Schrikkeljaren
aller lanclen, verzamelt u"
Twee boeken over de luchtvaart
^Qobbenbevolk'mcf
groeit in Zeeuwse wateren
ZONDAGS-
BLAD
3lituiu? CcihsctK (ffoarnnl
ZATERDAG 16 JANUARI 1960
Op 12 Juli internationale reünie in Purmerend
jarige HiIv
Haringman,
„Wat ben ik eigenlijk begonnen?! 't Wordt
hoog tijd dat ik assistentie krijg, 't Werk
groeit me anders beslist over de kop. Als
ik geen vrouw had die alles doorlas kwam
ik er nu al niet meer uit".
Met deze korte, snel achter elkaar uitge
stoten zinnetjes begroet hij ons, de 51-
i free lance journalist Maximiliaan Godfried
ichtig op Prof. Dondersstraat 21 en telefonisch
te be.reiken onder nr. 9550 (kengetal 2950).
Dan drukt hij ons stevig in een gemakkelijke stoel, presenteert
sigaren, sigartten en lucifers en bedelft ons vervolgens bijna
onder de briefkaarten, brieven, krantjes en sluitzegels, die alle
maal een uitvloeisel vormen van een idee, waarmee hij al lang
rondliep en dat hij op een goede dag plotseling begon uit te
werken.
„Waarom", zo had hij zich reeds zo vaak afgevraagd, „kan ik
elk jaar op 24 maart m'n verjaardag vieren? En waarom kunnen
nog honderden miljoenen andere mensen elk jaar hun geboorte
dag herdenken? Behalve al diegenen, die het levenslicht zagen
op 29 februari dus op een schrikkeldag?
Natuurlijk, zo re-
deneerde Haring- gsj - Z
man verder, „je Ml
hebt nu eenmaal rutnuiHiTr
maar één keer in
de vier jaar een
schrikkeljaar. En ül»BËe
in dit besef stelt sf W
menig schrikkel- - '"fwBÈtk V<'
jarige zijn vierdag - jSfc
in de tussenliggen- m.
de jaren dus maar -
op 28 februari of -"V
1 maart. Toch kan S
dat voor hun ge-
voel nooit het ech- -. M
te zijn. Ze missen H-«ïwM Jagf
iets. Er is e'en |0|-^ i P 's
hiaat. Een manco. a^j-3 'v -
aan welks bestaan - .É&BÊË
ze soms nog op Twjfthft'v
pijnlijke Sa
herinnerd worden whBSBSÜ
door plagerijen uit
de familie- en
vriendenkring.
Zou het dus zo
dwaas zijn, als
aan die schrikkel-
jarigen eens wat
compensatie gebo
den werd? Bijvoor
beeld, eenmaal in
Initiatief van journalist gaat
rollen als een sneeuwbal
speeld. De muziek is van de Ha
genaar Frans Wijnberg, terwijl
een zekere Ben Jamin de tekst ver
zorgde: drie coupletten met een
refrein. Het eerste couplet luidt:
Eens in de vier jaren vieren
[we feest,
Drie jaren zijn we niet jarig
geweest
Schrikkeljaardag is vierdubbel
festijn
Omdat we die dag toch heus
[jarig zijn!
Wanneer men kennis neemt
van de inhoud van sommige brie
ven kan men nogal eens ontroerd
worden. Zo lazen we er o.a. een
van een Spaanse spoorwegbe
ambte uit Alicante, die schreef,
helaas vermoedelijk niet naar
Purmerend te kunnen komen om
dat hij geruime tijd in een sana
torium verpleegd moet worden.
Maar misschien dan over vier
jaar, daar voor hem het reis
geld nimmer een bezwaar be
hoefde te zijn. Of hij nu al vast
lid mocht worden, want hij had
zich tot dusver steeds diep onge
lukkig gevoeld als hij aan z'n ver
jaardag dacht.
Een Duitse schrikkeljarige uit
Bodenkïrche tbij Keulen) schreef:
„Wunderbar! Wir kommen mit
vi^r Personen!"
