Jlicuwe £riJtsri)c (Garant Kamermeerderheid achter N.-Guinea-maatregelen In 84 dagen rond de wereld Vertrouwelijke informatie aan Kamerleden Geen landbouwakkoord te Luxemburg Russen zullen Powers volgens wet berechten Louw ontkent gesprek over rassenscheiding hamol weer vandaag! WOENSDAG 11 MEI 1960 BUREAUS: Steenstraat 37 Directde. Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel. 31441 ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal; 2.55 per maand0,59 per week ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter Directie: F. DIEMEB Hoofdredacteur: Dr. E CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvasticfi Is gbeblmo mgn hert ia tcgljcnspcef Eenenveertigste jaargang no. 11865 VERNIETIGENDE NOTA WAARDEVAST PENSIOEN Zie pagina 5 PRIMAIR: verheffing van de massa Zie pagina 7 Motie van P.v.d.A. verworpen men voor matrozen Amsterdam, de stad die van oudsher nauwe relaties heeft met de Koninklijke marine, heeft het plan opgevat een 150-tal gala- uniformen te financieren voor een ere-compagnie matrozen en de matrozcnkapcl. Zaterdagavond 21 mei wordt in het Olympisch sta dion een taptoe gehouden, waar aan tien militaire korpsen mee Een "ontwerp voor het teune is reeds gemaakt door de heer R. Smits uit Den Haag. Het bestaat uit een witleren uitmonstering van koppel met tassen en van ankiets op het donkerblauw van baadje en broek. Natuurlijk ontbreken de braniekraag en de matrozenpet niet. De leden van de pagnie worden uitgerust met dc traditionele scheepssabcl. Voor dc circa 150 uniformen is ƒ60.000 no dig, die men uit de taptoe-op brengst hoopt te verkrijgen. (Van onze parlementsredactie.) TAE door de regering aangekondigde versterking van de verdediging van U Nederlands Nieuw-Guinea heeft in beginsel de instemming van de meerderheid der - Tweede Kamer. Dit is gisteren gebleken tijdens het Kamerdebat over de brief, waarin minister Visser (defensie) de Staten- Generaal van de getroffen maatregelen op de hoogte heeft gesteld. De linkse oppositie verzette zich fel tegen de regeringsplannen, maar een motie-Burger (soc.), waarin de regering wordt gevraagd de brief van minister Visser „in nadere overweging te nemen", werd met 71 tegen 47 stemmen verworpen. De woordvoerders van de regeringsfracties waren het er over eens, dat de regering de plicht heeft de bevolking van Nieuw- Guinea zo goed'mogelijk te beschermen. Dat zij daartoe niet alléén in staat is, werd door minister Visser volmondig erkend. „Maar", zo voegde de be windsman eraan toe, „hulp van onze bondgenoten heeft geen zin, wanneer wij zelf niets doen aan de beveiliging van Nieuw-Guinea". Hij beloofde de betrokken Kamercommissies vertrouwelijk nadere inlichtingen over de maatregelen te zullen verstrekken. De minister maakte de Kamer duide lijk, dat de aangekondigde maatregelen een bescheiden aanpassing betekenen van de toch al bescheiden beveiliging van Nieuw-Guinea. Het besluit om de verdediging aldaar te versterken vloeit voort uit een conclusie, die reeds door vorige kabinetten is getrokken. De de fensieve middelen op Nieuw-Guinea zijn thans onvoldoende en een versterking had reeds eerder moeten plaatsvinden. Het tekort aan militair personeel materieel heeft bij de plaatselijke bevol king een gevoel van onbehdgen kweekt. De nu getroffen maatregelen, die binnen het raam van het mogelijke en noodzakelijke blijven, hangen ten nauwste samen met onze belofte as Papoea's, dat zij over eigen lot zullen mogen beslissen zonder daarbij gefrus treerd te worden door invloeden buitenaf. De bedoeling van de versterking 's: het keren van het eerste begin vai mogelijke aanval, in afwachting va ternationale hulp. Op die hulp kan vol gens de minister worden gerekend. Onze eigen inspanning