SIR JOHH SIMON en EDEN
op
bezoek
Vrouwen kijken uit naar
een eigen tv-programma
Radio
programma
„Ik verwacht geen plotselinge resultatendaar zijn de problemen te omvangrijk
en te moeilijk voor. Wij zullen echter met al onze krachten voor ons doel
vechten. Ons aller doel is: Vrede op aarde in de mensen van goeden wille".
SIR JOHN SIMON
B(j zijn vertrek uit Croydon naar Bcrljjn
(24 maart 1935)
„Zij begeven zich op een vredesmissie, ten einde uit de eerste hand, van
de enige mannen die de macht hebben het probleem tot oplossing te bren
gen, te vernemen, of wij er op kunnen vertrouwen dat Duitsland en Sow-
jet-Rusland hun rol in Europa zullen spelen bij de grote taak van de
vrede óf dat wij er niét van op aan kunnen dat zij dat zullen doen".
STANLEY BALDWIN
■oor de „Junior Empire League"
Ie Albcrt-Hail (24 maart 1935)
Onbekende Passion
van Handel
ïn de komende week zal de
NCRV-radio een onbekend werk
van Handel, de „Brockesche Pas-
sion", ten gehore brengen.
Handel schreef deze passiemu
ziek in 1716 tijdens zijn verblijf
in Hamburg. Pas vijf jaar later
werd de compositie voor het eerst
uitgevoerd en voor zover bekend
is, later nooit meer.
Bach, tijdgenoot van Handel, toonde
echter grote bewondering voor dit
werk, want hij maakte er, te zamen
met zijn vrouw Anna Magdalena, een
met de hand geschreven copie van.
Ook zal de zorgvuldige luisteraar be
merken, dat Bach van de constructie
van de Passion gebruik maakte voor
zijn eigen Mattheus Passion.
De Brockesche Passion. zo genoemd
naar de tekstschrijver Brockes (zijn
werk is echter maar middelmatig),
wordt in twee delen voor de micro
foon gebracht door het Radio Bach-or-
kest, het NCRV Vocaal ensemble, het
Geref. Kerkkoor uit Bussum, de orga
nist Piet van Egmond en zangsolisten
o.w. Annette de la Bije en Guus
Hoekman. Marinus Voorberg dirigeert.
Het eerste deel kunt u woensdag
avond van 8 45—10.15 en van 11—11.55
uur horen, het tweede deel vrijdag
avond tussen 10.40 en 11.55 uur.
J^E WEGdie Engeland met Duitsland in de jaren dertig gegaan is,
was een martelgang! De grootste fout is, die weg achteraf uit-
iluitend te beoordelen naar de ons thans bekende uitkomst, en alle
onzekerheden te vergeten, die destijds een rol speelden. Een tweede
jout, die daarmee direct samenhangt, is, dat verleden thans te ver
onachtzamen, en te vergeten, dat volkeren en leiders hun nut moeten
doen met de ervaringen van het voorgeslacht, ook met de ervaringen
van de voorgaande generatie. Hoe terecht schrijft de Engelse oud
minister Duff Cooper in zijn autobiografische mémoires Old men
forget" (1954): „Misschien is één van de redenen, waarom de mensen
zo weinig uit de ervaring leren, deze, dat diegenen, die de staatszaken
leiden, altijd maar wisselen, en dat te weinigén van hen geschiedenis
lezen. Dat is zeer in het bijzonder toepasselijk op democratieën
(pag. 193—194).
GESPANNEN SITUATIE
Vijfentwintig jaar geleden vond het
bezoek plaats van de Britse minister
buitenlandse zaken Sir John Si-
en de Britse Lord Grootzegel
bewaarder Anthony Eden aan Hitier.
s koele gereserveerdheid in En
geland, argwaan in Frankrijk, voldoe
ning in Duitsland, afwachting in alle
andere landen van Europa. En twee
dagen lang richtte zich het gehele we
reldnieuws op dit bezoek. Alleen wie
thans opnieuw de omstandigheden pre
cies nagaat waaronder dit bezoek
plaats vond, kan zich na zoveel jaren
nog voorstellen, wat dit bezoek bete
kend heeft.
Op vrijdag 10 januari 1935 had mi
nister Eden voor de Engelse radio ge
sproken: „Er zijn daden nodig die tot
Tertrouwen leiden". Het was duidelijk,
dat dit een reactie was op Hitiers ver
klaring bij zijn overwinning bij de
Saarverkiezingen: dat „het Duitse
Rijk geen territoriale eisen meer aan
Frankrijk zal stellen".
