cmsrm
honing-
Moeten uitingen van durf
moed verstikt worden?
en
Nederland beseft weinig van
theologische nood in de wereld
Brits r.k. bisschop valt
geboortenbeperking aan
Een woord voor vandaag
Kanttekening
SUCROSA
Hervormd seminarium
bestaat tien jaar
niCH.-RD
SNELFIX
2
DONDERDAG 21 JANUARI 1960
Emigratiekoerier contra
Sidney J. v. d. Bergh
(Van onze soc.-econ. redactie)
IN de Emigratiekoerier, het or
gaan van de Christelijke Emi
gratie Centrale, trekt de secre
taris van de Centrale, de heer
T. Cnossen van leer tegen een
artikel, dat oud-minister van
defensieSidney J. van den
Bergh heeft geschreven in het
liberale blad Vrijheid en Demo
cratie, waarin wordt voorgesteld
de emigratie te beperken ten
einde goede arbeidskrachten niet
te verliezen en tegelijk te be
zuinigen op de staatshuishou-
In het geruchtmakende artikel
suggereerde de heer Van den
Bergh de liberale vertegenwoor
digers en de Kamer en elders
hun steun aan de emigratie-be
vordering te onthouden op de
volgende gronden:
1. omdat onder de emigranten
het beste en energiekste deel van
het Nederlandse volk vertegen
woordigd is.
2. omdat bij de geëmigreerde
Nederlanders in enkele genera
ties het Nederlandse besef ver
loren gaat.
3. omdat emigratie een verar
ming van de toch reeds zo klei
ne Nederlandse gemeenschap be
tekent.
4. omdat nog voor vele jaren
eerder een tekort dan een te
veel aan arbeidskrachten dre'gt.
Aan het slot van ziin artikel
schrijft de heer Van den Bergh
dan: ..Wij Liberalen wensen te
bezuinigen op de staatshuishou
ding. Laten wij uit de begroting
de gelden ter bevordering van
de emigratie schrappen! Er is
hiermee geen Nederlands belang
gemoeid: wij bevorderen slechts
een blilvend verlas voor onze
volksgemeenschap."
Geboorteoverschot
De heer Cnossen begint zijn
commentaar in de Emigratiekoe
rier met te vertellen hoe in de
jaren 1946-1948 een kleine acht
honderdduizend kinderen zijn ge
boren cn hoe het geboortennver-
schot in dip drie jaren 569 000
bedroeg. „Binnen vijf jaren ko
men de eerste duizenden van de
ze kinderen op de arbeidsmarkt.
Van die achthonderdduizend zijn
ruim de helft meisjes. Daarvan
kan je vandaag niet zeggen dat
ze geen baan nodig hebben. De
arbeid van de vrouwen buitens
huis, ook van de gehuwde vrou
wen, neemt toe, en zal, ook in
ons vaderland waarschijnlijk
steeds meer toenemen. Amerika
is op dit punt een triest voor
beeld: constante werkloosheid
ook bij hoogconjunctuur en een
constant tekort aan vrouwelijke
krachten, zowel in de huishou
ding als op kantoor. Hot geeft
te denken".
De heer Cnossen schrijft dat
een hoog percentage van die
achthonderdduizend kinderen in
de jaren 1966-1968 in het arbeids
proces zal moeten worden opge
nomen. Hij citeert voorts de
vijfde industrialisatienota, waarin
wordt gezegd dat het grote pro
bleem voor de toekomstige indus
trialisatie van Nederland en dus
voor werk en welvaart van zijn
volk ligt in scholing en vorming.
Deze zijn zowel nodig voor het
vormen van wetenschappelijke
onderzoekers, van goede en slag
vaardige ondernemers, als van
goedgeschoolde en bekwame ar-
Eenzijdige instelling
De schrijver noemt de argu
menten van captain of industry-
Sidney J. van den Bergh „rusten
op verouderde waarneming" en
blijk te geven van „een eenzijdige
instelling. 'Zonder diep op die ar
gumenten in te willen gaan,
zegt hij: „Een kleine studie kan
de heer Van den Bergh leren,
dat het percentage geschoolde ar
beidskrachten onder de emigran
ten der laatste jaren niet groot
Daarnevens wordt, naar onze
mening, uit het oog verloren, dat
de betekenis van de emigratie
van een veel bredere en diepere
strekking is, dan in dit artikel
wordt uiteengezet.
