IRbonoli^
Alles heeft twee kanten
Kenneth Chandler's hartslag
electronisch geregeld
In USA thans 12 maal zo
veel als een eeuw geleden
PUZZEL VAN DE WEEK
I*
r is
1 A
yH Éi
p i k
"A" A-
1
f? IfS i
PU HJL
lAOAli
fl si
ÖAI1
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 27 FEBRUARI 1960
Onze collega
Rudolph H. Hil-
linga is, nu al
wetr tnkelf jaren HET LEVEN
geleden, bij onze
krant weggegaan om in de Ver
enigde Staten zijn geluk te gaan
beproeven. Hij heeft daar aan de
universiteit van Californië jour
nalistiek gestudeerd (doet dat
trouwens nog) en werkt op dit ogenblik bij de Oakland Tribune.
Van hem ontvingen wij een treffend verhaaltje over Kenneth
Chandler, die zijn leven te danken heeft aan de toepassing van de
moderne electronica. We geven Ruud Hillinga voor deze bijdrage
graag de ruimte voor een gastkolommetje.
Nee, dat is geen transitor-radio, die Kenneth Chandler
op deze foto aan zijn riem heeft hangen. Het is een deel
van zijn hart. Kenneth Chandler, 37 jaar oud, machine
bankwerker, gehuwd en vader van vier kinderen, woont
in Oakland (Californië). Hij is de eerste Amerikaan van
de „West Coast", met een permanente „pacemaker"-
electrode, die onmiddellijk met zijn hartspier is verbon
den.
Twee jaar geleden scheen er
geen hoop meer te zijn voor
Chandler, die toen juist zijn
broer had verloren aan dezelf
de afwijking: een conditie,
waarin de synchronisatie der
hartkamers te wensen overlaat.
Toentertijd scheen de dood,
vroeger of later, onvermijdelijk.
Vorig jaar augustus had Chand
ler een pols van 10 slagen per
minuut en de dokters hadden
hem al opgegeven.
„Wonderhart"
Maar dr. William L. Weirich,
professor in de chirurgie aan
de universiteit van Californië,
installeerde nog diezelfde
maand het „wonderhart" en
redde Chandler het leven.
De operatie bestond uit het
aanbrengen van een twee-polige
electrode in de wand van de
linker-bovenkamer van het
hart. Met plastic beklede, elec-
trische kabeltjes verdwenen nu
via een gleuf in Chandler's
borst en geven zijn hart
zestig maal per minuut de
noodzakelijke impuls.
Het enige ongemak, dat
Chandler van zijn „kunsthart"
ondervindt is, dat hij er niet
Kenneth Chandler en zijn echtgenote en de „pacemaker", die
hartslag regelt.
mee onder de douche kan; hij
mag slechts in een ondiepe
kuip een nsbad nemen.
Batterijtjes
D" hartslagregelaar kan in ver
schillende standen worden gezet,
zoals uit deze close-up van het
Het kan van 60 tot 180 impulsen
per minuut geven en dat be
tekent evenzoveel hartslagen. Bij
Chandler stond de wijzer tussen
de 70 en de 80, toen fotograaf
Tommy McDonough deze foto
Snuiven komt er steeds meer in
Twaalf maal zo groot als in I860 is thans de omzet van
Amerika's snuiftabakindustrie! Werd een eeuw geleden
1.300.000 kilo snuif in de nieuwe wereld aan de man (en aan
de vrouwl) gebracht, voor dit jaar verwacht men een ver
koopcijfer van 16.600.000 kilo.
„Men noemt het snuiven ou- als wij enige tijd geleden
derwets en brengt het in ver- recds schreven, het snuiven
band met speeldoos en prui- steeds meer populair, vooral
bij meisjesstudenten en Juris-
Amerikaanse onderwijzeres, ten. Strafpleiters bij Enge-
En wat als de batterijtjes
leeg zijn? Dat is een kritiek
ogenblik, maar mevrouw
Chandler is er op voorbereid.
Zij heeft nu al geleerd, de batte
rijtjes in enkele seconden te
verwisselen, zodat haar man
niet te veel hartslagen mist.
