ANTIEKE KLOKKEN
hebben geen geheimen
voor Alphens echtpaar
LEZERS SCHRIJVEN ONS
N.C.R.V.-samenzang in
Leidse Pieterskerk
Paardesteeg met „De Turfbel'
nieuwe leidsche courant
3
zaterdag 6 februari 1960
Agenda voor Leiden
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur: Toneelgroep oud-
studenten met Liefde's Loze Les. van
Shakespeare.
Den Burcht, 8 uur: Schoolvereniging
Iduna van Kweekschool van V.B.O. met
Heer Halewijn, naar de bewerking van
M. Nijhoff.
Evangelisch-Lutherse kerk, Hooglandse
Kerkgracht 26, 7.157.45 uur: avondgebed.
Waalse kerk, Breestraat 64, 7-30 uur;
getuigenis-samenkomst van het Leger
des Heils, o.l.v. brigadier
Lahuis, Amstelveen.
Zondag
Luxortheater, 10.30 uur: Bijzondere
Kerkewerk Herv. gemeente: Uitweg, voor
de vluchteling. Zuiderkerk, 12.16 uur:
Bijeenkomst onder auspiciën Christen
Studenten Raad, sprekers prof. dr. M. A.
Beek (Amsterdam) en prof. dr. P. Hen-
drix (Leiden) over Goddelijke wijsheid.
Stadsgehoorzaal, 3.15 uur: C.S.R., Stu
dium Generale, prof. dr. J. Dankmeijer
over 's Mensen verscheidenheid.
Maandag
Hotel Central, -8 uur: Ned. Ver. Chr.
Handelsreizigers, W. Kamp over Verkoop
techniek, -iakitdek.
Stadsgehoorzaal, 2 uur; Diesrede rector
magnificus prof. dir. J. E. Jonkers.
Het gulden Vlies, 2.30 uur: Jaarverga
dering Ned. Ver. van Huisvrouwen.
Dr. A. van VoorthuijsensChool, 8 uur:
ouderavond.
Den Burcht, 8 uur; Jiergearkomste
Selskip Fryslan.
Den Burcht, 7.30 uur: Feestavond vijf
tienjarig bestaan Markt-, straat- en rivier-
handel.
Oegstgeest, Bovenzaal Geref. kerk,
8 uur; Geref. vrouwenvereniging, mevr.
D. Graafland-Nijman over; In en om de
Jeugdhaven.
Dinsdag
Schouwburg, 8 uur; Rotterdams Toneel
met 'n Hete Zomeravond,
Stadsgehoorzaal, 7.30 uur: Tien jaar
Jong en Jolig.
Oegst geest, zijzaal Willem de ZwiJ-
gerkerk, commissie voor huish.- en
zmsvoorlddhtinig, Peulvruchtenavond.
Woensdag
Rehoboth, 8 uur: Ver. tot Bevordering
der Belangen van Slechthorenden,
0. D. C. Idenburg Siegenbeekvan Heu-
lekom, filmlezing over Centraal-Afrika.
Rijksmuseum van Geologie en Minera
logie, 8 uur: C. J. O verweel over De vul-
canologisdhe geschiedenis van de Vesu-
Rijksmuseum van Volkenkunde, 8 uur
dr. A. A. Trouwborst over Een volken
kundig onderzoek in Boeroendi, Centraal-
Afrika.
Stadsgehoorzaal, 7.30 uur: Tien jaar
Jong en Jolig.
Kenkzaal Acad. ziekenhuis, 12.501.'
uur: Middagpauzebijeenkomst.
Oegstgeest, Hofdycksohool,
Rijnsdorp over Het bind als vader va
Raadhuis, 7 uur: Gemeenteraad.
Endegeest, 7.30 uur: Ontspanningsavond
met miicrooabaret Kolderado.
Donderdag
Het gulden Vlies, 8 uur: 1
reiking jonggezel zetters en
Het gulden Vlies, 8 i
ring A.V. Holland.
Stadsgehoorzaal, 8 uur; Het Residentie-
Orkest.
Rijksmuseum voor Volkenkunde, 8
Ned. Bond van oud-strijders, luit. S.D.
W. C. Lemaire met praatje over Kon.
Geref. Jeugdhuis, 8 ui
vergadering.
Pieterskerk, 7.15750 t
r: Anjos leden-
ir: Avondgebed.