Op donderdag 31 januari brachten
de Franse ministers Flandin en Laval
bezoek aan Londen om met Mac
Donald, Baldwin, Simon en Eden te
confereren over de Europese veilig
heid. Men zocht eigenlijk een nieuw
„Verdrag van Europa", nu het Ver
drag van Versailles eigenlijk al meer
onhoudbaar bleek. De besprekingen
werden uiteraard door Duitsland zeer
gewantrouwd!
Diezelfde dag stelde Cordell Huil,
de Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, een nieuwe economi
sche wereldconferentie voor. Niemand
ging op het voorstel in, maar het voor
stel bewijst, dat ook Amerika veront
rust was.
Direct na de Londense besprekingen
doken geruchten op, dat Simon, om
wantrouwen van Berlijn te voorkomen,
naar Berlijn zou gaan, om na bespre
kingen met de Fransen, ook met Hit-
Ier te confereren.
Inmiddels bepleitte Neville Cham
berlain midden februari 1935, in een
rede te Birmingham, de versterking
der Britse luchtmacht. Bijna tegelij
kertijd erkende Hitler in een officiële
jnota aan Londen, een militaire lucht
macht te bezitten.
Een week later werd het sensatio
nele gerucht bevestigd: begin maart
zouden Simon en Eden naar Berlijn rei
zen. Op maandag 25 februari deelde
Simon het officieel mee in het Lager
huis. Een dag latei nodigde Rusland
de Britse ministers uit, eveneens naar
Moskou te komen.
Maar Simons bezoek aan Hitier
werd door diverse personen als een on
juiste tegemoetkoming gezien. Om die
reden verklaarde Simon nadrukkelijk,
dat hij niet naar Berlijn ging om te
onderhandelen, piaar uitsluitend ter
oriëntatie! Tevens zou Eden vooraf
naar Parijs gaan, om eerst met de
oude bondgenoot te overleggen. In een
rede te Bristol sprak Simon: „Ik zal
donderdag 7 maart met Lord Eden
naar Berlijn gaan, en het is juist en
natuurlijk, dat na de bijeenkomsten te
Rome, Parijs en Londen, een dergelij
ke ontmoeting te Berlijn plaats vindt.
Ik wil op dit ogenblik niets verder
zeggen, en er slechts op wijzen, dat
ik de reis onderneem in het volle be
wustzijn van de buitengewone portée
"er aan de orde komende kwesties".
De critiek hield echter aan, en om
te bewijzen dat van geen concessies
iprake was, nam het Britse kabinet
een nieuw middel ter hand: het publi
ceerde een Witboek waarin de verster
king der Britse defensie aangekondigd
werd, in verband met de toenemende
Duitse herbewapening.
De reactie op dit Witboek was van
twee kanten onverwacht fel. Socialis
ten en liberalen keurden in het Lager
huis het Witboek in de heftigste be
woordingen af. De liberale leider Sir
Herbert Samuel diende een motie in,
luidende: „Het Lagerhuis betreurt ten
zeerste, dat de wijze waarop de Brit-
ie regering de onderhandelingen met
andere landen heeft gevoerd, niet
heeft geleid tot grotere veiligheid
voor de instandhouding van de vrede
doch tot de eis van aanzienlijk grote
re uitgaven voor bewapening". In een
tcherpe rede noemde de oude Labour-
leider Georges Lansbury het Witboek
„een onvriendelijk document".
Maar ook Hitier reageerde fel: ht
berichtte aan het Britse kabinet, dat
hij wegens verkoudheid niet in staat
was de ministers Simon en Eden te
ontvangen. De pers noemde deze ver
koudheid natuurlijk een „diplomatieke
xiekte", hetgeen door Duitsland weer
ontkend werd. Om de afzegging eni
germate te verzachten nodigde de Duit-
ze minister van buitenlandse zaken,
Vtn Neurath, Simon en Eden alsnog
uit naar Berlijn te komen, nu tussen
24 en 30 maart.
Inmiddels werd Hermann Göring tot
„General der Flieger" benoemd, en
besloot het Duitse kabinet, dat van 1
april af alle officieren van de Duitse
luchtmacht voortaan een militaire
rang zouden krijgen.
Om niet opnieuw de verhouding te
bederven besloot Londen dit herstel
der Duitse militaire luchtmacht te aan
vaarden. Opnieuw protesten in de En
gelse pers: of de regering thans soms
óók bereid was de herbewapening van
de Duitse vloot goed te keuren?! In
middels besloot Duitsland op 19 en 20
maart luchtafweeroefeningen te houden.
Aan het einde van diezelfde week
besloot het Franse parlement de
dienstplicht te verleggen.