En als zij er eens niet zou
zijn op het ogenblik, dat de 400
uur werkende energie-bronnen
leeg raken, zelfs dan is er nog
hoop, want dr. Weirich gelooft,
dat het hart zonder de electro-
nische aanvulling nog wel 15
maal per minuut klopt. Onder
zulke omstandigheden zou
Chandler nog tijdig naar een
ziekenhuis kunnen worden ge-
Chandler is al weer enige
tijd aan het werk, na de ope
ratie, een vrijwel normale man,
met dit verschil, dat hij één
van de eersten is, die deze bij
zondere hartafwijking overleeft.
zelf verwoed snuifster
i de 2
lands beroemdste rechtbank,
tbe Old Bailey, verklaarden
zonder" te kunnen.
alle milieu's, die in Amerika
geregeld snuif gebruiken.
Vooral voor laboranten en
analisten, die met zeer explo
sieve materialen werken,
waarbij een vlammetje een
ramp zou kunnen veroorzaken,
t uitkomst.
het
de
de
Vijftig sterren
miljoen clientèle te kun- J O
nen voldoen werken de tabaks-
fabrieken, die snuif op de De verheffing van Alaska
markt brengen, op volle toe- en Hawaii tot respectievelijk
ren. Men gebruikt er meestal
donkere tabakssoorten voor, de 49e en 50e staat heeft twee
afkomstig uit Tennessee en opeenvolgende veranderingen
Kentucky. j xr j
Op straat ziet meu zelden "'ag de Verenigde
mensen snuiven; slechts één Staten teweeggebracht en ook
procent past namelijk de snuif- wiizlirineen in een in
methode toe. De andere 99 lwee wijzigingen in een
procent kauwt of zuigt. 1957 uitgegeven postzegel van
Ook in Engeland wordt, zo- 4 dollarcent met de beeltenis
van de Amerikaanse vlag.
Mieren contra
rupsen
Italië brengt in het komende
voorjaar 60 miljard Zweedse
rode vechtmieren in het veld ter
bestrijding van de vraatzuchtige
groene Italiaanse alpenrups
„processlonaria", aldus genoemd
omdat deze rupsensoort, in co
lonnes marcherende, zich een
weg vreet door de Alpenbossen,
waar zij volgens een schatting
van het Italiaanse ministerie
voor bosbouw elk jaar een
schade aanricht van vele hon
derdduizenden guldens.
cessionaria" te bestrijden met
insectenverdelgingsmiddelen en
nadat de eigen Italiaanse mie
ren. die niet strijdlustig bleken
te zijn, een smadelijke neder
laag hadden geleden en geïm
porteerde Amerikaanse rode
mieren in de koude Alpcnwin-
ters waren bezweken, impor
teerde prof. Mario Pavan van
de universiteit van Pavia de
tegen de winter geharde Zweed
se rufopratensis, een rode
vechtmier. die rupseneieren
consumeert als kaviaar en bo
vendien de eigenschap heeft
zich snel te vermenigvuldigen.
De prof. legerde zijn hulp
troepen - 10.000 in getal - in
de heuvels aan de voet van de
Alpen en thans heeft hij een
leger van 60 miljard, dat, naar
hij heeft berekend, per jaar
bijna 3.000 ton rupseneieren
zal vernietigen.
Eerst werd de postzegel ge
drukt met 48 sterren en be
reikte een oplaag van 40 mil
joen stuks. Toen Alaska staat
werd, werden op 3 januari 1959
zegels gedrukt met 49 sterren.
Nauwelijks waren deze zegels
in omloop, of Hawaii werd of
ficieel de vijftigste Amerikaan
se staat en een nieuwe veran
dering, van de postzegels werd
noodzakelijk.
De Amerikanen zijn erg ge
steld op hun „Stars and Stri
pes" en dat lieten zij ook bij
de aankoop van postzegels dui
delijk blijken. De Amerikaanse
posterijen besloten daarom op
nieuw met een „vlagge-uitga-
ve" te komen, nu met vijftig
sterren. Deze zegel zal op 4
juli a.s. in omloop worden ge
bracht. Voor verzamelaars is
het natuurlijk een buitenkansje
om deze serie compleet te pak
ken te krijgen.
Overigens heeft Amerika ook
al enkele tradities opgebouwd
op filatelistisch gebied. Zo mag
nooit een in leven zijnd per
soon op een postzegel worden
afgebeeld. Geen Amerikaan
mag met een zegel worden ge-
eerd dan 25 jaar na zijn dood.