Het is merkwaardig dat, ter
wijl deze liberale schrijver geen
wolkje aan de lucht ziet voor
onze honderdduizenden jonge op
komst zijnde arbeidskrachten, zijn
wetenschappelijke geestverwanten
de eersten zijn om steeds weer
geboortenbeperking te propageren.
De geschiedenis van de emi
gratie leert, hoe ook bij verlies
van de moedertaal, dc invloed
van de Nederlanders in de jonge
landen geestelijk, cultureel en
economisch, zeker niet minder is
dan van andere, de Engelse taal
sprekende nationaliteiten.
De schrijver, die nogal relaties
met de U.S.A. onderhoudt, dient
daarvan op de hoogte te zijn.
Er zijn belangrijker dingen dan
oude nationale klederdrachten,
oude nationale liederen en oude
nationale dansen.
Bovendien zijn daar de indivi
duele ontplooiing en zelfstandig
heid. Het Tweede-Kamerlid de
heer Biewenga, gaf daarvan bij
de behandeling van de begroting
een duidelijk getuigenis, gegrond
op eigen waarneming. Hebben
in „Vrijheid en Democratie"
misschien de onvrijheid en de te
weinig democratische inslag de
schrijver toch parten gespeeld
en is de handhaving van het lage
Nederlandse loonpeil door het be
perken van de op zichzelf reeds
geringe emigratie, een onuitge
sproken wens?
Ten slotte: bezuiniging op de
staatshuishouding!
Jammer dat deze schrijver zo
kort minister is geweest. Wat zou
hij op zijn terrein, dat der de
fensie. een dankbare taak heb
ben gehad. Het bureaucratisch
stelsel, naar men zegt, Identiek
bij de huishoudingen van de Staat
en van Wereldconcerns, dient
niet alleen te worden beperkt,
maar consequent te worden her
vormd. wil de democratie zichzelf
niet in het zand rijden.
Doch het zou wel van een zeer
pover regeerbeleid getuigen, in
dien het eerst van allen „het
beste en energiekste deel van het
Nederlandse volk" gekortwiekt
werd en de uitingen van durf en
moed verstikt moesten worden",
aldus de secretaris van de Chr.
E m igratlee entr ale
Zelfbediening
Dat het zelfbedieningssysteem
in de middenstand steeds meer
ingang vindt, kan men afleiden
uit een bericht in Textilia, het
orgaan van de christelijke tex
tielhandelaren. Het blad vertelt
namelijk dat onlangs de eerste
zelfbedieningszaak voor textiel
is geopend in Emmeloord. De
klanten kunnen aan de ingang
een pitrieten korf nemen, de ar
tikelen van hun keuze uitzoeken
in de zelfbedieningskasten en
carré's en bij de uitgang aan de
kassa betalen. Omdat het voor
lopig nog een experiment be
treft, blijven enkele verkoopstr '1
paraat om de klanten terzijdfcte
staan en ze met het nUuwe
systeem vertrouwd te maken.
Is ook voor de brandstoffenhan-
del het zelfbedieningssysteem mo
gelijk? Het orgaan van de chris
telijke bond van brandstoffenhan-
delaren heeft er wel een idee
over, maar betwijfelt of dat idee
ooit toepassing in de praktijk zal
kunnen vinden. Het blad haalt
een Frans plan aan, dat op het
volgende neerkomt:
De kolen zouden verkocht moe
ten worden in „jerrycans", kolen-
houders die wel iets weg hebben
van de bensineblikken, die in de
oorlog door de geallieerde legers
werden gebruikt en die in Frank
rijk al vrij veel worden gebruikt.
Ze kunnen 15 kilo kolen bevatten
en zijn handig om de kachel
mee bij te vullen, terwijl ze bo
vendien gemakkelijk opgeborgen
kunnen worden wegens hun spe
ciale vorm. Om nu het omruilen
van meerdere lege bussen tegen
volle te vermijden suggereert het
Franse plan het plaatsen van
grote kolensilo's in gebouwen met
meerdere appartementen (flats
e.d.). waar nog met kachels of
individuele verwarmingsapparaten
wordt gestookt. Zodoende zouden
collectieve brandstofreserves ter
beschikking van de bewoners wor
den gesteld. Onderaan de silo
zou een automaat moeten komen,
waaraan de huisvrouw haar bus
zou kunnen vullen, zodra zij een
penning in de gleuf heeft gesto
ken. Bij de nieuwbouw zou men
reeds met de bouw van zo'n silo
rekening moeten houden.