Aldus was de situatie toen Hitier,
plots van ziekteverlof uit Beieren te
rugkerend, de gezanten van Frankrijk,
Engeland, Italië en Polen bij zich riep
en ze op zaterdagmiddag 16 maart
1935 het besluit van het Duitse kabi
net meedeelde tot wederinvoering van
de algemene dienstplicht in Duitsland.
Parijs was diep onder de indruk, bet
bericht sloeg te Londen in als een
bom, Washington was ernstig bezorgd,
Praag verbaasd, en alle hoofdsteden
van Europa verontrust over de vrede.
De Franse gezant te Berlijn, André
Francois Poncet wenste de diplomatie
ke betrekkingen met Berlijn te ver
breken, maar zijn regering aarzelde.
ALle betrokken mogendheden protes
teerden te Berlijn. De Engelse nota
sloot echter af met de vraag: of Hit-
Ier alsnog bereid was de beide En
gelse ministers te ontvangen?
Toen de Franse pers deze vraag
vernam, was ze woedend, om dit schot
in de rug, en schreef met het oog op
het fatale Engelse aanbod: „Elke
zwakheid is thans een aanmoediging!'
Hitier echter accepteerde het aanbod
gretig, verstaande dat uit deze geste
te concluderen viel dat Engeland niet
van plan was directe tegenmaatrege
len te nemen.
Op dinsdag 19 maart sprak Chur
chill in het Lagerhuis bij de indiening
der Engelse luchtvaartbegroting: „Het
program voor de luchtmacht is be
slist onvoldoende. Wij zijn in een zeer
ernstige periode gekomen! Wij staan
niet voor het vooruitzicht op een
nieuwe oorlog, maar voor iets dat
veel lijkt op de mogelijkheid van een
hervatting van de oorlog, die in no
vember 1918 eindigde! Ik hoop en ge
loof nog dat dit zal kunnen worden
bezworen, maar de toestand is veel
erger dan in 1914 en het zou kunnen,
dat men hem niet meester wordt.
Wij zijn een zeer kwetsbare natie
geworden, ten gevolge van de ontwik
keling van de luchtvaart".
Ondanks de algemene verontwaar
diging over de Duitse herbewapening
zette het Britse kabinet door. Op don
derdag 21 maart kwam het Lagerhuis
opnieuw bijeen. Sir John Simon be
aamde de grote ontsteltenis van het
afgelopen weekend in geheel Groot-
Brittannië, maar zeide zich juist daar-
persoonlijk te willen vergewissen
en zijn nieuw gevormde kabinet. De
laatste twee jaren van de oorlog nam
hij dienst in het leger. Op 44-jarig
leeftijd behaalde hij zijn vliegbrevet
Bekend blijft zijn naam in de gr
schiedenis van twee werelddelen door
de instelling door Baldwin in 1927 va
de bekende Simon-Commissie, die een
ontwerp-grondwet samenstelde voor In
dia. In 1931 volgde hij Lord Reading
op aan Buitenlandse Zaken.
Hoewel zijn bekwaamheden alge
meen erkend werden, ondervond
als minister niet alleen critiek van
socialisten maar ook van conservatie
ven. Vandaar dat velen in de toevoe
ging van Eden aan zijn departemen
een controle zagen over zijn werk
zaamheden, hetgeen echter door Simon
gemakkelijk aanvaard kon worden,
omdat reeds Balfour gezegd had dat
het Engelse ministerschap van bui
tenlandse zaken onmogelijk meer door
uitsluitend één persoon behartigd kon
worden.
Het was deze begaafde jurist en er
kende autoriteit alsmede milde mens,
die op zondagmiddag met Eden voor
een tussenlanding op Schiphol landde.
Een telegram van minister Colijn
heette de Engelse ministers welkom
op Hollandse bodem. Tot de opdrin
gende Nederlandse journalisten sprak
Simon: „Het verheugt mij en mijn
collega zeer, elkaar op deze vriende
lijke Hollandse bodem te ontmoeten.
Hij komt uit Parijs, ik uit Londen,
en samen vertrekken wij aanstonds
naar Berlijn. Thans gaan wij aan de
lunch".
Natuurlijk lieten de journalisten niet
af, en stelden de ministers allerlei
vragen, maar Sir Simon antwoordde
steeds: „Het is toch beter, dat ik op
deze vraag geen antwoord geef."
IN BERLIJN
Op zondagmiddag 24 maart landden
de beide Engelse ministers op het
Berlijnse vliegveld „Tempelhof", waar
ze werden welkom geheten door de
Duitse minister van buitenlandse za
ken Von Neurath, door de staatssecre
taris Von Bülow (namens het Duitse
departement van buitenlandse zaken)
en door dr. Meissner (namens Hitier),
terwijl natuurlijk ook de Engelse ge
zant, Sir Eric Phipps, aanwezig was.
