KONING-
RICHARD
Dibelius als vader
erenmaar
Leven van strijd voor de
christelijke vakbeweging
Twente blijft ijveren
voor een derde T.H.
Een woord voor vandaag
Kanttekening
2
WOENSDAG 20 JANUARI 1960
Reacties op een geschrift en
op een synodaal advies
Hoe fel de verschillende groe
pen in de Duitse Kerk tegenover
elkaar staan, blijkt wel uit een
hoofdartikel in het blad Kirche
in der Zeit" naar aanleiding van
de Berlijnse synode die op 24
januari zal beginnen. Het artikel
werd geschreven door Giinther
Heidtmann:
Op 24 januari begint de provin
ciale synode van de Evangelische
kerk van Berlijn-Brandenburg.
Hoewel deze synode, die is sa
mengesteld uit vertegenwoordi
gers van gemeenten in West-Ber-
lijn, maar ook van gemeenten in
de ..democratische sector" van
de stad en de DDR (Oost-Duits-
land) reeds onder normale om
standigheden de aandacht op zich
pleegt te vestigen, is dit nu in het
bijzonder het geval.
De oorzaak is bisschop Dibelius
die met zijn geschrift ..Obrigkeit"
als nimmer tevoren in het nieuws
is gekomen. Tevens heeft hij
zich daarmede geplaatst tegen
over zijn ambtsbroeders en ge
meenteleden die een weg zoeken
die in overeenstemming met
Schrift en belijdenis begaanbaar
is voor de gelovigen in de DDR.
De publicatie van zijn geschrift
s de daad
hoge,
kerk bekleedt
beuren meet
die hij
die e
positie in de
die het tijdsge-
zijn eigen nor-
de school van
Harnack gn Mommensen heeft ge
leerd.
De synode heeft de taak hem
de achting niet te onthouden, die
men hem reeds als een van de
belangrijke vertegenwoordigers
van de generatie van onze vade
ren moet schenken maar moet
tevens verklaren dat op grond van
de Schrift en het gezonde ver
stand vrijwel niemand in zijn voet
sporen kan treden.
Bisschop Dibelius, die eigenlijk
het liefst zich vereenzelvigt met
de wakkere vertegenwoordigers
van de jeugd heeft voor zichzelf
en voor zijn kerk een tragische
situatie geschapen. De krachten
en kringen in Oost en West die op
grond van de vele persberichten
streven naar een partijstrijd die
een politieke achtergrond heeft,
zien dit echter niet in.
Het is te hopen dat de gespan
nen gemeenschap tussen het ge
hele moderamen van de Berlijn-
Brandenburgse Kerk en haar bis
schop Dibelius niet ten koste van
de een of de ander zal worden
weggenomen. Hoewel het noodza
kelijk zal zijn om een ..elasti
sche werkgemeenschap" te vinden.
Waarom zou het niet mogelijk
zijn om naast de bisschop en de
voorzitter van het moderamen een
vertegenwoordiger van de synode
te plaatsen die hen beiden terzij
de kan staan en het vertrouwen
van zowel de bisschop als de sy
node heeft?
7n de Hervormde Kerk open
baren zich ook spanningen.
Heeft men zich lang beklaagd
over agitatie van bepaalde
rechtse kringen, nu komt de on
rust hoofdzakelijk van de kant
van vrijzinnigen. Het gevaar is
groot dat we de onrust over
schatten en al te zeer gaan den
ken in termen van tuchtproces-
sen. Daardoor zouden wij uit het
oog verliezen dat waarschijnlijk
de overgrote meerderheid in deze
kerk eerlijk een vorm van rus
tige samenwerking zoekt en niet
het felle conflict dat door som
migen geforceerd schijnt te wor
den. Maar of het nieuw jaar sar -
tikel van dr. A. de Wilde in het
driemaandelijkse tijdschrift voor
de predikant „Theologie en prac-
tijk" die rust zal stimuleren be
twijfelen we.
