0
Sybe Jan I
Lessen in tien jaar tijds geleerd
GEESTELIJK
LEVEN.
dienen gezamenlijk aangepakt
2y tclU&V&h -
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 12 MAART 1960
Kerk I
Een dezer dagen struikelde ik over een citaat van de
bekende Amerikaanse schrijver Harry Golden, die
een geweldig publiek bereikte met zijn boeken On
ly in America" en ..For 2 cents Plain". Hij schreef:
Als ik vandaag de beslissing moest nemen waarvoor
eens mijn voórouders waren gesteld een christen
worden of sterven zou ik me onmiddellijk bij
een kerk aansluiten. Er is niets in de moderne kerk
dat me tegen staat. De predikant spreekt de ene
week -over het nozemprobleem, en de volgende week
over een belangrijke film. en na afloop van de preek
gaat iedereen naar de benedenzaal om te „kienen".
(In Nederland voor een kopje koffie). Het eerste wat
ze tegenwoordig van een kerk bouwen is de keuken.
Over vijfhonderd jaar zullen de mensen onze kerken
opgraven en zich afvragen wat voor offerandes in
deze kerken Wel werden gebracht."
Het is misschien een beetje overtrokken, maar er zit
ook vóór Nederland een kern van waarheid in.
Kerk II
Daar staan de woorden van Billy Graham tegenover,
die wij vandaag op deze pagina citeren, waarin hij
stelt dat de kerk in de afgelopen tien jaar opnieuw
heeft leren inzien dat haar belangrijkste taak het
evangelisatiewerk is. Iedere kerk heeft dan ook een
raad of deputaatschap voor de evangelisatie. Ook
dat geldt voor de Nederlandse kerken.
Zo zien wij binnen de kerken een eigenaardige para
dox. Aan de ene kant gaan de ogen meer en meer
open voor de geweldige taak die God ons heeft op-
andere kant proberen we
Gesprek met
Ds. H. J. Teutscher
P 1 MEI dus treedt ds. H. J. Teutscher officieel af als direc
teur van de Stichting Kerkelijke Sociale Arbeid der Hervormde
Gemeenten Rotterdam, op de dag af vjjf jaar nadat htf in die
Verandering
Over enkele maanden
de derde maal diaconieën.
werk was nog niet zo groot. Met
name ontbrak er wel een en ander
amenwerking tussen de
Maar Gode zij dank, zei ds. Teut-
functie werd benoemd. Hij heeft dan nog krap drie maanden sprek, dat we dezer dagen met scher, is er in de loop der jaren
v f hem voerden_ lk zal er een sterk het besef gegroeid, dat we In deze
om zich voor te bereiden op zjjn reis naar Nieuw-Guinea, waar h(j veranderde situatie vinden. In stad
wordt belast met de leiding van de theologische opleiding voor ge
meente-voorgangers te Seroei. Zijn vertrek bewijst weer eens hoe d®
vreemd het in een mensenleven kan gaan. Toen hjj in 1954, na een
verbljjf daar van zes jaar, uit Nieuw-Guinea repatrieerde, was hjj
vast van plan niet meer terug te keren. Het gescheiden gezinsleven
twee van zijn kinderen studeerden in Holland was hij moe, hij
verlangde er naar met het gezin in zijn geheel samen te wonen.
1950 heb ik de theologische op-
1 staan, die i
leiding moeten oprichten en toen kunneri oplossen als
menlijk aanpakken, als we geza
menlijk proberen onze opdrachten
begon was ik leider
docent tegelijk. Nu krijg ik wel
weer de leiding, maar als mede
docenten zijn aan de cursus twee
Papoea-predikanten verbonden. Bewustzijn
Zij dragen een deel van de ver
antwoordelijkheid en zij kunnen
die ook dragen.
Rotterdam en Nieuw-Guinea, zei
hij, hebben dit gemeen, dat ze bei- «rust geworden, dat
gedragen,
toch ook \yeer het evangelii
culturele schoonheid, muzikaal genot, enthousiaste
zang. geestverstrooiende ontspanning en gezellige kof-
fie-gemeenschap dat we inderdaad van de „christen
strijders" „fauteuil-christenen" hebben gemaakt.
