SAA
GEBI
De strijd om het
Amerika en Japan bieden
Italië reuzensommen
Prins Bernliard opent
militair studieeentrum
„Uio beslissingDuitse volksgenoten van de Saar, verschaft mij thans de j
lieid als onze historische bijdrage en offer voor de zo nodige pacificatie van
Europa, de verklaring af te leggen, dat na uw terugkeer het Duitse Rijk geen ter
ritoriale eisen meer aan Frankrijk zal stellen."
ADOLF HITLER
(15 januari 1935)
Geen Fransman zal er aan denken tegen de uitslag op te komen."
PREMIER FLANDIN
(15 januari 1935)
IJET was vóór de oorlog mode om idealistisch over de Volkenbond te
spreken. Na de oorlog sloeg alles om: de Volkenbond heette enkel
i een mislukt instrument!
Tot beide partijen kan opgemerkt worden, dat bij de jaarovergang
1934—1935 de Volkenbond twee grote successen boekte: de oplossing
van het Hongaars-Joegoslavisch conflict (gevolg van de konings
moord te Marseille, oktober 1934) en de goede afloop van de Saar-
verkiezingen.
Er voer voor een ogenblik nieuwe hoop door Europa, een gevoel
dat alle arbeid te Genève niet doelloos was, wanneer het mogelijk
I was de eeuwenoude Saarkwestie door onderling overleg gezamenlijk
te regelen.
„Het Afscheid"
In het radioprogramma van Brussel
Vlaams wordt woensdag 13 januari a.s.
een uitvoering gegeven van de niet
de Italla-prijs 1959 bekroonde radiofo
nische opera „Het Afscheid" van de
Franse componist Marcel Landowskl.
Het is een dromerige geschiedenis
van een vrouw die de man van haar
hart overlaat aan een andere vrouw,
omdat zij twijfelt of hij bij haar het
geluk wel zal kunnen vinden. Aange
zien het verhaal van een opera er nooit
veel toe doet, zullen wij over het ge
geven niet verder uitweiden, maar u
liever een indruk geven van de per
soonlijkheid van de componist.
Marcel Landowski, van Oost-Europe-
se afkomst, werd in 1915 geboren en
studeerde in Parijs, waar hij aan het
Nat. Conservatorium eerste prijzen
voor compositie en orkestleiding ver-
Hij begon al vroeg met componeren
en reeds zijn eerste werken werden,
nog tijdens zijn conservatoriumjaren,
onder leiding van Pierre Monteux uit
gevoerd. Hij won verscheidene prij
zen o.m. de grote prijs van Parijs.
Er verschenen al eerder twee opera's
van hem. Voor de bekroonde opera
„Het Afscheid" schreef hij ook zelf de
tekst.
Olympische Spelen op tv
Eeuwenoud geding
wèl wist wat er niet zou gebeuren, niet
echter wat er wèl zou gebeuren met
de souvereiniteit.
Reeds eind oktober 1934 waren de
spanningen rondom het Saargebied he-
Van 1381 tot1793 heersten de Nas- avnu„uim^
saus-Saarbriicken over Saarland. Se- Vlg Frankrijk vreesde dat Hitier
jdert de vrede van Munster (1648) - - ---* p--
kwam het onder Franse invloed; in
1661 rukten voor het eerst Franse
troepen liet Saarbekken binnen. De
■vermaarde Franse vestingbouwkundi
ge, generaal Vaubain, deed
hij
Putsch zou plegen om het Saarge
bied alsnog in zijn macht te krijgen,
en uitte deze vrees openlijk in zijn
perspublikaties. Hitier wees deze be
schuldiging in een interview veront
waardigd af met de woorden: „Ik denk
er niet aan, te trachten het plebisciet
gewapenderhand te verstoren; ik
in Luxemburg volbracht:
[legde er vestingen aan, om de Fran
se invloed ook militair te bevestigen.
Maar na de vrede van Rijswijk
(1697) moest Frankrijk zich ook uit
deze landstreken terugtrekken, en voor
bijna een eeuw was alle Franse in-
vloed geweken. Totdat te Wenen, op Hitier zijn gevolmachtigde in het Saar
het grote, congres, ook het Saargebied gebied, Joseph Burckel, toe op
neerleggen, bij de volksuitspraak,
Rijswijk ij02 moge luiden Duitsland
i. d£,nkt er niet aan, Elzas-Lotharingen
te willen hernemen".
Om zijn goede wil te betonen, stond
op de agenda werd geplaatst: juist het
lenige gebied dat Frankrijk extra werd
(toegewezen was het Saargebied, zeer
|tot spijt Van de Saarlanders, die aan
sluiting bij Pruisen zochten.