De oudste
hij er", concludeer
de Haringman voor
zich zelf. „Deze
gedachte moet uit
gedragen worden!"
als persman niet voc
problemen stelde. Links en rechts
spuide hij eens wat via collega's,
onder wie er heel wat waren, dié
aan éen grap dachten. Maar som
migen lanceerden toch een be
richtje. En toen dat ook doordrong
tot het gemeentebestuur van Pur
merend, waar men met plannen
rondliep om van 1116 juli a.s.
het 550-jarig bestaan als stad te
gaan vieren, zocht de burgemees
ter, mr. R. Kooiman, contact met
Haringman, wat leidde tot liet be
sluit dat Purmerend op 12 juli als
gastvrouwe van de schrikkeljari-
gen zal optreden.
„Zullen het er véél zijn?", vroe
gen we onze collega.
„Als ik af mag gaan op de reac
ties. die ik tot dusver mocht ont
vangen, belooft het nog al wat.
Vergeet niet, dat er alleen al in
Nederland zo'n 6000 mensen wo
nen, die op 29 februari werden ge
boren. Dat aantal groeit nog
steeds, daar er elke vier jaar
meer bijkomen dan er afgaan.
Hoeveel er van hen in vier jaar
overlijden, weet ik niet, maar ik
kan wel vertellen, dat er telkens
circa 600 kinderen op 29 februari
worden geboren België en
Luxemburg tellen samen, volgens
globale schattingen. 4000 schrikkel
jarigen, Frankrijk 38.000, Enge
land 40.000, West-Duitsland 50.000,
Italië 23.000, Spanje 19.000, Zwit
serland 4.000, Scandinavië 7.000.
de Ver. Staten 1% miljoen, Zuid-
Amerika 0,9 miljoen, Australië
12.000 en Zuid-Afrika 3000. Mén
neemt aan, dat er op de wereld
rond twee miljoen schrikkeljarigen
zijn. Van die buitenlanders
den we er ook graag er~
Purmerend ontmoeten.
De Hilvt
Hi
journalist M. G.
ikele jaren geleden
elde trok tegen het bedrog der
istrologen en sommigen van hen
mtmaskerde door zich te bedienen
■an schrikkeljarigen. Zó eigenlijk
■ijpte bij hem de gedachte eens wat
deze „misdcelden".
van „Schrikkèljaar" ter kennisma
king. Dat werkt prima. Getuige de
stapels post, die voortdurend bij
me binnenkomen.
I k kom
En de 92-jarige mevrouw Fran-
ke-Hartkamp. huize „Rusthoeve"
in Purmerend, wilde graag we
ten, of zij wellicht de oudste
schrikkeljarige in den lande was.
Aanvankelijk meende Haringman
bevestigend te kunnen antwoorden,
totdat een brief uit Vlaardingen
liet weten, dat de oud-marineman
H. J. Raar, Zwartjanstraat 104 te
Rotterdam (momenteel verpleegd
bij zijn dochter mevrouw G. F.
van Cotthem-Raar, Bergweg 209'
op 29 februari a.s. 96 jaar hoopt
te worden!
Voorts woont in Rotterdam nog
een schrikkeljarige. die zich voor
genomen heeft de organisatie
voor allé reünisten in de Maas
stad op zich te nemen. Het is
de heèr J. Ooteman, Goudserij-
weg 182A, tel. 23093. Hoe meer
Rotterdammers op 12 juli om 11
uur 's morgens in de kantine van
de veiling te Purmerend present
zijn, hoe liever het hem is. Op
dat uur en die plek heeft nl. de
begroeting door het gemeentebe
stuur plaats, met o.m. als at
tractie de geweldige veemarkt, die
daar elke dinsdag gehouden wordt.
Tweelingen
Schrikkeltweelingen blijken er
er ook nog te bestaan. Nog maar mg z
kort geleden repatrieerden nl. uit ringman.
Andere landen
dere landen in de
hun kranten verschenen eveneens
berichtjes met kopjes erboven als
„Année bissextile", „Leap year"
en „Schaltjahr", wat allemaal
„Schrikkeljaar" betekent. Met als
gevolg, dat de verzoeken om in
lichtingen uit tal van landen eerst
druppelsgewijs, maar al gauw
steeds veelvuldiger, naar Hilver
sum begonnen te stromen. En nu
weet hij er amper nog raad mee!
