CHRISTRIJ
HONING-
RICHARD
Wat doet de boer voor
zijn landarbeider?
Ds. Rullmann voor drie
jaar naar Argentinië
Chefa rine 4
Ontvolking
remt groei
platteland
C.J.B.T.B.
Rotterdam is
geen vijand
NW verdedigt zich
tegenover de NOV
Een woord voor vandaag
Kanttekening
2
Actuele sociale
vraagstukken
(Van onze soc.-econ. redactie)
Samenwerkinghet orgaan
ruin de Ned. Chr. Landarbei-
dersbond, heeft een beschouwing
gewijd aan de trek van de ar
beiders uit de landbouw naar
andere bedrijfstakken. Het blad
bestrijdt de opvatting dat deze
„vlucht uit de landbouw" (zo
als de trek naar elders veelal
wordt aangeduid), een gevolg
zou zijn van eigen initiatieven
van de landarbeidersmaar wijst
er op, dat men niet van een
vlucht kan spreken zolang de
landbouw zelf maar steeds ar
beiders afstoot.
Het blad schrijft: Wij willen
hiermede niet beweren dat de
landarbeider en met name ook de
zoon van de landarbeider in het
algemeen volle interesse opbren
gen voor de bedrijfstak waarin hij
of zijn vader werkt. Wij menen
echter wel dat er van een vlucht
Uit de landbouw geen sprake kan
zijn zolang deze bedrijfstak zelf
arbeiders moet laten afvloeien.
Of wij dan het afvloeien van
landarbeiders uit de bedrijfstak,
waartoe zij op grond van hun op
leiding behoren, alleen maar wil
len laken? Allerminst. Het is onze
vaste overtuiging dat ook de
landbouw zal moeten werken aan
een moderne bedrijfsvoering en dat
dit een nog verder gaande inkrim
ping van het landarbeidersbe
stand met zich mee zal brengen.
Waar wij wel bezwaar tegen ma
ken is, dat men het met het roe
pen over de vlucht uit de land
bouw laat voorkomen alsof deze
inkrimping een gevolg zou zijn van
de onwil van de landarbeider om
in zijn bedrijfstak te blijven wer-
i zelfs te moeten con
stateren dat de afvloeiing hier en
daar weieens het sociaal en eco
nomisch verantwoorde peil over
schrijdt en dat das niet de land
bouw de dupe wordt van de vlucht
van de landarbeider, maar dat de
landarbeider de dupe wordt van
een onverantwoorde cn niet nood
zakelijke overbodige afvloeiing
i vaste landarbeiders.
Jn een tweede fout die hiermee
gemaakt wordt is, dat men niet,
alvorens de hulp der overheid in
te roepen, eerst de hand in eigen
boezem gaat steken. Laat men toch
niet alleen praten en schrijven
de moderne landarbeider die
vakman een volwaardige
plaats moet innemen in het geheel
de Nederlandse economie,
r laat men in eigen kring voor
al het begrip laten doordringen dat
die landarbeider een volwaardige
positie toekomt, zodat hij onder
omstandigheden kan werken wel
ke in overeenstemming zijn met
de stand die daarbij past.
En nu doelen wij niet allereerst
i allermeest op de lonen en an
dere arbeidsvoorwaarden zoals de-
in de c.a.o. gerégeld zijn. Wij
doelen hier veel meer op de tussen
menselijke verhoudingen. Hier zou
heel veel van te zeggen zijn. Wij
willen ons echter beperken tot een
paar vragen.
Acht men het ln 1959 nog In
overeenstemming met de stand van
de arbeider en met de stand van
het landbouwbedrijf dat de arbei
der b(j alle weer en wind in het
land achter een rietmat mag schui
len om zijn boterham op te eten,
of als hij bU de boerderij is dit
mag doen achter de koeien bij de
mestgroep?
Wij weten best dat de landbouw
jp dit punt niet die faciliteiten
jan de arbeiders kan bieden als
waartoe de industrie veelal in
staat is. maar dat hier met wat
goede wil veel verbeterd zou kun
nen worden is toch wel buiten
kijf.
Men hoort de klacht en niet ge
heel ten onrechte, dat de jonge
landarbeider zo weinig interesse
heeft voor scholing in zijn vak,
zulks in tegenstelling met de jon
ge arbeider in vele andere be
drijfstakken, waar praktisch alleen
maar jonge mensen geplaatst wor
den die reeds een vakopleiding
hebben genoten.
Maar wat doet de individuele
boer in het algemeen om die in
teresse aan te wakkeren? Juist de
landbouw Is een bedrijfstak waar
in de arbeider bij de bedrijfsvoe
ring kan worden betrokken om
i te denken en mee te spreken,
_ir hU zeer beslist geen nummer
behoeft te zijn. Wat komt er in
het algemeen hiervan terecht?
