Economische ontwikkeling
was bijzonder gunstig
ïUd
Moeilijk jaar voor
onze koopvaardij
Onderzoek springstoffen
Hoek van Holland
in
Resultaten gedifferentieerde
loonpolitiek bevredigend
I-/'
~ty
Economie en Financiën
Geen behoefte aan p.b.o.
in sector kleinmetaal
B.B.C.-radio bezint zich op
concurrentie tegen t.v.
Op maandagmorgen 2 mei
7
DINSDAG 26 APRIL 1960
Nederlandsche Bank over 1959
HET JAARVERSLAG der Nederlandse Bank over 1959 stelt vast, dat
de economische ontwikkeling bijzonder gunstig is geweest. De in
dustriële produktie overtrof in het laatste kwartaal het gemiddelde peil
van 1958 met 11 procent. Het nominale nationale inkomen nam met ruim
7 procent toe en het werkelijke nationale inkomen per hoofd met ruim
5 procent. De uitvoer kwam op een record voor alle tijden en de vraag
naar arbeidskrachten gaat weer de nog beschikbare arbeidsreserve over
treffen.
Indien het mogelijk ware de golf
beweging van de conjunctuur een
hailt toe te roepen, en haar te doen
overgaan in geleidelijke groei, zou
daartoe alle aanleiding bestaan,
maar dit vermogen is niet gegeven.
Elke conjuncturele beweging bergt
evenwichtsverstorende elementen in
zich, welke gemakkelijk tot een te
veel kunnen leiden. De conjunctuur-
politiek kan slechts matigen en ge
volgen van een te veel voorkomen.
Ook in 1959 ging de snelle groei met
onevenwichtigheden gepaard. In de
stê plaats was deze niet bevorderlijk
een prijsdaling, hoewel deze vooi
dustriële produkten zeer wel mogelijk
wftre geweest, daar invoerprijzen van
grondstoffen en halffabrikaten daalden
en de arbeidskosten met 5 pet. afnamen
door stijging van arbeidsproduktiviteit.
De prijzen van levensonderhoud hadden
in het tweede halfjaar zelfs neiging tot
stijgen, vooral door de droogte. Dienten
gevolge verschoof de verdeling van het
nationale inkomen naar het onderne
mingsinkomen, vooral in de industrie, ten
ongunste van de werknemers, die geen
voordeel hadden van incidentele loons
verhogingen. In werkelijke zin daalde het
werknemersinkomen. Dit leidde tot loon
eisen en tussen 1 juli 1959 en 1 juli 1960
zal-het loonpeil gemiddeld 10 pet. geste
gen zijn.
Loonpolitiek
Er is veel kritiek geoefend op de door
de regering vastgestelde beginselen, dat
voorlopig een bedrijfstak slechts
loonsverhoging in aanmerking z
men, indien de werkgevers zioh sterk
zouden maken, deze verhogingen ook op
den langen duur niet in de prijzen door te
berekenen. En inderdaad moet worden
erkend, dat het in het algemeen juiste
beginsel volgens hetwelk de stijging van
het algemene loonpeil bij stabiele prijzen
de stijging van de gemiddelde arbeids
produktiviteit mag evenaren, geenszdi
leidt tot de gevolgtrekking, dat nu oc
per bedrijfstak lonen en arbeidsproduk
tiviteit aan elkaar gekoppeld mogen wor
den. De regeringsrichtlijnen doen di
trouwens slechts binnen bepaalde gren
zen. Evenzeer sta«Ff "vast dat op" den duur
ook algemene welvaartstijging tot loons-.
verhoging moet leiden in bedrijfstakken,
waarin verbetering van de arbeidsproduk
tiviteit niet of niet-voldoende mogelijk is,
zodat prijsverhoging daar onvermijdelijk
Een loonpolitiek is echter niet moge
lijk zonder compromissen, die strikt lo
gisch niet geheel bevredigen. De beide
rechtvaardige verlangens van „gelijk
loon voor gelijke arbeid" en „een aandeel
voor de arbeider in de economische
gelijkheden van het eigen bedrijf" slui
ten elkaar uit. Het eerste beginsel leidt
tot algemene loonronden met sterke aan
drang op afwenteling op de prijzen. Het
tweede tot een geleidelijke matige ver
scheidenheid van lonen, gepaard met een
ernstig pogen elke prijsstijging te ver
hinderen.
De uitkomst zal leren of dit systeem
betere vruohten afwerpt. De eerste re
sultaten zijn niet ongunstig. De er
varing in vele andere landen, waar de
spiraal van lonen en prijzen belangrijk
was voor prijsinflatie en waar vrijheid
van loonvorming leidde tot loonverschil-
len, die wij ons in Nederland niet kunnen
voorstellen, moge ons behouden voor on
derschatting van de loonpolitiek op grond
van het feit, dat haar resultaten niet ieder
kunnen bevredigen.
Niet dat een loonbeleid van de over
heid op zich zelf een waarborg zou bie
den tegen overdrijving en ook de huidige
loonsverhogingen zullen onze volkshuis
houding op een zware proef stellen.
Er zijn hier twee mogelijkheden. In-
zullen de consumptieve bestedingen
zienlijk vermeerderen, de binnenlandse
bedrijvigheid zal toenemen, de in
wordt aangemoedigd en de produktieca-
paciteit voor uitvoer neemt af. De ii
teringen nemen toe. De betalingsbalans
komt onder zware druk.
