Jlictaue feibsdfe GTowraitl Dag Hammarskjöld bereid op te treden als bemiddelaar „Als Zuid-Afrika mij uitnodigt Minister Louw: geen wijziging politiek Beroep op kerken in Z.-Afrika Mr. Luns na ondertekening: Verdrag bevrijdt van oorlogshypotheek ONTWAPENING MOET OP TOPGESPREK WACHTEN Minister Oberlander met .„••rooi verlof orezonden Koning Olaf blijft thuis omdat Harald blauwtje liep bij prinses Alexandra... Prins Andrew gedoopt jje I? ZATERDAG 9 APRIL 1960 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel. 31441 ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal; 2,55 per maand; ƒ0.59 per week ADVERTENTIESƒ0,20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter korting) Ecnenveertigylc jaargang no. 11842 Directie: F. DIEMEB Hoofdredacteur: Dr. E CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken .Stantvasticfi is ghfblfotn oiyn hert in te^f^enspoct'' MAART: topmaand voor wetenschap en techniek Zie pagina 5 25 jaar geleden: STRESA Zie pagina 7 TIPS VOOR UW VAKANTIE Zie pagina 11 NEGERS in Amerika Zie Zondagsblad. TAE SECRETARIS-GENERAAL van de Verenigde Naties, Dag Ham- U marskjöld, heeft zich gisteren bereid verklaard naar Zuid-Afrika te gaan als de regering hem daartoe zou uitnodigen. Hij herinnerde aan de resolutie van de Veiligheidsraad over de gebeurtenissen in Zuid-Afrika waarin gevraagd werd contact op te nemen met de regering in Kaapstad. Hammarskjöld zei de hem toevertrouwde zaak op te vatten als het slaan van een brug en niet als het optrekken van een muur. De Zuidafrikaanse minister van buiten landse zaken, Eric Louw, heeft gisteren [tegenover een verslaggever verklaard, dat ide huidige ongeregeldheden in de Unie niet zullen leiden tot een verandering van de politieke beleidslijn. Alleen op punten Ivan ondergeschikt belang kunnen wijzi gingen worden ingevoerd, aldus Louw, maar de grondslag van het beleid blijft i dezelfde. "in het parlement heeft minister Sauer medegedeeld dat de regering steeds die maatregelen ingevolge de noodtoestand zal nemen, die zij noodzakelijk acht. Sauer zei voorts dat het plan bestaat Langa en Njanga te omsingelen door be wapende eenheden van de burgerwacht. Pers rscensuur Vele journalisten die van landen over zee naar Zuid-Afrika zijn gekomen om de gebeurtenissen hier te verslaan, hebben wild overdreven en in vele gevallen vol komen onjuiste berichten naar hun kran ten en persbureaus gezonden, aldus minis ter Louw in het parlement. Zo zou een vertegenwoordiger van'een Amerikaans persbureau een volkomen onjuist bericht hebben verzonden over slagen die de po litie bij razzia's in Njanga zou hebben toe gediend. De minister verklaarde het geval te hebben onderzocht, waarbij hem was gebleken, dat het bericht geen woord waarheid bevatte. Het Amerikaanse persbureau heeft hier- ,op gereageerd met de verklaring dat het ivolledig vertrouwen heeft in de pethedd van zijn correspondent te Kaap stad. Andere verslaggevers die onafhan kelijk van hem werkten, hadden dezelfde inlichtingen verkregen en naar hun kran ten gezonden. In het parlement is gis teren de eventuele censuur op uitgaande persberichten van buitenlandse correspon denten besproken. De Zuidafrikaanse kranten zijn ingevolge de noodtoestand al enigszins gebonden. Uitdeling In Johannesburg heeft gisteren een blanke vrouw, die met een Nederlands accent sprak, 200 pondsbiljetten uitge deeld aan negers die tegen betaling Oecumenische raad: TAE OECUMENISCHE raad van kerken in Nederland heeft een brief gericht tot de acht kerken In Zuid-Afrika die