zal de te verwachten bijstand zo effectief mogelijk m maken. Verder dient de versterking voor het tegengaan van infiltraties agressiviteiten van beperkte omvang. Van een bewapeningswedloop met Indo nesië is geen sprake. Het gaat slechts het vervullen van een zedelijke plicht ten opzichte van de bevolking var derlands Nieuw-Guinea. Weerloosheid kan een aanmoediging zijn voor agressie. Het voorhanden zijn van voldoende de fensieve middelen kan preventief wer ken. Uitvoerig zette de bewindsman uiteen, dat de versterkende maatregelen niet voor niets zijn genomen, maar samen hangen met de agressieve houding van Indonesië. Hij citeerde een aantal uit- TAE MINISTERS van de zes Euro- G* marktlanden zijn vannacht te -.uxemburg na twaalf uur vergade- en niet tot overeenstemming ge- omen over de opneming van de andbouw in de voorstellen van de luropese commissie tot versnelling -/an de Euromarkt. Zij hebben tot kwart voor vier in ie ochtend vergaderd en besloten londerdag opnieuw te Brussel bijeen e komen ten einde alsnog een op- ossing te vinden. Hoewel zoals de Nederlandse mi ster van landbouw, mr. V. G. M. arijnen, verklaarde de Duitse en ïderlandse standpunten iets dichter j elkaar zijn gekomen, weigerde hij te gaan op vragen naar de moge- kheid of men alsnog een akkoord u tot stand brengen bij de bespre ngen te Brussel. )ver het verloop van de besprekingen rdt nog gemeld, dat de Duitsers, die landbouw niet in het versnelling» m willen opnemen, en de Nederlanders opneming wensen, afzonderlijke be- ,-ekingen hadden gevoerd, doch to' ïerlei resultaat kwamen. Dp Frans initiatief kwam men toen na igdurig beraad tot een plan, waarbij t versnelling9plan voor de landbouw koppeld zou worden aan een gemeen- lappelijke landbouwpolitiek en aan ergangsbepalingen. Deze laatste zou- n gelden voor de tijd, waarin -nog geen meenschappelijke landbouwpolitiek u zijn tot stand gekomen en gericM n op omstandigheden, die de concur- itievenhoudingen verstoren. Bjj de be -eking van de praktische maatregelen •ek het onmogelijk op het late uur to» ?reenstemming te komen '.fgezien van het feit. dat de Duitse ,'ering nog de toepassing der versnel g op de landbouw moest goedkeuren, iren er van Franse en Nederlandse ie nog amendementen, die tot verda- ig hebben geleid Het uitstel van de beslissing over e landbouw had ten gevolge, dat men ok geen vast karakter kon geven aan e overeenkomsten over het algemene edcelte van het plan-Hallstein tot /ersnelling van de Euromarkt. Deze overeenkomsten houden in: Ver laging van het binnentarief piot 20 pro cent op 1 juli 1960, en op bepaalde voor waarden op 1 januari 1962; voorts een verlaging va-n bet buitentanief met 20 pet., waarvan 10 pet. onvoorwaardelijk en 10 pet. op grondslag van wederkerig heid; alsmede vaststelling van de datum voor de ingang der versnelling op 1 januari 1963. Voorts is aan de Europese commissie opgedragen bin-nen drie maanden voor stellen in te dienen voor de versnelling van de sociale positie in de gemeenschap. Hierbij herhaalde Nederland zijn be zwaar tegen gelijke beloning voor arbeid De ministers zouden heden 12 uur te Luxemburg opnieuw bijeenkomen o.m. over de banden met Griekenland en de Nederlandse Antillen. Uitnodiging aan de zeven De ministerraad van de Euromarkt heeft gisteren besloten een brief te rich ten aan de zeven landen van de kleine vrijhandelszone (E.VA.) om deze uit te nodigen tot een ministeriële bespreking over de moeilijkheden in de Europese landbouwpolitiek door vriendschappelij ke samenwerking en vrijgevige handels politiek. Nieuwe gouverneur bekent kleur Jimmie Houson Davis is gisteren de 41ste gouverneur van de Amerikaanse staat Louisiana geworden. De 53-jarige zanger van volksliederen heeft