De honderd dagen die Napoleon nog
aan zijn loopbaan als keizer en veld-
heer toevoegde kostten Frankrijk e<-h-
ter het Saargebied, de deputaties der ^934 verblijdde deze commissie de
40 km langs de grens het dra
gen van S.S.- en S.A.-uniformen te ver
bieden.
Inmiddels vergaderde onder de Ita
liaanse Volkenbondsafgevaardigde Aloi-
si te Rome een deskundigencommis
sie over de mogelijke gevolgen van de
kiezingsuitslag. Begin december
[Saarlanders naar Wenen hadden
ces: men hesloot het Saargebied als- Frankriik
nog van Frankrijk af te splitsen, zeer Woraen w
tot ongenoegen van Talleyrand! ucr Frans
Inmiddels ontdekten de Fransen het gaar wem
belang van., het Saargebied. dat voor Toen «•.- lojcLunui
idie tijd in de steenkolenmijnen gele- tenlandse zaken, dr.
Jgen was. Onder Bismarck en Napoler-
III vond éen ware diplomatieke
log plaats over het Saai
Frans-Duitse oorlog begon
zetting van Saarbrüokcn door Franse
reld zowaar met een akkoord, waarbij
2n Duitsland het eens ge-
■er. over het verkoopbedrag
steenkoolmijnen, ingeval de
Duits gebied werd.
Toen de Tsjechisché minister van bui-
nlandse zaken, dr. E. Benesj op 12
december 1934 uit Genève te Praag te
rugkwam, kon déze voor de pers ver-
-ij T-. uigMvaai, i\un v uui uc ^ci
het Saargebied. De klaren: „Inzake de Saarkwestie
net hPtfnn met. .ie be- opiossjng gevonden, die ons een rusli-
Kerstmis verzekert en waardoor het
van Frankfort eiste Pruisen geheel El
zas-Lotharingen op, en zo kwam het Raad
(Saargebied binnen het Duitse Riik te noemde'
liggen.
Versailles
„Wenst gij dat ik naar huis terug
keer?" dreigde president Wilson.
„Ik wens niet dat gij naar huis te
rugkeert, doch ik ga zelf", antwoord-
het 1
een3woordenstrijd'op U"(feC'cönïercnrië nlet ™°een v«ïcl?n' z° v«k wij de
-- opsphiprfonic van de oude Volkenbond
Versailles, op 28 maart 1919,
de inzet van de du
het Saargebied.
Frankrijk wilde het per se inlijven,
Engeland en Amerika weigerden zulks
(op grond van het door president Wil
son gepropageerde zelfbestemmings-
1 recht der volkeren.
Tardieu ontwierp voor Clémenceau
de nota's, waarbij het Frankrijk voor
al bleek te «aan om het bezit van de
(kolenmijnen, maar mét een waarborg:
Frans bestuur!
Maar.. nóg hoopte Wilson zijn
ideaal van de Volkenbond te verwe-
zenlijken, en dus wilde hij plooibaar
[zijn jegens de lastige Tijger om hem
en zijn land voor de Volkenbondsge
dachte te winnen. Men zocht en vond
elkaar onder deze merkwaardige fi
guur: Duitsland behield de formele
souvereiniteit over liet Saargebied; de bond zélf
uitoefening ervan ging echter over aa
de Volkenbond; Frankrijk verkreeg g.
