S.G.O.
«Een kasteel wordt niet
meer afgebroken»
EEN HANDVOL PAS VERSCHENEN BOEKEN
Walawip als schatgraver
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 6 FEBRUARI 196
MET LANGE HALEN sponste Netty het schoolbord schoon waarop dé
kleinsten van de kleuterklas de laatste middag voor de vakantié
begon, hun hartjes hadden opgehaald. Het gonsde nog in haar oren van
de drukte die er die middag in de klas geheerst had. Ze had hét werken
maar beperkt tot wat opruimen en toen alles al netjes in de kast was
opgeborgen had ze bemerkt dat het eigenlijK nog te vroeg was om op
te houden.
hand maar er lag nog wat krijt in
het bakje.
,,'t Was beter dat ze nog een poosje
bezig bleven." dacht ze en ze beloofde
hun die het mooist in de bank zaten dat
ze nog wat op het bord mochten tekenen.
Ten slotte had ze de kleinsten naar
voren geroepen en toen ze de sippe ge
zichtjes van de anderen zag, had ze gauw
deze over hun teleurstelling heengeholpen.
door hun toe te vertrouwen, de planten en
de bloemen voor de ramen weg te halen,
deze in papier te wikkelen en naar huis
te brengen.
Een uiterst belangrijk en voorzichtig kar
weitje had ze herhaaldelijk
echter op voorbereid geweest
en toen eenmaal een bos tulpen tus
sen de vaasscherven op de vloer lag wa
ren ze rap in een andere vaas overgezet.
Ze stonden er wat verbouwereerd bij en
toen ze de spijt op hun gezichtjes had ge
zien, had ze het er maar bij gelaten en
geen standjes uitgedeeld.
Eigenlijk had ze ook wel wat anders aan
haar hoofd. Ze schoof de schone borden in
en over elkaar en ging achter haar tafeltje
Door het geopende raam drongen de luid
ruchtige stemmen van kinderen, die rond
om de school waren blijven spelen, het
lokaal binnen.
Ze bukte zich, trok de onderste lade
open en haalde een grote gele enveloppe
tevoorschijn.
MORGEN, de eerste dag van de vacan-
tie zou ze aan „Het Goede Doel" be
steden en als het moest ook de tweede.
Honderd lootjes van één gulden zaten
er in de enveloppe. Zorgvuldig telde zij ze
nog eens na. In gedachten berekende zij
haar kansen.
Veertig kon ze er zo aan de man bren
gen. dacht ze. maar de resterende zestig
zouden minder vlot in guldens worden om-
^Huïs na huis zou ze bescheid moeten doen
en trachten de mensen te bewegen een
lootje te kopen ten bate van de vereni-
^Gelukkig was vrij algemeen bekend wat
deze vereniging beoogde zodat niet veel
uitleg nodig was. Maar de meeste tijd zou
den die adressen vergen waar men niet
wist wat „Het Goede Doel" voor een ver
eniging was.
Haarfijn zou ze vertellen dat deze zich
ten doel stelde het leed van t.b. patiënten
te verzachten en een krachtige steun be
tekende in de strijd tot verdrijving van
die onzichtbare en gevaarlijke vijand.
Iedereen zou ze trachten te overtuigen
van het belang van die strijd. Dat zou
nog belangrijker zijn dan de honderd gul
den die ze morgenavond waarschijnlijk in
handen had.
Ze kende zich zelf. Eenmaal er mee be
gonnen, zou haar activiteit geen grenzen
meer kennen.
ZE DEED het immers ook voor Marten,
haai- verloofde, die nu reeds ruim een
jaar in het sanatorium verpleegd werd.
Ze liet de lootjes liggen en keek over de
verlaten speelplaats. De stilte om haar
heen, die ze anders zodra de school was
uitgegaan, zo spoedig mogelijk ontvlucht
te, vergat ze helemaal.
Haar gedachten vlogen naar het grote
witte paviljoen dat breed tussen de bomen
lag. alle deuren en ramen wijd-open, ge
reed om ieder te ontvangen die daar hulp
Om die hulp te kunnen bieden was geld
nodig. Veel geld. Alle zeilen moesten wor
den bijgezet om voldoende gelden beschik
baar te kunnen houden voor de uitrusting
van de medische staf en zoveel andere din-
de i
een oude heer die vlak tegenover haar zat
en nog een dame die in een andere hoek
had plaatsgenomen.
Toen echter was het gedaan geweest met
de rust. Een groepje jongelui kwam luid
ruchtig binnen. Er waren er net genoeg om
de nog beschikbare plaatsen in te nemen.
Voor zij dit deden keken ze vrijpostig in
het rond, wierpen nonchalant hun bagage
in het net en lieten zich eindelijk met een
plof in de kussens vallen.
De oude heer keek verstoord vanachter
zijn brilleglazen en ware het in zijn macht
geweest, hij zou de nieuwe passagiers de
toegang tot de coupé ontzegd hebben.
De dame in de hoek schonk niet eens aan
dacht aan hen, maar ging ijverig haar
nagels verzorgen, een karweitje waarvoor
ze nu kennelijk de tijd gevonden had.