toch wensen uiten, mo
ge ook het volgende aan de
kerkelijke leiding ter overweging
aangeboden worden. De huidige
kerkbouwacties zijn voornamelijk
gericht op voorzieningen in de
nieuwe gebieden. Laat men het
oude platteland niet vergeten. Dit
raakt thans achterop. De ontvol
king. veroudering., geestelijke
verarming, waardoor o.m. Fries
land en Groningen thans lijden,
kan alleen gekeerd worden door
krachtdadige modernisering. Te
recht heeft een Groningse studie
commissie onlangs geprotesteerd
o.a. tegen de salariële discrimina
tie van het platteland. Ik zwijg
nu maar van de treinverbindin
gen. de Lauwerszee, de reizen
van de dorpsjeugd naar de mid
delbare scholen (verliespost op het
budget o.a. van ons. predikan
ten; waarom geen gratis school
bussen als in Amerika?); ik leg
alleen even de vinger bij de ach
terlijke outillage van het platte
land op kerkelijk gebied. Verval
len kerken en holle pastorieën
N°„
drukken op de kerk een stempel
van verouderdheid. De gemeenten
kunnen meestal zelf de vernieu
wing niet betalen, althans niet ten
volle. Ik zou willen voorstellen,
dat men over vijf jaar een mil
joenen-actie start voor de moder
nisering van de kerkelijke outilla
ge ten plattelande. Kan hierover
niet een discussie in de pers be
gonnen en volgehouden worden?
TAE kerk zou de kerk niet zijn,
U als er alleen perspectief-ver
heldering opgemerkt kon worden.
Duistere banken lageren breed,
altijd door; donkere koppen doe
men steeds weer op. Deining
bracht de .regencirculaire" van
het moderamen der Hervormde
synode. Prof. Smits tekende pro
test aan in een artikel, getiteld:
Synodale afsmeking der goden.
Het wandelde door de rechtse pers
en ontketende plaatselijke buien.
Mocht het gewoonte worden om
van synodewege advies te ver
strekken ten aanzien van het bid
den om bepaalde soorten weer,
dan zou het misschien aanbeveling
verdienen een commissie in te
stellen die ha grondig onderzoek
uitmaken moet welk type weer
voor het welzijn van de méérder-
heid van het Nederlandse volk
(ver kan men niet komen; pen
sionhouders en horeca-bedrijven
houden het altijd met de zon,
grasboeren en regenjasfabrikanten
opteren steevast voor vochtig
heid) het wenselijkste lijkt en die
voorts, om niet in onchristelijk
chauvinisme te vervallen, rond
vraag houdt over de planeet of het
voor Nederland af te bidden weer
type ook geschikt is voor het
totale planetaire welzijn. Mis
schien is het echter voorlopig nog
maar beter dit hele beleid over
te laten aan de Dirigent van wol
ken. lucht en winden en creatief
te antwoorden op de ..challenges"
die Hij zendt. Over challenges ge
sproken: onze westerse cultuur
dankt haar ontstaan aan de grote
uitdroging van de subtropische ge
bieden, die de energieksten naar
de gebieden van Nijl, Eufraat en
Tigris dreef; wie onder de jam
merende Sahara-herders had dat
kunnen voorzien?!
A. Stapelkamp overleden j Beroepingswerk
TN het Utrechtse Diaconessenhuis is gisteren overleden de heer A.
A Stapelkamp, oud-voorzitter van het C.N.V. en oud-lid van de
Tweede en Eerste Kamer.
1~\E overleden oud-voorzitter van het C.N.V., Stapelkamp, is 73 jaar
U geworden. En bijna heel dit lange leven heeft in dienst gestaan
van de christelijke vakbeweging. Hij is steeds een strijder geweest in
de eerste rijen, vooral in de eerste moeilijke en harde tijd. Maar ook
later, toen al veel bereikt was, heeft Stapelkamp pal gestaan. Want
de strijd ging verder. „Die strijd zal blijven", zei hij eens, „zo lang er
een christelijke vakbeweging zijn zal, omdat in elke samenleving de
zonde verwoestend werkt."
Reeds vroeg werd Stapelkamp ge
plaatst voor het sociale onrecht. Hij
werd 27 februari 1886 te Aalten in
een arbeiderrgezin geboren. Op 12-
jarige leeftijd ging hij de fabriek in.
Omdat het grote gezin thuis er best
wat geld bij kon gebruiken
Daar in de fabriek kreeg de christe
lijke vakbeweging spoedig zijn grote be
langstelling. Op zijn 14de jaar sloot Sta
pelkamp zich bij de christelijke vakbe
weging aan en werd adspirant-lid van
„Unitas."
Daar bleef het niet bij. Hij werd
secretaris van de afdeling Patrimo
nium, voorzitter van de Gereformeerde
Jongelingsvereniging en bestuurslid
van de Gelderse afdeling van de ge
reformeerde J.V.
Later trad hij op als afgevaardigde
van de A.R.P. in de gemeenteraad van
In 1911 stichtte Stapelkamp in zijn
woonplaats een organisatie van Clir.
Hoornbewerkers.
Secretaris
In zijn functie als secretaris van de
Christelijke Vereeniging van Hoornbe
werkers werkte hij mee aan de fusie
met de Christelijke Fabrieksarbeiders-
bond en later aan de oprichting van de
Nederlandse Christelijke Bond van Fa-
brieks- en Transportarbeiders, de tegen
woordige Christelijke Bedrijfsgroepen
Centrale.
