CHRIST
KONING -
RICHARD
Knagende en
toch zekerheid
Oecumenisch patriarch
antwoordt de paus
Middelbare scholieren
werken in de vakantie
Niets overtreft
DAMPO
Een woord voor vandaag
Protestants Pommeren
nu 98 procent r.k.
CETAFLE
I
SUCROSA
Kanttekening
2
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1960
Christus dwingt ons
tot luisteren
-J
De meest gelezen rubriek uit
het Gereformeerd Weekblad"
is ongetwijfeld die van prof. dr.
J. H. Bavinck: .flitsen en Frag
menten" waarvan een groot aan
tal bijdragen reeds in boekvorm
verzameld zijn. Een heel per
soonlijke bijdrage vonden we
onder de titel „Knagende twij
fel":
gelie dringt hy door. Johannes
de Doper schijnt er al last van
gehad te hebben in die donkere da-
(en, toen hij geheel alleen, tot v
eloosheid gedoemd, ergens in
donkere cel gevangen zat. Later,
als de discipelen op de borg Etaan,
waar de opgestane Heiland voor
hun ogen verschijnen gaat, lezen
we dat zij Hem aanbaden, ,.maar
sommigen twijfelden" (Matth. 28
17). Hoe is het mogelijk, zouden
we denken, dat zij zelfs op dat
allerheiligste ogenblik, zó kort na
de stralende Paasmorgen, blijk
baar eraan getwijfeld hebben of
het wel werkelijk Jezus was, of
ze het zich maar niet verbeeldden
:n heerlijke hallucinatie? Ja.
die twijfel is een taai ding, hij
kan je lastig vallen terwijl je in
gebed verzonken bent, hij kan
met Je meegaan naar de kerk en
naar de avondmaalstafel, hij ziet
er niet tegen op om samen met
je de kansel te beklimmen.
"MU is dat natuurlijk ook weer
geen wonder dat er zoiets als
twijfel bestaat. Het Koninkrijk
Gods heeft nu eenmaal in deze
verwarde en verbijsterende we
reld de schijn tegen zich. God
schijnt zich volkomen teruggetrok
ken te hebben uit het wereldse
bedrijf en de dingen lopen maar
langs ons heen en over ons
heen alsof er geen God bestaat
en alsof er ook «ïooit een kruis
gestaan heeft op die kale heuvel
bij Jeruzalem. Ik kan het me heel
goed voorstellen, dat mensen die
volop, met beide voeten middenin
het onstuimige beweeg van onze
moderne wereld staan, wel eens
tot aan de lippen toe door twijfel
en onzekerheid moeten heenwaden.
Ik kan het me voorstellen, dat ze
geen raad weten met het eenvoudi
ge Bijbelse wereldbeeld, waar van
een hemel en een hemel der he
melen gesproken wordt, terwijl ze
op school of in de universiteit ho
ren over een naar alle kanten on
eindig, uitdijend heelal. Ik kan
het me voorstellen dat de gedach
te wel eens bij hen opkomt, waar
om niet ook Boeddha en Mohamed
en anderen iets van de waarheid
gegrepen hebben en waarom we
nu met alle geweld moeten vast
houden, dat wij alleen de waar
heid gevonden hebben. Ik kan me
voorstellen, dat ze verward gera
ken door hun eigen religieuze
stemmingen en ontroeringen, voor
al wanneer ze dan in handboeken
van do zielkunde lezen, dat die
allemaal wel verklaarbaar zijn en
blijkbaar behoren bij het mense
lijk zieleven, maar dat zij abso
luut niets bewijzen ten opzichte
van de werkelijkheid van God en
van Zijn genade. Ik kan me voor
stellen, dat ze langzaam alle vas
tigheden schijnen te verliezen, om
dat de Bijbel zo'n heel vreemd
boek is, dat niet meer past in de
ze wereld van radio en televisie,
van spoetniks en medische won
deren. Waar zou je op dit ogen
blik God nog kunnen plaatsen?
Kom je wel ooit te staan voor
hét moment, waarop je met diepe
verbazing zeggen moet: dit heeft
God alleen gedaan?
O ja, we kunnen het ons alle
maal heel goed voorstellen.