durende vijftien jaar het uitbuiting»-
rccht als schadeloosstelling
oorlogsverwoestingen; c'.e steenkoolmij-
In november 1918, direct 1
penstilstand, was het Saargt
Franse troepen bezet; ieder
inicatie met Duitsland werd afgesne-
den. Tot 20 februari 1920 hield Frank
rijk de volle macht in handen; dat is
de dag waarop de Volkenbondscommis-
1 sie, achtereenvolgens onder presidiaat
1 van de Fransman Victor Rault, de Ca- Deckers, onder leiding
nadees Stephens en de Engelsm;
Knox de1 souvereiniteit
poogde rechtvaardig te regeren,
ker was een dragelijk lot het deel van
de Saarbfevolking, maar welk volk, er
dan nog wel een volk dat verdeeld
was tussen .Franse en Duitse sympa
thieën, is ooit door vreemde heersers
geregeerd zoals het zelf wenst? Daar
bij had de vermaarde Engelse econoom
en politicus John Maynard Keynes
(18831946) het Saarstatuut gebrand
merkt als ei
insincerety",
ring en onoprechtheid
Het bekende Nederlandse lid
State, mr. J. Limburg,
een rede op 17 december
1934, de Saaroplossing die te Rome tot
stand was gekomen, één van de twee
parels aan de kroon van Genève. De
wereld herademde en stond gereed de
handen ineen te slaan om door geza
menlijke inspanning de Saarkwestie
tot een goed einde te brengen. In di
verse landen van Europa weerklonk de
dOT 13,1 -™-
Troepen en burgemeesters
In 1926 beloofde Frankrijk, in geval
van nood, met eigen troepen de orde
in het Saargebied te zullen handhaven;
maar nadat Hitler in Duitsland aan de
macht was gekomen, viel daaraan niet
meer te denken, In maart 1934 vroeg
de voorzitter van de Volkenbondscom
missie die het Saargebied regeerde,
G. G. Knox, dringend om troepen, om
bij de verkiezingen de orde te kun
nen handhaven. Duizend gepensioneer
de Tsjechische oud-gendarmes boden
hulp aan, maar het was duidelijk, dat
Duitsland van déze hulp niet gediend
Laval stelde voor, dat de Volken-
internationale troe
penmacht zou zorgen; en nadat Hit-
Ier, Eden, Aloisi, Litwinow en Benesj
H hiermee accoord waren gegaan, wer-
de den Engeland, Italië, Zwitserland, Zwe-
iij- den en Nederland tot het zenden van
jaren voi- troepen uitgenodigd. Zwitserland moest
echter bedanken, aangezien zijn grond
wet het zenden van troepen naar het
buitenland niet toestond,
Op zaterdag 22 december vertrokken
enkele honderden mariniers, vergezeld
van een vlootpredikant en een aalmoe
zenier. na geïnspecteerd te zijn door
de minister van defensie, mr. dr. L. N.
kapitein W.
Roelofsen naar het Saargebied,
terwijl generaal-majoor J. J. G. ba-
c u- j u -v V ron van Voorst tot Voorst Nederland
ï.'.e?_e_n v®!"1 te Saarbriicken zou vertegenwoordigen
staf, die onder leiding
de Boerenoorlog vocht)
dq troepen zou bevelen.
In Nederland werd het bericht van
de troepenzending met voldoening ont
vangen. Slechts het revolutionair-so
cialistische Tweede-Kamerlid H. J. F.
M. Sneevliet stelde hierover vijf uit
voerige critische vragen aan de minis
ter van buitenlandse zaken jhr. mr. A.
C. D de Graeff, maar de vijf vragen
MÉ" 13 de-
act of spoliation and oogstten in de Kamerzitting
statuut van plundo cember slechts verwondering en een
geduchte afstraffing van jhr. mr. D.
J. de Geer, die in deze troepenzending
een vervulling zag van het Volken-
bondsideaal, dat beoogde op vreedza
me wijze orde en veiligheid te garan
deren, daar waar de internationale on
rust deze dreigde te verstoren: „Als
een olijfblad, profetie van een betere
toekomst, wens ik dit (op zichzelf een
voudige) geval te zien. Ik verheug mij
m en zonder enig voor-
de medewerking, die de
regering terstond toegezegd heeft,
Naderende verkiezingen
Op 10 januari 1920 werd het Ver
drag van Versailles geratificeerd; op
13 januari 1935 zouden de Saarlandver-
kiezingen plaats vinden. Njet als zou
j de Saarbevolking door deze uitspraak darT'ook
1 de bestemming van het Saargebied behoud
rechtstreeks hebben te bepalen, wani regerin0
1 de verkiezingsuitslag diende door de ik breng ha ar'da'
Volkenbondsraad geïnterpreteerd te Met ingang va„
i worden! De uitslag van het plebisciet het Saargebied aldus bewaakt door t
zou nog moeilijkheden genoeg kunnen internationale troepenmacht: gemoede-
opleveren, immers men kon kiezen lijke Italianen, zelfbewuste Engelsen,
vóór Frankrijk, vóór Duitsland of
de status-quo. De moeilijkheid
dat bij het laatste
correcte Zweden en Nederlanders.
Doch niet alleen troepen moesten
worden geleverd; de stemming zélf
moest gegarandeerd eerlijk geschiëdên,
en daartoe nodigde de Volkenbond bi-
verse burgemeesters en hoge:ambteha
ren uit om als voorzitter van de di-
verse stembureaux op te treden.
Van de kleine negenhonderd stem
bureaux zouden or omstreeks 364 v ge
presideerd worden door Nederlanders,
300 door Zwitsers. 220 *ioor- Luxembur
gers, 4 door Engelséuj-3 door Denen.;
3 door Italianen, 2 door Amerikan.-ii,
1 door een Zweed-en 1 rdooreen Pór-
Hun taak, zou een, offer betekenen:
financieel -voordeel was èr' niét: aan-,
verbonden, de algehele vergoeding be
droeg slechts 100 er, de voorzitters
moesten twaalf uur achtereen hun
stembureau presideren.
