Oecumene en Zending zijn
geen tegenstellingen
Paardesteeg aan achterkant
Pitmanschool
Studenten uit Guatemala
met oude Maya-dansen
van het draaiboek
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1960
*jj|
jAgenda voor Leiden
Zaterdag:
Schouwburg, 8 uur: De Plankemers uit
Kaarden met De geborduurde bal. door
i. H-----
!ganda-c
'politie.
Films
Casino (2.30 en 8 uur, zaterdag 220. 7
en 9.15 uur): De naakten en de doden
(1? jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Het meisje
zonde (18 jaar).
W(j Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Jeugd in de
macht (18 jaar).
j,e. Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur)Haven der
h .hartstochten (18 jaar); donderdag: De we
reld der sti'lte.
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Een stad
wiekt haar moordenaar (18 jaar).
>ok Trianon (2.30, 6.45 en 9.15 uur): De man
an*die moest verdwijnen (14 jaar).
H Zonüaï
ren Marekerk 7 uur n.m.: Bijzonder kerke-
werk Herv. Gemeente, ds A. Dron'kers
ranuit Utrecht over Mens en Moraal,
sen
er_ Maandag
T^j| Het gulden Vlies, 2.30 uur: Ned. Ver.
der Staak over
re'f Kweekschool v
K. en O.-ci
Prytaneum, 8 u
lemeenschap, J
.Woudstra
Foyer Stadsgehoorzaal, 8 u.: Chr. Réis-
6>Htichting, Dwars door West-Europa.
een[ Stadsgehoorzaal, 2.30 en 8.15 uur: Mode-
khow Boussac, van fa. Gronheid v.h.
bijB. Rippe.
[Restaurant Van der Heyden, 210 uur:
teica-show.
ans] Lo'gegebouw, 8 uur: K en O.-cursus,
hetflah Rensenbrink met Voor en achter de
ujJ Schouwburg, 8 uur: Ned. Marionebten-
[heater met opera Faust, van Gounod,
r K. en O
De kleine Burcht, 8 uur: COVS, A A. C.
De methodiek van het.schelds-
echterer.
Het gulden Vlies, 8 uur: Cursus Pedago-
ek en Kinderbescherming, Het bedreigde
;nd.
Oegstgeest, Zijzaal W- de Zwijger-
erk, gemeente-avond Vereniging van
'rijzinnig-Hervormden.
Dinsdag
Schouwburg, 8 uur- Ned. Marionettèn-
heater rrtet opéra Faiist; van GounoU,
k® ooY K. en O.
Foyer Stadsgehoorzaal, 8 uur: N.C.
J. Beekman uit Amstelveen met
van Cöte d'Azur en Corsica.
Restaurant Van der Heyden, 210 uur:
fleica-Show.
de Zuiderkerk, 8 uur: Geref. Jeugdver-
ïaLnd met film Tranen over Johannes-
Rijksmuseum van Oudheden, 8 uur:
Jr, J. J. Butler uit Groningen over:
Vonze Age Trade to and through the
re- In den vergulden Turk, 8 uur: Kon.
vaiNed. Middenstandsbond,
met Oegstgeest: Irene, 8 uur: Propaganda-
vaivond tbc-vereniging, m.m.v. Sempre
„fcvanti's Jong en Jolig.
Bovenzaal Geref. kerk, 8 uur: Leden-
Safergadering a.r. kiesvereniging; spreker:
Hefi. de Mooij, Rijnsburg.
rMk Woensdag
Rijksherbarium, 8 uur: Kon. Ned. Na-
luurhistorische Vereniging.
11151 Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
zul-pit Naarden met Mrs. Bolbec en haar
porjchtgenoot, van Georges Berr en Louis
Ambachtsschool, Haagweg 4, 7.30 uur:
.t. en O.-cursus Praktische Autotechniek.
dt Foyer Gehoorzaal, 8 uur: causerie met
van Han en Wina Born,
zdlaar onbekend Bulgarije.
Huis Over 't Hoff, 8 uur: K. en O.-
lursus Calligrafie.
Kerkzaal Acad. Ziekenhuis, 12.50—120
jur: middagpauzebijeenkomst.
I Oegstgeest, Het nieuwe gebouw Ende-
jeest, 7 uur: film Mom en Manuel.
Zendingshuis, 8 uur: Lezing baronesse
t. M. van Heemstra over Afrika.
Donderdag
Antonius clubhuis, 8 uur: IKO-avond
iterscholaire Contact-Commissie.
Eellevue, 7—9 uur: Receptie t.g.v. vijf-
igjarig bestaan Lcidse Damvereniging.