Beroepen te Hoevelaken (toez.) P. F.
J. Lamens te Kamerik; te Nederhemert:
j T. Langerak te Vinkeveen; te Meppel:
H. de Noo te Jutrijp-Hommerts.
Berocpbaarstelling de heren A. van
Dorssen, Soerabajastraat 12 bis te
Utrecht en J. J. Duvekot, vic. te
's-Gravenhage, Frankenstraat 86 zijn
beroepbaar.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen de benoeming tot pre
dikant in algemene dienst (aanvullende
Êraktische opleiding): J. J. Thomas te
ïlversum.
In Twente en Oost-Gelderland staat
men als één man achter de plannen
om op het landgoed Drienerlo bij
Enschede de derde technische hoge
school in Nederland gevestigd te
krijgen.
Dit is de inhoud van een resolutie
die gisteravond in het verenigingsge
bouw Stork te Hengelo op een open
bare vergadering van het plaatselijk
actie-comité voor de Twentse T.H.
door honderden aanwezigen met luid
applaus is aanvaard.
De resolutie zal ter kennis van de
regering en de volksvertegenwoordiging
worden gebracht.
Tevoren hadden dr. W. Th. E. Kroe-
se, industrieel te Almelo, en de heer
J. A. Grotenhuis, vakbondsbestuurder
te Hengelo, uiteengezet hoe de kaarten
Zes studiebeurzen voor
Duitse universiteiten
De ..Deutscher Akademischer Aus-
tauschdienst" te Bonn stelt voor 1960 een
zestal beurzen voor Nederlandse studen
ten beschikbaar voor deelneming aan een
der zomercursussen van de universitei
ten in de Bondsrepubliek Duitsland of
in West-Berlijn. Het bedrag van een
beurs bedraagt 500 dm. Voor de beurzen
komen in de eerste plaats in aanmerking
studenten die Duits studeren en jonge
Duitse leraren, aldus een communiqué
momenteel liggen. Zoals békend is ge
ven door de overheid ingestelde com
missies van deskundigen in meerder
heid voorkeur aan de vestiging van
een universiteit in Deventer en die van
een T.H. in de IJmond.
Dr. Kroese zette uiteen, dat men rond
Deventer weliswaar een hele cirkel kan
trekken om aan te geven welk gebied
bij een instelling voor hoger onderwijs
is geïnteresseerd, en rond Enschede
eigenlijk maar een halve cirkel, maar
in deze halve cirkel ligt dan ook het
derde industriegebied van Nederland. De
heer Grotenhuis, wees, aan de hand van
vele cijfers, nog eens op het grote be
lang van een Technische Hogeschool
voor Twente en Oost-Gelderland.
Deze eerste openbare vergadering
stond onder leiding van mr. J. Jebbink
te Hengelo. Het ligt in de bedoeling,
dat ook plaatselijke comité's in En
schede. Almelo en Winterswijk worden
ingesteld. Doel is, nu ook de bevolking
bij de T.H.-plannen te interesseren.
Reeds eerder heeft een regionaal actie
comité contacten gelegd met de over
heid, nadat een stichting reeds jaren
lang de plannen voor een T.H. in Twen
te had voorbereid en verdedigd.
Associatie van
nieuwe vrijgestelde
Toe»
bij de Ned. Chi. Bond van Fabneks-
Transportarbeiders benoemd moest wor
den werd Stapelkamp aangewezen.
Op 1 januari 1920 werd hij secretaris
van deze bond en vestigde ziel in Den
Haag.
Hier diende hij dc Gereformeerde
Kerk van Den Haag-Oost als ouderling.
Het was uiet zo, dat Stapelkamp
daar in Den Haag nu achter zijn bu
reau bleef zitten. Integendeel. Hij hield
nauw contact met het arbeidersleven
en trok de afdelingen in.
Zo volgde Stapelkamp de ontwikke
ling van de bedrijfstakken op de voet.
In 1932 was hij één van de vijf can
didates die in aanmerking kwamen voor
de functie van algemeen secretaris van
het C.N.V.
Hij werd gekozen in de plaats van
Amelink, die lid van de Tweede Kamer
was geworden.
De eerste jaren in Utrecht, waar
hij a.r.-lid van de gemeenteraad, de
Provinciale Staten en later ook van de
Eerste Kamer werd, hield Stapelkamp
zich vooral bezig met de consolidering
van het verbond.
Ook besteedde hij een groot deel van
zijn tijd aan de werklozenzorg.
In 1935 volgde hij Kruidhof als voorzit
ter van het C.N.V. op.