Onder de Nederlanders Waren me
rendeels burgemeesters waaronder die
ook vandaag nóg wel bekend zijn:. P.-
A. Colijn (Alphen aan den-,Rijn),-P.' Lv
de Gaay Fortman (Dordrecht), mr. IV.
A. J. Visser (Averèest), dr. J. A. H,
J. S. Bruins Slot (Adorp). H. P .1.
Bloemcrs 'Arnhem), mr. dr. W. G. A..
van Sonsbceck (Breda) en J. B. V. 'M-
J. v. d. Mortel (Nöprdwjjk). Voorts Be-,
vonden zich onder hen twee aanstaan-'
de Nederlandse minister-presidenten:
Ïrof. mr. P. S. Gerbrandy en mr. L.
M. Beel, alsmede andere bekende
figuren als de latere hoogleraar: ;rh'r.
J. Eggens, prof. mr. C. W. v. d. Pot,
mr. H. J. Rcinink, mr. H. R de Zaay-
er en mr A. v. d- Deure.
Op donderdag 10 januari -vè'rtpoisffen;,
zij per extra trein naar Saurbrijeken
en legden de volgende dag in de in
drukwekkende Wartburgzaal te Saar
briicken in handen van de Zweedse
voorzitter der plebiscietcommissie Rod-
he, de eed af, in koor en in het Duits:
„Ik zweer (beloof) op ede, de wet
ten van het Saargebied nauw ïrl het'
oog te houden, en als man van eer -
en geweten de mij toevertrouwde vol
machten uit te voeren", welke uit
spraak door de Nederlanders in de Ne
derlandse taal werd afgesloten met de
woorden: „Zo waarlijk helpe mij God
Almachtig!
Laatste dagen
Spanning en wantrouwen troffende
buitenlandse gasten in Saarbrückeij
aan, een Duitse stad," aan beide zijden
van de Saar gelegen, omringd; doqr
zware bossen, temidden waarvan steen
koolmijnen', die door Fransen geëxploi
teerd werden. Zichtbaar warén slechts
de verkiezingsleuzen als „Deutsche
Saar blelbt Deutsch!" en „Nle zu Hit-
Ier! Deutsohland von Hitler frel!", als
mede „Status Quo slchert die Freiheit
euer Religion!"
Ondanks opschriften als „Für Chris
tus und Dcutschland! Gegen Hitier
und die Neuheiten!" hield het Vati-
caan zich stipt afzijdig; in de „'Qgser-
vatore Romano" verklaarde het Vati-
caan zelfs officieel neutraal te zullen
blijven!
De keuze was voor diverse Saarlan
ders moeilijk: het merendeel ervim
was inderdaad pro-Duits, maar..! ih
Duitsland, regeerde Hitler,;de doodsvij-
and van Joden, socialisten, pacifisten
en communisten. Frankrijk, ondapk:-
Ciémenecau's verzekering dat er
150.000 Franse Saarlanders wiaren, be
greep geen kans te maken, maar propa
geerde daarom de status-quo, waardoor
de keuze van Frankrijk helemaal geer
kans meer maakte. Via Rome reisde)
meer dan 50.000 pro-Duitse Saarlander.
laar het Saargebied, om op zondag K
anuari hun stem te kunnen uitbrengen
ïaar het heette met financiële steur
/an Duitsland en de Hitler-regering.
De plebiscietcommissie van de Vol
kenbond verzocht van 2327 decern
'oer 'de verkiezingsagitatie te staken,-
maar op zondag 6 januari vonden aan
beide oevers van de Saar in de stro
mende regen verkiëzingsdernonstraties
plaats; zelden zag men zovéél pafa-
pluien bij elkaar.
Terwijl begin november de „Berl-iirer
Börsenzeitung" verboden werd, wees
de plebiscietcommissie begin jarfua-;
ri plots de Duitse emigrant Prinz Hu-
berlus von Löwenstein uit, die één der
felste anti-Nazi-propagandisten was.
wiens in het Nederlands vertaalde
boek „De tragedie van een volk.
