NEDERLAND VIERDE EEN STRALEND FF,EST
„Beschaamt de jeugd
van 1940 niet"
POLAROID
Doe-open-actie heeft al
ruim f 605.000 opgebracht
Elke plaats vierde op
eigen wijze feest
Brillen met 100°)0 rendement
GD
Qiurchill zond
boodschap
GROOTSE WAPENSCHOUW
(voor Koningin en Prins)
ZONDER VLIEGTUIGEN
Fascinerende ballonrace -
symbool der vrijheid
Pope in beroep
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
7
VRIJDAG 6 MEI 1960
Boodschap aan jongere generatie:
(Van een onzer redacteuren.)
T^IT dan zei mevrouw prof. dr. G. van der Molen op de morgen van
Bevrijdingsdag '60 tot de duizenden jongeren uit het gehele land van
alle rang en stand, die naar de Dam te Amsterdam waren gekomen om
deel te nemen aan het jeugdappèl, dat het nationaal comité viering be
vrijdingsdag had georganiseerd. Dit dan zei ze, en in haar woordèn richtte
zij zich over de hoofden van de duizenden heen tot de gehele Nederlandse
jeugd:
„Waarom zijt gij hier op dit
jeugdappèl? Dit kan alleen maar
zijn om u te bezinnen op verleden,
heden en toekomst. Want wil be
vrijdingsdag geen loze klank zijn,
dan is het nodig, dat we ons trach
ten te verdiepen in hetgeen in de
jaren 1940-'45 over ons volk is ge
komen. Toen de oorlog uitbrak
was er een jeugd, die, argeloos op
gaand in de dingen van de dag,
met verbaasde ogen de verande
ringen gadesloeg, maar die wei
gerde te gehoorzamen aan de be
velen, die, naar zij wist, in strijd
waren met het recht. De jongens
en meisjes van toen verzetten zich,
en in dat verzet hebben zij voor
aan gestaan. Zij deden dat niet
omdat zij het avontuur zochten, al
zullen er in het begin bij enkelen
wel avonturistische neigingen zijn
geweest, doch zij gingen in verzet
uit hogere motieven. Sommigen
van hen hebben daarvoor fret laat
ste en het hoogste offer gebracht."
Overtuiging
„Een jongen, die ter dood veroordeeld
was, zei tot zijn rechters: „Wat ik heb
gedaan, heb ik gedaan uit overtuiging, en
ik ben bereid voor die overtuiging te ster
ven. Het nationaal-socialisme heb ik altijd
gehaat, de Duitsers heb ik niet gehaat".
En in zijn afscheidsbrief schreef hij:
„Tracht een betere verstandhouding te
bevorderen tussen de volken onderling en
reik de hand aan de Duitse jeugd".
Nederland kan trots zijn op zijn jeugd
van toen, en wij.brengen haar een ere
saluut. Doch dat ere-saluut heeft alleen
zin als het huidige geslacht evenals zij
bereid is te vechten voor het behoud van
de vrijheid. En zou de jeugd van nu dat
niet zijn? Zou de jeugd van nu niet in
staat rijn tot een zelfde geestelijke weer
baarheid?
Daarom bouwt u de toekomst zo, dat
men over 15 over 20 jaar, kan zeggen,
dat de jeugd van 1960 de jeugd van 1940
niet heeft beschaamd".
„Ook nu wordt onze vrijheid bedreigd,
en de menselijke waardigheid met de
voeten getreden; in vele landen heerst
een hongersnood. Dat alles mag jullie
niet onverschillig laten. Jullie mogen niet
achterblijven ten aanzien van de jeugd
van voorheen, die zich verantwoordelijk
wist voor anderen. Spant daarom alle
krachten in om een wereldorde op té
bouwen, waarin alle volken in vrede en
veiligheid kunnen leven. Zet de schouders
Prinses Beatrix ontving van de
heer P. van Haale, leider van de
Doe Open"-actie, een symboli
sche sleutel bij de overhandi
ging van de opbrengst (meer
dan 600.000 gulden).