§PS| HP -
De Hervormde Kerk in de oecumene
Ik zal niet gaan zeggen, dat de hervormde kerk het midden van de
oecumene is. Dat zou ik eigenlijk moeten doen in deze feestrede. Maar
die bewering heb ik al in allerlei kerken horen maken: bij presbyte
rianen, anglicanen, oosters-orthodoxen. Steeds vindt men de eigen
kerk het beste type van een kerk van de oecumene. En eigenlijk moet
dat ook wel. Want elke kerk is overtuigd van de grote waarde van
haar leer. Als ze daaraan ging twijfelen, zou zij aan zichzelf twijfelen.
Aldus dr. W. A. Visser 't Hooft te
Genève, secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, tijdens de feest
rede, die hij bij het tienjarig bestaan
van het theologisch seminarium te Drie
bergen hield.
Het ging over de plaats van de her
vormde kerk in de oecumene. Maar
daarover heeft dr. Visser 't Hooft heel
weinig gezegd. Hij typeerde de
voimde kerk als een verdeelde kerk
Advertentie
Het kan vriezen
en het kan dooien
Juist bij die telkens optredende tempera
tuurswisselingen kan Uw sluimerende reu
matiek en lendenpijn onverwachts ln alle
hevigheid weer oplaaien. Wrijf Uw pijnen
weg. Uw spieren weer soepel en Uw gewrlch-
t de beroemde Klooster-
tegelljkertijd als een kerk in op-
Hij noem.de de hervormde kerk ook
een theologisch overvoerde kerk. Pro
portioneel gezien is in Nederland de
theologische productie abnormaal, vond
hij. „Het wordt eigenlijk een beetje on
zinnig". In Nederland wordt nog niet
werkelijk aan het oecumenisch gesprek
deelgenomen. Men beseft hier weinig
van de „theologische nood" in de
reld.
Dr. Visser 't Hooft verbaasde zich
erover, dat belangrijke studies betref
fende de oecumene niet uit reformato
rische maar uit rooms-katholieke han
den komen, uitzonderingen daargelaten.
..Wie schrijft b.v. eens een behoorlijk
boek over het syncretisme", riep hij
uit.
Is dat één van de taken, die de her
vormde kerk in de oecumene vervul
len kan. de hervormde kerk zou ook
kunnen leveren, die ergens in
de wereld pionierswerk kunnen doen.
Voorstanders
vergeleken met
Herman Goering
De Amerikaanse persdiscussie
over geboortenbeperking heeft ook
Europese tongen in beweging ge
bracht. Zo heeft de rooms-katho
lieke aartsbisschop van Liverpool
gisteren de voorstanders van ge
boortenbeperking vergeleken met
de nazileider Herman Goering.
Dr. John Heenan verdedigde zijn
gewaagde en misschien wel ge
vaarlijke vergelijking met de woor
den: Hij gaf de voorkeur aan ka
nonnen boven boter ons wordt
gevraagd het voorkomen van het
leven boven het leven te verkie
zen.
Sprekend tijdens een tentoonstelling
„Oorlog- tegen- gebrek" in Londen, zei
dr. Heenan dat achtergebleven volkeren
voedsel nodig hebben om hen van de
dood te redden in plaats van voorbe
hoedmiddelen om hen van het leven te
redden. Heb medelijden met hen die
van honger sterven niet met hen die bij
gebrek aan preservatieven geboren
worden.
In de komende eeuw, aldus de aarts
bisschop, kan strontium 90 dc wereld
ontvolkt hebben op een wijze dat de
geleerden al hun aandacht zullen moe
ten concentreren op het produceren
van vruchtbaarheidsmiddelen in plaats
van voorbehoedmiddelen.
Weg... hoestt
door Wybert hoesc-
bonbonj op kruidenb;
Een nieuw produkt
Wybert uit haarzwlt
laboratoria! Met plaa-
tic binnenverpakking.
Vraag ze bij uw apothe
ker of drogist!
o*"
den die niet in staat zjjn hen te
den. Maar het antwoord hierop, ligt
in het exploiteren van de verborgen
rijkdommen van deze landen.
Als er minder over gesproken werd
n de achtergebleven volkeren de voor
delen van de voorbehoedmiddelen te
brengen en meer over het verschaffen
van voedsel aan hongerige volkeren
zouden de harten van de christenen ge
makkelijker bewogen worden, aldus dr.
