Jltettttic gtitectfé (tfmtranl
Afzonderlijke c.a.o. met
christelijke aannemers
Eerste Kamer bezorgd over
defensie Nieuw-Guinea
R.K. werkgevers zoeken
weg uit de impasse
Puinruimers in
Agadir vinden
overlevenden
Sukarno's paleis uit
lucht gemitrailleerd
Nixon leidt in
voorronde
verkiezingen
President en mevrouw Prado
vanmorgen vertrokken
- WOENSDAG 9 MAART 1960
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441
ABONNEMENTEN 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week
belangrijke korting)
Directie: F. DIEMEB
Hoofdredacteur: Dr. I
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantuasticfj Is gljeblmn
tnyn hert ia tcgljenspoet"
Veertigste jaargang no. 1181
K.L.M.: 20 pet. meer
Zi
DEBAT over de huren
CHAOS in Indonesia
Staking ten dele opgeheven
Acht dagen na de aardbeving, die
Agadir verwoestte, zijn gisteren een
Marokkaan en zijn zoon levend on
der het puin aangetroffen.
In de wijk Talborj, die voor 90 procent
werd vernield, hoorde de bemanning van
een Amerikaanse bulldozer luid ge
schreeuw uit de resten van een Marok
kaans huis. Er kwam hulp en het puin
werd met de hand geruimd. Twee ver
magerde en verzwakte mannen werden
levend aangetroffen. Zij werden met een
ziekenwagen naar de Franse marinebasis
gebracht, waar zij onmiddellijk werden
behandeld.
Het zoeken naar overlevenden was
reeds gestaakt. Men achtte het onmoge
lijk dat er nog mensen in leven zouden
zijn onder de puinhopen.
Op het gironummer 777 van het Ne
derlandse Rode Kruis was tot gistermor
gen f 25.630,- genoteerd voor de slacht
offers van de ramp in Agadir. Het num
mer blijft voorlopig nog geopend.
Volgens het Britse fonds „Redt de kin
deren" verkeren zo om en nabij 20.000
kinderen van Agadir in behoeftige om
standigheden. Er worden op het ogen
blik pogingen gedaan, de ouders of bloed
verwanten van ruim 4500 kinderen op te
(Van onze sooiaal-economische redactie.)
T^ANDAAG wordt de nieuwe c.a.o. voor de bouwnijverheid getekend
tussen de drie werknemersorganisaties en de Chr. aannemers- en
bouwvakpatroonsbond. De bouwwereld kent daardoor, nadat per 1 maart
de oude c.a.o. was afeglopen, weer een collectieve arbeidsovereenkomst,
zij het dat twee partners van werkgeversszijde nog niet bereid zijn tot
tekenen. De heer Brandsma, woordvoerder van de drie samenwerkende
werknemersorganisaties, noemde de ondertekening een belangrijke wen
ding in het conflict. Gisteravond laat hebben de mobiele stakingscomité's
telegrafisch de instructie gekregen, met de leden van de N.C.A.B. voor
lopige contracten aan te gaan en de staking bij deze bedrijven te beëindi
gen. Ongeorganiseerde werkgevers kunnen op basis van deze c.a.o. even
eens contracten met de vakbonden aangaan.
De landelijke stakingsleider van de
drie werknemersbonden toonde zich
zeer verheugd dat de c.a.o. nu toch
getekend wordt. Plaatselijk zullen
voorlopige contracten worden aange
gaan waarna ten overstaan van het
college van rijksbemidelaars de defi
nitieve contracten met de N.C.A.B.
zullen worden, gesloten. De stakings-
leidih^ wijst erop dat ondertekening
met één werkgeverspartner geen
zwakking van het stakingsfront zal
betekenen. De bonden zullen hun sta
kingspositie waarschijnlijk op de
zelfde sterkte houden, hetgeen zal in
houden dat de landelijke stakingslei
ding nieuwe objecten bij onwillige
werkgevers zal aanwijzen oni hier
het werk te staken.
De werknemersorganisaties in het bouw
bedrijf hebben gisteravond in een geza-
Onbekende straaljager loste
salvo en verdween
T7"ANDAAG werd uit een straaljager een salvo gelost uit een machine-
geweer boven het paleis van president Sukarno, aldus meldt Associa
ted Press uit Djakarta. Het laagvliegende vliegtuig scheerde enkele secon
den lang over het witte Merdekapaleis in het hart van de stad. De identi
teit van de straaljager werd niet onmiddellijk bekend gemaakt. Het eerste
nieuws over deze opzienbarende gebeurtenis werd telefonisch van Dja
karta naar Tokio doorgegeven, maar de verbinding was slecht. Het is niet
,bekend of president Sukarno gewond is.