Netty overwoog wat ze straks het eerst
zou gaan doen. Gewoonlijk bezocht ze het
eerst haar ouders en natuurlijk ook deze
keer zag ze met verlangen naar hen uit.
Ze dacht aan de lootjes.
Als ze eerst naar huis ging zou veel tijd
verloren gaan en kwam ze zeker vandaag
niet klaar. Ze keek naar buiten, \yaar een
koe, geschrokken door het aanstormende
gevaarte, dwaze buitelingen in het véld
maakte.
Om haar heen voerden de jongelui een
levendig gesprek. Ze maakten deel uit van
een voetbalvereniging en waren vol over de
te spelen wedstrijd.
Raadgevingen en waarschuwingen vlogen
over en weer en ze praatten over de over
winning alsof ze deze reeds behaald hadden.
Plotseling gingen Netty's gedachten een
andere kant uit. Als deze jonge voetballers
nu eens warm liepen voor haar plan en als
zij de energie die zij volgens haar verprut
sten eens ten nutte maakten voor de ver
eniging ,,Het Goede Doel".
^woedeuitbarstingen weinig te bereiken
Juist zat ze erover te denken wat de
besté maatregelen zouden zijn, teneinde zo
snel mogelijk in het bezit van haar koffer
te komen toen er gebeld werd.
Ze srtelde naar de deur. Op de stoep
stond een lange roodharige jongen.
Onmiddellijk herkende ze hem als een
van de jongens uit de trein Ze bleef stok
stijf staan door de onverwachte ontmoeting.
Aarzelend en wat verlegen kwam de
jongeman een paar passen naderbij. Hij
stelde zich voor als Johan Maasdonk, doel-
verdediger van de voetbalvereniging S.G.O.
Dat laatste zei hij met zichtbare trots
Maar daar létte Netty niet op.
Alleen het voorwerp dat hij in de hand
hield trok haar aandacht. Ze deed de deur
wijd open en nodigde hem uit om binnen
te komen. Haar hart juichte toen ze hem
voorging naar de kamer.
Spoediger dan ze had durven hopen had
ze haar koffer teruggekregen. Nu kon ze
morgen haar plan uitvoeren. Maar hoe ter
wereld was die jongen aan haar adres ge
komen?
In haar hart steeg bewondering voor de
ze sportslui, die er geen gras over hadden
laten groeien en haar zo snel ze konden
uit het ongewisse hielpen. Het was of de
jonge keeper haar gedachten raadde. Een
beetje onzeker begon hij zijn verhaal.
Het zit zo, juffrouw: In mijn enthousias
me over de te spelen wedstrijd, ging ik er.
zonder het te willen met uw koffer van-
Pas in de kleedkamer ontdekte ik de
de.
m ma vflawï|
J. de Boer
een beetje or
beschouwden het als een aardige grap.
Toch begreep ik dat de verwisseling
voor u niet prettig was. Maar u had ge
luk, want hoewél het aanvangstijdstip van
de wedstrijd reeds dichtbij was, zag ik op
het laatste ogenblik nog een gele enveloppe
liggen.
Ik was zo vrij het adres te lezen omdat
ik hoopte hierdoor nader tot uw opsporing
te komen. U had al weer geluk, want be-
tjajve uw adres, zag ik in gedrukte zwarte
letters: „Vereniging Het Goede Doel" op
de enveloppe staan.
Dit gaf me een schok.
IANGE TIJD om na te denken had ik
echter niet meer want op het veld werd
de toss reeds verricht. Voor ik naar mijn
doel liep had ik de lootjes ontdekt.
In een paar werkeloze ogenblikken tijdens
de wedstrijd, die ik noodgedwongen in bur
gerkleren meespeelde, overzag ik de grote
schare toeschouwers. Er kwam een plan
bij i
weliiks van het bestaan
stellingen af.
Ach ja, zij was eigenlijk precies als ieder
ander, min of meer egoïstisch. Ook zij
moest als het war» aan de haren bij de
nood van andere mensen worden gesleept.
Zij en Marten hadden vele en velerlei
Slannen gemaakt en gedaan alsof zij al
ien op de wereld waren. Een blos vloog
naar haar wangen als ze daar aan dacht.
Het was gelukkig een goede les geweest.
Zij waren niet in opstand gekomen, maar
waren beiden er in geslaagd meer te zien
naar hen die er ongelukkiger aan toe wa-
r(?En toen was daar als vanzelf de dank
baarheid in hun harten gekomen.
Resoluut stond ze op en deponeerde de
lootjes weer in de enveloppe. Tussen de
verlaten banken door liep ze naar de berg
plaats achter in de klas en rangschikte
voor de spiegel haar weerbarstige krullen.
gordiinen voor de ramen we? schoof.
Voor haar lagen de stille akkers, be-
sclien«n Hoor d° mo genzon e" af<?»bakend
door kmmme. o'\?ed oogde en met onkruid
e\Vaar de sloten ophielden werd de afras-
terine v nrteezet door een reeks half-ver-
molmde en scheef in de grond staande
paalties, die onderling verbonden waren
door twee rijen roestig prikkeldraad.
