Ook in deze tussentijd
wenkt het licht
Dodenherdenking met
zang en voordracht
Bevrijding in de Pieterskerk
E
Eerste les dr. Hartman over:
Het onvolmaakte kristal
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
19
VRIJDAG 6 MEI 1960
Ds. Haan (Luth.) liturgcl.s.
Van Achterberg (Hervormd)
was de prediker
f de Pieterskerk geheel bezet. Nu voor de bevrij-
dingsdienst, waarin ds. H. J. A. Haan, Luthers predikant te Leiden, en
ds. H. J. van Achterberg, Hervormd predikant, voorgingen. Fijn, dat er
zóveel mensen waren, want het was een hartverwarmende samenkomst met
spontaan en goed zingen van de« Gemeente en het Maranathakoor onder
de vertrouwde leiding van mevrouw Truus Massaar-van Driel, een heer
lijke liturgie met ds. Haan als bekwame en ervaren voorganger en een
kernachtig en uitzicht-biedend woord van ds. Van Achterberg.
Uitbundig scheen de zon door de rai
op de mensen, op de witte orden
dienst en op de bloemen en takken
de pilaren en voor de preekstoel.
Laten wij de onganist niet vergeten: hij
nam de mensen mee in een overspoelend
lied. Wat straalt de rijkheid van dat lied
je tegemoet als er waarachtig met
gave wordt gezongen.
Zo dachten wij na de dienst bij het
maken van dit verslag. Ontbreekt het
daaraan vaak niet? Onvergetelijk het
ogenblik waarop wij de remmen
gooien en mogen staan dn het volle licht.
Dat gebeurt als wij ons hebben „uitge
leverd" aan de zachte, genezende kraoh-
ten van de trouwe, altijd liefhebbende
God.
De gebeden van ds. Haan en de preek
van ds. Van Achterberg vloeiden uit
en mondden uit in dat gelukkige levens
perspectief.
Het leven IS waarlijk niet zo aanlokke
lijk en heilbrengend. Miljoenen zijn er,
die voor de zaak van vrede en gerechtig
heid hun bloed hebben moeten storten.
Zo hield ds. Van Achterberg ons voor.
De doden, zij zijn de stille getuigen bjj
de herdenking, de viering en vooral de
beleving van onze vrijheid.
Raadselen
Voor de gevallenen is het evenmin alles
duidelijk geweest. Zij hebben geworsteld
met duistere raadselen.
Dat is helemaal overeenkomstig het
laatste boek van de Bijbel. Dat zegt ons,
dat de geschiedenis is als een gesloten
boekrol, die wordt vastgehouden door de
kondmg, die op de troon zit maar die door
niemand kan worden gelezen. Geen filo
soof, geen staatsman, geen geleerde, geen
godsdienststichter is dat waardig.
Wij zijn uit het raadsel van de
donkere nazi-nacht gehaald en in
een nieuwe tijd gezet. Het was alsof
er nooit meer ellende zou komen.
Maar toen wij weer in een georden
de staat leefden, toen wij weer ge
wend raakten aan de vrijheid, ble
ken de raadselen er nog altijd te
zijn.
Denken wij slechts aan de ver
houding Nederland-Indonesië, aan
de afschuwelijke spanning tussen
oost en west, aan de ontwaking van
Azië en Afrika met hun vernieti
ging van alle vormen van kolonia
lisme, aan de totale wijziging van
het aanzien van de wereld in niet
meer dan vijftien jaren, aan de con
frontatie met de krachten van het
atoom en de pogingen van de mens
om de ruimte te beheersen.
Wij kunnen toch werkelijk niet
beweren, dat wij leven in een tijd
van ongestoorde vrede.
Ds. Van Achterberg zei het toen maar
meteen: Die vrede komt alleen van God.
Of wij het weten willen of niet. Door
Hem zullen wij merken, wat ware vrede
is. in de hemel en op de aarde, met God
en mot de mensen, in het hoofd en in het
hart.
En dit is het Evangelie, dat die
vrede al klaar ligt voor de zwoegen-
De tekst was:
„Here, Gij zult vrede over
ons beschikken, want ook al
onze daden hebt Gij voor ons
verricht. Here, onze God. an
dere heren dan Gij hebben over
ons geheerstuw naam alleen
huldigen wij."