Nu ja. Haringman is een ge
wiekste jongen, die zich niet voor
één gat laat vangen. Dus wist hij
natuurlijk toch wel wat hij doen
moest om alles in goede banen te
leiden. De enige sta-in-de-weg
vormden slechts de duiten. Of lie
ver: het gebrek daaraan. Gelukkig
daarom, dat het gemeentebestuur
van Purmerend hem wat contan
ten verschafte om de aanloopkos-
kosten te betalen. Waartoe o.m.
behoort de uitgifte van een blaad
je, dat de naam „Schrikkeljaar"
draagt. In november verscheen al
het eerste nummer. En het twee
de kwam de vorige maand van de
pers. Het ziet er keurig uit. be-
vr.t vier pagina's leesstof op uit
stekend papier en wordt verstrekt
tegen 3 per jaar door drukke
rij Cuperus in De Bilt.
„Op deze wijze", aldus Haring
man. „kunnen we alle toekomsti
ge reünisten op de hoogte houden
van de dingen die komen gaan
Ook de buitenlanders, daar er
tevens mededelingen in het En-
3els, Frans en Duits in worden ge-
aan. Schrijft iemand me, dat hij
meer wil weten van hetgeen hij
over onze reünie in zijn krant las
(of van kennissen hoorde), dan
■turen we hem één exemplaar
Er zijn er heel wat, die zon
der naar .de kosten te informeren,
enthousiast schreven: „Ik kom be
slist!" of „Wir kommen be-
stimmt". En dat is prachtig.
Maar men moet er natuurlijk re
kening mee houden, dat men de
reis naar Purmerend zelf moet be
talen. Ook als men 's avonds wil
dineren en overnachten is dit voor
eigen rekening. Purmerend biedt
's middags aan alle schrikkelja
rige reünisten wel een gratis
lunch aan en kosteloze toegangs
bewijzen voor de in de week te
houden feestelijkheden. Doch ver
der kan men uiteraard niet gaan.
Hetgeen nu ook weer niet zo heel
erg is, omdat zulk een «reünie ten
slotte maar eenmaal in de vier
jaar gehouden wordt.
Als de heer Haringman wat in
zijn paperassen graait komt hij tot
de ontdekking, dat Rotterdam tot
dusver wel heel goed reageerde.
Van ruim 40 schrikkeljarigen daar
kreeg hij nl. al bericht. Idem uit
Amsterdam. -En uit Den Haag
meldden zich al 15 schrikkeljari-
„In de
N.-Guinea twee kinderen uit één
gezin, die op dezelfde dag werden eersle Piaa
geboren en 29 februari 4 jaar ho- de organisatie,
pén te worden. Ze wonen thans te h voorai „0k
Overveen. Van Schrikkeldrielingen
of -vierlingen bleef Haringman tot voor die schrik-
nu tot onkundig. Behoudens dan kcljarigen, die
in het geval van die grappenma- ko_
ker, die hem opbelde met de £raag zouden Ko
Vraag, of een schrikkeldrieling men, maar de reis
ook welkom was op de Internat. nlet kunnen be-
Reünie te Purmerend. Toen Ha-
ringman even sprakeloos was om talen. En verder
dit verzoek te verwerken liet de om de deelnemers
leukerd weten, dat hij het oog reünie een
had op z'n jonge honden.
Op onze vraag of het tevens de pakje sigaretten
De oudste schrikkeljarige hier te lande is vermoe
delijk de heer H. J. Raar, een oud-marineman die
veertien jaar in de „Oost" doorbracht en jaren
geleden al gepensioneerd werd als majoor-bottelier.
Mèt zijn Atjeh-onderscheidingen hoopt, ook hij
straks nog in Purmerend te kunnen verschijnen.
Hij woont in de Zwartjanstraat 104 te Rotterdam
maar vertoeft thans bij z'n dochteromdat hij er
dezer dagen niet zo best aan toe was. Maar ja,
als je 29 februari 96 mag worden
ft-*-*-*-*-*-*-A-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*
Blijkens de binnengekomen brieven
meldden zich tot dusver van Rotterdam
uit de meeste schrikkeljarigen. Maar
daar woont dan ook de heer Ooteman,
Goudserijweg 182.4, die evenals de heer
Haringman over organisatorische kwali
teiten blijkt te beschikken. Dit is een
hoekje van een vergadering, die jl. dins
dagavond weer in de Maasstad werd
belegd met het oog op de komende
bedoeling is een vereniging-
vèn schrikkeljarigen op te rich
ten kregen we een ontkennend
bescheid. „Vrijgezellen hebben zo
iets wél gedaan, maar daar ligt
bet toch even anders. Vele vrij
gezellen zijn immers vrijgezel uit
vrije wil. Maar als een mens op
29 februari geboren wordt ge
schiedt dit geheel buiten zijn wil
om. Intussen gaan de gedachten
wel uit naar Centrum voor Schrik
keljarigen, waarbij men dan ook
diverse buitenlanders zou willen
betrekken".