Wordt echter de nominale loonsverho
ging door prijsverhoging te niet gedaan
dan blijft de consumptieverhoging uit
de druk op de betalingsbalans is betrek
kelijk gering. Maar looneisen zullen dan
pH—
|lnd xcijfc
m - -A -
1654:100
III
UJl9W 195$ 1957
V.wltUO*::!
"1 reeel loon
1~
1951 1959 I I960
IKNIIKUM j 1(n.
raden vermeerderden krachtig waarte
genover de netto-besparingen krachtiger
stegen dan het nationale inkomen in te
genstelling tot de consumptieve bestedin
gen, welker beslag op de nationale mid
delen zelfs nog iets achterbleef bij 1958.
De door de Ned. Bank aangemoedigde
r ruime buitenlandse liquiditeit der
banken maakt het de Nederlandse Bank
zonder bijzondere maatregelen zeer moei
lijk de binnenlandse kredietgeving der
banken te beperken. Hierover wordt
overlegd met de banken en het landbouw
krediet. Gedacht wordt aan de mogelijk
heid van renteloze deposito's bij de Ned.
Bank zo dit nodig mocht zijn. Het
de regel slechts de schatkist en niet de
Bank die in opgaande conjunctuur
waarlijk compenserende invloed kan
oefenen. De Bank kan alleen
door de kredietexpansie te matigen.
riet is de vraag of grotere kapdtt
uitvoer uit Europa naar minder ontwik
kelde landen Amerika's betalingsbalans
tekort zou kunnen verminderen. Afgezien
daarvan moet de mogelijkheid
dergelijke kapitaaluitvoer niet afgeleid
worden uit de omvang van het handels
verkeer en betalingsbalansoverschotten
van een land, maar uit zijn nationaal
komen en nationale besparingen. Herstel
van een verbroken betalingsbalans kan
slechts worden bereikt door invloed op
het binnenlandse bestedings- en kosten-
peil.
0 De Bank heeft in 1959 op 21 januari
het disconto verlaagd tot Z3/* pet.
16 november verhoogd tot 3% pet. Door
in- en verkoop van schatkistpapier heeft
de Bank de geldmarkt beïnvloed.
0 De inkomsten van de Bank bedroe
gen f 53 miljoen, de onkosten f 18,9 min.,
aan de bijzondere reserve werd f 6,5 min.
toegevoegd en de winst bedraagt f 22,9
min. De goudvoorraad vermeerderde
f 3972 tot f 4281 min., de bankbiljetten-
omloop van f 4418 tot f 4513 min.
Bromfietser aangereden De 43-jarige
bromfietser A. de Bruin in Heenvliet is
gisteravond door een passerende vracht
auto gegrepen en zodanig gewond, dat
hij in zorgwekkende toestand naar een
ziekenhuis in Rotterdam moest worden
overgebracht. Bij aankomst bleek het
slachtoffer te zijn overleden.
niet uitblijven en er komt-'een nieuwe
wenteling van de gevreesde loon- en prijs-
spiraal. Het binnenlands kostenpeil stijgt
en het concurrentievermogen in de uit
voer wordt ondermijnd.
Zo doende is de keus niet moeilijk. De
differentiële loonsverhoging moet een zc
groot mogelijke werkelijke inhoud heb
ben, ook al is dan een matiging van de
investering poodzakelijk. Alleen dan kan
het werkelijke loon gelijke tred houden
met het werkelijke inkomen per hoofd.
Betalingsbalans
De mogelijkheid van welslagen is ge
geven door het voortduren van een twee
de onevenwichtigheid, het aanzienlijke
overschot op de lopende rekening va
betalingsbalans van f 1800 miljoen
transactiebasis. Dit maakt een verhoging
van de consumptieve bestedingen moge
lijk.
Hierdoor werden de goud- en deviezen
voorraden der Nederlandse Bank n
verhoogd. Het kapitaalverkeer leverde
tegenstelling tot 1958 een aanzienlijk te
kort op van f 1200 min. ondanks de effec
tenverkopen, Dit was voor f 800 miljoen
gevolg van sterke aanwas van leverantie-
kredieten, kredietgeving der handelsban
ken en door het bedrijfsleven in het bui
tenland aangehouden tegoeden.
Het totale betalingsbalansoverschot var
f 600 min. vond zijn weg naar noor devie-
zenbanken in het buitenland aangehouden
tegoeden.
De vergroting van het nationale inko
men was onmogelijk zonder inflatoire
impulsen, die zo zij de nationale huishou
ding zonder verbreking van het uitwen
dige evenwicht opheffen uit onderbezet
ting van de produktiefactoren, slechts
heilzaam zijn. In 1958 kwamen deze im
pulsen slechts uit het verkeer met het
buitenland. In 1959 uit activering van li
quiditeiten en in het tweede halfjaar uit
een krachtig beroep op het bankkrediet,
waartegenover een grote deflatoire in
vloed stond van de overheid. Het Rijk
verminderde zijn korte schuld aan
bankbedrijf aanmerkelijk en de lagere
overheid loste af op de nog steeds te
hoge vlottende schuld.
De uitvoer nam toe, private en publieke
dien de prijsbeheersing ten volle slaagt,investeringen in vaste activa en in
TTET JAARVERSLAG der Kon. Ned.