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie
orkest voor K. en O.; soliste: Lola Bo-
ttec Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
da^it Naarden met Mrs. Bolbec en haar
:htgenoot, van Georges Berr en Louis
ferneuil.
Casino-theater, 8 uur: K. en O.-film
in de maand. Zo vaders, zo zonen.
3ort in (jcn vergulden Turk, 10.3012 uur:
'^Joffie-uurtje Ned. Vereniging van Huis-
eum. 8 uur: dr. ir. P. C. Linden-
)or Viro en Oost en West -over
leisindrukken in Israël.
ijHct Boshuis, hoek Hoflaan-Telderskade,
Filmavond Ned. Bijbelgenootschap,
staurant Van der Heijden, 8 uur: De
ISatuurvriend.
VrJJdag
Restaurant Van der Heijden. 8 uur:
e£*j!enootschap Nederland-Engeland, ds. W.
ulBodgkins over de verandering van het
vax>eialc patroon in Engeland.
Pieterskerk. 7.15—7.50 u.: Avondgebed.
Rehoboth, 8 uur: Ned. Christcn-Vrou-
Bond, ds. J. H. Boerlijst, Herv. pre
ikant te Den Haag, over Het raadsel
het lijden.
Wijkgebouw Levendaal. 8 uur: a.r.
ereniging wijk III, mevrouw T. H
Ittema-Roosjen over Gezin en politiek.
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers
Naarden met Mrs. Bolbec en haar
'htgenoot, van Georges Berr en Louis
Jillferneuil.
In den vergulden Turk, 34.30 uur:
:eptie t.g.v. vijftigjarig bestaan dames-
mnastiek- en atletiekvereniging Brun-
jilde.
1 Stadsgehoorzaal, 8 uur: jubileum-uit-
oering Brunhilde.
he". Tentoonstellingen
Museum voor Volkenkunde: Ook dit
1 Japan), tot 28 februari. 1960.
Conferentie in OEGSTGEEST
Islam-Zending heeft tot nu
toe goede resultaten
DE ZENDINGSHOGESCHOOL te Oegstgeest hield gisteren en houdt vandaag in
het zendingshuis een conferentie voor theologische kandidaten. Ruim 50
sonen nemen hieraan deel, niet slechts uit universiteitssteden, maar ook va
academie De Horst te Driebergen, het Doopsgezind seminarie te Amsterdam, de
theologische faculteit te Brussel, de theologische hogeschool der Christelijke Gere
formeerde Kerken te Apeldoorn en de theologische school der Vrije Evangelische
Gemeenten te Utrecht. Gistermiddag sprak de rector, dr. E. Jansen Schoonhoven,
over Oecumene en Zending. Hij begon met op te merken dat het woord oecumenisch,
waarmee wordt bedoeld de Kerk, verspreid door dc wereld, in deze zin voo
eerst werd gebruikt door de bekende Zweed dr. Söderblom in 1919 op een confe
rentie in Wassenaar. Hij pleitte ervoor een concilie te houden, dat een geestelijke
vertegenwoordiging zou zijn van de Christenheid.
Ook de Zending heeft de wereld
het oog, zoals werd uitgesproken op de
eerste internationale zendingsconferen
tie in Edinburg in 1910. Toen onder
scheidde mén de christelijke wereld var
het Westen en de niet-ohristelijke we
reld van het Oosten. Later bleek deze
onderscheiding hoe langer hoe meei
houdbaar. Ook in het christelijke Wes-
tam de secularisatie hand over hand
toé, terwijl overal in Azië en Afrika
Kerken te vinden zijn. Dit maakte dat
velen zich gingen afvragen of het tijd
perk der Zending niet was afgelopen en
zijn gekomen in de periode der
mene, die alle Kerken tot één
vergaderen.
Dr. Jansen Schoonhoven merkte hier
tegenover op dat de zendingstaak toch
niet kan zijn afgelopen als men consta
teert dat overal de niet-christelijke we
reld te vinden is.
Is het waar dat oecumene en Zending
twee grootheden zijn, waarbij het in de
eerste gaat om een binnen-kerkelijke
actie en de Kerk zich in de Zending
buiten richt? Deze onderscheiding
tussen oecumene en Zending is fout.
De fout is dat men zo de Kerk
DR. JANSEN SCHOONHOVEN
oecumene
ziet als een in zichzelf gesloten en
zelfgenoegzame grootheid, die alleen
nog niet worden uitgebreid. Hier
tegenover stelde hij dr. Kraewer,
die heeft gezegd dat de Kerk er is
om de nood der wereld. Als dat
waar is, geldt het ook 'voor de oecu
mene. Wij mogen dus oecumene en
Zending niet zien als twee afzonder
lijke grootheden, die met elkaar in
relatie staan, maar als twee zijden
van dezelfde zaak.