Heenan.
Pakistan
Kennelijk is de regering van Pakistan
van andere gedachten want zij heeft
besloten een grote subsidie te verlenen
voor de verspreiding van voorbehoed-
tabletten in het gehele land om te trach
ten de geboorteregeling ingang te doen
vinden. Het ministerie van gezondheid
is maandag "begonnen de eerste partij
van 500.000 tabletten uit te reiken. Op
het platteland worden zij kosteloos ver
strekt terwijl in de steden ongeveer 2C
cent berekend zal worden voor 16 ta
bletten.
„Ik zag u onder de vijgeboom", zei de Heiland tegen Nathanaël
en in die ene zin vinden we het eerste wonder door Jezus
verricht. Hij zag Nathanaël toen niemand hem kon zien. De
plaats onder de overhangende takken van de vijgeboom was
een geliefkoosd plekje voor hen die alleen met hun eigen ge
dachten wilden zijn.
Voor Nathanaël houdt dit niet alleen in dat de Heiland hem
daar in zijn eenzaamheid heeft bezig gezien, maar hij beseft
dat Christus dan ook moet weten wat hij heeft gedacht.
Christus keek niet slechts tot onder de vijgeboom, maar ook
tot in het hart.
En dat geldt niet slechts voor deze jonge man. Dat geldt voor
een ieder van ons. De Heiland weet wat ons bezielt, dat wil
zeggen wat onze ziel bezig houdt. Terwijl Christus door Zijn
Heilige Geest ons wil bezielen, wordt ons leven beheerst door
vele andere dingen. Maar in Zijn alwetendheid weet de
Heiland niet slechts dat iets ons bezig houdt, maar ook wat
beslag op ons leven heeft gelegd. Niets is verborgen voor
Hem. Beseffen wij dat wel voldoende? Christus zag ook u
onder uw vijgeboom. Was het goed of slecht wat Hij zag?
VERSCHUIVINGEN
Als voorbeeld noemde hij jkvr. C. M.
baronnesse van Heemstra, die een be
langrijke opdracht in West-Afrika ver
vult.
De Wereldraad van Kerken staat
voor grote vragen en problemen. Er
zijn dagelijks nieuwe moeilijkheden, die
men niet van zich kan afschuiven. Te
genover die vele taken staan echter ook
de beloften-
Een beeld van het moeizame werk
gaf dr. Visser 't Hooft door een over
zicht te geven van wat het jaar 1959
op oecumenisch gebied had opgeleverd.
Daar was de eerste publicatie over
het oecumenisch concilie, dat de paus
bijeen wilde roepen. Dit bracht talloze
pennen in beweging, totdat bleek dat
het om een interne aangelegenheid ging.
Dr. Visser 't Hooft zeide te hopen, dat j ..- -
het concilie zich zal uitspreken in de j oude marxisme wordt prijsgegeven, vaart en niet meer grijpen naar
zin van godsdienstvrijheid en dat het 1
verder een bijdrage zal leveren voor
theologisch contact met andere kerken. feilen nopen crloe „m (e erkcnnen, tiedenkbeeld „trekt" niet meer. Het
Het jaar 1959 was ook het jaar van
Rhodos, dat nogal verwarring oplever
de inzake de verhouding met Rome.
Dr. Visser 't Hooft betreurde het, dat
men de verhouding van Rome tot an
dere kerken teveel in het officiële trekt.
betrekkingen tot de Russische kerk op
een betere basis. Er bleek grotere be
reidheid en openheid tot gesprek. Heb
ben de kerken er wel genoeg voor ge
dankt. dat de Russische kerk er veer
tig jaar na de revolutie nog is en
dat zij door heel Rusland heen een ge
tuige van het geloof mag zijn?
Bij de beoordeling van de Wereld
raad vergeet men meestal, dat deze
nog zo jong is. Dit jaar zal het vijftig
jaar geleden zijn, dat de zendingscon
ferentie te Edinburgh een aarzelend be-:
gin maakte met de oecumenische be
weging. Nadien heeft de jonge bewe
ging een Spartaanse periode doorge
maakt, die eigenlijk pog niet ten einde
De Wereldraad, in 1943 gesticht, is
geen vorm van oecumenische hersen
gymnastiek voor een groepje enkelin
gen. Hij verwacht, dat de ledenkerken
zullen meedoen. Het gaat er niet om de
gemeente te interesseren voor de oecu
mene, het gaat er om dat de gemeente
de oecumene gaat beschouwen als haar
eigen werk. De Wereldraad kan alleen
leven van beneden af.