(Jesaja 26 vers 12 en 13)
She
Op
°l>
kaasmarkt
irlichte Ka;
chr. tamboer- en pijperkorps K
de Leidse drumband en het jeugdorkest
De Burcht om 9 uur een muzikale show
De korpsen vertrokken om half 9 van
hun oefenlokaal naar het terrein en na
men natuurlijk al veel mensen mee. Het
was een aantrekkelijk schouwspel, dat
zowel in auditief als in visueel opzicht
heeft voldaan
de mensheid. Hij is getekend met
het bloed van Golgotha en is op de
Paasmorgen afgekondigd. Door de
dood en de opstanding van Jezus
Christus heeft God de geschiedenis
ontrafeld en gemaakt tot een glazen
zee die tot op de bodem is te door-
Nog is de geschiedenis in raadselen
gehuld en kunnen wij de gebeurtenissen
van ons leven en het leven der volkeren
niiet doorzien. Maar in dit woeste interim
met al zijn apocalyptisch kabaal zullen
wij het moeten en kunnen stellen met het
5 alle macht i
geloof, dat Hem gege'
hemel en op aarde.
Dat is een wachtenetijd. In deze tijd
hebben andere „heren"
heerst. Ons verzet riohtte zich tegen hun
spiernaakte heidendom, tegen de onthu-
mamisering van het leven, tegen de
afgocting van één mens en dan nog
wel een krankzinnige en tegen de
staatsmoord op miljoenen Joden.
Maar ook nu is er een wachtenstijd
met andere „heren". Denk een
heerschappij van de techniek,
onbeperkte vrijheidsstreven en
tot bandeloosheid geworden vrijheid. De
mens is zijn God kwijt.
En de kerken zijn niet onaangetast ge
bleven. Waar bleef de grootse visie var
toen wij nog met de rug tegen de muui
stonden? Wij zoeken en tasten maar wa'
langs de wanden van ons bestaan of wij
misschien de weg ook vinden mogen.
En toch is er reden om blij te zijn.
Want wij herdenken op een dag als
deze niet onze daden maar Gods
uitreddende daad. Toen werd ons
een teken opgericht van het Ko
ninkrijk dat komt.
Gods naam is: de eeuwig-getrou
we. Gods naam is: Jezus, Redder.
Zaligmaker. En zoals God heet, is
hij. En zoals Hij is, zo doet Hij.
Na de dienst zong het Maranatha
koor nog het bekende Halleluja
koor van Handel. Een betere uit
leiding was niet mogelijk geweest.
Wegens vertrek naar Moerkapelle
Ds. Molenaar nam afscheid van
Leidse Geref. Gemeente
VV7"OENSDAGAVOND kwam de Geref. Gemeente van Leiden in haar
kerkgebouw aan dë Nieuwe Rijn bijeen om afscheid te nemen van
ds. C. Molenaar, die van 18 september 1956 af haar heeft gediend en haar
nu gaat verlaten wegens vertrek naar Moerkapelle. Velen waren gekomen
om dit afscheid bij te wonen. Ook ds. De Gier uit Den Haag. de heer Schip-
aanboord, theologisch student te Rotterdam, ds. M. Ottevanger, Hervormd
predikant te Leiden, en een deputatie uit Moerkapelle.
Ds. Molenaar herinnerde er aan,-'da'
het over een paar maanden juist viei
jaar geleden is, dat hij het beroep naai
Leiden aannam. De tekst voor de af-
scheidspredikatie was i Cor. 15 vers
en 2: „Voorts, broeders, ik maak u be
kend het Evangelie dat ik u verkondigd
heb, hetwelk gij ook aangenomen hebt,
in hetwelk gij ook staat. Door hetwelk
gij ook zalig wordt, indien gij het be
houdt op zodanige wijze als ik het u ver
kondigd heb, tenzij dan dat gij tever
geefs geloofd hebt". De predikant ont-
kkelde iq zijn prediking een viertal
gedachten: l. de inhoud van. 2. de betrek
king tot, 3. de behoudenis door en 4. de
ernstige vermaning omtrent dit Evan-
Paulus had anderhalfjaar in Corinthe
gearbeid. Zijn prediking stuitte dikwijls
op tegenstand; het was 'n goddeloze stad.