lid zijn van de Wereldraad van kerken en bovendien tot de veertien Afrikaans spre kende kerken die niet zijn aangesloten bij de Wereldraad. In het schrijven wordt meegedeeld dat de Oecumenische raad in Nederland zich in zijn vergadering 25 maart i960 bezig heeft gehouden de gebeurtenissen in Zuid-Afrika va maart, op welke dag door de politie op Bantoe's geschoten Is. A LGEMEEN IS men verontwaardigd en ontsteld over het gebruik van dit ge weld in het kader van de zogenaamde apartheidspolitiek, aldus de brief. Er be staat bij de raad ongetwijfeld begrip voor de uiterst moeilijke situatie in Zuid- Afrika. De raad verheugt er zich over dat verscheidene kerken In de Unie bij her haling getracht hebben de rassenschei ding te overwinnen en tegen de onrecht vaardige gevolgen daarvan hebben ge protesteerd. De raad herinnert aan en stemt in met de resolutie door de Wereld raad van kerken aangenomen op de assemblee van 1954, waarin als zijn over tuiging ls uitgesproken dat Iedere vorm van segregatie op grond van ras, kleur of etnologische afkomst in tegenspraak is met het evangelie en onverzoenlijk met de christelijke leer van de mens en met de aard van de kern van Christus. TUIST IN DEZE lijdensweken worden wij door het woord Gods aangespro ken volgens hetwelk onze heer Jezus Christus aan het kruis gestorven is om alle vijandschap te doden, vrede te maken en volken en rassen ln zich te verenigen (Epheziërs 2 14-22). Vanuit dit Evangelie van vrede en verzoening wendt de Raad zich tot u met het dringend verzoek om krachtig voort te gaan ln liet verzet tegen dc rassendiscriminatie of, Indien zulks door uw kerk nog niet zou zijn geschied, thans deze weg op te gaan. De Raad hoopt dat ook uw kerk bereid ls alles te doen wat Ln haar vermogen ligt, dat niet tot het gebruik van geweld wordt overgegaan en aan alle In Zuid-Afrika woonachtige rassen volkomen gerechtigheid zal ge zctaledcn. TAE RAAD BIDT dat de Heer der kerk u de kracht cn de wijsheid zal schen ken in deze kritieke situatie zijn wil tot eenheid, gerechtigheid cn vrede op c tuigende wijze te proclameren. Aldus het schrijven van de Oecumenische raad van kerken ln Nederland. een pond een nieuwe pas 'kwamen halen. Toen de beambten zeiden 'dat de negers de dame moesten bedankeh, antwoordde zij dat dit niet nodig was. Zij voegde aan toe: Nu kan ik vannacht weer rustig slapen. Een van de beambten verklaarde later: Ik dacht dat zij niet goed wijs maar zij scheen toch heel normaal. De vrouw was vrij armoedig gekleed. De gevangenisbepalingen voor hen, die op grond van de noodtoestand zijn gear resteerd, zijn in zoverre gewijzigd, dat de gevangerien bezoek mogen ontvangen, als de directeur van de inrichting er geen bezwaar tegen heeft. Het Britse Lagerhuis -heeft zonder stèm- ming een Labourmotie aanvaard, waarin de rassenpolitiek van Zuid-Afrika wordt afgekeurd. Dr. Van Raalte heeft gisteren voo Amsterdamse studentenvereniging blank en zwart in Zuid-Afrika gesproken. Hij kon zich voorstellen dat de Zuidafri kaanse regering geen volledige integratie wenst, maar wanneer men voortgaat op deze manier en zelfs de negerorganisatics verbiedt, werken de blanken aan hun eigen ondergang, aldus dr. Van Raalte. Om redenen van internationaal- politieke aard kan men niet onbe wogen toezien wat daar gebeurt. Het aparbheidsbeleid is geen interne kwestie meer. De rechten van de mens zijn aangetast, zulks in strijd met het handvest der Verenigde Na ties, stelde dr. Van Raalte. Dr. Geldenhuys gaat Nederland verlaten De ambassadeur van