Op de akkers zelf schoot het jonge gras
fris uit de grond en talloze madeliefjes
groeiden en bloeiden tussen de groene
sprieten,
morgen werd Netty opnieuw ge-
UfTid. En nu het voorjaar was en de stra
lende zon overal het nieuwe leven uit de
grond trok en de jonge vogels aarzelend en
gebrekkig, omringd door hun zorgzame
ouders, de eerste vlucht maakten, nu keek
ze als gehypnotiseerd naar het tafereel
daar buiten.
Met tegenzin trok ze zich eindelijk van
het raam terug. Ze haalde haar grijze
koffertje uit de nis en borg er haar kle
ren in weg die ze in de vakantie nodig zou
hebben.
Bovenop de kleren legde ze de enveloppe
die de lootjes bevatte. Daarna haalde zij
haar fiets uit de schuur en klemde de kof
fer onder de riemen op de bagagedrager.
Straks zou ze het treintje naar de stad
nemen maar eerst moest ze de hobbelige
weg naar het station nog affietsen.
Het zou een zware dag worden hield ze
zichzelf voor. Honderd lootjes omruilen te
gen even zoveel guldens was niet in een
handomdraai gebeurd.
Weliswaar had ze heel wat vriendinnen
en kennissen in de stad maar dat aantal
was niet toereikend om er alle honderd on
der te kunnen brengen.
MISSCHIEN zou Mary, haar vriendin
willen bijspringen? Als dat waar was
zou er geen vuiltje aan de lucht zijn en
stond een gunstig resultaat bij voorbaat
V3Maar Mary had een ge/innetje en na
tuurlijk zou die het leuk vinden als zij eens
een keer over kwam wippen oir wat te
babbelen over hun vroegere schooltijd, doch
of zij ervoor te vinden zou zijn haar vrien
din op stel en sprong bij de verkoop te
assisteren was de vraag.
Nettv was er echter van overtuigd het
ook zonder hulp wel te zullen klaarspelen.
Ze zou die gezichten wel eens willen
zien als ze nu eensklaps met een dergelijk
plan voor den dag kwam.
Snel verwierp ze die gedachte weer. Dat
was toch immers al te dwaas.
Nee, ze zou maar liever met beide voe
ten op de grond blijven staan en straks zelf
erop uit trekken. Dat was immers een of
fer dat van haar werd gevraagd en dat
zou ze met liefde brengen.
Verder besloot ze eerst naar haar ouders
te gaan, dan was ze de koffer alvast
kwijt en kon ze direct, nadat ze zich ver
frist en verkleed had aan de slag gaan.
De trein raasde het station binpen. Het
heldere daglicht in de coupé gleed snel weg
voor de schemer die onder de overkapping
hing. Het was even een gedrang.
Zes, zeven koffers werden uit het net ge
haald en weldra stonden de voetballers op
het balcon te popelen van ongeduld. Toen
de trein na een schok geheel stil stond vlo
gen de portieren open en zocht ieder zijn
weg door de mensenzee.
De voetballers deden als hgdden zij het
speelveld reeds onder de voeten. Ze liepen
zo snel mogelijk naar de uitgang en wis
ten hier en daar maar nauwelijks een bot
sing te vermijden.
Ook Netty zette er een snelle pas in. In
haar ene hand hield zij het koffertje en met
de andere hanteerde zij een zwierig para
pluutje, waarmee ze tussen haar kwieke
pasjes door parmantig op de stenen tikte.
BIJ DRIE treden tegelijk rende Netty de
trap op naar haar kamertje.
Ze vond het heerlijk weer eens thuis bij
haar ouders te zijn. Jammer dat ze van
daag zo weinig tijd had, anders was ze di
rect tegenover moeder in de grote behaag
lijke fauteuil gekropen en had ze verteld
over de vooruitgang van Marten en over
haar belevenissen op school en de boer
derij waar zij in pension was.
Meestal had ze tijd te kort als ze eens
thuis was en ze zag duidelijk de teleurstel
ling op moeders gezicht toen ze bij haar
aankomst meteen al Weer haar vertrek aan
kondigde.
Hoe kwam ze toch zo bezeten van die loot
jes? Ze had toch veertien .dagen de tijd.
Maar haar impulsieve natuur duldde
geen uitstel. Op haar kamertje trok ze vlug
een andere jurk aan en zocht de lichtste
schoenen uit die ze bezat. Dat zou straks
bij het trappenlopen de vermoeidheid zo
lang mogelijk op een afstand houden.
Toen ze klaar was wilde ze de koffer ope
nen om er de lootjes uit te halen. Ze
morrelde aan de sluiting. Wat ging dat las
tig. Het openen van de koffer ging an
ders altijd veel soepeler.
Ze draaide de koffer om en probeerde
'iet nog eens. De sluiting scheen als vast
geroest.
„Ach. dat kan immers niet" morde ze on
geduldig Nogmaals duwde ze de sluiting te
rug en trok uit alle macht aan de dekseL
Het ding schoot los.
Een gevoel van triomf kwam reeds bij
haar op. Maar.Wat zag ze daar? Nee....
Dat kon toch niet?
op.
i dit feit
Onze ploeg was favoriet
wilde ik profiteren.
Terstond na het eindsignaal rende ik
weer naar de kleedkamer. Ik duwde mijn
verbaasde clubgenoten ieder een aantal loot
jes in de hand en stuurde hen naar
mensen, die zich al in drommen begonni
te verwijderen.