In deze functie moest hij zich vooral
bezighouden met de zogenaamde tacti
sche problemen. Zo groeide onder zijn
bestuur de samenwerking lussen de
vakcentralen en de werkgevers.
Hij kreeg zitting in de besturen van
enkele bedrijfsverenigingen, in het Col-
NED. PROTESTANTENBOND
Benoemd tot voorganger te Hilversum:
R. C. v. d. Voet, herv. predikant te
Emmen.
OUD GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Lisse: B. Toes te Kinder
dijk en E. Dumarchie van Voorthuysen
lege van Toezicht op de Rijksverzeke
ringsbank en van de Ziektewet en ii
de Federatie van bedrijfsverenigingen.
In deze lichamen ontmoetten elkaar
de vertegenwoordigers van werkgevers
en werknemers. De samenwerking
bleek practisch mogelijk.
Vooral in de bezettingstijd bleek, dat
de juiste man aan het roer van het C.N.
V. stond.
De principiële houding van het C.N.V.
in oorlogstijd is bekend. Toen men zich
voor Woudenberg moest buigen, had bin
nen enkele weken 80 pet. van het aan
tal leden bedankt. Het C.N.V. liet zich
niet in het arbeidsfront inschakelen.
Er volgde een periode in de conce
tratiekampen van Schoorl, Buchenwalde,
Haaren en St. Michielsgestel.
Tweede Kamer
Na de oorlog, toen de moeilijke tijd
van de hervatting van het werk van de
christelijke vakbew ^ging achter de rug
was. werd Stapelkamp meer in de po
litiek betrokken. Hij nam de plaats in
van de in het kamp overleden Utrecht
se wethouder Botterweg.
Verder deed de overledene intrede in
de voorlopige Eerste Kamer en n;
verkiezingen van 1946 werd hij lid
de Tweede Kamer.
Begrijpelijk hield hij zich als volksver
tegenwoordiger vooral bezig met de so
ciale problemen.
Zijn rustig en overtuigend woord vond
steeds een goede ingang.
In 1947 droog Stapelkamp de voorzit
tershamer van het C.N.V. over
Ruppcrt.
In dat Jaar werden zijn grote verdiens
ten beloond door zijn benoeming tot rid
der in de orde van de Nederlandse
Bij het klimmen der jaren legde hij
vele functies neer. Maar onverflauwd
bleef zijn belangstelling voor de zaak,
die voor hem zo heilig was: de strijd
van de christelijke vakbeweging
de samenwerking met de werknem
Het was voortdurend zijn zorg, dat
steeds een nieuw geslacht opkomt, dat
de strijd van het verleden niet kent
en daardoor de betekenis niet ziet
de in die strijd verkregen vruchten.
Maar deze woorden van de overleden
oud-voorzitter van het C.N.V. zullen
steeds blijven naklinken:
„De strijd, die wij te strijden heb
ben, gaat niet alleen om materii"
maar ook om geestelijke goederen. De
arbeider heeft niet alleen recht op een
behoorlijke plaats aan de gemeen
schappelijke dis, maar hij moet naar
Christelijke opvatting, als mens Gods
kunnen leven.
Hij moet als vrije bedrijfsgenooi
kunnen samenwerken met de andere
groepen in het bedrijfsleven.
Dat blijft het strijdpunt."
Omdat N.O.V. aansluiting weigerde
i het ministerie
UW METGEZEL IN ELK SEIZOEN
Antillen en E.E.G. N.O.V.--leden kunnen lid
worden van N.V.V.-bond
De permanente vertegenwoordiger bij
de Europese Gemeenschappen te Brus
sel. dr. J. Linthorst Homan, heeft
opdracht van de regering van het
koninkrijk dinsdag de voorzitter van
de raad en de voorzitter,
missie van de Europese Economische
Gemeenschap doen weten, dat de
gering van het koninkrijk onderhande
lingen wenst te openen over de econo
mische associatie van de Nederlandse
Antillen met de Gemeenschap.
Dit verzoek is gebaseerd op een in
tentieverklaring, die bij ondertekening
van het E.E.G.-verdrag tussen de zes
lid-staten werd ui.gegeven en waarin
zij, gelet op de nauwe banden welke
de doelen van het Koninkrijk der Ne
derlanden samenbinden, zich bereid ver
klaarde dergelijke onderhandelingen te
openen.
^"ADAT het congres van de Neder
landse Onderwijzers-Vereniging
(N.O.V.) het voorstel van de meer
derheid van het hoofdbestnur der NOV
tot aansluiting van deze organisatie
bij het NW had verworpen, heeft
het verbondsbestnur van het NW
zo deelt dit mede zich beraden op
dc hierdoor ontstane situatie.