onder en laat je door geen tegenslag
ontmoedigen. Wat van jullie wordt ge
vraagd is dit: trouw in dienst van de
Klank en kleur
Het jeugdappèl. waarop de (voorlopige)
opbrengst van de actie „Doe Open"
door de Nederlandse jeugd voor de vluch
telingen uit de kampen Ohmstede en
Friedrichsfeld in Duitsland ter hand ge
nomen bekend zou worden gemaakt
had de jeugd van het gehele land naar de
hoofdstad getrokken. Alle provincies wa
ren vertegenwoordigd, en uit alle provin
cies was jeugd van alle rang en stand.
Zij maakte van dit appèl een festijn van
klank en kleur, waaraan groter luister
werd bijgezet door de aanwezigheid van
prinses Beatrix.
Het was echt een feest voor en door de
jeugd, al ontbraken de toespraken van
de ouderen niet. Mr. H. A. M. T. Kolf
schoten, voorzitter van het nationaal co
mité, heette de jeugd hartelijk welkom.
Hij *el ojn. „Deze Jonge representanten
van alle gewesten willen hun vreugde
mengen in de nationale jubel over de her
wonnen vrijheid. Zelf hebben zij de oor-
logs- of bezettingsellende niet of nauwe
lijks aan den lijve ondervonden. En als er
met hen over wordt gesproken, dan kan
één zin en één doel hebben, nl.
hen te doordringen van de vreugde en
het voorrecht der vrijheid, herwonnen
door het offer van duizenden. Die vrijheid
betekent in wezen de aanvaarding en ver
wezenlijking van het beginsel van eerbied
de naaste, ook als grondslag voor
het bestaan van de Nederlandse natie. Op
deze wijze wordt dit appèl van de jeugd
een nationale uiting in de hoogste zin".
Een luchtig programma hield de dui
zenden op de Dam een uur prettig bezig.
Er werd gedeclameerd, gezongen en ge
danst, en er was een groot défilé met
veel vlaggen en veel muziek.
Maar het voornaamste was wel de me
dedeling van de heer P. van Haaien, lan
delijk actie-leider van „Doe Open" over
de stand van het ogenblik. Een zes ton
zou de Nederlandse jeugd bijeen moeten
brengen, en die zes ton is nu reeds over
schreden. Want op 1 mei was al een be
drag van f 605.000,- bijeen, en in verschei
dene steden worden de acties nog voort-
'gezet.
De vertegenwDordigers van de elf
provincies* die destijds de actie zijn
begonnen, vertrokken na de bekend
making naar de kampen om de be
woners te vertellen, dat zij hun cen
tra in de nieuwe woongebieden krij
gen. De Prinses gaf het startsein voor
het vertrek.
„Dit wonder bijzonder gedenken"
TN HET Amsterdamse Concertgebouw
is gistermiddag een nationale her
denkingsbijeenkomst gehouden, die
werd bijgewoond door de Koningin,
de Prins en de prinsessen Beatrix en
Irene. Op de bijeenkomst die als
thema had de woorden „Dit wonder
bijzonder gedenken", uit een van de
Valeriusliederen, hield prof. dr. G.
Asselbergs een rede over de rin van
de vrijheid.
In onderworpenheid, zei hij, is de mens
overgeleverd aan andermans willekeur,
in vrijheid vindt hij zijn eigen inzicht
door het te toetsen aan wat anderen
denken. De herinnering aan de bezet
tingstijd moet ons ertegen waarschuwen,
de herwonnen vrijheid gering te schat
ten, aldus prof. Asselbergs. Aan de sa
menkomst werkten onder meer mee het
Nederlands ballet, de Koninklijke mi
litaire kapel en enkele voordrachtskun
stenaars. Talrijke autoriteiten van parle
ment, overheid en kerk woonden de
samenkomst bij.
Het Binnenhof in Den Haag was ver
anderd in een feestelijk marktplein. Hier
verkocht de jeugd zelfvervaardigde pro-
dukten, waarvan de opbrengst bestemd
is voor gebrekkige kinderen uit het
Midden-Oosten.