Zuid-Afrika in Nederland, dr. F. E. Geldenhuys, gaat zich terugtrekken uit de diplomatieke dienst. De heer Geldenhuys en zijn echtgenote zullen Nederland op 23 juni verlaten met de Oranjefontein. Zij zul len zich vestigen in Pretoria. Dr. Geldenhuys is ambassadeur ge weest in Nederland sinds januari 1957. Oorspronkelijk was het zijn bedoeling zich uit de diplomatieke dienst terug te trekken tegen het eind van het afge lopen jaar. Maar op verzoek van de Zuidafrikaanse regering is hij nog een half jaar aangebleven. Het is nog niet bekend wie dr. Geldenhuys zal opvol gen in Den Haag. Admiraal Jerauld Wright, de vorige geallieerde opperbevelhebber voor de Atlantische Ooeaan, is benoemd tot Grootkruis din de Orde van Oranje-Nas- sau (met de zwaarden). De versierselen zijn hem gisteren overhandigd. Verdrag wordt getekend Op het ministerie van buiten landse zaken in Den Haag is gistermiddag het Nederlands Duits algemeen verdrag tot re geling van een aantal kwesties getekend door de Duitse mi nister dr. Heinrich von Bren- tano (links) en zijn Nederlandse collega mr. Joseph M. A. H. Luns. „Het Nederlands-Duitse verdrag beoogt de betrekkingen van Nederland met Duitsland te bevrijden van de hypotheek die daarop als gevolg van de oorlog en dc Duitse bezetting rust", aldus verklaar de de minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, gisteren na de on dertekening in Den Haag. Met mr. Luns zetten hun handtekening de Duitse mi nister van buitenlandse zaken, dr. H. von Brcntano, de Duitse ambassadeur dr. R. Lahr cn de Nederlandse staatssecretaris dr. II. R. van Houten. Met hun vieren zetten zij in twaalf minuten tweeënzeven tig handtekeningen. Mr. Luns zei nog, dat het Nederlandse volk de verschrikkingen van de bezetting niet kan vergeten, maar dat het deson danks bereid is met de Bondsrepubliek, het andere Duitsland, samen te werken om op vredelievende en democratische wijze een nieuwe toekomst op te bouwen. Minister von Brentano zei in zijn ant woord dat het verdrag de basis moe ven voor de verdere verdieping vai betrekkingen tussen Duitsland en Neder land, die zich „in de afgelopen jaren fortuinlijk hebben ontwikkeld". „Het Duitse volk is zich terdege van het feit bewust", voegde hij eraan toe. „dat de schaduwen van een droef verleden nog de huidige tijd doorwerken. Het Neder» Russisch ei met meer mayonnaise T~)E AMERIKAANSE minister van -L' buitenlandse zaken, Christian Herter, verklaarde gisteren in Washihgton, dat Rusland de ontwa peningsbesprekingen in Genève wil opschorten tot na de topconferentie, die op 16 mei in Parijs begint. Uit Genève werd gemeld, dat de tien delegaties van de ontwapeningsconfe- reeds hebben besloten niet te con fereren van 29 april tot 7 juni. Van 29 april tot 16 mei zullen de deskundigen erslag uitbrengen aan hun regeringen Minister Herter liet uitkomen, dat de lussen het initiatief tot het uitstel wel licht hebben genomen om premier Chroesjtsjef in staat te stellen met iets komen op de topconferentie. Amerika, aldus Herter, is wel bereid tot :n kort reces, maar voelt niets voor :n langdurig uitstel. Op de vastgelopen ontwapenings conferentie zelf liet Rusland van het op handen zijnde uitstel niets blijken. „Om de goede wil te tonen", lanceerde ae Russische onder-minister Zorin een nieuw voorstel, dat volgens hem de ba sis voor overleg met het westen kan In westelijke kringen werd het nieuwe voorstel van Zorin prompt beschreven als „hetzelfde Russische met Een korte discussie tussen de Frans man Jules Moch en Zorin liep uil op