En toch, weet u wat mij zo dik
wijls opvalt? Dat als je met je
gedachten met Jezus bezig bent
Waarheid is, en dat Hij alleen,
ja, HIJ alléén .woorden van
eeuwig leven" bezit en is, en dat
er niemand anders is, tot wien
wij zouden kunnen heengaan. Die
God, die dit onpeilbaar groot
heelal gedacht heeft, die alles
draagt wat bestaat, die in elke
bloemknop is, die het leven is
van alle leven en het licht van
alle licht, die God heeft het aan
gezicht van Jezus Christus. Dat
dat waar is zal ik nooit kunnen
bewijzen, maar niemand zal het
me ook ooit door wetenschappe
lijke redeneringen kunnen afhan
dig maken. Hier liggen zekerhe
den die van gans andere orde
zijn, dan welke de wetenschap
mij in mijn vingers drukken kan,
omdat ze verankerd liggen in
wat de Heilige Geest van God
zelf in ons gewerkt heeft, door
Zijn genade.
meermalen getracht aan
met wie ik in aanraking kwam,
Jezus te. zeggen, zoals Hij voor
ons staat in het heilig evangelie,
en elke keer is het me opgeval
len, dat als een mens werkelijk
Hem begint te zien, hij geen uit
vluchten meer heeft, niet meer
ontsnappen kan, omdat er in Je
zus iets is dat ons raakt tot in
de wortels van ons bestaan, daar
waar we alleen nog maar aan
vaarden of weigeren kunnen.
bel, met dat vreemde boek, nog
geen ernstige moeite. Er staan
wel tal van dingen in, die we
niet begrijpen en die ons mis
schien ook wel weinig toespreken
en onverklaarbaar voorkomen.
Maar die dingen bijten ons niet
meer, ze kunnen ons niet werke
lijk benauwen. Want de Bijbel,
dat Boek van zovele boeken, het
jezus Zegt,
me staat,
is het Boek dat
waarin Jezus v
waarin Jezus me ontmoet,
omdat het dat is, draagt het iets
koninklijks in zich, iets dat me
dwingt om het altijd weer met
diepe eerbied ter hand te nemen.
r* v "ft f «p* Jf S*
weerstaanbare kracht tegen je
zegt dat Hij het is, dat Hij de
waarheid is. Het is alsof Jezus
ons, kleine mensen, ontmoet en
raakt in die allerdiepste laag van
ons bestaan, waar we, ondanks
al onze wetenschap en onze
macht, ons nog heel kleine kin
deren weten, die hun leven ver
prutst hebben, die verdwaald en
verhongerd zijn, die bevende staan
voor het aangezicht van God.
We mogen beredeneren dat God er
niet is. dat wij alleen met el
kaar zijn, maar het lukt ons
nooit helemaal dat waar te ma
ken. Jezus ontmoet ons op dat
punt, waar al het andere wijkt,
waar we teruggeworpen worden
op ons naakte zijn, op die exis
tentiële grond van ons leven,
waar we alleen nog maar mens
zijn, zondig, ellendig mens zijn.
Ik merk ook altijd dat ik, als ik
het evangelie lees, nooit neiging
heb Jezus tegen te spreken. Er
is iets in Hem, dat je overwel
digt, dat je eenvoudig dwingt te
luisteren. Tegenover Hem kan ik
niet anders antwoorden, dan dat
ik met elke vezel van mijn be
staan gevoel en weet dat Hij de
Eu brengt een
bezoek aan
Griekenland
A THENAGORAS, de „patriarch
van Constantinopel" (nu
Istanboel), die door de Oosters-
Orthodoxe Kerken erkend wordt
als geestelijk hoofd, heeft paus
Johannes geschreven dat hij de
pan-orthodoxe synode bijeen
heeft geroepen om onder meer te
bespreken hoe de Orthodoxe Ker
ken zullen staan tegenover de
uitnodiging van de paus om het
rooms-katholiek wereldconcilie
bij te wonen als waarnemers.
De patriarch beantwoordde de officië
le nieuwjaarsbrief van dc paus die
daarin de patriarch gevraagd heeft om
een bijdrage te leveren aan de eenheid
van de kerk. Volgens de patriarch is hij
niet in staat dit zelf te doen, maar moet
de synode zich over dit verzoek uitspre-
De patriarch komt meer dan ooit in
het nieuws. Leefde hij jarenlang een
vrijwel teruggetrokken bestaan, plotse
ling volgt de ene reis op de andere.
Sinds 1927 is het niet meer voorgeko
men dat alle Oosters-Orthodoxe Ker
ken bijeen kwamen om hun gemeen
schappelijke belangen te bespreken. En
in veel langere tijd kwam het niet voor
dat de patriarch zijn woonplaats verliet.
Na zijn reis van enkele maanden ge
leden naar het Midden-Oosten staat
weer een reis op het programma.
Bracht het hoofd van de Grieks-Ortho
doxe Kerk hem enige tijd geleden een
bezoek, in het voorjaar zal Athenagoras
een tegenbezoek brengen aan aartsbis
schop Theoklitos. De patriarch zal ech
ter ook ontvangen worden door de ko
ning en de regering van Griekenland.