Reedersvereeniging verklaart dat de
toestand van de wereldscheepvaart een
treffende tegenstelling biedt tot die van
de wereldconjunctuur in het algemeen.
Pas als het overaanbod van scheepsruimte
wordt overwonnen, zal men van terugkeer
naar evenwichtiger verhoudingen kunnen
spreken.
De wereldhandel heeft zich hersteld
doch niet in gelijke mate. Zo is het trans
atlantische kolenvervoer ingekrompen
van 30 tot 18 miljoen ton, terwijl dat van
graan en erts toenam en dat van stuk
goederen uiteenliep. Dat van olie nam
iets toe, doch minder dan verwacht was.
De wereldvloot was op 30 juni 1959
124,9 (een jaar tevoren 118) min. brt.,
waarvan de tankervloot 37,9 (33,6) min,
De vloot van droge lading nam van 30
juni '58 tot 30 juni '59 met 2,6 (v. j 4.1)
min. brt. toe. De bouworders bedroegen
30 juni 1959 8,7 (v. j. 10,4) min. brt Op
30 juni 1959 was er 16,1 min. brt. tankers
in bestelling, zodat de vloot nog aanzien
lijk groeien zal. Bovendien neemt de
vaarsnelheid toe zowel voor droge lading
als tankers.
In 1959 werd 2,3 min. brt. schepen voor
droge lading en 0,8 min. brt. tankers ge
sloopt. De- opgelegde tankertonnage was
eind 1959 in de wereld 3.1 (v. j. 2,3) min.
brt., in Nederland 69,900 72.400), die van
overige schepen 1,1 (2,2) min. brt., in Ne
derland 44.100 25.800). Van de wereld-
vloot was 6 pet. opgelegd, van de vloot
ónder goedkope vlag 14 pet., van de Ne
derlandse 3 pet.
De lijnvrachten stonden onder druk, o a.
door concurrentie van buitenstaanders
met voordelig gecharterde schepen en
vlagonderscheid, niet in de laatste plaats
van de landen achter het IJzeren Gordijn
In de wilde vaart waren de vrachten nog
iets lager dan tevoren. Voor de tankvaart
was de toestand in 1959 het ongunstigst.
De groei der vloten onder goedkope vlag
is in 1958/59 vertraagd tot 11,2 pet tege
een jaar tevoren 22,4 pet. Deze vloten 'm
ten eind 1959 17, 1958 (15) min. brt.
Van de Nederlandse vloot is 375.500
brt. naar het buitenland verkocht,
waarvan 158.700 (v. j. 77.000) voor
sloop. De vloot daalde tot 4,45 (4,52)
min. brt. De leeftijdsopbouw der vloot
verbeterde tot gemiddeld 10,7 (v. j. 11)
jaar, waarvan passagiersschepen 14.3
(17,2), passagiersvrachtschepen 14.8
(15,1). vrachtschepen 10.2. (10.8), tan
kers 9 (11). Voor Nederlandse reke
ning zijn in aanbouw of bestelling 111
(v. j. 177) schepen met 0,87 (1,14.) min.
brt., waarvan in het buitenland 13
(28) met 0,2 (0,27) min. brt. en in Ne
derland 98 (149) met 0,68 (0.87) min.
De opening van de St. Lawrence Se
way leidde tot een scherpe concurrent:
van vele oceaanschepen, terwijl Ameri
kaanse rederijen exploitatiesubsidie
vroegen en onervaren nieuwelingen op
stoppingen veroorzaakten.
In de Nederlandse Antillen bleef het
ladingaanbod op peil. Door vlagonder
scheid ging de meeste goedbetalende la
ding op Brazilië voor Nederlanders ver
loren. Politieke moeilijkheden in Vene
zuela en deviezenmoeilijkheden in Colum-
bië hadden nadelige invloed.
De Nederlandse zeesleepboten hebben
in 1959 494-000 zeemijlen slepend afgelegd;
dit betekent wederom een stijging.
Nederlander eet
jaarlijks 201
eieren
(Van onze sociaal-economische redactie)
De Nederlander heeft in 1950 gemid
deld 201 eieren gegeten, zo heeft 't pro-
duktschap voor pluimvee en eieren in
zijn jaarverslag uitgerekend. Er werden
vorig jaar 5.825 miljoen eieren gelegd.
Hiervan gingen 3318 miljoen naar het
buitenland. Na aftrek van broedeieren
en uitval bleven er voor de binnenland
se consumptie 2-276 miljoen over, dat is
201 per hoofd van de bevolking. Er wer
den voorts ruim 32 miljoen eende-eie-
ren gegeten, al of niet verwerkt in be-
Het jaarverslag meldt dat tengevol
ge van de wijziging van het vestiglngs-
besluit poeliersbedrijven (waarover veel
te doen is geweest) het aantal verkoop
plaatsen van diepvries en andere inge
vroren poeliersprodukten in 1959 var
ongeveer 600 tot enige duizenden werd
uitgebreid.