Het verbondsbestxiur heeft thans in
overleg met de bij het NW aangeslo
ten algemene bond van ambtenaren
de volgende besluiten genomen:
De Grootmeester van de Hospitaalridder van
Sint Jan van Jeruzalem dan? vroeg de Vaux. Hem
heeft men in verband met ketterij of zwarte kunst
nooit iets ten laste gelegd.
Maar hij is een schraapzuchtige vrek, wierp
Richard op, en het gerucht doet de ronde dat hij
de ongelovigen voordelen heeft verkocht die ze door
eerlijke strijd nooit zouden verworven hebben. Neen,
liever dan hem tot aanvoerder te kiezen kan men
het leger toevertrouwen aan Venetiaanse schipper*
of kooplui uit Lombardije.
Dan schiet nog maar één man over. vervolg
de de Vaux. wat denkt gij van de moedige Mar
kies van Montscrrat? Een goed krijgsman, wijs en
verfijnd.
Wijs? Noem hem liever listig, schoot de ko
ning uit, cn verfijnd zolang hij ergens in een vrou
wenkamer vertoeft. Hoe kunt gij zo iemand een
krijgsman noemen? Omdat hij sierlijk te paard zit
en zich opsmukt? Of omdat hij handig is in het
tornooi, waar de punten van de zwaarden afge
stompt zijn en waar men vecht met houten lansen
in plaats van met stalen? Weet u dan niet meer
hoe wij eens met ons drieën op de vlakte waren
toen een troep Saracenen op ons toekwam en her
innert u zich niet hoe ik toen zei: Zestig ongelo
vige honden voor drie Christen ridders, komaan,
dat durven wij aan?
Ja, knikte de Vaux. en ik weet ook dat de
Markies toen antwoordde dat zijn ledematen van
vlees waren cn niet van klei cn dat hij liever een
mensenhart dan een leeuwenhart In zich droeg.
Maar goed. ik zie nu hoe het met ons gesteld is.
Wij moeten niet hopen op het Heilig Graf te bid
den zolang Richard er ons niet naartoe brengt.
Pijn cn ongeduld ten spijt schoot de koning nu
opeens in de lach en riep: Dank u. Sir Thomas,
die schimpscheut heb ik verdiend. Soms is het goed
dat een plompe Noorse Lord er een koning kan
SIR WALTER SCOTT j
toe brengen zijn dwaasheid in te zien. Als de man
nen die u hebt genoemd niet stuk voor stuk be
kwaam waren mij te vervangen zou ik er mij niet
mee bezig hebben gehouden hen zo te beschimpen.
Ja. de Vaux. ik beken mijn eigenzinnigheid en
mijn eerzucht. In het leger der Christenen is onge
twijfeld meer dan één ridder dio beter is dan de
koning van Engeland en dus zou het goed zijn hem
met de leiding te belasten.
Hij kwam half overeind in het bed zitten, balde
nogmaals de vuist en vervolgde, eens te meer hef
tig:
Maar één ding wil ik u zeggen: als ooit iemand
het aandurft Jeruzalem te veroveren terwijl ik van
op een ziekbed werkloos moet toezien, zal ik niet
aarzelen hem direct na mijn genezing tot een twee
gevecht uit tc dagen omdat hij het waagde mijn
roem tc verkleinen en iets deed wat ik gezworen
heb zelf te voltrekken.. Maar wat is dat? Welke
trompetten klinken daar in de verte?
Die van de Koning van Frankrijk, geloof ik,
antwoordde de Vaux.
U hebt een slecht gehoor. Thomas, verbeter
de hem de vorst, hoort u dat geschetter en ge
schal niet? Dat zijn de Turken! Ik herken hun
kr ij gsgeschreeuw 1
Meteen sprong hij wild uit het bed en de Vaux
moest op al zijn kracht beroep doen om hem bin
nen te houden.
Je bent een verrader, hijgde Richard, toen
hij eindelijk de worsteling moest opgeven en zich
op het bed terug liet vallen, ik wou dat ik sterk
genoeg was om met mijn bijl je schedel te klie-
Dat wenste ik ook, zei de Vaux, ook al kost
te het mij dan het leven. Het Christendom zou er
mee gebaat zijn een dode de Vaux en een ge
zonde Richard te hebben.
