CHRISTELIJK
VELPO
Plan voor erezuil
Zuid-Molukken
Subsidiëring r.k. PMS
in Hollandia
1
wSTrUk
Theologen voorstanders
van godsdienstvrijheid?
Jeugdactie voor hulp
aan vluchtelingen
SUCROSA
Een woord voor vandaag
KONING
RICBSRD
2
Tweede Kamer overeen
principiële kwestie
In het blad ,Jiervormd Neder
land." van vandaag wordt een
uitvoerig artikel gewijd aan het
komende Kamer-debat over de
■.k. Primaire Middelbare School
(P.M.S.), die met overheids
subsidie gesticht is in het protes
tantse Hollandia. Na in het kort
de geschiedenis van deze zeer
ongelukkige atfaire te hebben
weergegeven volgt het artikel:
GAAT HET om de handhaving
van een protestants „belang"?
Neen, want in die zin heeft geen
protestantse kerk wereldlijke „be
langen". Gaat het er om, dat de
Evangelisch Christelijke Kerk van
Nieuw-Guinea bang zou zijn voor
de strijd met de R.K. kerk? Al
lerminst, mits die strijd met gees
telijke wapenen wordt gestreden.
Gaat het erom, dat Protestantse
kerk en zending terug zouden wil
len tot de scheidslijn tussen zen
ding en missie op Nieuw-Guinea,
die van 1912 tot 1928 door de re
gering werd gehandhaafd en
waarvan de vrijwillige handha
ving op voorstel der zending in
1928 door de missie werd ver
worpen? Neen, wij zien zeer wel
in, dat dit thans geheel onmoge
lijk, zoal niet ongewenst is.
het in de-
u in wezen
dezelfde als die welke de z.g.
„censuurkwestie" zo belangrijk
maakt.
In beide gevallen heeft het be
voegde Nederlandse overheidsor
gaan een standpunt ingenomen:
in de censuurkwestie gaat het
om de beslissing van de grond
wetgever inzake het briefgeheim,
in de P.M.S.-kwestie gaat het om
de beslissing van de minister tot
subsidiëring te Merauke. In beide
gevallen hebben onder de vorige
gouverneur hoge ambtenaren deze
beslissingen naast zich neerge-
lefn beide zaken wij zagen het
o.a. hierboven zijn ongelooflij
ke dingen gebeurd. En evenals
het geheime gouvernementsbe
sluit, dat de basis van de onwet
tige censuur vormde, kon worden
ingetrokken, kan dit ook gebeuren
met het ni :t door de minister ge
wilde besluit tot subsidiëring van
de r.-k. P.M.S. te Hollandia.
Of moeten de vele stemmen op
Nieuw-Guinea gelijk krijgen, die
ons verzekeren, dat in dit gebieds
deel uiteindelijk niet de verant-
woordeljke minister regeert, maar
de bisschoppen en dat de ambte
naren, dit wetende, zich daarnaar
richten?
Minister Toxopeus wijst op het
belang van ouders en leerlingen
bij het voortbestaan der school;
anderen gebruiken in dit verband
het woord rechtszekerheid. Dit be
lang en de waarde der rechtsze
kerheid worden door niemand ont-
Kend. ook niet door ons, die de
gesubsidieerde school zouden wil
len zien overgebracht naar de
'plaats waar zij hoort, Merauke.
Uit de door de bewindsman
overgelegde cijfers blijkt immers,
dat zeker 13 der 58 leerlingen de
zer school dan even ver van en
42 anderen dan veel dichter bij
huis zouden zijn. Neen, het belang
van ouders en leerlingen verzet
zich niet tegen de door minis
ter Helders terecht voorgestane
schoolspreiding.
En is de rechtszekerheid in het
geding, als de r.-k. missie een
subsidie verliest te Hollandia, ter
plaatse waar zij altijd geweten
heeft dat de minister het niet
wilde toekennen, terwijl zij het
terugkrijgt te Merauke, haar door
de minister daartoe wel aangewe
zen, oudste en nog steeds belang
rijkste centrum? Of zou de rechts
zekerheid niet veeleer geschaad
worden door handhaving van de
bestaande toestand?
Zeker, subsidies moet men niet
gemakkelijk naar een andere
plaats overbrengen en nog min
der intrekken. De ervaring in
Nieuw-Guinea leert echter, dat het
zo nodig kan gebeuren: in 1954
werd het subsidie aan de paral
lelafdeling van de zendingsver-
volgschool te Joka stopgezet, ter
wijl de missie in hetzelfde jaar
subsidie kreeg voor zulk een
school te Kokenao. Noch bezuini
ging noch gebrek aan belangstel
ling was hiervan de oorzaak. Wat
thans ten aanzien van de r.-k.
