rij making geen actie
van malcontenten
KDÏÏIÏÏE-
RICHRRD
Een woord voor vandaag
Gevaar van mammoetwet
wordt te weinig beseft
f A
M
JM
Open discussie over
aantal kernvragen
Kanttehenin
I
2
En als gij eenmaal tot bekering gekomen zijt, versterk
dan uw broederen", zo luidden Jezus' ivoorden tot Petrus toen
Hij, tijdens de gesprekken J)ij het Avondmaal, deze onstuimige
discipel diens verloochening voorspelde.
Het is gebeurd zoals Jezus voorzegd had: driemaal loochende
Petrus dat hij deze Jezus van Nazareth kende en toen hij
de haan hoorde kraaien kwam het berouw en weende hij
bitter.
Aan de zee van Tiberias zien we Petrus weer, een tot be
kering gekomen Petrus maar zo naar het uiterlijk is er nog
maar weinig in hem veranderd. Als Johannes hem zegt dat
het Jezus is die aan de kant staat, springt hij onmiddellijk in
zee om maar het eerste bij Jezus te zijn. Als Jezus vraagt om
enkele van de gevangen vissen, is het Petrus die opspringt
en het zware net op de kant sleurt. En als Jezus hem voorspelt
hoe gewelddadig zijn dood zal zijn, wil Petrus onmiddellijk
weten hoe het met Johannes zal gaan.
Neen, zo bezien is Petrus niet veel veranderd. Toch is er één
kenmerkend verschil: op Jezus' driemaal herhaalde vraag:
„Simon, hebt gij Mij waarlijk lief?" luidt niet het antwoord:
Natuurlijkik weet het zeker!" het antwoord is: „Gij weet
dat ik U liefheb
Petrus heeft zijn hele onstuimige aard overgegeven aan Jezus
dat is bekering. Ook al gaat het naar het uiterlijk met
vallen en opstaan!
Jaarvergadering Schoolraad
(Van een onzer redacteuren)
VOOR de derde maal in twee dagen tjjds was de mammoetwet
het onderwerp van kritiek. Prof. dr. G. P. van Itterzon volgde
het voorbeeld van mr. H. K. J. Beernink en prof. dr. K. Dijk en
maakte dit wetsontwerp van minister Cals op het voortgezet onder
wijs tot thema van zijn openingswoord van de 67ste algemene
vergadering van de Schoolraad voor de Scholen met de Bijbel. Het
was te verwachten dat hij nauwelijks nog iets nieuws zou zeggen.
Het nieuwe zat dan ook niet zozeer in zijn ongerustheid over het
wetsontwerp zelf, als wel over de wat lakse houding van vele
protestants-christenen, die maar niet in beweging schijnen te ko
men.
Prof. Van Itterzon klaagde over het i verhouding tussen overheid en onderwijs
ontbreken van het brandend interesse. 1 zo ingrijpend dreigt te worden veran-
r de mattere sfeer en in het bijzonder j derd.
Tijdens de openbare bespreking
deelde mr. J. J. Hangelbroek nog
mede dat er enige verlichting komt
in het grote personeelstekort dat het
onderwijs in de laatste jaren in zijn
ban had. Op het ogenblik zijn er op
de kweekscholen 22.000 leerlingen,
terwijl er ongeveer 18.000 nodig zijn.
Dit mag ons er echter niet toe ver
leiden om te gaan vrezen dat we nu
spoedig met een overschot zullen
zitten.
de houding van de protestants-
christelijke Tweede Kamer-fracties waar
van hu zei dat „het niet verwonderlijk
zou zijn als zij wegens gebrek aan tijd.
zich meer zouden verdiepen in de pas
opgekomen hedentijdse vragen dan in
schoolzaken, die zo oud zijn als de weg
naar Rome".
Hij herhaalde de bezwaren die wij
reeds eerder in onze krant hebben ver
meld:
langdurige strijd is verkregen. De
scherpe en grondwettelijke onder
scheiding tussen openbaar en bijzon
der onderwijs wordt er in losgelaten.
r De mammoetwet regelt te weinig
1 en al te veel wordt overgelaten aan
regelingen die bij algemene maat
regelen van bestuur kunnen worden
genomen buiten de Sta ten-Generaal
om.
normen
zondere scholen te verbinden.
De mammoetwet bevat geen er
overgangsbepaling zodat niemand
weet wat er gaat gebeuren met al
die scholen, die in de spreiding een
grote lokale betekenis hebben en die
in de streek in een behoefte voor
zien, maar niet voldoen aan de nor
men van de minister.