Toch heeft de Here Paulus bemoedigd;
„Ik heb veel volk in deze stad". Velen
lagen onder het zegel der verkiezing.
Paulus werd zo door de Heilige Geest ge
drongen om onder de Joden te getuigen,
dat Jezus de Christus is. Hij wees op de
onveranderlijke trouw van God. Paulus
moest ook de gemeente bestraffen om de
zonde die er in Corinthe waren. Hij
waarschuwde ernstig, geen misbruik van
de vrijheid te maken.
Christus heeft zijn apostelen uit
gezonden met de opdracht: „Predik
het Evangelie". Paulus kende geen
ander Evangelie dan dat van de on
naspeurlijke rijkdom van Christus.
Er zijn dwaalleraars geweest, zo ver
volgde de predikant, die het naar de
zin hadden als de zakdoeken te voor
schijn kwamen. Tegen zulk een pre
diking wilde ds. Molenaar met klem
waarschuwen. Hij heeft de gemeente
steeds voorgehouden, dat God de
mens recht heeft geschapen. Het
Evangelie krijgt rijke betekenis voor
hen. die dood waren in zonden en
misdaden. Alleen spreken van Hem
die kwam in de volheid der tijden.
Die alles heeft aangebracht wat voor
zondaren nodig is. dat is de opdracht
voor de prediker. De mens in zijn
schuld kan nooit betalen. Voor hel
volk dat heeft verstaan wat het door
eigen schuld is geworden, kwam
nooit blüder tijding, dan toen Jezus
verscheen om zondaren zalig te
Paulus wijst er ook op. dat God dit
Evangelie door de Heilige Geest had ge
zegend tot waarachtige bekering Zijn
arbeid was niet ijdel geweest in de Here.
De Corinthiërs hadden dit Evangelie
aangenomen en hadden bij dit aannemen
alles schade en drek leren achten, om de
uitnemendheid van Christus. Paulus
schrijft dit niet op hun rekening; zij zijn
God bewaard, door de kracht van het
Evangelie. Wat is het een groot wonder,
nen zich in het licht van Gods ge
nade kent in zijn zwakheid. Zo velen
hebben Hem aangenomen, die heeft Hij
Toespraken
Gedenkschrift 100 jaren
Bloembollencultuur99
Dezer dagen verscheen een fleurig
en goed gebonden gedenkschrift, ge
titeld „Honderd jaren Bloembollen
cultuur,, ter gelegenheid van het
100-jarig bestaan van de „Kon. alge-
meene vereeniging voor bloembol
lencultuur" te Haarlem. Het ruim
150 pagina's tellende boekje werd
geschreven door de algemeen secre
taris, de heer H. J. Voors.
Het bevat een schat van gegevens, zo
wel over de vereniging (8150 leden!) als
over de bloembollencultuur in de afge
lopen honderd jaar in het algemeen. Zc
wordt in ruime mate aandacht geschon
ken aan tentoonstellingen, bloemenkeu-
ringen, proeftuin, naamgeving en i
ntploi
lijst
ng der
i de
tulpen van 1870 tot 1958),
groei van areaal en export, sanering,
scheidsgerecht, bevordering vakbekwaam
heid en propaganda.
De band is verlucht met een repro-
duktie van een aquarel van mej. Ida
Kern, dat een grote verscheidenheid aan
bloembolgewassen laat zien. Het verder
keurig verzorgde boekje heeft naar on
ze mening eén groot manco: het is niet
Puzzelprominenten
1 B. Sorgdrager, Ter Leede
laan 39. Sassenheim; 2. mevrouw
E. van Diggelen, Kastanjelaan 1,
Hazerswoude; 3. mevrouw K,
Horsman-de Heus. Zijlsingel 51a.
Dubbele stuks aanbieding
herenondergoed
Alleen bij Kreymborgt
het befaamde „Arkansas"
herenondergoed.
100 katoen van prima
kwaliteit. Ideale pasvorm.
singlet slip 3.^®
per 2 stel 6.®0
Geldig t/m 14 mei 1960
HAARLEMMERSTRAAT 143 LEIDEN
Moederdagtaart voor
mevr. Van Kinschot
Namens de afdeling Leiden van d
Ned. Banketbakkersvereniging werd var
ochtend aan mevr. Van Kinschot de tra
ditionele Moederdagtaart aangeboden.