Volgens Reuter hebben Indonesische
diplomatieke ambtenaren te Singapore
verklaard, dat er geen slachtoffers zijn
gevallen. Zij achtten het ndet zeker of
het paleis het doelwit van het vliegtuig
zou zijn geweest. Wel zijn er aanwijzin
gen, dat ap berichten uit Djakarta cod-
suur wordt uitgeoefend.
Van Antara werd te Singapore alleen
het herkenningssignaal ontvangen in
plaats van de gewone uitzending van
nieuwsberichten.
A.F.P. meldt dat Sukarno gisteravond
een rede hield voor een vrouwenorgani
satie, waarin hij het parlement wil ver
vangen door een go tong rojong (Iburen-
plicht) parlement. Hij zeide echter niet
wanneer, dooh verklaarde niet een dic
tator te willen zijn.
De Italiaanse miljonair Donato Ca-
savola is volgens Associated Press gis
teren te Djakarta aangekomen met
dertien plannen om voor de Indonesi
sche regering fabrieken te bouwen,
uit te rusten en te voorzien van ge
schoold personeel. Hij zeide dat 'dit
geen investering was en dat^hij' niet
kwam om geld in Indonesië te be
leggen. Hij biedt een lang krediet
aan en sprak de berichten tegen dat
dit krediet twee en een half miljard
gulden zou bedragen.
Als de Indonesische regering een van
zijn plannen goedkeurt, zouden de fa
brieken geheel onder staatstoezicht wer
ken. De buitenlandse deskundigen zou
den terugkeren zodra Indonesiërs in
staat zouden zijn, hun plaats in te ne
men. Ter aflossing van het krediet wil
hij Indonesische grondstoffen kopen en
de produktie van de ontworpen fabrie
ken, om deze in het buitenland te ver
kopen. De onderhandelingen over deze
plannen zijn reeds enige tijd gaande en
hij was gekomen om de beslissing van de
Indonesische regering te vernemen.
Casavola wil de buitengewesten ont
ginnen voor de mechanische landbouw,
waardoor een miljoen mensen werk zou
den vinden. Ook wil hij Indonesië, dat
jaarlijks 700.000 ton rijst invoert, onaf
hankelijk van het buitenland maken voor
de rijstvoorziening. Verder wil hij een
fabriek van antibiotica bouwen en ver
scheidene fabrieken oprichten die uit
gaan van fermentering van melasse.
Executie door wurging
Antonia Abad Donosa, veroordeeld
wegens bomaanslagen, is gisteroch
tend in de Carabanchel-gevangenis
van de Spaanse hoofdstad Madrid
geëxecuteerd door wurging.
Italië. De christendemocratische frac
tieleider .in de Italiaanse Senaat, Attilio
Piccionii, heeft gisteren een verzoek om
een nieuwe regering te vormen, afgesla
gen. De Italiaanse kabinetscrisis duurt
nu reeds twee weken.
menlijke vergadering tevens besloten aa
de ongeorganiseerde gehuwde stakers e
kostwinners een ondersteuning te verb
nen van zes gulden per dag. De regeling
geldt voorlopig alleen voor deze week.
De bonden wijzen erop dat de ongeorga
niseerden geen enkele aanspraak kunnen
doen gelden op enige financiële steun van
de zijde der vakbonden. Inmiddels komen
tientallen aanmeldingen voor nieuw
den bij de vakbonden binnen. Zij
den wel genoteerd maar nog niet
schreven.
Protopsten
Het besluit van de N.C.A.B. de
onder de nadere voorwaarden van n
ter De Pous alsnog te tekenen, heeft
tie gewekt bij enkele afdelingen va
Chr. aannemers- en bouwvakpatroansbond
Naast de provinciale Friese afdeling,
waarvan wij gisteren reeds melding maak
ten, heeft nu ook de stedelijke afdelingen
Groningen en de afdeling Zuid-Beveland
zich van het besluit gedistancieerd. De
Drovinciale afdeling Drenthe heeft het
landelijk bestuur van de N.C.A.B. ee
legram gezonden, waarin zij zegt diep ge
schokt te rijn door het besluit. De Drént-
se afdeling verzoekt dringend een alge
mene ledenvergadering uit te schrijven
voor de ondertekening van de c a.i
Oplossing
De werknemersbonden hebben de
druk dat de twee overgebleven partr
van de Raad van bestuur bouwnijverheid
zich diepgaand bezinnen over een oplos
sing van het conflict.