tijdens een korte inwijdingsrede verklaard een stugge tegenstander te zijn van rassenintegratie. „Wij zullen de rassenscheiding hand haven. Wij zullen onze levenswijze voort- zeten zonder compromis, zonder voor oordeel. zonder geweld", aldus Davis. Kustvaarder ten onder gegaan Het 121 ton metende Rotterdamse mo torschip Piet Schipper is gisteravond laat op de Noordzee gezonken ongeveer vijf kilometer ten oosten van Cromer aan de Engelse oostkust. De bemanning werd aan boord genomen door het Britse schip Charles Parsons, dat haar naar Londen bracht. Het was stormachtig weer toen het schip, waarvan de lading was gaan schuiven, ton onder ging. spraken van vooraanstaande Indonesi sche autoriteiten, die er in toenemende mate blijk van geven dat Indonesië streeft naar een zo spoedig mogelijke „bevrijding" van West-Irian. De infiltra ties van de afgelopen jaren hebben dit nog eens bevestigd. De versterking van het Indonesische militaire potentieel gaat trouwens veel verder dan voor handhaving van rust en orde in eigen land noodzakelijk is. Er is dus miskenbaar sprake van een dreiging de bevolking van Nieuw-Guinea 1 wacht van ons, dat wij al het mogelijke doen om daaraan het hoofd te bieden. In dit licht gezien is de aangekondigde versterking dan ook een 2eer eenvoudige zaak. Als het militaire apparaat ter plaatse onvoldoende is, behoort het te worden aangevuld en dat is nu geschied. Met prestige-overwegingen heeft dat niets te maken. Navo-verplichtingen De minister erkende, dat alles wat men doet -ter verdediging van nationale belangen, ten koste geschiedt van andere belangen. Het is een kwestie van wikkei: en wegen van wat op een bepaald ogen blik het belangrijkste is. De NAVO- commandanten en de direct betrokken bondgenoten zijn van cie maatregelen tot versterking van de defensie van N.-Gui- nea op de hoogte gebracht. Dat zij het met die maatregelen niet eens zouden zijn, moest de minister tegenspreken. Hij had persoonlijk de indruk gekregen, dat er bij de bondgenoten begrip bestaat voor ons besluit. In de Australische en Engelse pers heerst in ieder geval alles behalve ontstemming over wat Neder- land heeft gedaan. Met grote voldoening had de minister ook kennis genomen van de gevoelens van opluchting, die de aangekondigde versterking bij de bevol king van Nieuw-Guinea heeft teweeg gebracht. Het betoog van de minister was vooral gericht tegen de felle kritiek, die P.v.d A.-fractieleider mr. J. A. W. Burger op de regeringsmaatregelen had geuit. De heer Burger had in de eerste plaats geen goed woord over voor het tijdstip en de wijze waarop deze maatregelen ter kennis van de Staten-Generaal zijn ge bracht. Wat de zaak zo urgent, dat be slist geen vooroverleg met de betrokken Kamercommissies kon worden gepleegd? Mr. Burger had de indruk, dat de re gering het parlement voor een voldon gen feit heeft willen plaatsen. De F.v. d.A.. zo vervolgde hij, heeft wel degelijk, besef voor de Nederlandse verplichtin gen jegens Nieuw-Guinea, maar ze heeft te veel oog voor de internationale facet ten van het Nieuw-Guinea-probleem dan dat ze akkoord zou kunnen gaan met volledig nationale zeventiende-eeu\ politiek ten opzichte van dit gebieds deel. Nederland kan niet aan de andere kant van de aardbol het recht in eigen hand nemen. Mr. Burger keurde het be- leid-Soekarno en de jongste anti-Neder landse incidenten in Djakarta af. maar van werkelijk agressieve bedoelingen ten opzichte van Nederland (waarover de brief van minister Visser spreekt) had hij^ tot dusverre alleen iets in Dja karta gemerkt en niet in Hollandia. Spr. wenste ook een duidelijk antwoord op de vraag of met de V.S. van Amerika en het Verenigd Koninkrijk vooroverleg is gepleegd over de versterking van