Welke waarde heeft een vakdiplo-
?n welke interesse er voor kan
bij de jonge arbeider ver
wachten als de praktijk in het be
drijf hierop neerkomt: „jij hoeft
niet te denken, er wordt wel voor
jou gedacht, zo vraagt „Samen
werking" zich af?
Vervoerslonen
ln „De Onderneming", het or
gaan van het Centraal Sociaal
Werkgeversverbond, wordt een
tegemoetkomende houding ge
vraagd voor de loonvoorstellen
i toeslag van zes procent
het beroepspersonenver-
voer, gezien de bijzondere moei
lijkheden van de autobusonder
nemingen, zoals de Citosa wel
ke bij gebrek aan personeel zijn
dienstregeling drastisch heeft
moeten inkrimpen)
„De Onderneming" constateert
dat het beroepsvervoer een achter
stand in de beloning vertoont, die
wellicht veroorzaakt is door het
feit dat men aan werkgeverskant
steeds aarzelend heeft gestaan te
genover het opnemen van bepalin-
in de bindende regeling welke
loonkostenstijging tengevolge
zouden kunnen hebben, die men
mogelijk niet in de vervoerstarie-
ven tot uitdrukking zou kunnen
brengen. Het blad schrijft:
„Het door de autobusonderne
mingen ingediende voorstel voor
een 6% loonsverhoging is gemoti
veerd door erop te wijzen dat deze
verhoging gezien diende te worden
als een vorm van ploegendienst
beloning, waarvoor elders in het
bedrijfsleven extra beloningen van
74 of 10% reeds lang gebruikelijk
zijn. Dit voorstel zou naar onze
mening in het kader van de „oude"
loonpolitiek dan ook als „evidente
achterstand" ongetwijfeld voor
gemotiveerd aan de hand van ge
gevens over een produktiviteits-
stijging dan wel een verbeterde
rentabiliteitspositie, welke deze
verhoging toelaatbaar maakt zon
der gevolgen voor de prijzen.
In het algemeen is het voor
dienstenverlenende bedrijven reeds
moeilijk adequate produktiviteits-
beschouwingen te leveren. Voor
het openbare autobusvervoer zjjn
deze moeilijkheden nog groter om
dat enerzijds wettelijke grenzen
zijn gesteld aan de capaciteit en
de snelheid van het gebruikte ma
teriaal, terwijl anderzijds een ver-
voerplioht geldt, waardoor een op
timale bezetting van de autobussen
niet van de bedrijfsleiding afhan
kelijk is.
Het gevolg hiervan zou dan ook
zijn dat een loonsverhoging thans
voor het autobusbedrijf niet mo
gelijk is en dat men met een be
roep op punt 6 van de algemene
aanwijzing van 31 juli 1959 zal
dienen te wachten tot de overheid
de mogelijkheid opent om in die
gevallen waar geen produktivlteits-
stijging kan worden aangetoond en
de lonen te ver zouden achterblij
ven bij de algemene loonontwikke
ling in het kader van de coördi
natie, een loonsverhoging toe te
staan die wellicht met prijsstijging
gepaard zal moeten gaan. Wij heb
ben er reeds eerder op gewezen
dat men het hanteren van deze
coördinatiebepaling niet onbeperkt
kan uitstellen zonder dat zich,
vooral bij de huidige krappe ar
beidsmarkt, onaanvaardbare ge
volgen gaan voordoen.
Afgezien hiervan is er naar onze
mening alle aanleiding om, gelet
op de bijzondere moeilijkheden in
het beroensvervoer t.a.v. het thans
ter tafel liggende en in wezen od
„evidente achterstand" berustende
loon voorstel een tegemoetkomend
standpunt in te nemen. Dit geldt
ook voor de conseauenties die hier
uit zouden voortvloeien voor de
vervoerstarieven," aldus „De On
derneming".
- X V<- i"" >v -
Zelfstandigheid
en zendingswerk
voorbereiden
tus-predikant van de Gere
formeerde Kerken, ds. J. A. C.
Rullmann met zijn vrouw' ver
trokken naar Argentinië. Drie
jaar lang zal hij daar namens de
deputaten voor de zending con
tacten leggen, en de emigranten-
kerken van advies dienen. Ds.
Rullmann heeft, samen met dr.