Vervolgens, gaf dr. Jansen Schoonho-
en in het kort een overzicht van het
ontstaan van de internationale Zendings
raad en van de Wereldraad van Ker
ken, waarbij reeds tien jaar na de stich-
Musea, instituten, leeszalen e.d.
Jeugdbi blotheek, leeszalen en biblio
theek Reuvens, Plantage 6: maandag
dinsdag en donderdag van 4 tot 5.30 u;,
oensdag en zaterdag van 12 tot 4.30 u.
-i vrijdag (speciaal voor de grotere
jeugd) van 6.30 tot 8.30 uur 's avonds.
Pilgrimfathers-huisje, Boisotkade 2, el
ke dag geopend van half 10 tot 12 en
Legermuseum .Generaal Hoefer". Pest
huislaan 7elke dag geopend van 105 u.
Rijksherbarium, Nonnensteeg 1elke
dag geopend van 8.30 tot 12.30 en van
2 tot 4 uur (behalve zaterdagmiddag).
Academisch-Historisch museum Rapen
burg 72, elke dag geopend van half 10 tot
half 1. uitgezonderd op dinsdag en vrij-
Rijksmuseum voor Oudheden. Rapen
burg 28: elke dag geopend van 10 tot 4 u.
Archeologisch instituut. Rapenburg 25
elke dag algemene studiezaal en uitleen-
bibliotheek tot 5 uur (behalve zaterdag-
iddag).
Contactbureau voor afgestudeerden
Rapenburg op maandag, woensdag en
vrijdag geopend van 10 tot 1220 en van 2
tot 4 uur.
Bibliotheek universiteit. Rapenburg 74
elke dag algemene studiezaal en uitleen
afdeling. geopend van half tien tot half
op zaterdag tot 5 uur.
Prentenkabinet, Kloksteeg 23. elke dag
an 2 tot 5 uur.
Hortus Botanicus. Rapenburg, elke dag
geopend van 9 tot 12 en van 2 tot 4 uur
ia 1 april tot 5 uur).
Geologisch en mineralogisch museum
Garenmarkt lb: elke dag geopend van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur.
Inlichtingen kantoor V.V.V., Steenstr
lb: elke dag geopend van 9 tot 5 uur. op
iterdag tot 1 uur.
Gravesteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
studiecentrum, elke dag te bezichtigen
n 9 en 12.30 en van 2 tot 5 uur
(liefst i nde vakanties), concierge: Kolf-
nakersteeg 16a.
Leeszaal en bibliotheek Reuvens, Bree-
traat 27, maandag en woensdag van 1
ot 5.30 en van 7 tot 9 uur; dinsdag en
donderdag van 1 tot 5.30 uur; vrijdag van
10 tot 5.30 en van 7 tot 9 uur, zaterdag
an 10 tot 5.30 uur.
Deze opgaven gelden niet voor zon-
n feestdagen»
ting van de Wereldraad de beweging
beide te integreren onweerstaanbaar
bleek; allerlei acties van de één
lappen die van de ander. Daarbij komt
dat van de zijde van de Zending en van
de jonge Kerken onophoudelijk wordt
opgeroepen tot kerkelijke eenheid. Wan
neer deze integratie het volgend jaar
haar beslag krijgt, zal dit een teken zijn
dat in alle landen door de Kerken de
Gemeenten en de Zending ter harte
moet worden genomen.
's Avonds sprak mr. S. C. graaf Van
Randwijck over het onderwerp „Oude
en nieuwe verantwoordelijkheden
de Zending der Hervorfnde Kerk".
Vroeger was deze Zending altijd ge
richt naar de eigen kolonie; daarbij
gat men maar al te vaak dat men i
eerste plaats niet uitging als Nederlan
der, maar als kerklid. De zelfstandig
wording van Nederlands-Indië beteken
de dan ook voor de Zending een heil
zame schok.. Het dreef haar terug
haar echte geestelijke motieven. Door te
gaan naar Afrika komt de Zending thans
in een gebied waar Nederland politiek
geen zeggenschap heeft.
Vroeger werkte onze Zending in
derlands-Indië en ontmoette daar slechts
continentale zendingsarbeid.