!en gevaar vèn alle moderne methoden waarmee wii
de buitenwacht willen bereiken
leden verwennen. De kernleden
cake die bestemd is voor de niet-leden dat hun
gen overladen zijn als ze zich aan de tafel met
het dogmatiekprakje schuiven.
Kerk en contact
Wij zullen meer en meer moeten gaan beseffen dat
Gods opdracht geen hobby, maar heilige ernst
moet zijn. Er was een tijd dat de kerk de buiten
wacht probeerde te bereiken met „hel, vuur en
verdoemenis" en de mensen afstootte. Nu proberen
we diezelfde buitenwacht te bereiken met „Wein,
Weib und Gesang" althans met koffie, zangeressen
en gezellige muziek.
Er is meer dan ooit één ding nodig: Dat wij als lid
maten gaan beseffen dat „hel, vuur en verdoemenis"
het lot is van de mens buiten Christus. Dat zou
werken als een voetzoeker onder onze gezapigheid.
En dat was de rederij dat hij zijn
benoeming tot directeur van de Stich-
iam. Hoe hoog
deze stichting
worden aangeslagen, blijkt uit het feit,
dat zijn vertrek als een verlies wordt
beschouwd door de velen, met wie hij
de kern- heeft verkeerd, en dat zijn niet alleen
zoveel van de Rotterdammers geweest. Het kan hun
tot overigens schrale troost
dienen, dat ook hij het werk moeilijk
heeft kunnen loslaten en dat hij zijn
beslissing eerst na lang en diep beraad
heeft kunnen nemen.
Doorslaggevend bij die beslissing
was, dat hij werd benaderd door het
moderamen van de generale synode
van de Evangelisch-Christelijke Kerk
van Nieuw-Guinea, dus door de lei
dende Papoea's zelf. Aan hun roep
heeft hij gemeend gehoor te moeten
geven.
Niet onbekend
van onbekend. Zijn eerste kennis
making met het land dateert al van
voor de tweede wereldoorlog. In 1939, ï>T0°P van harte,
kort na het beëindigen van zijn theolo-
gische studie, vertrok hij er. pas ge
trouwd, voor de eerste keer heen. Die
eerste termijn duurde, door de oorlog,
langer dan was bedoeld. Toen hij in
1945, na een Japanse internering van
3i jaar, werd bevrijd, was zijn aan
wezigheid op Nieuw-Guinea nog voor
een tweetal jaren nodig. Door sterf- Ko
gevallen en ziekten waren de zendings- in Ri
posten belangrijk verzwakt, en zij, die hem
daartoe lichamelijk in staat waren,
moesten de opengevallen plaatsen in
nemen.
1947, en vertrok
heb ik veel geleerd, wat me straks mogelijk
Het bewustzijn van de Kerk
Dor de sociale problematiek is
toegenomen. De Kerk is zich be
wust geworden, dat ze een grote
verantwoordelijkheid draagt en
enigszins
dat
Ik i
behoeft te worden dan hier in Ne- anten.
derland het geval was. Dat verga
deren is in Nederland een ziekte
geworden Ik noteerde 15 tot 20 ver
gaderingen per week en daarom
werd het wel eens moeilijk aan
mijn eigen werk toe te komen.
hulp moet verlenen.
twee grote
voor de be-
de repatrl-
Samenwerking
n 1955 zijn werk
begonnen, werd
gd of er niet
Het verheugende is, dat niet
alleen het aantal beroepskrach
ten. dat de kerk voor haar werk
nodig heeft, is toegenomen, maar
dat ook het aantal lidmaten, die
aan het dienstbetoon van de
kerk willen meewerken, is ge
stegen. Dit dienstbetoon is een
opdracht aan de gehele kerk, en
daarin is in Rotterdam beslist
ik een groei te
Ds. H. J. Teutscher. die I mei aftreedt als directeur tan de Stichting
K.S.A. en in Seroei op Nieuw-Guinea de leiding op zich gaat nemen
van de theologische opleiding voor gemeentevoorgangers.