Mr. F. J. M. van Thiel, voorzitter van
het r.k. Verbond van werkgeversvakver
enigingen zet vandaag zijn gisteren begon
nen besprekingen met vertegenwoordi
gers van de r.k. aannemersbond voort.
De heer Van Thiel zei niet direct dc be
doeling te hebben als bemiddelaar te wil
len optreden. De r.k. werkgevers schijnen
voorstellen uit te werken aan de hand
van de toezegging van minister De Pous,
dal de vermindering van de z.g. vorst-
(Zie vervolg op pagina 4)
LANGPRATERI.T NU
TEN EINDE
Gisteravond heeft de Amerikaanse
Senaat eindelijk een einde gemaakt aan
de langpraterij over de burgerrechten
voor negers en besloten vandaag over 'l
wetsontwerp te stemmen, om een einde
te maken aan de vertragingstactiek door
de zuidelijken
De ononderbroken zitting, een record,
begon 29 februari en eindigde woensdag
0.2.20 uur Ned. tijd, nadat achttien zuide
lijke democraten onafgebroken gespro
ken hadden gedurende 157 uur en 41
minuten. Zondag was de Senaat op reces.
De Tiendaagse
in ons blad
De Tiendaagse voor de Woning
inrichting is in luttele jaren
een begrip geworden: de officieuze
start van schoonmaakwoede en
vooral de drang tot vernieuwing
en vervanging van het wooninte-
rieur.
Morgen begint deze propaganda-
veldtocht. Wij gaven een onzer re
dacteuren een pagina ruimte om
er gezellig en instructief over te
schrijven.
Zie pagina 11
De president van Peru en me-
iuw Prado boden gister
avond het Koninklijk paar en
een aantal andere genodigden
een diner aan. Op de foto ziet
men van links naar rechts
prinses Irene, minister-presi
dent De Quay, mevr. Prado,
de Koningin, president Prado,
de Prins en prinses Beatrix.
Vice-president Nixon en Senator John
F. Kennedy (democraat uit Massachu
setts) hebben overwinningen behaald bü
de voorverkiezingen van kandidaten
voor het Amerikaanse presidentschap.
Volgens de onofficiële telling uit twee
honderd districten kreeg Nixon 32-510
stemmen. De ..tweede man" van de repu
blikeinen, gouverneur Nelson A. Rocke
feller. behaalde 1531 istemmen. Bij de
democraten werden 26.037 stemmen uit
gebracht op Kennedy en 3453 op diens
rivaal Fisher.
Het waaide hard vanmorgen
op Ypenburg, waar vandaan
president en mevrouw Prado
ons land verlieten. De foto
toont dat vooral de kleindoch
ters van de president (links op
de voorgrond) moeite hadden
zich staande' te houden. Naast
hen van links naar rechts me
vrouw Rosa Prado (dochter
van de president), prins
Beangstigend grote verantwoordelijkheid
Scherpe wind
op IJpenburg
Omstreeks tien uur vanmorgen hadden
mevrouw en president Prado op het Huis
ten Bosch afscheid genomen van de
Haagse burgemeester en de gouverneur
van de residentie, alsmede van enkele
leden van het civiele en militaire huis
van de Komngin. Per auto, geescorteerd
door de rijkspolitie op witte motoren, ver
trok men omstreeks tien over tien naar
Ypenburg. Grenadiers vormden voor het
Huis ten Bosch de erewacht, terwijl de
K.M.K. het muzikale deel van de eerbe
wijzen aldaar verzorgde.
Tegen half elf werden de hoge gasten
op de vliegbasis ontvangen door de com
mandant luchtverdediging Nederland,
commodore A. B. Wolff en door de basus-
l commandant, kolonel B. H, Slager.
In de VlP-kamer het vertrek voor
ontvangst van „very important persons"
(zeer belangrijke personen) werd afscheid
genomen van een aantal autoriteiten,
waarna omstreeks half elf het gezelschap
zich gereed maakte voor de wandeling
over de winderige startbaan naar de
Dakota. Opgesteld stonden de kapel van
die Kon. Luchtmacht in ceremonieel tenue
cn erewacht gevormd door loo man
de Kon. Luchtmacht. President en
Prado inspecteerden deze ere
wacht, waarna het hele gezelschap zich
naar de Dakota begaf.
Allerhartelijkst was het afscheid daar.