Nieuw- Guinea. Voorts vroeg hij om een uiteen zetting over de financiële consequenties van de troepenzendingen. De c.h. fractieleider dr. H. W. Tilanus noemde het gedruis, dat rond de brief van minister Visser is ontstaan, vol maakt overbodig en overdreven. Wel zou (Zie vervolg op pag. f) Joh, den Hertog naar de Ned. Opera (Van Kunstredacteur) vermoedelijk niet veel verder breiden. Over het terugtrekken van dirigent Alexander KraimhaLs hebben gisteren reeds commentaar geleverd. De invloed van de personeelsvereniging van de Ned. Opera is soms wat groot. Maar dat er een uittooht van solisten zou zijr bij die opera is beslist niet waar. Een och tendblad gaf vanmorgen onjuiste sug gesties. De vier solisten Gré Brouwen- stijn, M'Lmd Aandien, Anny Delorie en Guus Hoekman waren geen vaste solisten bij de Ned. Opera, doch gasten. Zij treden dus niet uit. Bovendien was Guus Hoek man vóór het conflict al geëngageerd Dusseldorp en zongen Mimi Aa**w> Anny Delorie al lang in resp. Hamburg en Frankfurt. De intendant van de Ned. Opera, mr. Event Oomelis, heeft nu vruchtbare gesprekken met de perso neelsvereniging en men verwaohit eer goede oplossing. De achttien vaste solis ten bij de Ned. Opera blijven <Je inebelling trouw. Bovendien zal dezer dagen de benoe ming afkomen van mr. Johannes den Her tog als dirigent bij de Ned. Opera, dus niet als muzikaal leider. Joh. den Hertog (geb. 1904) was geruime tijd le dirigent van de Kon. Vlaamse Opera te Antwerpen en gasteerde al meerdere malen bij de Ned. Opera. Hij is niet direct een groot heid. maar wel een goed organisator een uitstekend trainer. Om de Ned. Opera werkelijk uit alle impasse te redden bovenal organisatorisch talent nodig. En mensenkennis. Als Joh. den Hertog die eigenschappen bezit behoeft men zich nog niet zo bang te maken. De controlekamer van de Tri ton, die onder water de wereld rond is geweest. Er moet zoals men ziet heel wat in de gaten gehouden worden in deze kamer, waar men controle heeft op de elektronische in stallatie van het schip, dat op atoomkracht duikt, stijgt en voortbewogen wordt. Een postkoets heeft gisteren voorafgegaan door vier huza ren in gala-uniform, een snel heidswedstrijd aangebonden tegen een combinatie jeep helikopter. Het ging erom een boodschap te brengen naar een podium op de Leusderheide bij Amersfoort. Een en ander was een attractief onderdeel van de negende toerwagenrally van de Kon. Ned. vereniging vaii transportondernemingen, met als eindpunt de Vlasakkers bij Amersfoort. Foto: Postkoets en huzaren onderweg. Zij werden met slechts een gering verschil geslagen door de jeep en de helikopter. (Het verslag vindt men op pagina 5.) Enorme tijgerhaai bij Hollandia Een reusachtige gevlekte tijgerthaai van meer dan zes meter lengte heeft enkele dagen lang de baai bij Hollandia in Ne derlands Nieuw-Guinea onveilig gemaakt. Dc politie maaikte in bootjes jacht op het dier, dat zich eohter van de schoten niets aantrok en bleef rondzwemmen nabij de schepen, van welker afval het De fierste keer merkte men het dier op in een bij'baai, waan- altijd kinderen zwemmen en het zooht zelfs in zeer on diep water naar een prooi. Nog nimmer had men daar een dergelijk monster ge zien. Dinsdag echter meldde de politie, dat de haai dood op de rug drijft in 20 meter diep water en men zal trachten het te bergen. Protestnota uit Moskou een nota overhandigd, waarin zij krachtig protesteert tegen het over vliegen van een Lockheed U-2, die op 1 mei omlaag werd geschoten. Vol gens de nota zal de piloot van dit toestel, Francis Powers, „overeenkomstig de bepalingen van de Russische wetten worden berecht". De nota be schrijft de grensscheiding als een gevolg van een weloverwogen Ameri kaans beleid. De Amerikaanse