Hier ligt de taak van de hervormde
kerk, dat zij èn theologisch èn door het
beschikbaar stellen van krachten de
oecumene als haar eigen taak gaat be
schouwen.
Advertentie
Voor de slanke lijn!
n inde hele wereld enthoudatt Is!
„Kind, dat veel
vreugde geeft"
(Van een onzer verslaggevers)
Met grote opgewektheid heeft
men woensdag te Driebergen het
tienjarig bestaan van het theolo
gisch seminarium der hervormde
kerk gevierd. Zelden zal er op een
kerkelijke bijeenkomst zoveel ge
lachen zijn als hier. Dat was al zo
tijdens de openingssamenkomst in
de Grote kerk te Driebergen, doch
gedurende de ontvangst in een ge
bouw van het instituut Kerk en
Wereld volgde de ene speelse op
merking op de andere, zodat de
lachsalvo's niet van de lucht waren.
Het was verboden om leden van cu
ratorium of directorium de hand te ge-
wie toch feliciteren wilde, werd
ezen naar een beeldengroep ln de
tuin van Kerk en Wereld.
I Daaruit blijkt wel. dat de stemming
op dit feest uitstekend was. Welnu, dit
had zijn redenen. Het seminarium,
door dr. Berkhof een vrucht der ver
drukking en geloofsmoed in de oorlogs-
29
In de dagen waarin dit verhaal zich afspeelt
heerste tussen Engeland en Schotland trouwens een
min of meer verdraagzame vrede en in het leger
der kruisvaarders werd het gevoel van verbonden
heid nog aanzienlijk in de hand gewerkt door ko
ning Richard's begrijpende en eerlijke houding. De
ze laatste immers vermeed het angstvallig onder
scheid te maken tussen zijn eigen onderdanen en
die van Alexander van Schotland en het gevolg daar
van was. dat de vrede in de legerplaats bijna nooit
door nationale wrijvingen werd gestoord.
Sinds enkele tijd echter was daar enige veran
dering in gekomen. Nu de koning ziek en machte
loos in zijn tent bleef en zijn pèrsoonlijk gezag
niet langer kon laten gelden en nu op de periode
van overwinningen een tijdperk van werkloosheid
volgde, schenen de vroegere meningsverschillen als
vanzelf weer de kop op te steken, en lang duur
de het niet of overal klonken woorden van jaloezie
cn minachting. Zolang de strijd woedde was men
er instinctief toe bereid geweest de onderlinge twis
ten te vergeten om schouder aan schouder te vech
ten voor cén ideaal, doch niet zodra werd men tot
ledigheid gedwongen of men scheen te vergeten
juist nu meer dan ooit aan eensgezind-
ongeduld af tc reageren door elkaar met ver
wijten te overladen en de legerplaats werd daar-
dbor herhaaldelijk het toneel van losbrekende scheld
partijen en een gespannen verhouding.
Onder alle Engelse edelen die zich met Richard
ln Palestina bevonden was er waarschijnlijk niet
een die zich ten overstaan van de Schotten zo be
vooroordeeld voelde als de dappere Sir Thomas de
Vaux. Gedeeltelijk was zijn minachting te wijten
aan het feit dat hij in feite grensbewoner was. zo
dat hij van zijn prille jeugd af bijna onafgebro
ken met de Schotten onenigheid had gehad en gc-
SIR WALTER SCOTT
deeltelijk ook was zijn moeilijk bedwongen haat een
rechtstreeks gevolg van zijn al te eenzijdig gericht
karakter. In zijn voorbeeldige trouw aan zijn vorst
deed hij enigszins denken aan een ruige dog. steeds
klaar om eventuele belagers aan te vallen en steeds
ook geneigd tot grommen en blaffen, zodra een on
gewenste bezoeker het waagde zich in de nabijheid
van zijn meester te vertonen. In werkelijkheid kon
Sir Thomas de verdraagzaamheid waarmee Richard
de onderdanen van Alexander behandelde moeilijk
verkroppen en meer dan eens gebeurde het dat hij
zich verwoed op de tanden moest bijten om zijn
misnoegen niet openlijk onder woorden te brengen.