■ertrit^irititirüitititirirCtiröit-tr-trü-tt-ir-Crir-irii-Criiiriririrlr-iritir-Cr-tr-ü-trix-üii-hirüs
it g
heb mijn werk hier beleefd als een ontwikkeling in de verhou-
Bij K.S.A. ben ik
ding
nwerking tussen
Nieuw-Guinea is ds. Teutscher verre
Hij repatrieerde i
iet jaar daarna, ui
classis Rotterdam van de Hervormde
kerk, opnieuw naar Nieuw-Guinea en
werd toen als leider verbonden aan de
theologische opleiding te Seroei.
pas duidelijk gaan realiseren, dat overheid, particulieren en ker-
ik ook in de afgelopen jaren op
Toen hij directeur werd van
stichting stond het werk nog ir
kinderschoenen. Het patroon
er wel, maar de omvang van
Graham geelt een overzicht
van evangelisatiewerk
Iedere tien jaar vraagt het blad „Christian Century" een
aantal vooraanstaande geestelijke en kerkelijke leiders om
een overzicht te geven van wat zij in de afgelopen tien jaar
hebben geleerd. Reeds enige weken geleden gaven wij de
visie van de theoloog, Karl Barth door. Merkwaardig is dat
het blad ook de orthodoxe evangelist Billy Graham heeft ge
vraagd die zij in haar pagina's vaak bestreden heeft. Tien
jaar geleden was Graham nog een onbekende jongeman, die
plotseling in het nieuws kwam toen tijdens een grote evan
gelisatiecampagne enkele vooraanstaande figuren uit de
wereld van de lichte muziek, o.a. Steward Hamblen („Er
zijn geen grenzen aan Jezus macht") en de onderwereld,
o.a. Jim Vauss (Film: „Wiretapper" van de Cefa) tot be
kering kwamen. In deze afgelopen jaren is Graham de be
kendste internationale evangelist geworden, die op alle
continenten massa-evangeiisatie heeft gehouden.
lovigen verschillend over denken.
Ik geloof dat we veel kwaad ge
sticht hebben met haarkloverijen,
met het zetten van bepaalde da
ta. Maar we hebben het recht
niet om een dogma, dat zo dui-
Kerk
In de vierde plaats ben ik de
kerk anders gaan zien. Tien jaar
geleden waren mijn kerkelijke in
zichten tamelijk enghartig en
provinciaal. Maar na tien jaar
nauw contact met duizenden chris
tenen over de gehele wereld ben
ik gaan inzien dat Gods familie
bestaat uit mensen die onderling
sterk verschillen. Ik heb ontdekt
dat er zelfs theologische verschil
len kunnen zijn en ook verschillen
betreffende de methoden die wij
gebruiken en de motieven
wij ons werk doen. maai
binnen de ware Kerk een
rieuze eenheid is, die alle
schillen opheft. In groepen waarop
kelijke organen.
Boeiend
Wat ik in deze stad Rotterdam
altijd zo boeiend heb gevonden, is
de vaart waarmee wordt gewerkt.
Men durft hier wat te wagen, ook
op het kerkelijk vlak. Altijd als
ik met een gedocumenteerd plan
ter tafel kwam en de noodzaak
van de uitvoering werd bestir,
werd er niet lang over gedelibe
reerd. Op die manier kun je wat
beginnen. Én op die manier is ook
heel wat arbeid begonnen.
Wat ik persoonlijk nog zou wen
sen, is dat er in de sociale sector
een intensievere samenwerking
ontstond tussen de kerken onder
ling. uiteraard met behoud van
eigen principiële grondslagen.
Maar een groter oecumenisch ver
band zou zonder twijfel het totaal
van het werk ten goede komen.
Avontuur
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
Ds. Teutscher heeft sterk zijn
stempel op de werkzaamheden van
K.S. A. gezet"."Bij zijn' vèrfrefc dienf
dit te Wordèn gezegd. Niemand
lroeft zich hierdoor achtergesteld
te gevoelen. Het werk onder de
gerepatrieerden en dat onder de
bejaarden vooral had zijn volle
aandacht en wat belangrijker is,
zijn hart. Hij heeft zich altijd het
meest aangetrokken gevoeld tot de
moedelozen en de eenzamen, van
wie er duizenden in onze stad zijn.