regering verergert de internationale span ning door haar goedkeuring aan het optreden van haar vliegers te geven. In de nota wordt geconcludeerd: „Het spreekt vanzelf dat de Sowjet regering onder dergelijke omstandigheden ge dwongen is haar strijdkrachten strikte bevelen te geven, alle nodige maatrege lten te nemen tegen de schending van d grenzen door buitenlandse vliegtuigen' Over de lezing van het State Depart ment van het incident wordt gezegd dat daarin niet slechts geprobeerd wordt pro vocatieve vluchten van Amerikaanse vliegtuigen te rechtvaardigen, n dat deze ook erkent dat dit optreden normaal verschijnsel is en dus in feite verklaart dat in de toekomst de V.S. van plan zijn voort te gaan het Sowjet luchtruim binnen te dringen voor spio- nage-vluchten. De Russische nota dreigt met vergel dingsmaatregelen bij herhaling vai incident. Het State Department heeft gisteren verklaard, dat de V.S. hun bondgenoten, die door Chroesjtsjef geïntimideerd zijn of worden, zullen bijstaan. De woordvoerder van hot ministerie voegde hier aan toe, dat Pakistan, kije en Noorwegen geen enkele verant- Bijeenkomst Britse Gemenebest De Zuidafrikaanse minister van buiten landse zaken. Louw, heeft gisteren met kracht dc berichten tegengesproken, als hij maandag urenlang met de andere ministers van het Britse Gemenebest hebben geconfereerd over het ra vraagstuk in zijn land. Hij liet er voorts geen twijfel ove staan dat de politiek van rassenscheiding verkort door de regering van de Unie 1 worden voortgezet. „Wij maken spraak op het recht te blijven bestaan," de minister, die erop wees dat lei dinggevende figuren uit de, inmiddels Vier jaar voor dr. Schultze Dr. Walter Schultze, een 66-jarige voor malige ambtenaar van het Beierse mi nisterie van binnenlandse zaken, is gis teren in hoger beroep tot vier jaai dwangarbeid veroordeeld wegens mede werking tijdens de oorlog aan de moorc "80 geesteszieken, die niet in staat n te werken. Schultze. die in de Tweede Wereldoorlog de leiding had Instellingen voor geesteszieken in Beie hen, zei nooit te hebben gevoeld iets kwaads of een misdaad te hebben be gaan daar een bevel van de Führer Hij was .eerder tot drie jaar gevange nisstraf veroordeeld, maar de openbare aanklager was in hoger beroep gegaan Atoomduikboot Triton breekt records Drieëntachtig dagen, tien uur en vijftien minuten bleef 's werelds grootste onderzeeër, de atoomduik boot Triton, onder water en voer in die tijd in record-tempo rond de we reld. Gisteren werd de gezagvoerder van de Triton, captain Edward Beach, voor deze opmerkelijke pres tatie beloond met het legioen van verdienste. President Eisenhower overhandigde persoonlijk dc versier selen van dc hoge, Amerikaanse on derscheiding. De 42 bemanningsle den werden gepromoveerd. De Triton (7.750 ton) verdween op 16 februari onder de wateroppervlakte bij Long Island. Acht dagen later werd de evenaar gepasseerd, vandaar naar de Falkland eilanden en terug naar Mon tevideo. Op 7 maart werd Kaap Horn gerond. Dertien dagen later passeerde het schip ten zuiden van Hawaii. Hoewel de Triton rriet de 84 dagen hel „record" van de Magellaenexpeditie, die van 1519 tot 1522 rond de wereld trok, ruimschoots heeft gebroken, had het allemaal toch wel iets sneller ge kund. Totaal werden 41.519 mijl onder water afgelegd. De route rond dc wereld is iets langer dan 30.708 mijl. De omweg maakte de Tritoa om de bootsman, die De Triton kwam nog een tweede keer boven water: ter hoogte van Ca diz werd een eresaluut gebracht voor Magellaen, die vandaar wegzeilde voor zijn eerste tocht rond de we reld. Beide keren kwam de Triton echter slechts met de toren boven Het was dus een ietwat bleke cap tain Beach, die voor de kust van Dela ware door