De patriarch zal zich niet alleen be
palen tot geestelijke gesprekken, want
verwacht dat de gehele politiek
het Midden-Oosten besproken zal
worden. De Oosters-Orthodoxe Kerken
willen een nieuwe houding bepalen te
genover de veranderde situatie in di'
gebied.
Eer de patriarch naar Athene ver
trekt krijgt hij nog bezoek van di
patriarch Kyrillos VI. die in Alexan
dria het geestelijk hoofd is
Coptische Kerk. Men vermoedt dat de
beide patriarchen zullen proberen ge
zamenlijk een houding te bepalen te
genover de verenigings-politiek van
het Vaticaan. De Coptische Kerken
behoren niet tot de Oosters-Ortho
doxe hoewel ze er veel mee gemeen
hebben. Zij zijn echter wel uitgeno
digd om vertegenwoordigd te zijn op
de pan-orthodoxe synode.
Groeiende belangstelling
die een middelbare school be
zoeken, hebben vorig jaar hun
eigen vakantiegeld en soms
nog veel meer verdiend. Voor
al de jonge H.B.S.-ers offeren
een groot gedeelte van hun va
kantie op. Van de jongens werk
ten 51 procent in de vakantie,
van de meisjes 35 procent. Het
minste voelen de gymnasiasten
voor extra zakgeld; slechts 32
procent van de jongens en 16 pro
cent van de meisjes werkten. Er
is sprake van een groeiende be
langstelling.
Wanneer we de cijfers die gepubli
ceerd werden door het Contact Centrum
Bedrijfsleven-Onderwijs gaan verdelen
over openbaar, prot-christelijk en rooms-
katholiek onderwijs, dan zien we dat de
anderen! Van de protestantse jongens die
Vooral dit laatste cijfer is zeer hoog,
omdat slechts 27 procent van de meis
jes die een openbare en 25 procent van
de meisjes die een rooms-katholieke mid
delbare school bezoeken gaan werken
Bij de jongens schijnen de rooms-ka-
tholieken werklustiger te zijn dan de
..openbaren" want bij hen verhouden de
procenten zich van 51 tegen 42.
Over de provincies verdeeld, wordt
liet meeste gewerkt in Zuid-Holland.
Daar ging 62 procent van de jongens
en 36 van de meisjes werken. Dc
jongens van Noord-Brabant en de
meisjes van Limburg voelden het
minste voor bijverdiensten, of wa
ren minder in de gelegenheid.
Meer dan een kwart van de jongeren
werken drie weken of langer, 28 pro
cent tussen de twee en drie 'eken. 29
procent tussen de een en twee weken
en 16 procent een week. Sommige di
recteuren beschouwen vier weken als
het maximum, anderen zelfs twee
ken. Bij de meeste schoolleiders leefde
de indruk dat langer dan drie weken
werken een nadelige invloed heeft op het
schoolwerk.
Jongens vertoonden de meeste
liefde voor werk op het platteland (35
procent), meisjes zagen hun beste kans
in de winkels (26 procent).
Al deze cijfers moeten met een kor
reltje zout genomen wqrden, omdat
het een enquête betreft en geen over
zicht over al de leerlingen van mid
delbare scholen. Bovendien bleek dat
slechts bij grote tact van de enquêteur
de juiste antwoorden verkregen kon
den worden, omdat de jeugd wantrou
wend is en al gauw denkt dat de
nister van financiën hen over hun op
gesoupeerde vacantiegeld nog een be
lastingaanslag zal zenden.
In de directie van de uitgeversmaat
schappij ..Boekencentrum" heeft een
verandering plaats gevonden. De direc
teur de heer P. Mons heeft besloten
zich terug te trekken om zich geheel
te wijden aan de drukkerij La Rivière
en Voorhoeve. Als zijn opvolger is be
samen met de heer H. D. Ubbens de
directie zal vormen.
Aanklacht tegen een
Zweedse bisschop
Van twee kanten is de Zweedse bis
schop Giertz alt Göteborg, die zich fel
verzet tegen do vrouw in het ambt, vooi
de rechter gedaagd, omdat hij de predi
kanten zou opzetten tot verzet tegen de
staat. Het Zweedse parlement heeft na
melijk besloten om de vrouw tot de kan
sels toe te laten, een besluit dat na veel
aarzeling en met maar een betrekkelijk
kleine meerderheid van stemmen door
de kerk is gevolgd.