Ten behoeve van hen heeft hij de
telefonische hulpdienst opgezet,
die hii eens «en avontuur heeft
genoemd, omdat hij niet wist of
dit stuk sociale werk zou aan-
mvste. mogen gerust geloven dat Hij het slaan.
nnnipiiw zal rtopn F.n ik irplr\nf Hat Dr- r
keek ik r
r op christenen die
\narheid hielden dat
ardig t oelde in hun
iab\}heid.
opnieuw zal doen. En ik geloof dat
to«n i' het ""i k,on'nk'
mijn onnozele VoomheiS HSf., "C
Neerkeek Jheb"^"ctolstenen"le,ren ïlOOTd. weff Njet ,de
kennen die zo van de waarheid £en „kracht zal deze
hielden dat ik me onwaardig voel- "™ar. Z'J za
,jd 6 plotseling ingrijpen va
Sociaal men'
i hun nabijheid.
TN DE allereerste plaats moet werk gehad, omdat zoveel leden
ik erkennen dat ik ben gaan kerken naar voren komen.
-Dat is juist. Maar velen besef-
mzien dat een evangelist maar fen niet voldoende dat bijna de
een zeer beperkte opdracht helft van de Amerikaanse belij-
heeft. De boodschap van de dende lidmaten zelden naar de at>\\a nrtir~en«.i»i« h0t„konic Hooft
evangelist is beperkt. Hij strekt kerk gaat. Deze rand-kerkelijken ervan overtuigd geraakt
zich niet uit over al de gebie- moeten ook een definitieve beke-
den van de theologie of sociolo- T'mZ tenminste een overgave
i.ii- i aan Christus, beleven.
gie. In tegenstelling tot wat ve- Als ik er niet yan overtuifd wag
len denken is de evangelist dat veie mensen tot een totale le-
geen sociale hervormer, geen vensvernieuwing komen in onze
moralist. Hij is alleen maar een samenkomsten zou ik mij in mijn
boodschapper van het goede berghut terugtrekken en overden-
nieuws, dz, in een eapsulevorm j^aan schruven voor
omschreven wordt ui de bijbel
tekst ..Christus is gestorven Maar
voor onze zonden, naar de gen die
Schriften en Hij is begraven
Ik ben i
doodC'
In de zevende plaats geloof ik
iat we in de afgelopen tien jaar
wel het onkruid als de tarwe
De cijfers hebben uitgewezen, dat
het aan een behoefte beantwoord
de. Het aantal mensen, dat hem
door de telefoon hun sociale en
erhorlng geestelijke noden voorlegt, stijgt
loor een nog steeds. En uit de gesprekken
God ko- blijkt, dat de ernst van de pro
blemen toeneemt.
iradox straks draagt hij dit alles over
n zijn opvolger. Op zondag
jaar 24 april preekt hij in de Grote
Kerk afscheid. Twee maanden
s 1-".««ja
Toch ben ik
ooit van overtuigd dat we veran
derde mensen moeten hebben om
een veranderde maatschappij te
kunnen opbouwen. De internatio
nale problemen zijn slechts een
weerspiegeling van de persoonlij-
"nnrtp is 7nnHf> wereld
aak heeft verward. We
een geestelijk réveil in de Ver
enigde Staten, maar ook de mis
daad en onzedelijkheid hand over
hand toenemen. In de kerk zien
toewijding; in de
de krachten van
de zonde toenemen-
zijn nog andere gevol-
eok niet mogen onder
schatten. Ik ben er ook van over-
Wat bevatten de volgende tien
heeft
of -comité. Vrijwel alle
hebben een leerstoel voor evan-
gelisatie. Het wachtwoord voor
de kerk In onze tijd is. Evange- Worstelde met het probleem
i mo 'rt V"" bet gezag van de bijbel. Maar
dat probleem kwa
Een advertentie
Een advertentie van een predi
kant in een klein plaatsje in Ami
rika: Verloren *of verdwaald hc
pelijk niet gestolen een paa
honderd schapen des Heren. Al i
geen weken gezien. S v p. zondai
morgen terugbezorgen. Geen last
•agen.