een helikopter van boord werd gehaald. De helikopter bracht de zeeman naar het Witte Huis, waar hij de onderscheiding van president Eisenhower in ontvangst nam. verboden, negerorganisaties, communis- Tezelfdertijd verklaarde de minister voor naturellenzaken, De Wet Nel, Kaapstad, dat het passenstelsel in feite een bescherming van de Bantoes houdt. Wij hebben nog nooit zoveel dewerking van de Bantoes ondervonden als thans, zei de minister. Uit Londen wordt vernomen dat de Gemenebestconferentie gisteren gespro ken heeft over de mogelijkheid dat Zuid- Afrika een republiek wordt. Het gesprek hierover wordt vandaag voortgezet. De nieuwe staat Ghana heeft giste officieel op de Gemenebestconferentie bekendgemaakt dat zij per 1 juli republiek zal zijn. De premiers var Gemenebest zijn het erover eens Ghana na 1 juli volledig lid van Gemenebest moet blijven. Ghana heeft toegezegd, dat het koningin Elizabeth zal blijven erkennen als symbolisch hoofd van het Gemenebest. India en Pakista: totnutoe de enige republieken binnen het Gemenebest, erkennen de Koningin eveneens als symbolisch hoofd. Korea stelt orde op zaken Vandaag is een wetsontwerp tot wijzi ging van de grondwet bij de Zuidkore- aanse Nationale Vergadering ingediend. Dit ontwerp, dat de vestiging van een kabinet beoogt dat verantwoording ver schuldigd is aam het parlement, voorziet voorts in verkiezingen voor het parle ment binnen 45 dagen na de aanvaarding van het wetsvoorstel. Binnen vijf dagen na haar eerste eenkomst zal het nieuwe parlement de president van Zuid-Korea kiezen. Daarna zal de president een lid van de assemblee tot premier benoemen, waaraan de Natio- lale Vergadering haar goedkeuring zal noeten heohten. Weinig verandering De Bilt verwacht dagavond Vrij zonnig maar op enkele plaatsen ook een regenbui. Matige af en toe vrij krach tige wind tussen noordoost cn oost. Ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag (Opgemaakt om 11-15 uur) Donderdag 12 mei woordelijkheid dragen in verband met het vliegtuigincident. De V.S. hebben voorts Japan de verzekering gegeven, dat de vliegtuigen van het type U-2, die in Japan zijn gestationeerd, alleen ge bruikt zullen worden voor meteorologi sche waarnemingen. De belofte om de bondgenoten bij te staan wordt ook gezien als een beroep van de V.S. op die bondgenoten om Ame rikaanse vliegtuigen niet te verhinderen op te stijgen van hun basis voor ver kenningsvluchten boven de Sowjetunic. Na dc ontwerper Johnston heeft nu ook de Amerikaanse afgevaardigde Cla rence Cannon gezegd, dat de Russen „een foto van een hoop schroot" i.p.v. de U-2 hebben verspreid. Cannon zei. dat Amerikaanse vliegtuigen sinds 1946 meer dan 2000 maal het Russische lucht ruim zijn binnengedrongen. Ambassade onschuldig Dit alles heeft Chroesjtsjef niet ver hinderd allerhartelijkst op te treden te gen de Amerikaanse ambassadeur in Moskou. Zij ontmoetten elkaar maan dagavond op de Tsjechische ambassade. De volgende morgen zou de Amerikaanse ambassadeur naar Parijs vertrekken voor de voorbereidingen van de tooconferen- Chroesjtsjef schudde demonstratief ambassadeur Thompson de hand en ver zekerde hem zijn eerbied en vriend schap. Het was een duidelijke demon stratie van het Russische vertrouwen dat de ambassade niets van het incident wist en dat de diplomatieke betrekkin pen niet onder het gebeurde zullen lij- De Noorse ambassadeur Ganderson werd minder vriendelijk bejegend Chroesjtsjef voegde hem toe: U wist van deze vluchten, dat kan ik aan uw ogen zien". De piloot zou verklaard heb ben op weg te zijn naar een Noorse vliegbasis. (Advertentie) DE BESTE BROMFIETS is en bl(jft de BERINI ƒ519,- GEBR. HUISMAN HOGEWOERD 66—68 HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1