Prof. Van Itterzon riep daarom dat wij
dit allee niet slapende over ons heen
mogen laten gaan nu de koers ln de
Advertentie
beroemde
iSSBR
middelen
W A
in een
tablet
doen
wonderen
Chefarine..4
tegen
gijnen
A
cn griej).
Jaarboek van de
Chr. Geref. kerken
verschenen
De eerste jaarboekjes van de kerken
zijn weer verschenen. De rij werd ge
opend met het Doopsgezind Jaar
boekje en wordt nu op de voet gevolgd
door het tien bladzijden dikker „Jaar
boek van de Christelijke Gereformeer
de Kerken in Nederland". Als immer
is het een van de meest overzichtelijke
van al de jaarboeken die worden uit
gegeven.
Ideaal Is in dit nieuwe boekje dat nu
niet slechts de predikantenlijst met
adressen is opgenomen,, maar ook een
aparte lijst van scribae der kerken met
adressen voorin, zodat wie een kerk wil
aanschrijven niet meer eerst het nummer
van de pagina van die plaats behoeft op
te zoeken om dan daar de lijst tc vinden.
Op verzoek van een aantal oudere leden
op de generale synode van Utrecht is nu
ook de necrologie weer opgenomen, die
weinig zegt, omdat niet vermeld wordt
waar deze predikanten hebben gestaan.
Volgens d«. statistiek is het aantal pre
dikanten gestegen tot 103. Er zijn thans
167 gemeenten aangesloten met in totaal
31.357 leden. Het aantal leden is met 834
gestegen. Ook werd de statistiek vermeld
van de Toradjakerk die door het zen
dingswerk van de Chr. Gerei. Kerken is
ontstaan. Van een aantal predikanten Is
bericht ontvangen en volgens hun cijfers
zijn daar reeds 26.306 christenen. Als we
ook het aantal christenen meerekenen in
de classes waaruit geen bericht werd ont
vangen dan blijkt dat er ongeveer 35.000
moeten zijn, dat wil dus zeggen dat ln
Beroepingswerh
NED. HERV. KERK
Beroepbaarstelling:: de heren G. D.
Harmsen, vic., Hoflaan 65 te Rottterdam
en D. R. Jonker, vic. Vogelaarstraat 5,
Berkel en Rodenrijs zijn beroepbaar.
GEREFORMEERDE KERKEN
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Borssele: Chr. van Dam
te Rotterdam-Zuid.
Spaanse beurzen
Evenals het vorig jaar heeft de
Spaanse regering in 1960 een viertal
beurzen voor Nederlandse studenten ter
beschikking gesteld voor deelname aan
een der zomercursussen der Spaanse
universiteiten, zoals Barcelona, Madrid,
Santander, Segovia, Valladolid, enz.
Het bedrag van de beurs bedraagt
3500 Peseta's. De reiskosten heen en te
rug komen voor rekening van de stu
dent.
Sollicitaties moeten voor 6 mei a.s.
gericht worden tot de afdeling Buiten
landse Betrekkingen van het Ministe
rie van Onderwijs. Kunsten en Weten
schappen. Nieuwe Uitleg 1, te 's-Gra-
venhage.
Kandidaten dienen te vermelden
naam en voornaam, adres, geboorteda
tum en -plaats, verkregen diploma's, ta
lenkennis. plannen voor de toekomst,
een omschrijving van het studiedoel in
Spanje, alsmede in welke stad men een
zomercursus wenst te volgen. De opga
ve dient vergezeld te gaan van een aan
beveling van een bij de studie betrok
ken hoogleraar of andere daartoe ge
kwalificeerde persoon en van een pas
foto.
Drs. Bremmer tot gereformeerde predikanten
Dominee is
heus niet
beter
(Van
verslaggevers)
Ik denk aan de hoge kant te zijn
als ik veronderstel, dat tien procent
van de kerkgangers 's maandags
nog weet waarover 's zondags ge
preekt is. Dit zei ds. P. D. Kuiper,
voorzitter van de Vereniging
predikanten van de Gereformeerde
Kerken in Nederland, op de jaar
vergadering van deze vereniging,
woensdag te Utrecht begonnen. Hij
voegde er later aan toe: Ik weet
meestal ook niet meer wat ïk een
paar dagen geleden gegeten heb en
toch ben ik gevoed.