J. C. Gilhuis, vorig jaar reeds
vier maanden doorgebracht in
4 beroemde
geneesmiddelen
in 1 tablet
doen wonderen I
Bij pijn, gritp of „landerig" gevoel zorgt aan enkel
labiel dal U weer met plezier Uw werk kunt doen I
20 tabl. 1.0.80.Voordelige gezinsverpakking 100 tabt. 1.3.60
Dit jaar fusie met
meisjesbond
(Van onze soc.-econ. redactie)
Hoewel de Ned. Chr. Jonge Boe
ren- en Tuindersbond (CJ.B.T.B.)
in ledental is toegenomen, wordt
deze jongerenorganisatie toch in
groei geremd door een steeds voort
gaande ontvolking van het platte
land. Naar bondssecretaris R. Bos
uit Ede in zijn gisteren op de alge
mene vergadering te Utrecht uit
gebracht jaarverslag vertelde, heb
ben het afgelopen jaar vijf afdelin
gen het leven gelaten als gevolg
van die plattelandsontvolking.
Maar ondanks dat steeg het aantal
leden toch tot 6285. „In sommige gebie
den neemt de ontvolking van het platte
land vaak beangstigende vormen aan",
aldus de CJBTB-secretaris. „Aan een
reconstructie van het platteland en de
juegdactiviteiten zal grote aandacht moe
ten worden geschonken. Hier ligt Voor
ons als plattelandsjongerenorganisatie
een geweldige taak. Zowel de vrees als
de vlucht van het platteland moeten,
mede door ons werk, zo spoedig moge
lijk plaats maken voor vertrouwen en
rustige bezinning."
Als nieuwe aspecten van het bonds-
werk In het komende jaar noemde de
heer Bos ln zijn verslag (dat uitvoerig
U HEEFT HIT 20 TE PAKKEN
ter vergadering in discussiegroepen werd
besproken) de pogingen om het onder
ling contact tussen de christelijke plat
telandsorganisaties te verstevigen. Het
overleg met de Chr. Plattelandsvrouwen
en -meisjesbond over de toekomstige
positie van de meisjesorganisatic zal dit
jaar worden voortgezet.
Mede onder invloed van de in de
provincie Zuid-Holland aangegane fu
sie,, aldus de secretaris, zijn verande
ringen in de organisatie te verwachten-
Van belang is ook het beraad met de
CBTB over de positie en werkwijze
Van beide bonden. In het nieuwe jaar
zal mep zich nader over de mogelijk
heden van nauwere samenwerking
oriënteren.
De heer Bos maakte met vreugde
gewag van een toenemende belangstel
ling ip de plaatselijke en provinciale af
delingen voor de culturele vorming. An
ders dan bijvoorbeeld tien jaar geleden
wordt thans meer en meer aan toneel,
muziek en volksdans gedaan.
De algemene vergadering besloot de
eerst volgende bondsdagen op 28, 29 en
30 juni in Middelburg te houden. Onder
leiding van voorzitter Joh. de Jong uit
Alphen aan de Rijn besprak men ver
schillende zaken, zoals ledenactiviteiten,
propaganda en kadervorming. Mr. dr.
J. Ozinga uit Lunteren wees in een inlei
ding tenslotte op de waarde van Bijbel
en gebed in het leven van de moderne,
dicht bij de schepping levende cjiristen-
jonge boer en tuinder,
Prof. Hovius brengt
bezoek aan Canada
De hoogleraar aan de Theologische
School van de Christelijke Gereformeer
de kerken is van plan om dit jaar een
bezoek te brengen aan Canada. Hij
hoopt in de allereerste plaats op fami
liebezoek te gaan, maar zal tevens zijn
kerken vertegenwoordigen op eventuele
classisvergaderingen van Old en Free
Reformed Churches die reeds enige tijd
in federatief verband met elkaar leven.
Op de heenreis zal prof. Hovius gees
telijk verzorger op een emigrantenboot
zijn. Prof. en mevr. Hovius hopen 13 ju
li te vertrekken.
HER EN DER
stige organisaties. In totaal werd 3,9
biljoen dollar geschonken tegen vorig
jaar 3,6 biljoen. Volgens de American
Association of Fund Raising Counsel
werd in totaal meer dan 7,5 biljoen
gegeven aan liefdadige doeleinden.
Zuid-Amerika om een onderzoek
in te stellen naar de mogelijk
heden voor een nieuw zendings-
veld voor de Gereformeerde Ker
ken.
Ds. en mevrouw Rullmann vertrokken
met de „Alhena" naar Brazilië. Daar
zullen zij 16 dagen verblijven om met
de aanwezige predikanten besprekin
gen te voeren. Onder meer zullen zij
ook een gesprek hebben met ds. F L.
Schalkwijk die voor een jaar is uit
geleend aan de Protestants-Christelijke
Kerk van Sao Paolo en die, als de
Gereformeerde Kerken tot eigen zen
ding overgaan, de eerste zendings
predikant hoopt te worden.