P.M.S. moet gebeuren is heel wat
minder radicaal.
nister Toxopeus op het feit, dat
de beslissing door een daartoe be
voegd ambtenaar is genomen en
het subsidie door zijn ambtsvoor
ganger niet is geschrapt. De be
windsman kan zich echter hier
door niet aan zijn verantwoorde
lijkheid voor de verdere subsidie
betaling te Hollandia onttrekken.
Immers deze subsidie is niet in
één som vastgesteld en uitge
keerd, maar wordt maandelijks,
thans dus onder verantwoordelijk
heid van mr. Toxopeus, betaal
baar gesteld. In iedere routinebe
taling van een ministerie of van
het gouvernement van Nieuw-Gui
nea schuilt, hoe klein ook, een
beleidsbeslissing van de minister,
waarvoor hij aan de Sta ten-Gene
raal verantwoording schuldig is.
De Tweede Kamer zal er geen
genoegen mee kunnen nemen als
minister Toxopeus zegt, dat deze
maandelijkse betalingen te Hollan
dia onder minister Helders begon
nen zijn. en heeft er recht op van
hem te weten, of hij persoonlijk
de blijvende vestiging van de
school te Hollandia verantwoord
acht.
Als dit niet het geval is, be
hoort hij ervoor te zorgeö, dat de
school naar Merauke wordt over
gebracht. Als hij deze mening wel
is toegedaan, maar de Tweede
Kamer van de juistheid van zijn
inzicht niet kan overtuigen, be
schikt de Kamer over de midde
len om hem te dwingen af te tre
den. In de christelijk-historische
pers is in dit verband reeds her
innerd aan het gezantschap bij de
paus. dat eens de oorzaak is ge
weest van een kabinetscrisis.
Het gaat hier om een zaak van
nog groter principiële en practi-
sche betekenis dan het gezant
schap bij de paus.
fracties blijkt wel duidelijk, dat
het hier niet gaat om een kwes
tie van partijpolitiek, dat de
scheidslijn niet loopt tussen de
partijen uit wier midden minis
ters in de regering zitting hebben
en de P.v.d.A. als oppositiepartij.
Het gaat hier om de ernstige
verontrusting van protestants Ne
derland, in de ruimste zin van
het woord, over aantasting van
de grondslagen van onze staatsin
stellingen. Wij behoeven er, ge
zien de vele eveneens van veront
rusting blijk gevende artikelen in
de antirevolutionaire pers, niet
aan te twijfelen, dat ook uit de
a.r. Kamerfractie sterke steun zal
worden gegeven aan de aandrang,
die vanuit de Tweede Kamer op
de minister zal worden uitgeoefend
yIJN WIJ anti-papisten, als wij
spreken als in dit artikel? Er
wordt wel eens gesuggereerd, dat
de zending Nieuw-Guinea of delen
daarvan voor protestantse rein
culturen zou willen reserveren,
dat zij de vrijheid van godsdienst
voor de r.-k. missie daar niet zou
erkennen, dat zij, nu zij eindelijk
een krachtig protest doet horen te
gen r.-k. machtsstreven op Nieuw-
Guinea, de goede verhoudingen
tussen zending en missie zou ver
storen. Dergelijke irenische tonen
vinden gemakkelijk weerklank on
der ons volk.
Er leeft, ook in de harten van
de leiders van de Evangelisch
Christelijke Kerk en van de zen
ding op Nieuw-Guinea, een sterk
verlangen naar de ene, ongebro
ken Kerk van Jezus Cristus.
De strijd tegen Rome voeren zij
allerminst van harte. Maar zolang
de R.K. kerk de roep tot reforma
tie afwijst, zolang de r.-k. missie
bij de versterking van haar posi
tie gebruik maakt van andere dan
geestelijke middelen, zijn deze lei
ders even weinig irenisch als de
r.-k. in de praktijk zijn. De r.-k.
leiders op Nieuw-Guinea weten
zeer wel. dat de Protestantse kerk
en zending ook haar vrijheid van
godsdienst en haar aanspraak op
subsidies erkennen, dat zij de
geestelijke strijd allerminst schu
wen. Wel staan zij volstrekt af
wijzend tegenover praktijken als
die m.b.t. de r.-k. P.M.S. te Hol
landia en die tot het verkrijgen
van subsidies, zonder enige even
redigheid met de numerieke en
kwalitatieve sterkte van rooms-
katholieken en protestanten op
Nieuw-Guinea.
Wanneer van r.-k. zijde op de
in dit artikel besproken wijze een
„voordeel" is behaald, verwijte
men ons geen verstoring van de
vrede als wij daartegen met alle
kracht protesteren. Bevredigd en
bereid tot handhaving van de vre
de is protestants Nederland en
protestants Nieuw-Guinea. alleen
als de gesubsidieerde r.-k. P.M.S.
naar Merauke wordt overgebracht
en in de toekomst sterker dan de
laatste jaren rekening wordt ge
houden met de grote protestantse
meerderheid onder de christen-be
volking van het land.