Ds. Kuiper ging in zijn openingswoord
it van de zoon. die van zijn vader op
dracht kreeg om in de wijngaard te wer
ken. Hij weigerde maar deed het later
toch (Matth. 21 28—29).
Deze zoon is in de predikantenwereld
geen onbekende, meende ds. Kuiper. Van
menselijk standpunt bekeken had hij
geen ongelijk. Want wat is de wijngaard?
Om dit toe te lichten gaf ds. Kuiper een
hij zei „gechargeerd" beeld van di
wijngaard.
De kerkgangers zitten onder de pre
diking. Maar zij hebben, zodra ze d(
kerk binnenkwamen, mèt hun hoed
ook hun naam afgezet. Vandaar dat de
predikant de scherpste waarheden kan
zeggen, zonder dat zij er door getrof-
Want er worden geen na
men genoemd. Zou dat wèl gebeuren,
dan ontstond er een oproer in de kerk.
Op ziekenbezoek en catechisatie is het
al niet anders. De zieken komen met
brede uiteenzettingen over him kwaaL
De catechisanten verkondigen na jaren
onderricht nog de grootste ketterijen. Het
predxkantswerk zou een wajangspel zijn,
indien de Heilige Geest niet in de ge
meente werkzaam was.
Zijn de predikanten trouwens beter
dan de gemeenteleden? Hoe zij, even
als hun zieke parochianen, over hun
kwalen kunnen praten, vraag dat maar
de domineesvrouwen! En de gebre
ken van de catechisanten zijn niet
groter dan de gebreken van de cate
cheet.
is waar, dat de wijngaard vol on
kruid zit, maar het blijft toch een wijn
gaard. Zolang er zondags nog mensen
met opgeheven hoofden en opgeheven
harten in de kerk zitten, is het de moeite
waard om in de wijngaard te werken.
Ook maakte ds. Kuiper de uitslag
bekend van een indertijd uitgeschreven
prijsvraag over de biecht: „Is het in
voeren van de biecht in de Gerefor
meerde Kerken theologisch verant
woord en practisch wenselijk?1*
Er waren drie inzendingen, waarvan
één als ontoereikend terzijde gelegd
was en een tweede een eervolle ver
melding zal krijgen als de inzender
zijn naam bekend maakt.
De bekroning was voor de inzending
onder het motto „Semper absit tyrannis
superstitio", Schrijver bleek te zijn
dr. Ph. Huijser, predikant te Werken
dam.
Advertentie
(Van een onzer verslaggevers) Kampen voerden het woord.
Mpm i Prof. Ridderbos had er respect
ET gespannen aandacht heb- ^at ^rs. Bremmer in deze vergadering
hen He te Utrecht vercaHe- was verschenen, hetgeen zeker niet door
iedereen zal worden geapprecieerd.
Overigens garandeerde prof. Ridderbos
de vrijgemaakte kerken dat „das Vater-
land ruhig sein kann", daar drs. Brem-
ET gespannen aandacht heb
ben de te Utrecht vergade
rende gereformeerde predikan
ten geluisterd naar een referaat,
in hun midden gehouden door
drs. R. H. Bremmer, vrijge
maakt gereformeerd predikant
te Enschede-Zuid. In dit refe
raat, getiteld „Om het Evange-
gaf drs. Bremmer een uit
eenzetting van de gang van za
ken in de Gereformeerde Ker
ken uit de jaren van '30, welke
hebben geleid tot het bekende
conflict en de daarop gevolgde
vrijmaking in 1944.
De vrijmaking kwam immers niet uit
de lucht vallen. Er leefden bij hen, die
leiding gaven aan het kerkelijk leven
conflicten, spanningen en latente gevoe
lens, die in 1944 ineens tot uiting kwa
loen een scheuring niet konden
voorkomen.
Men moet deze dingen niet los
m de oorlogsomstandigheden, vond
drs. Bremmer. In normale tijden
deze gang van zaken vrijwel niet denk
baar geweest. Wie toen nog wilden pro
beren om te bemiddelen in het conflict,
liepen achter de feiten aan. De posities
aren over en weer onwrikbaar inge-
Zelf had drs. Bremmer als student er
als jong predikant de ontwikkeling var
nabij meebeleefd. Uit de nadere bezin
ning op de theologie van Kuyper, zoals
deze inzonderheid door prof. dr. K. Schil
der werd geleid, zag hij een reformato
rische beweging groeien. Door de vrij
making werd deze in kerkelijke banen
geleid. Dat moest wel, omdat de kerke
lijke vergaderingen deze beweging had
den afgesnoerd.