De opdracht die ds. Rullmann door de
deputaten en het moderamen
synode is verstrekt is aan de ene kant
vaag maar aan de andere kant veel-
qmvattend.
Daar komt bij dat de kerken in Brazilië
en Argentinië streven naar zelfstandig
heid. Op het ogenblik vormen zij nog
een classis Buenos Aires. Zelfstandig
heid betekent dat zij ook hun houding
zullen moeten bepalen tegenover andere
zelfstandige Presbyteriaanse Kerken
en de kerken ontstaan uit het zen
dingswerk van de Christian Reformed
Church. Veel problemen zullen moeten
worden opgelost en ds. Rullmann zal
de kerken daarbij van advies dienen
Bovendien willen deze kerken ook over
gaan tot eigen evangelisatie en zelfs
zendingswerk in Zuid-Amerika. Bij de
opbouw en de integratie van dit zen
dingswerk'met het Nederlandse wordt
ook de hulp ingeroepen van deze zen
dingspredikant die onder meer docent
is geweest aan de Opleidingsschool te
Djokjakarta en de Zendingsopleiding
te Baarn.
Als de Gereformeerde Zending, niet
alleen zoals op de synode van Utrecht
besloten is hulp gaat bieden aan het
aanwezige zendingswerk, maar ook een
eigen veld gaat openen, zal ook de
verhouding tot de zending van de
Christian Reformed Churches moeten
worden bepaald. Ook met hen zal ds.
Rullmann overleg plegen,
is. en mevrouw Rullmann hebben in
Buenos Aires de beschikking gekregen
over een klein huisje voor twee perso
nen. Van daaruit zullen zij de ver
schillende kerken en evangelisatie en
zendingsposten gaan bezoeken. Talloze
deputaten en vrienden waren mee naar
Rotterdam gekomen om afscheid te
Koop nu IVOROL
Dubbel® tubenï Voordeliger pril*
Uw tanden vragen het beste.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Utrecht (2e universiteits
predikant): Ph. W. Bergkotte te Ooster-
'beek; te Utrecht als pred. voor bijz.
werkz., contact en jeugdwerk: J. van der
Werf te Naarden; te Oudshoorn (vac. A.
J. Jorissen): H. A. van Slooten te Ónst-
wedde.
Aangenomen de benoeming tot bijstand
in het pastoraat te Wedde: F. C. Klein-
man, eervol ontslagen predikant te Goor.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zwaagwesteinde: J. M.
Visser te Dokkum.
Deventers burgemeester
De burgemeester van Deventer, mr,
dr. N. Bolkestein heeft maandag
avond in zijn nieuwjaarsrede veel
aandacht geschonken aan de plannen
tot vestiging van een nieuwe univer
siteit te Deventer. Hij keerde zich
hierbij vooral tegen de burgemees
ter van Rotterdam, mr. G. E. van
Walsum en tegen het provinciaal be
stuur van Overijssel.
Dr. Bolkestein herinnerde er aan, dat
burgemeester Van Walsum had gezegd,
dat Deventer een „gevaarlijke tegen
stander" en een „geduchte vijand" is
en dat de slag die de vijand moet wor
den toegebracht, raak moet zijn. Bur
gemeester Bolkestein zeide, noch in Rot
terdam noch in zijn burgemeester een
vijand te zien; hij voegde er aan toe te
veel respect te hebben voor wat er ge
beurt in de omgeving van de Europoort.
Hij vond echter dat Rotterdam teveel
wil hebben en daarom de rest van
derland niets meer gunt.
Burgemeester Bolkestein zeide niet
goed te begrijpen wat Rotterdam pre
cies wenst, gezien de reeds daar of ir
de directe omgeving beschikbare facili
teiten op het gebied van hoger onder
wijs. Voorts zei hij, dat het mogelijk
is, dat bezwaren rijzen tegen de hoge
kosten van de vestiging van een univ
siteit in Deventer 165.000.000
maar dat het daarom noodzakelijk
dat Overijssel en Gelderland als een man
achter dit project staan.