Herdenkingszegels, betrekking
hebbend op personen, moeten
bij voorkeur uitgegeven wor
den op de dag van hun geboor
te.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. dorp tussen Lobith en 's Heerenberg. 6. bloem, 10.
gemeenschappelijke weide, 15. halsgordel van een trekdier, 17. eer
ste boek van Mozes (afk', 18. snoekbaars, 19. stad in Arabië, 20.
voegwoord (Fr.), 22. oude lengtemaat, 23. gift, 24. vaarwel. 25. on
derwijzeres (Vlaams), 28. bijwoord, 29. lidwoord (Fr.), 31. plantaar
dig voedsel uit de moestuin, 33. staatsbedrijf (afk), 34. nauwe ope
ning, 37. bekende afkorting. 38. vervoeging van een hulpwerkw., 39.
fris-zuur, 42. vlug. 44. verouderd woord voor boos, 46. taaie aard
soort, 48. afnemend getij, 50. haarvlecht, 52. zijde, 53. muzieknoot,
54. buigzaam, 55. opgewekte geest of stemming, 56. schermwapen,
57. spil van een wiel, 58. redelijk schepsel, 60. titel van Turkse land
voogden. 62. karaat (afd>, 53. graafschap in Engeland, 64. rivier in
Nederland. 66. berggeit. 68. korf. 69. uitroep, 70. telwoord, 72. ven
ster, 74. voornaamw., 75. dichtbij komen, 78. rund, 80. voorvoegsel,
82. dobbelsteentje van peperkoek, van boven meestal bolrond, 83.
hoofddeksel, 84. vast deel van een boom, 86. boom, 87. nummer
(afk), 88. hennep- en vlasafval, 89. welluidend, 91. vlies, vel, 93.
waterverwarmingstoestel, 95. grootste bergketen der aarde, 96. land
schap in oud-Griekenland, 97. zonnescherm.
Verticaal: 1. gelijk. 2. klimwerktilrg. 3. stap. 4. telwoord, 5. schei
kundig element (afk), 7. landbouwwerktuig, 8. jaargetijde. 9. voor
zetsel, 10. familielid, 11. nauw. 12. gemeente in N.H., 13. naast,-
14. meisjesnaam, 16. niet gevuld, 18. glijvoertuig. 21. zwakke, 22.
metaalhoudende delfstof, 26. reinigingsmiddel, 27. onbep. voor
naamw., 30. aandoening, 32. vis, 35. hooggelegen akkerland, 36. fel
plagend. 39. soort van hert. 40. maanstand. 41. gezamenlijk verteer,
43. lidwoord (Fr.i, 45. zuivere. 46. muzieknoot, 47. langzaam (mu
ziek). 49. vruchtje. 51. sluiskolk. 52. rund, 53. latwerk, 59. deel van
de bijbel (afk.', 61. gewicht (afk), 63. volksnaam voor de kauw. 64.
bergplaats, 65. boterton, 67. welaan, 68. badplaats in Z. Frankrijk,
69. gemeente in N. Brab.. 71. Franse jongensnaam. 73. familielid, 74.
groot aantal. 75. gemeente in Limb., 76. hoekbalkon, 77. gemeente
in Drente, 79. kubieke meter, 81. deel van het gebit', 83. vreemde
munt, 85. vermoeid. 88. klein paard, 90. als 78 hor., 91. rivier in
Italië, 92. munt in China. 94. als 86 hor.
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
OPLOSSING
Horizontaal: 1. azalea. 5. pri
son, 10. gas, 12. Ino, 13. eten,
15. Ees, 17. teer, 18. riet, 20.
naar. 22. do. 23. eg, 25. dn, 26.
hé, 27. promenade, 31. ha, 32.
eb, 34. tuimelaar, 41. rij. 42.
d.d., 43. A.D.. 44. te. 45. reep,
47. oker. 49. haan, 51. las. 53.
nona, 55. olm, 58. eed, 59. espa
da, 60. etappe.
Verticaal: 1. agenda. 2. zat,
3. Aser, 4. ei, 6. ra, 7. sier, 8.
21. Ada, 24. re. 27. pat. 28.
29. nol, 30. eer, 33. prahoe, 35.