Goed. ik weet dat je trouw bent. zei Richard
op een heel andere toon. neem mij mijn woorden
niet kwalijk. Ik gebruik boze woorden omdat de
koorts mij kwelt. Maar ga eens kijken welke vreem
delingen in het kamp zijn binnengedrongen, want
christenen. En kom het
Met ingang van 20 januari worden de
onderwijzers in de gelegenheid ge
steld lid te worden van de ABVA. Aan
zich op grond van dit besluit aanmel
dende leden zal worden geadviseerd
in afwachting van de resultaten van
het nader beraad, waartoe het hoofd
bestuur van de NOV van zijn congres
opdracht heeft gekregen, lid te blij
ven van de NOV. In die periode zal
dc ABVA van deze leden geen of
slechts een symbolische contributie
de oplossing hebben geleid, dan zal
in het raam van de ABVA worden
overgegaan tot de oprichting van
vakgroep onderwijzers.
Uniecollecte
Lijst 14 van de 81e Uniecollecte bevatte
de volgende bedragen:
Scherpcnzeel 419,36; Silvolde 192,—
Voorthuizen 700,—; Westendorp 495.—;
Breukelen 384,80; Vreeswijk 493,80;
Broek op Langendijk f 600,—; Hoofddorp
1.055,45; Muiderberg 206,25; Rijk
878,40; Barendrecht 1.924.70; Bar-
woutswaarder 226.47; Giessendam
101,23; Maasland 1.015,Oud-Beijer-
land 472,Oude Wetering 460,
Poortugaal 375,25: Streefkerk 1.000.—;
Ter Aar 300,51; Vianen f 309,21; Bigge-
kerke 103.—; Colynsplaat 258.84;
Nieuwerkerk 280.—; Veere 224,—; Wil
lemstad 330,55.
Totaal van 350 locale comité's 212.213.53
(vorig'jaar 188.188,77).
dat zijn geen klanken
mij dan vertellen.
De Vaux keerde zich om en verliet de tent. zich
met grote stappen verwijderend en bezield met het
vaste voornemen zo spoedig mogelijk terug te ke
ren. Voordat hij vertrok, gaf hij de bedienden ech
ter opdracht de vorst beter dan ooit in het oog
te houden, hen dreigend dat hij hen persoonlijk
verantwoordelijk zou stellen wanneer de goede Ri
chard tijdens zijn afwezigheid iets mocht overko-
De staatssecretaris
Scholten heeft aan twee letter-
een opdracht verleend op het
d>
opgedragen een studie te schrijven
'c I over de psalmberijmingen en de schrif-
bchotten tuerlicke Lofsaneen van Marnix
HOOFDSTUK VII
Letterkundige opdrachten
Een grote groep Schotse krijgers had zich bij ic„ndi<»i
het leger der kruisvaarders aangesloten en zich on-1 «„hip.?
Her hot hevol D.-„1j geDied
Engeland, met wie zij zich, alle onderlinge twis-1
ten ten spijt, meer verbonden voelden dan welke
andere monarch dan ook. Engelsen
de eiland
ten in beide landen goederen en enkelen zelfs had- ,ol n,
den wederzijdse huwelijken gesloten, waardoor de ieven
oude banden nog sterker I
c I St. Aldegonde (1540—1598). Dr. N. C. H.
h bUren' b;z=-Wijngaard, te Nijmegen heeft opdracht
enkelen zelfs had-1 lotv £ct ,chrijven vai een studie^ over
ten, waardoor deieVen, werk en betekenis van de dich-
aangehaald. |jer en toneelschrijver Jan Harmcnsz
(Wordt vervolgd) Krul (1601—1664).
Andreas zag de Heiland als de Messias, Philippus als degene
„van wie Mozes en de profeten heeft gesproken". Nathanael
gaat nog een stap verder en zegt: „Gij zijt de Zoon van God,
de Koning van Israël."
Kunnen wij ons nog wel stellen achter deze uitspraak? Zeker,
met het eerste gedeelte zullen de meesten van ons geen moeite
hebben. De kerk heeft door de eeuwen heen geloofd dat
Christus de Zoon van God is. Maar die laatste uitdrukking:
Koning van Israël? Wij spreken wel van Heer der Kerk en
Koning over de wereld. Maar is Christus voor ons nog altijd
de Koning van Israël? En dat is Hij toch. Nergens in de
Bijbel lezen we dat Hij is afgetreden. Zijn volk heeft Hem
verstoten als Zoon van God, maar Hij blijft Zijn rechten
behouden.
Iedere daad van antisemitisme is in werkelijkheid tevens de
verloochening, zo niet vervloeking van de Koning van Israël.
Een Jood kan zelfzuchtig zijn als iedere Nederlander. Hij i
kan een bedrieger, geniepig of wat al niet zijn. Maar hij is
dat alles niet omdat hij Jood is, maar omdat hij mens is. Wie
het hem als Jood aanwrijft, slaat Christus in het gelaat. Want
Hij is nog altijd Koning en Hij zal Zijn troon beklimmen.