Het zweet kleefde de jongens nog op
ruggen ep de verwilderde haren hingen nog
over hun hoofden. Zij morden niet en vroe
gen niet eens nadere uitleg. Het plan
Stuk voor stuk gingen de lootji
hapd en weldra verschenen mijn vrienden
weer in de kleedkamer. Alle honderd wer
den in de kortste tijd in klinkende munt
omgezet.
Ik hoop, zo besloot de jongeman zijn
laas, dat dit een vergoeding mag zijn v
de narigheid, waarin u door ons toedoen
bent geraakt.
Daarna overhandigde hij Netty de
veloppe gevuld met honderd zilveren gul-
Opnieuw springen haar de tranen in de
ogen en haar hand beefde toen ze de
veloppe in ontvangst nam.
Maar, begon ze toen, het istoch ook
mogelijkdat ik me in de koffer
vergist heb? HetZe wilde nog nu.
zeggen maar de keeper sneed haar de pas
af door op te merken: „Laat ons over de
schuldvraag niet twisten, juffrouw Groot-
huys. Voör ons was het een genoegen, van
middag eens echt te tonen, dat de voet
balvereniging S.G.O. zijn naam met
Trots toonde hij het insigne op zijn
En ten slotte zei hij: „Niet alleen op
het sportterrein, doch overal
op hulp wachten, willen we
S.G.O. hoog houden, want S.G.O. betekent,
samenspel geeft overwinning".
Duitse schrijver
slachtoffer van
zijn boek
do Italianen en Duits verraad
Finnigan's droom door Elle-
ston Trevor. Vertaling van Age vormen de achtergrond
Bergman. Uitgave Hollandia, Verburgs nieuwste boek.
Baarn. streeks de jaren '30'34 is het,
dat de Nederlander Jonas Lowet
Elleston Trevor, bekend om zijn naar Abessinië trekt om daar, in
oorlogstrilogie en om de roman de koffiecultuur, een nieuw
„Wachters van de nacht", heeft staan te vinden. De reden er
in „Finnigan's droom" (oorspron
kelijke titel: Dream of death)
En-
het Frans, Duits
Go gels opgenomen en bovendien zijn
de schetsen verlucht met tal van
fotografische voorbeelden van de
na-oorlogse architectuur. Architect
Vriend heeft in zijn bundel geen
be- opsomming willen geven van het-
geen na 1945 op bouwgebied tot
het boek „En de laarzen dreunen periode beschreven uit het leven Nederland lag
,.'Lt- vu 7«M. van ppn man. die een zielscrisis crrppn van Hp t
dan het relaas over het welslagen.
(verschenen bij de Zuid-
zielscrisis greep
Hollandse Uitgeversmaatschappij heeft door te maken, Deze crisis tenland lokte. Maar ietwat naïef deze actuele problemen kan daar-
i Den Haag).
treedt
In dit boek werden de steeds mobilist zijn
groter wordende neo-nazistische den
onoplettende auto- doet de wijze aan, waarop bijvoor- om bijzonder'nuttig zijn.
on heeft aangere- beeld het onderhoud met de keizer
eindigt als Finnigan ont- van Abessinië beschreven wordt,
uit een verschrikkelijke een onderhoud dat resulteert in
droom. In die droom namelijk, het verkrijgen van concessies
achtervolgt hij de automobilist, Voor de ontginning. En zeer onge-
het pseudoniem Ano- vermoordt hem en komt in aan- loofwaardig is de beschrijving
raking met de dood door de elek- de infiltratiepogingen va:
trische stoel. En als hij de brug Italiaans officier. Maar
de kloof in zijn denken heeft Verburgs stijl en situatieschetsen
Invloeden in het huidige Duitsland waakt
onomwonden aan de kaak gesteld. J
De schrijver ging enige
schuil acht
iiymus.
Toen de schrijver-journalist Wil-
frid Schilling echter bekend overschreden
maakte, dat 'lij de auteur wès
De zaak met de drie hemel
bedden, door Jelte Kuypers. Uit
gave N.V. De Arbeiderspers,
Amsterdam.
a jong
ver de SüddeuiSche Rundfunk
zonder vorm van proces ont- io
slagen. Hij werd dus al heel gauw ling
de dupe van zijn waarschuwende
woorden.
Wilfrid Schilling is nu het le
vende bewijs geworden van hét
geen .hij in zijn boek heeft ge-
schreven: „Als de neo-nazi's de
kans krijgen, zullen de laarzen
veer door dé stratéh drèunen."
Onder de titel „The Fearmak-
ers" is het werk intussen reeds
in Engeland verschenen en het
zal binnenkort ook in de Verenig
de Staten en Italië het licht zien.
Trevor's psychologische roman
allerminst een populaire vertel-
maar toch wordt op aan-
dbare wijze de psyche van
een gestoord mens begrijpelijk en
interessant gepeild. Age Bergman
zorgde voor een goede vertaling.