Het provinciaal bestuur van Gelder
land is hiertoe wel bereid, maar het
provinciaal bestuur van Overijssel kan
deze bereidheid niet opbrengen. De bur
gemeester verklaarde altijd dankbaar te
voor de hulp die hij en zijn stad
het provinciaal bestuur ondervinden
,r dat op dit punt het prov. bestuur
het vraagstuk niet aan kan. „De ge
schiedschrijver zal later eventueel moe
ten constateren, dat de universiteit ei
ondanks het provinciaal bestuur is" ge
komen", zo zeide burgemeester Bolke-
Onderwijzers
zochten geen
contact
'TERWIJL het er enige maanden
geleden nog op leek dat de bij
de N.O.V. aangesloten onderwijzers
het voorbeeld van hun protestants-
christelijk collega's niet zouden vol
gen en zich wel collectief bij een vak
bond zouden aansluiten, nu lijkt het
wel alsof het NW en de NOV ver
der uit elkaar liggen dan ooit. In
derwijzerskringen heerst felle kritiek
op het NW, die de mogelijkheid ge
opend heeft voor NOV-onderwijzers
om tegen een symbolische vergoe
ding lid te worden van de ambtena
renbond ABVA. Het NW heeft nu
haar houding verdedigd door een ver
klaring te publiceren.
Officieel deelt het NW nu mede dat
het hoofdbestuur van de NOV na haar
congres einde december tot 18 januari
j.l. op geen enkele wijze contact heeft
gezocht met het dagelijks bestuur van
het NW, Dit was ook nauwelijks mo
gelijk omdat het NOV-bestuur naast haar
scherpe nederlaag, die een afkeuring
van het bestuursbeleid inhield, we! eni
ge tijd gegeven had mogen worden om
op adem te komen.
Het NW verwijt het NOV-bestuur
vervolgens dat toen de vakbond de
ABVA openstelde voor onderwijzers de
ze vroeg om een ondernoud maar dnt
de afspraak die gemaakt werd voor
januari, later weer werd afgezegd.
Het NVV-bestuur ziet na de duidelij
ke afwijzing van de aansluiting bij het
NVV door het congres van de NOV wei
nig perspectief voor een aansluiting van
onderwijzers bij het NW via de NOV.
Uit dien hoofde acht het verbondsbe-
stuur het niet langer verantwoord toe
treding van de onderwijzers tot het NW
onmogelijk te maken.
Om toch nog de gelegenheid open te
houden om tot overleg te komen heeft
het NW nog geen eigen onderwijzers-
verbond gesticht, maar het besluit van
het NOV-congres beperkt de mogelijk
heid van dit overleg.
Het ziet er naar uit dat deze mede
delingen in onderwijzerskringen met ge
mengde gevoelens zullen ontvangen wor
den. Het besluit om de ABVA voor on
derwijzers open te stellen heeft reeds
grote verontwaardiging gewekt en het
is de vraag of deze doorzichtige mede
deling zal werken als olie op de golven.
Het is niet onmogelijk dat de onder
wijzers die niet bij een prot. chr. of een
r.k. vereniging zijn aangesloten hun nog
maar onlangs gevonden eenheid weer
verloren zullen zien gaan.
Het Hervormde Zendingsbureau t<
Oegstgeest ontving een gift van 20.000,-
De helft daarvan is bestemd voor dt
actie „Zesmaal P.M.", een actie die be
oogt thans nog als pro memorie op de
begroting staande zendingswerken te
financieren. De andere 10.000 zijn be
stemd voor de bouw van de theologische
Hogeschool te Hollandia op Nieuw-Gui-
Inclusief twee giften van 10.000,-
jor deze bouw thans een halve ton
bijeen gebracht. Er was over 1958 nog
30.000,- in kas. Er ontbreken nu nog
20.000.-.
Voor wie met beide ogen door de wereld gaat, heeft iedere
dag weer veel te brengen. Vanaf het ogenblik dat hij opstaat
leeft hij mee met wat er rondom hem heen gebeurt. En dat
„rondom" is door radio en krant een heel wijds begrip ge
worden. Hij leeft mee met stakende buschauffeurs in het
Westland, met begraven mijnwerkers in Zuid-Afrïka, met de
eenzame De Gaulle in Frankrijk, met de kapotte knie van zijn
dochtertje. Van de vroege morgen tot de late avond schijnt
het leven op ons af te stormen.
Christus kende dat ook. Grote scharen kwamen om te luiste
ren en om genezing te vinden, kwamen met vragen en pro
blemen. Maar Christus liet zich niet meesleuren door het
leven zoals het ons vaak overkomt. Van tijd tot tijd lezen we
„Doch Hij trok zich terug in de eenzame plaatsen om te
bidden." Soms trekt Hij zich zelfs terug terwijl de gehele
wereld voor de deur staat en wij zouden zeggen met de disci
pelen: Heer, velen vragen naar U.
Christus kon niet geven zonder te ontvangen. Hij kon geen
rotsblok van rust in een woelige zee zijn, zonder zich telkens
terug te trekken op Zijn basis. Worden wij niet meegesleurd,
omdat wij geen tijd hebben om ons door God te laten
verankeren?
