Half miljoen werknemers kreeg al loonsverhoging Mettuie £dfcsrfjc (üimnutt Schiphol-Sniphol in 7 dagen Optimisme over huidige ontwikkeling Vele nieuwe c.a.o. s staan op stapel NAVO-raad lost de srote problemen niet op Sukarno nam militaire macht in handen Koning Boudewijn vliegt onverwacht naar Kongo Nieuwbouwopdrachten tot 250.000 ton DONDERDAG 17 DECEMBER 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- t Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter. Familieberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936. Dr. E. DIEMER CHRISTELIJKE AT ION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omatreken „5tant»asticfj is abtblmn mgn hfrt ia Dgtjcnspott" Veertigste jaargang no. 11-147 BETER LEREN in minder tijd Zie pagina 3 (Van onze parlementsredactie.) TK HAD NIET KUNNEN DENKEN, dat het met het nieuwe loonbeleid "■L allemaal nog zo vlot en zo soepel zou verlopen als het tot dusverre is ge gaan." Dit zei gistermiddag staatssecretaris Roolvink bij de behandeling van de begroting van sociale zaken in de Tweede Kamer. In een zeer sterke rede, waarin hij blijk gaf van een optimistische kijk op de huidige loon ontwikkeling, heeft de staatssecretaris met nadruk ontkend, dat er bij het College van Rijksbemiddelaars een grote stapel nieuwe c.a.o.'s op goed keuring ligt te wachten en dat het college niet in staat zou zijn de stroom te verwerken. Er zijn thans voor 450.000 werknemers nieuwe contracten goedgekeurd. De nieuwe c.a.o. voor de textielnijverheid kan hopelijk nog vóór de jaarwisseling worden afgehandeld. Ook minister Van Rooy, die de hem toevertrouwde zaken niet onbevredigend behandelde, zed dat het Collage van Rijksbemiddelaars op zeer korte" termijn een groot aantal nieuwe contracten hoopt af te handelen. De staatssecretaris had voorts goede hoop, dat de „kruistocht voor prijsverlaging", die thans wordt onder nomen, resultaten zal hebben. Tot grote hoogte steeg deze a.r. bewinds man tijdens de replieken, toen hij de vele spitsvondige, maar niet ter zake doende socialistische interrupties op werkelijk briljante wijze afstrafte. De heer Roolvink stelde met vreugde vast. dat er im het buidóge systeem van loonvorming weer sprake is van werke lijke onderhandelingen dn het bedrijfs leven. Vanzelfsprekend kon de invoering van het nieuwe loonibeküd miet zonder enag horten en stoten .gepaard gaan, maar nu men niet meer gebonden is aan een uniforme regeling, nu wint het - overleg aan betekenis en dd>t is een resultaat, waarvoor men dandobaar kan zijn. De gang van zaken wijst erop, dat werkgevers en werknemers de grotere verantwoordelijk heid, die de vrijere loonvorming hun heeft gegeven, hebben aanvaard. Het centraal georganiseerde bedrijfsleven past de loonrichtlijnen zeer nauwkeurig en be leidvol toe en de aangevraagde loonsver beteringen zijn goed gemotiveerd. Het tijdstip, dat de overheid zich over het hele loon front kan terugtrekken, is overi gens nog niet gekomen, want de rege ring moet vooral in deze tijd, waarin het gevaar van een loon- en prijsspiraal zeer reëel is, de helpende hand blijven bieden. Sprekend over de goedgekeurde loons verhogingen wees de staatssecretaris er op, dat in de afzonderlijke ondernemin gen aanzienlijk grotere loonsverbeterin gen tot stand konden komen (niL verho- gingen van 6 tot 9 pot.) dan In de betrok ken bedrijfstakken, maar dat in bijna alle gevallen bij de goedkeuring nivel- rk gegaan. De oorzaak gezocht worden in de omstandig-, hei'd. dat die afzonderlijke ondememin-' een produktaviiteit kennen., die aan zienlijk uitgaat boven de nationdle gemid delde produktivi'teitsstijgmg. Het is thans nog ondenkbaar, dat voor alle on dernemingen aparte c.a^o's tot stand ko- wel moet het naar de mening van