De vrijmaking was geen actie van
malcontenten, verklaarde drs. Brem
mer. Hoe zou men anders het elan der
vrijgemaakte kerken in die eerste tijd
de vrijmaking kunnen verklaren.
Men zag het als nieuw reformatorisch
leven, ook als een herleving van wat
christelijk-afgescheiden kerken
vorige eeuw hadden geleerd.
Ander aspect
De strijd rond 1944 heeft thans een
ander aspect gekregen. Niet alleen door
de wegneming der vervangingsformule.
Drs. Bremmer achtte het verblijdend, dat
de ontwikkeling aan geen van beide
zijden stil stond en dat zij ook heden nog
in volle gang is. Van beide kanten wor
den serieuze pogingen gedaan om recht
te doen aan de Heilige Schrift Een uit
sluitend binden aan de Drie Formulieren
Enigheid zal geen onoverkomelijke
bezwaren opleveren, dacht hij.
Dogmatisch zijn er mogelijkheden,
op kerkrechtelijk gebied liggen de
dingen moeilijker en wijken de stand
punten ver uiteen. „Als we eerst
maar van elkaar begrijpen wat de
knelpunten zijn".
De achtergrond van deze dingen is, dat
de Gereformeerde Kerken zich na 1920
telkens hebben bezonnen op de erfenis
van Kuyper en Bavinck, hetgeen echter
tot tweemaal toe tot een conflict leidde.
In 1926 kwam er kortsluiting bij de con
frontatie met de cultuur en de weten
schappelijke ontwikkeling, in de jaren
van '30. bij de confrontatie met de theo
logie van Kuyper in ecclesiologisch en
soteriologisch opzicht, die samenhingen
met heel de reformatorische opvatting
het evangelie.
Ook nu is er weer
ig, en wel inzake d-
FEUSOL
écht kleurecht
een confrontatie no-
verhouding schrift-
tretenschap, zoals in
opvattingen over de schepping e.d.
Drs. Bremmer hoopte, dat dit niet op
nieuw zou leiden tot een conflict.
Prof. Ridderbos
Verschillende predikanten namen deel
aan de discussie over het referaat Ook
de hoogleraren dr. G. C. Berkouwer te
Amsterdam en dr. H. N. Ridderbos te
verlot
Ook prof. Ridderbos had de jaren
van '30 bewust meegemaakt. „Hoe is
het mogelijk dat twee mensen de din
gen zo verschillend kunnen beleven",
zei hij. In het gebeuren uit die jaren
zag hij allerminst een kerkelijk refor
matorische beweging. En daarom
meende hij, dat in de jaren 1942
het geheel niet een reformatorische
ontwikkeling gefrustreerd werd. V/at
men toen als synode deed, was niet
anders dan trachten kerkelijk vrede te
stichten. Want er waren meer dan
verschrikkelijke partijschappen in de
kerk.
De synode heeft ook niemand in zijn
consciëntie willen binden, zoals drs.
Bremmer beweerde. Daarom achtte prof.
Ridderbos de tekening van de referent op
vele punten aan kritiek onderhevig.
Want als er van een reformatorische
weging sprake was: waar is deze dan
de vrijmaking gebleven? De voortgang
der zaken wijst het ongelijk van drs.
Bremmer aan.
Prof. Ridderbos achtte de dogmatische
kwestie belangrijk, maar toch niet zo be
langrijk, dat daaruit een scheuring moest
voortvloeien. „Als wij elkaar weer willen1
vinden, dan moet dit niet allereerst zijn
in een nieuwe bezinning op dogmatische
vragen. Het gaat om een kèrkelijke zaak.
Daarom zullen we eerst duizendmaal
kerk moeten zeggen, voordat wij over de
theologie gaan spreken".
De synode van Utrecht, aldus ging
prof. Ridderbos voort, heeft niet uit
dogmatische, maar uit kerkelijke mo
tieven de vervanginsformule opzij
gezet.
Het is waar, dat liet elan der vrij
gemaakte kerken in de Gereformeerde
Kerken wel eens ontbeerd wordt.
Daarentegen zou men wensen, dat de
vrijgemaakte kerken het besef der
eenheid van het lichaam van Christus
weer zouden ontwaren en dat zij dit
lieten blijken door te willen samen-
spreken met de gereformeerde kerken.
