Karei Doorman-fonds. dal gistermiddag vooral in heit zui den woedde, is de bliksem ingeslagen op de ondergrondse kabel van het telefoonnet bij het gemeentehuis van Geileen, waardoor deze kabel door brandde en het in- en uitgaande telefoonverkeer van gemeentehuis, politie en brandweer geblokkeerd Door deze blikseminslag werd tevens luchtalarminstallatie van de gemeente werking gesteld. Nadat de sirenes ti minuten lang geloeid hadden, slaagde de B.B. erin deze tot zwijgen te brengen, De tunnel die de verbinding vormt tus sen het centrum van Geleen en de staats mijn Maurits, kwam door de genval blank te staan, evenals de bloe menmarkt te Lindenheuvel-Geleen, Kloosterstraat en de Mijnweg. In oud- Geleen nabij de Peschstraat was het een ware bandjir, waarbij het water ver scheidene woningen aan de voorkant bin nenstroomde en aan de achterkant weer verliet. De tunnel te Spaubeek stond De brandweer van Maastricht kreeg geveer 200 verzoeken om assistentie bij het leegpompen van kelders. In Valkeiv burg lag het van de heuvels afgespoelde slib centimeters dik op de wegen en op andere plaatsen waren zware keien uit gespoeld en over de weg gerold. Doordat het zicht bijzonder slecht reed op het Tongerse plein in Maastricht een vrachtauto met aanhangwagen het plantsoen in. Trottoirs en het wegdek MINISTER AAN KAMERLID: regenwater als drinkwater ten gevolge van een verhoogde radioactiviteit na de Franse kernproef in de Sahara. De heer N. van der Veen (pac.) lid van de Twee de Kamer, had in verband met de radio activiteit in Nederland aan de minister van sociale zaken en volksgezondheid schriftelijk gevraagd of het Westduitse bondsministerie voor atoomkernenergie en waterhuishouding een dergelijke waar. schuwing had doen uitgaan. In antwoord op deze vraag heeft de minister medegedeeld, dat langs officiële weg is bekend geworden dat dit niet het geval is geweest. De staatssecretaris van dit bondsministerie, dr. Cartellieri, heeft desgevraagd in de Bondsdag op 16 maart medegedeeld, dat, wanneer de graad van radioactiviteit in de regen niet hoger zou worden dan tot dusver het geval was geweest, nadat explosies met kern wapen waren gehouden, de verhoogde radioactiviteit slechts voor bevolkings groepen van belang is, die regenwatc in putten verzamelen, om di-t als drink water te gebruiken. Sommige Duitse dagbladen hebben uit deze mededelingen op eigen verantwoordelijkheid de clusie getrokken, dat het gebruiken regenwater als drinkwater gevaarlijk was geworden, nadat de radioactiviteit van het regenwater na de ontploffing van de Franse kernbom inderdaad verhoogd. Hierbij is evenwel deze viteit op zijn hoogste punt ver ondei die van dezelfde periode van 1959 geble ven en binnen vier dagen daarna ge daald tot de lage waarden van de voor afgaande maanden. Het bericht dat de verhoging van de radioactiviteit in Nederland „zeer ge ring is geweest en generlei reden tot ongerustheid behoeft tc bestaan bij liet gebruiken van regenwater als drinkwa ter", kan als een officiële mededeling worden beschouwd, want het was afkom stig van het ministerie, aldus de mi- Het regent protestnota s T)E RUSSISCHE REGERING heeft gisteren protestnota's aan Noor wegen, Pakistan en Turkije gezonden. De regeringen van de drie landen worden in de nota's mede-verant woordelijk genoemd voor de Ameri kaanse spionageactiviteiten, die na het neerschieten van een U-2 boven Rusland meer dan de voor spionage gebruikelijke publiciteit hebben ge kregen. De Noorse regering op haar beurt heeft geprotesteerd bij dc Amerikaanse regering; Pakistan overweegt een soort gelijke aanklacht. Ook de Russische re gering bleef niet „droog" bij de regen 1 nota's: de Zwitserse ambassadeur Moskou, overhandigde een krachtige protest tegen dc Russische spionage- activitcit in Zwitserland. In de nota aan Noorwegen wordt dit land gewaarschuwd, dat de Sowjet-re- gering gepaste tegenmaatregelen zal men ingeval van „nieuwe provocati Rusland beschikt over de middelen militaire bases die voor het uitvoi van agressieve acties tegen haar worden gebruikt, onschadelijk te maken. De antwoordelijkheid voor de gevolgen vluchten berust zowel bij de regeringen der landen die aggressie pleg°" als bij de regeringen van landen die daaraan meewerken, aldus de nota. Terwijl de Amerikaanse regering de Noorse protestnota bestudeerde, deed de Noorse premier Einar Gerhardson, er gisteravond nog een schepje boven op. Hij verklaarde tijdens een banket, dat ter ere van een Russische parle mentaire