de staatssecretaris langzamerhand daar heen worden geleid, dat in de cao het mi nimumloon van de bedrijfstak wordt aan gegeven en dat dan vender bedrijfstaks- gewijze kan worden overeengekomen in hoeverre voorde verschillende onderne mingen van deze minimumgrens naar bo- kan worden afgeweken, staatssecretaris achtte het juist, dat dc verkorting van de arbeidstijd een zekere voorzichtigheid in acht wordt gc- >men. De jaren 1959 en 1960 zijn nodig >or de loonsverbeteringen en de compen- ticmaatregelen, maar reeds in 1960 zal en voorzichtig kunnen overgaan tot een 'beidstijdverkorting van één of twee ïr. In het daarop volgende jaar zal dan Uitgaanstenue bij Kon. landmacht Er is een nieuw, zgn. uitgaans tenue voor de Koninklijke Land macht ontworpen. Het bestaat uit een gladde kaki-kleurige kam garen broek en een donker bruin jack. Een koppel wordt niet meer tot verkorting op grotere schaal kui worden besloten. Een dergelijke spreiding voorkomt het gevaar dat ontstaat, neer men allerlei op zichzelf noodzake lijke maatregelen binnen een te korte ter mijn wil verwezenlijken. Over de mogelijkheid van prijsverla ging kon de staatssecretaris nog niets ..les i meedelen. Hij herinnerde ei voorgestelde loonsver- srteék uiitgaat boven het nationaal gemiddelde maar op grond van de pro- duktiviteitsstijgimg op zichzelf juist moet worden geacht., het prijsvraagstuk aan de orde komt. De betrokken partijen gaan inister De Pous over de mo gelijkheid van prijsverlaging spreken en afwachting van de resultaten van d-irt gesprek blijft het loon voorstel liggen. Men werkt op economische zaken echter vlot en de verschillende besprekin- met minister De Pous hebben reeds niet onbelangrijke resultaten geleid, alhoewel het in deze moderne maatschap- moeilijk schijnt om door prijs verlaging tot wel'vaartsvermeerdering te komen. Belangrijk is echter, dat vele on dernemers eerder tot prijsverlaging be id blijken te zijn, wanneer ze in staat worden gesteld een iets forsere loons verhoging te geven. Dat de vertraging de goedkeuring van sommige nieuwe .o's aan traagheid bij de minister van Luchtverdediging en kernwapens militaire kwesties. Uit hét feit dat de officiële woordvoerdci loop van de besprekingen de mond stijf dicht hielden, maakt men op, dat geen op lossingen zijn gevonden voor belangrijke kwesties als de opslag van kernwapens in Europa en de integratie der luchtver dediging. Wel heeft generaal Norstad'het denk beeld naar voren geschoven om van N.A.V.O. een vierde kernmogendheid maken. Hij zou dan, de generaal voerde een pleidooi voor unificatie in de Eu: pese luchtverdediging, als NA.V.O.-bevel hebber in Europa het behi kernwapenvoorraad moeten hebben. De N.A.V.O.-ministers zijn op dit denkbeeld nog niet nader ingegaan. De Amerikaanse admiraal Boone heeft gisteren Ruslands indrukwekkend potei tieel op het gebied van mankracht, kern wapens, duikbootvloot en chemische c bacteriologische oorlogsvoering gescheh s lid de inde f uit drie militairen bestaande hoogste mi litaire instantie die boven opperbevel hebber Norstad staat. Boone legde gegevens uit een, door het instituut voor strategische studies opgesteld rapport voor. Volgens dit rapport telt het Russische leger 2.350.000 man. de vloot 60.000 en dc veiligheids-grens cn hulptroepen 350.000 man. De Russische marine, in 1940 nog 600.000 ton. komt nu met 1.600.000 ton op dc tweede plaats. De rode vloot telt 2270 oppervlakte sche pen plus misschien wel 500 a 600 on derzeeërs. De Russische luchtmacht beschikt over 20.000 operationele vlieg tuigen cn ongeveer 1000 bases. Alle jagers en lichte bommenwerpers zijn voorzien van straalmotoren. De voor naamste Russische raketbases liggen langs de Oostzeekust. De N.A.V.O. beschikt in