Drs. Bremmer hield staande, dat zij, die
zich vrijmaakten, in conscientienood wa
ren gekomen en meenden niet anders te
kunnen handelen. De vrijmaking ge
schiedde niet vanuit een bepaald kerk
begrip. Daarover bestaat in de vrijge
maakte kerken verschil van inzicht. Wat
de vrijgemaakten bond, was het verlangen
om te blijven bij de grondslag en het
bestek van de kerk, zoals dat altijd was
Dat anderen dit zo niet zagen en be
leefden, wilde drs. Bremmer aanne
Voor het heden achtte hij nodig, dat
de normen om weer kerkelijk te kunnen
samenleven trachtte te vinden. Hij hoopte
op. dat de vrijgemaakte synode bereid
>u blijken om samen te spreken.
Voorts ontkende drs. Bremmer, dat de
vrijgemaakte kerken een beweging zijn.
ZU zijn kérken, al vormen zij ln veel
opzichten een „vrijgevochten" gezelschap.
Dat zouden zij willen blijven, ook als ze
t« z(jncr tijd van een verenigde kerk deel
zouden uitmaken.
Evenals anderen (o.a. dr. H. Holtrop,
ds. Th. Delleman, dr. L. Zielhuis, ds. J.
Overduin, ds. W. Tom), sprak ook ds. W.
G. Raven, de vrijgemaakte predikant
Almelo.
Ds. Raven verklaarde moeite te heb
ben met de z.g. Haagse vergadering
(augustus 1944). waar de acte van
vrijmaking werd voorgelezen. Hebben
wij toen niet alleen onze verantwoor
delijkheid beseft t.a.v. de te vormen
vrijgemaakte kerken en niet voldoende
het lichaam van Christus?, vroeg
hij.
Drs. Bremmer zag dat niet zo. De
Haagse vergadering was een spontaan
gebeuren, waar geen plannen beraamd
werden, maar waar uiteengezet werd
hoe de stukken lagen. Ieder moest toen
maar zien wat hij in zijn situatie doen
104
Ik ken u. koninklijke Richard, antwoordde de
graaf van Huntingdon, en iets dergelijks heb ik
nooit gedacht. Mijn hoogmoed verbood mij echter
mijn geheim te onthullen, alleen maar om mij het
leven te redden op een dag toen ik in mijn plicht
was te kort geschoten. Bovendien heb ik een belof
te afgelegd, mijn rang verborgen te houden tot
deze kruistocht ten einde zou zijn. Met
heb ik er over gesproken, tenzij na mijn
veroordeling in de biecht Toen was ik wel verplicht
het te zeggen aan de eerwaarde kluizenaar.
Dat was dus het geheim waar hij van sprak,
antwoordde Richard, dat was het dus waarom hij
mij met zoveel misbaar kwam gebieden het vonnis
te herroepen. Met recht en rede dus zei hij dat ik
op het punt stond een daad te bedrijven dio mij
:ns met spijt zou vervullen.
Wil onze koninklijke gemaal ons nu ook vertel
len hoe hij thans het geheim heeft doorgrond? vroeg
Beren garia nieuwsgierig,
Ik ontving brieven uit Engeland, antwoordde
de koning en onder verschillende andere onaangena
me tijdingen werd ons daarin gemeld, dat de ko
ning van Schotland drie van onze edelen, die een
pelgrimstocht naar Sint Ninian maakten, had ge
vangen genomen, waarbij hij als reden opgaf ver
moedens te hebben omtrent het feit dat zijn zoon
in onze legerplaats in een kerker zat Willem van
Schotland gaf dus als plan te kennen dat hij onze
edelen als gijzelaars zou houden, tot wij zijn zoon
de vrijheid zouden hebben teruggeschonken. Dit al
les zette mij aan het denken en toen reeds vermoed
de ik dat Sir Kenneth in werkelijkheid niemand
anders dan de graaf van Huntingdon was. Deze
vermoedens werden kort daarna bevestigd door on
ze trouwe de Vaux. Tijdens zijn tocht naar Ascalon
werd hij daar aangesproken door de laatste schild
knaap van de ridder van de Luipaard, die hem dc
hele weg was nagelopen, liever dan zich tot mij
te wenden.
DOOR
81* WALTER scorr
het niet waagde voor Leeuwenhart te verschijnen.
Mijn hart is zachter dan het uwe.