Het wordt hoog tijd, dat Neder
land, onder volledige erkenning
van de betekenis van de econo
mische en sociale vragen voor de
politiek, weer eens meer oog gaat
krijgen voor de grote geestelijke
vragen, die verband houden met
de grondslagen van onze staatsin
stellingen.
Advertentie
i VS
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Heino: C. van der Steen te
Gasselter-Nijveen; te Heino tot predikant
voor bijzondere werkzaamheden, vor
mingsleider Den Alerdink: H. Kuylman,
voorheen predikant te Zuidzande; te
Aalst (toez.): J. C. de Bie kand. te Sprang.
Bedankt voor Huizen NH (vac. S.
Gerssen): L. Blok te Capelle a. d. IJssel.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Westeremden: W. Bakker,
kand. te Amsterdam.
Aangenomen naar Montreal, Quebec,
Canada, Chr. Ref. Church: N. B. Knop
pers te Edmonton, Alberta, Canada, voor
heen te Hilversum.
Bedankt voor Berlikum: A. Corporaal
te Edam.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen te Bruinisse en te Rhenen:
H. Ligtenberg te Rotterdam-West.
OUD GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Lisse: B. Toes te Kin
derdijk.
Ineens, terwijl U
een krant opraapt
it men ..spit ln de rug" r
ir de hevige pijn die de gi
verjagen. In kor
0 UJ'
Nieuwe geest in de r.k. kerk?
W ereldraadstudie
komt tot geheel
nieuwe conclusie
DE Wereldraad van Kerken
heeft in een nieuwe uitgave
over de „Rooms-Katholieke Kerk
en de vrijheid van geloof" een
stelling verdedigd die volkomen
tegengesteld is aan wat in protes
tantse kringen tot nu toe werd
beweerd. Volgens de schrijver
van deze studie is een steeds
groeiend aantal rooms-kathölieke
theologen, en een aantal zeer be
langrijke leden van de hiërarchie
voorstanders van een volkomen
godsdienstvrijheid.
De studie van 95 bladzijden komt var
de hand van dr. A. F. Carrülo de Albor-
noz. die deze goed gedocumenteerde
studie heeft verricht in opdracht van een
commissie van 14 leden, aangesteld onder
auspiciën van de Studieafdeling van de
Wereldraad. De schrijver verdedigt onder
meer de volgende stellingen.
.jL. Hoewel het waar is dat vele rc
katholieken Tzz altijd geloven in de
Onder motto: Doe open
Verkoop van
kartonnen
sleuteltjes
Textiel stoffen met
hetFELISOL-etiket
zijn kleurechtl
Let U dus voortaan
op FELISOL
FELISOL
écht kleurecht
Oxford laat het
Latijn vallen
De raad van de Universiteit van Ox
ford heeft gisteravond besloten, het La
tijn niet langer voor de toelating van
alle nieuwe studenten verplicht te stel
len. Nieuwe studenten kunnen nu wor
den toegelaten mits zij een zeker peil
hebben bereikt in natuurwetenschappen
of wiskunde.
Studenten in de schone kunsten zullen
echter nog Latijn en Grieks moeten ken
nen. Op de universiteit van Cambridge
moet de kwestie van het verplichte La
tijn en Grieks nog worden besproken.
Ook de jeugd wil een bijdrage
leveren tot Nederlands aandeel in
het internationaal vluchtelingen-
jaar, dat bestaat zoals bekend in
de opheffing van de beide kampen
Ohmstede en Friedfichèfeld nabij
Bremen.
Zaterdag a.s. begint in de meeste
gemeenten van ons land de z.g.
sleutelactie van de Nederlandse
jeugd onder het motto „Doe open".
Dit motto houdt niet alleen in de
directe toegang tot een nieuw huis
voor deze vluchtelingen doch ook
een daadwerkelijke hulp om deze
mensen nieuwe levensvoorwaarden
te geven.
Deze landelijke actie, voortgekomen
uit drang naar medeleven van de jon
gens en meisjes zelf. staat onder auspi
ciën van de Nederlandse jeugdgemeen
schap, in samenwerking met de scholen,
de sportorganisaties en het Nederlands
comité vluchtelingenjaar 19591960.
Met allerlei acties in talloze gemeen
ten zullèn de ruim 600 plaatselijke jeugd-
comités zo veel mogelijk kleine karton
nen sleuteltjes a 25 cent trachten te
verkopen. Men hoopt zodoende tenmin
ste een bedrag van een miljoen gul
den bijeen te brengen, dat in overleg
met het nationale comité een speciale
bestemming wordt gegeven.