West-Europa over ongeveer tweederde van de vastge stelde 30 divisies voor de centrale sector 12 divisies van Turkije, vijf van Grie kenland, zeven van Italië, een van Nooi- egen en een van Denemarken. De N.A.V.O. heeft 5000 operationele vliegtui- ;n en 220 bases. De Amerikaanse minister van defensie, Gates, betoogde dat de V.S. op het gebied van kernwapens evenwel superieur zijn. Ook de gemaakte intercontinentale en ballistische projectielen van middelgrote ?tie-radius zijn operationeel. De grote belofte welke het ballistische projectiel voor de vloot inhoudt de voor lancering van onderzeeërs ontwik kelde raket Polaris zal spoedig worden ingelost, aldus Gates. Hij legde de nadruk op de noodzaak van gezamenlijke finan- ering van de ontwikkeling van nieuwe De Nederlandse minister van defensie, ir. S. II. Visser, heeft gisteravond tegen- de pers opgemerkt, dat het jaarlijkse onderzoek naar de stand van zaken heeft uitgewezen, dat Nederland er op het ge bied van dc defensie niet ongunstig voor slaat en zelfs uitermate goed in vergelij king met andere landen. Voorstellen tot verhoging van de Nederlandse defensie- lasten zijn in de N.A.V.O.-raad niet ter sprake gebracht, aldus minister Visser. Het Franse protest over de uitlatingen van generaal Twining wordt in de N-A.V.O.-raad als gesloten beschouwd, nadat de Franse minister van defensie, Guillaumart nog eens scherp had geprotes teerd. Turkije heeft de N.A.V.O. meegedeeld, dat het eventuele besprekingen over het Midden-Oosten op een topconferentie wil bijwonen. Turkije is voor nict-inmenging in de zaken van het Midden-Oosten Hogere salarissen in verzekeringsbedrijf' (Van onze soc.-econ. redactie) De beambtenhonden hebben met d werkgevers in het levensverzekerings bedrijf een akkoord bereikt over door te voeren loonsverbetering voo werknemers in deze bedrijven van minste zes procent. De nieuwe c waarover nog op enkele punten met het College van Rijksbemiddeiaars moet den gesproken, zal voorts moeten zien in de huurcompensotie 1957. Voorts worden de minimum-salarissen opgetrok ken met vijf procent, terwijl nog schillende andere secundaire arbeidsvoor waarden worden verbeterd. In het c leg is ook in principe besloten tot het invoeren van een werktijdverkorting, doch daarover zal nog nader beraad no dig zijn. economische zaken zou liggen, ontkende de staatssecretaris met nadruk. En wat het College van Rijksbemidd elaars be treft, daar bestaat slechts een zeer ge ringe achterstand tn de goedkeurings- we rkz aamheden. Uitvoerig somde de heer Roolvink nog eens de voordelen van het nieuwe sys teem van loonvorming op. Hij kon in ddrt verband wijzen op het verblijdende feit, dart voor bepaalde laagstbetaalde groepen de loonsom tengevolge van de invoering van hert nieuwe systeem met niet minder dan 10 pot. is gestegen. Sedert 1945 is de moge lij ikheid daartoe door het stelsel van uniforme locmromden nooirt verwezen lijkt. De loonsverhogingen bedroegen boen ten hoogsrte 6 pet. Wilde men in heit oude systeem iets meer doen voor de laagstbetaalden, dan kwam men In bot sing met de richtlijnen. De staatssecre taris kon nog meedelen, dat begin janua ri het gesprek over het wegwerken van de 1 oonaohbe rstand-volgens -ide-oude- richtlijnen in de vervoerssector zal wor den voortgezet. Hopelijk wondrt dan een oplossing gevonden. Over het gehele vraagstuk van de „oude achterstand" zou, aildus de staatssecretaris, het bedrijfsle ven een ongevraagd advies aan de rege ring kunnen uitbrengen. Voor dc regering gaart hert hier ndert om een loon- maar om een prijsprobleem. Hert was voorts de persoonlijke mening van de heer Rool vink, dart hert stelsel der gemeenteclassifi-1 catie in komende jaren geleidelijk moert verdwijnen. (/ie vervolg