Thans werken in Indonesië en ook ir
het binnenland van Nieuw-Guiriea An-
gelsaksers met wie wij te maken heb
ben. In Afrika is de_ doorbraak uit de
beslotenheid het allersterkst. Op
nieuwe terrein worden we thans door
de oecumene geïntroduceerd. Ook heeft
het lang geduurd voordat onze piëtisti
sche Zending de Kerk in het oog kreeg.
Thans worden we bijvoorbeeld op
Nieuw-Guinea geplaatst voor de grote
taak om met de fundamentalisten die
in het binnenland werken, te komen tot
kerkelijke eenheid. In Afrika komen de
zelfde vragen op ons af.
Aanvechtingen
De aanvechtingen voor de Zending
liggen thans ook heel anders dan vroe
ger. Vroeger werd de Zending niet ern
stig genomen in Kerk, maatschappij er
universiteit. Thans is dat anders. Vroe
ger was er de weerstand van de onge
broken heidense maatschappij, die than:
niet meer is te vinden. Thans is de po
sitie van de blanke in de gekleurde we
reld in het geding. Vroeger ging de Zen
ding eenvoudig van het Westen naai
het Oosten, thans kan zij slechts gaan
als zij door de jonge Kerk wordt uitge
nodigd.
Maar wat gebeurt er als de jonge
Kerk de Zending niet vraagt? Bestaat
er nog een eigen roeping van de oudere
Kerk tot de Zending, of moet zij zich
daarbij onderwerpen aan het oordeel
(Advertentie.)
PLANTSOEN 65 TEL. 26558
Typen
Steno in 4 talen
Boekhouden
Duits - Engels
Frans - Spaans
Nederlands
Middenst. Opl.
Diamanten echtpaar
in Leiden
Op 28 februari zal het zestig jaar ge
leden zijn. dat de heer en mevrouw K
van SteenwijkC. van Steenwijk-var
Hooidonk, thans wonende Tesselschade-
straat 17a, Leiden, in het huwelijk tra
den. De heer Van Steenwijk is 84 jaar
en zijn vrouw 86. Zij wensen het dia
manten feest in stilte te vieren. Hel
echtpaar verblijft op het ogenblik in
Deventer.
Kring Gouwe-Rijnstreek
Naar aanleiding van het schrijven van
het kringbestuur, dat was gericht aan de
besturen van dc verenigingen, betreffen
de de vacatures in het kringbestuur en
de zwemcommissie, zijn reacties binnen
gekomen. Het kringbestuur heeft deze
personen tijdelijk benoemd voor de alge
mene jaarvergadering, waar de verkiezin
gen zullen plaats hebben.
Door deze tijdelijke benoeming ziet het
kringbestuur er als volgt uit: voorzitter:
P. Erades (Sleutelstad); secretaris: A. P.
de Graaff (De Gouwe): penningmeester:
J. J. Abspoel (L.W.V.); 2e secretaris: A.
C. v. d. Bosch (De Gouwe): 2e penning
meester: C. v. d. Bijl (AZ.C.); commis
saris: W. J. den Boer (G.Z.C.); commis
saris: A. de Bruin (G.Z.C.).
Zwemcommissie: A de Bruin (G.Z.C.).
voorzitter; L. J. Greweldinger. (Rijnsater-
woude); mej. J. de Groot, (L.G.B.), se-
Op 29 maart zijn er zwemwedstrijden in
het Spaardersbad te Gouda.
De algemene jaarvergadering van de
kring wordt gehouden op zaterdag 26
maart 3 uur in hotel Toor te Alphen aan
den Rijn.
der jongere Kerk, die haar al of niet
tot zendingsarbeid zal uitnodigen.
Het stemt dankbaar dat echter de
Islam-zending, zoals dit thans door
de Kerken daar wordt verricht, on
gekende resultaten heeft. Er zijn be
wegingen naar het Christendom
waar het vroeger onmogelijk was.
Op vele plaatsen wordt de oogst
binnengehaald, maar de Zending
der oude Kerk staat er buiten.
Na nog uitvoerig over het thans be
gonnen werk in Afrika te hebben ge
sproken, concludeerde mr. Van Rand
wijck: „De grote beleidsvraag waar de
wereldzending thans voor staat, is die
van de vernieuwing der Zending, de
aanpassing aap het oecumenische tijd
perk. Het gaat er thans om nieuwe vor
men te vinden deze overwinning tot aan
het einde der aarde te propageren."
Leidse oud-strijders
en Kon. Marine
Voor het eerst in het nieuwe jaar vei I
gaderde gisteravond de Nederlandse bond
van oud-strijders, afdeling Leiden, in het
museum voor Volkenkunde aan de Steen
straat. Waarnemend voorzitter dr. P. H.