Week na week gaat Haringman
nog steeds voort met zijn bericht
geving in buitenlandse bladen. Hij
zoekt daartoe collega's in de Ver.
Staten, Engeland en nog heel wat
andere landen. Via de Ned. Ver.
voor Vreemdelingenverkeer ont
ving hij verder een verzoek van
de Amerikaanse radiozender
A.F.N. te Bremen om nadere in
lichtingen. „Dat betekent een
mooié propagandist erbij" merk
te hij niet-ten onrechte op. Want of een flesje eau de cologne te
nadat hij onlangs voor de NCRV hler,oe iets wi,
diverse mededelingen had gedaan
kreeg hij al gauw de boodschap storten bij de Ned. Midden-
thuis'v dat er een geweldig pak standsbank, ten name van de
post op hem stond te wachten, stichting Internat. Perssyndi-
WH een bewijs, hoe gevoelig vele
schrikkeljarigen voor die reünie A
zijn. Sommige mensen sturen kentehjkheid van de begunstig-
zelfs brieven van 4 tot 6 pagina's den doen."
waarin ze hun hele
levensloop vermei
den. En dan slui I'
ten ze tevens dik Ij
wijls nog hun foto' HHj^B 4
én geboortebewij fBiawMt- v' -W i
zen erbij in. HHB' - J*
Ten slotte is ei sk
nog een anden
kant aan deze zaak
cieel dan idèëel ge-
den. Haringman
wordt namelijk ook
overstroomd met
aanbiedingen van
orkesten om de ge
zelligheid te ver
hogen; voorts door
verzoeken van in
dividuele artiatèn
die gaarne allerlei
stunts ten beste
willen geven. Én
z?lfs een bekend
hotel in Amster
dam hield zich
aanbevolen voor de
klandizie.
JOG altijd, leven in de wateren tussen de Zeeuwse en Zuid-
Hollandse eilanden de honderden zeehonden onbewust van de
igrijpende gevolgen, die het Deltaplan ook voor hen zal hebben
Iun belangrijkste jachtgebieden in het zuiden van Nederland de
litgestrekte Oosterschelde en de wat minder grote Grevelingen
:ullen immers van de zee worden afgesneden. De Zeeuwse robben
-.ouden indien ze tot beseffen in staat waren dit bijzonder
betreuren Want juist deze jachtgebieden, en dan vooral de.
Oosterschelde, zijn zeer gewild bij de zeehonden. Terwijl overal
elders in Nederland de 'robbenstand zienderogen terugloopt, doet
zich in de Oosterscheldezelfs het merkwaardige feit voor, dat het
aantal zeehonden toeneemt!
Oosiersclielde zeer gewild jachiierrein
Purmerend hopen te trekken. Uit
Leiden voorlopig vijf. uit Utrecht
2. uit Groningen 3, uit Haarlem
3. uit Kampen 3 en voorts uit vele
andere plaatsen als Pernis. Pa-
pendrecht, Pijnacker, Kwintsheul,
Leidschendam enz. enz. Iedere ge
gadigde ontvangt van Haringman
een briefkaart, waarop men. als
schrikkeljarige z'n naam en adres
moet invullen, alsook het aantal
personen, dat men denkt mee te
brengen. En deze kaarten dienen
te worden opgezonden naar Pur
merend, opdat men daar een goed
inzicht kan krijgen in de extra-
drukte, die 12 juli tegemoet kan
worden gezien.
Er zal die dag ook een Schrikkel-
jarenmars worden gezongen en ge-
Alles over Straalvliegtuigen,
door Hugo Hooftman. Uitgave
La Rivière en Voorhoeve, Zwol
le.