goedmoedige woordspelingen. Moch zei, dat de „ingrediënten" in het Russische voorstel dezelfde wa ren als van het voorstel dat reeds door het westen werd verworpen. „Wij noemen dat een Russisch ei", zei Moch. Zorin bleek in de keuken ook de weg te weten. Hij antwoordde: „Wij willen een goede Russische schotel aanbieden. Laat de heer Moch een betere Franse salade presenteren, dan zullen wij pro beren een combinatie te maken, die voor alle magen verteerbaar is". landse volk ls zwaar onrecht aangedaan". Dr. von Brentano verzocht echter eraan te denken dat ook het Duitse volk vrese lijk heeft geleden" onder de meedogen loze terreur van een misdadig regime". Dr. van Houten gaf 's avonds voor de televisie een toelichting op het verdrag Hij wees erop dat het geen vredesverdrag De grenscorrecties van thans, zo zei hij, hebben betrekking op 1800 Nederlander» en 8000 Duitsers. Bedacht moet echter worden dat de meeste betrokken Neder landse gezinnen ook al voor 1949 vrijwil lig in Duitsland waren gevestigd. O dc DM 280.000.000 die ter afdoening t een aantal financiële vorderingen ter be schikking zijn gekomen zullen te zijner tijd worden verdeeld. Hierover behoeft men nu nog niet tc corresponderen, te meer niet daar de parlementen het drag nog moeten goedkeuren. De ondertekening van het verdrag heeft The Times aanleiding gegeven tot een commentaar, waarin wordt gezegd dat het verdrag „een nuttig stukje Euro pese schoonmaak is en een goed beeld van de diplomatie van het nuchtere verstand". VERVROEGD PENSIOEN VOLGT - O O (Van onze correspondent) BONN, zaterdagochtend A AN DE politieke en ministeriële carrière van de Westduitse minister -A. Voor vluchtelingenzaken, prof. Theodor Oberlander, is gisteren een einde gekomen. De bewindsman is voor onbepaalde tijd met verlof gegaan, een vakantie waarvan hij wel niet meer op zijn ministerie zal terugkeren. Op 1 mei bereikt prof. Oberlander met 55 jaar n.l. de leeftijd, waarop hij voor de rest van zijn leven recht heeft op een ministerspensioen. Teneinde een „Oberlënder-debat" te voorkomen waaruit wellicht een motie te voorschijn zou zijn gekomen om de mi nister te dwingen heen te gaan werd met. de meerderheidsstemmen van de op permachtige C.D.U.-C.S.U .-fracties giste ren besloten om de behandeling van de begroting van het ministerie voor vluch telingenzaken op te schorten tot 5 mei. Tegen die datum zal het verzoek om pen sionering vermoedelijk reeds door de Bondskanselier zijn ontvangen en inge willigd. Het komt er dus feitelijk op neer. dat prof. Oberlander is afgetreden. Een pijnlijk moment was gistermorgen voor prof. Oberlander, dat hij het liberale bondsdagiid Max Rademacher moest ant woorden op een sohriftelijke vraag, hoe dat nu eigenlijk zit met zijn (Oberlanders) terdoodveroordeling (door de nazi's) en de opheffing van dit. vonnis, die vermeld staan in de biografie van de minister (door hem zelf geschreven en de langste van de circa 500 levensbeschrijvingen) in het Handboek van de Bondsdag. De n ter antwoordde, dat hij in november 1943 door Himmler ter dood was veroordeeld, zijn ontslag uit de Wehrmacht en dat in januari 1944 dit vonnis op interventie de toenmalige gouverneur-generaal Polen, Frank, was opgeheven. Radp- macher meende, dat dit antwoord „v zichzelf" sprak Intussen zet het parket in Bonn het derzoek voort naar prof. Oberlanders vermeende rol bij de executie van min stens 32 Poolse intellectuelen door leden het door hem gecommandeerde BataL jon Nachtigall begin juli 1911 in Lemberg. Alle getuigen, die