Bisschop Giertz heeft de predikanten,
die bij het belijdenisfront" zijn aan
gesloten, opgeroepen om de drie vrou
welijke predikanten, die binnenkort be
vestigd zullen worden, te boycotten. Ook
vrienden van de bisschop schijnen ge
schrokken te zijn van zijn voorstel. Zo
hebben verschillende predikanten en bis
schoppen, die zich ook verzet hebben
tegen de vrouw in het ambt, besloten
óm geen verdere stappen te onderne
men voor de rechter zich over deze
zaak heeft uitgesproken.
Uniecollecte
Lijst 16 van de jaarcollecte
scholen met de Bijbel bevatte de
volgende bedragen: Den Andel 217,25;
Hoogezand 454,—; Pieterzijl 110,75; Don
kerbroek 298,85; Drachtster-Compagnie
153,50; Eernewoude 60.35; Gaastmeer
330,Heerenveen 662,20; Exmorra
357,50; Metslawier 270,Oo^terlittens
205,—; Stieifs 322,55; SurhUizem 182,75;
Winsum 242,ZWagerVèen 493,95; As-
i 1.612.—: Gees 548,-r Zuidbargé
I,Berkum 1.364,65; Den Hulst
321,89; Langeslag 206,28; Eefde 300,—;
Eerbeek 317,21; Gendringen 284,43; Nij-
broek 413,25. Totaal van 400 locale
mité's 240.463,58. Vorig jaar 213.68(
Advertentie
Dampo bij Verkoudheden
van Vader, Moeder en Kind
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Benoemd tot gevangenispredikant te
-Gravenhage: A. H, Hellemans te Leeu
warden; tot godsdienstonderwijzer te
Wageningen de heer D. Oskam, gods
dienstonderwijzer te Culemborg.
Beroepbaarstelling: Ds. D. A. ten Haaft.
laatstelijk zendingspredikant op Nieuw-
Guinea met verlof in Nederland, Boslaan
7, Zeist is beroepbaar.
GEREFORMEERDE KERKEN
CHRIST. GEREF. KERKEN
H. Troostheide
overleden
In Bilthoven is op 73-jarige leeftijd
overleden de heer H. Troostheide, in de
na-oorlogse Jaren een vooraanstaande
figuur in de vrijgemaakte gereformeerde
Kerken, vele malen afgevaardigde naar
de generale synodes. Hij was voorzitter
van de M.E.S.Ö.Z., stichting voor me
dische en schoolhulp op de zendingster
reinen der gereformeerde Kerken en se
cretaris-penningmeester van het Ver
band van evangelisatiecommissies dezer
Onze eeuw is een eeuw van woorden. Zelden werd er zoveel
geconfereerd, gediscussieerd, beweerd en zo weinig veranderd.
Otize God is een God van daden. Als Hij spreekt, wordt Zijn
Woord reeds daad. Hij sprak en het was er; Hij spreekt en
het is er.
Daarom kan de psalmist zeggen „De Here doet mijn duisternis
opklaren." (Psalm 18 29). Dat is maar geen losse uitspraak,
een vrome zin, maar de constatering van een feit.
Wij zeggen wel vaak iets dergelijks, maar veranderen onbe
wust de tekst toch een beetje. Wij zeggen God doet de duis
ternis opdagen. Dan spreken we over die moeilijkheden die
ons omringen, de zorgen die op ons af komen, de fouten van
anderen die onze toekomst bepalen. Dan is de duisternis dief
onpersoonlijke stroom van onvolkomenheden die er nu een-j
maal in de wereld schijnt te moeten zijn. Maar die duisternis
heft God nimmer op.
De psalmist spreekt van „mijn duisternis", dat is heel iets -
anders. Hij beseft dat er een verband ligt tussen de duisternis
en zijn daden. En die duisternis kan Christus op doen klaren,
omdat Hij onze zonden gedragen heeft en met ons een nieuw
begin wil maken.
OPENHARTIGE TAAL
tiewerk, dat als een standaardwerk op
dit gebied mag gelden.
In de gemeente De Bilt nam hij sinds
lang een vooraanstaande plaats in. Vele
jaren was hij wethouder namens de
Anti-Revolutionaire Partij. Thans was
Spaans predikant
komt deze maand
naar Nederland
In dc tweede helft van februari komt
ds II. Capo, predikant van de Spaanse
Evangelische Kerk van Mallorca naar
ons land. Het deel van deze bezoekrels
Is de Nederlanders op de hoogte te stel
len van de huidige toestand der protes
tantse kerken en der protestanten In
In Nederland wordt de reis georgani
seerd door de interkerkelijke vereniging
„Het Evangelie in Spanje" die daarbij
gesteund wordt door de Oecumenische
Raad van Kerken en de Reformatie-
Rpme-Commtssie der Gereformeerde
Kerken. In Den Haag (17 febrj, Heèr-
len~ (18 febr.). Nijmegen (23 febr.).