Het straalvliegtuig heeft het
luchtruim veroverd en 'vandaar
dat mèt dit boek een goede gooi
is- gedaan. De schrijver, die al
vijftien luchtvaartboeken op z'n
naam heeft staan, gaat in op de
voorgeschiedenis van de „jet",
geeft foto's en bijzonderheden van
bekende en onbekende straalvlieg
tuigen van velerlei nationaliteit en
tracht- tevens een blik in de toe
komst te werpen. Dat de Brit Sir
Frank Whittle de uitvinder van
de straalmotor is, zullen velen
heer Haringman. ,^4ls rnyn t rou
l lang over het hoofd gegroeid."
wellicht weten. Maai- dat Heinkcl.
een van de grootste vliegtuigbou
wers van deze eeuw. reeds voor
de oorlog de eerste, zij 't nog pri
mitieve straalmachine de lucht in
bracht, is waarschijnlijk minder
bekend. Heinkel pionierde samen
met niemand minder dan Von
Braun, die na de oorlog in de
Verenigde Staten verzeilde en
thans als de grootste rakettenspe-
cialist van het Westen geldt. Noch
Hitier, noch Göring, noch de nuk
kige generaals van de voormalige
.Luftwaffe" zagen er aanvanke
lijk iets in. Ze schoven het pro
ject op de lange baan met Von
Braun's raketten gebeurde trou
wens het zelfde! en kregen er
pas belangstelling voor, toen de
oorlog voor hen verloren was.
Men huivert nu nog bij de ge
dachte dat het de Duitse lucht
machtstaf slechts aan visie heeft
ontbroken. Indien deze wel aan
wezig was geweest. m.;..w.: als
Hitier zijn enorme technische
voorsprong op de geallieerden had
uitgebuit, dan kan rtien betwijfe
len. of Duitsland de suprematie
in de lucht had kunnen verliezen
Een goed gedocumenteerd boek,
dat enige luchtvaartkennis vereist,
met veel en dikwijls ook bijzonder
fraaie illustraties en met een ver
helderende beschouwing over de
tragiek van de eerste „Cornet",
het Britse straalpassagiersvlieg-
tuig, dat met veel fanfares de
lucht in raasde, doch door ramp
na ramp getroffen werd.
Vlucht 714 antwoordt niet
meerdoor John Castle en
Arthur Hailey. Uitgave Zuidhol
landse Uitgevers Mij., Den Haag
Vlucht 714 tussen Winnipeg en
Vancouver wordt uitgevoerd met
een viermotorig passagiersvlieg
tuig. Onder de passagiers treden
ernstige verschijnselen van voed
selvergiftiging op na het gebruik
van een bepaald gerecht. Ook do
beide piloten hebben ervan gege
ten en raken bewusteloos. Dan
neemt een der passagiers, George
Spencer, de besturing van het toe
stel over. Hij was in de oorlog
piloot op een één-motorig jager
tje. Driemaal is hij „op één vleu
gel en een gebed" over de Nodrd-
zee naar Engeland teruggekeerd,
maar nimmer bestuurde hij een
achtmaal zo groot viermotorig
vliegtuig, waar ze sinds de oorlog
..wel een hoop speelgoed aan heb
ben toegevoegd."
Vanaf de verkeerstoren in Van
couver krijgt Spencer eerst wat
onderricht in het besturen van de
kist en daarna wordt hij „binnen-
gepraat", doch voor het toestel
ten slotte een buiklanding maakt,
beleven we de intense spanning in
fiet vliegtuig hoog boven de Rock
ies. Van minuut tot minuut wordt
de situatie in het toestel beschre
ven en horen we via de radio de
maatregelen, die in Vancouver
worden genomen. We vatten sym
pathie op voor de moedige Spen
cer; voor de kloeke stewardess,
die de radio bedient: voor de on
vermoeibare plattelandsdokter
die de doodzieke passagiers zon
der medicijnen moet helpen en
voor de aanvankelijk luidruchtige
brahieschopper, die ten slotte een
paniek weet te voorkomen. Het is
een uitermate boeiend en deskun
dig beschreven boek. zeker niet te
technisch en evenmin te sensatio
neel, zodat het in de traditionele
ene adem zal worden uitgelezen.
De Waddenzee is sinds jaar en
dag het dichtstbevolkte zeehonden-
gebied geweest. Maar de terug
gang is daar opvallend: vier jaar
geleden maakte een ruwe telling
uit, dat er op de Wadden nog on
geveer 2000 robben leefden; dit
jaar wordt de Noordnederlandse
robbenbevolking op niet meer dan
900 geschat! In Zeeland ech
ter bleef het aantal jarenlang sta
biel, terwijl er in het afgelopen
jaar in de Oosterschelde zelfs een
duidelijke toeneming was. In to
taal leven er in de Zeeuwse en
Zuidhollandse wateren om en na
bij 700 robben.