Pott heette in het bijzonder de spreker
van dezej avond, de luitenant SD I, W. C.
Lemaire, welkom en verzocht tevens een
ogenblik stilte in acht te nemen bij het
verscheiden van de vroegere secretaris-
penningmeester, de heer J. Pieneman.
Hij herdacht het vele werk dat deze ac
tieve kracht voor de bond had verricht.
Vooral de jaren vlak na de tweede we
reldoorlog heeft de overledene bijzondei
veel gedaan om de afdeling Leiden weer
levi
e bla;
Tijdens het huishoudelijke gedeelte
werd nog bekendgemaakt, dat de lande
lijke ledenvergadering dit jaar zal plaats
hebben op 22 en 23 april te Gouda. De
eerste dag zal de burgemeester
Gouda, dr. O. F. H. James, een herden
kingsrede uitspreken. De eigenlijke ver
gadering wordt zaterdag 23 april gehou
den. Belangstellenden kunnen zich bij het
Reeds vele malen heeft de afdeling Lei
den met de prettige causeur Lemaire ken
nisgemaakt. Ook gisteravond hebben de
aanwezigen genoten van zijn boeiend be
toog over de Koninklijke Marine. Het
vliegdekschip Karei Doorman werd
een grondige inspectie onderworpen
de aanwezigen kregen een inzicht in
drijvende vliegveld. Als slot werden nog
enige films vertoond.
TEATRO DE ARTE
1 olksmuziek boeide nog meer
dan wat voor ogen was
GUATEMALA is bij de gemiddelde
Nederlander alleen maar bekend als
land, dat de twijfelachtige eer geniet
de „goedkope vlaggen" te worden ge
rekend, m.a.w. onder de vlag van Gua
temala varende schepen hebben geen bes
te naam wat het haleven van internatio
naal erkende rechten van schepelingen
betreft.
Over de cultuur van het land is ten
nzent niet veel bekend. Men heeft wel
;ns over Maya's en hun oeroude be
schaving gelezen, maar daarmee houdt
het dan ook wel op. Daarom was het te
interessant, dat wij gisteravond in
de foyer van de Stadsgehoorzaal de kans
kregen kennis te maken met een cultuur
uiting van het land, die een internatio
nale taal spreekt: de volksdanskunst,
lu is het bezwaar van volksdansen
beslopen ruimten, dat één van de ken
merken van deze dans, namelijk het ge
zamenlijk in een lichte roes raken door
steeds herhaalde muziek- en dansmotie-
niet zeer geschikt lijkt op een to
neel te worden gerealiseerd. Veel snel
ler dan bij het echt actief of passief deel
hebben aan een volksdans verslapt im
mers bij het auditorium de aandacht en
blijft slechts een indruk achter van te
veel gerekte nummers, die bovendien
nog voortdurend in herhalingen vallen.
Een tweede bezwaar bleek gisteravond
veneens overduidelijk. De dansen wer
den begeleid en gesteund door muziek,
die op de band was vastgelegd. Simpele
ongecompliceerd blijvende bewegings
motieven werden begeleid door een vol
ledig orkest, dat zo was georkestreerd
"at men het wel in de tegenwoordige tijd
loet plaatsen. Dit moest wel moordend
erken op een te wekken sfeer, die men
echt niet kan missen bij dit type dansen.
Die sfeer ontstond dan ook in het
geheel niet, waarbij wij dan heen
stappen over ons gebrek aan contact
met dc Guatemalese cultuur, waardoor
het antwoord op de vraag of dit nu
een verantwoord reconstructie van een
verloren geraakte Indianencultuur was,
niet kan worden gegeven.
Het studententheater van de universi-
Scètie uit één van de mytholo
gische dansen, uitgevoerd door
Guatemalese studenten in de
foyer van de Gehoorzaal.
teit van San Carlos is slechts een onder
deel van een veel groter geheel. Zijn
leider, dr. Carlos Alberto Mencos Mar
tinez, is het hoofd van alles wat met
kunst heeft te maken, zoals een conser
vatorium, toneelschool, academie voor
beeldende kunsten, dansacademie, scho
len voor filmers en medewerkers aan
radio en televisie. Hoe groot het areaal
wel is waaruit hij kan putten blijkt uit
het aantal ingeschreven studenten aan
deze universiteit: tienduizend, op een
inwonertal van vier miljoen!