Het broedseizoen 1959 heeft een
zienlijke stijging van het aantal
legdoeleinden bestemde kuikens te
gegeven. De gemiddelde legstapel
in dat Jaar ongeveer 15 procent groter
dan in 1958. De grotere produktie leidde
tot hogere export en een omvangrijke
afzet in het binnenland. Slecht te spre
ken is het produktschap over de
eerlijke concurrentie, die de landen
achter het IJzeren Gordijn alsmede
Finland en Israël onze eierexport
doen. De aanvoer van Poolse eiere
West-Duitsland werd bijvoorbeeld in het
afgelopen jaar verdubbeld. De prijzen
van Nederlandse eieren in West-Duits
land daalden hierdoor. Hoewel van veie
zijden kritiek is uitgeoefend op het
prijsbedervend karakter van de aan"
dingen uit deze landen, waar de
handel in staatshanden is of sterk
subsidieerd wordt, is in deze situatie
nog geen verandering gekomen, aldus het
produktschap. Gevreesd moet worden
dat onze produktie in de traditionele
exportlanden zelfs geleidelijk aan
worden teruggedrongen als aan deze
oneerlijke concurrentie geen einde wordt
gemaakt.
Ook over de voorgestelde landbouw-
maatregelen voor de overgangsperiode
naar een Europese markt is het produkt
schap niet zo erg te spreken. De in
ring van diverse kunstmatige elementen
kan een vernietigende uitwerking heb
ben op de huidige structuur van d(
handel, meent het produktschap, omdat
deze handel reeds zeer dicht bij het
stadium van een gemeenschappelijke
markt is.
Ondanks aanbeveling van Roolvink
(Van onze soc.-econ. redactie)
Staatssecretaris Roolvink (sociale
zaken) heeft werkgevers en werkne
merskin de-sector van de kleine
taainijverheid in overweging gegeven
over te gaan tot de instelling van
een publiekrechtelijk orgaan ten einde
niet alleen op sociaal, maar ook eco
nomisch gebied te kunnen
ken en overleggen.
Doch in de kleinmetaal bestaat geen
behoefte aan een publiekrechtelijk ov
legorgaan, zo heeft de voorzitter van
federatie van werkgeversorganisaties
deze sector, de heer M. van der Voet, te
verstaan gegeven. Althans van werkge
verszijde niet.
De kwestie kwam gisteren aan de orde
op een jubileumbijeenkomst, die de vak-
raad voor de kleine metaalnijverheid, het
overlegorgaan tussen werkgeve:
werknemers inzake de regeling v
nen en andere arbeidsvoorwaarde
Den Haag had belegd ter gelegenheid
van zijn twaalf en een halfjarig bestaan.
Onder de vakraad ressorteren een 32.000
ondernemers (smeden, garagehoude
loodgieters, fitterse elektriciens, isola-
teurs, rijwielhandelaren, enzovoorts) als
mede een 150.000 werknemers.
Staatssecretaris Roolvink, die zijn
waardering uitsprak voor het vele werk
dat de vakraad tot dusver heeft verricht,
meende dat door het samenvlechten van
sociale en economische elementen de ver
antwoordelijkheid van werkgevers en
werknemers meer reliëf zal krijgen. De
werknemers zouden zijns inziens eerst
dan ten volle bedrijfsgenoten worden.
De heer Van der Voet, behalve fe
deratievoorzitter, ook (werkgevers)
voorzitter van de vakraad, betoogde
dat de kern van de kleine metaal nij
verheid wordt gevormd door enkele
tienduizenden kleine en middelgrote
ondernemers van het soort, dat bij
voorkeur zijn boontjes zelf dopt. Tot
samenwerking met anderen zijn zij
alleen bereid als dit niet anders kan,
of als het tastbare voordelen oplevert.
De heer Van der Voet zei dat deze ka
raktertrekken ook in de ondernemers
organisaties wordt teruggevonden.In het
licht van deze houding wordt het zijns
ns duidelijk waarom de kleine me
taalnijverheid afwijzend staat tegenover
de p.b.o. De redenatie is: „Wat kan de
p.b.o. ons nog brengen dat wij niet reeds
bezitten".
Naar het inzicht van de federatievoor
zitter zal er nog heel wat moeten gebeu-
zoordat er in de sector van de klein
metaal een publiekrechtelijk bedrijfsor
gaan tot stand komt. Medewerking aan
de p.b.o. uitsluitend terwille van de p.b.o.
is in de kleine metaalnijverheid niet te
verwachten, aldus de heer Van der Voet.
Wel heeft deze zaak meermalen op de
genda gestaan, vertelde hij. De federatie
heeft zelfs eens een ontwerp voor een be
drijfschap opgesteld. „Maar in 1953 is dit
•erp bijgezet in de archieven van de
Uitbouw
t men in werknemerakring anders
deze kwestie denkt, daarvan ge
tuigde de heer P. Schcffers, de afge-
rdigde van de werknemersorganisa-
in de metaalnijverheid. Hij sprak de
hoop uit dat de verdere uitbouw van de
vakraad in het belang van de bedrijfs
genoten zal gaan in de richting van een
publiekrechtelijk orgaan.
De voorzitter van de werkgeversfede-
itie, in zijn speech betogende dat deze
federatie niet bij werkgevers- of midden
standscentrale is aangesloten, vond hel
onjuist dat hierdoor 32.000 ondernemers
uit de kleine metaalnijverheid niet zijn
vertegenwoordigd in de top organen van
het bedrijfsleven, zoals de S.E.R. Ge
noemde ondernemers kunnen zich niet
makkelijk bij een centrale aansluiten,
omdat zij noch fabrikant noch midden
stander zijn, maar een geheel eigen po
sitie in het bedrijfsleven innemen. De
heer Van der Vpet meende dat de hui
dige vertegenwoordiging in de toporga
nen het bedrijfsleven niet geheel dekt.