Wat gaan al die Zeeüwse robben
doen als inderdaad de Zeeuwse
wateren afgesloten zijn? Hoewel
het nog vele, vele jaren zal du
ren voor het zover is, zijn des
kundigen nu al bezig de gedra
gingen van de robben nauwkeu
riger te bestuderen.
Onderzoek
Onder meer om een veronder
stelling te kunnen geven over de
„robbengevolgen" van het Delta
plan zijn die deskundigen zelfs
bezig de trek van de zeehonden
te onderzoeken Een instituut
met een wijdlopige naam houdt
zich hier mee bezig: liet insti
tuut voor toegepast biologisch on
derzoek in de natuur (I. T. B. O.N)
in Arnhem.
Een weeklang heeft een bioloog
van dit instituut de heer J. L.
van Haatten in de Oosterschel
de jacht gemaakt op pasgeboren
zeehondekalfjes om deze „zuige
lingen" van een merk te voorzien.
„Het was een heksentoer", ver
telde deze bioloog ons, „want de
Zeeuwse zeehond is veel en veel
schuwer en nerveuzer dan zijn
soortgenoten in het noorden"
In die week kregen bioloog Van
Haatten en zijn helpers dan ook
slechts twee kalfjes te pakken!
Pijnloze operatie
Deze robbenvangst vereist dan
ook een speciale techniek en een
uitgebreide kennis van het robbe-
leven. Meestal legt de zqehond
zicli bijvoorbeeld ter ruste aan de
steile kant van een zandbank: bij
het minste of geringste onraad
kan hij dan zonder een eind
over het zand te ploeteren het
diepe water bereiken.
Maar vooral moet de jager, die
een robbejong levend wil vangen,
weten dat de robbenrnoeder meest
al haar jong ter wereld brengt op
het moment dat de eb net is in
getreden. Het zeehondekalfje
blijft dan op de droge zandplaat
liggen slapen, terwijl de moeder
met het afgaande water meetrekt.
F.n dan moet de robbevanger
toeslaan. Tegen de wind in komt
hij van de andere kant vatt de
zandplaat aangeslopen om het zee
hondekalfje te grijpen en het ge
le merkplaatje op de korte staart
van het dier te bevestigen! Tij
dens die pijnloze „operatie" van
het kalfje zwemt de robbemoe-
der huilend en jankend voor de
bank heen en weer en stort zich
onmiddellijk met al haar moeder
lijke zorg op het enkele uren ou-
Verhuizing
Want dat is juist wat men we
ten wil! Maar dit „merkenonder-
zoek" is nog zo jong, dat het nog
wel enkele jafen zal duren voor
de eerste resultaten bekend zijn.
Eenmaal kreeg men reeds een
merk terug van een zeehond, die
in de Waddenzee te water was
gelaten. Het dier was echter on
geveer op dezelfde plaats gevan
gen, waar het twee maanden te-
Dat er niettemin een belangrij
ke „verhuizing" van zeehonden
kan voorkomen is reeds bewezen:
in 1957 en in 1959 ontdekte men op
de Nederlandse kust enkele zieke
dieren, die eerder aan de uiterste
noordoostkust van Engeland wa
ren gemerkt..
Waar de Zeeuwse dieren echter
mettertijd naar toe zullen trekken,
is nog volkomen onbekend. Bio
loog Van Haaften zegt: „Als de
Zeeuwse zeegaten eenmaal afge
sloten zijn, zullen de banken voor
de Zeeuwse kust waarschijnlijk
toch ook veranderen en wellicht
vinden de robben daar een onder
komen". Ook acht hij het niet uit
gesloten dat de robben bij tien
tallen zullen verhuizen naar de
Westerschelde, waar de zeehonden
thans sporadisch zijn te vinden.
Niet tragisch
Eén van de Zeeuwen, die het
robbeleven goeti kent, is robbeja-
ger Van Zalm uit Haamstede, een
beroepsjager wel te verstaan, die
voor dit jaar vergunning kreeg om
50 dieren te schieten voor de ver
koop van de kostbare huid. „Er
zijn pee] meer zeehonden dan vo
rig jaar", vertelde hij ons. Het
kostte hem dan ook weinig moei
te om na de opening van het jacht
seizoen na 1 augustus in zes
weken tijds zijn vijftig toegesta
ne jonge robben te veroveren.