Alkmaar (24 febr.) en Amsterdam (25
febr.) zal ds. Capo in openbare samen
komsten spreken.
In Rotterdam (21 febr.). Den Haag
(21 febr.) en Bilthoven (28 febr.) zal
hij in kerkdiensten voorgaan. Hij zal
verder worden ontvangen door het be
stuur van de Oecumenische Raad van
Kerken, het moderamen van de Her
vormde Kerk en door de Gereformeerde
Commissie. Verder zal hij op verschil
lende plaatsen in besloten samenkomsten
spreken, en ook een bezoek brengen aan
het seminarium van de N.H. Kerk te
Driebergen. Het IKOR zal op 21 februa-
een gesprek met hem uitzenden.
Laatste Duitse
dominee kwam
naar het westen
(Van onze correspondent in Bonn)
TN Pommeren, dat vroeger tot
het Duitse Rijk behoorde en
sinds de voorlopige aansluiting
Lym kond alle hout met
van Ceta-Bever
41
Niet zodra was Sir Kenneth vertrokken of reeds
kondigde een kamerheer een afvaardiging van de
raad aan, die door de koning wenste ontvangen te
worden.
Zo, ze weten dus nog dat ik leef, glimlachte
Richard kwaadaardig. Wie zijn het?
De Grootmeester van de Tempeliers en de
Markies van Montserrat.
Onze Franse broeder niet? Natuurlijk, hij
houdt niet van ziekbedden. Als hij zelf ziek geweest
was zou ik al lang aan zijn zijde hebben gestaan.
Maar komaan, Jocelijn, trek mijn bed recht en geef
mij de stalen spiegel. Trek een kam door mijn ha
ren en baard, want ze zien er uit als de manen
van een leeuw. Breng water.
Sire. schrok de kamerheer, de geneesheren zeg
gen dat koud water gevaarlijk is.
De geneesheren, riep Richard. Als zij mij niet
kunnen helpen, zie ik niet ln waarom ik nog langer
naar hun kletspraat zou luisteren.
Hij waste zich en liet zich enigszins verfrissen,
waarna hij bevel gaf de afgevaardigden binnen te
laten.
De Grootmeester der Tempeliers was een lang en
mager man, door de oorlog scherp geworden, met
een ziekelijke maar doordringende oogopslag en een
voorhoofd dat op schranderheid en sluwheid wees.
Zelf was hij een raadsel, even onontwarbaar als dat
van de Orde die hij leidde een mengsel van
christelijke en duistere principes voorstaand, door de
ene aanbeden en door de andere verguisd en be
schuldigd van verraad cn afgodendienst. Hij droeg
een wit staatsiegewaad en een wonderlijke staf als
teken van zijn waardigheid.
Koenraad van Montserrat daarentegen zag er heel
wat vriendelijker uit Hij was een bevallig i
middelbare leeftijd, dapper en scherp
zelden om een juist antwoord verleger
beweerden dat hij aan zijn moed scnri
SIR WALTER SCOTT -
Velen echter
ihraapzucht paar
de en algemeen werd geloofd dat hij persoonlijke
verlangens boven het heil der gemeenschap stelde.
Bovendien noemde men hem eerzuchtig en wispel-
Toen nu deze hoogwaardigheidsbekleders de zieke
koning op de gebruikelijke manier hadden begroet
en de wedergroet hadden ontvangen, nam de Mar
kies van Montserrat het woord om te zeggen dat
zij werden gestuurd door de raad van Koningen en
Vorsten, teneinde te vernemen hoe Richard het in
zijn ziekte stelde. Deze luisterde zonder veel aan
dacht en zocht een antwoord om de Markies te be
letten een lange toespraak te houden. Met een ge
baar van de hand onderbrak hij:
Wij weten voldoende hoeveel waarde de raad
der vorsten aan onze gezondheid hecht en dus be
grijpen wij ook hoeveel moeite het hen kostte het
ongeduld om nieuws meer dan twee weken lang te
bedwingen. Ais antwoord op de geëerde vraag kun
nen wij inmiddels antwoorden dat het ons goed
gaat en dat wij hopen het weldra nog beter te stel
len. Dientengevolge verzoek ik u, u naar mijn buur-
tent te begeven om daar zelf te zien welke middelen
wij van plan zijn aan te wenden om ons van onze
kwaal te verlossen.