Niettemin bleef hij zich beheersen en vermeed het
harde of minachtende woorden te gebruiken, vre
zend dat hij anders zijn Koning zou krenken en dus
tc kort zou schieten in zijn plicht van trouw onder-
Nauwelijks had Thomas de Vaux nu de tent van
de zieke Richard verlaten of hij kwam tot de ont
dekking dat Richard's scherp cn geoefend oor zich
niet had vergist. De muziek die ze zojuist in de
tent hadden gehoord, was immers inderdaad af
komstig van Ruiten, schalmeien en pauken die be
speeld werden door een troep Saracenen. Meteen
ook zag hij een grote troep nieuwsgierigen, staan
de ongeveer in het midden van het kamp. kenne
lijk geschaard rond de onverwachte bezoekers. In
het gewemel van helmen en schouderstukken her
kende hij nu ook de witte tulbanden en lanspunten
van gewapende Muzelmannen en boven alles uit
staken de vreemde koppen van kamelen en drome
darissen. hoog geplant op de lange halzen die het
hen toelieten over de verzamelde menigte uit te
kijken. Verwonderd en tegelijkertijd kwaad om het
zonderling en alleszins onwelkome schouwspel, bleef
de baron staan en keek uit naar iemand die hem
over de gebeurtenissen kon inlichten.
Nog maar even stond hij zo uit te kijken, toen
hij reeds een grote gestalte op zich zag toekomen.
Onwillekeurig trok hij de wenkbrauwen op en grom
de: „Dat is een Schot. Die van de Luipaard. Ik
moet toegeven dat ik hem meer dan eens dapper
voor zijn land heb zien vechten".
Even dacht hij er aan zich om te keren en Sil
Kenneth niet aan te spreken, doch in deze opzet
werd hij tegengehouden, want de Schot kwam on
middellijk zelf op hem toe en zei waardig:
Heer Baron de Vaux van Gilsland, ik ben ge
komen om u te spreken.
Dat kan, antwoordde de Engelsman kort, als
u het niet te lang maakt tenminste. Ik sta hier
op bevel van de koning.
Wat ik te zeggen heb betreft de koning, her
nam Sir Kenneth. Ik ben gekomen om hem ge
zondheid te brengen.
De Lord van Gilsland keek de ander ongelovig
aan en zei, enigszins spottend: U bent toch geen
geneesheer, zou ik zo denken, heer Schot? U kunt
net zo goed zeggen dat gij Richard rijkdom
Sir Kenneth scheen die laatste woorden in het
geheel niet op prijs te stellen, doch verwaardig
de zich niet erop te reageren. Hij zei slechts:
Gezondheid voor Richard is rijkdom voor de Chris
tenheid. Maar ik heb haast. Dus vraag ik u op
dc man af: wilt u mij bij de koning toelaten?
(Wordt vervolgd)
jaren genoemd, heeft zich in de tien
jaren van zijn bestaan als een zeer
geslaagde instelling ontpopt.
Dr. A. A. Koolhaas te Amersfoort,
praeses van de generale synode der
hervormde kerk, noemde het een kind,
waarvan de moeder (de hervormde
kerk) ontzaglijk veel vreugde en wei
nig zorg heeft beleefd. En prof. dr.
H. de Vos te Groningen verklaarde
dat het seminarium diep wortel gescho
ten heeft in de hervormde kerk.
„Zelfs" van de kant der oud-semina
risten thans 623 in getal verze
kerde dr. M. de Jonge te Blija, dat
men dankbaar is op het seminarium
gewéést te zijn. Welke verzekering door
de aanwezigen prompt verkeerd werd
uitgelegd
Ja. aan spot ontbrak het niet, doch
evenmin aan dankbaarheid. „Laten
we geen grote woorden gebruiken",
had dr. Berkhof in het begin gezegd,
en daaraan heeft men zich gehouden.
„Het seminarium is geen ei van Co
lumbus", meende dr. De Jong, „het
seminarium heeft ook het buskruit niet
uitgevonden", liet hij er op volgen.
„Het seminarium is niet beter dan de
hervormde kerk zelf.
Het is een gebrekkige maar toch
een goede zaak. Wij willen vasthouden
aan het schriftwoord, dat wat bij de
mensen onmogelijk is, mogelijk is
bij God- Want vast staat, dat deze
voorbereiding tot het ambt eenvoudig
een weelde is, vergeleken bij de wijze
waarop dc kandidaten vroeger op dc
gemeenten werden losgelaten."
Waarom predikant?