De burgemeester van Wagenlngen
legde een krans bij het beeld van „De
bevrijde mens" voor het hotel „De We
reld". waar de Duitsers in 1945- de capi
tulatievoorwaarden tekenden.
Hoogtepunt van het feest in Rotter
dam was de opstijging van twaalf bal
lons voor een race om de bevrijdings-
De burgemeester van Amsterdam,
GROTERE CLIP-OVERS WAS HET ANTWOORD
Het ei van Columbus. De1
nieuwe 'wijde hoek' lens van
de Polaroid clip-over nr. 171
het simpele antwoord op
moeilijkheden van duizen
den brildragers en sportsmen.
Het oppenlak van de 171
nam toe met 27,8 Schuin
invallend licht raakt de pupil
eer. Een simpele ver
betering voor een onschatbare
toename van kijkgenot. Alle
Polaroid clip-overs en sun
glasses presenteren de polari
serende Polaroid lenzen.
Uiterst licht, en vrijwel
breekbaar. Zij kappen reflec-
beschcrmen tegen ul-
tra-violette straling. Het beeld
wordt transparant - wonder
lijk mooi. Kies de splinter-
vrije - ja, sportsmen splinter-
vrij Polaroid sunglasses of
clip-overs. U ziet cr meer en
beter mee. Zie het verschil
- morgen reeds.
Polaroid zonnebrillen, ni
flatteuze modellen voor haar,
krachtige ontwerpen
hem, f 16.— tot f 25.—
Clip-overs - vederlicht
brildragers - óók met 'wijde
hoek' lenzen f 14.
Polaroid sunglasses uitsluitend
bij de opticien, de vakman
voor het beter zien.
(D and POLAROID, registered trademarks of Polaroid Corporation, Cambridge, Mass.. TT.S.A.
mr. G. van Hall, nam het uit Normandië
afkomstige bevrijdingsvuur in ont
vangst, dat een estafetteploeg van Maas
tricht naar zfjn stad had gebracht.
In Roosendaal werd een monument
onthuld, dat de herinnering levend zal
houden aan de bevrijding van deze
plaats door de Britse troepen.
Sir Winston Churchill heeft een bood
schap gezonden aan het Nederlandse
volk ter gelegenheid van de 15de ver
jaardag van zijn bevrijding. Deze bood
schap werd door de Britse ambassadeur
sir Paul Mason aan minister-president
prof. dr. J. E. de Quay overhandigd.
De boodschap werd bovendien door
drie Dakota's van de Koninklijke lucht
macht boven het Kanaleneiland in
Utrecht gedropt De Dakota's wierpen
20 parachutes met containers uit, waar
van een de boodschap van Churchill
bevatte. In de andere bevonden zich ba
bypakketten bestemd voor de kinderen,
die gisteren in Utrecht werden geboren.
Het verheugt mij deze gelegenheid te
hebben om het dappere volk van Neder
land een groet te zenden ter gelegenheid
van de vijftiende verjaardag van zijn be
vrijding aan het eind van de laatste oor
log. Wij in Groot-Britannië waren er trots
op u als oorlogskameraden te hebben in
de strijd tegen tyrannic en onderdruk
king. Thans, in een tijd van vrede, ver
heugt het ons tezamen met u de zaak
van vrijheid en gerechtigheid hoog te
houden. Gij hebt een lange, glorieuze
geschiedenis. Mogen, onder uw roem
ruchte Huis van Oranje, welvaart en
voorspoed in de jaren die voor ons liggen
uw deel zijn. Winston S. Churchill".
Een van de machtigste onder
delen van het défilé tn Ede: de
„Honest John"-raket trekt
langs het Koninklijk podium.
Prinses Wilhelmina hoorde op het bordes van paleis Het Loo een
aubade van 5000 schoolkinderen aan. Na het zingen bracht de Prinses
zelve een driewerf hoerü uit op het Koninklijk paar.
(Van een onzer verslaggevers.)