Dekkers. Dordrecht; Verhoging van
laatschappelijk kapitaal van f 2,5 min.
tot f 10 min. voorgesteld; vergadering 16
Volksdansavond in het Volkshuis
D
volksdansliefhebbers vierden
gisteravond het bevrijdings
feest met een volksdansbal in het
Leidse Volkshuis. De Leidse volks
dansverenigingen, Oud-Poelgeest,
Nieuw-Holland en het Leidsclie
Volkshuis, hadden de leiding van
dit feest, dat door het comité Bevrij
dingsdag 1945 en de Leidse Jeugd-
Actie was voorbereid.
De volksdansgroepen voelen zich vaak
aangetrokken tot de dansen uit bepaalde
landen. Zo danst de groep Oud-Poelgeest
o.l.v. Tineke Wildschut en Jan van Treu
ren in hoofdzaak de Europese en Ooster
se dansen, die veelal een folkloristisch
karakter dragen. Zij hebben speciaal een
groot aantal Scandinavische dansen op
hun programma. Natuurlijk waren er
ook Israëlitische. Deze zijn een wondei-
lijk mengsel van oeroude traditie en
jong levensélan. De Griekse dans bleek
een rustige reidans te zijn. De groep
„Nieuw-Holland" o.l.v. de heer J. N.
Fransen heeft zich gespecialiseerd in de
Engelse en Amerikaanse volksdansen, de
squaredans, community-dans en de
tradansen. Dit genre draagt een apart
karakter, dat afgestemd is op de heden
daagse tijd. De Engelse contradans is de
basis van deze moderne groepsdansen,
die de jongeren zeer aanspreken. De
rock-and-roll is in feite een verbasterde
squaredans; door de rock-and-roll kwa
men de squaredansen opnieuw in de be
langstelling.
„De Ster", zo genoemd naar de ster
figuren, die erin voorkomen, is een zelf
gemaakte dans op Amerikaanse basis.
Onder leiding van Nel Stolk stond de
groep van het Volkshuis. Deze is veelzij
dig en kent alle dansen. Voor deze avond
gaven zij een demonstratie van volks
dansen van vaderlandse bodem, zoals
o.m. de bekende uit de Zaanstreek „Gort
met stroop".
De avond werd geopend door de heer
H. Zunderman van de L.J.A.
Opening zaal Nomateg
Zaterdag 7 mei a.s. opent de Chr.
Jeuedvereniging Nomateg haar gerestau
reerde zaal van het verenigingsgebouw
aan de le Binnenvestgracht nr. 21. Deze
zaal zal enkele avonden per week voor
het jeugdwerk in gebruik zijn.
Ten einde de kosten te dekken zal de
zaal overdag en voor de resterende
avonden moet enworden verhuurd. De
opening zal 's avonds om 7 uur plaats
hebben. Belangstellenden zullen na 8
uur in de gelegenheid zijn de zaal te
bezichtigen.
Als men deze definitie aanvaardt, doen
zich onmiddellijk twee vragen vooi
beantwoord dienen te worden, namelijk:
welke zijn die eigenschappen, en w
kristal? Om met de laatste vraag t
ginnen, kan men antwoordeneen kris
tal, of liever de kristallijne toestand,
gekenmerkt door de ordening van de ato
men in een driedimensionaal rooster. Dit
brengt met zich een richtingsafhankelijk
heid van de eigenschappen (het kristal
is anisotroop), hetzij voor alle eigen
schappen, hetzij voor enkele. Hier loopt
de grens tussen de fysica van de
stof en de kristallografie.
Wanneer ee
voorbeeld de
lektrische cor
gen dezelfde i
voor de fysici
index of die
kristallograaf
Anisotropic
bepaalde grootheid, bij-
>rekingsindex of de dië-
tante, voor alle richtin-
mag dit interessant zijn
om de grootte van die
te bepalen, de
ziöh in eerste
De kerkeraad bracht ds. Molenaar na
de prediking dank voor zijn medeleven
en medewerken. Ook tot de cathechisan-
ten sprak hij een persoonlijk woord, als
mede tot de jeugdverenigingen, de naai-
krans, de koster en de kosteres en de
beide organisten. Tot ds. De Gier. de con
sulent van Leiden, richtte ds. Molenaar
zich eveneens. Tot de gemeente, die hij
drie jaar en acht maanden heeft mogen
dienen, zei hij; „God is goed voor ons
geweest in Leiden en ook u was goed
voor ons". De predikant legde er de
nadruk op. dat hij er altijd naar gestreefd
heeft, Christus te prediken.