Zaterdag
Schouwburg, 8 uur: De Plankeniers uit
Naarden met De geborduurde bal, door
S. I. Hsiung.
Foyer Stadsgehoorzaal, 8 uur; Pu
ganda-contactavond reserve-gemeente-
politie.
Films
Casino 2.30 en 8 uur, zaterdag 2.
en 9.15 uur): Het licht aan de overkant
(18 jaar); woensdagmiddag: Iedere minuut
telt. Voorstelling voor scholieren; don
derdag: Paris Canaille.
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): De onzicht
bare spion slaat toe (18 jaar); donderdag-
Iedere minuut telt Voorstelling
laar); woensdagmiddag: Iedere minuut
telt. Voorstelling voor scholieren.
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Animeer-
meisjes (16 jaar); donderdagmiddag:
Iedere minuut telt. Voorstelling voor
ioholieren.
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Les quatre
I ents coups (14 jaar),
i Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Slaap-
j «amergeheimpjes (18 jaar).
Tentoonstellingen
Museum voor Volkenkunde: Ook dit
Japan, tot 28 februari 1960.
Lakenhal, tentoonstelling aankopen
lichting Openbaar Kunstbezit (tot 8
abruari).
Musea, institntcn, leeszalen e.d.
Jeugdbibliotheek, leeszalen en oiblio-
theek Reuvens, Plantage 6: maandag,
1 bnsdag en donderdag van 4 tot 550 u.,
voensdag en zaterdag van 12 tot 4,30 u
t n vrijdag (speciaal voor de grotere
I Jugd) van 6.30 tot 8.30 uur 's avonds,
j Pilgrimfathers-huisje, Bolsotkade 2.
I 'ke dag geopend van half 10 tot 12 en
Legermuseum „Generaal Hoefer", Pest-
uslaan 7 elke dag geopend van »05 u
Rijksherbarium, Nonnensteeg 1: elke
'g geopend van 8.30 tot 12.30 en van
tot 4 uur (behalve zaterdagmiddag)
Rijksmuseum voor Oudheden, Rapen
'urg 28: elke dag geopend van 10 tot 4 u
Academisch-Histonsch museum Rapen
burg 72, elke dag geopend van half 10 tot
lalf 1, uitgezonderd op dinsdag en vrij-
tag van 2 tot 5 uur.
(Van een onzer redacteuren.)
AL HEEL LANG GELEDEN kreeg de mens behoefte de tijd te meten.
Het eerste min of meer betrouwbare instrument, dat hij daartoe
maakte, was de zonnewijzer. Hiermee kon hij overdag gesteld, dat de
zon niet achter de wolken was verdwenen de tijd verdelen in uren en
kwartieren. Toen de mens eenmaal zover was, wilde hij ook 's nachts „bij
de tijd" blijven en na veel denken en experimenteren ontwierp hij een in
strument, dat al evenzeer in de meest directe zin van de natuur afhanke
lijk was, het astrolabium, waarmee aan de hand van de sterren de tijd kon
worden bepaald. De ontwikkeling ging verder, er kwamen zandlopers in
omloop en kunstig bedachte (Chinese) vuuruurwerken, die precies om het
uur een gewichtje op een koperen bekken lieten vallen. Hierna ontwierp
de mens een wateruurwerk maar ook dit was te onhandig in het gebruik
om de menselijke behoefte inzake het meten van de tijd volkomen te be
vredigen. Stapje voor stapje ging het ten slotte naar het uurwerk, zoals
ook wij dat nu nog kennen: het slingeruurwerk, waaraan volgens de over
leveringen onze Christiaan Huygens zo'n belangrijke bijdrage heeft ge
leverd.
Naast het mechaniek kreeg ook
het exterieur van het uurwerk
steeds grotere aandacht en deze be
langstelling leidde onder meer in ons
land tot een apart ambacht, het
klokkenmaken. Dit kwam vooral op
het platteland van Friesland, Bra
bant en Drente en in de Zaanstreek
tot grote bloei. Br is in dit ambacht
zo'n onvoorstelbaar grote toewijding
en liefde voor het uurwerk aan de
dag gelegd, dat de Friese staartklok
ken, de „Schippertjes", de Braban
ders, de stoeltjesklokken en hoe ze
Verder ook mogen heten, een naam
hebben gekregen, die ook nu nog
klinkt als een klok.