Vanaf half december zijn zestien leden
van het Teatro de Arte op tournee on
der auspiciën Van het te Leiden geves
tigde International Bureau for Cultural
Activities en de Nederlandse Studenten-
Zoals wij boven al aanstipten is het
zeer moeilijk een verantwoord oordeel
over dit optreden te geven. De in zeer
grote getale opgekomen Leidse studen
ten, met misschien ook nog wat echte
Leidenaars er tussen, lieten zich kenne
lijk meeslepen door de inderdaad bijzon
der welluidende muziek, de zeldzaam
mooie kostuums en de fraaie, naar het
sprookjesachtige neigende belichting.
Een zaal als de foyer leende zicli
helaas slecht voor deze voorstelling. Hei
toneel bleek al te klein te zijn en de
vlakke vloer van de zaal maakte het
noodzakelijk dat zeer velen met een
staanplaats genoegen moesten nemen.
Wellicht hebben degenen d
gekomen om hun kennis van
volken te vergroten nog het
noten. De teksten, gezegd in
verstaanbaar Spaans, zijn van
typische schoonheid en herinr
mde
Jeugd in de nacht
LUXOR. Er zijn al veel' te veel films
uit de camera gerold, waarin het ont
breken van vroegtijdige seksuele voor
lichting aan de ka$k wordt gesteld door
de wrange gevolgen van dit vacuu
de opvoeding in schrille kleuren te schil
deren. Meestal druipt de onoprechtheid
van heit doek af en zelfs de minst kritisch
ingestelde toeschouwer krijgt in de gaten,
dat hier slechts ongezonde sensatie
wordt geboden, in een misleidende
gemene vorm.
Jeugd in de nacht, behandelt hetzelfde
onderwerp. Maar bij de makers van deze
film heeft een goede intentie voorge
zeten, al proberen de reclame-ontwerpers
er nog zo'n vreemde draai aan te geven.
Toneelschrijver Herlihy geeft een eer
lijk beeld van een zuivere jeugdliefde,
waarin nieuwsgierigheid en eeg-zich-
groot-willen-houden leiden tot bijna ca
tastrofale gevolgen. Het Is een feit, dat
tal van ouders op wanhopige wijze
ter de ontwikkeling van hun kinderen
aandraven, het is waar, dat jongens
meisjes om de schijn voor hun vriendj'
en vriendinnetjes hoog te houden zich
laten verleiden tot dingen, waaraan zij
strikt genomen eigenlijk nog geen behoef
te hebben. Ouders en kinderen spelen
hierbij geen van beiden een faire rol.
van weerskanten ontbreekt het al 'te
dikwijls aan vertrouwen en begrip.
Tot zover is regisseur Philip Dunne
ongetwijfeld in geslaagd een geloofwaa:
dig, zij het ietwat toneelmatig, filmver
haal te maken. De verdere uitwerking
van het gegeven is utopisch, hangt teveel
van toevalligheden aan elkaar. Men
haar kunnen beschouwen als een droom
wens en tegelijk als een waarschuwing:
was het maar waar, dat het altijd 'zc
mooi afliep
(Acceptabel beeld van opgroeiende kin-
(Advt
Champagne 1.50 per glas
Wordt geserveerd in de kelders van
„Het Oude Koningshuys"
mythologische verhalen uit andere cul-
Bovendien kreeg men dan nog de ge
legenheid dc inheemse harp en de
rimba te beluisteren, ja zelfs een duet
voor harp en marimba. De moderne
klore sprak ons het meeste aan 01
hier niet een spanning ontstond tl
een oeroude dans enerzijds, en een
dern georkestreerde begeleiding ander-
Zo moet de slotconclusie wel luiden,
dat dit optreden meer nog het oor dan
het oog heeft geboeid, hoe waardevol
elk onderdeel van het lange programma
op zichzelf ook was.
G. T.
achterzijde te zien van de Paarde
steeg te Leiden (nu de Prinsesse-
kade), waarvan wij vorige week za
terdag dc voorkant toonden. Een be
jaarde Leidenaar meent, dat er nooit
een kunstschilder is geweest, die zich
aan dit gevarieerde stadsbeeld heeft
gewaagd. Het zou zeker een kostbaar
museumstuk zijn geworden.
De achterzijde wordt door een pa-
lenrij beschermd tegen beschadiging
door schepen. Aan de rechterkant Is
duidelijk de veranda te zien van het
restaurant met zijn zitjes aan het
water. Eigenaar was de heer L. Zui-
dervcld. De oude Blauwpoortsbrug
overspant het water.