Hoor wat hij zegt, riep Richard lustig, hij
spreekt van een zacht hart! Gij, stuk oud ijzer! Gij,
kei uit Cumberland! Neen, gij vergist u, niemand
kan zich beroemen op een beter hart dan een af
stammeling van Plantagenet Kom, schone nicht
Edith, geef mij uw hand. En gij ook, prins van
Schotland.
Laat Mylord, antwoordde Edith, achteruit wij
kend en niet langer in staat haar verwarring te ver
bergen. Weet u niet meer dat mijn hand het te
ken moest zijn om de Saracenen en Arabieren, Sa-
ladin en zijn gehele bende tot het christendom te
bekeren?
Dat was profetie, hernam Richard, maar de
wind is gedraaid en zit nu in een andere hoek.
Drijf daar niet de spot mee, riep thans de klui
zenaar, of u loopt kans dat uw handen verstijfd wor
den. Wat in de sterren staat is altijd de waarheid.
Alleen zijn de ogen der mensen soms te zwak om
goed te lezen. Dat was thans ook het geval. Op de
nacht toen Saladin en Sir Kenneth van Schotland
in mijn hol sliepen, heb ik ln de sterren gelezen
dat zich dicht bij mij een geboren vijand van Ri
chard bevond die door een huwelijk met Lady Edith
verbonden zou worden. Wat kon ik toen anders dan
denken dat dit op Saladin sloeg? In de sterren stond
echter geschreven dat Edith's echtgenoot een chris
ten zou zijn en in mijn zwak verstand leidde ik daar
uit af dat de bekering van de sultan aanstaande
was. Mijn vergissing is groot geweest, doch tevens
heb ik er iets door geleerd. God wil niet dat wij
in de geheimen van Zijn besluiten dringen, doch legt
ons op rustig het ogenblik af te wachten waarop de
dingen zullen gebeuren. Eindelijk weet ik nu dat
ik mij groter waande dan ik was. In dit alles heb
ik de ootmoed en de nederigheid ontdekt en daar
dank ik de hemel voor.
Na die woorden verliet hij de tent en algemeen
wordt verhaald dat hij zich van dat ogenblik af
veel gematigder aanstelde, terwijl zijn aanvallen
van wilde woede steeds zeldzamer werden.
Intussen was echter het middaguur genaderd en
Saladin wachtte de Christenvorsten op in zijn tent.
Hier was reeds een gastmaal naar Oosterse gewoon
te in gereedheid gebracht, zeer overvloedig uitge
stald op rijke tapijten, terwijl overal zijden kussens
lagen, waar de gasten zich op konden neerzetten.
Terwijl de Sultan omgeven door de pracht van zijn
•waardigheid, zijn bezoekers opwachtte, stond hij over
een vel papier gebogen en scheen bezig iets inge
spannen te lezen, net op het ogenblik dat het gor
dijn van de ingang openging en de dwerg Nebacta-
mus verscheen, opgewonden met de armen zwaai
end.
Zo gaat het, zei Saladin, zonder op de gekke
slaaf veel acht te slaan, als mensen zich aanmati
gen de geheimen van de hemel te doorgronden. Men
las in de sterren iets over Richard's vijand en dus
dacht men aan mij, vergetend dat de prins van
Schotland voor hem veel gevaarlijker was. Ik ben
voor hem slechts een leeuw in de woestijn, doch
meer vrees moet men hebben voor de kat in eigen
huis. Men wilde Richard en mij broeders maken
door mij met zijn nicht te laten trouwen, maar wat
de sterren vertelden sloeg op de kroonprins van
Schotland, die trouwens haar hart al had gewonnen.
(Wordt vervolgd)
EEN STROHALM
DE gedifferentieerde loonvorming
is in Nederland langzamerhand
een vrij algemeen aanvaarde zaak
geworden. Er is nog geen jaar
voor nodig geweest om in de bre
de kringen van de werknemers be
grip te wekken voor het belang,
dat de hoogte van de lonen in een
bedrijfstak ook inderdaad samen
hangen met de economische uit
komsten van deze bedrijfssector.
Het is nog slechts kort geleden,
dat wij op deze plaats uitvoerig
aandacht hebben besteed aan het
slagen van de nieuwe loonvorming
en aan de wenselijkheid hiervan.
Gememoreerd werd door ons ook
het felle verzet, dat er aanvankelijk
van socialistische zijde is gevoerd,
omdat men meende dat deze loon
vorming niet te verwerkelijken zou
zijn. Op het echec van het nieuwe
loonvormingsexperiment wachtend
hoopte men van socialistische zij
de in de toekomst hieruit nog poli
tieke munt te kunnen slaan.