Na opheffing van het kamp Ohm
stede (bij Bremen) is er dringend be
hoefte aan een revaiidatie-
meenschapscentrum voor deze vluch-
Advertentie
Voor de slanke lijnl
n In de hele wereld enthouaiut isI
telingen uit Letland, die staan
het moeilijke probleem der assimila
tie in de Westduitse samenleving. Na
erdwijning van het kamp Fried-
richsfeld (eveneens bij Bremen) ii
dringend een jeugdcentrum nodig
de circa 200 Poolse kinderen
van deze vluchtelingen. Voor beide
centra wil de Nederlandse jeugd
nodige middelen bijeen brengen.
Gistermiddag is op het stadhuis
Den Haag het plaatselijke jeugdcomité
geïnstalleerd door burgemeester Van
Kolfschoten- Dit comité heeft grote plan-
vo<?r de verkoop van: sleuteltjes,
evenals de jeugd van Rotterdam.
„Het is hartverwarmend te t
ren hoe de jongens en meisjes zelf
in grote eendracht tot allerlei vaak
originele activiteiten komen tenein
de de medemens te helpen" zo zei
de voorzitter van de Nederlandse
jeugdgemeenschap, dominee N. O.
Steenbeek, tijdens een persconferen
tie te Amsterdam. „De actie is nog
niet begonnen en desondanks is er
reeds 10.000 binnengekomen.
Twee Letse kinderen, de 16-jarige
Anita en de 17-jarige Sigurds zullen
uit het kamp Ohmstede naar
land komen om de jongens en i
jes hier te vertellen van hun erva
ringen in het kamp en over hun
vooruitzichten.
Diaconale conferentie
Chr. Geref. Kerken
De centrale diaconale conferentie var-
de Christelijke Gereformeerde Kerken
zal 28 april in de Chr. geref. kerk te
Amersfoort worden gehouden. Na af
doening der huishoudelijke zaken zal ds.
I. de Bruyne van Rotterdam-C. refere
ren over: Taak en plaats van de diaken
in de meerdere vergaderingen.
BOEKENHOEK
Het hart is een havik, door Carson
McCullers. Vertaling W. F. H. ten
Bruggen. Uitgave N.V. De Arbeiders
pers, Amsterdam.
Kleine Elsevier-Encyclopedie, samen
gesteld met medewerking van de redac
tie van de Winkler Prins-encyclope
dieën. Eerste deel: A-chat. Uitgave
Elsevier, Amsterdam.
Dood in schemer, door W. H. van
Eemlandt. Vierde druk. In Antilope-
reeks. Uitgave Het Wereldvenster,
Baarn.
Farm in de groene bergen, door Alice
Herdan-Zuckmayer. Vertaling M. Calo-
geropoulos. In Antilope-reeks- Uitgave
Het Wereldvenster, Baarn.
oude positie die de vrijheid van ni
rooms-katholieken wil inperken,
er een groeiend aantal theologen die
een nieuwe theorie verdedigen en voor
een volkomen vrijheid van godsdienst
voor iedereen zijn. Deze theorie ver
schilt totaal en is zelfs tegengesteld
aan de vroegere inzichten.
Deze nieuwe leer is nog niet
oördeeld en wordt integendeel ook
aangehangen door belangrijke leden
van de rooms-katholieke hiërarchie.
De theorie is geen tactische wijziging
van de oude uit opportunisme,
een radicale dogmatische positie die
beslist en met vuur de oude
spreekt.
De rooms-katholieke denkers zijn
"nimmer tot een absolute uitspraak ge
komen over godsdienstvrijheid die
door de paus is overgenomen. De uit
spraken van de pausen in de negen
tiende eeuw richten zich tegen „abso
lute vrijheid" en waren tijdgebonden
en men mag die dus geen „eeuwige
waarde" toekennen.
Moderne pausen en in het bijzonder
Pius XI en Pius XH hebben
een overeenkomst gezocht tussen de
rooms-katholieke inzichten en de
nieuwere ideeën die in de wereld
gemeenschap zijn gaan leven.
De schrijver geeft echter toe dat de
hoogste rooms-katholieke hiërarchie nog
geen officiële uitspraak gedaan heeft
godsdienstvrijheid. Hij schrijft dit
an het feit dat de discussie tussen
loms-katholiekc theologen nog niet
n stadium is waar een definitieve
uitspraak kan worden gedaan.
Wantrouwen
ln zijn slothoofdstuk over godsdienst
vrijheid1 en de oecumene betreurt de
schrijver het dat het probleem van de
godsdienstvrijheid doorgaans behandeld
wordt in een geest van wantrouwen als
het gaat om de verhouding tot de Rooms-
Katholieke Kerk. Te veel protestanten
geloven dat alle rooms-katholieken, zelfs
als zij voorstanders van godsdienstvrij
heid zijn, denken in een geest van op
portunisme met de gedachte van „het
doel heiligt de middelen".