Reflexen, Nederlands Bouwen
na 1945, door J. J. Vriend. Uit
gave Moussault N.V., Amster-
De architect J. J. Vriend heeft
i de-loop der jaren in „De Groe
ne Amsterdammer" een reeks ar-
Koffie uit Kaffa, door Go Ver- tikelen geschreven over de naoor-
burg. Uitgave N.V. Gebr. Zo- logse bouwkunst in ons land. De
nier en Keunings Uitg. Mij., 2* artikelen zijn thans door de Uit-
Wageningen. geverij Moussault in een aardige
uitvoering gebundeld uitgegeven. h„
De ondernemingslus* van een Naast de Nederlandse tekst is bij niet heeft kunnen losmaken uit de
jonge Hollander, de expansiezucht ieder artikel een korte samenvat- ban van zijn jongensboeken-
Een geromantiseerd verhaal
over de opsporing en arrestatie
van dieven verwacht men niet
gauw van een politie-inspecteur.
Jelte Kuypers heeft zijn fantasie
echter ruim baan gegeven en
werkelijkheid hier en daar
veel naar achteren' geschoven.
De hoofdpersonen inspecteurs
en rechercheurs heeft hij be
schreven als politie-mannen, die
nimmer falen. Hun geringste ver
moedens brengen hen aan de lo
pende band op het goede spoor,
ook al bevindt zich dat aan de
Franse zuidkust.
De roman is bestemd voor vol
wassenen, hoewel de schrijver zich
DOOR THEA BECKMAN
(Vervolg)
Ze begonnen meteen te graven. De grond was hard
en stenig, desondanks schoten ze goed op, want de wa
genmaker en zijn andere knecht waren heel sterk en
aan zwaar werk gewend. Walawip zelf knungelde maar
wat. Hij liep rond om het steeds dieper wordende gat,
gaf aanwijzingen en stak van tijd tot tijc zelf ook de
spade in de grond. Na twee uur hard werken kwamen
de eerste kisten te voorschijn. Ze werden opengebro
ken en in het licht van de maan zagen de drie mannen
de edelstenen fonkelen.
Snel vulden ze de grote zakken, die ze hadden
gebracht. Er waren nog meer kisten, die lager n
grond zaten. Walawip vertelde, dat er beelden en
pens inzaten. „Die graven we dan een andere keer wel
uit", besliste de wagenmaker. „Voorlopig hebben we ge
noeg-" X
Ze wierpen het gat weer dicht, tot er niets van t>
zien was, hesen de zakken op hun rug en maaktsi
aanstalten om naar huis terug te keren.
„Ga jij ma-a-r achteraan lopen", zei de wagenmaker
tot Walawip.
Toen ze langs de dichte bosjes kwamen, sprong er
opeens een grote kerel tevoorschijn, die met een knup
pel zwaaide. Hij raakte Walawip precies op zijn hoofd
en de arme jongen zonk zonder een kik te geven op de
knieën. Toen wist hij niets meer. De wagenmaker lach
te zacht, gaf de boef vijf goudstukken, greep de zak
met rdelstenen van Walawip en marcheerde met zijn
tweede knecht recht op huis aan. Walawip liet hij ge
woon liggen.
Toen Walawip eindelijk de ogen opende, lag hij op
een bed. Naast hem zat Anita, die een natte doek op
zijn pijnlijke hoofd legde en hem meewarig aanstaarde.
„Waar ben ik?" vroeg Walawip.
„Wel, thuis natuurlijk", zei Anita.
„Hoe kom ik hier?"
„In de vroege ochtend kwam vader met je aandra
gen. Hij zei, dat jij en hij en de andere knecht door
rovers overvallen waren."
„Ja, dat is waar", prevelde Walawip. „Ik kreeg
klap op mijn hoofdO, waar is de schat gebleven?"
„Vader zegt, dat de rover hem en de knecht
jou aUes hebben afgenomen."
„Jammer", zuchtte Walawip. „We dachten al, dat
rijk waren. Ik had je vader willen vragen of ik met
jou mocht trouwen. Maar nu ben ik weer even
als tevoren. Wat een pech!"
Anita, die niets wist van de gemene streek van haar
vader en van de list, die deze had gebruikt om ook
Walawips rijkdommen in zijn bezit te krijgen, zuchtte
(Volgende week verder)
kousen t-
vige schoenen completeerden de uitrusting.
Ze kon niet laten de sportkleding door
;tte naar de lootje:
kniebeschermers. Een paa:
ultru
1 rtkl
elkaar te woelen. Ze tastte i
maar wist dat het tevergeefs was.
Terneergeslagen ging ze op de rand van
het bed zitten en staarde naar de voetbal-
broek die zielig over de rand van de kof
fer hing.
De vergissing was volkomen verklaar
baar; de koffers leken als twee druppels
water op elkaar. En ook in zwaarte waren
ze eikaars gelijke.
Daar ging de mooie dag waarvan ze zo
hoge verwachtingen had gehad.
Dom van haar, de koffer niet van haar
naam en adres te voorzien. Woede kwam
bij haar op en ze stampte met de voet op
de grond.
Wie weet waar die knapen uithingen!
Het was onbegonnen werk naar hen te
gaan zoeken.
Er bleef haar niets anders over dan lij
delijk afwachten. Natuurlijk hadden de
voetballers de vergissing ook reeds ont
dekt.