Hij vond dat het bedrijfsleven anders
moet worden ingedeeld, dan in louter
industrie, middenstand en landbouw.
Ter jubileumvergadering is uiteraard
ook goeds gezegd over de vakraad, het
huidige overlegorgaan. Verschillende
sprekers roemden de activiteiten va
raad. De (werknemers) voorzitter H. J.
van Eerde, memoreerde dat de vakraad
veel tot invoering van de bedrijfstak-
gewijze werkclassificatie heeft bijgedra
gen met het opstellen van functie-
schrijvingen. Binnenkort wacht een
dere belangrijke taak: het bespreken
de mogelijkheden om tot verkorting
werktijd over te gaan. In de afgelopen
jaren is in negen bedrijfstakken de loon
regeling omgezet in een collectieve
beidsovereenkomst.
Drukte bij Orenstein
en Koppel
De omzetten van Orenstein en Koppel
namen met ruim 20 pet toe, de kosten
werden gehandhaafd, doch felle concur
rentie had invloed op de prijzen. Het
bruto-resultaat beliep 1.77 (vorig jaar
1,74) miljoen tegenover ƒ1,19 (1.19) min
kosten, 83.486 (88.593) belastóng, 15.949
(67.763) nadelig saldo bijzondere baten en
lasten, 100.000 (150.000) belastóngreser-
verimg en ƒ395.689 (385-609) winst Voor
gesteld wordt 10 (10) pet dividend op 1.5
(1) min kapitaal. De Brusselse onderne-
g verdubbelde de omzetten en boekte
geringe winst. De liquiditeit is gun
stig, de werkplaateen zijn ruim van op
drachten voorzien en de directie heeft
vertrouwen.
HOTEL KRASNAPOLSKY
VERNIEUWT
Grand Hotel Krasnapolsky handhaafde
de omzetten hoewel het een grote en twee
kleine zalen miste wegens de bouw van
het nieuwe gedeelte. De netto-winst steeg
met f 21.221 tot f 283.730. Het exploitatie
saldo was f 440.440 (vorig jaar 359.699), be.
leggingsbaten f 13.646 52.410); afschrij
vingen f 170.356 (149.600). Het voorgestel
de dividend is weder 17^ pet, daar aan
zienlijke investeringen nodig zijn. Na de
uitbreiding zal men in mei beschikken
over 100 hotelkamers met 150 bedden, als
mede fraaie zalen, waaronder de Sint
Janszaal met 650 zitplaatsen, benevens een
zaal voor 125 personen op de eerste ver
dieping. De nieuwe kamers zijn voorzien
van bad of douche, toilet, telefoon, radio-
en TV-aansluiting. Een parkeerterrein
voor gasten wordt aangelegd. Het kapi
taal nam met f 27.600 toe tot f 786.000, de
agioreserve is f 48.300, de obligatieschuld
daalde met f 73.600 tot f 6767.400.
Wall street lager
Een lichte verbetering deed de koersen
van de New Yorkse effectenbeurs iets
boven het laagste punt sluiten, doch zij
waren desniettemin flink omlaag gegaan.
De meeste verliezen liepen uiteen van
enkele centen tot twee dollar, doch bij
meer speculatieve waarden waren de
verschillen groter.
Het merendeel der belangrijke afde
lingen leed verliezen. Het hardst werden
staal, de drie grote autobedrijven, elek
tronische waarden, luchtvaartmaatschap
pijen, spoorwegen, nutsbedrijven, non
ferro-metalen, rubber en chemische fond
sen getroffen.
Van de 1222 verhandelde fondsen wa
ren 767 lager, 252 hoger, 203 onveranderd.
De index van Standard and Poor voor
500 aandelen zakte 0,56 tot $54,86 en op
deze grondslag was het totale koersver
lies te berekenen op 3 miljard, die van
A.P. voor 60 aandelen 1,80 tot 211,70
en die van Dow Jones voor 30 industriëlen
5,19 tot 611.13 punten.
Tulp uit Lisse voor
Deense Koningin
Met een lijnvliegtuig va<n de K.L.M. is
vanmorgen van Schiphol „Jacoba van
Beieren", vergezeld van twee hofdames,
naar Kopenhagen vertrokken. De „schat"
die het historische gezelschap met zich
mee voerde was een tulp, drie door Jacoba
namens de Keukenhof aangeboden zal
worden aan de Deense Koningin. Dit zal
geschieden ter gelegenheid van de ope
ning van het „Vallo Blomsterlog parkin
Kopenhagen, die morgen door koningin
Ingrid verricht zal worden.
De 21-jarige Irene de Jong uit Wasse
naar, die in Denemarken is geboren, was
door de Keukenhof aangezocht om deza
tulp aan de Deense vorstin te overhan
digen. De tulp, die gewonnen is door de
bollentkweker D. W. Lefeber uit Lisse,
zal de naam „Koningin van Denemar
ken" krijgen.
Uiteraard trok Irene op Sohiphol in
haar historische klederdracht veel be
langstelling. Bij het officiële afscheid was
ook de Deense ambassadeur in ons land.
de heer J. W. H. Eiokboff, aanwezig.