Ds. De Gier voerde het woord namens
de classis Amsterdam, ouderling van Eg-
mond namens de kerkeraad en de ge
meente. Hij sprak ook mevrouw Mole
naar toe. Op zijn verzoek zong men de
predikant het vierde vers van psalm 121
toe: „De Heer zal u steeds gadeslaan", e
Van de gelegenheid om van dominee
en mevrouw Molenaar persoonlijk af
scheid te nemen (in de kerkeraadskamer)
werd vanzelfsprekend een druk gebruik
gemaakt.
Intrede ds. Molenaar
in Moerkapelle
Bij voldoende belangstelling laat de
kerkeraad van de Geref. Gemeente te
Leiden een bus rijden naar Moerkapelle
om de tegenwoordigheid bij de be
vestiging en intrede van ds. Molenaar
aldaar mogelijk te maken. Beide dien
sten zijn op donderdag 12 mei in de
Hervormde kerk. De bevestiging om
half drie en de intrede om zeven uur.
Behalve stille tocht in Leiden:
VENALS de stille tocht naar en de plechtigheid bij het oorlogsmonu- nen oomponeren, breekt te abrupt in het
ment is de daarop volgende Doden-herdenking in de Pieterskerk een
zaak, die de gehele burgerij aangaat. Dat hebben velen begrepen, want de
eerbiedwaardige kerk over welker dak al zo menige storm voer, was tot de
laatste plaats bezet. Men beleefde in de korte tijd van anderhalf uur weer
eens de eenheid in een zo bonte verscheidenheid als een paar duizend
Nederlanders maar kunnen vertonen. Doch de verschillen vielen weg bij
de alles overheersende gedachte aan wat ons in die plechtige stonde
enigde. Dit te beseffen betekende
De herdenking was breed opge
zet. Alle grote Leidse koren op
één na de voordrachtskunste
naar Albert Vogel Jr, de baszanger
David Hollestelle, het Rotterdams
Kamerorkest, de organist Adriaan
Blankenstein en de aanwezigen door
hun samenzang werkten eraan mee.
Naast en tegenover de met de na
tionale vlag getooide kansel accen
tueerden meibloesems de heuglijke
herinnering aan de glorieuze dag,
die na veel smart en druk tóch
Burgemeester jhr. mr. F. H. van Kin
schot. met de ambtsketen omhangen,
prak op de kansel een kort inleidend
woord. Hij koos daarvoor de vier eeuwen
oude zinspreuk in hel Leidse wapen:
„Haec Liber-batis ergo", dat ds: „tarwil'lel dat de i
aangrijpende, al te zeldzame er
van de vrijheid"', a-ls leidend motief. Dit
devies boven de strijdende leeuw en de
sleutels is voor dit uur wel bijzonder
toepasselijk. We herdenken de doden van
de jaren 19401945, hen die in Nederland
en Nederlands-Indnë vielen, om voor ons
de vrijheid te herwinnen. Liber talis ergo
waren zij het vaderland getrouwe, tot in
de dood.
Een orgelimprovisatie leidde in
tot het gemeenschappelijk zingen
van Wilt heden nu treden, een bij
zonder indrukwekkende manifesta
tie van wat in aller hart in allerlei
sterktegraden leefde.
Con Amore zong dan. onder leiding
van Jan Pasveer, Mozarts allerlaatste
werk, het Laonimosa uit het Requiem (de
dodenmis), dat we nooit, en voorat nu
niet, zonder diepe ontroering kunnen
aanhoren. Het daarop volgende Sanctus,
r zélf
r heeft kun-
Hosanna at.
Alles wat er gezongen en gesproken
werd, achten we in dit geval niet vat
baar voor kritiek. Daarom moge met d<
vermeldiing alleen worden volstaan.
De Stem des Volks (onder Willem Mi-
zêe) gaf een uitvoering van het Kyrie
en Aginus Dei uit Beethovens Miesa Bre-
vis. David Hollestelile zong uit Handels
The Messiah.