Zij zouden de pret ook wel op kunnen
nu één van hen in zijn burgerkleren in
het veld moest komen. Misschien mocht
dat niet eens.
Naast haar boosheid kreeg ze opeens stil
le pret omdat ook de voetballers door de
vergissing gedupeerd zouden zijn.
Moesten ze maar nuttiger werk doen,
dacht ze boos. 't Was een schande dat twee
en twintig van die jonge knapen hun ener
gie verspilden door achter een bal te trap
pen. Ze werd kwader en kwader.
In de grootste opwinding schopte ze de
koffer onder de tafel.
Daarna wierp ze zich languit op haar bed
en liet haar tranen de vrije loop.
avonds in de
e en geduld was
het haar moeder eindelijk gelukt haar
dochter te kalmeren.
Ze had ten slott* ingezien dat met huilen
De stichting „Vrienden der
Geldersche Kasteelen" heeft
tegenwoordig niet minder dan
ongeveer 1.400 begunstigers,
dank zij haar eigen activitei
ten. Elk betalen zij vijf gul
den contributie per jaar en
een jaarlijks bedrag van ze
ven mille is nog maar een lut
tele som, gezien de enorme
kosten, die het kastelenbezit
van de stichting met zich
brengt. Reeds het gewone
onderhoud van de oude burch
ten vraagt zeer veel meer.
Het bovenstaande merkt de
stichting op in het fraai uitge
voerde verslag, waarin zij thans
een overzicht geeft van haar
werkzaamheden gedurende de
afgelopen tien jaar. Telkenmale
een jaarverslag kan zij zich niet
veroorloven. Om toch iets voor
de begunstigers te doen en om
het noodzakelijk contact met hen
te onderhouden, worden jaar
lijks excursies gëhouden, ook
naar kastelen, die niet tot het
bezit van de stichting behoren.
De belangstelling hiervoor blijkt
zo groot te zijn, dat de stichting
thans overweegt de excursies in
twee groepen te houden.
Twee jaar na de oprichting
van de stichting, dat wil zeggen
in 1942, bedroeg het aantal be
gunstigers zegge en schrijve ze
ventien. Verscheidene, grote ac
ties hebben heel bevredigende
resultaten gehad. In 1948 waren
er ruim 500 begunstigers en ein
de 1958 bijna 1.400.
Daartegenover staat een aan
merkelijke daling in het aantal
bezoekers aan de Cannenburgh,
een van de weinige der tien kas
telen, die de stichting tot dusver
re in haar bezit kon krijgen.
Misschien speelt hierbij ook
een rol, de gewoonte van vele
toeristen, om bij herhaling de
Veluwezoom U bezoeken. Wan-
the street"1
eenmaal in de Cannenburgh is
geweest, zal hij er niet spoe
dig terugkeren. Dit zou zich op
den duur 6teeds meer kunnen
gaan wreken.
Onrustbarend
Het verslag over de periode
19481958 heeft intussen een ge
matigd optimistische toon. Uit
de bedragen van particulieren
overheid, zo zegt het, blijkt
groeiende is.
Evenwel, het gaat onder het
motto „langzaam aan, dan
breekt het lijntje niet" en het
juiste tempo is bij lange na nog
langt,
perkt 3
1400
kasteelvrienden
in Gelderland
niet bereikt. Nog blijven de
jaarlijks beschikbaar gestelde
bedragen beheden het noodzake
lijke minimum, nog kunnen de
jaarlijkse onderhoudswerken en
restauraties de achteruitgang
van de monumenten, die het ge
volg is van slijtage, niet over
treffen, zodat het totale verlies
onrustbarend blijft stijgen. Maar
er is een kentering en dat geeft
De directeur van de stichting,
de heer D. J. G. Buurman, zoekt
in een boeiend betoog naar een
verklaring, hoe het komt, dat
kastelen geen particuliere woon
huizen meer kunnen zijn. Hij
noemt o.a. de „onevenredig zwa
re belastingdruk en de onbil
lijke successierechten."
Het bezit van een kasteel
vraagt steeds meer geld. Het is
goed, dat tegenwoordig minder
huwelijken uit berekening wor
den gesloten dan vroeger en
méér uit liefde, maar daardoor
vindt er geen cumulatie van ver
mogens meer plaats, waardoor
vroeger uitgestrekte bezittingen
in ere konden worden gehouden.
Bovendien kunnen oude kastelen
het wooncomfort niet bieden,
>n tegenwoordig ver-
.,Deze ontwikkeling be-
zich niet tot ons land en
daarmee des te onvermijde-
Successen
Eén winstpunt is er echter
wel. Werd in de vorige eeuw
een kasteel verlaten, tien tegen
één viel het in handen van de
sloper. Tegenwoordig wordt een
kasteel niet meer afgebroken,
zelfs niet. wanneer een officiële
sloopvergunning reeds is ver
leend. Want dan breekt de ver
ontwaardiging pas goed los en
is er altijd weer een kleine
kring, die niet wil berusten en
die zelfs in kritieke gevallen het
pleit weet te winnen.
Zwaar geruïneerde huizen als
de Doornenburg, de Doorwerth
en Wisch zullen binnen afzien
bare tijd volledig zijn hersteld,
het totaal uitgebrande huis De
Voorst kan worden gerestau
reerd en de Staat heeft beslo
ten, de interessante ruïne van
Nederhemert te consolideren,
nadat de sloopvergunning al was
verleend.