De Grootmeester en de Markies werden door dit
onverwachte antwoord duidelijk in de war gebracht
en vonden geen woorden om het gesprek voort te
zetten. Dus voldeden ze aan het verzoek en bega
ven zich naar het buitenvertrek, waar hun geduld
trouwens niet lang op de proef werd gesteld. Nau
welijks immers waren ze er aangekomen of voor
hen verscheen de Oosterse geneesheer in gezelschap
van Sir Kenneth. De Baron van Gilsland kwam
eveneens, doch een ogenblik later, aangezien hij
eerst de wachten die buiten stonden, enige bevelen
wenste te geven.
Toen de geneesheer binnentrad maakte hij naar
Oosters gebruik een buiging voor de twee edellieden,
hun waardigheid herkennend aan hun trotse houding
en de uiterlijke kentekenen die ze droegen. De
Grootmeester beantwoordde de groet met onverho
len minachting, terwijl de Markies zich beleefder
gedroeg, zoals hij nu eenmaal gewend was ten over
staan van mannen van welke rang of natie zij dan
ook waren. Even heerste stilte, want Sir Kenneth
durfde, voordat de Vaux zich bij hen had gevoegd,
de eigenlijke tent van de koning niet betreden. Vap
dit oponthoud maakte de Grootmeester gebruik om
hooghartig te vragen:
Welnu, ongelovige, bezit u de moed uw kunst
uit te oefenen op de persoon van een gezalfd koning
der christenen?
De zon van Allah, antwoordde de geleerde,
schijnt zowel op de gelovige als op de ongelovige en
zijn dienaar wil geen onderscheid maken als men
hem roept om verlichting te brengen.
"/eet u dan niet, hernam de Grootmeester op
dezelfde toon als daarnet, dat men u door paarden
zal laten vierendelen als Koning Richard door uw
tussenkomst mocht sterven?
Dat zou wel een hard vonnis zijn, glimlachte
de geneesheer, want ik kan slechts menselijke mid
delen toepassen en het resultaat berust bij een ho
gere macht.
Wordt vervolgd
bij Polen tot het verloren gegane
,Ost-Gebiete" behoort, voltrekt
zich op confessioneel gebied pre
cies het tegenovergestelde van
hetgeen bijvoorbeeld in
Noordrijnland-Westfalen plaats
heeft.
In laatstgenoemde Westduitse deelstaat,
waarvan men nog niet zo lang gele
den sprak als van „het Rooms-katho
lieke Rijnland" zijn, als gevolg van
de komst van Duitse vluchtelingen
uit het vroegere Oostduitsland (te
genwoordig Pools gebied) en het
voormalige Middenduitsland (tegen
woordig de communistische Oostzone)
de protestanten enkele procenten in
dc meerderheid. Het „verpoolste"
Pommeren, dat vroeger voor 85 pro
cent protestants was, is thans vooi
procent katholiek.
heeft de laatste
dominee uit Pommeren,
bulla, medegedeeld, die enkele dagen
geleden naar de Bondsrepubliek is ge
komen en in een vluchtelingenkamp
bij Paderborn vertoeft. In de 24 ge
meenten in het voormalige distrikt,
Köslin leven, volgens zijn meyiedelin-
?en. op het ogenblik nog ongeveer
.400 protestantse Duitsers tegen
dan 250.000 Polen.
Opvolger van ds Cybulla is de Poolse
dominee Burchart van de Poolse
Evangelische Kerk, die rond 120.000
lidmaten telt. Door het vertrek van
ds Cybulla werken in het vroegere
Oost-Duitsland (Pommeren, Silezië en
Oost-Pruisen) nog slechts twee Duit
se dominees, beiden in Silezië. Terwijl
daar en ook ln Pommeren nog in de
Duitse taal mag worden gepreekt en
ook Duitse bijbelspreuken in de ker
ken nog zijn geoorloofd, is het ge
bruik van de Duitse taal in Oost-
Pruisen (dat voor de helft aan Polen
en de andere helft aan de Sovjetunie
kwam) verboden.
In Oost-Pruisen wonen, volgens
bulla, nog ongeveer 50.000 Duitsers.
Zij gelden daar als goede arbeids
krachten en het wordt hun zeer moei
lijk gemaakt te emigreren Duitser?
worden door de Poolse autoriteiten
goed behandeld. Wederzijds begrip
Voor de slanke lijn!
AFRIKA staat dit jaar wel bijzon
der in de publieke belangstelling.
Er is vrijwel geen deel van het
zwarte continent, of er zijn ontwik
kelingen aan de gang, die van grote
betekenis kunnen zijn voor de toe
komstige betrekkingen tussen de vol
ken van Afrika en Europa en de rest
van de vrije wereld.