Duizenden Duitsers bereidden de bei
de ministers als toeschouwer een en
thousiaste ontvangst.
De enige twee die niet geheel
vreemden waren in dit gemengde ge
zelschap waren Von Neurath, die jaren
lang Duits gezant te Londen was ge
weest, en dus beide Engelse ministers
heel goed kende, en Lord Eden, die
reeds onderscheidene malen in Ber
lijn was geweest, ook tijdens de Hit-
lerperiode.
In de Duitse zondagochtendbladen
verschenen zeer vriendelijke begroe
tingsartikelen, maar voorts had de
pers opdracht gekregen over de con
ferentie zelf niet te schrijven.
Direct na aankomst van de minis
ters werd op de Britse ambassade
thee gedronken, om overleg te plegen
over het program van de volgende
twee dagen.
BIJ HITLER
Wij zijn over het verloop van deze
zeer geheime besprekingen goed inge
licht, dank zij de mémoires, die d
Duitse tolk dr. Paul Schmidt, in 1949,
onder de titel „Statist auf diplomati-
scher Bühne 192345", geschreven
heeft. Tien pagina's (pag. 298308.
heeft hij gewijd aan de tussen Hitier,
Simon en Eden gevoerde gesprekken,
die hij als tolk bijwoonde.
De besprekingen vingen maandag
morgen 25 maart aan. Heel welwil
lend glimlachend ontving Hitier zijn
geleid hebben. De huidige toestand van
achterdocht en onrust, die thgns in
Europa heerst, kan niet tot rust ge
bracht worden zonder door onderhan
delingen een accoord te verzekeren
SIR JOHN SIMON
Lord Eden is vandaag nog een al
gemene bekendheid, maar wie was Sir
John Simon?
Met Walter Runciman was hij éen
van de twee liberale ministers in het
laatste kabinet-Mac Donald. Sedert
1931 beheerde hij de portefeuille van
buitenlandse zaken.
Geboren op 28 februari 1873, als
zoon van een Engelse predikant van de
onafhankelijke Engelse Kerk, had hi?
een schitterende loopbaan als advocaat
achter de rug, aleer hij in de politiek
trad.
Na gestudeerd te hebben in Edin-
burg en Oxford, promoveerde hij te
Oxford tot doctor in de rechten, er
behaalde bovendien graden te Edin-
burg, Cambridge, Manchester, Leeds
Toronto en Columbia (U.S.A.).
Hij huwde in 1899, doch zijn jongt
vrouw overleed reeds in 1902. Hij her
trouwde in 1917, met een Ierse, dit
in 1929 een boek schreef tegen de sla
vernij, waarvoor ze in 1933 een konink
lijke onderscheiding kreeg. Hij zelf
had reeds in 1910 de ridderslag ont
vangen.
Hij was lid van het door koning
George V zo hoog geschatte kabinet-
Asqnith, doch toen Lloyd George het
kabinet omverwierp, bleven Runci
man en Simon Asquith trouw, en gin
gen in oppositie tegen Lloyd George
,/Na enige minuten werden Sir
John Simon en Anthony Eden in
de kamer binnengelaten. Vriende
lijk glimlachen en handen schud
den van beide kanten, ondanks de
eerst enige dagen geleden inge
diende „protesten" en de aanmaning
vanwege het „eenzijdige optreden,
dat de verontrusting ernstig ver
meerdert". Bijzonder vriendelijk
glimlachte Hitier. Hij had er ook
alle reden voor, want de aanwezig
heid der Engelse gasten betekende
voor hem een triomf" (pag. 298).
Hoewel Simon in Engeland nadruk
kelijk verklaard had, dat hij niét voor
onderhandelingen, maar ter oriëntatie
naar Berlijn ging, had hij vlak vóór
zijn vertrek naar Berlijn een verkla
ring voor de film afgelegd, welke luid
de: „Het Britse volk kent geen over
winnaars en overwonnenen. Het wijsi
elk onderscheid in status van de hand;
bet komt voor rechtsgelijkheid op'
Natuurlijk kon Hitier reeds uit déze
litspraak opmaken, in welke stem
ming hem de Engelse minister van
ouitenlandse zaken tegemoet trad
Schmidt beschrijft Simon als een
waardig, rustig man, met een bijna vr
ierlijke goedheid, Eden als nuchter
der, critischer en sceptischer. Hitier
deze keer in topformaat wat zakelijk
heid en gevatheid betreft, vrijwel
steeds aan het woord. Von Neurath
en Ribbentrop zwegen gedurende de
gehele ontvangst.
Er was geen program opgesteld,
zelfs geen punten, en iedere leiding
bij het gesprek ontbrak. Dat veroor
zaakte, dat Hitier de leiding had,en
hij alleen.