President Prado gaf uiting aan zjjn bij
zondere waardering voor de verzorging
van het programma. De uitstapjes naar
Rotterdam en Amsterdam vormden, zo
zei hü, een fantastisch onderdeel. Nadat
het Peruaanse volkslied voor het laatst
had geklonken, stapte men In het vlieg
tuig, dat enkele seconden later wegtaxl-
de, opsteeg cn koers zette naar het vlieg
veld Le Bourget bij Parijs, vanwaar de
Peruaanse bezoekers door zullen vliegen
(Van onze parlementsredactie.)
DE VERDEDIGING van Nederlands Nieuw-Guinea baart niet alleen
de Eerste Kamer, maar ook het kabinet grote zorgen. Dit is gis
teren in de Senaat by het debat over de begroting van defensie voor 1960
duidelijk naar voren gekomen.
De minister van defensie, ir. S. H. Visser, was ten opzichte van de ver
klaring van de Indonesische minister van buitenlandse zaken, dat ten op
zichte van Nieuw-Guinea geen geweld zal worden gebruikt, sceptisch ge
stemd. Aan de Kamerleden die er hun bezorgdheid over hadden uitgespro
ken, dat de Indonesische militaire macht steeds toeneemt, terwijl onze
luchtmacht in Nieuw-Guinea nagenoeg machteloos en onze marine daar te
zwak is, kon de bewindsman echter weinig meer toezeggen dan dat het
kabinet over de zaak overleg pleegt.
Subsidie voor t
Hum. Thuisfront
niet omhoog
De staatssecretaris van defensie, kapi
tein ter zee bd, P. J- S. de Jong. ver
klaarde nog dat de ontwikkeling ten aan
zien van een Russisch oceanografisch in
stituut op Ambon hem al enige t(jd be
kend was. De ontwikkeling is niet zo
ernstig als sommige .berichten zouden
doen vermoeden, maar draagt te z(Jner
i(jd een enorm gevaar in zich.
Humanisme
Toelating van humanistische geestelijke
verzorgers tot de strijdkrachten en ver
hoging van het subsidie voor het Huma
nistisch Thuisfront, waarom de rooms-
kathoüeke socialist dr. L. M. de Rijk met
landrang had verzocht, wilde minister
Visser niet toezeggen. De vraag of in het
eger behoefte aan humanistische geeste-
ijfce verzorging bestaat, beantwoord ik
iog ontkennend, zpi de (liberale mlnls-
er. De bewindsman had zich over deze
kwestie bij bevelhebbers georiënteerd-
tndien blijkt dat de behoefte aan die ver
zorging er wel is, zal de minister de
suggesties van dr. De Rijk alsnog in over
weging nemen.
Betekent dit dat u principieel niet te-
?en die suggesties bent?, interrumpeerde
de socialistische afgevaardigde Het lijkt
me beter nu geen principieel antwoord
te geven, zei de minister.
De bewindsman onderstreepte, dat van
een achterstand in het subsidie voor het
humanistisch centrum De Ark geen sprake
is. Dit centrum ontvangt over 1960 een
basissubsidie van f .25.000 (over 1959 was
dit f 19-000). tegen de rooms-katholieke
en protestantse eentra Waalheuvel en
Beukbergen, elk in totaal f 100.000. Daar
staat echter tegenover dat het aantal
deelnemers aan de centra respectievelijk
tweeduizend, tienduizend en twaalfdui
zend bedraagt-
Sprekend over het rapport van de Na
tionale Raad Welzijn Militairen deelde
minister Visser mee, dat een opinie-onder
zoek over de verhouding van volk en
krijgsmacht in voorbereiding is.
Nationale Reserve
Staatssecretaris M. R. H. Calmcyer, die
na het uiteraard nogal vage cn i
tige betoog van de nict-mllltalr deskun
dige minister een vlotte cn zeer deskun
dige rede hield, deelde onder meer mee.
dat noodwachtplichtigcn voor de Be
scherming Bevolking de vrije keus zullen
hebben tussen B.B. en Nationale Resei
Met andere woorden: de man die geen
militaire mobilisatiebestemming heeft ei
die naar dc Nationale Reserve wil gaan
kan naar dc Nationale Reserve gaan. al
dus dc heer Calmeycr-
Alle militairen die bij het. verlaten
van de dienst ziek of invalide zijn,
zullen voortaan tachtig procent van
het laatstgenoten inkomen ontvangen
Verzoeken om hogere uitkeringen voor
gezonde dienstplichtigen wees de
staatssecretaris echter van de hand.