Ex Animo verklankte een compositie
van de eigen dirigent, Herman de Wolff,
de „Psalm der Bevrijding", waarin Da
vid Hollestelle de solo-partijen zong en
het Rotterdams Kamerorkest, evenals bij
de andere uitvoeringen, de begeleiding
Alle koren, samen onder aanvoering
an Jan Smit, besloten met Handels Hal-
lelul j a h -Chorus uit The Messiah, waarbi.
het jammer was, dat de toehoorders het
irbeeld van koning George II, bij de
ste uitvoering gegeven, niet volgden
bleiven zitten. Dit in tegen-stelling met
de beide Valeriusldedieren, die staande
werden gezongen.
Albert Vogel declameerde gedichten
in, onder anderen, Gabriel Smit, Schul-
te Nordholt, Josselin de Jong en Nijhoff,
poëzie, waarin de herdenkende mens
n later betrokken wordt.
Het eerste en zesde couplet van
het Wilhelmus, door allen gezongen,
vormden het besluit van een waar
dige herdenking.
Joh. van Wolfswinkel
Een delegatie van curatoren, talrijke hoogleraren, leden van de weten
schappelijke staf en studenten woonden woensdag de eerste openbare
les bij, die dr. P. Hartman hield ter gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding
als lector in de kristallografie aan de rijksuniversiteit te Leiden. Deze les
handelde over: Het onvolmaakte kristal. Dr. Hartman begon zijn voor
dracht met op te merken, dat het vaak onmogelijk is van een bepaalde tak
van wetenschap een definitie te geven, die iedereen bevredigt. Dit geldt
zeer zeker ook voor de kristallografie. Men kan haar beschouwen als een
onderdeel van de mineralogie, doch ook als een onderdeel van de fysica der
vaste stof. Evenwel, er zijn ook argumenten aan te voeren om de gehele
vaste stof-fysica als een onderdeel van de kristallografie te beschouwen,
hoewel fysici en ook dr. Hartman zelf moest dit toegeven deze laatste
opvatting wel zeer extremistisch zullen vinden. Volgens spreker kan men
de kristallografie het best als volgt definiëren: de wetenschap, die zich
bezighoudt met het bestuderen van de eigenschappen van kristallen.
instantie voor het probleem hoe een
dergelijke grootheid afhangt van de rich
ting in het kristal, waarin deze gemeten
wordt. Het is juist deze anisotropic van
de vaste stof, die de kristallografie haar
geheel eigen plaats geeft. (Anisotropic
is het bij kristallen algemeen voorko
mend verschijnsel, dat verschillende
eigenschappen, evenals de hardheid bij
diamant, in hun grootte of intensiteit va
rieren met de richting, waarin men de
eigenschap onderzoekt Red. N.L.Crt.).
Wat de eigenschappen van kristal
len betreft, hieronder vallen de geome
trische, mechanische, thermische, op
tische, elektrische en magnetische
eigenschappen. Dr. Hartman wees er
vervolgens op, dat tot ongeveer een
halve eeuw geleden de kristallogra
fie moest beperkt blijven tot de be
studering van dc microscopische
eigenschappen. Men kende in die tijd
van nog geen enkel kristal dc onder
linge rangschikking der atomen, de
kristalstructuur. Hcdentendage is van
ontelbare stoffen de kristalstructuur
bekend, waardoor het pas in dc laat
ste decennia mogelijk is geworden
een correlatie te zoeken tussen de
eigenschappen van een kristal en zijn
structuur.
Ondanks het feit dat een schat van
structurele gegevens bekend is, is men
aanwijzen van deze correlatie
nog \veinig gevorderd. Slechts op enkele
gebieden tekenen zich algemene richtlij-
if, en het is deze ontwikkeling, die
euwe lector aan de hand van geo
metrische eigenschappen schetste.
Hij stond achtereenvolgens stil bij dc
structuur der kristallen (roosterstruc'tuur
symmetrie), de kristalgroei (inwendi-
en uitwendige factoren, de theorie
i Kossel en Stranski, de theorie van
Frank) en de begrenzing van kristallen
invloed van inwendige factoren, de
loed van uitwendige factoren, naald-
vormige kristallen, plaatvormige kris-
illen en kristallen van mineralen).