De Stichting „Vrienden der Gel
dersche Kasteelen" aldus haar
directeur, is op het juiste mo
ment opgericht en blijkt in een
behoefte te voorzien. Het is te
betreuren, dat dit voorbeeld in
andere kastelenrijke provincies
nog geen navolging heeft gevon-
De overheid verleent gemakke
lijker een subsidie aan een
stichting dan aan een particu
lier, omdat in het eerste geval
de kans groter is, dat het onder
havige kasteel behouden blijft
Het bezit van de stichting werd
in de loop der jaren steeds gro-
dan ook geen
;ns tot „bezits-
vaak van har-
ak. De laatste jaren
aantal zeer urgente
restauraties worden verwezen
lijkt en weldra zullen, zoals te
verwachten is, er nog meer vol
gen. Allemaal „hopeloze geval
len", naar het tevoren leek.
gevolg van
de noodzaal
je in de stel
cplaat? Let!) c
l aan de beiL/
weten juli r
Beste neven nichten,
Jullie hebben me deze week wel een klein beetje
gelaten. Hoe komt dat? Het was toch een leuke zoekplaat'
jullie goed op het alfabet. De R is verleden week al
geweest. We hebben immers het alfabet veranderd
nog wel?
Deze week zijn de namen, die met de letters A t/m H tt
ginnen aan de beurt. De oplossing van de zoekplaat heeft éht
van de neefjes op rijm ingestuurd. Hier komt het:
Wat een mal ieest IDe
Moet dat zijn geweest. I 2
De hond tussen hun armen f
En roosje zit tussen de rok zich te warmen
Maar het feest stijgt nog ten top .ty.
Want Klorus staat op zijn kop. i c
De hoofdprijs krijgt deze week Evert V e
Elly Tuit, Es dra van W ageninge
v. d. Water.
Kees Jan Sala, jij bent
hartelijk welkom bij de ne
ven en nichten. Wanneer
ben jij precies geboren?
Heb jij nog meer broertjes
en zusjes? Hartelijk wel
kom bij de neven en nich
ten Loes Schaap. Wat leuk,
drie van die kleine poes
jes. Jij gaat van de zomer
zeker veel zwemmen, nu je
zo dicht bij de zee woont.
Was hex leuk in Den
Haag, Gerda Schellevis? Is
je rug weer beter? Maken
jullie wel eens strandwan
delingen? Je zusje
schreef ook al over het
Ouweland, Leen Schellevis.
Wat is dat? Wie heeft die
ruit ingegooid? Een pretti
ge dag woensdag, Leen!
Wat heeft jullie haard een
leuke naam, Willy Schelle
vis. Is het schortje al
klaar? En het naaizakje?
Dat is een leuk spel „lach
niet te vroeg". Wat wordt
Ria al groot! Hennie
Schiiller, bedankt voor het
leuke gedichtje. Goed je
best maar doen op de blok
fluit, Hennie! Hoe oud is
Leo? Ook jij bent har
telijk welkom bij de neven
en nichten Sjanie Snel.
Grappig, dat jij bij Marga
in de klas zit. Wat doen
jullie allemaal op de ka
bouterclub? Jan en Wim
Schenk, hebben jullie nog
meer broertjes en zusjes?
In welke klas zitten jullie''
Sjanie Sloof, wist jij nici
meer te schrijven? Ik hei
deze week geen briefje var
jou ontvangen. Je kaar
was de vorige keer niet op
tijd Piet Smallenbroek. Jt
moet je brieven voor dins
dags verzenden, anders i:
het niet op tijd bij het bu
reau van het zondagsblad
Bedankt voor het mooie ge
dichtje, Willy van Soelen
Hoe gaat het op school"
Lees jij graag boeken? -
Heiltje Sterrenburg deed ei
geen briefje bij. Volgend»
keer wel? Waar woon:
de brie-| verwend met je nieuwe vul
pen, Loes Vermeer! Van
daag is het dus weer feest.
Een prettige dag hoor!
Je bent nu pas aan de beurt
Evert Versteeg. Verleden
week was de V nog niet
aan de beurt. Bedankt voor
je gedichten, Evert! Hoe
heette de film, Thea Ver-
weij? Wat hebben jullie ge
boft mot al dat lekkers.
Wat heb jij een mooi boek
je gekregen Gerda Verwijs.
Je bent wel verwend, hoor!
Heerlijk, pannekoeken, vind
je niet? Leuk, dat jij prin
ses Beatrix een kaart hebt
gestuurd. Wat zingen
jullie leuke versjes op het
zangkoor Marga Verwijs.
Is het broekje leuk gewor
den? Wat woon jij ver
weg van de school Adriaan
van Vliet. Gelukkig, dat je
nog brood hebt gekregen.
Kan je broertje al praten,
Adriaan? Fijn, dat jij
zo'n leuke dag "hebt gehad
Teuni de Vlaam. Wat wer
den jullie allemaal verwend
met de pannekoeken. Heb
jij zoveel vriendinnen?