Uden. 36, Ide, 37. es, 38. aak,
39. Aden, 40. genade, 45. ramp,
46. pl, 47. os, 48. roep. 50. als,
52. af, 54. nep, 56 ld. 57. Ot.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór donder
dag a.s op ons bureau verwacht.
Oplossingen mogen uitsluitend op
e>en briefkaart worden geschre
ven. In de linkerbovenhoek ver
melden: .Puzzeloplossing" Er zijn
drie prijzen: een van 5,en
twee van 2,50.
Aan de ene kant vind ik het (natuurlijk) bijzonder prettig het te kunnen ver
tellen, daarnaast bezwaart het m'n gemoed lichtelijk te moeten zeggen, dat het
aantal inzendingen het begrip „stapeltje" verre te boven ging. Want de brieven
waren veleDe opgegeven onderwerpen schijnen, of beter blijken, een behoor
lijke stimulans te zijn geweest. En dat doet me deugd, want het bewijst dat jullie
daadwerkelijk interesse hebben voor onze rubriek. Bovendien was de kwaliteit
van wat ik ontving deze week zeer behoorlijk, 't Enige nare vind ik het feit, dat
de inmiddels bijna berucht geworden map zich weer vele malen zal moeten
openen voor het al even beruchte „te zijner tijd". Enfin, 't zij zo, je kunt er in
ieder geval van overtuigd zijn, dat je verhaal, gedicht, plaat of tekening meegaat
al is het dan niet deze week.
De vluchteling, dromen, regen happeness 't mannetje en de
straat waren wel zo'n beetje favoriet. Deze week koos ik dro
men en de vluchteling om er onze rubriek mee te vullen.
Zoals afgesproken gaan er ook enkele thema-loze inzendingen
mee. tenminste, als de ruimte dit toelaat.
We gaan van start met een impressie van Cees van Dop
(kweekschool en uit Rotterdam) die „dromen" koos en er boven
Venez me voir, je vous prie
Ik weet, dat je reeds langer
dan nu leeft achter de schaduw-
contouren van mijn dromen of
anders gezegd, in de dampslier-
ten van mijn gedachtenhorizon
maar dan nog vele lichtjaren
verder dan daar.
Soms zie ik je traagtrekkende
voeten even naar voren bloeien.
Nooit lang echter, altijd kort, zo
dat ik de naam van je gestalte
nog niet ken. Toch zal ik wach
ten en kijken hoe je langzaam
naar boven zweeft. Steeds hoger
stijgend tussen jouw en mijn al
leen-woestijn door, naar de ron
de ruimte van ons latere samen-
Je moet me geloven, als ik je
zeg, dat ik met gesloten gezicht
naar je slanke vertelhanden
luister, vooral wanneer ze tegen
de glooiing van mijn gedachten
een vaag fresco van verlangen
schilderen.
Ik weet ook, dat jouw voetge-
fluister altijd in tweetonigheid
door het stramien van strakke
straten geweven wordt, want je
zoekt het liefst (net als ik) 't
gezelschap van Avond. Je moet
met je linkerooglid naar hem
wuiven, omdat ik wil dat je niet
zo zwaarmoedig bent als ik. Je
moet ook Goedenavond, Avond
Vóór de 7e
De onderwerpen zullen jullie
(denk Ik) nog wel weten. Daar
om vandaag alleen de korte sti
mulans: wie Iets naar aanleiding
van die onderwerpen, dan wei
zo maar iets wil sturen, kan dat
altijd doen. Maar dan graag
\róór de zevende maart. Mag
Ik jullie vragen de bekende „sta
tus" in jullie brieven niet te ver
geten? Want al hebben leeftijd,
school of werk en wat er zoal
meer bij komt er al eens inge
staan, 't is vaak moeilijk om je
dat allemaal te blijven herinne-
zeggen wanneer je de warme
trap van de slaap bestijgt. De
mensen willen toch, dat je al
tijd beleefd bent.
Tenslotte (of om te beginnen)
nog iets. Bij de gisterenavondval
hield ik je nog even tegen het
stervende licht, maar ik zag al
leen de goudpurperen golving,
van je haren. Ze drukten een
ragfijne kopergravure in mijn
gevoelens, hoewel de naam van
je gestalte nog even onbekend is
als de brond van de zee.
CEES VAN DOP.