HALVE WAARHEDEN
TIET was welhaast onvermijdelijk:
opnieuw is het Zeeuwsch Dag
blad onderwerp van discussie ge
worden. De anti-revolutionaire Sta-
tencentrale Middelburg, niet gerust
over de gang van zaken bij dit blad,
heeft de heer Jacq. de Smit, direc
teur van het Zeeuwsch Dagblad, ge
legenheid gegeven zijn visie op de
gang van zaken uiteen te zetten in
een besloten vergadering. Een socia
listisch dagblad heeft kans gezien een
verslag van het besprokene te be
machtigen, en dus heeft het bestuur
van de Statencentrale zich genood
zaakt gezien het besprokene via een
communiqué publiek te maken.
Men kent de gang van zaken: met
ingang van 1 oktober 1958 is het pro
testants-christelijke Zeeuwsch Dag
blad een kopblad geworden van het
Algemeen Dagblad. Een kopblad wil
zeggen: verreweg het grootste deel
van de inhoud der beide bladen is
gelijk de redactie van het
Zeeuwsch Dagblad kreeg slechts ge
legenheid enkele pagina's zelf te
vullen met specifiek protestants-
christelijk nieuws. Onder het laatste
begrepen een dagelijks hoofdartikel,
waarin het protestants-christelijk ge
luid kon worden kenbaar gemaakt.
Over deze samensmelting van ijzer
en leem hebben we op 1 oktober 1958
onze bezorgdheid uitgesproken dat
die bezorgdheid geen zwaartillerij
was blijkt nu weer uit de vergade
ring der genoemde Statencentrale.
Wij geloven nog altijd niet, dat een
protestants-christelijk dagblad een
protestants-christelijk dagblad kan
blijven wanneer de redactie gedwon
gen wordt gebruik te maken van het
zetsel van een „neutraal" dagblad.
Hoezeer de redactie van het protes
tants-christelijk blad ook haar best
doet! We geloven ook niet dat een
redactie een reële kans krijgt, als
zoals in dit geval de N.V.
Zeeuwsch Dagblad in meerderheid
eigendom is van het liberale N.R.C.-
Algemeen Dagblad-concern en de di
recteur van dat concern optreedt als
gedelegeerd commissaris van de N.V.
Zeeuwsch Dagblad. Hoe goed ook de
bedoelingen mogen zijn!
Dat de ontwikkeling ons als christen
journalisten met zorg vervult, is dui
delijk. We zouden er op deze plaats
echter niet op teruggekomen zijn als
niet ook de naam van ons blad ge
noemd werd in het hierboven ge
noemde communiqué. De heer De
Smit heeft namelijk die naam ge
noemd in zijn exposé van het gebeur
de. Daarbij heeft hij een voorstelling
van zaken gegeven die getypeerd
kan worden als „de halve waarheid".
Helaas kunnen halve waarheden on-
GROTERE WELVAART
der omstandigheden erger zijn dan
hele leugens.
De heer De Smit heeft het doen
voorkomen, alsof de leidende figu
ren van het Zeeuwsch Dagblad, na
vele jaren van moeilijk getob, zich
hebben gewend tot de leidende figu
ren van het dagblad Trouw en ons
blad, dat zij daar de nood van hun
blad hebben uiteengezet, maar dat
zij de kous op de kop hebben ge
kregen: „Niet bereid het Zeeuwsch
Dagblad te helpen", zo staat in het
communiqué.
De waarheid is, dat de leiding van
het Zeeuwsch Dagblad in een ver
verleden (de eerste jaren na de oor
log) eens contact heeft gehad met
ons blad van een noodsituatie
werd toen niet gesproken. In een
minder ver verleden (omstreeks
1952) is er opnieuw contact geweest,
maar ook toen is niet gesproken
over een noodsituatie slechts een
zeer beperkte vorm van samenwer
king, overname van artikelen onder
andere, is ter sprake geweest. Daar
na is er geen contact meer gezocht.
Toen de geruchten over de fusie
Zeeuwsch Dagblad-Algemeen Dag
blad begonnen door te sijpelen, is
door het dagblad Trouw contact ge
zocht met de leidende figuren van
het Zeeuwsch Dagblad. Toen werd
wèl de noodsituatie uiteengezet,
maar de plannen voor samenwerking
met het N.R.C.-concern waren al in
een beslissend stadium vermoede
lijk was het contract al getekend.
Deze bespreking werd niet bijge
woond door de heer Jacq de Smit!
Een nog ergerlijker insinuatie ligt in
de zin, dat ook de dagbladen Trouw
en De Rotterdammer gedrukt wor
den op de persen van de N.R.C.