Duitsland 1918—1934" ook in ons land
de aandacht had getrokken. Na de be
lofte, zich niet meer in de Saarver-
kiezingen te mengen (hij was sinds
Hitlers optreden genationaliseerd
Tsjech! mocht hij' blijven maar
Int éétrén aridër Vlèl 'toch op te mer
ken-; dat- alle spanningen van Europa
gedurende'de week voor de verkiezin
gen op het kleine Saargebied, met zijn
/half,' millioen kiezers, geconcentreerd
ermmunisten het meest in-
druk\vëkRerid waren," want mén begreep
d'aizij - dit in het Saargebied hoogst
waarschijnlijk voor het laatst zouden
doen; evenals- het Eenheidsfront van
Max Braun, dat de status quo propa-
Op maandag 7 januari vond een vóór-
verkiezing plaats voor burgemeesters,
politiemannen, ambtenaren, zieken,
verpleegsters en gevangenen. Alles
l|èp- Voortreffelijk, In hoop
De verkiezingsuitslag
Het Saargebied lag qnder een dikke
'Laag -sneeuw, toen de half miljoen
Saarlanders op zondag 13 januari 1935
hun stem uitbrachten'. Alles verliep in
een volmaakte orde, niet één incident
'viël voor1 De buitenlandse troepen ble-
ven. in de kazerne's, voor uitrukken
gereed, maar hqn hulp was niet nodig.
Aan de stembureaux. stonden borden
/opgesteld: „fficht griiszen! Maul hal-
■ten!", om het uitbrengen van de Hit
lergroet te voorkomen. 'Slechts de uit
voering van Schillers toneelstuk „Wil
helm Teil',' werd verboden. Maar ove
rigens hielden de Saarlanders, die hun
stem moesten komen uitbrengen in het
district waar ze geboren waren (man
en vróuw soms gescheiden!) elkaar
volmaakt ip evenwicht: de pro-Duitsen
}vol vertrouwen over. de uitslag; de
pro-Fransen mat en wanhopig over de
toekomst.
Onze troepen hadden precies 24 uur
achtereen dienst. Zij voerden hun tele
foongesprekken voor een groot deel in
het Maleis, orr> afluisteren te voorko-
Zowel de Volkenbond als Berlijn wa
ren heel trots op het rustige verloop
van deze jarenlang voorbereide, zo
geVaalrlijkë verkiezingen.
In de vroege morgen van dinsdag 15
'januari 1935, maakte de voorzitter van
'de plebiscietcammlssie de uitslag voor
de radio bekend: 90 pet. stemde voor
Duitsland, 8,8 pet. voor de status quo,
de povere rest was voor Frankrijk.
Het was een klinkende, of zoals Hit
ler het noemde, een „fantastische"
overwinning voor Duitsland, zelfs wan
neer men de 7000 thuisblijvers, die 1,5
pet. uitmaakten, volop meerekende.
Gebleken was, dat nationale factoren
gezegevierd hadden over econoiniscbe,
religieuze cn algemeen politieke!
Die dinsdag was het feest in het
Saargebied en in geheel Duitsland. De
Hitlergroet donderde door de straten,
volksmassa's hieven spreekkoren aan:
„Bi, ba, bo, wo 1st der Status Quo?"
riiebeantwoord werden met de uit
roep: „Ri, ra, rutsch, der Status Quo
ist.futseh!" Zelfs de politie bracht die
?erste dinsdag reeds algemeen de Hit-
.er-groet, of was dnt geen spontane,
naar juist nu een politieke daad?
Hitier sprak voor de radio vredes
oorden tot Frankrijk, maar met ver-
mtrusting vernam Europa, dat Hitler
veneens aankondigde, dat juist de
Uresemannstrasse in Berlijn voortaan
iaarlandstrasse zou heten.
Op 16 januari verklaarde Hitier aan
Pierre Huss, de correspondent van de
Hearst-pers: „Na een 15-jarig bewind
van de Vollkenbond, en daarmede ten
slotte toch van Frankrijk, is thans uit
gemaakt, dat er in dit gebied geen
150.00G maar nauwelijks 2000 Fransen
wonen, d.w.z. op de 1000 Saarbewo-
"ners nog niet eens vier Fransen. Kan
men er zich dan over verwonderen dat
een Verdrag, dat op zulke onware ar
gumenten gebouwd is, aan de mens-
hèid geen geluk en geen zegen Ver
mag te brengen?"
De Franse socialistenleider Léon
Blum verweet het Vaticaan openlijk
geen partij te hebben gekozen in dit
-ernstig geding,, maar terwijl hij dit ver
wijt lanceerde, emigreerden reeda dui-1
zenden Saarlanders naar Frankrijk en
Polen, wetende wat Hitiers bewind zou
betekenen. Want wél had Hitier belof
ten gedaan over vrijheid en gelijke
rechten voor alle inwoners van het
Saargebied, maar men wist, wat bij
Hitier vrijheid en recht betekend had
den in Duitsland gedurende de afgelo
pen twee jaren. -•
Europa was verbaasd over deze uit-,
slag, althans over dq stemverhoudin
gen. Het Vaticaan vertolkte wat
eigenlijk heel Europa hoopte: dat na
de vreugde thans de pacificatie zou vol
gen.