Dr. Hartman eindigde zijn openbare les
et een persoonlijk woord tot curatoren
der universiteit, hoogleraren, lectoren en
docenten in de faculteit der wis- en na
tuurkunde, prof. dr. E. den Tex, direc-
'ur van de afdeling mineralogie en pe-
ologie van het Geologisch cn Mineralo-
gisch Instituut, prof. dr. J. Terpstra, met
dr. Hartman in Groningen heeft sa
mengewerkt en ten slotte tot de betrok
ken studenten.
Salon Indien herdacht
de doden
Evenals vorig jaar heeft de Salon
Indien, in samenwerking met het Leids
Academisch Kunstcentrum, een doden
herdenking georganiseerd, een van de
weinige bijeenkomsten van de Leidse
academische gemeenschap op de vier-
Prof. S. Dresden leidde de vertoning
in van de beklemmende film Nuit et
Brouillard, een onder regie van de
Fransman Alain Resnais vervaardigde
rolprent over het systeem van de Duitse
:oncentratiekampen, waarbij gebruik is
gemaakt van foto's en filmfragmenten
uit de oorlog.
Prof. Dresden noemde de inhoud van
de film onvoorstelbaar. Zelfs degenen,
die deze verschrikkingen aan den lijve
hebben meegemaakt, kunnen haast niet
meer^ geloven dat dit werkelijk is ge-
Maar het huiveringwekkende is, dat
Nacht und Nebel een documentaire ;s.
Deze term is ontleend aan een opera van
Wagner en Keitel duidde hiermee de ge
vangenen aan, die in elk geval niet meer
levend uit de kampen terug mochten
Het wonderbaarlijke is dat de weini
gen, die toch zijn ontkomen, eigenlijk
wel weer vrij normale mensen zijn ge
worden. De jeugd kan deze periode n.et
objectief zien. Men kan deze kampen
niet als een object beschouwen zonder
er affectief aan gebonden te zijn. Geen
mens kan objectief over concentratie
kampen spreken of schrijven, want juist
degenen die deze dingen als objecten
hebben beschouwd waren nationaal-so
In onze tijd, aldus prof. Dresden, moet
men bijna de vertoning van deze film
verdedigen. Er is een neiging om maar
le vergeten, maar geen sterveling kan
naar de toekomst kijken zonder zijn ver
leden mee te nemen. Ook voor jonge
mensen zijn de concentratiekampen h;in
verleden. Hier is geprobeerd het hoogste
goed, de menselijke waardigheid, te be
vuilen en met voeten te treden.
Wij moeten herdenken, niet inciden-
el, maar altijd. Niet alleen boeven en
gespuis, ook keurige nette mensen heb
ben aan het gebeurde in de kampen mee
gedaan. Dit is de Hitler in onszouden
wij in een gegeven geval niet desgelijks
handelen? In die zin hebben wij een gro-
■erantwoordelijkheid, dit alles daagt
uit, wij moeten antwoord geven.
Twee minuten stilte. Twee minu
ten van eerbiedig gedenken bij
het Leidse monument. Hoeveel
offers zijn gebracht, hoeveel leed
is er geleden, hoeveel tranen zijn
gestort. Zijn wij de vrijheid
waard?
Leids schaakkampioen
schap
De uitslagen van de hangpartijen uit
het Leids schaakkampioenschap luiden
R. D. Westra—H. Th. Weiland 0—1, W.
G. DemmendalJ. J. Piket J.
KoetA. H. Hooijer 01, M. D. Etmans-
W. F. Schuss uitgesteld.
Het programma voor de achtste ronde:
mr. A. J. Mulder—R. D. Westra, J. van
Steenis—H. Th. Weiland, Th. v. d. Oord-
mr. ir. J, Westra, E. KettingA. Smit.
J. J. Piketdrs. P. Selier, R. A. G. de
GraaffC. van Dijk. M. D. Etmans
Th. Piket, A. GeijcrW. G. Demmendal.
W. F. SchussA. H. Hooijer, J. J. Bizot-
J. Koet.
De zesde ronde in de tweede klasse:
v. d. KaayY. Hortensius. J. G. L.
ervooren—P. J. Piket. G. P. Sluijts—
C. J. Verbiest. A. MombergC. G. v. d.
Voorst, J. W. SliekerJ. Ligtvoet, Th.
Aussems—K. W. v. d. Willik, A. Spek—
J. G. Bethe.