Jammer, dat jij niet meer
kan schrijven Ada van
Vliet. Bedankt voor je brie
ven. Hartelijk welkom
Dick van Vliet. Je hebt
prachtig gekleurd. Wan-
elektrische trein. Harte
lijk bedankt voor je ge
licht, Jan van Vliet. Heb
jij geen vriend? -— Ik ben
blij, dat het niet meer
vriest Lida van Vliet. Wil
ie oma van mij ook felici-
eren? Wat heb je al veel
verkocht. Wat leuk, dat
lij vlakbij een molen woont,
Leen v. d. Vlist. Heb jij de
meester er tussen genomen,
Leen? Aartje Vonk, jij
schreef er weer geen brief
je bij. Natuurlijk mag
(neke ook meedoen Siem
Vos. Gelukkig, dat jij weer
>eter bent Ineke! Heb-
en jullie het donderdag en
vrijdag leuk gehad* Cobie
/os? Is je rapport meege
vallen? Je mag elke
week een brief schrijven
Vlarlan Vos, maar je komt
pas in de krant als j
aan de beurt is. IA
leuke pop is dat met al I
zakdoeken. Truusje j
Vos, doe jij er de volg'
de keer een briefje bij?|
Jan Vroegop jij ook?
Hartelijk bedankt
brieven Ada van
Jij bent hartelijk
kom Ria van Vuuren. j
welke klas zit jij?
jij
postj:
gekregen, Nelleke
kei? Fijn, dat je
beter bent Esdra van
geningen. Hel
lange brief i
geschreven? Heeft i
bazaar veel opgebraoht.il s
Frits en Goof v. d. Wall 1>
Jacob Wielhoun e
schrijf jij er de volga g
keer een briefje bij?
de meester weer beter L
ly de Wilde? Wat leuk f
parkiet. Vliegen de
nooit weg als je je
schoon maakt? Hoe ll
jij met je voornaam L
Wolthaus? Zijn je vrIf
dinnen ook op je verja
dag geweest, Gerda
Wijk? Leuk, dat jij
mocht tracteren.
dat jij postpapier var.
kreeg, Willy Zaalberg.
heel prettige dag dinsc
Willy! Ja het is een ll
spel. Willy Zeelenti
schrijf jij de volgende
wat meer? Hartelijk 1
kom Dinl Zin tel. Wan«\
ben jij precies geboiT"
Grappig zoveel van re
kleine biggetjes. Woon[le
op een boerderij? Ji)a!
hebben dus volgende vïel
zaterdag groot feest, AÏe
ke de Zoete. Is het sjhe
certje .al klaar? Wat maL
jullie veel! Een héél prT„
ge dag, 13 februari! p
Zo jongens en melsj?'
de brievènbus is leeg er
moeten jullie zorgen dallt
weer helemaal vol konLjj
Zuilen jullie de briéor
niet te laat versturen? »el
de letters A. t.m. H. be
nu aan de beurt. L.
Tot de volgende
ven jullie de volgende keer
eens wat meer? Nee,
tantje Jos kan niet komen
kijken, Corrie en Ineke
Stcenks. Ik wens jullie heel
veel plezier en sterkte op
vrijdag 12 februari. Fijn,
dat jij zo'n prettige ver
jaardag hebt gehad Tjitske
Stienstra. Je bent verschrik
kelijk verwend, hoor! Hoe
oud zijn je zusjes, Tjitske?
Henk Stoppels, schrijf jij
er de volgende keer een
briefje bij? Jij ook
Truusje Stout? Komt je
broer wellens thuis, Tine
ke Tol? Vvat heb jij leuk
postpapier. Jij hebt ook
al van dat grappige postpa
pier, Jaap Tol. Heb jij zo
veel auto's? Heb jij de
eendjes nog brood gegeven,
Ellie Tuit? Je zusjes zijn
toch wel lief? Hoe heet. het
nieuwe boek, Ellie? Ik
kan toch niet alle brieven
bewaren, Mariene UUtenbo-
gaard. Natuurlijk komen ze
allemaal in de krant. Wat
zal jij knap worden!
Bart Uyterlinde, doe jij er
de volgende keer een brief
je bij? Hartelijk welkom
bij de neven en nichten
Ria v. d .Velde. Je mag el
ke week schrijven, maar
je komt pas in de krant
als je naam aan de beurt
is. Ria v. d. Velden, wat
lijken jullie namen op el
kaar. Het scheelt maar één
letter. Ja Ria, er zijn zo
veel nichten en neven, die
graag een prijs willen heb
ben. Marijke Vendel
bosch bedankt voor je brief.
Heeft het bij jullie veel ge
sneeuwd? Is het
Dit is een leuke puzzel, die horizontaal mol„
worden ingevuld. Hier komt het: 1. 16e letter «ff
het alfabet; 2. Soms krijg je er tranen van in U
ogen; 3. Waarin men vis vangt; 4. Om in te kanr
peren; 5. Deel van je vinger; 6 Werelddeel waait,
in wij wonen. 7. Het binnenste van de klok; ly
Deel van de melk opgeklopt. De beginletters 1 £/'n
8 vormen dan de naam van de dwerg, die jullie li
trap van de puzzel ziet beklimmen. Oplossingi
moeten vóór dinsdag 9 februari worden ingezondti