Op donderdag 17 januari 1935 ver
klaarde de Volkenbondsraad de uitslag
van de verkiezingen te zullen aanvaar
den. en daarmee was aan Hitiers po
litiek een onbetwistbaar groot succes
toegevoegd!
In de Tweede Wereldoorlog,
die vijf jaar later een feit was,
werd 43% van de gebouwen van
Saarbriicken, 41% van de ge
bouwen van Saarlouis en 19%
van de gebouwen van Neun-
kirchen verwoest!
Dat het Italiaans Olympisch
comité zo dom nog niet heeft
gedaan door klinkende sommen
te vragen voor het maken van
directe televisiereportages van
de a.s. Olympische Spelen in
Rome te houden, blijkt wel uit
de reacties van ver over zee.
De Europese Radio Unie is terdege
Commentaar:
Actueel
zorgde actualiteitenrubriek. Vooral
een uitstekend opgebouwd program
ma, over de nieuwe kinderbijbel met
verhalen, gedichten en spelen over
het Oude Testament was heel sug
gestief en interessant. Variatie weet
hij, op zijn beminnelijke en be
scheiden wijze, altijd te brengen. Zo
had hij verder een aardig gesprek
over de differentiatie in de loon
politiek met staatsseqretaris Roolvink
en de heren Hazenbosch (C.N.V.) en
Van Dam (Chr. Werkgevers) en een
bijzonder instructieve reportage
„Vijf maal acht", met onschuldige
reclame voor het vak van politieman.
Na een illustratief Beiers filmpje
over het slavenlot van de Spaanse
ezel waagde de NCRV weer een
experiment op het gebied van dag
sluitingen, namelijk een soort ver
klaring van de christelijke opvatting
van een beroep, half zakelijke mede
delingen, half getuigenis. Als eerste
in de rij van sprekers die in deze
serie van tijd tot tijd zullen optreden,
kweet jhr F. W. T. N. van Panhuys,
burgemeester van Hummelo en
Keppel, zich heel bekwaam en ern-
itia van deze taak.
Minder gelukkig was het begin
van de uitzending: een half uur lang
vrijetijdsbesteding, waarbij we ge
tuige waren van de wijze waarop de
Goudse harmonie onder leiding van
gastdirigent majoor R. van Yperen
almaar op de „Perzische Markt" van
Ketelby oefende. Dat was rijkelijk
veel. Voor de familie van de muzi
kanten en. voor leden van andere
harmonieverenigingen misschien heel
interessant, maar voor hat kijkend
publiek- in zijn geheel veel en veel
te lang, fvooral ook omdat het
camerawerk heel vervelend was en
het commentaar van Dick van Bom
mel niet veel beter. Met een paar
pittige flitsen zou het voldoende
zijn geweest.
geschrokken toen Italië meer dan een
miljoen vroeg voor uitzendingen in
Eurovisie, maar een Amerikaanse te
levisiemaatschappij biedt nu onbekom
merd 600.000 dollar voor de uitzend
rechten en naar de Italiaanse pers
meldt heeft Japan, bij een nog ho
ger bod, zich die rechten al verwor-
Bij zoveel inkomsten kan de Itali
aanse televisie, indien zij haar eigen
opnamen verkoopt, ruimschoots voor
uit, ook wanneer zij een groot aantal
films maakt.
Hier gaat het nl. niet, zoals bij
Eurovisie, om directe uitzendingen,
maar om het maken van films die
overgevlogen worden en in Amerika
en Japan worden uitgezonden. Men
neemt dus aan. dat het Olympisch
Comité hier niets tegen zal hebben,
omdat deze kwestie in feite de
Italiaanse televisie aangaat.
Of en hoe frekwent Eurovisie-uitzen
dingen van de Olympische Spelen zul
len worden gemaakt, staat nog altijd
niet vast, de onderhandelingen zijn
nog niet tot een eind gekomen.
Ook dat kan gerekend worden
tot de gevolgen van de Saarver-
kiezingen op lange termijn!
Op korte termijn echter vorm
de alles een succes voor de Vol
kenbond en Hitier, wier belan
gen ditmaal wonderwel samen
gingen! Hitier en de Volkenbond
hadden 1—1 gespeeld!