Volgens de schrijver heeft de oecu
menische beweging en de Wereldraad
van Kerken in het bijzonder de op
dracht om het wantrouwen van het
verleden wég te nemen en er een
geest van ware eenheid en liefde
voor ln de plaats te stellen.
In de commissie die opdracht tot deze
studie gaf hebben twee presidenten van
de Wereldraad zitting, nl. de Zuidameri-
kaanse methodist Santé Uberto Earbieri
en de orthodoxe aartsbisschop Jakovos.
Van Nederlandse zijde maakt prof. dr.
H. Berkhof deel uit van
Het is niet moeilijk om het christendom te honefi: de leer van
Jezus gaat immers in tegen alles wat van nature in een men-
senhart kan opkomen. En men hééft Hem dan ook gehoond, j
Als Jezus tot de uitspraak komt: „Ge kunt niet God dienen en
de mammonlachen de Farizeeën hem vierkant uit.l
DwaasheidAls je maar je plichten nakomt, troUw betaalt g
aan de kerk en aan alle mogelijke goede doelen, wat kan er M
dan op tegen zijn dat je probeert binnen te halen Wat je-krijgen x
kunt!" Zo is hun redenering. T
Ze vinden dat steile:óf God of het geld dieneneen
belachelijke redenering. Je kunt immers best een tussenweg
zoeken! Waarom het toch altijd zo moeilijk te maken?
En wij? Goed, we zijn officieel tegen de toto maar zijn we j
er diep in ons hart ook zo'tegen? Honderdduizend gulden win-1
?ien is toch roei aardig! En als je jezelf nu maar voor ogen j
houdt dat geld niét het belangrijkste is op de wereld, als je j
maar tegen jezelf zegt dat er hogere waarden zijn dan geld,
is het dan heus zo verkeerd?
Ge kunt niet God dienen èn de mammon!, zegt Jezus. Ge kunt i
niet op de dag des Heren God dienen en ook nog in uw achter- e
hoofd de gedachte koesteren: „Zou ïk vandaag die honderd-]e
duizend gulden winnen?" h(
Ge kunt hierop natuurlijk zeggen dat ge dat wèl kunt en uzelf H(
voor de gek houden
ZIJN VERLIES NIET KUNNEN NEMEN F'
TN DE socialistische krant „Het zijn bezig van de nieuwe loonpoli-
A Vrije Volk" heeft de socialis- tiek te profiteren, en volkomen te- w'
tische oud-minister Vos een merk- recht te profiteren. Het „zit er in",
waardig artikel geschreven over de en nu mag het er ook uitkomen. 1
lonen. De titel die zekere verwacli- Wat schrijft nu de socialistische oud- Cl1
tingen wekt, is „Op het roolvinke- minister Vos? Hij kan de gemiddel- va
touw". Wij hebben het overigens de stijging, niet onbelangrijk liggen- ha
niet zo erg op grapjes met namen, de boven de ons door de socialis-
Men moet er maar een hebben die ten toegedachte algemene loonronde, be
er zich voor leentNietwaar, natuurlijk niet ontkennen, maar...
mijnheer Vos? hij vindt de differentiatie aan de be- H
Het gaat met de gedifferentieerde scheiden kant. Is daarvoor „de her-
loonvorming niet slecht, ondanks het rie" nodig geweest, vraagt hij.
feit dat er niet op het gelukkigste Wel een heel vreemde vraag. Inder-H
ogenblik een begin mee is gemaakt daad, de differentiatie is geen over-
ondanks dat bij velen de voor- drevene, hoewel zij bepaaldelijk st
niet onbelangrijk is. Maar zij is er,
en als zodanig betekent zij eenati
uiterst waardevolle aanpassing vanEa
Advert énhe
Het ziet er naar uit dat de drie
lijke theologen met palmpasen ln Zwe
den ln het ambt zullen worden beves
tigd. Als kerk is aangewezen de kapel
van de Katarinestichtin-g te österkar.
Aartsbisschop Hutgren zal de plech
tigheid verrichten.
In Denemarken is een comité ingesteld
door de minister van onderwijs om
een nieuw schema voor het godsdienst
onderwijs op te stellen voor de open
bare scholen. De opzet is dat het aan
tal lessen met 25 procent wordt inge
kort.
De synode van de Hervormde Kerken
van Algerije heeft besloten
testants Studiecentrum in te stellen
dat speciaal de problemen die san
hangen met de Islam in studie zal
men. De synode richtte een oproep tot
'de kerken dat zij in dit verband
bijzondere taak hebben omdat zij
kerk zijn in een mohammedaanse
HAMEA
üfÜ
Geneest ruwheid en schraalheid
spellingen niet gunstig zijn geweest.