Deze foto is ook van omstreeks
19001905. Alle huizen zijn in 1907 en
1908 afgebroken ter verkrijging van
een ruime verkeersweg.
heeft opgespoord. Dit is een pleidooi
voor het niet aan de beul, maar aan de
geneesheer overleveren van misdadi
gers. die hun misdaden bedrijven om
dat zij door een afwijking niet anders
kunnen. In het latere Duitsland zou
den duizenden geesteszieken worden af
gemaakt omdat het ..nubteloee mensen"
M
Mm
Tussen
de
bladzijden
M. een stad zoekt haar moordenaar
STUDIO Twee jaar voor zijn definitieve vertrek uit Hitler-Duitsland,
in 1931, maakte de ook toen al zeer bekende regisseur Fritz Lang een
film die een ommekeer inluidde in zijn carrière. Met de film M, een stad
zoekt haar moordenaar, introduceerde hij een geheel nieuw type film in
de wereld van de cinematografie, namelijk de zogenaamde Kriminalfilm.
Voor het eerst maakte Lang een rolprent, waarin hij zijn sociale bewo
genheid met de mensen tot uitdrukking bracht.
Geen wonder Jan ook. dat allerwege
filmenthousiasten nieuwe stof vonden
tot staving van de stelling, dat film ook
kunst kan zijn. Lang bevestigde met R~
eens te meer zijn faam als regisseur, di<
dit nieuwe medium een volkomen eigen
gezicht zou gaan geven
Na zijn vlucht door de Nazi's gaf Hit-
Ier bevel, dat het levenswerk van Lang.
voor zover vastgelegd op celluloid, moest
worden vernietigd. Aan dit bevel is niet
volledig gevolg gegeven. Nog niet zo lang
geleden werd in een kluis te Dresden
een onbeschadigde copie teruggevonden
Verbazingwekkend is zowel de beeld
kwaliteit als die van het geluid, want d<
tijd pleegt celluloid nu eenmaal geens
zins onberoerd te laten.
Het draaiboek bevat het verhaal var
een kindermoordenaar, die een gehele
stad onder de doem van zijn misdaden
weet te brengen. Telkens weer slaat deze
krankzinnige toe en de politie wordt op
gezweept tot een uiterste krachtsinspan
ning, evenals trouwens de onderwereld,
die zich door de herhaalde razzia's alles
behalve op haar gemak gaat voelen.
Politie en georganiseerde misdaad ma
ken dan samen jacht op de kindermoor
denaar. die in de toen nog jeugdige Pe
ter Lorre een uiterst bekwame vertolker
heeft gevonden. Het is waar, de expres
sionistische theaterstijl uit de jaren der
tig speelt ook deze artisten wel eens par
ten. Wij zijn het nu anders gewend.
Maar diit neemt geenszins weg. dat M.
een frlm is die van zeer groot belang
moet worden geacht voor allen, wie d<
geschiedenis van de filrnkgnst ter harte
Waarom Hitier zo gebeten was ot
Lang zal duidelijk worden na de zeld
zaam indrukwekkende slotscène, waar
in de kindermoordenaar moet terecht
staan voor de onderwereld. die hem
Mandie moest verdwijnen
TRIANON North by Northwest heet
de Hitchcock-film. die een spionagegeval
in de koude oorlog tot onderwerp heeft.
De man die verdwijnen moest, is de Ne
derlandse titel, die heel wat meer te zeg-
een heeft. Men moet altijd weer bewon
dering hebben voor de scherpzinnigheid
waarmee Hitchcock een thriller in elkaar
weet te zetten: Bovendien valt deze film
op door zijn boeiende opnamen onder an
dere van het V.N.-gebouw en van de
Rushmore-berg, waar de koppen van en
kele Amerikaanse presidenten formidabel
groot in de rotsen zijn uitgehouwen. Dat
Hitchcock deze rotspartijen gebruikt voor
enige beklemmende achtervolgingsscènes
behoeft geen betoog.
Evenals in Vertigo (Hoogtevrees) speelt
ook hier.het hoogtevreesmotief mee om
de spanning op te voeren. Cary Grant is
de man, die moest verdwijnen, James
Mason zijn grote tegenspeler, de spion.
Voorts een perfecte mysterieuze rol van
Eva Marie Saint.
Om de aardigheid niet te bederven,
kunnen wij beter niet verder op de in-
(Spa t
ndj.
De naakten en de doden
CASINO De Amerikaanse auteur
Norman Mailer schreef in het laatste i?ar
van dc oorlog een boek. getiteld The
naked and the dead, niet alleen een felle
aanklacht tegen de oorlog, maar ook een
satire op bevelvoering en strategie.