Het is echter anders gelopen. Op
het laatst gehouden N.V.V.-congres
heeft de heer Van Tilburg duide
lijk laten doorschemeren, dat men
thans ook hier de gedifferentieerde
loonvorming voor de toekomst aan
vaardt. Dat dit niet van harte ge
schiedt, dat men eigenlijk liever te
rug zou willen naar de geleide loon
politiek en dat als men ergens
maar een kleine strohalm so
te kunnen ontdekken, waaraani
zich met het loonronden-sy*
vast kan houden, men dit in h^
ciallstische kamp maar al
tig doet, is ons thans weer
ken in een hoofdartikel in Hej
rooi van 13 april j.l.
Het Parool meent uit de woj
van de C.N.V.-voorzitter, gespi-j-
op een persconferentie, te b«*Tl
kunnen beluisteren, dat zelfs
C.N.V., wat betreft de gediffe)
eerde loonvorming, nog niet zo1
in de schoenen staat. De waf
ring voor de opmerkingen va
heer C. J. van Mastrigt va'lnr,
van interessant tot zeer intere(*£
Gretig wordt eraan toe gevoegd
men van socialistische zijde
herhaling heeft betoogd, waCafé
heer Van Mastrigt nu beweert?™
het artikel eindigt dan met he£
lige, vaderlijke vermaan aan^
adres van de regering, dat, fcst
neer het mocht mislopen md Be
gedifferentieerde loonvorming,
aan het dagblad Het Parool ni£2
kunnen verwijten, dat het hier^'g
niet gewaarschuwd heeft. Ee%nU1
gatieve houding, waarbij meak-em
niet de geringste moeite behodser
doen om tot een verbetering
het loonsysteem te komen.
TEGEN OVERBESTEDING
r V-i:
De heer Van Mastrigt is «ri
stander van, dat de groepen,eenh
nog niet voor een loonsverhogifn-v-
aanmerking kwamen, deze zo*-
bestuur nu op bedoelde pers
conferentie ingenomen?
Een van de door Het Parool geci
teerde uitlatingen van de heer Van gelijk alsnog ontvangen.
Mastrigt is geweest, dat de werkne- juist. Het was voor hem nog
mers, die tot nu toe nog geen loons- de vraag, of eventuele loons
verhoging ontvingen, niet de dupe gingen hier wel met prijsverhja*^
mogen worden van de gedifferen- gen gepaard zullen moeten
tleerde loonvorming. In dit ver- Ook deze loonsverhogingen ween
band werd ter sprake gebracht een voor verantwoordelijkheid vaRpor
opmerking van staatssecretaris bedrijfsleven, voor de georgan» uu
Roolvink gemaakt op een vergade- werkgevers en werknemers-
ring van de A.R. kiesvereniging te jaten. En deze verantwoordelij^f1:
Bilthoven, dat, met het oog op een voor het bedrijfsleven impliceeQ,,
vaststellen van loonsverhogingen, yens, zoals onder de gedifferenfcg
zelfbeheersing en discipline getoond de loonpolitiek steeds heeft de
zal moeten worden. den, discipline en zelfbeheersiilnou
Manrwie beweert, dut ,fant.sec>^ Dn|deUjk wenste dc heer p.
taris Roolvmk bedoeld heeft, dat Mastrigt bulten het straatje vik
juist de groep die nog geen loons- lelde Ioonpolttiek te blijven, k
verhogmg ontving zelfbeheersing en hlj llch nadndlkeUjlt ultspral 1
d scipline ral moeten tonenï Deze co6rdtaatte-beSchlkkinS
eis heeft de regering reeds van het CoU van Kijksbem|ddelaari
begin af aan voor alle loonsverho- i
gingen gesteld.
Een zeer belangrijk aspect hierbij hëtb^rijfirevenTijn"vering
was, dat loonsverhogingen niet door- lljkheid Iatcn dra
berekend mochten worden m de Het Par00l hMtt hier Mn doa
prijzen. Van het begin af aan heeft he„ Van Mastrigt terloops gen.
de regermg gewezen op de nood
zaak
te opmerking over de theoretk
overbestedmg te voorko- mogelijkheid, dat een evei
men omdat juist op dit punt de „verbesteding eens speciaal
gedifferentieerde loonvorming zich de achterblijverd „orden
gunstig zal moeten onderscheiden ap„ld prillcipieel, cenlraal gï
van de gelelde loonpolitiek. Loonron- ta veralgemeend. Een vero5urJ
den betekenen immers per definitie ateld nitsonderinesgeval ,JE™
prijsverhogingen en dreigende
flatie.