in West-Duitsland be- reikbaar waren, zijn verhoord. Het parki wil echter nog enkele buitenlandse getui gen horen en het kan nog geruime tijd duren voor de officier van justitie zal kunnen besluiten of hij de Bondsdag zal verzoeken de parlementaire immuniteit van de minister op te heffen. Minister Oberlanders gedrag tijdens het nazi-regime en zijn medeverantwooroi lijkheid voor de massamoorden in Lem berg worden voorts onderzocht door lad van de Bondsdagfractie C.D.U. en C.S.U. Aan deze raad heeft de commissie van oud-verzetsstrijders, die Den Haag een soortgelijk onderzoek stelde, het door "haar verzamelde mate riaal ter beschikking gesteld, nadat zij zich door interne tweedracht had bonden. Het is de vraag, of de sociaal-democra tische oppositiepartij genoegen zal nemen met het verlof van prof. Oberlander. Zij wil een parlementaire enquête-commissie instellen om de activiteit van de ministe: sinds 1933 te onderzoeken. De C.D.U. C.S.U. heeft daartegen bezwaar gemaakt omdat dit ook prof. Oberlanders werk als "Y/TET WATER van de rivier de Jor- daan heeft de aartsbisschop van Canterbury dr. Geoffrey Fisher gis teren de zoon van koningin Elizabeth gedoopt als Andrew Albert Chris tian Edward. De plechtigheid die slechts door goede vrienden van de Koningin en haar echtgenoot werd bijgewoond, vond plaats in de witte cn gouden muziek kamer van het Buckingham Palace. In opdracht van de Koningin mochten geen foto's voor publikatie genomen worden, waarmee afgeweken werd van hot gebruik tot nu toe. Prins Philip cn Antony Armstrong-Jones namen echter foto's voor de koninklijke album. Ook prinses Margaret was bij het dopen aanwezig. De peters waren hertog van Gloucester. Lord Elphmstone en de graaf van Euston. De meters waren p ranees Alexandra en mrs. Harold Phillips. Laatstgenoemde is de dochter van gene raal Sir Harold Wernher, een vriend van wijlen korting George VI. De Engelse kranten besteedden grote aan dacht aan de doopplechtigheid, maar tegelijkertijd was er een andere ge beurtenis in de vorstelijke kring die ae aandacht vroeg. Om het te zeggen met de woorden van dc Daily Sketcn üc Noorse koninklijke familie boycot het huweljjk van prinses Margaret omdat haar nicht prinses Alexandra de Noorse kroonprins Harald een blauwtje heert laten lopen. Andere Britse kranten hebben zonde* commentaar het bericht uit Oslo gepu- Diiceerd dat koning Olaf wegens andere verplichtingen niet in staat was hei huwelijk bij te wonen en dat het uiterst onwaarschijnlijk was dat kroonprins Harald of prinses A9trid uitnodigingen voor 6 mei konden aanvaarden. De Daily Sketch heeft echter een kop over de hele breedte van dc pagina: Noorse koninklijke familie zal huwelijk boycotten, prinses Alex wees prins af. In Noorse kringen te Londen wordt vol gens het blad beweerd dat dc weige ring met als een verrassing komt. Koning Olaf immers was er tijdens zijn onlangs aan Londen gebracht bezoek gebrand op de mogelijkheid van een huwelijk tussen prin6 Harald, zijn zoon en troonopvolger en prinses Alexandra, tc bespreken. Beiden zijn 23 en hebben elkaar verscheiden malen ontmoet, on langs nog op het bal van de koning vam Zweden in Stockholm. De koning ontmoette de hertogin van Kent, maar hg bereikte niets omdat prinses Alexandra niet geïnteresseerd was. Zij heeft haar eigen gedachten over een huwelijk en zou van plan zijn met iemand te trouwen die niet van koninklijken of adellijken bloede is. Destijds verklaarde een Noorse hofdogrtf- taris dat een huwelijk met een Britse prinses in Noorwegen