Alle Europese mogendheden, die
nauw betrokken zijn bij de gebeur
tenissen in de Afrikaanse landen,
stellen alles in het werk om begrip
op te brengen voor het streven naar
onafhankelijkheid, dat steeds hard
nekkiger wordt en om tegelijkertijd
de volken van de nu nog koloniale
gebieden er van te weerhouden, over
ijld te werk te gaan.
Dit is het voornaamste doel van de
reis, die de Britse premier Macmillan
in de afgelopen weken in Afrika
heeft gemaakt. De bezoeken, die hij
aan verscheidene landen bracht, wa
ren niet spectaculair, omdat de pre
mier was gekomen om te horen en
te zien en niet om geruchtmakende
verklaringen af te leggen. Aan de
hand van de ervaringen, die hij op
zijn reis heeft opgedaan, zal in de
toekomst de politieke gedragslijn
van Engeland ten aanzien van de
Afrikaanse gebieden worden vastge
steld.
Macmillan heeft echter een uitzon
dering gemaakt in Zuid-Afrika. De
Britse regering heeft er nooit een ge
heim van gemaakt, dat zij geen waar-
TEVERGEEFS GEHOOPT
dering kan opbrengen voor de apart
heidspolitiek, die dit land tegenover
de vele miljoenen niet-blanken voert.
Dit heeft er mede toe geleid, dat er
langzaam maar zeker een onover
brugbare kloof ontstond tussen Enge
land en de vroegere kolonie Zuid-
Afrika.
De regering van de Unie van Zuid-
Afrika is reeds jaren lang van plan,
de banden met Engeland te verbre-
ken en het land een republikeinse
staatsvorm te geven. Zij heeft tot
dusver echter haar voornemen niet i
kunnen uitvoeren, omdat vooral de
Engelssprekende bevolking van de
Unie er tegen gekant is en het ge
vaar van afscheiding lang niet denk
beeldig is.
Toen Macmillan in Zuid-Afrika arri- 1
veerde, werd aaugenomen, dat hij dit
moeilijke probleem niet zou aansnij- j
den. Nu hij dit wel heeft gedaan, j
moet men waardering hebben voor Ji
de wijze, waarop hij zijn bezwaren
tegen de apartheidspolitiek kenbaar 1
heeft gemaakt. f
Men is in Zuid-Afrika toe aau een |c
herwaardering van de politiek tegen- I
over niet-blanken. Het heeft geen
zin, daar de ogen voor te sluiten. En
het is goed geweest, dat Macmillan e
de blanke bevolking van Zuid-Afrika
onomwonden te kennen heeft gege- 1
ven, dat het zich isoleert van de rest L
van de wereld en in de ure des ge-
vaars alleen komt te staan. c
NEDERLAND heeft tevergeefs ge
hoopt: Amerika heeft de lan
dingsrechten aan zijn Westkust
voor onze K.L.M. afgewezen. Een
3iep teleurstellend besluit, waarvan
aan te nemen valt, dat het ook in
Amerika zelf door heel velen niet
zal worden begrepen.
Toen onlangs, ter bepleiting van de
ze landingsrechten, een sterke Ne
derlandse delegatie naar de Verenig
de Staten vertrok, hebben wij haar
op deze plaats voor ons deel de beste
wensen meegegeven van het Neder
landse volk.
Zeker, het was ons bekend, dat reeds
bij een vorige gelegenheid de Ameri
kaanse regering in het toekennen
van deze rechten niet bewilligd had.
Niet alleen echter was zulks toen al
onjuist, sindsdien waren er nog
nieuwe feiten gekomen, die ten gun
ste van het Nederlandse verzoek
strekken konden. Verscheidene an
dere buitenlandse luchtlijnen immers
hadden inmiddels deze landingsrech
ten verworven. Zou Nederland dan
moeten achterblijven?
We weten het nu: naar Amerikaans
inzicht moet Nederland inderdaad
achterblijven. Wat aan anderen, zelfs
aan de oude vijand Japan, is toege
staan, kan kennelijk niet worden
toegestaan aan de bondgenoot sedert
jaren: aan Nederland.
Door het Nederlandse volk zal deze
kille weigering als diep teleurstellend
ervaren worden. Een schrale troost
schuilt slechts hierin, dat onze K.L.M.
kennelijk zo energiek en onderne
mend is, dat ze zelfs in Amerika als
een ernstige concurrent ervaren
wordt. Maar dat men een concurrent
langs kunstmatige weg weert, is iets
wat toch stellig van het Amerika
van onze dagen niet verwacht be
hoefde te worden.