(Belijden en Beleven)
de Schriften." (1 Korinthe 15:3!
Deze korte uitspraak overdekt de kerken die
volkomen de fundamentele nood
van de mens. Er wordt In ge- Gexog
zegd dat de mens zondig is,
dat Christus de enige Heiland In de derde plaats kan ik zeg-
is, dat Christus voor eeuwig ?fn ,da* "JÜ" in d®
loeft ou da, do Schrift „„rouw- «JÖ JflSTaSL mij
oaar is. steeds beter doen beseffen dat het
T Woord van God levend is en dat
de afgelopen tien jaar heb de mensen er door geraakt wor-
ïk beleefd dat evangelisatie weer den. De kerk heeft alleen kracht
een vaste plaats heeft gekregen in gehad als ze sprak met gezag,
de kerk. Bijna iedere gezindte £,e waarheid bezit haar eigen ge-
h„c. «en eigen evangelisatie-raad zag. Als we de waarheid ver-
ii ri ur» a o «om,nana mengen met ons rationalisme ver
liest ze haar kracht.
tijd geweest dat ik
liseer. Ên ii
dervinden we veel
de kerken dan twee jaar geledon. Ü7ilnü~to»n" ik""t'tadêlijk
D la. m. „Heer, ik aanvaard de Schrift als
Resultaten uw openbaring in geloof." Daar
lag het einde van mijn twijfel.
Een tweede les die ik de afge- Sommige mensen roepen „Biblio-
lopen tien jaar heb geleerd is dat idolatry" de bijbel aanbiddingen
ik de werkelijke resultaten van afgoderij maar een soldaat be-
massa-evangelisatiewerk met veel hoeft zijn zwaard niet te aanbid-
meer realisme onder ogen durf te den om het goed te gebruiken,
zien. Het is niet de meest idea- ik ben er van overtuigd dat vele
le vorm van evangelisatie. Er predikanten onder het werk ge-
zijn veel meer methoden, die de bukt gaan en het meer en meer
kerk effectief kan gebruiken. Maar als een last gaan ervaren, omdat
het is wel een belangrijke metho- ze niet met gezag kunnen spre-
de. ken. Ik ben blij dat we in Ameri-
Mijn medewerkers en ik heb- ka weer een terugkeer naar de
ben langdurig de resultaten van bijbelse prediking beleven,
onze kruistochten bestudeerd. Per- Mijn geloof in de noodzakelijk-
soonlijk ben ik misselijk van de heid van het kruis heeft zich ver
statistieken. Hoe kan iemand een diept. Steeds meer probeer ik het
herenigd echtpaar of een bekeer- kruis tot het centrale thema van
de dronkaard in een koude statis- mijn prediking te maken. Ook be-
tiek onderbrengen? Maar we hou- sef ik steeds meer dat we met
den de statistieken bij om accu- groter nadruk dan ooit de opstan-
raat te zijn Anders zou de pers ding van Christus moeten predi-
de resultaten van onze campagnes ken. De meesten van ons spre-
tot in het onmogelijke overschat- ken daar alleen met pasen over.
ten. Een aantal jaren geleden We moeten weer gaan besef-
spraken we over de mensen die fen dat Christus leeft en dat wie
na onze samenkomsten naar vo- in Hem gelooft met Hem zal le
ren kwamen als over mensen die ven.
een „beslissing" genomen hebben. Maar ook heeft mijn geloof zich
We hebben ze nooit bekeerlingen eschatologisch verdiept. Nog nim-
genoemd, maar zelfs dat doen we mer heb ik zo vast geloofd dat de
niet meer. want alleen God weet wederkomst van Christus de hoog-
wie werkelijk door God is veran- ste hoop van de christelijke kerk
derd. Nu spreken we alleen maar is. Ik ben echter niet meer dog-
over „zoekers". matisch als het gaat om aspecten
Men heeft veel kritiek op ons van de wederkomst waar ae ge-
ke moeilijkheden. Zonde is zonde,
of het nu in het persoonlijk of
sociaal vlak is.