Voor de volle honderd procent hand
werk, ademen deze klokken stuk
stuk de geest van de maker. Voor de
oppervlakkige beschouwer mag
staartklok een staartklok zijn en
Schippertje een Schippertje, kenners
weten uit ervaring, dat men zeidei
waarschijnlijk zelfs nooit twee geheel
identieke klokken zal vinden uit de tijd,
dat uurwerken nog geheel met de hand
werden gemaakt. Altijd ziet men weer
andere tafereeltjes vaak ontleend
aan de Bijbel of aan het plattelands
leven uitgebeeld op de wijzerplaten.
Ook in andere onderdelen van de klok
ken zijn talloze variaties te zien., Zo
blijken de oude uurwerkmakers bijzon
der vruchtbaar te zijn geweest in
verzinnen van mechaniekjes, die tijdens
de uurslagen bepaalde onderdelen van
de wijzerplaat in beweging brengen.
Notaris had pech
In Ailiphen aan deai Rijn woont nabij
het vogelpark Avifauna een echtpaar,
dat van deze en nog veel meer facetten
vap de antieke klokken wed bijzonder
goed op de hoogte is :de heer F. W
Baerveldt en mevr. J. A. Baerveldt
Van Hoven, Eimmailaan 101. De heer
Baerveldt (60 jaar), diie nu al veertig
jaar met antieke klokken van doen heeft,
kan men op dit -gebied niet gauw meer
iets wijsmaken en dit geldt zo langza
merhand ook voor zijn vrouw, die de
liefde voor ha-ar man is gaan delen met
die voor de antieke uurwerken.
Wie enigszins in het antieke-klok-
kenwereldje thuis is, weet, dat hier
mee veel is gezegd. Want als er er
gens op grote schaal bedrog en na
maak aan de dag worden gelegd,
dan wel hier! Nu is de heer Baer
veldt deze kennis niet zomaar ko
men aanwaaien. Schade en schande
zijn er aan te pas gekomen voordat
hij is geworden wat hij nu is: een
kenner bij uitstek, wiens werkter
rein zich over het gehele land uit
strekt en wiens capaciteiten zelfs
over onze landsgrenzen bekend zijn,
zoals meer dan eens is gebleken.
We deniken aan 'n notaris i,n Knokke
(België), die dn het zuiden van ons
land een bijzonder kostbaar .staand
horloge" had gekocht. Door on
deskundig vervoer kwam deze an
tieke klok ernstig beschadigd in Bel
gië aan. Stad en land reisde de no
taris af om iemand te vinden, die de
klok zou kunnen maken. Na vele
maanden speurwerk belandde hij ten
slotte bij de heer Baerveldt in Al
phen. Deze slaagde er in de klok
weer in haar oude luister te herstel
len en gracht haar zelf naar Knokke
terug. De notaris was niet thuis en
daarom gaf de heer Baerveldt het
kostbare stuk antiek bij een aan
grenzende villa af. De volgende dag
sjouwde een blijde notaris het staan
de horloge terug naar zijn woning.
.Of hem nu halverwege de emotie te
machtig werd of de klok te zwaar
weten we niet maar hij liet de klok
uit zijn handen schieten. De ijlings
ontboden heer Baerveldt heeft toen
voor de tweede keer het bewogen
leven van de-ze klok in zijn atelier
kunnen -redden.
Wanneer antiek
Wanneer is een klok nu antiek?
De heer BaerveMt meent het zo te
kunnen zeggen: als het uurwerk tot
het kleinste onderdeel toe met de
jur (behalve zaterdag
voor afgestudeerden
aandag, woensdag en
tn 10 tot 12.30 en van 2
bibliotheek tot 5
middag)
Contactbureau
Rapenburg op n
vrijdag geopend v
tot 4 uur.
Bibliotheek universiteit, Rapenburg 74
elke dag algemene studiezaal en uitleen
afdeling, geopend van half tien tot half
6, op zaterdag tot 5 uur
Prentenkabinet, Kloksteeg 23, elke dag
van 2 tot 5 uur.
Hortus Botanicus Rapenburg, elke dag
geopend van 9 tot 12 en van 2 tot 4 uur
(na 1 april tot 5 uur).
Geologisch en mineralogisch museum
Garenmarkt lb: elke dag geopend van
10 tot 12 en van 2 tot 4 uur.
Gravesteen, Pieterskerkhof 6, juridisch
studiecentrum, elke dag te bezichtigen
tussen 9 en 12.30 en van 2 tot 5 uui
(liefst in de vakanties), concierge: Kolf-
makersteeg 16a.