MET ongeveer vierduizend militairen van leger, vloot en luchtmacht,
vier muziek- en zes tamboerkorpsen, tweehonderd motorvoertuigen
en gevechtswagens, tientallen vuurmonden, vier Honest John's lanceer-
inrichtingen en vijfentwintig tanks is het défilé, dat gisteren langs het ere
podium van koningin Juliana en prins Bernhard over de oude rijksweg bij
Ede trok, de grootste en kleurrijkste wapenschouw van de Nederlandse
strijdmachten sinds de bevrijding geworden.
Aan het spectaculaire overzicht vai
verschillende wapens en tenues vai
krijgsmacht ontbraken helaas de vlieg
tuigen van de Marine Luchtvaartdienst
vele tientallen straaljagers van de
luchtmacht. Kort voor de aanvang van
het défilé werd bekend gemaakt, dat de
parade-commandant, generaal-majoor D.
C. de Vries, het in verband met de wi
omstandigheden (het zicht van de vliegers
minder dan acht kilometer) raadza-
had geacht dit onderdeel van het
programma te laten vervallen.
Het vijf kilometer lange défilé werd ge
opend door twaalf motorrijders van de
Koninklijke marechaussee, gevolgd door
de jeep van generaal-majoar De Vries en
de jeeps van zijn staf-officieren. Hierna
volgden vier compagnieën van de Marine
nan), die twee vaandels meevoerden.
Nadat de troepen van land- en luchtmacht
f1875 man), die o.a. werden begeleid door
de Koninklijke militaire kapel met het
tamboerskorps van het He Garde batal
jon grenadiers in ceremoniële tenue, volg
den de gemotoriseerde en gemechaniseer
de onderdelen. De veldartillerie nam deel
met door zware trekkers voortbewogen
!5-ponders, 155 mm houwitsers en 8" hou
witsers. Ook de nieuwste wapens van de
artillerie werden meegevoerd in het bij
zonder afwisselende schouwspel: een ra
ketbatterij, bestaande uit vier Honest
John raketten en lanceerinrichtirveen, die
op grote wagens zijn gemonteerd
De genietroepen waren tegenwoordig
et zeer zwaar materieel: tankdozers,
Sherman tanks bulldozerblad, vracht
auto's voor brugslag. kranen en machines
graafwerkzaamheden. Het ruim drie
kwartier durende défilé werd besloten
door de cavalerie met een eskadron Chaf-
feetanks voor verkenningsdoeleinden en
eskadron Centuriontank*
Velen genoten van schouwspel
TTET IS EEN evenement van for-
maat geworden, de race om de
Trophée de la Liibération. Rotter
dam heeft uitbundig van dit festijn
genoten. Van vroeg in de morgen, toen
de eerste toebereidselen werden ge
troffen, tot aan het moment waarop
de laatste van de tien ballons het
luchtruim koos, hebben tallozen hei
Afrikaanderplein omzoomd. Overi
gens, tot de Maasstad hebben de bal-
lonvaarders hun activiteiten niet be
perkt: zelfs in de Biesbosch en ii
Klundert hebben ze de bevrijdings
feesten luister bijgezet. De Ameri
kaanse Constance Wolf werd winna
res.
Een kleine plechtigheid ging aan d
start vooraf: de gloednieuwe ballon Al-
van de Zwitser Fred Dolder moest
nog worden gedoopt. Joan Fontaine
Amerikaanse filmster die later met Con-
:e Wolf zou opstijgen, mocht deze
handeling verrichten. Ze deed het met
fles jenever....
tet weer was zo goed ala de ballon-
irders zich maar konden wensei
had de wind een tikkeltje straffer kun-
zijn. Om enkele minuten over half
ging de eerste ballon de lucht in Het
die van de Haagse notaris Jacques
Demenint. Weldra volgden de Fransman
Charles Dolfus, die met een reserveballon
vloog, omdat de- zijne aan de- Frans-Be)
gische grens was „opgehouden", de Belg
Albert van den Bemden, de Amerikaanse
Constance Wolf, de Belgische Jeanne de
Bast. de Zwitser Fred Dolder, de Rotter
dammer Ben Steeman, de Belg Francois
Schaute, de Amerikaanse Francis Shields
i de Belg Lucien Segers.