Overwinning f>n iljn da, m de
In de zesde plaats ben ik tieke jaren van deze e
Is meer overtuigd geraakt zijn. Wat een tijd om
de uiteindelijke overwinning
van het Koninkrijk Gods. Het is
mijn overtuiging dat de geschie- Is het
denis niet zinloos is.
er een plan en een doel
Rotterdam
een bijzondere dienst uitge
zonden. En eind juli, begin
augustus reist hij naar Nieuw-
Guinea. Weer wordt het gezin
gescheiden. Drie kinderen blij
ven in Holland, een kind gaat
mee. Nieuw-Guinea is in be
weging, vertelde hij. Hij weet
'lilèrnGÖl Brt dat d' iat 2ich
i God te zijn! Wat een tijd t
r als verward In de genade
.o, de komende jaren grote
Vuiien politieke veranderingen in dat
gezant land gaan voltrekken, ver-
j Ijd om anderingen, die hem het werk
lmDn,Pki^*fJSl moeilijk kunnen maken. Hij
weet ook, dat de Papoea's op
hem wachten. En daarom gaat
God wil "ili I" het vertrouwen en
Christus te predi-
dat ken, of we nu predikant, leraar,
evangelist of gewoon lidmaat zijn.
Melkstakins
O
De bezetters kwamen en ze drukten direct of indirect ook
op het Friese dorp hun stempel. Niet dat ze de school van
Sybe Jan vorderden als kazerne: daar stond die school veel
te eenzaam-trefbaar voor temidden van de uitgestrekte lan
derijen, en soldaten dat is algemeen bekend kan men
maar 't veiligst onderbrengen temidden van vele, vele bur
gers. Wordt zo'n gebouw dan eens gebombardeerd, dan
spreekt men schynheilig verontwaardigd over een laffe aan
val op de nijvere bevolking, en probeert er nog propagan
distische munt uit te slaan. Maar aangezien in Sybe Jan's
dorp zo goed als elke woning moederziel alleen stond de
hele dorpskern telde op z'n best vier miniatuur-straatjes om
een knooppunt van secundaire wegen! konden de Ger
manen niet één held hier veilig opbergen, ofschoon er
Lebensraum genoeg was.
NEE, direct had het hele dorp
ook al weer niets met het
Duitse leger uit te staan, en bij
totaal gebrek aan minder ge
lukte. lichtelijk of zwaar ont
spoorde, of verward idealisti
sche geesten vond men er ook
geen handlangers van de vijand. Hetgeen dan wel weer ^'oPl
met wat ik reeds vertelde over de levenseenheid, de behulp
zaamheid en de vrijheidszin. Maar indirect waren er toch wel
gevolgen.
Daar was het vraagstuk van de Landstand, op 23 oktober
1941 door de Rijkscommissaris ingesteld als een landelijke be
roepsstand van het „tot zelfbewustzijn gekomen hoerendom
We hebben al vastgesteld dat de Friezen reeds enige eeuwen
terug wellicht in de eerste eeuwen van hun vestiging in
onze lage landen tot zelfbewustzijn gekomen waren. Ieder
schoolkind weet dat dit zelfbewustzijn een woordje meesprak,
toen ze Bonifatius in zevenhonderdzoveel in Dokkum vermoord
den. In dat opzicht voorzag de Landstand dus per se niet in
een dwingende behoefte: integendeel de doelstelling maakte een
komische indruk. Anderzijds: d)e landbouwer werd als zodanig
lid van deze instelling. Men behoeflde zich er dus niet voor
aan te melden, men werd op grond van zijn arbeid automa
tisch ingeschreven en de po-sterijën kregen de taak om de con
tributies te innen. En af en toe en hier en daar kreeg men
toch tegen wil en dank wel iets met deze organisatie te ma
ken. ook al hebben de zelfbewuste boeren in Friesland en el
ders de hele geschiedenis genegeerd zoveel ze konden, en al
hebben ze de postbodes hun spaarzamenlijke zolen laten ver
slijten zonder dat de contributiegelden op de proppen kwamen.