Deze jacht is minder tragisch
dan velen denken. In de eerste
plaats is de jacht van rijkswege
sterk beperkt en bovendien jagen
de beroepsjagers op jonge zee
honden in de leeftijd van 5 we
ken tot 1 jaar. Na ongeveer vijf
weken worden de dieren namelijk
zelfstandig en moeten zelf voed
sel veroveren. De grootste sterf
te onder zeehonden komt dan ook
juist in de leeftijd van 5 weken
tot 1 jaar voor en vele van de
door beroepsjagers geschoten die
ren waren toch al ten dode opge
schreven.
Gezond ras
Intussen worden de woorden van
robbejagcr Van Zalm over de toe
name van het aantal zeehonden
in de Oosterschelde onderschreven
door luchtfoto's van gedeelten van
de banken op de Banjaard voor
de monding van de Oosterachelde.
Op de foto's van «tere banken, die
Zeehonden zijn
hollebollegijzen
in de dierenwereldEen
„doorsnee-rob" peuzelt per
dag niet minder dan zeven ki
lo vis op. En als men dan
nog weet, dat er ongeveer
700 zeehonden in de Zeeuwse
en Zuid-Hollandse wateren le
ven, dan leert een gemakke-
lijk rekensommetje, dat er
dagelijks circa 5000 kilo vis
nodig is om die zeehonden
bevolking niet van honger te
laten omkomen.
Voor de oorlog, toen er veel
meer robben langs de Neder
landse kusten te vinden wa
ren, werd er dan ook een
rijkspremie gegeven voor ie
dere gedode rob: drie gulden
voor het mannetje en vijf
gulden voor het vrouwtje.
Toch was de jacht op zee
honden toen minder winstge
vend dan nu, want de robbe-
jager kreeg slechts 24 stui
vers voor een robbenvel - zo
als robbe-jager Van Zalm uit
Haamstede ons vertelde. Nu
brengt een vel dertig of meer
gulden op.
De rijkspremie wordt nu al
sinds jaar en dag niet meer
gegeven, De Nederlandse zee-
hondenbevolking wordt im
mers kleiner en kleiner. In
de eerste plaats werd er in
de na-oorlogse jaren veel op
robben gejaagd en ten tweede
plant dit ras zich langzaam
voort: pas in het vierde le
vensjaar wordt het robbe-
vrouwtje vruchtbaar en ze
krijgt dan slechts dén kalfje
per jaar.
De situatie is nu zelfs zo. dat
beperkte vergun
ning wordt gegevL..
jacht op robben. In de Zeeuw
se en Zuid-Hollandse wateren
mochten vorig jaar 230 rob
ben gescheten worden, maar
in totaal werden ruim 150
dieren gedood. Dit jaar was
het aantal vergunningen
weer minder.
De jagers, die een afschotver
gunning hebben mogen van
1 augustus tot 1 januari op
pad vaan. Naast enkele be
roepsjagers, die om en nabij
50 dieren per jaar mogen
schieten, zijn er veel sport-
jagers, die vergunning krij
gen voor 1 of 2 dieren. Veel
van deze sportjagers - waar
onder vele Belgen - maken
echter niet eens van hun
vergunning gebruik.
Nederland telt twee „robbenre-
ir dus niet op
Texel en"VHel
gebied bij Schier-
ecn lengte van ruim 100 meter be
slaan, ziet men soms 40 tot 65
zeehonden langs de randen van de
banken liggen.
Hoewel het onderzoek naar de
gedragingen en de trek van de
zeehonden nog maar pas ter hand
is genomen door hot eerder ge
noemde instituut, is het toch niet
helemaal meer raadselachtig
waarom de robbenstand in de Wad
denzee snel terugloopt, terwijl de
dieren zich in de Zeeuwse wate
ren handhaven.
De oplossing is simpel: de con
stitutie van de Zeeuwse rob is
sterker dan die van zijn noorde
lijker rasgenoot. Bij de robben in
de Waddenzee komen namelijk
veel meer parasitaire en gewone
ziekten voor dan bij de zeehonden
in de Zeeuwse wateren.
De tijd zal echter leren of de
zeehonden zich bij het gereed
komen van de Delta-kustwerken
altijd even gelukkig in Zeeland
zullen voelen.