Morgenavond zullen Jaooba en haar
hofdames weer naar ons land terugkeren.
yherj
In Groot Britannië, waar men keus heeft uit twee televisieprogramma's
welke een flink deel van de middag én des avonds in de ether zijn, is
het aantal geregistreerde televisie-ontvangers gestegen tot bijna 11
miljoen.
Het aantal aangegeven radiotoestellen loopt echter haast even snel
terug: tien jaren geleden telde men er ruim 13 miljoen, nu meer dan
6 miljoen minder.
Het is daarom dat de BBC zich ernstig bezint op radioconcurrentie
tegen de televisie.
Oppervlakkig beschouwd beconcur- Er zal ecu speciaal programma moc-
rcert de BBC zichzelf, want zij verzorgt ten komen gedurende de uren dat de
een van de beide (het niiet-commerciële) televisie uitzendt en daarvoor is actueel
televisieprogramma's. Maar daartegen- nieuws van het grootste belang. De
over staat, dat de BBC het monopolie commissie zou deze uren gevuld willen
voor de radio -uit z endingen bezit en En- zien met goede „achtergrondmuziek',
geland tot nu toe geen commerciële elk uur een geheel
radio kent.
In 1962 lopen echter de concessies van
de BBC af en de organisatie vreest, dat
haar (gezien de verminderde belang
stelling voor radio) ietwat ondermijnde
positie dan aanleiding zal geven tot an
dere vergunningen wat betreft de
radiozendtijd.
Nu de commerciële televisie zo flo
reert, gaan er steeds meer stemmen
op voor eveneens commerciële radio,
temeer, omdat er in het uitgestrekte
land nog altijd gebieden zijn,
nieuwsuit-
elk
zending, veel weerberichten
kwartier een tijdsein.
De nadruk wordt erop gelegd, dat
snelle nieuwsberichtgeving een van de
radiotroeven ls: daartegen kan de tele
visie nooit op werken.
Aanbevolen wordt ook in het rapport,
dat de radio elke avond een goed hoor
spel moet brengen, aangezien de tele
visie (óók in Engeland!) vooreerst naet
in staat is, dagelijks een toneelstuk te
presenteren.
De commissie neemt z J
gelijke intensivering van de raddopm
o.r. «r. «n o 7gramma'S belangstelling
dit
medium opmerkelijk zal doen toe
dus flliok achterheen, de
ring te bewegen tot
radioprogramma 's en natuurlijk wordt
daarbij de verminderde belangstelling
voor radio de BBC in de schoenen
geschoven.
Hier komt nog bij, dat de BBC, drie
programma's exploiterende, veel te lang
heeft voortgeborduurd op het oude
stramien, zodat de radio op zichzelf
weinig of geen verrassingen meer biedt.
De BBC zal dus in 1962 een harde f De NTS begint het filmprogramma
dobber hebben om haar rechten tot met journaal en weeroverzioht. Om 8.20
radio-uLtzenddngen volledig te behou- uur een korte film „Piloot en boer" over
den en daarom is zij nu hard bezig, de het landleven in Spanje en om 8.35 uur
programma's te „moderniseren" in zo- de hoofdfilm „24 uur uit een vrouwen-
verre, dat zij zich aanpassen bij de leven", waarnaar kinderen onder 14
huidige eisen. jaar niet mogen meekijken.
Dat er wel andere eisen zijn dan waar
aan zij tot nu toe voldoet, blijkt uit
een adviserend rapport, dat een daar
toe ingestelde commissie nu heeft uit
gebracht.
Hierin wordt de BBC aangeraden
fikse wijzigingen te brengen in de hui
dige gang van zaken. Ten eerste zal zij
meer plaatselijke zenders moeten op- De KRO herhaalt om 8.30 uurde
richten in de FM-band. die vooral uitzending van het eerste klankbeeld
lokaal nieuwe brengen en lokale ver- j» „llï'SÏÏ'i,T™ J?„U -J?™"
zoekplatenprogramma's uitzenden. iubie Om half tien IS er een piano
Voorts wondt meer populaire muziek voordracht door de Poolse pmmst Adam
verlangd in alle programma's en zullen Harastemck du, wenken vs- rf
de raidiouitzendingen per dag langer en om 10uur begint
moeten worden.
vanavond
De commissie stelt voor de dage
lijkse programma's om 5 uur 's mor
gens te laten beginnen en om 3 uur
's nachts te doen eindigen, zulks met
het oog op nachtarbeiders. nachtrU-
Egypte start met t.v.
Op 23 juli a.s, zal in Kairo de eerste
Egyptische televisiezender in gebruik £jek'
worden genomen. De Ver. Arabische met KRO^rie^bovenE
Chopin
fonische uitzending in samenwerking
met de AVRO. Het Promenadeorkest
onder leiding van Hugo de Groot en
met medewerking van de sopraan Ada
Woltman-le Gué en de bas Léon Combe
voert werken uit van Debussy, Franck,
Grieg, Borodin en Moussorgski.
De AVRO begint om 8.05 met het
amusementsprogramma „Uit ben je",
dat de seizoenreeks besluit. Om. wor
den ais gasten verwacht Ko van Dijk,
Wim lbo, Herman Krebbers en Betty
Luske. Om 10 uur het programma „Mu-
3 dimensies" in samenwerking
Republiek heeft voor de bouw
zender en de studio's een som van 4.5
miljoen dollar van de Ver. Staten ge
leend. Vermoedeiyk zal er nog geld ge
noeg overblijven om ook een fabriek
van ontvangapparaten te bouwen.