Hitier ving aan met gedurig te wij
zen.op het Russische gevaar, en hoe
dankbaar Europa het nationaal-socia-
lisme moest zijn, dat het dit gevaar
bestreed. Vriendelijk hoorde Simon de
eindeloze herhalingen aan inzake de af
schuw van Stalin en de ophemeling
van Hitier zelf. Slechts Eden onder
brak Hitier een keer met de nuchte
re opmerking: „Er zijn eigenlijk geen
aanwijzingen dat de Russen aanvals
plannen tegen Duitsland hebben". Toen
Hitier desondanks verder ging, stelde
Eden in sarcastische toon de vraag:
„Waarop grondvest ge toch uw
vrees?"
Stuk voor stuk ging Hitier rustig
de problemen langs, zelfs verklaarde
hij zich bereid, tegen zekere voor
waarden weer lid te worden van de
Volkenbond. De enkele aanwezigen
begrepen, dat de kern van alle kwes
ties aangesneden werd, toen de leger-
sterkte van Duitsland ter sprake
kwam. Hitier liet duidelijk merken,
dat hij de protesten tegen de Duitse
herbewapening tamelijk academisch
vond. Hij stelde de scherpe vraag:
„Hat sich vielleicht Wellington, als
ihm Blüchcr zu Hilfe kam, zunachst
im englischen Auswartigen Amt bei
den Juristen erkundigt, ob die preu.
szische Mannschaftsstarke auch im
Einklang mit den geitenden Vertragen
stand?" Een hoogtepunt vormde hei
moment waarop Hitier vertelde hoe
sterk Duitsland militair in feite reeds
was. Schmidt heeft het even zakelijk
als duidelijk weergegeven:
„Hitier vermeed precieze gegevens
te verstrekken." „Wij behoeven de pari
teit met Groot-Britannië en met Frank
rijk", verklaarde hij, voegde er dan
direct aan toe: „Zou echter de Sow-
jetunie haar luchtstrijdkrachten in
sterke mate verhogen, dan zou ook
Duitsland zijn luchtmacht in gelijke
mate moeten uitbreiden".
Simon wilde echter meer weten
„Mag ik vragen, hoe groot de Duitse
iiichtmacht op dit moment is?" Hit
Ier aarzelde. Toen zei hij: „Wij heb
ben de pariteit met Groot-Brittanni
reeds bereikt". Simon antwoordde
niets. Een moment sprak niemand.
Op de gezichten der beide Engelsen
meende ik een onthutste verrassing en
twijfel aan de juistheid van de gege
vens van Hitier waar te nemen" (pag.
305—306).
Daarna ging Hitier voort met zijn
redevoeringen, en Simon bleef gelo
ven, dat het mogelijk moest zijn met
Hitier op goede voet te komen, door
rustig te luisteren.
Algemeen zag het publiek het als
een uiting van toenadering, dat Hitier
's avonds op de ontvangst van de En
gelse ambassade verscheen, de eerste
maal dat Hitier zich in een buiten
lands gezantschapsgebouw vertoonde
sinds zijn optreden in januari 1933.
Wel constateerden de beide Engel
se ministers, dat Hitier op al hun wen
sen een beslist NEEN had laten ho
ren, en hoogstens vage beloften deed,
maar desondanks meenden zij tevre
den te kunnen zijn over de gewon
nen „sfeerverbetering".
Op dinsdagavond 26 maart sprak
minister Simon tot de Berlijnse jour
nalisten: „God heeft zes dagen nodig
gehad om de wereld te scheppen. Men
kan van ons niet verlangen, dat wij
in twee dagen de moeilijke interna
tionale situatie van tegenwoordig tot
een oplossing brengen".
Die zelfde avond vertrok Eden per
vliegtuig naar Warschau en Moskou,
een reisplan dat hem door de nazi's
zeer kwalijk werd genomen.
Minister Simon vloog de volgende
morgen terug naar Londen, en maak
te opnieuw een tussenlanding op
Schiphol, waar hij minister A. C. D.
de Graeff ontmoette. Ondanks alle po
gingen der aanwezige journalisten op
Schiphol weigerde Simon ook maar
iets mede te delen over zijn gesprek
ken met Hitier.
De publieke opinie vermoedde vaag,
dat Simon met lege handen uit Ber
lijn was gekomen. De enige concrete
opmerking liet Simon zich ontvallen
op donderdag 28 maart, in het Lager
huis, toen hij erkende dat er een „be
langrijk verschil van opvatting te
Berlijn gebleken" was.