Z.K.H. Prins Bernhard heeft gis-1
teren in zijn functie van inspecteur-
generaal der Koninklijke Landmacht j
het studiecentrum voor militair lei
derschap (SCML) te Hilversum ge
opend. De Prins sprak daarbij een
rede uit, waarin hij doel cn werk
wijze, en in het bijzonder de nood
zaak van de opleiding aan het nieu
we instituut uiteenzette.
Prins Bernhard herinnerde aan zijn
rede. die hij bijna zés jaar geleden
heeft gehouden voor de algemene ver
eniging van Nederlandse reserve-offi
cieren over het thema „De taak van de
officier". „Ik heb toen gesteld", aldus
de Prins, „dat het een taak van de of
ficier is ons land te dienen en name
lijk zo, dat ons volk, onze gezinnen,
onze kinderen en kleinkinderen veilig
kunnen leven in een vrij land.
Uitgaande van deze algemene taak
omschrijving legde Prins Bernhard er
de nadruk op. dat goed leiderschap een
eersté vereiste is voor de vervulling
van die taak.
Het verheugde de Prins, dat zijn op
vattingen over de noodzaak van het be
leggen van een studieconferentie, voor
al voor de officieren die reeds enige
tijd bij de troep of bij de staven dienst
doen, ook anderen bezig hielden, met-
name destijds de' huidige chef van de
generale staf, generaal G. J. Lefèbre
de Montigny.
Hij legde de nadruk op het aan
kweken van de goede mentaliteit in
de strijdkrachten. „Een goede menta
liteit van dè militaire leiders is niet
alleen belangrijk voor de strijdkrach
ten, maar ook voor de invloed daar-
Loonsverhoging in
textielindustrie
Het overleg, dat gevoerd is tussen
partijen, betrokken bij de CAO-tex-
tielindustrie en het College van rijks-
bemiddelaars heeft tot goedkeuring
van een loonsverhoging in deze be
drijfstak kunnen leiden.
Deze loonsverhoging, die deze loon-
week nog ingaat, komt voor de vol
wassen werknemers van 23 jaar en
ouder inclusief de verwerkte huurbij-
slag van 1957 neer op een verhoging
van 11 cent per uur.
vanavond
Henk Spruit dirigeert het Omroep
orkest dat tussen 7.30 en 8.20 uur in
het KRO-programma werken van
Strategies Spohr en Wagner speelt.
Solist is de klarinettist Gijs Karten.
Om 8.30 uur het tweede programma
in de serie „Mensen in nood" en om
9.20 uur het amusementsprogramma
Tierelantijnen".
Bij de VARA begint om 8.05 uur het
ontspanningsprogramma „Week uit
week in" met de bekende rubriekjes
en om 9.15 het spel „Het hangt aan
de muur en het tikt". Om 9.40 twee
de aflevering van het hoorspel „Reis
ap de plaats" en verder commen-
1 amusementsmuziek.
Muziek uit film, operotten en musi
cals leunt u tussen 8.10 en 9.45 horen
in het Duitse programma op 309 m
of 971 kHz. Het is een studioconcert
met vele solisten. In hetzelfde pro
gramma om 10.10 uur: een uitvoe
ring van de 4e symfonie van Dvorék
door het NDR-symfonieorkest o.l.v.
Christoph von Dohnanyi.
Programma voor morgen
Hilversum I, 402 m. VARA: 8.00 Nws;
8.18V h platteland, lezing; 8.30 Gcvar pro
gram; 9.45 Geestelijk leven, toespr; 10.00
Kamermuz; 10.30 Gevar progr. AVRO;
12.00 Lichte muz; 12.30 Sportsplcgel; 12.35
Orgelspel; 13.00 Nws en S.O.S.-ber; 13.07
Meded of gram;' 13.20 Gevar muz v d sóld;
14.00 Boekbespr; 15.?S Toneelbosohouwing:
f5.40 Pianospel; 16.00 Lichte -muz; 16.30
fcSXi.
VARA: 17.00 Gevar
17.30 Het huls met de gekroonde
oorsp; 17.50 Nws
AVRO; 20.00 Nws: 20.05 Gevar progr;
20,35 Anna Kart
van uitgaande op de jongemannen van
ons volk en die dus de gehele Neder
landse samenleving ten goede komt.
De Prin6 omschreef de vorming tot
militair leiderschap als de verrijkende
ontmoeting tussen de militaire leiders,
('oor gesprekken, discussies en infor
maties over onderwerpen samenhan
gende met het militair leiderschap, de
overtuiging van de zin van het be
roep, de arbeidsvreugde, de bezieling
en een juiste kijk op de mens en de
Medici contra
medicijnman
De staf van het ziekenhuis in Perth
(westelijk Australië) had de vijftien
jarige Charlie Jundar, een inboorling,
eigenlijk al als een hopeloos geval op
gegeven en meende dat zijn overlij
den nog slechts een kwestie van tijd
was. Het betrof een van de beruchte
gevallen van „moord door zwarte
magie", zoals onder primitieve vol
keren vaker zijn waargenomen.