Zijn boek is békend geworden als een
gruwelijk hard werk. doorspekt met een
trieste background, die de schrijver „tijd
machine" noemt. Deze „tijdmachine" legt
•rieden bloot van een patrouille sol-
wamneer deze patrouille c
trouwe doorsnede zou zijn van de Ame-
'kaanse gemeenschap, dan geeft deze
nste
de Amerikanen geen reden tot de
trots.
Amerika is het macabere boek tien jaar
na de oorlog gaan verfilmen.
Men ka,n zich, zoals bij zovele Ameri
kaanse oorlogsfilms afvragen: Waarom?
Men heeft het boek „bijgevijld", dat wil
eggen: men heeft er nog wel enkele
.pikante" scènes in opgenomen, maar de
vrange spot, die de schrijver over het
hoofd van de strategen heeft uitgestort,
weggewerkt; men heeft deze spot op
het hoofd van één man laten neerkomen
nten suggereert, dat het cynisme van
deze man een persoonlijke afwijking is.
Inplaats van de clou van het boek
aarin de bevelvoerende officier op het
beslissende ogenblik op de w.c. kruipt,
omdat hij het doorslaggevende bevel niet
durft te geven is de taal gekomen van
t, die tien seconden voor het
einde van de film tot de conclusie komt,
dat liefde belangrijker is dan haat.
Wij kunnen niet geestdriftig zijn over
de film; ondanks zijn falen had het lfte-
wenk n>c»g enige po?iititeve waarde.
Deze is in de film omwille van prestige
en- sentimentaliteit weggewerkt.
(Zinloos)
Het meisje der zonde
LIDO. Elke krantenlezer kent zo
langzamerhand wel in grote lijnen de
geschiedenis van de Duitse prostituee
Rosemarie Nitribitt, die haar leven ein
digde in de wurgende greep van een nog
steeds onbekende moordenaar. De on
grijpbaarheid van de dader cn de be
langrijkheid van de „klanten" van het
slachtoffer onder hen bevonden zich
verscheidene topfiguren uit het herre
zen. na-oorlogse Duitsland gaven deze
weliswaar tragische maar niet uitzon
derlijke dood een intrigerend karakter.
Sommige persorganen en ook enkele
filmmaatschappijen hebben daar dank-'
baar op ingehaakt en de belangstelling
Dor deze activiteiten liet niets te wen-
Enige tijd geleden is ook in Leiden de
■rste film over Rosemarie vertoond; de-
week draait in Lido de tweede, die de
at misleidende titel „Die Wahrheit
über Rosemarie" kreeg en in ons land,
de fantasieloze naam „Het meisje der
zonde". De Duitse titel is in zoverre
misleidend, dat men (uiteraard) niet
aan dc weet komt door wie Rosemarie
(in dc film een rol van Belinda Lcc)
nu wel moet zijn vermoord.
Regisseur Rudolph Jugert heeft dit
ook niet trachten te suggereren. Wel .s
geslaagd op suggestieve wijze
de deerniswekkende levensloop van het
meisje Nitribitt te tekenen, van het ge-
makkelijk-geld-willen-verdienen af tot
aan het door angst cn eenzaamheid be
heerste einde van dit korte leven. Een
leven, dat. begonnen in een ordinaire
kroeg, eindigde in een luxueuze flat.
dat ondanks de ettelijke tonnen op
de bank Rosemarie geen ogenblikje
werkelijk gelukkig heeft gemaakt.
(Schrille tekening van deerniswek
kend leven).
Haven der hartstochten
REX In Haven der hartstochten,
waarmee deze maal eens niet Marseille
wordt bedoeld, maar Hamburg, kan men
genieten van uitnemend spel van Daniel
n cn Hildegard Neff en knappe opna-
i. Wat dit betreft heeft regisseur Yves
Allegrct dus gezorgd voor een film die de
vaard is. Verder is het echter
1 dat niet in elk opzicht recht
heeft op bewondering.
?rhaal komt hierop neer: een
krijgsgevangene in Hamburg
krijgt een paar sigaretten van een Duits
meisje. Tien jaar later gaat hij haar zoe-
indt haar in een nachtclub. Hij
wil haar „redden", maar het slot van het
dat zij teveel van een slaapmid
del inneemt, en hij voor haar deur over
lijdt aan de gevolgen van een messteek.
Dit einde bewijst wel, dat La fille Ham-
bourg een onvervalste Franse film is, al
voor de opnamen naar Hamburg
getrokken, waar men overigens in hoofd
zaal; het leven in dc schaduw heeft ge
filmd. En daarvoor had men ook wel irti
gen land kunnen blijven, als dit leven
dan per se weer in beeld moest worden
gebracht.
De film is globaal genomen nogal mclo-