HET BRIEFJE VAN
MINISTER DE GRAEFF
Toch is het ons mogelijk om achter
af uit vertrouwde bron te weten wél
ke de directe impressies van minis
ter Simon waren, na zijn bezoek aan
Berlijn. Bij de lunch met minister De
Graeff vernam Simon, dat minister
Colijn moest worden geopereerd. Si
mon schreef op een afgescheurd vr
letje papier een paar potloodkrabbels
aan minister Colijn, om hem het beste
te wensen met zijn operatie. Minister
De Graeff zond dit aan minister Co
lijn door, en voegde er een briefje aan
toe, waarin hij de hoofdinhoud van het
gesprek met minister Simon vermeldde.
Dat briefje vermeldt feiten, die ook
nu nog ontstellend zijn! Het geeft ons
weer wat duizenden in Europa hóóp
ten, maar ook waarin velen, die met
Hitler in aanraking kwamen, faalden,
en waardoor een nieuwe oorlog nood
zakelijk werd. Niet in de vage pers
berichten of in uitgebalanceerde par-
lementsverklaringen, maar in zulke
kleine, persoonlijke briefjes staat de
werkelijke geschiedenis te lezen, die
ons tot lering kan strekken, en die
ons kan waarschuwen, hoe ook be
gaafde staatslieden kunnen dwalen.
Het briefje van minister De Graefl
aan zijn collega Colijn luidde:
27/3 '35.
Amice,
Ik kom zooeven terug van een
lunch met Sir John Simon te
Schiphol. Hij gaf mij bijgaand
briefje voor U mede met al zijn
verontschuldigingen voor het
afgescheurde stukje papier.
Zijn indrukken van zijn be
sprekingen te Berlijn waren
uitermate bevredigend; hij voor
spelde nog zeer langdurige on
derhandelingen, maar zag geen
enkele reden voor ongerustheid,
v.z.v. West-Europa betreft. Hit-
Ier heeft maar één zorg en dat
is Rusland.
Sir John had van de persoon
lijkheid van Hitier een goede
~yRAAG zelf maar eens rond bij
uw kennissen en vrienden en
u zult het horen: de Nederlandse
vrouwen kijken verlangend uit
■naar een eigen televisieprogram
ma. Niet zo'n enkel halfuurtje in
het avondprogramma verstopt,
maar een echte uitzending voor
de vrouw, en dan liefst in de
middaguren.
Naar aanleiding van het feit dat de
televisiezendtijd nu langzamerhand
ruimer wordt, heb ik al verscheidene
vragen van vrouwen ontvangen daar-
„Komt er nu niet eens een middag
programma voor ons? Waarom wèl
voor de kinderen, en niet voor ons?"
Nu zult u als man misschien op
merken: de vrouwen kunnen toch des
avonds kijken zoveel ze willen? Die
programma's zijn toch niet speciaal
handwerken, die voor de televisie ge
demonstreerd zijn.
De BBC heeft onlangs nog weer een
merkwaardig resultaat geboekt op een
uitzending van de kookcursus, die we
kelijks de ether ingaat.
Er werden twee bekroonde recepten
voor een feestcake genoemd door da
mes. die deze cakes zelf hadden ge
bakken en binnen drie weken had de
BBC maar liefst 30.000 aanvragen voor
die recepten!
De wekel.jkse ..Cookery Club"
wordt geheel verzorgd door huisvrou
wen. die eigen vindingen op culinair
gebied komen vertonen. Een aardig en
navolgenswaardig idee.
Een voordeel van het uitzenden van
vrouwenprogramma's in de middag
uren zou zijn, dat de tijd daarvoor
niet uit de avondvoorstelling gelicht
behoeft te worden, dat de dames er
eens echt voor kunnen gaan zitten
en een „onderonsje" beleven zonder
aan haar zijde de kritiek-op-het-pro-
gramma van de heer des huizes te
horen borrelen
die echte, huiselijke uitzendingen:
over naaien en handwerken, over
breien en eenvoudige handenarbeid,
over koken en huishoudelijke zaken,
over nieuwtjes in de huishouding
en de kleding.
Kortom, televisieprogramma's zoals
er radioprogramma's zijn. En dat er
in ons land naar de vrouwen-radiopro
gramma's wordt geluisterd, daarvan
kunt u zéker zijn! Daarvan getuigen
wel de vele reacties van luisteraar-
sters, die de omroepverenigingen ont
vangen.
Brengt de zendtijdverruiming nieu
we indeling van de program
ma's mee, dan zouden wij wel een
lans willen breken voor specifieke
vrouwenprogramma's in de middag
uren. De Nederlandse vrouw zal er
mee in de wolken zijn.