Charlie was slachtoffer van zijn
nieuwsgierigheid geworden en betrapt
toen hij een inwijdingsplechtigheid van
mannen in het uiterste .noordwesten
van Australië bespiedde, De stamtove-
naar had hem met een toverbeen aan
geraakt en gezegd dat hij zou sterven. De
jongen kwijnde inderdaad weg en er
scheen geen kruid tegen gewassen.
Maar donderdag wendde men een laat
ste middel aan: Charlie kreeg onder nar
cose een shockfbehandeling. Direct daar
na maakte de jongen tot ieders opluch
ting een veel levendiger indruk. Hij
vroeg voor het eerst om eten en de ari
sen hebben nu goede hoop dat Charlie
geheel zal herstellen
Op het strand op de uiterste punt van
Cap Ferret (Frankrijk) is het lijk van een
onbekend zeemonster aangespoeld, Het
had een blauwgrijze kleur, was vier meter
lang en woog een paar ton. De platte kop
had enorme oren en de twee meter lange
poten waren voorzien van zwemvliezen.
De onder-directeur van het Marine-biolo
gisch instituut van Arcaco in de Gironde,
Amanleu, zal ter plaatse een onderzoek
instellen om te pogen het dier thuis te
brengen.
21.45 Voordr: 22.00
22.30 Nws; 22-40 Gr a
Hilversum II. 298 m. KRO: 8.00 Nws
8.15 Gram; 8.25 Hoogmis NCRV: 9.30 Nw:
kerkdienst; 11.30 Vra
2.15 Actuele gelootsprobler
15.45 Gram; 16.00 Sport; 16.30 De pro-
:eet van de nabijheid Gods, lezing. Con-
an Kerken: 17.00 Gereformeerde kerk-
NCRV18.30 Vocaal- cn msiru-
al koor en sol; 19.00 Nws uit de
19.05 Koorzang en orgel; 19 30 Doe
:n teken ten goede, lezing. KRO;
toch
var progr; 20.45 U I
partij? praatje; 20.55
spanning, hoorsp; 22.25 Boekoesp
Nws; 22.40 Avondgebed; 22.50 Mee
latje; 20.15 Ce-
2125 Populair-klaf 5
Popula
AVRO,
VARA en VPRO'; Sportact.
Programma voor maandag
Gym; 7.20 Gram; 8.0O Nws en or-
pel; 8.35 Gram; 900 Gym v d vrouw;
Gram (9.35—9.40 Waterst). VPRO:
•nwljdlng VARA: 10.20 Gra
11.20 Voc
12.00 Orgelspel en zang: 12.
tulnb meded; 12.33 V R platteland: 12.31
Pianospel; 13.00 Nws; 13.15 V d midden
stand; 13.20 Lichte muz; 13.45 Wikken en
wegen, lezing; 14.00 Pianorecital; 14.30
's Nachts tussen twaalf cn zes. hoorsp;
15 45 Zestig minuten voor boven de zes-
rlg; 18.45 Oude liedjes; 17.00 Gram; 1720
Lichte muz; 17.50 Militair coram: 18.00
Nws en comm: 18.20 Lichte muz; 18.50
Act; 19.00 Pari overz; 19.15 Regermgs-
ultzSociale actualiteiten: 19.30 Cabaret;
20.00 Nws; 20.05 Gevar progr; 21.25 Ca
baret; 21.55 Gevar progr: 22.30 Nws;
Phllharm ork; 23.45 Gram; 23.55—
plar
12 30 Land-
II. 298 m. NCRV: 7.00 Nws
S.O.S.-ber; 7.10 Gram; 7.50 Een woord
de deg: 7.40 Gewijde muz: 3.00
8 15 Radiokrant; 8.35 Gram; 9.00 V
zeken; 9.30 Gram; 9.40 V d vrouw:
i Rondom het woord, theologische
rleercane: 114)0 Gram; 11.35 Gram:
12.25 Voor boer
Lo Spezlale, opera (grar
vanavond
De VARA verzorgt het televisiepro
gramma na het NTS-journaal. Eerst
de actualiteitenrubriek en dan de
quiz „Je neemt er wat van mee".
Om 9,30 uur zijn de gebroeders Lut"
weer present in de show „Publiekj
Tribune".