ER MOET NU IN DE BUS GEBLAZEN
/~\NS parlement heeft gisteren, be- wel met resultaat waren bekroond,
w paald niet voor het eerst, zijn ten tweede de stelligheid waarmee
waarde en bestaansrecht bewezen, de vakbonden zich van de wilde ac-
In het bussenconflict heeft de Twee- ties hebben losgemaakt,
de Kamer onmiskenbaar zuiverend De Tweede Kamer nu heeft zich be-
gewerkt en het lag zeker niet
ijverd om in deze moeilijke situatie
haar, doch aan de regering, dat het zuiverend te werken. Daarbij heb-
resultaat niet dadelijk positiever was. ben ons minder getroffen de kriti-
De regering daarentegen had geen sche opmerkingen van de kant der s
beste dag.
sialisten die nu eenmaal geen ge-
Men kent ons standpunt in deze. Gis- legenheid onbenut laten om de loon-
teren hebben wij er op deze zelfde politiek zelve te bestrijden als wel
plaats over geschreven. Wilde acties de pogingen vanuit de partijen die de
kunnen in ons geen beschermer vin- regering welgezind zijn om haar
den. Maar die vinden zij evenmin in de regering reddingsstokken toe te
de vakbeweging. Toch straft de re- steken.
gering de vakbeweging cn bo- Vooralsnog tevergeefs. Vooralsnog,
vendien de ondernemers voor iets zo herhalen wij. Want inmiddels heeft
waaraan zij onschuldig zijn, voor de de regering dan toegestemd in een
wilde acties namelijk.
bespreking, die de strekking moet
Een vreemd beleid, dat zich even- hebben om de sfeer te peilen,
min verklaren als verdedigen laat. Nu, hoe de sfeer was, kon haar ook
De loonpolitiek zoals zij door dit zonder bespreking duidelijk zijn. De
kabinet wordt voorgestaan verdient sfeer was er een van bereidheid om
betere methoden.
tot resultaat te komen. Wij vermoe-
Van achter de regeringstafel is be- den voor het overige, dat intussen
toogd, dat, indien thans bij de onder- de sfeer tussen ondernemers en werk-
handelingen over het nieuwe loon nemers aan de ene kant, de regering
resultaat zou worden geboekt, de wil- aan de andere, niet beter is gewor-
gering aan twee feiten voorbij: ten heel afsluiten van de zaak niet in de
eerste dat, naar haar eigen oordeel, weg staan. Er moet nu met recht in
de onderhandelingen toch reeds vrij- de bus worden geblazen.
VERANTWOORDELIJKHEID
34
Mylord, zei nu de Baron van Gilsland, toen hij
een trek van onbehagen op Richards gelaat zag ver
schijnen, ik vrees dat ik uw wil overtreden heb, door
hem in een van zijn verwaandheden te steunen.
U? riep de koning verbaasd, onwillekeurig de
wenkbrauwen fronsend, wat bedoelt u daarmee?
De kwestie is deze, vervolgde de Vaux, in mijn
hoedanigheid van stalmeester heb ik de macht man
nen van adel het recht te verlenen een of twee
jachthonden te houden, teneinde hen toe te laten zich
te vermaken. Thans heb ik dat ook met Sir Kenneth
gedaan. Ik kon het niet over mijn hart krijgen een
zo edel en fraai dier aan banden te leggen of te
vermoorden.
Is die hond dan zo bijzonder? vroeg Richard,
niet zonder belangstelling.
Het volmaaktste dier dat ik ooit mocht aan
schouwen, riep de Vaux enthousiast. Een herder van
het Nporse ras, met een sterke borst, een zware
staart, zwart op de rug en licht op de buik. sterk
genoeg om een stier aan te vallen en sneller dan een
antiloop.
Hou op. lachte Richard, verrast door zoveel
geestdrift. Nu goed, u hebt hem gezegd dat hij de
hond mag behouden en daar hoeven we niet langer
over tc praten. Alleen wil ik u waarschuwen niet al
te dikwijls zo toegevend te zijn. Wij weten hoe do
lende ridders zonder vorst of aanvoerders zich ge
dragen. Hun aanmatiging kent geen grenzen en als
wij hen niet tegenhouden laten ze in Palestina geen
wild over. Maar hoe zit het nu met die heidense
geleerde. Heeft de Schot hem in de woestijn ont
moet?
Neen. Mylord. niet precies. Sir Kenneth werd
uitgestuurd naar de oude kluizenaar van Engaddi.
Richard kwam half overeind en riep: Wie heeft
het gewaagd zoiets te doen? Wie stuurde een rid
der naar Engaddi terwijl mijn gemalin zich daar
op pelgrimage bevindt?