Dr. Berkhof lichtte toe. waarom in
1949 de synode besloot om de semi
narieplannen tc verwezenlijken. Men
wilde de kloof tussen universiteit en
gemeente overbruggen. In oorlogstijd
had prof. dr. H. Kraemer hiertoe een
plan ontworpen: bij de uitwerking in
1949 speelde vooral prof. dr. S. F. H.
J. ^Berkelbach van der Sprenkel een
Zo kon in 1950 in het Eykmanhuis
van Kerk en Wereld to Driebergen het
eerste semester starten. Sindsdien zijn
telkens kandidaten in de theologie, die
na hun universitaire studie een leer-
vicariaat van vier maanden in de ge
meente hadden doorgemaakt, naar
Driebergen gekomen om daar ook vier
maanden te vertoeven-
Intussen zijn de meeste kandidaten
van traditioneel tot experimenteel ver
rijkt uit Driebergen vertrokken; vaak
zijn richtingstegcnstelllngen overbrugd
(het seminarium is geen cenheids-
worstmacliinc, zoals wel gesuggereerd
werd), en er zijn vriendschappen voor
het leven gesloten. Op het seminarium
komt het geheel der hervormde kerk
in zicht.
Ook de vraag waaróm men predi
kant werd. kwam aan de orde. In de
meeste gevallen bepaalt de sfeer van
het gezin deze keus. Soms de jeugd
beweging. In de eerste tijd gebeurde
het wel door oorlogsindrukken, later
gaf de naoorlogse opleving van de her
vormde kerk impulsen tot het predik-
dat vele marxistische leerstukken on
houdbaar zijn gebleken. Zo met
me de leer van de absolute ver
rning der arbeidersklasse. Zelfs de
wordt almeer prijsgegeven. Waarbij
stellig de ervaring met hier en daar
tot stand gekomen nationalisaties in-
rloed uitoefent.
poging om een relatieve verarming Een en ander komt aan het liberalis-
staande tc houden is niet geslaagd, tne ten goede. Vooral nu dit gebro-
De technische vooruitgang heeft ten ken heeft met de absolute afwijzing
gevolge, dat vele arbeiders hoger ge- van overheidsbemoeiing en niet meer
geen „proletariërs" meer.
Zo is de verwachting van prof. Zijl-
De vermeerderde welvaart, waarin stra niet ongegrond, dat socialisme
vele helaas nog niet alle ar- en liberalisme elkaar in de westerse
dat zij geen socialistische strijdlust overeenstemming. Het humanisme
meer ervoor te schamen,
men hem als een „Labourman" be
schouwt.
ze vakbeweging moet aan dit ver
schijnsel aandacht schenken. Wordt
er al niet gesproken over het in het
intellectuelen: „Een van de harde
BLIJVENDE ONMACHT
TNE gebeurtenissen van de afgelopen Als we de situatie van vandaag ver
dagen hebben de onmacht van gelijken met'die van de bewogen
de regering te Parijs getoond om dagen in mei 1958, is er wanneer
orde op zaken te stellen in Algerije, we kennis nemen van het interview
Toen generaal De Gaulle opnieuw met Massu wel enige overeen-
van het leger hem zelf naar voren onder de Europese bevolking van
hadden geschoven.
Algerije doen toenemen, om zich met
grote teleurstelling over de generaal, was er geen ernstige reden tot onge-
Dit was in wezen een compliment rustheid. Nu het tegendeel het geval
aan het adres van De Gaulle, omdat dreigt te zijn ondanks de lippen
hij er gezonde opvattingen op na dienst, die Massu in Parijs aan De
bleek te houden, die een werkelijke Gaulle heeft bewezen krijgen de
oplossing van het Algerijnse probleem ontwikkelingen in Algerije een
mogelijk zouden kunnen maken. alarmerend karakter. Temeer waar
Een jaar lang heeft het leger zich ook de zich gaullistisch noemende
niet openlijk met de politieke pro- Unie voor de nieuwe republiek in
blemen van Frankrijk en Algerije Frankrijk zelf in grote meerderheid
ingelaten. Nadat De Gaulle echter achter de extremisten staat,
zelfbeschikkingsrecht toekende aan De wijze, waarop Massu in Parijs is
de mohammedaanse bevolking van ontvangen cn het verontrustende
Algerije, was het hek van de dam. interview met Massu in de doofpot
En na de ernstige insubordinatie van is gestopt, versterkt de indruk, dat
de paraehutistengeneraal Massu kan de regering te Parijs, waarin Dc
er niet meer worden getwijfeld aan Gaulle toch zelf de leiding heeft, zich
de gezindheid van de Franse strijd- van haar onmacht bewust is.