TENDENTIEUS
EEN dergelijk tendentieus weer
geven van de feiten blijkt ook
uit de bewering, dat het aantal
achterblijvers volgens het C.N.V.
geraamd zou worden op meer dan
een miljoen, ongeveer een derde
van het totaal aantal werknemers.
Dit cijfer van een miljoen is door
het C.N.V. niet genoemd. Gespro
ken is van 600.000 achterblijvers
op dit moment, d.w.z. werknemers
die vallen onder een c.a.o. of bin
dende loonregeling en die tot nu toe
nog geen loonsverhoging ontvingen.
Ais een heel andere groep, ter
grootte van ongeveer 500.000 werk
nemers, zijn zij aangeduid, die on
der geen enkele c.a.o. of loonrege-
HET BEGIN IS ER
ling vallen. Hier kan men niet
ken van achterblijvers, zoals
eerder genoemde groep.
Stilzwijgend suggereert Het
„lijden" krijgt onder de gei!
rentieerde loonvorming. Maar,
blad verzwijgt wijselijk, dat er^11
deze laatste groep gedurende,. i>
lange periode van de geleide fcdo
politiek nooit iets is gedaan.
Wanneer er met deze
groep op het gebied van de I
nu wel iets zou worden ondager
men door het bedrijfsleven, darftudi
dit voor de gedifferentieerde g®1
vorming nog weer een nieuw u£aT
punt zijn.
^LS de waarnemend premier van goede bedoelingen van de ZuidH
de Unie van Zuid-Afrika, Paul kaanse regering met betrekkinfl[
Sauer, in zijn dinsdag gehouden re- het openen van nienwe mogelijïi
devoering het officiële standpunt den voor de niet-blanke bevolk
van de regering te Kaapstad heeft Zelfs de jongste verklaring vani
verkondigd, is er voor het eerst nister Louw, die wijst op spanni)
sinds de onlusten in Sharpeville re- binnen het Zuidafrikaanse kal*.-»
den om aan te nemen, dat er be- sluit de mogelijkheid niet uit,H
langrijke wijzigingen zullen komen premier Verwoerd binnenkort 1b
in de wijze, waarop de apartheids- zelfde geest zal spreken als I
politiek wordt uitgevoerd. waarnemer Sauer heeft gedaan.
De minister van justitie, Erasmus, Of de maatregelen, welke de 21
heeft vorige week reeds de belang- afrikaanse regering in de m'
rijke verklaring afgelegd, dat het toekomst zal nemen, voldoende P
stelsel van goedkope negerarbeld len zijn om een eind te maken i
drastisch moet worden herzien en de golf van verzet en of zij ei
dat de blanken weer hard moeten zullen leiden dat er werkelijk sj
gaan werken, zoals hun voorouders ke zal zijn van een nieuwe ver)
dat gedaan hebben. ding tussen de verschillende
Dinsdag verklaarde de heer Sauer, sen, moet worden afgewacht. 1
dat in Sharpeville het „oude boek" zal niet alleen van de besluiten-
van Zuid-Afrika's geschiedenis werd He regering te Kaapstad afhani
gesloten. Zuid-Afrika moet aldus Wil deze toenaderingondanks»-
Sauer een nieuwe geest schep- rassenonderscheid mogelijk -K
pen in de verhouding tussen blank dan zal er, zoals minister Sal
en biet-Mank. "Me, een nieuwe jeeat vaiili'
Nu is het met verklaringen als deze moeten worden over de blanket i
vaak zo, dat zij worden afgelegd Zuid-Afrika. Dat zal niet eenvo*49 i
om de meningsvorming in het bui- zijn. Een andere wee is er «.fl59 i
tenland te beïnvloeden. Sauer heeft niet. r ect«9 j
er geen geheim van gemaakt, dat Wellicht kunnen de kerken
het land met een anders gerichte baanbrekend werk verrichten
apartheidspolitiek inderdaad het niet aUeen uit te spreken, dat i j
vertrouwen van dat buitenland wil mensen voor God gelijk ziin ra
winnen. Dit streven hoeft echter tevens op te roepen tot een ver»
geen twijfel te doen ontstaan aan de ning tussen de rassen.
een
iten i oi
i, dat I To
OotScb»»*.1
•UnótltpoiaL
"V—, ">ar mxi outpeut.