SIR WALTER SCOTT
De krijgsraad, Mylord, antwoordde de Vaux,
qfschoon hij weigert mij te zeggen wat hij bij de
heilige man moest doen. Maak u echter niet kwaad,
want slechts weinigen weten dat uw koninklijke ge
malin daar eveneens heen is gegaan. Voor zover
mij bekend is zijn zelfs de koningen die in de krijgs
raad zetelen daar niet van op de hoogte. Wat dit
dus betreft
Wij zullen het onderzoeken, onderbrak Richard
wrevelig. Maar ga voort. De Schot heeft de genees
heer dus ontmoet in de grot van Engaddi?
Neen, Mylord, zo is het ook niet. Midden in
de woestijn ontmoette hij een Saraceense Emir met
wie hij als goed ridder de strijd aanbond, waarna
beiden vrede sloten en zich door een belofte ver
bonden elkaar bij te staan op het gevaarlijkste deel
van de tocht. Samen zijn ze naar de kluizenaar
getrokken en toen de Saracecn daar vernam dat
een zware ziekte u op het bed gekluisterd houdt,
beloofde hij Saladin te verzoeken u zijn eigen dok
ter te sturen] De Schot bleef in het hol van de
kluizenaar op de geleerde wachten en zo bracht hij
hem hier. Niet alleen wordt de heiden gevolgd door
een vorstelijk gevolg met kamelen en geschenken,
doch hij brengt eveneens Saladins geloofsbrieven
Heeft Giacomo Loredani die al onderzocht?
Ik heb de brieven bij de tolk gebracht, knik
te de Vaux, en als u het mij toestaat zal ik er
de Engelse vertaling van lezen. Of misschien wenst
u zelf de brieven te zien?
din. Koning der Koningen, Sultan van Egypte en
Syrië, Licht en Redding der wereld, zendt zijn groe
ten aan de grote vorst Richard van Engeland! Daar
het ons is ter ore gekomen dat onze koninklijke
broeder getroffen werd door een zware ziekte, ter
wijl hij slechts Christen en Joodse geneesheren te
zijner beschikking heeft, die moeten werken zonder
de zegen van Allah en onze Heilige Profeet(hier
onderbrak Richard de lectuur om woedend op de
grond te spuwen en uit te roepen: Weg met die
hond!)hebben wij besloten hem onze hulp aan
te bieden en zenden wij hem de geneesheer die wij
aan onszelf hebben verbonden, Abonebec el Hakim,
de grote geleerde voor wiens verschijning de boze
geesten uit de ziekenkamer verdwijnen een man
die werkt met kruiden en stenen, vertrouwd is met
de loop van zon en sterren en in staat de mens
te redden van alles wat niet op zijn voorhoofd staat
geschreven. Hem zenden wij, u verzoekend zijn be
kwaamheid te erkennen en er gebruik van te ma
ken, in de vurige hoop dat hij u van de ziekte mag
verlossen, zodat daardoor een einde mag worden ge
steld aan de oorlog die tussen ons woedt hetzij
door een eervolle overeenkomst, hetzij door een
treffen met gevelde wapens in een strijdperk. Wij
doen dit alles, uitgaande van de overweging dat wij
moeten verhinderen een man van koninklijken bloe
de, geëerd en geëerbiedigd over de hele wereld,
de dood te laten sterven van een slaaf, aangezien
er voor hem noch voor ons enige eer in schuilt
de wapens voortijdig af te leggen. Derhalve vragen
wij de heilige...,
Wordt vervolgd
'TERWIJL de wereld ademloos toe- zenuwenoorlog, waarvan de afloop
ziet, wat de uitwerking zal zijn grote invloed zal hebben op de toe
van de rebellie in Algerije, tracht komst van Algerije, maar ook van
een eenzame figuur in Parijs een Frankrijk zelf.