Deze opgaven gelden niet voor zon
en feestdagen).
hand is vervaardigd en als het bo
vendien een oorspronkelijk zelfstan
dig uurwerk is. Het komt bijvoor
beeld nogal eens voor, dat een uur
werk van een niet zo dure staartklok
met enkele handige kunstgrepen in
een belangrijk duurdere stoel-
tjesklok wordt geplaatstDe
waarde van het stuk antiek wordt
dan uiteraard twijfelachtig. In
Amerika heeft men een andere vaste
norm voor het al of niet antiek zijn
vastgesteld: het voorwerp moet
minstens 130 jaar oud zijn.
Van de in ons land gemaakte antieke
uurwerken voeren de staartklokken wat
het aantal betreft de boventoon en het
is begrijpelijk, dat deze daardoor tot de
goedkopere soorten behoren. Voor enige
honderden guldens kan men al eigenaar
van een dergelijk stuk antiek worden,
al kunnen de kwaliteit van het uurwerk
en de aard der aangebrachte versierin
gen de prijs in belangrijke mate doen
stijgen. De staande horloges torenen let
terlijk en figuurlijk hoog boven deze
staartklokken uit. Voor deze vaak fraai
bewerkte en uit kostbare houtsoorten
gemaakte klokhen, waarvan ook het
uurwerk een buitengewoon grote nauw
keurigheid toont, moet men al gauw
enkele duizenden guldens betalen.
Tussen deze twee uitersten in bewe
gen zich bijvoorbeeld de Notariskllokjes
(een wat verfijnde uitvoering van de
staartklok), de Zaanlanders en de stoel
tjesklokken, die meer de huizen van de
gegoede stand sierden. Ook bij de staart
klokken is het nu nog te zien of ze eens
in de huizen van de eenvoudiger mensen
hingen of in die der meer gegoeden. Zo
nen op de „schoorsteentjes" van een
Boerde rijklok nooit de bekende hand-
gesneden -uit I-taliië afkomstige beeldjes
;n maar de eenvoudiger koperen
schildjes. Ook de voorstelling op de
wijzerplaat al of nief met beweegbare
onderdelen zal dan meestal het leven
op het platteland betreffen.
Op de schoorsteentjes van de wat
luxueuzere staartklokken en op die van
de notarisklokken vindt men de beken
de twee bazuinende engelenflguurtjes
met daartussen de torsende atlasfiguur.
Dit zijn stuk voor stuk juweeltjes van
handsnijkunst, meestal bedekt met blad
goud of (wat eenvoudiger) alleen ver
guld. De industrie is deze ranke figuur
tjes later gaan imiteren door ze in lood
te gieten maar deze halen het in schoon
heid niet bij de echte beeldjes zoals ze
nu nog op de al even oorspronkelijke
We stipten slechts enkele facetjes
van het antieke uurwerk aan, een
onderwerp, waarover men niet gauw
raakt uitgepraat. Als men ten min
ste zoveel liefde en geduld voor deze
schone representanten van een uit
gestorven ambacht aan de dag kan
l-eggen als het echtpaar Baerveldt,
dat zich zo aan een klok kan hech
ten, dat er alleen in de ruime kamer-
en-suite maar liefst tien antieke
klokken zijn te vinden, waarvan
mevr. Baerveldt beslist geen afstand
wil doen. Voordat iemand mocht
Mevr. J. A. Baerveldt-Van Hoven en de heer F. W. Baerveldt te
Alphen aan den Rijn temidden van hun antieke klokken. Tussen hen
in zien we op de bovenste rij van links naar rechts: 1. een ongeveer
190 jaar oude stoeltjesklok (aan de achterkant voorzien van „oren"
inplaats van de meer voorkomende zeemeerminnen); 2. een een
voudige Friese staartklok (ongeveer 130 jaar oud, met koperen
schildjes erop); 3. een Brabantse kortstaart (140 jaar oud, met maan
en datum; op de schoorsteentjes" prijken twee handgesneden, met
bladgoud bedekte bazuinende engelenfiguurtjes met daartussen de
bekende atlasfiguur; op de klokkekast ligt het traditionele, van
Bijbelteksten voorziene klokkékleedje); 4. een 130 jaar oude staart
klok met een mechaniek, dat bij de uurslagen twee molentjes op de
wijzerplaat doet draaien, terwijl een vissertje met vaardige hand een
enorme vis ophaalt. Op de onderste rij ziet men van links naar
rechts: 1. zeldzaam klein stoeltjesklokje, ongeveer 180 jaar oud; 2.
een 140 jaar oud „Schippertje" (op schepen gebruikt) met maan en
datum; 3. een 150 jaar oud Frans consoleklokje; 4. een zeldzaam
fraai en klein notarisklokje. Ten slotte hangt links boven de deur
opening een 60 jaar oud, weliswaar apart maar niet antiek
schilderijklokje.