Deze weigering wordt door ons volk
gevoeld, als is zij ons volk zelf aan
gedaan. Want en dit schijnt men
in het buitenland wel te vergeten
onze K.L.M. is voor het Nederlandse
volk een nationale instelling. En wat
men aan onze nationale luchtvaart
maatschappij weigert, weigert men
aan ons allen.
Er zou nog veel over te zeggen
zijn. Thans nog slechts dit: Be
schouwt men in Amerika Nederlandje
misschien als een al te gemakkelijk
bondgenoot, met wie men niet te
veel egards in acht behoeft te nemen?
Nederland laat zich op het gebied van"
dé buitenlandse betrekkingen niet
onbetuigd. Het licht niet de hand met^
zijn verplichtingen. Het levert zon
der morren zijn aandeel aan de be
veiliging van de vrije wereld. Het
verliest zich niet in holle woorden,jjj
maar zijn bijdragen, in woord en in^
daad, hebben een positief karakter.:,r
Het buitenland heeft aan ons nietje
veel omkijken. We kennen geen
spanningen, als ln Frankrijk. Dat-1
voorts in ons land het communisme'''
voet aan de grond zou krijgen, is be-h|
paald niet iets waarvoor men be
ducht moet zijn. L.
Meent men over de grenzen van onsj
land uit dit alles te moeten afleiden,
dat ln de behandeling die men hetj
laat wedervaren Nederland wel te
gen een stootje kan?
Nederland heeft zojuist een enorme J'
order geplaatst voor de aankoop van
straaljagers van Amerikaanse origine.,]
Het heeft er voor een ogenblik deji
vriendschap met Frankrijk voor opr,
het spel gezet. Amerika antwoordt
met ons een billijk verzoek, landings-*
rechten aan zijn Westkust, te weigè-'
Misschien zijn we te gemakkelijk.^
Misschien heeft men over de grenzenj,
de indruk, aan ons „geen kind te heb-;,
ben". Dan kan wat nu weer is ge
beurd voor ons een wijze les behel-f
zen. Zijn we te gemakkelijk, dan zul
len we wat minder gemakkelijk moe-1
ten worden.
Waarbij Amerika verstandig zal doen;
te bedenken, dat, als het ons Iand|
economisch verzwakt (wat het ge
volg moet zijn wanneer onze K.L.M-!
zich met een plaatsje op de tweede
of derde rij moet tevreden stellen),"
dan tevens onvermijdelijk het verde
digingsfront van de vrije wereld
verzwakking ondergaat
Want economisch verzwakt en toch
defensief sterk gaan in de samenle
ving van vandaag, waarir alles duul
is, ook de defensie, nu eenmaal onmo
gelijk samen.
Subsidie kerkenbouw
Tubbergen geeft
100 per plaats
(Van onze correspondent)
Als eerste gemeente in Overijssel
heeft de gemeente Tubbergen beslo
ten de kerkenbouw te subsidiëren. B.
en W. hadden de raad voorgesteld
15.000 te geven voor de onlangs ge
bouwde r.k. kerk in Fleringen, maar
de raad besloot dit bedrag te verho
gen tot 100 per zitplaats, hetgeen
neerkomt op een totaal bedrag van
35.000. B. en W. zeiden in de toe
lichting op het voorstel de kerken
bouw van dusdanig belang te achten'
dat gemeend werd een bedrag van
15.000 ter beschikking te stellen.
Maar de raad vond het ,,een fooitje".
Tubbergen is na Alkmaar en
Nijmegen de derde gemeente in
Nederland die de kerkenbouwsubsi-
die toekent.
Studentenraad heeft
kritiek op w.o.-wet
De Delftse Studentenraad vindt de
wet op het wetenschappelijk onderwijs
een nieuwe poging om de akademiscbs
studlcvrijheid in te perken. Vooral hel
bewuste artikel 60, dat in tegenstel
ling met het gewraakte artikel 61 bis
(wetsontwerp 4114) niet spreekt van „be
perkende examenregeling", maar va!
„beperkende onderwijsregeling", pasl
volgens de raad geheel in het kadel
van de door hem reeds jaren bestrede!
„slijtageslag".
Dat dit artikel in dit ontwerp is op
genomen, wekt des te meer bevreem
ding zo stelt de raad. aangezien:
Een artikel van nagenoeg gelijk»
strekking destijds in de Tweede Ka
mer met 63 tegen 11 stemmen werd
verworpen, 2. Dit artikel niet opgeno
men was in het rapport van de com
missie tot voorbereiding van de her
ziening van wetsontwerp 2597.