Over de internationale militaire ver
houdingen sprekend, zei de heer Cal
meyer, dat de vermindering van de Rus
sische mankracht geen wijziging in het
totale beeld brengt
Aan het adres van dr. de Gou (fcath.v.)
die er zijn bevreemding over had uitge
sproken, dat de heer Calmeyer als voor
stander van een horizontale defensie
organisatie was toegetreden tot een ver
ticale top, zei de staatssecretaris, dat de
Nieuw-Guinea
De heer H. Algra (a.r.) zei dat de rege
ring door Nederlands Nieuw-Guinea on
voldoende te beveiligen, een angstig grote
verantwoordelijkheid op zioh laadt. Zodra
een gewapend conflict uitbreekt, ligt
Nieuw-Guinea voor het grijpen. De heer
Algra verklaarde dat de Indonesische
luchtmacht, mede ten gevolge van Rus
sische en Amerikaanse leveranties, nu
over 175 a 180 gevechtsvliegtuigen en on
geveer 75 transportvliegtuigen beschikt.
De sterkte van de Indonesische marine
bedraagt ongeveer zesduizend man ma
rinepersoneel en ongeveér vierduizend
mariniers. Daartegenover is onze strijd
macht onvoldoende.
Mr. G. Vixseboxse (ch.) verklaarde dat
de nieuwe ontwikkelingen rond Nieuw-
Guinea zijn fractie ernstig verontrusten-
Mr- H. van Riel (lib.) noemde de verdedi
ging van Nieuw-Guinea een punt dat veel
aandacht verdient.
Geestelijke verzorging
Dc rooms-katholickc socialist dr. L. M-
dc R(jk verzocht minister Visser voor een
procfRjd van drie jaar In enkele leger
plaatsen een humanistische geestelijke
verzorger toe te laten. Ten tweede drong
hU er op aan de subsidie voor het huma
nistische centrum De Ark zo te verhogen,
dat daar financieel gezien dezelfde toe
stand ontstaat als b(J de rooms-kathollekc
en protestants-christelijke centra Waal
heuvel en Beekbergen. Ten derde ver
zocht do heer De RHk het mogelllk te
maken dat ook het Humanistisch Thuis
front een blad voor militairen gaat uit
geven.
De heer De Rijk onderschreef het uit
gangspunt van de minister, dat de over
heid bij de rechtsbedeling geen voorkeur
voor een bepaalde geestelijke richting
mag uitspreien en dat zij ten aanzien van
de geestelijke verzorging in het lege:
moet afgaan op de gebleken behoefte. He.
beleid van de minister is volgens de socia
listische afgevaardigde echter niet geheo.
met dit uitgangspunt in overeenstemming
Tegenstand
Het betoog van de heer De Rijk stuitte
bij de heren Vixseboxse (c.h Algra
(a.r.) en Maenen (kath. v.) op scherp ver
zet. Mocht de regering humanistische gees
telijke verzorgers willen gelijkschakelen
met aalmoezeniers en legerpreddkanten
dan zal zij de ch r is tel ij k-histo ri sch e fractie
tegenover zich vinden, zei de heer Vixse
boxse. De woordvoerders van de fracties
der A-R.P- en K.V.P. sloten zich bij deze
conclusie aan. Mr. van Riel (lib.) had
echter naar bet betoog van de heer De
Rijk met veel instemming geluisterd.
(Zie vervolg op pagina 4)
Na de sneeuw
minder koud
(Van onze weerkundige medewerker)
fïOK VANMORGEN kwam er weer
één tot drie graden vorst voor en
er woei nog steeds een krachtige tot
harde oostenwind waarmee koude lucht
werd aangevoerd. Een stormdepressie bij
Ierland heeft een storingsjront via
Frankrijk naar het noorden doen opruk
ken. waardoor er in Frankrijk en België
vanmorgen wat zachtere lucht begon
binnen te dringen. Dit front kan lang
zaam over onze omgeving naar het noor
den trekken waarbij wat sneeuw of regen
valt. Komende vierentwintig uur zullen
wij daarbij in iets minder koude lucht
komen met temperaturen van drie tot
vijf graden boven het vriespunt, maar
het is waarschijnlijk dat de koude lucht
boven het noordelijke deel van ons land
nog aanwezig blijft, zodat wij nog geen
definitieve aftocht van dit late wintertje
kunnen aankondigen. Al wijzen de voor
uitzichten wel op een langzame stijging
van de temperatuur.
Minder koude nacht
De Bilt verwacht tot donder
dagavond
Vrij veel bewolking met plaat
selijk enige regen. Zwakke tot
matige, maar in het noorden
van het land aanvankelijk nog
krachtige wind tussen oost en
zuid. Minder koude nacht.
Morgen overdag dezelfde temperaturen
als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt
om 11.15 uur).
Donderdag 10 maart
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
De Bilt
Twente
Elndh
Zd -Limb
-2