Dikwijls horen we uit andere lan
den, die wèl zulke uitzendingen voor
de vrouw kennen, hoe enorm succesvol
die zijn. In West-Duitsland ontstaan er
af en toe rages in bepaalde soorten
Commentaar:
Zuid-Afrika
Extra tv-uitzending
Een in der haast bijeengeroepen
forum waarin twee gesprekspartners
uit Zuid-Afrika, een Amerikaan, als
mede een Belgische en een Zwitserse
journalist zitting hadden en dat werd
geleid door prof. dr. J. H. Bavinck
heeft gisteravond voor de NCRV
televisie het Zuidafrikaanse vraag
stuk besproken.
Een actuele opzet van Peter van
Campen, die kans gezien had in één
dag tijds dit forum samen te brengen
De resultaten waren jammer genoeg
niet navenant want het mocht prof.
Bavinck praktisch niet gelukken de
geuite meningen op de recente ge
beurtenissen te betrekken en zo bleef
het een tegenover elkaar zetten van
persoonlijke inzichten. Van een con->
clusie bleef ook niet anders over dan
het ja en nee. De beide Zuidafrika
nen, van wie de een prof. dr. H. D. A.
Dutort uit Pretoria was, bleven het
standpunt van de Zuidafrikaanse re
gering verdedigen met de opmerkin
gen dat „de wereld zich niet met
Zuid-Afrika moet bemoeien en het
zijn eigen gang moet laten gaan in
de apartheidspolitiek welke de enig
juiste is". Op geen enkel punt na
derden de tegenstanders elkaar in
de discussie, waarvan op zichzelf niet
veel terecht kwam: het aanduiden
van de verschillende standpunten
nam vrijwel alle tijd in beslag.
Aline Markus droeg later op de
avond zeer aantrekkelijk voor, spijtig
alleen dat een verhaal gekozen werd
dat al eens als eenacter op het scherm
is gebracht.
De uitzending werd besloten met
een toespraak in de serie ..Wat ben
ik?", waarin de heer E. Diemer Gzn.
als chef van de advertentie-af deling
van ons blad aantoonde, hoe genie
ten van de goede dingen des levens
mogelijk en zelfs voorwaarde is voor
de christen die zijn geloof ook in
praktijk brengt.
Maandagavond
televisie
Als extraatje van de NTS krijgen
we maandagavond televisie. Het gaat
daarbij voornamelijk om een telere-
cording van de Vlaamse televisie:
„Het vonnis", een toneelspel van Clau
de Spaak.
Dit stuk. dat niet geschikt is voor
Jeugdige ogen en oren, speelt zich af
in een Zuidamerikaanse staat, waar de
zelfstandigheid van de rechterlijke
macht ondergeschikt wordt gemaakt
aan de veiligheid van het regime.
Het gewetensconflict van een rech
ter, die hierdoor èn om particuliere
redenen wordt gedwongen een niet-
schuldige te veroordelen, wordt in dit
spel uitgewerkt.
De uitzending van „Het vonnis" zal
tussen 9 en 10.15 uur zijn. Vooraf een
film van de Nat King Cole-show,
waarin o.m. de beroemde vertolkster
van het religieuze negerlied Mahalia
Jackson zal optreden. Dit programma
begint om 8 uur. Om 8.25 uur dan
nog een film over Nederlandse sche
pen. die passagiers vervoeren over de
gehele wereld.
indruk en vond hem geheel an
ders dan hij zich had voorge
steld.
Meer een idealist en een pro
feet dan een demagoog en zon
der de dictatoriale allures van
een Mussolini.
Beste groeten. Sterkte en
hartelijkste wensch'en,
geloof mij
vanavond
De 2e Suite van Bach en het hobo
concert in D van Mozart worden
uitgevoerd in de reeks „Populaire
klassieken" van de KRO. U kunt
deze werken, gespeeld door het
Overijssels Filharmonisch orkest en
de hoboïst Haakon Stotijn beluisteren
tussen 7.30 en 8.20 uur. Dirigent is
Phons Stallaert. Om 8.30 uur het 5e
deel van het hoorspel „God aan de
grens" naar dc roman van Martin
Descalzo cn om 9.20 uur ontspan-
ningsmuziek door Cascade.