einde te maken aan de besluiteloos- We kunnen ons moeilijk voorstellen,
heid, die kenmerkend was voor de dat mensen als Debré van de volgens
bestuurders van de Vierde republiek, hen onoplosbare moeilijkheden in Al
maar ook die van de Vijfde niet on- gerije gebruik willen maken om de
aangetast heeft gelaten. president van de Vijfde republiek te
Men mag het dan niet altijd in alles dwingen tot een oplossing van het
met De Ganlle eens zijn geweest, se- Algerijnse vraagstuk, die tegemoet-
dert hij na de opstand van de 13de komt aan de opvattingen van de Eu-
mei 1958 opnieuw aan de macht ropese extremisten in Algiers,
kwam, dit neemt niet weg, dat hij op Niettemin laden zij een enorme ver-
het ogenblik in zijn eenzame strijd antwoordelijkheid op zich, wanneer
tegen de rebellie de steun en de be- zij De Gaulle in de steek laten als hij
wondering verdient van allen, die het de moed durft opbrengen, de plannen
goed met Frankrijk en Algerije voor te voeren, die reeds de goedkeu-
hebben. ring van het Franse kabinet en de
De Ganlle beseft, dat al zijn werk grote meerderheid van het parlement
vergeefs zal zijn geweest, als nu nog hebben weggedragen,
langer een aarzelende houding te- Zij kunnen proberen, deze verant-
genover de extremisten achter de bar- woordelijkheid op De Gaulle af te
ricaden in Algiers wordt aangenomen, schuiven, door hem te dwingen, al-
Hij is bereid, krachtige maatregelen leen verder te gaan op de weg die hij
te nemen om verder onheil te voor- van mei 1958 af heeft gevolgd. Dat
komen, maar hij blijkt vooral na zou het geval zijn, wanneer de pre-
het korte bezoek van premier Debré sident zich genoodzaakt zou zien, al-
aan Algiers alleen te staan. Ie macht aan zich te trekken en bij
Debré, Guillaumat, Soustelle en de decreet te gaan regeren,
anderen willen blijkbaar niet besef- Op deze wijze zouden zij Frankrijk
fen, dat de gebeurtenissen in Algiers en Algerije een zeer slechte dienst be-
vooralsnog het onderdeel vormen van wijzen en alles op het spel zetten wat
een psychologische strijd, van een totdusver werd bereikt.
GEEN ALTERNATIEF
J}E aarzelende houding van premier niet tegen hen zal keren en deze we-
Debré en andere leden van het tenschap zal hen ertoe brengen, een
kabinet is naar wij mogen aanne- handig gebruik te maken van de on-
men het gevolg van de weigering enigheid in Parijs,
van de bevelhebbers in Algerije, de Het is duidelijk, dat deze periode van
haarden van verzet in Algiers uit de besluiteloosheid in Parijs en van af-
weg te ruimen. Zij besloten, de weg wachten in Algiers, niet lang meer
van de minste weerstand te kiezen, kan duren. Als De Ganlle bij zijn be
en zij verzetten zich tegen het voor- sluit blijft, geen duimbreed te wij-
nemen van De Gaulle, desondanks ken en in de steek gelaten wordt door
krachtige maatregelen tegen de re- Debré en de anderen, kan de presi-
bellen te nemen. dent twee dingen doen. Hij kan af-
Hiermede erkende Debré, dat het treden, zoals hij enkele jaren na de
leger nog steeds een sleutelpositie in- tweede wereldoorlog heeft gedaan,
neemt, dat men er ook in Parijs niets Maar hij kan ook bij decreet gaan re-
over te vertellen heeft, als het er geren.
werkelijk op aankomt, dat de positie In dat geval ligt het in de lijn der
van de extremisten in Algiers vrijwel verwachtingen, dat hij niet onmid-
onaantastbaar is, en dat het dus maar dellijk bevel zal geven, het vuur op
beter is, rekening te houden met hun de rebellen to openen, omdat ook hij
ejsen. zich realiseert dat het -- na alles
Deze reactie heeft twee ernstige ge- wa* er in de afgelopen dagen ge
volgen. In de eerste plaats stelt zij beurd is de vraag is, of dit bevel
het leger of liever de officieren zaI worden uitgevoerd,
die de dienst uitmaken in staat, Van groot belang wordt dan het be-
een einde te maken aan de verwar- zoek, dat hij op 5 februari a.s. aan
ring, die het ontslag van Massu vori- Algiers zal brengen. Wellicht zal De
ge week heeft veroorzaakt. Zij ver- Gaulle niet zo lang wachten en eer-
sterkt als gevolg daarvan de positie der naar Algerije vliegen om de be-
van het leger en maakte het president velhebbers van de strijdkrachten tot
De Gaulle vrijwel onmogelijk, het de orde te roepen en de rebellen te
nieuwe gehoorzaamheid af te dwin- vertellen, wat z(j van hem te ver
gen, als hij niet van opgeven wil ho- wachten hebben.
ren- Wat het leger betreft, dat moet zich
Aan de andere kant vormt het optre- tocb ook realiseren, dat een 13de mei
den van Debré een aanmoediging 1958 "«et meer mogelijk is. Toen was
voor de extremisten achter de barri- bet nog De Gaulle of chaos. Nu is er
caden in Algiers en de vele duizen- 8fen alternatief meer. Wellicht zal
den, die volkomen achter hun eisen dit besef ertoe bijdragen, dat Frank-
staan, maar in de afgelopen dagen n>et opnieuw aan de rand van de
de kat nog eens uit de boom hebben Afrond wordt gebracht,
gekeken. Zij weten, dat het leger zich