krachten in Algerije.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Slochteren: J. Feunekes
te Zandeweer.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Murmerwoude: D. Slag
boom te 's Gravenzande; te Nieuwpoort:
G. Blom te Meerkerk.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Drietal te Amsterdam-Noord De
Elp Landsmeer: de dames M. dc
Boer te Vlissmgen, M. J. Hamel te Wor-
kum en M. C. Stubbe te Twisk.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Aagtekerke: A. Elshout
te Utrecht.
Bedankt voor Amsterdam-Centrum:
M Blok te Rijssen; voor Meliskerke:
Chr. van Dam te Rotterdam-Zuid; voor
Werkendam: P. Honkoop te Goes.
ambt. Nog altijd blijft het gezin een
sterke voedingsbodem, ook wel de per
soon van de predikant.
Volgens dr. Berkhof staan de stu
denten uit Utrecht het dichtst bij het
leven der gemeente. In Leiden speelt
het kritisch bijbelonderzoek een rol, in
Amsterdam de geseculariseerde grote
stad. Groningen is de universiteit van
de uitersten: hier komen zowel de ech
te plattelandsdominees vandaan als de
diepe wijsgeren.
Op knooppunt
Conrector De Jong merkte op, dat
het seminarium niet bedoelt de oplei
ding te vervangen; deze geschiedt aan
een der openbare universiteiten. Daar
voor is de hervormde kerk dankbaar.
Maar aangezien er niets conservatiever
is dan een Nederlandse universiteit,
heeft men het seminarium gesticht.
Het dient enerzijds tot concentratie op
het hart van het evangelie, anderzijds
tot concentratie op de harde werke
lijkheid, die wacht.
Het seminarium is geen vakschool
voor de praktijk; daarvoor dienen het
leervicariaat cn de eerste jaren in de
pastorie. Juist door dc concentratie ligt
het seminarium op het knooppunt van
wegen in de hervormde kerk.
Het seminarium bedoelt niet alleen
de kandidaten te vormen, die een „ge
ne" gemeente ingaan, maar ook hen,
in het schoolpastoraat, bij de radio,
het leger, het apostolaat enz. werk-
Protestants ziekenhuis
in Nijmegen kampt
met ernstig tekort
Het enige Protestantse ziekenhuis in
Nijmegen, het Wilhelmina Ziekenhuis,
heeft met ernstige moeilijkheden te kam
pen. Onder meer door gebrek aan vol
doende verpleegsters en door de concur
rentie van het hypermoderne r.k. univer
sitaire ziekenhuis, blijkt het sedert en
kele jaren niet meer mogelijk te zijn tot
een sluitende exploitatie te komen. In de
afgelopen twee jaar moest een beroep
op de gemeente worden gedaan voor het
verlenen van een subsidie van 60.000 en
ook voor 1960 is een dergelijke aanvrage
te verwachten.
Namens de fractie van de KVP, die
in de Nijmeegse gemeenteraad een abso
lute meerderheid heeft, is gisteren tijdens
de begrotingsbehandeling medegedeeld.
men aan deze subsidieverlening niet
onbeperkt medewerking meer wil blijven
verlenen. De eis is gesteld, dat het
ziekenhuisbestuur binnen een jaar of twee
met zodanige reorgani*atieplannen moet
komen, dat een sluitende exploitatie mo
gelijk is. Van KVP-zijde werd iiieraan
^suggestie verbonden dat het Nijmeeg
se Wilhelmina Ziekenhuis een dependance
gaat worden van het Diaconessenhuis te
Arnhem.
Studiedagen voor
film en televisie
caS.t„taticI?ting °ud-p°elgeest houdt in
samenwerking met de Stichting Film-
Stichting Audiovisuele
°P ka®teel Oud-Poelgeest te Oegst-
geest van 9 tot 11 februari film- en
televisiedagen voor predikanten, onder
wijzers. kerkelijke medewerkers, stu
denten en andere belangstellenden. Tij
dens deze dagen zal onder meer ge
sproken worden door prof. dr. J. P
Kruyt over de ontwikkeling van de W
derne massamedia en door de heer H.
Schaafsma over De opmars van de
televisie.
Advertentie
Lijm zonder klemmen met
van Ceta-Bever