Maar het moet en mag worden ge
zegd, dat de resultaten alleszins mee
vallen. Dat wil zeggen: voor de be- de loonvorming aan de mogelijkhe-^
schouwer die niet al te zeer bevoor- den die er binnen de onderscheidene
oordeeld is. Het moet intussen wor- bedrijfstakken liggen. En wat voorjk[
den vastgesteld, dat de socialisten de werknemers bijzonder belangrijk R1
te weinig tot die onbevooroordeelde heten mag: zij heeft toch maar de tij.
beschouwers gerekend kunnen wor- mogelijkheid voor hogere lonen ge-
den. boden.
De socialisten zijn van meet af te- De werknemers mogen nu over dew'
gen de gedifferentieerde loonvor- nogal denigrerende omerkingen vando
ming geweest. Zij hielden het liever de socialistische oud-minister tiunz
op algemene loonronden, al moes- eigen gedachten hebben. Wij hebben c
ten deze zich veelal op de zwakste er wel een vermoeden van, hoe die(j£
bedrijfstakken baseren. En zelfs dan kunnen uitvallen. Zij zullen zich niet
nog moesten die loonronden voor kunnen losmaken van de gedachte?'*
die zwakke bedrijfstakken vaak dat de socialistische oud-ministei
een zware aderlating betekenen, getoond heeft, bij het welslagen van
Daarentegen voeren bedrijfstakken' een door hem verworpen politiekL,
die het goed hadden er wël bij; zij zijn verlies niet te kunnen nemen,
konden grotere bedragen in de zak Tot iets anders dan een vreemde be-
houden. strijding heeft de heer Vos het niet74'
Differentiatie kon hier een zo recht- kunnen brengen. Éérst was hij tegen
vaardig mogelijke oplossing bren- differentiatie. De differentiatie is ei 1
gen. Welnu, zij is er gekomen en zij zijns ondanks gekomen. Zij is, hoe^
is thans nog bezig door te werken, wel belangrijk, niet overdreven, en
En reeds mag worden vastgesteld, zulks terecht. En nü moeten ovei
dat het gemiddelde van de bereikte dit laatste blijkbaar weer laatdunj
resultaten heel wat hoger ligt dan kende opmerkingen worden gej
het bedrag, zoals. de. socialisten zich maakt. L
dit voor een algemene loonronde Kennelijk is tiet voor wie nu een
die nu dus niet nodig was haddén maal, het kostè wat hét wil, oppo^
gedacht. sitie willen bedrijven, niet gau\ta
Met andere woorden: de arbeiders goed genoeg. e
Republiek bestaat 10 jaar
Landelijke actie
voor strijdtonds
geving.
De Stichting Door de Eeuwen
Trouw heeft plannen voor het op
richten van een ere-zuïl ter gele
genheid van het tien-jarig bestaan
van de republiek der Zuid-Moluk
ken op 25 april. De zuil, welke is
ontworpen door de jonge Ambo
nees Maarten Mual uit Arnhem,
zal waarschijnlijk in Den Haag
verrijzen en een gedenkteken
den van solidariteit met het strij
dende volk der Zuid-Molukken.
Om de gelden voor het monu
ment, dat later eventueel naar Am-
bon zal worden overgeplaatst, bij
een te brengen zal een actie wor
den gehouden.
Er zullen een half miljoen folders wor
den verspreid waarin wordt gevraagd
om een financiële bijdrage. Do kosten
voor het vervaardigen en plaatsen van
ii I de zuil en het aanbrengen van een pas-
-Iscnde entourage worden geschat op
geveer veertigduizend gulden. Daarnaast
59
U vergist zich. antwoordde El Hakim. Filips
van Frankrijk en Hendrik van Champagne en ande
re voorname bondgenoten hebben dit voorstel zon
der verbazing aangehoord en hebben zelfs beloofd
het hinne bij te dragen om de verbintenis tot stand
te helpen komen, in de hoop zodoende een einde to
maken aan onze verwoestende oorlog. Niemand min
der dan de Aartsbisschop van Tyrus heeft het op
zich genomen er met Richard over te praten, in de
«volle overtuiging dat hij er in zal slagen Leeuwei
hart
het plan te
Saladin heeft het
SIR WALTER SCOTT
houden
kies van Montserrat en de Grootmeester
Tempelier, wel wetend dat dezen hun macht
de
te vergroten door Richard's dood,
door het nastreven van zijn eer. Waarom dan, heer
•ridder, zoudt u nog aarzelen om mijn raad op te
volgen? Spring te paard en ik zal u een briefje
meegeven voor Saladin en ik verzeker u dat u di-
irect hoog ln zijn gunst zult staan. Saladin zal uw
gezelschap op prijs stellen, daar u hem veel bij
zonderheden kunt vertellen in verband met huwelij
ken van Ctiristenen en de manier waarop zij hun
vrouwen behandelen. Waarlijk, de Sultan zal u met
genoegen ontvangen en zodra hij met Engeland een
verbond zal hebben gesloten, zal het hem weinig
moeite kosten bij Richard vergiffenis voor u te krij
gen, waarna hij u zelfs kan laten aanstellen tot be
velhebber van de troepen, die Leeuwenhart hier zal
achterlaten.