Alsof het een iets met het ander te
maken heeft! Helaas heeft De Rot
terdammer in deze jaren na de oorlog
nog geen eigen technisch bedrijf kun
nen opbouwen maar haar redactie
is gelukkig volkomen onafhankelijk
van welke liberale krant ook en in
haar zakelijke leiding heeft ons blad
met niemand anders rekening te
houden dan met onze eigen begin
selen. En datzelfde geldt voor het
dagblad Trouw! Hoe anders het (he
laas) is bij het Zeeuwsch Dagblad,
wij hebben het u hierboven uiteenge-
De „voorlichting" die de heer De
Smit gemeend heeft te moeten ge
ven, wierp een smet op ons blad
een smet die gelukkig gemakkelijk
uit te wissen is. Méér echter werpt
zij een smet op de heer De Smit
zelf en op andere leidinggevende fi
guren bij het Zeeuwsch Dagblad.
TAE politiek van vrede en voorspoed,
die president Eisenhower in het
laatste jaar van zijn tweede ambts
termijn wil voeren, heeft hem be
paald niet verleid tot het doen van
onberaden stappen. De begroting, die
hij bij het Congres heeft ingediend,
getuigt van het tegendeel.
Het veranderde klimaat in de inter
nationale betrekkingen, het voorne
men van de Sowjetunie, 1,2 miljoen
militairen naar huis te sturen, zij
hebben niet geleid tot het verminde
ren van de inspanningen, die de Ver
enigde Staten zich ook in het ko
mende begrotingsjaar willen getroos
ten om de vrije wereld te beveili
gen tegen een onverhoedse aanval.
Toch staat de begroting in het te
ken van het nieuwe karakter, dat de
worsteling tussen Oost en West als
gevolg van het optreden van Chroesj-
tsjef heeft gekregen. De economi
sche activiteit zal nl. op recordni
veau het nationale inkomen met
30 miljard dollar en de inkomsten
tot 84 miljard doen stijgen.
Dit is van groot belang, omdat de
Sowjetunie sinds vorig jaar voorna
melijk met economische middelen
wil trachten, de landen van de vrije
wereld te overvleugelen. Het is dan
ook goed, dat men zich in de Ver
enigde Staten bewust is van de ernst
der situatie, waarin Chroesjtsjef de
gehele vrije wereld heeft gemanoeu-
Het zou echter verkeerd zijn, wan
neer het streven naar meer welvaart
het voornaamste thema zou worden
in het wereldwijde debat tussen Oost
en West. Men moet bereid zijn een
deel van die welvaart te bestem
men voor de verdediging van de be
ginselen, die haar mogelijk hebben
gemaakt.
Deze bereidheid vindt men bij Eisen
hower en zij klinkt door in de be
groting, die hij aan het Congres heeft
voorgelegd. Zij blijkt ook in het feit,
dat de president zijn Europese bond
genoten, die economisch op eigen
benen behoren te kunnen staan, niet
aan hun lot overlaat bij het organi
seren van hun verdediging.
De internationale aspecten van
Eisenhowers begroting zien er ge
ruststellend uit. De Democratische
meerderheid in het Congres zal de
president in dit opzicht weinig moei
lijkheden bezorgen, tenzij zij uit pro
pagandistische overwegingen nog
meer geld willen uitgeven, zoals vo
rig jaar het geval was. De ontwik
keling van de internationale situatie
zal wat dat betreft van beslissende
betekenis zijn.
Defensie helpt bij
schoolbouw buiten
straal jagerzóne
In de gemeente Jelsum (Friesland) is
enige ongerustheid ontstaan in verband
met de ligging van de school voor
openbaar lager onderwijs nabij de vlieg
basis Leeuwarden.
Ook wordt bij het onderwijs in ernsti
ge mate hinder ondervonden van het ge
luid der straaljagers.
Hoewel dit laatste euvel zich ook el
ders voordoet, en niet altijd te vermij
den is, heelt de minister van defensie
Uniecongres S.S.R.
te Delft
Op woensdag 10, donderdag 11 en vrij
dag 12 februari wordt in Delft een con
gres gehouden van alle S. S. R.-afdelin-
gen in ons land. Dit uniecongres wordt
georganiseerd door de reformatorische
studentenvereniging Societas Studioso-
rum Reformatorum, afdeling Delft.
zich in dit bijzondere geval bereid ver
klaard bij te dragen in de kosten van
het oprichten van een nieuw schoolge
bouw op een plaats waar geen aanlei
ding voor bijzondere ongerustheid kan
bestaan, zo wordt van de zijde van het
departement meegedeeld.