Gemiste kans
De twaalfjarige Hagenaar Herman de
Meester miste op het nippertje de kans
van zijn leven. Enkele minuten namelijk
oordat het commando: „Vulslurf open
alles los" weerklonk, vroeg Francois
Schaut een „lichtgewicht" als passagier.
Hermans 59 kilo echter bleken te veel en
hij moest de ballonmand weer verlaten.
„Geen nood", zei Lucien Segers. ,Je kunt
met mij nog meeMaar ook voor
Segers' ballon was Hermans gewicht te
groot.
Precies een half uur nadat de eerste
ballon was vertrokken, onder meer nage
wuifd door het Rotterdamse burgemees
tersechtpaar, ging de laatste de lucht
Er was weinig wind, zodat ze bijna lood
recht stegen. Het duurde vrijklang
dat de kleurige gevaarten uit het ge
zicht waren verdwenen, voordat de hori
zon de enorme Edammer kazen aar
gezicht onttrok.
Alle luchtreizigers hadden een bosje
Floriade-tulpen meegekregen en van
ringe hoogte al gingen ze het publiek
deze bloemen vereren. De Rotterdamse
bankdirecteur Ben Steeman gooide bo
ven het zuidelijk stadsdeel een parachute
met een weerkundeballon uit. De heer
Voortman uit de Heenvlietstraat in Pen-
drecht was de gelukkige vinder, zodat hij
op uitnodiging van de Haagse ballonclub
mag kiezen tussen een reisje per ballon,
per zweef- of per verkeersvliegtuig.
De deelnemers aan deze wedstrijd had
den de opdracht gekregen hun-ballon op
een denkbeeldige cirkel met een straal
van 24 km en Rotterdam als middelpunt
neer te zetfcn. Het was Dollfus, die als
eerste op de- grond kwam. Zijn reserve-
ballon was „zo lek als een mand" en hij
was wel gedwongen te omstreeks half
twee op de grens van Ridderkerk en
ïendrecht te landen. Lucien Segers volg-
m kwart voor twee. Hij koos in de
gemeente Ridderkerk een bijzonder
ongelukkig landingsterrein uit: het
land van een boer, die zich onmiddellijk
gedwongen voelde om haar liefst f 150
schadevergoeding te vragen. Segers is
zonder betaald te hebben vertrokken....
De Zwitser Dolder landde op de zg.
Petrusplaat, een eiland van 200 ha midden
de Biesbosch. waarop één boerderij
staat. De boer, die de naam De Dood
draagt, schrok wel maar was niettemin
bereid Dolder bij zijn landing te helpen.
Een boot was gecharterd om de Albis uit
zijn isolement te halen.
De 54-jarige mevrouw Constance Wolf
uit Philadelphia kwam als laatste neer.
Om half vijf zette ze haar enorme ballon
In Klundert aan de grond. Mevrouw
Wolf heeft al haar mededingers om de
bevrijdingstrophee overtroefd: ze kwam
het dichtst bij de landingscirkel.
Woensdag hebben wij reeds uit
voerig melding gemaakt van de
herdenking der gevallenen in de
Ridderzaal, waar de Koningin de
erelijst aan de Tweede Kamer
heeft overgedragen. Bij de door
prinses Wilhelmina geschonken
vlag verwijlden de prinsessen.
Ons Koninklijk gezin was één
met zijn volk, toen het dé doden
herdacht.
werd bijgewoond, bood kolonel W. A.
Feitsma als voorzitter van het comité van
officieren de Koningin het erepodium aan
als blijk van hulde. Vanaf het nieuwe
podium, dat dient als vervanging van het
in de oorlog verloren gegane baldakijn,
sloegen do Koningin, die was gekleed in
een kanariegeel ensemble en de Prins, die
het uniform droeg van inspecteur-gene
raal van de landmacht, de parade met
zeer grote belangstelling gade.