Hakim, sprak nu de Schot, u bent een vreed
zaam man en ik ben u veel dank verschuldigd.
Daarom heb ik naar u geluisterd, maar thans zeg
ik dat elke andere Muzelman die mij dergelijke
dingen zou durven vertellen, onmiddellijk kennis zou
maken met de punt van mijn dolk. In ruil voor uw
vriendschap geef ik u de raad de Saraceen, die
Richard de boodschap moet brengen, een helm op
te zetten, sterk genoeg om de slag van de strijd
bijl te breken. Want ik voorspel u dat Richard
hem zo hard zal treffen dat zelfs uw ktinst niet
bij machte zal zijn hem opnieuw tot het leven te
Zoals u wilt, besloot de geneesheer. Ik kan
u niet verplichten mijn raad op te volgen. Doch u
weet dat blijven gelijk staat met zelfmoord en dat
is verboden, zowel door uw wet als de onze.
Zelfmoord is zonde, gaf de Schot toe, doch
even zondig is het een verdiende straf te ontlopen.
Nu ik hoor hoe lichtvaardig u over trouw denkt,
spijt het mij u mijn goede hond te hebben toever
trouwd.
Een geschenk dat betreurd wordt is geen ge
schenk meer, zei de geneesheer, en dus zal ik u
Na deze woorden verwijderde hij zich langzaam,
van tijd tot tijd omkijkend, als verwachtte hij nog
dat dc ridder hem zou terugroepen. Dit geschied
de evenwel niet en enkele minuten later werd hij
door de duisternis aan Sir Kenneth's blik onttrok
ken
tijdens zijn verblijf in Engaddi
voorgevallen en brokstukken uit een gesprek tus
sen de kluizenaar en zijn vriend Sheerkohf of II-
derim schoten hem opeens als flitsen door het
hoofd en enkele dingen, waar hij toen geen
dacht aan had besteed, leken nu opeens zwaa
betekenis.
De eerwaarde bedrieger! fluisterde hij voor
zich uit, de grijze huichelaar! Hij sprak van de
ongelovige echtgenoot die door een gelovige vrouw
kon worden bekeerd. Bedoelde hij daarmee onze
schone Lady Edith Plantagenet? Beschreef hij haar
voor die ongelovige om te vernemen hoe een Mu
zelman over haar dacht? Waarom heb ik die hei
den niet ter plaatse afgemaakt, liever dan hem de
kans te laten naar de Sultan te snellen en over
te brengen wat hem door een gek werd verteld!
Maar wacht, zolang ik nog één uur te leven heb,
zal ik niets onverlet laten om daar verandering
in te brengen!
Met een snelle beweging wierp hij zijn helm af,
rende langs de helling naar beneden en sloeg reso
luut de weg in die naar de tent van Koning
Richard leidde.
nog geld bijeenbrengen voor
een strijdfonds, dat de stichting met een
wil starten en voor het houden van
voorlichtingscampagne, die 150.000
zal gaan kosten. Deze laatste actie is
speciaal gericht op de jongeren om deze
te houden wat er op het ogenblik
op Ambon aan de gang is.
In totaal zal er dus 290.000 gulden bij-
;n moeten worden gebracht. De stich
ting heeft goede hoop dit bedrag binnen
een half ja3r m ka's te hebben. Er is
reeds een startkapitaal van 29.000.
(Het gironummer is: 426 t.n.v. de
stichting, in Eindhoven).
Aan de vormgeving van de ere-zuil
geeft de heer Mual de volgende bete
kenis: de zuil symboliseert het recht,
dat in dit geval labiel is. Hij begint
vanuit het zwaardpunt en loopt breed
uit omhoog in twee gestrekte
die God om recht en hulp vragen. De
beide figuren, een Ambonése (een
donkere figuur) en een Nederlandse
(witte figuur) proberen het recht te
verkrijgen door de labiele zuil
lans te houden, waardoor een toestand
van labiliteit ontstaat.
In het voetstuk staat gebeiteld 25 april
1950, de datum waarop de Zuid-Moluk-
kers voor de vrijheid kozen. De figuren
zijn klein tegenover de zuil, omdat de
ontwerper wil uitdrukken dat wij als
aardse stervelingen proberen een schijn
baar onmogelijke taak uit te voeren.4
De zuil, die in totaal zeven meter
hoog wordt en een gewicht van vijf ton
zal. krijgen, wordt met koperen platen
bekleed, de mannen worden in brons
gegoten en het voetstuk zal in graniet
uitgevoerd en mat gepolijst worden.