Egypte zal gaan uitzenden volgens het
Europese systeem: op 625 lijnen. De an
dere Arabische staten welke al televisie
hebben volgen dit systeem ook, met
uitzondering van Marokko, dat bij zijn
onafhankelijk worden drie Franse zen
ders op 819 lijnen erfde.
Egypte hoopt op aansluiting met het t
Europese net en mede daarvoor wor- J
den zenders gebouwd in Aleppo,
Alexamdrië en Damascus.
Programma voor morgen
WOENSDAG 27 APRIL 196o
Hit verbum I, 402 m. 746 kc/s. NCRV:
00 Nws en SOS-ber 7-10 Gram 7.30 Een
i'oord voor de dag 7.40 Gewijde mui
00 N'ws 8.15 Radiiokrant 8 35 Gram
00 V d zieken 9.30 Gram 9 35 Watcret
geleden, praatje 13 2o M.
12 317 Aite-
13 00 Nws 13.15 15 Jaar
"op pad.
■7.45 Lichte
spectrum van hei
nigingel
1\ /Taandagmorgen 2 mei zal een acht tot tien man tellende opruiming*.
-L'-L ploeg van het Britse leger in het Engelse kamp (het zgn. transit-
camp) in Hoek van Holland een onderzoek beginnen naar de aanwezigheid
van Duitse springstoffen. De duur van de werkzaamheden wordt op drie
tot vier weken geschat. Bepaalde straten zulien worden afgezet en per
manent zal een wagen van de Rotterdamse brandweer aanwezig zijn.
Negen dicht in de buurt wonende gezinnen zjjn ingelicht Het toezicht op
het werk berust bij de Nederlandse genie.
Zoals bekend heeft zich in september
1958 op een terrein van het Engelse
kamp, dat begrensd wordt door de Sta
tionsweg, de Havenweg en de Cruquis-
weg, een explosie voorgedaan, die
twee Haagse arbeiders bet leven heeft
gekost en waarbij een aantal barakken
werd weggevaagd. Een langdurig onder
zoek van de Rotterdamse politie heeft
het licht gebracht, dat de arbeiders,
die bezig waren z.g. nissenhutten af te
breken om het terrein bouwrijp te ma
ken, op twee kisten zijn gestoten, elk
honderd kilogram springstof bevattend.
Onderzoek herkomst
In 1945 werd ter plaatse ook een der
gelijke kist gevonden, maar deze kon
zonder onheil te hebben aangericht, ver
wijderd worden. Naar de herkomst van
de springstof werd een onderzoek inge
steld. niet alleen in ons land, maar ook
in West-Duitsland. omdat het kamp in de
iren 19401945 door de Duitse marine
gebruikt.
Sprengboten
De toenmalige Duitse commandant kon
geen opheldering geven, maar tenslotte
bleek, dat de explosicven gebruikt zijn
en wapen, dat volgens dc Rotter
damse politie destijds geheim was. De
Duitsers bezaten in Hoek van Holland
namelijk e.g. sprengboten, die daar in
de laatste zes maanden van dc oorlog
aren heengebracht.
Drie van deze vaartuigjes vormden
sn aanvalscommando en men ging als
volgt te werk. Een boot trad op als
commandoboot, de andere waren volg-
I, die elk vier kisten springstof (als
a Hoek van Holland ontplofte) aan
boord hadden. De drie boten voeren te
zamen uit en kwam men bij het aan te
vallen doel, een schip dus, dan sprongen
de bestuurders van de volgboten over
boord. Tenminste zo was het krijgsplan.
Dc commandoboot stuurde de volg
boten radiografisch naar hun doel er
pikte naderhand de overboord gespron
gen mannen op. Het is niet bekend of
van dit wapen ooit gebruik is gemaakt.
Daar nu twee springladingen achter
haald zijn, vermoedt majoor J. G. Heij-
broek, de eerst aanwezend ingenieur
van de genie in Rotterdam onder wiens
gezag Hoek van Holland ressorteert, dat
nog minstens één lading van honderd
kilogram op het bewuste terrein In de
grond zit.
Het kan uiteraard ook meer zijn. Men
rekent niet op de aanwezigheid van
landmijnen e.d. Op het veld liggen nog
26 betonnen grondplaten, waarop de nis
senhutten hebben gestaan.
Mijndetectoren
Om een grondplaat heen worden balen
stro opgestapeld. Dan krikt men het be
ton op, breekt het en verwijdert de
stukken. Dan zal de grond eronder moe
ten worden onderzocht met behulp van
mijndetectoren en dergelijke apparatuur.
Het onderzoek wordt niet eenvoudig
genoemd, omdat de apparaten ook rea
geren op de aanwezigheid van Ijzer. De
majoor is ervan overtuigd, dat bij een
eventuele ontijdige ontploffing alle
voorzorgsmaatregelen zijn getroffen om
de dichtsbijzijnde bewoners te bescher
men tegen enig gevaar.
Wanneer er gewerkt wordt, worden
de betreffende wegen afgezet, dus
's middags na vijf uur en gedurende de
weekends ondervindt het verkeer ter
plaatse geen hinder. Het doorgaande
verkeer heeft geen last van het onder
zoek en passagiers voor het veerbootje,
dat uit de Bergbaven vertrekt, zullen
door de politie worden opgevangen en
naar de boot gebracht.