HU gaf zijn gedicht geen naam mee, maar ook Bert den
Brabcr (kweek en uit Rotterdam) koos „dromen" als uitgangs
punt voor dit
Vaak zit ik aan mijn venster wat te dromen
en zie de mensen door de straten gaan
Ik kijk,- maar heb geen deel aan hun bestaan
en hoor slechts zacht het ruisen van de bomen
Dan ls het of ik hoog en hoger zweef
de wereld heb ik achter mij gelaten
ik zie de poorten en de gouden straten,
waar men heel vroeger over schreef.
Die straten heb ik nooit betreden,
steeds éls ik wilde gaan
vond ik mijzelf terug aan 't raam
dromend over het recent verleden
BERT DEN BRABER
Avond
Ontmoetingen in
een droom
'n gedicht van Cees Wattel,
(h.b.s. en uit Den Haag).
VOOR TJITSKE:
dag
oranjelief angorameisje
met je broze handjes naar mij
uitgestrekt
wil je mee op reis naar de over-
van het geluk
want ik word zo moe in deze
de ruimte van het alledaagse
de adem van de mensenmassa's
de groei van mijn verantwoorde
lijkheid
is allemaal te groot voor mij
trek maar gauw je feestjurk aan
je weet wel die van zondag
maak haast
reeds ligt ons droomschip klaar
om de lokkende lijnen te ontmoe
ten daar
waar de horizon
omhoog getrokken door de mid
dagzon
de sluier van de melkweg kust
tot straks dan
oranjelief angorameisje
zo heilig als een stil gebed
daag
broze handjes naar mij uitstrekt
houd maar goed de ster vast
die op haar schoonheid is geval-
CEES WATTEL
geschreven door
Klazlna Huizebosch
(Krimpen aan den IJssel)
En de hemel was opeens dichtbij
gezakt
en de zon leek dichtbij kleiner
en de maan werd zo onzichtbaar
als dampen van leven
in een wereld zo klein onder een
hemel
van zon en maan en veel blauw
tussen de gordijnen waakte
afwachtend de nacht,
tegen de hemel was van de aarde
schaduw van bomen
het levenskruit was vochtig in de
veel mensen bewogen toen opeens
hun hoofden
want wij hadden zacht gezucht.
KLAZINA HULZEBOSCH
Poëzie
Ogen van een
vluchtelingenkind
Een gedicht én een foto kreeg
Ik van Antoinette Winkelman
(foto-laborante en uit Schiedam),
die dit plaatje erbii koos om juist
die vraag in dat paar kinderogen.
Grote, de van wanhoop grote kinderogen
die willen schreeuwen, omdat ze dorstig zijn -
die willen weten, waarom de vrije hemelbogen
rtiet over 't eigen land gespannen zijn.
Ogen die vragen-smeken-bidden
om antwoord op onuitgesproken vraag
Kind'ren. die met Christus in hun midden
de wereld dienen op een lege maag
Of kind'ren. die zolang al moesten wachten
dat hun vertrouwen leeg is en al uitgeblust
waarvan de ogen slechts alleen nog maar verachten
in doffe wanhoop haten, al wat vrij is en in rust
Achter de hekken en barakken vloeien kindertranen
en trilt een lipje, dat zolang al trilt van pijn
omdat wij veel te veel nog rusten kraaien rode hanen
en huilen pasgeboorn'i "i ,"-J
Woorden
die weerloos
als dwarrelende sneeuwvlokken
een weg banen
onder het viaduct
'waar zij
door de tuchtiging
der spelende winden
de mistgewaden
van ons denken
vaneen scheuren
en zich oplossen
in gedachten
die als lokkende zangen
In de oneindige steppen
van ons bestaan
de schaduwen van morgen
doen verdwijnen.
L. KATS
't kind van vluchteling te moeten zijn
ANTOINETTE WINKELMAN
Als ik 't wel heb, zijn jullie tot
nu toe nog nooit iets van Kees
Visser (22, kantoor en Rotter
dam) tegengekomen. Via dit ge
dicht kun je kennis met hem ma
ken- Thema: dromen.