De viering van het 10-jarig bestaan
an de republiek der Zuid'-Molukken zal
bestaan uit een defile dat maandagmid-
dag 25 april om twaalf uur in het Haagsi
Zuiderpark wordt gehouden. Ongeveer
tweeduizend Ambonezen zullen hieraan
deelnemen. Vervolgens wordt
tocht door de stad gehouden, welke zal
worden ontbonden op het Malieveld. In
de grote zaal van de Dierentuin zal
avonds een feest worden gegeven.
Morgens zal in de Valkenboskerk een
herdenkingsdienst worden gehouden.
Tevens zal in een van de andere zalen
van de Dierentuin een expositie van
Ambonese kunstvoorwerpen worden ge
houden. Deze tentoonstelling zal van 25
t en met 28 april te bezichtigen zijn.
Taak voor Nederland
Met het oprichten van de ere-zuil en
het feestvertoon wil de stichting nog
maals uitspreken dat de Nederlandse
regering een taak heeft in de politieke
oplossing van de kwestie Zuid-Molukken.
Een opinie-onderzoek heeft, aldus de
heer H. Coenradi, landelijk voorzitter
van de stichting, uitgewezen dat 51 pet.
vih de Nederlandse bevolking zich op
dit standpunt stelt.
Mede door het feit dat zowel de
partij als de v.v.d. zich in hun verkic-
zingsprogranj positief hebben uitge'
sproken over de republiek Zuid-Moluk-
c.h.u.-representanten zitten, die d(o
Zuidmolukse zaak zijn toegedaan*»
hebben wij goede hoop dat het kabinei.
De Quay op zijn minst welwillend za i
staan tegenover de rechtsstrijd de0:
Zuid-Molukken, aldus de heer Coen^
Over de minister van buitenland#
zaken sprekend, zei de heer Coenrad'1
echter, dat het bezwaar dreigt dat zicP
bij de bewindsman een 'bepaald denk®
patroon heeft vastgezet, waardoor dez<
in de loop der jaren tot een aantal uitjt
spraken is gekomen, die juist niet gei*
tuigden van welwillendheid en begri|i
voor de rechtsstrijd der Zuid-Molukkeiii
Wij achten het niet uitgesloten, aldtaja
spreker, 'dat de heer Luns aan zijn uih
spraken onder de vorige kabinettefc
meent te moeten vasthouden onder hej
motto: wat gezegd is, is gezegd.
Dé heer Coenradi wees in dit verbant
op wat de minister op 9 februari heef
gezegd bij de behandeling van de be
groting van het departement van buiteij.
landse zaken.
Weliswaar, aldus spreker, verklaail
de heer Luns zich ermee akkoord, dij
Nederland de plicht heeft de Ambonr
zen zoveel mogelijk morele steun te ve
lenen en elke niet strikt noodzakelijl
krenking te vermijden. De vraag is vo
ons echter- welke inhoud de -heer Lui
aan deze verklaring geeft, alüys de hei
Coenradi.
Immers de minister verklaarde o«
(sprekende over de natior-aliteitskwestl
van de Ambonezen) dat het er om gal
dat in de bevolkingsboekhouding van all
Ingeschreven personen de nationalite'
moet worden vermeld. Ed vervolgen!
Voor de Ambonezen zal de keuze in b]
ginsel op Indonesiër moeten vallen. Sprl
ker raadde Buitenlandse Zaken aan te
dege kennis te nemen .van het rappo
dat het Centraal Comité van Antirevi
lutionaire Kiesverenigingen heeft uitg
bracht onder de titel: Het vraagsti
van de Republiek Zuid-Molukken en
Ambonezen.
Advertentie
Doe het zelf met
van Ceta-Bever
Wordt vervolgd ken en het feit dat in de regering ook
Overheidsuitgaven
onderwijs, cultuur
en w etenschap
Blijkens een zojuist bij het Centr
Bureau voor de Statistiek verschenen
blikatie gaf de Overheid in 1957 een
drag uit van 1.759 min. voor onderw
wetenschap en cultuur. Dit is ruim
min. méér dan in 1956.
Voor het onderwijs bedroegen de
gaven 1.528 min. (1956 1.309 ml
voor wetenschap en cultuur ƒ231 n
H956 ƒ221 min.). Zij maakten voor
onderwijs 5,24% en voor wetenschap
cultuur 0,79% van het nationale inkor
uit (tegen factorkosten) (in 1956 n
4,91% en 0,82%).
Per hoofd van de bevolking kostte
onderwijs ƒ139 (in 1956 ƒ120). Voor
tenschap en cultuur werd 21 (in
20) uitgegeven.