delegatie in Oslo werd gege ven. dat Noorwegen nooit als spring plank voor agressieve daden tegen de Sowjet Unie zal worden gebruikt. „In dien wij niet ten volle ervan overtuigd In „Hollandse" klederdrachten gestoken hebben honderden in woners van Holland in Michi gan (V.St.) donderdag regen en wind getrotseerd om het jaar lijkse tulpenfeest met een ge duchte straatschrobberij te openen vooral van hellende straten spoelden op sommige plaatsen gedeeltelijk weg. Aan de Capucijnenstraat in Maastricht stroomde de garage van het gemeentelijk autobusbedrijf onder. Ten noorden van het station Spaubeek verzakte de bazaltlaag van de spoorbaan naar Sittard gedeeltelijk. Na een paar uur was de schade hersteld. De bliksem sloeg tweemaal in bij Os«. De eerste maal werd een nog niet be woonde bungalow van het recreatie-oord Herperduin in de bossen van de gemeen te Ravenstein getroffen. Het huisje brand de uit. De tweede maal sloeg de bliksem in een boerderij in de gemeente Nuland, be woond door de gezinnen van de gebroe ders I. en J. Hanegraaf, elk uit zes per sonen bestaande. De boerderij brandde geheel uit en van de inboedels kon niets worden gered. Bij Bergambacht sloeg de bliksem in een stenen landbouwschuur van de land bouwer Peters aan de Lekdijk. De brand weer juist teruggekeerd van een brand je in een timmerfabriek moest de hulp inroepen van de Schoonhovense brand weer. Gezamenlijk wist men het vuur te beperken tot de schuur, die echter ge heel uitbrandde. Koning Willem I-prijs uitgereikt De commissaris der Koningin in Noord holland, dr. M. J. Prinsen heeft de Ko ning Willem I-prijs van de Vereniging Nederlands Fabrikaat gisteren in de Sta tenzaal te Haarlem uitgereikt aan de broeders Herbert, Bastiaan en Johannes Vissers te Nieuw Vennep, directieleden van de N V. Vicon, fabriek van land bouwwerktuigen. De N.V. Vicon vierde ondanks haar gouden jubileum en is uitgegroeid van een kleine handel in landbouwzaden tot 's werelds grootste fabriek van hooibouw- werktuigen en Nederlands grootste fa briek van landbouwwerktuigen met ves tigingen in België, Duitsland en Amerika. De prijs werd uitgereikt wegens een be langrijke bijdrage tot Nederlands indus triële groei op plaatselijk peil, op grond van scheppende fantasie en vooruitstre vend vakmanschap. De commissaris, de voorzitter der vereniging, mr. H. H. A. de Graaf en de algemeen vice-voorzitter van de vereniging voor metaalindus trieën. de heer C. H. Brandt, voeden het woord. Vochtig, maar zacht (Van onze weerkundige medewerker) T?en onweersfront w gistermiddag en avond van het zuiden wit over ons land getrokken en heeft op enkele plaat- Zeer ac 1 Beek 42'n ■egenval en ook hagel ge- f waren de buien in Zuid- mr in Valkenburg 55 en in i. regen viel. Inmiddels zijn vochtige luchtstroom geko men, waarin het weer voor de meimaand een zeer groeizaam karakter heeft ge kregen. Er zullen opklaringen voorko men, maar wij doen er goed aan de regenjassen bij de hand te houden, want in de onstabiele lucht kunnen buien tot ontwikkeling komen. De temperatuur die tussen IS en 20 graden schommelt, blijft aangenaam. m t «v De Bilt verwacht tot zon- dagavond; Zonnige perloden, maar J#,: iim ook hier en daar een hui- Overwegend zwakke ■.jMkl]]-. wind. VrU warm. (Opge- maakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Zondag; zon op 4.46 en onder 20-57 uur; maan op 4-43 en onder 10-16 uur; 17 mei laatste kwartier. (Advertentie) DE BESTE BROMFIETS is en blijft de BERINI ƒ519- CEBR. HUISMAN HOGEWOERD 66—68 HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur waren dat de Noordatlantische-ver dragsorganisatie zuiver een defensief karakter heeft, en niets anders, zoi land er niet toe behoren," aldus Ger hardson. President Mohammed Ajoeb Khan vai Pakistan zal eerst dan bij de Verenigdi Staten protesteren, indien de Russische beschuldigingen zijn bewezen. „Mijn gering zal zich niet bang laten maken door dreigementen van de Sowjet Unie," ldus de Pakistaanse president. Inmiddels hebben de Russen Wash ington laten weten, dat maarschalk Wershinin, die vandaag in de V.S. zou arriveren, thuis blijft. De maarschalk zou, met negen hoge officieren, o.m. grote luchtbases in de V.S. bezoeken. Hij heeft zijn Amerikaanse collega, generaal White, de stafchef van de Amerikaanse luchtmacht, geschreven dat zijn bezoek beter kan worden uitgesteld tot een meer geschikt tijd- Dit in verband met de jongste gebeurtenissen. 25 32 12

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1