In zwarte vangarmen
is het licht geworden
en vrolijke eigen klanken
verdrijven 'sombere imitatiemu-
Uit het klooster van de dag
treedt mijn persoonlijkheid
zich wentelend in genot
van eindelijk zichzelf zijri
Zo ontsluit zich een boek
een reële levensroman
iedere bladzij mijzelf
een spiegel zonder bijsmaak
KEES VISSER
Ook Hans Bink stuurde me
een illustratie bij een door
hem gemaakt vers. Onderwerp:
De vluchteling
Je sloot je ogen
alsof je je schaamde
toen ik je zag
in je draadloze kleren
met je holle ogen
je zwart lange haar
je hongervolle buik
in je theekistplanken huis
Maar ik heb
je verjaagd
je huis verbrand
je kinderen gestolen
je opgeborgen in een kamp
je laten leven om te sterven
En ik ben zwak en bang
voor je diepsmekende ogen
en ik wil vluchten
maar ik kan niet
want je roept me
HANS BINK
ER UIT GELICHT
Zünde enkele korte opmerkin
gen naar aanleiding van binnen
gekomen post.
TEMJG
Terug gaat deze week werk van:
Arie G. uit Nieuw-Lerkkerland (wél
goede ideeën, niet helemaal goed
uitgewerkt); André D. uit Utrecht
(aan wie ik zou willen vragen het
nog eens, maar dan op een wat an
dere manier te proberen); P. L. I.
uit Den Haag (niet zó origineel);
C. van G. uit Middelharnis (ge
schoeid op een wel heel bekende
leest); Ries de W. uit Slikkerveer
(ook al aan de weinig originele
kant); Wim R uit Rotterdam (die
het naar myn gevoel iets té erg
maakte); Gerry den B. uit Rotter
dam (wacht nog een paar jaartjes
of stuur anders Tante Jos eens een
brief); Joke van der N. uit Den
Haag (die geloof ik wel met ple
zier, maar nog niet helemaal goed
tekent); A. H. uit Hazerswoude
(weinig zeggend); Ijs van D. uit
Katwijk aan Zee (beetje aan de
ouderwetse kant) en Hans de W. uit
Den Ilaag (ritmisch niet juist en
wat verward).
FIFTY-FIFTY
Van Marjan S. uit Den Haag
houd ik „vluchteling", maar niet
„de straat"; van het Delftse U. A.
wél het gedicht, niet de tekenin
gen; var Ilans B. uit Leiden gaat
„happiness" terug en tenslotte van
Gerlof K. uit Den Haag de ge
dichten. 't Verhaal bewaar ik.
Correspondentie en oplossingen aan de
heer H. J. J. Slavekoorde, Goudreinetstraat
125, Den Haag.
Bestorming van de
rochadestelling
Hetzelfde boek van Reinfeld, waaraan wij
voor onze vorige rubriek de voorbeelden ont
leenden, dient ons ook ditmaal tot bron van
inspiratie. Opnieuw fungeert de titel van
een der hoofdstukken van dit boek als aan
duiding van het thema dat als een rode
draad door alle vier de opgaven van deze
week loopt.
i ook, te verstrekken.
c d e f g h
Wit aan zet
kkkA
rm b
fM 'lp
W lil
a b c d
Wit a
e f g h
n zet i
I
Wm W///A
H k
.1 k
m i m
Zwart aan zet
b c d e f g h
Oplossingen
Opgave 1: 1. Th5t Thx5. 2. g5t Txg5t. 3.
hxg5i Kh5. 4. Th2t Ke4. 5. Tg2t
Kh4. 6. Df2t Kh5. 7. Df3t Kh4. 8.
Th2t Kxs5. 9- Th5 mat. Op 4.
Ph4 volgt 5. Dh6t met spoedig
Kf3 volgt 2. Te3t Lxe3. 3. Dxe3
mat.
Opgave 3: 1. Dh4* Kxe6. 2. Dh5t Kf6 3.
Lg3t Ke5. 4. Le7 c4. 5 Telt De3.
6. Txe3 mat.
Opgave 4: 1. Dh5+ t?6. 2. Lf7t Ke7. 3. Pd5+
Kd6 4 Pe4t Kcfi. 5. Pb4t Kb5.
6. a4t Kxb4. 7. c3t Kb3. 8. Ddl
Opmerking: Het ls jammer dat geen der
opgaven is voorzien van de namen der spe
lers of van een opgave der toernooien, waar
in dezé stellingen zijn voorgekomen.