De VARA begint als gewoonlijk op
zaterdag met het amusementspro
gramma „Week uit week in" en
zendt daarna (9.15 uur) het spelletje
„Het hangt aan de muur" uit. Daar
na: allerlei vrolijke muziek.
voor morgen
Inl op de kerkd; 10.30 Kerkd; 11.30 Vra-
genbeantw. NCRV: 12.00 Gram. KRO: 12.15
Actuele geloofsproblemen; 12.30 Liet
gekend heb. lezing: 15.15 Concertgebouw-
ork 1550 Gram; 16.15 Gedenk, broeders,
mijn nood. vluchtelingenprogr; 16.30 Ves
pers. CONVENT VAN KERKEN: 17.00
19.30 De g«'ij ken
zus, lezing. KRO: 19.45 Nws; 20.00 Toe
spraak betr viering bevrijdingsdag: 20 05
- sol; 21.30 FrederU
Eeden, klankb; 22.25 Boekbespr; 22.30 Nw:
22.40 Avondgebed; 22.55 Mejstcrkwerkt
van de religieuze muziek; 23 55—24 00 Nw
Geestelijk leven, loespr; 10.00 Gra...
Gevar progr. AVRO: 12.00 Muziekrevue-
12.55 Sportspiegel; 13.00 Nws en SOS-ber:
13.07 De toestand in de wereld, lezing;
1 .'I 1 7 MpWpH nf ^r,m- 1 -■ Ir,
Gram; 14.25 Rep voeton'wedstrijd: Neder-
land-Bulgarije; 16.15 Lichte muz; 15 45
Sportrevue. VARA: 17.00 Gevar progr: 17.39
Soebkad uit de pot, hoorsp v d ieusd;
17.50 Nws, sportuitsl cn sportjourn. VPRO:
Korte Herv kerkd. IKOR: 19.00 V d jeugd;
19.30 De Open Deur. lezingen. AVRO: 20.09
Nws: 20.05 Licht progr; 20.35 Hurooreske-
21.05 Lichte muz; 22.00 Journ; 22.15 Pia
nospel; 22.30 Nws; 22.40 Gram; 23.10 Sport-
uitsl; 23.15 New York calling: 23219 Gram-
23.55-24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S:
«caeriand. KRO: Kardi
naal Alfrink in Rome. filmvers!; :ojo Do
cumentaire film; 21.10 Amsterdams Kunst-
maandorkest; 21.45 Epiloog. AVRO. KRO.
VARA en VPRO 12.00 Sport in beeld.
Programma voor maandag
en SOS-ber; 7.13 Gra... ovullu.i»i IM
vf.l v,D0fcrdD V.?,0r, de dag: 740 Gram: 3.C0
Nws; 8.15 Radiokrant; 8.35 Gram; u.00 Vd
zieken; 9.30 Gram; 9.35 Waterst; 9.40 V d
•W Theologische etherleergang;
tuinder";" 12.3»"Larid°\.. lllcut,
1233 Kinderkoor; 12.53 Zo leeft en werk-
is; 13.15 Vijf-
j"eugd; 17.30 Gram" *17.40 "Ete'ur'sber;® 17.45
Regeringsuitz: Seroel, opleidingscentrum
voor Nederlands Nieuw-Gulnea (II). dooi*J
van Bruggen; 18.00 Orgelspe,; 18 30
Gram; :9.00 N er, weerpraatje; 19.15 In
t harnas, lezing; 19.30 Radiokrant: 19.59
Meisjeskoor; 20.10 Het bittere hart hoor^
21.45 Gram; 22.00 Pari comm: 22 15 Gram:
22.30 Nws: 22.40 Gram; 22 45 Avondaver-
denking; 23.00 Muz lezing; 23.40 Evange
lie in Esperanto; 23.55—24.00 Nws.
Hilversum II. 298 m. VARA: 7.00 Nws:
7.10 Gym; 7.20 Gram; 8.00 Nws en Ham-
mondorgelspel; 8.33 Gram; 9.00 Gvm v d
vrouw 9.10 Grom; 10.00 VPRO: Morgei-
wijding. VARA: 10.20 Gram; 11.00 Voord--
11.30 Pianospel; 12.00 Orgelspel; 12.15 Lmnl
te muz; 12.30 Land- en tulnb meded; 12 33
V h platteland; 12.38 Lichte muz; 13 00
Nws; 13.15 V d middenstand: 13.20 Ljch-
7.15 V d
czlt; 19.00 Pari
19.30 Cabaret: 20.00 Nws; 20.95 Gevar
gr: 21.25 Cabaret; 21.55 Marimba-
Nws; 22.40 Filharm ork; 23 40 Jazz
T.eI^,slepï.°Kra,n,na'8- NTS: 20.00 The
£>a,« uln.g ,"sh 20 25 Fllm: 21.00-
22.15 Het vonnis, TV-spel.
TELEVISIE VANAVOND
De VARA verzorgt het televisiepro
gramma dat om 8.20 uur volgt op
het NTS-journaal en het weerbericht.
Eerst actualiteiten en dan om 8.30
uur de quiz „Je neemt er wat van
mee". Om half tien weer het pro
gramma „Publieke Tribune''.