Maar nog eens: af en toe en hier en daar botste men toch
tegen zo'n met gezag beklede instantie aan en dat namen de
i Sybe Jan's dorp niet.
TAIE MENSEN namen trouwens niets. Ze voelden niets voor x>
de Nederlandsche Oost Compagnie, en ze trokken niet
naar de Poolse en Russische gebieden, zolang daarheen te trek- ij
ken viel. Ze voedden evenmin voor opgelegde leveranties aan
de vijand, en ze zorgden nauwlettend dat een hoogst mogelijk
quantum voedsel in goede keelgaten terecht kwamen. Ze voel-
den alweer evenmin voor verplichte inleveringen van radio's,
van koperen voorwerpen en kerkklokken, al moesten ze de i>
laatsten wel hier en daar zien verdwijnen: kerkklokken berg
je niet zo gemakkelijk in 'n schuurtje weg. En ze voelden he-
lemaal niets niemendal meer voor iets, toen de bezetter op D-
29 april 1943 bekend maakte dat het voormalige Nederlandse
leger teruggeroepen werd in gevangenschap. De oudere lezers
herinneren zich dat als antwoord daarop de grootste staking 5
is uitgebroken die West-Europa tijdens de bezettingstijd gekend
heeft. In Friesland was deze staking algemeen, en kreeg ze 5
vooral het accent van een meikstaking. y.
de oudere de geschiedenis ingegrepen
heeft God in doorgaan met de roeping die mij zekerheid, dat Hij, Die hem
I N-
Is opgelegd.
zendt, het wel zal maken.
COLLECTIEF
Ds. J. W. van Swigchum in de Rotterdamsche
op- Kerkbode (Herv.):
leleden,
i Chri»
e gegrepe
„Zielen winnen" duidt er op dat men zich tot
enkeling wendde. Met indrukwekkende ernst en
te offer» hebben z.y dit werk aangevat en men r
het niet euvel duiden dat zjj met de beste
doelingen dr zaak verkeerd aanpakten. Er
mmer» nog geen kenni» van
n hun gedaehtenwereld, die
on garanderen. Zy konden
osten de enkeling geen rol s
■en.de
olkei
i juigte benadering
maar slecht* als
deel van de stam he.taat. Eerst later hebben wy ge
leerd dat de benadering veeleer collectief moet zyn.
Door individuen tot bekering te brengen hoe zeer
verheugde dat reeds werd slechts bereikt, dat dit
individu uit de gemeenschap werd gestolen en daar
door de brug tot de anderen werd afgebroken.
het „Amsterdams Kerk-
>lad":
In het algemeen kan de zaak zo gesteld worden:
Er werd in vroeger tyd door de synoden veel meer
van boven af geregeld dan tegenwoordig het geval
is. Persoonlijk heb ik de overtuiging, dat \eel zaken,
die onze synode best hadden kunnen afdoen, om al
lerlei redenen, niet het minst om oorzaken van
wy« beleid, eerst naar de kerken terugverwezen wor
den of met enkele mooie zinnen van de tafel worden
PLAATS VAN GEREF. BOND
Ds. J. H. Velema bespreekt in het blad van de
christelijke-gereformeerden „De Wekker" een
boek geschreven door auteurs uit de Gerefor
meerde Bond in de Ned. Herv. Kerk: „Roeping
en Belofte".
ander wordt ons wel duidelijk dat de
tudie
nng
juichen. Voor de oorlog
en bestond aan dit soort boeken geen behoefte in
deze kring. Nu hlykbaar wel. En dat is niet te ver
wonderen. De Gerei. Bond groeit Haar invloed
neemt toe; baar positie wordt sterker en daardoor
haar problemen meer.