Foto N. van der Horst.
Israël-zondag
Mij is een maand absolute afzondering
rust geboden, zodat in de kerkdien-
stenlijst geen „onderwerpen" van mij
staan. Zom-dag preekt in de Christelijke
Gereformeerde Kerk aan het Steenschuur
1. Boertien (zie NLC van gisteren).
Israël is het teken Gods aan de wanden
jnzë eeuw. Israël blijft prediken dat
de zaligheid uit de Joden is. Dit volk
draagt het geheim in zich dat Gods ver
kiezing, van Israël uit tot de volken, de
enige bron van onze zaligheid is. Waar-
u in de gehele wereld de felle uitin-
van antisemitisme? Waarom die fa
natieke, lugubere Jodenhaat? Daarom:
itam ziet dat het op een eind loopt.
We naderen de eindstreep van Open-
ig 1220. De volheid der heidenen
in. Nu zal de God van Jacob in de
eindworsteling Zijn beloften gaan vervul
len, die zeggen dat geheel Israël zalig
wordt (Romeinen 11). Daarom heeft de
Zending onder de Joden en im de jonge
staat Israël zulke machtige kansen.
Boertien, toekomstig zendeling on
der het Joodse volk van Jeruzalem, zal
zondag preken, waarbij het zal gaan over
„Gods verkiezingsplan met Israël in de
eindtijd". Ik wek u hartelijk op hem op
Israël-zondag te horen.
Ds. C. VAN DER WEELE
Leiden.
Subsidie kerkenbouw
In de N.L.Crt. las ik een bericht over
kerkbouwsubsidie te Tubbergen. Tub-
bergen zou de derde plaats zijn waar
kerkbouwsubsidie wordt verleend. Vol
gens mij is dit niet juist, want in Aals
meer werd door de gemeenteraad in zijn
vergadering van 14 oktober 1957 reeds
besloten tot subsidie. Ziehier een kran
tenknipsel, een deel uit het raadsverslag
dat ik schreef voor de Nieuwe Meer
bode in Aalsmeer.
Geheel volgens de verwachtingen stem
den de raadsleden zonder uitzondering in
met het voorstel tot subsidiëring van ker
kenbouw. Gedurende veertig jaar zullen
jaarlijks subsidies worden verleend in de
bouwkosten voor kerken in deze gemeen
te, welke voltooid zijn in het tijdvak 1945
1955 en wel op de volgende wijze;
1. aan de Geref. Kerk voor haar gebouw
aan de Ophelialaan 2433.
2. aan de Herv. Gemeente voor haar ge
bouw aan de Hortensialaan 1813.
3. aan de Herv. Gemeente voor de ver
nieuwde kerk in „Oost" 686.
W. MIJIJS.
Leimuiden, Kerkweg 11.
Geslaagden der Leidse
Reddingsbrigade
De volgende leden en jeugdleden van
de Leidse Reddingsbrigade slaagden gis
teravond voor het examen B. der
K.N.Z.B.: Mevr. H. E. Immink-Mulder
mej. P. J. de Mooij; mej. G. de Ru; mej,
E. Rijlaarsdam, Leiderdorp; mej. M. de
Vink; de 'heren J. B. de Kort (Katwijk);
H. H. Lancel; A. C. Mulder; H. Tege
laar; R. v. d. Vegte en J. P. A. Hoogen-
doorn. Waar geen plaatsnaam is ver
meld, is dit Leiden.
Rev. J. W. Deenik uit Auckland
spreekt over Nieuw-Zeeland
Ds. J. W. Deenik, thans predikant bij de
Reformed Church te Auckland, die onge
veer 7 jaar geleden geëmigreerd is, ver
toeft met verlof in Nederland. Hij is
bereid op een aantal door de Chr. Emi
gratie-Centrale belegde vergaderingen te
spreken. Blijkens de in dit nummer
voorkomende advertentie wordt ook in
Den Haag een vergadering gehouden
waar zowel adspirantemigranten als fa
milieleden van daar woonachtige emi
granten welkom zijn.
gaan denken, dat het daar in dat
Alphense bovenhuis wel een erg ru
moerige bedoening moet zijn: hoe
wel alle tien Mokken geheel intact
zijn, tiikt er slechts één.
van Franse modellen uit stoffen van Boussac
in de Stadsgehoorzaal op maandag 15 februari
2.30 en 8 uur.