bijzonder graag zou worden gezien. De Daily Sketch meldt verder nog dat het zeer onzeker was of Harold om te studeren naar BaJliol college in Oxford komt, zoals het vorig jaar herfst was bekend gemaakt. Nederland had de fraaiste hoofddeksels, toen gisteren in Mönchen-Gladbach (Did.) het elfjarig bestaan van de NATO met een parade werd gevierd. Er namen nl. militairen van het elfde bataljon van het garde-regiment grenadiers uit Schaarsbergen aan deel en ze maakten op de vele autoriteiten een goede indruk. Grenadier Van Enschot uit Rotterdam toont zijn kolbak aan (v.l.n.r.) collega's uit Canada, België, Duitsland (tweemaal) en Engeland. Ontwerp burgerrechten geaccepteerd in de Senaat De Amerikaanse Senaat Is akkoord ge gaan met een wetsontwerp op de Ameri kaanse burgerrechten waarbij neger» het recht krijgen hun stem uit te brengen In de zuidelijke staten waar dit tot nog toe met moeite geschiedde. Dit ontwerp wordt thans teruggezon den naar hot Huis van Afgevaardigden dat zich moet uitspreken over de amen dementen diie door de Senaat zijn aange- minister zou betreffen. Zij acht dit in strijd met de grondwet. De S.P.D. heeft echter verklaard alleen van een enquête te willen afzien, indien de minister af treedt. Van zulk een aftreden is in het verlofsbesluit geen sprake, al ligt het niet in de lijn der verwachtingen, dat prof. Oberlander nog in zijn functie te rugkeert. De C.D.U.-C.S.U. heeft gedreigd cm als represaille een enquête te doen instellen naar het politieke verleden van de (ex-communistische) vice-voorzitter der S.PD, en Bondsdaglid, Herbert Weh- ner. Voorlopig neemt de S.P.D. een af wachtende houding aan en kijkt of prof. Oberlander nog in zijn functie terugkeert. Paola's baby nu ieder moment te verwachten In Brussel ziet men met spanning unt naar de geboorte van het eerste kdmd van prinses Paola en prins Albert. De geboorte is élk ogenblik te verwachten. Dit werd van de zijde van het hof mee gedeeld. nadat een onjuist bericht de ronde had gedaan, volgens hetwelk de baby ail geboren zou zijn. (Advertentie) RONYFELT VILTTAPIJT BULTHUIS BOTERMARKT 23 Weekeinde niet zonder zon 'Van onze weerkundige medewerker) veel regen had gebracht, naar zuidwest was gedraaid, dreven er in het kustgebied van Holland en Zeeland plaatselijk mistpebieden bin nen, waardoor de temperatuur vlak langs zee belangrijk lager bleef (acht a tien graden Celsius) dan de voorafgaan de dagen. Dit is geen wonder want het water van de Noordzee heeft een tem peratuur van ongeveer zeven graden en er kwamen al enkele dagen grote mist- gebieden boven zee voor. Tijdens het weekeinde is vrij normaal lenteweer te verwachten. Komende avond of nacht zal ons een storingsfront van een storm- depressie bij IJsland passeren met hier of daar wat regen, maar achter dit front verwachten wij morgen weer opklaringen en overwegend droog weer. Daarbij zal de temperatuur tussen tien en dertien graden Celsius schommelen. Zuidwestelijke wind Enkele opklaringen, maar plaatselijk ook enige regen. Matige, af en toe vrij kracb- IT tige zuidwestelijke wind. Wei nig verandering in tempera tuur. (Opgemaakt om 11.15 u.). ZON EN MAAN Zondag 10 april: zon op 5.55, onder 19.29, aan op 17.57, onder 5.26. Maandag 11 april: zon op 5.53, onder 19.30, maan op 19.12, onder 5.55; 1 april HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur iz. X 5 =sl Ee.de De Bi't Twente Frankfurt MU.ichen ZUrieb l. bew mist h bew windstil w 2 windstil windstil

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1960 | | pagina 1