Waarschuwde
Bourguiba
(Vervolg van pagina 1)
Abbas beschuldigde het westen ervan
een zware verantwoordelijkheid te dra
gen voor de voortzetting van het gewa
pende conflict. „Algerije werd tegen zijn
wol dn het Atlantische Pact geïntegreerd.
Franse divisies uitgerust door de N.A.V.O.
vechten in Algerije. Het Franse oorlogs-
budiget wordt door Amerikaanse en Duit-
Volgens Abbas aarzelt het Franse leger
met langer om de oorlog ook op Tune-
sisoh en Marokkaans grondgebied te voe-
Offlicieel ontkennen de rebellen dat
bases op Tunesisch of Marokkaans
gebied ldgigen. Volgens hen liggen ze vlak
bij de grens en bulten de Franse ver-
dediigingslini es.
Voorts verklaarde Abbas dat de oproep
aor vrijwilligers ln Afrika tot geest
driftige reacties heeft geleid.
Trekking premielening
Zuid-Holland
Bij de uitloting van de 2Vt% premie-
lening Zuid-Holland-1959 viel de f 100.000
op nummer 2 serie 33.357, f 10.000 op nr. 1
s. 32.679, f 5000 op nr. 7 s. 27.526, f 2500 op
nr. 2 s. 25.723, nr. 5 s. 20.067, f 1000 op nr.
10 s. 22.519, nr. 2 en 6 s. 24.735, nr. 6 s.
25.685 en nr. 6 s. 32.679, f 500 nr. 9 s. 24.735,
7 s. 25.723, nr. 2 s. 28.863, nr. 9 s. 37.144
nr. 5 s. 37.396, f 125 op alle
i serie 21.996 en overige
genoemde series.
20 50 Ben halve eeuw. een hele wendin
klankbeeld 2120 Gram 2145 Oude nv
22 30 Nws 2i2 40 Zaaleport
3 30 Platen-
-erdenkinig 23 00 Mil
euwB 23.55—24 00 Nws
Hilversum II, 298 m. 1007 kc/
00 Nws 7 lo Gym 7 23 Licht.
:portages 8 Oo Nws 8 18 Grar
spel 13 00 Nws
50 Regering
brievenbus gaat open Corre&pondentieeI u b
olv Regina Zwart
18 00 Nws en comm 18.20 Act 18 30 Mil
muz 19.00 V d kind 19.10 Kan een Ka
tholiek democraat zijn?, toespraak 19 25
Vara-Varia VPRO: 19 30 V d Jeugd VARA
20 00 Nws 20.05 Lichte mui 20 30 Het ge-
Luca, hoorspel 22 00 Jazzmuz
helm
22 20 Keuren
22 40 Lichte
23 15 Muz lezing 20 55—24 0
Televislcprogr. NTS: 15-50—16.45 Euro
visie: Rep tg v het bezoek van de Groot-
Hertogin van Luxemburg aan België,
AVRO: 17 Oo V dik ind NTS: 17.30—17-40
Intern jeugdjoi
0.55 To:
20 20 Gespre
22.10 Epil.
GRAMMOFOONPLATENPROGRAMMA
DRAADOMROEP
(over dc 4e lijn)
Woensdag 27 april i960 van 18—20 uur:
Ouv Dichter und Bauer (Suppé), Lon-
dens Phllharmonisch Orkest ofv Gec-rg
Solti; SUU wie die Nacht (Böhm), Ru-
dolf Schock; Romantische Walzer (Helnec-
ke), Orkest van de Stedelijke Opera. Ber
lijn olv Hanegcorg Otto; Sel Blume - -
het Bernd Hansen Kot
Orkest olv-
uh hair
Hann; Der Schatzmeister (Zlehrer). Or
kest Hermann Hagestedt; Adios mucha-
chos (Sanders), Orkest Victor Young; Fan.
tast lea VentevogüoChelXa Mla (Taccani)
lal lo: Yiral Yiral (Dtslepo-
:ci). Can;
Victor Young; Domar
sonetta d'amore (Malgonc).
ue rama, Bamlbina - Oh. Marle -
tta ln Canada - Arrivederci Roma,
st Alfred Hause; Torna a Sorriento
CurUs). La Bella (Granata), Rocco
lata: Drci Mlinzen lm Brunnen - O
mio - Adio amore. Orkest Alfred
c. Espresso-Café (Modugno) Peter
i-nd al noght (Neu
mann). Orkest Bert Kaemr
sohön (Lubln). Ingrid Wen
thought of you (Ray). Ork
ger; Titino Tinn (Gletz), P.'
Sweetwater Bay (Phillips). Orkest Be:
Kaempfert; Kelne wartet auf dich. w n
du fortgehst (Twardy). Margot Eskens;
Autumn leaves (Kosma). Orkest Max Gre.
ger: Na Baby wie geht's (Halletz), Dany
"--gen (Moesser). Orkest Bert
cah bei dir (Gletz).
splendou-
Kaempfer
Margot Eskens: LotH
red thing. Orkest Geoff Love: All r
rows (Guard), The Kingston Trio: Thanks
Orkest Geoff Love:
(DukeL Dlnal
rve got my love
(Berlin). Orkest Les Brown.