Naast het Koninklijk paar hadden ook
de ministerpresident, prof. dr. J. E. de
Quay, de minister van defensie, ir. S. H.
Visser en de staatssecretarissen van de
fensie M. R. H. Calmeijer en P. J. S. de
Jong plaats genomen. Op de houten tri
bunes links en rechts van het erepodium
zaten enkele ministers, leden van de Raad
van State, Kamerleden, ambassadeurs, ge
zanten en zaakgelastigden en vele vlag
en ópperofficieren.
Van heinde en ver waren de bezoekers
gisteren naar Ede gekomen. Onder hen
bevonden zich ook zeer vele Duitse toe
risten. Enkele uren voor het begin ston
den de tooschonwers ter hoogte van de
podia al rijen dik. Op de heide langs de
rijksweg waren grote parkeerplaatsen in
gericht voor duizenden auto's. Na het de-
filé ontstonden ernstige verkeersmoeilijk
heden tot ver in de omtrek van bet Gel
derse dorp.
(Advertentie)
De kleine kunst
maarmet 'n grote K. De kunst van.
smakelijk koken wordt veel eenvoudiger
als U Maizena Dureya gebruikt het
ideale bindmiddel voor groenten, toepen
Koningin ontving
550.000 kaarten
Ruim 550.000 bevrijdingska&rten zijn de
afgelopen weken op paleis Soestdijk ont
vangen. Deze kaarten vertegenwoordigen
een belangrijk bedrag, waarvan de hoog
te nog niet is berekend. Dit is gisteren
medegedeeld op een bijeenkomst ten
paleize waar onder meer aanwezig was
het dagelijks bestuur van de stichting
Nederlands comité Vluchtelingenjaar
1959—1960.
De Koningin sprak een kort woord.
Zij zei:
„Ik ben buitengewoon blij, deze grote
stapels briefkaarten te hebben ontuan-
gen. Al deze kaarten bü elkaar maken,
dat er een belangrijk bedrag voor het
werk ten behoeve van de vluchtelingen
kan worden afgedragen. Hiermee hebt
gij allen tezamen een prachtige bijdrage
geleverd tot verbetering van het lot van
de gasten van onze vrije wereld: de
vluchtelingen. Gij hebt uu> blijdschap en
dankbaarheid om onze bevrijding ook
met deze daad tot uitdrukking gebracht.
Ik kan alleen maar hopen, dat we onze
ereschuld ten aanzien van deze mensen
geheel kunnen omzetten in een hun te
ruggeven van hun geloof tn onze vrije
maatschappij en hun een nieuto levens
begin kunnen verschaffen. De wereld ie
klein geworden door de nauwe verbin
dingen die er gekomen zijn, maar zij is
groot geworden in zoverre dat we ons
ook niet meer kunnen onttrekken aan
onze verantwoordelijkheid voor al onze
medemensen en in het bijzonder niet ten
aanzien van hen, die hun vertrouwen in
ons hebben gesteld".
Na afloop van de bijeenkomst bezich
tigde de Koningin nog enkele kaarten,
die door kinderen van zwakzimni gen ge
stichten vervaardigd waren.
De Koningin heeft vanmiddag verte
genwoordigers ontvangen van de vluch
telingenorganisaties, die hebben bygedra.
gen aan de vluchtelingententoonstelling
„Ontheemd, maar ongebroken" in het
voormalige paleis Noordeinde In Den
Haag.
De vertegenwoordigers waren afkom
stig uit Estland, Letland, Litauen, Polen,
Rusland, Oekraïne, Bulgarije, Zuidslavië,
Tsjechoslowakijc, Hongarije, Roemenië,
Palestina, Algerije en Hongkong.
De te Djakarta ter dood veroordeelde
Amerikaanse vlieger Pope heeft b|J het
Indonesische hooggerechtshof hoger be
roep aangetekend tegen bet vonnis van
de krijgsraad, waarbij hi) ter dood ver
oordeeld werd wegens hulp aan de op
standelingen.