Kaarten d f 2.50
incl. thé-complet,
telefonisch (22473)
of aan onze zaak.
Gronheid
Botermarkt 18, Leiden.
Zingt al wat ademt...
IN HET KADER VAN DE N.C.R.V.-jubileum programma's, door Kees
Deenik geredigeerd, werkten christelijke gemengde zangverenigingen
uit Alphen, Leiderdorp, Oegstgeest, Katwijk aan den Rijn en Woubrugge,
enkele meisjeskoren, de Leidse christelijke muziekvereniging Concordia,
de organist Dirk van Vliet en een talrijk publiek gisteren mee aan een
uitzendavond in de Pieterskerk te Leiden.
De aangename voetverwarming heeft
al het mogelijke gedaan om het lang
durige verblijf in de kerk voor de aan
wezigen zo aangenaam mogelijk te ma
ken. We meenden echter toch een zekere
mate van stroefheid in het zingen op te
merken. Die was er, enkele maanden ge
leden in Noordwijk, niet. Kees Deeniks
herhaalde opwekkingen, toch vooral een
verheugd gezicht te "tonen, waren blijk
baar niet zonder goede grond.
Het programma van zo'n avond is
kort. Maar de voorbereidingen voor
de opnamen kostten ook nu weer
veel tijd. Kees Deenli'k bezit alle
eigenschappen, d!ie voor een zanglei-
der in deze heel bijzondere omstan
digheden vereist zijn. Een duidelijk
gearticuleerde stem; het juiste ge
baar, de kunst om prébtig en tege
lijk dwingend te overreden.
Blij gezicht
Hij maakte zijn zingende medewerkers
duidelijk, dat ze in deze grote ruimte
niet naar elkaar moesten luisteren, maar
alleen op zijn maatslag dienden fe letten
dat ze de uitspraak ten bate van de dui
delijkheid, moesten overdrijven en nog
veel meer. Vooral het blijde gezicht
achtte hij uitermate belangrijk. Het is
hier nogal koud, maar u hebt toch war
me voeten
Aanvankelijk wilde het met psalm
105 in de nieuwe berijming
niet lukken. Concordia liet eerst de
geliefde toevallige verhogingen weg
en de ritmische moeilijke derde en
vierde regel schenen blijvende obs
takels. Maar na veel herhalen kwam
alles toch goed. De verhogingen
werden in eer hersteld en de rit
mische bezwaren overwonnen.
Toen, om tien minuten voor negen
de langverbeide omroeper, de heer
Van Eyk zijn stoel voor de micro
foon had beklommen, konden de
eigenlijke opnamen beginnen. Na Ge
zang 136:1 Lof zij den Heer
volgden dan de drie coupletten van
Psalm 105, waarbij men de schoon
heid en vitaliteit van Maitre Pierre's
geniale melodie opnieuw moest be
wonderen.
Gelukkig waren de opnamen van de
koren reeds vooraf gemaakt. Men kon
dus, zonder onderbreking luisteren naar
Psalm 73 van Schütz op Nederlandse
tekst het vrij slappe lied O heerlijk
land van Samuële de Lange, de mooie
bewerking door dirigent Hans Boelee
lik hoor trompetten klinken, en twee
Transparant
De zang klonk zeer gebonden en vaak
mooi transparant. Denkelijk was de ma
tige bewogenheid in dit geval wel een
deugd. Dirk van Vliet verzorgde op
keurige, tevens bescheiden wijze de or
gelbegeleidingen.
Concordia betoonde zioh in de
voorspelen en de accompagnernen-
ten van de samenzang voldoende
correct. Bert Warnas hield de Mank-
verhoudingen goed onder controle.
Het orkest speelde als eigen aandeel
in de uitzending d'e bekende para
frase over Frans Abts Boven de
sterren, een werk, dat we nooit op
hoge prijs hebben kunnen stellen en
dat zelden in het verband van een
concert past. Dit deed het, tussen
al die lofzangen, ook nu niet. De
uitvoering verliep naar wens.