PLAATS VAN DE KERK
Prof. dr. S. U. Zuidema in een bespreking van
Kraemer's boekje „Communicatie",, in het blad
„Sola Fide" van de Calvinistische Studentenbe
weging:
Kuyper trok
de te beperken lot de machtsvorming van het geza
van Gods Woord. Maar dat de kerk overigens haa
bescheiden plaats in de samenleving moest kenne
ATUURLIJK KOEBEESTEN moeten gemolken worden: dèt r,
kun je niet staken zonder een onvoorstelbaar leed over
stomme dieren te brengen. Maar je kunt die melk vervolgens
in andere banen laten vloeien dan naar de aangewezen melk- r}-
<x fabrieken: bijvoorbeeld in sloot en plas. En dat hebben ook
S de bewoners van Sybe Jan's dorp gedaan. Het was trouwens g
r zo goed als de enige manier waarop ze konden staken bij de
totale ontstentenis van fabrieken of kleinere bedrijven,
Sybe Jan was toen zestien jaar en zéér flink uit de kluiten i>
5 gewassen. Hij kon doorgaan voor achttien of negentien. En jy
-S terwijl Duitse pantserwagens door de greiden raasden en zelfs
zijn dorp niet oversloegen, is Sybe Jan zich bewust geworden i>
■S van een duidelijke roeping en taak. De roeping en taak om
E niet te rusten voor de oosterburen weer in hun schulp terug-
v gekropen waren. Sybe Jan vond de weg naar het verzet, en jj.
het verzet vroeg niet naar geboortedata, maar naar vastbera- P
denheid, hulpvaardigheid, vaderlandsliefde en vrijheidszin. Wel- i>
ke deugden bij Sybe Jan uit voorraad leverbaar waren!
WIJKPREDIKANT.
I
■a-tctrtrirtrtrtrtrtrtrCrtrtrtrtrtrtrtrtrtvtr-trirtrtrlrtrlctrü-triririrtrtrtrtrtrtrlT-trCrtriiltü
Breekt Zweedse bisschop de wet?
»cbt t
ichten.
i up
«!e« leven» het Kot«iiig<rhap van Christu» tot gelding
le brengen. Op huitcti-kerkrlyk erf, illerwege, waar
bet leven en de »amenleving niet was gericht op de
*amenkom»t van God met Zyn volk in de eredienst,
bail zy zichzelf te verbieden, om als kerk daar tot
gelding te komen of zich tot gelding te brengen. Zou
zy zich daar als kerk willen „vej-tigen", dan prat
dit om bet in eigen woorden te zeggen een vorm
van kerkelyk kolonialisme en imperialisme, die zich
stellig te eniger tyd zou wreken. Tegen deze vestiging
en niacht«vnnning biedt Kraemer geen verweer. Ja.
by is er zelfs een voorstander van. Met alle problema
tiek, dat de Kerk kerkelyk spreekt en handelt op
terreinen, waar zy onbekwaam ia tot enig goed en
geneigd tot alle kwaad.
In Zweden leeft nog altijd de
kwestie van de „vrouw in het
ambt". Een groot aantal predi
kanten, waaronder de vooraan
staande bisschop Bo. Giertz van
Göteborg hebben een ..Belijdenis
front" gesticht dat besloten heeft
de vrouwelijke theologen die tot
predikant bevestigd worden te
negeren.
Lidmaten uit de kerk hebben
nu een officiële aanklacht tegen
bisschop Giertz ingediend, om
dat hy naar hun mening oproept
tot een breken van de wet. Zoals
men weet is de Zweedse Luther
se Kerk een staatskerk en het
besluit om de vrouw in de amb
ten toe te laten is een parle
mentsbesluit dat dateert uit 1958.
Bisschop Giertz heeft zich nu
tot de Zweedse procuieur-gene
raal gewend in een brief, waar
in hij stelt dat deze kwestie niet
langs juridische of administra
tieve weg is op te lossen. Het
gaat hier om het recht van het
geloof en de gehoorzaamheid
aan het Woord tian God. De
procureur-generaal had reeds
gesteld dat bissckop Giertz op
roept tot het breken van de wet
en dat hij hem daarom voor de
rechter kan dagen. Heel Zwe
den wacht met spanning de ver
dere ontwikkeling van deze on-
ververkwikkelijke geschiedenis
af.