Met de eveneens voor te bereiden sa
menzang opnamen van de gezangen
109 en 13G vera 5 werd de avond
besloten. De uitzending zal op 2 maart
plaats hebben.
Joh. van Wolfswinkel
Burgerlijke stand
van Leiden
Geboren: Hendrikus Wilhelmus zn
v A Schoombagen en H W Holthuij-
sen; Irene Marijke dr v G Philippo
en J Klein; Reimrienus Hendinicus Ma
ria zn v A M van der Lee en M C
Rozémeijer; Johanna Elisabeth Maria
dr v C van Lammeren en G M C van
der Hoonn; Herman zn v H A Ligt-
voet en J de Ruiter; Cornelia Maar-
tje dr v B T Stoel winder en M Maag-
delijn; Manga dr v A de Haas en J
Bogend; Genairdus Mantinus zn v G M
Seijn en A Lamgkemper; Hayo Menso
zn v H de Boer en C J Lasschuyt;
Jacobus Antonius Maria zn v G A M
van Haasbenen en C A van Vliet
Overleden: G L D Bruinier 81 jr
man-, ABP van Wijk 72 jr weduwe
v J M M Boes; D Meijens 61 jr man.
Ondertrouwd: L Staffeleu en A Ver
hoeven.; P J Mols en L T M M Oomes;
J M Vermond en G C Wisse; W C
Venhoeven en B Treffers-, H de Vos
en H W van Westbroek; K J Brussee
en M KouwenhovenNCW Kluiters
en J M van der Poel; R B Visser en
E van As; M L Tegelaar en H E
Nieboer; B W Heinen en J P van der
Meü: P C Monitagne en G Mark.
In 1909 Prinsessekade
Ijjke foto van de vroegere Paarde
steeg te Leiden. Dat is nu de Trin-
sessekade. De bewoning aan de rech
terzijde is er niet meer.
De foto werd gemaakt in de rich
ting van de Bostelbrug. Links is de
hoek met de Haarlemmerstraat.
De lezers die wat ouder zijn, zullen
zich deze nauwe straat ongetwijfeld
herinneren. Aan de zuidelijke uit
gang was zij vler-cn-een-halve me
ter breed en aan de noordelijke uit
gang negen meter. Zelfs de tram zag
kans zich door deze vernauwing
heen te boren.
Toch was er aan beide zijden een
smal trottoir. Als de tram voorbij
kwam moest ieder die zich op het
oostelijk trottoir bevond, zich even
tegen de gevel drukken, om niet met
het vehikel in aanraking te komen.
Deze smalle straat was ontstaan
door.woningnood. De stad wacht
te blijkbaar op vergroting van haar
gebied. Dat ging ln de zestiende
eeuw bepaald even langzaam als
heden ten dage. De bebouwing van
de westzijde werd door het stadsbe
stuur ln 1599 toegestaan, omdat er
binnen de vestingwallen geen bouw
terrein meer was. De vergroting van
de stad had plaats ln 1610.
De foto ls tussen 1904 en 1907 ge
maakt. De Paardesteeg was een ge
zellig winkelstraatje. In bijna alle
winkels kon men tot middernacht te
recht en late reizigers werden nog
wel na die tijd bediend.
Blijkens de opschriften was er
rechts op de hoek een winkel ln
Egyptische sigaretten, tabak en si
garen, koffie, thee en chocolade. Bo
ven de gevel hing een bel, die op de
kaart nog net achter de vlaggestok
is te zien. Langs dit pand liep dus het
trottoir naar de Blauwpoortsbrug.
Verder vond men rechts een sla
ger, een antiquair, een banketbak
ker en twee café's.
Aan de linkerzijde de firma Smits
(manufacturen), Matveld (kantoor-
en schoolbehoeften). Brandt (sigaren)
en Mulder (opticien).
In de jaren 1907—1908 ls de rech
terzijde van de steeg geheel afge
broken. Daar moest een royale ver
keersweg komen, die ln 1909. na de
geboorte van Prinses Juliana, Prin
sessekade werd genoemd.
Nader werd ons meegedeeld, dat
het pand „De Turfbel" pas In 1903 tot
sigarenmagazijn ls Ingericht, toen het
huisje gemeente-eigendom was ge
worden. In die tijd is ook het aan-
plakboord, dat ervoor stond, naar de
Turfmarktzijde verplaatst.