op pagina 5) Nasution is thans vervangen door president zélf SUKARNO heeft zijn positie versterkt door bij besluit de hoogste mili taire maoht in handen te nemen. Formeel geschiedt dit door verlen ging van de bestaande toestand van oorlog, welke thans echter een nieuwe omschrijving heeft gekregen. Dit betekent, dat hij deze macht feitelijk overneemt van de chef-staf van het leger, luitenant-generaal Nasution. De president is echter bevoegd deze macht weer aan andere personen te delegeren. De drie ministeries van leger, m en luchtmacht zijn vervangen door één enkel ministerie onder leiding van karno zelf. NA OVERLEG MET EYSKENS EEN DAG nadat de Belgische mi nister voor de Kongo, De Schrijver, in het Belgische parle ment aankondigde dat 1960 voor de Kongolezen het jaar van de onafhan kelijkheid zal kunnen zijn, is koning Boudewijn onverwacht voor een reis van 10 tot 15 dagen naar Kongo ver trokken. In een gisteren op het ministerie voor Kongo verstrekt communiqué, dat aan de journalisten werd overhandigd toen het militaire vliegtuig waarmee dc Bel- elsche vorst reist al gereed stond van het vliegveld Melsbroeck te trekken, staat dat het bezoek van koning Boudewijn ecu tweeledig doel heeft. De vorst wil zich ter plaatse rekei schap geven van de algemene toestand in de Kongo en van de aspiraties va oevolking en wenste voorts op 17 decem ber (de dag waarop vijftig jaar geleden koning Leopold de Tweede overleed, „aan wie de Kongolese bevolking de ge boorte van een grote staat te danken heeft" in Stanleystad aanwezig te Stanleystad is de eerste plaats die de Koning in Kongo zal bezoeken. Hij werd daar vanmiddag verwacht en zou dan gouverneur-generaal Cornelis ontmoeten. Verkiezingen Enkele dagen na aankomst van koning Boudewijn, op 20 december, beginnen ir de grote centra van Kongo de verkiezin gen voor de gemeente- en gewestelijke raden, de eerste in de Belgische kolonie. Zowel in Brussel als in Kongo zelf ziet men deze dag met enige spanning tege moet, ook tengevolge van de verklarin gen die de leider van de invloedrijke Abako. Kasavoeboe, tijdens zijn verblijf in Brussel heeft afgelegd. Aangezien de eisen van deze partij, van de Nationale Kongolese beweging cn van de Afrikaanse solidariteitspartij voor uitstel van de verkiezingen, oe- stuurshervormingen in Kongo en eer ronde-tafelconferentie, voordat het Kon golese volk ter stembus zal gaan, niet werden ingewilligd, zullen deze politie ke groeperingen niet aan de yerkiezin- gen deelnemen. In een communiqué dat dc leiders van deze partjjen maandag vóór terugkeer naar Leopoldstad uitga' wezen zij alle verantwoordelijkheid t het mislukken van de besprekingen de Belgische regering af. Beslissing In welingelichte kringen in Brussel wordt nog vernomen, dat de beslissing over de koninklijke reis naar Kon;_ gisteren is genomen na een onderhoud tussen koning Boudewijn en premier Eyskens. Koning Boudewijn had enkele voor zijn vertrek in Brussel nog congres toegesproken over de mogelijk heden tot verhoging van de produktivi- teit. Hij zei daarbij aan het slot zijn rede: „Ik wilde met u over vraagstuk van de produktiviteit spre ken omdat het van zo groot belang voor ons land, al is het niet het enige, dat mij voor het ogenblik zorgen baart". KONING BOUDEWIJN plots op reis Nederlander uit Zweden gezet Met een vliegtuig van de S.A.S. is gi teren de Nederlandse zeeman J. H. i ons land teruggekeerd, nadat hij door Zweden het land uitgewezen was, heeft daar een vonnis van drie maa wegens diefstal uitgezeten. De N landse justitie heeft ook belangste voor H., omdat hij nog een gevangenis straf wegens diefstal moet uitzittei Dc 23-jarige H. was in augustus u psychiatrische inrichting te Avereest proefverlof ontslagen. Hij keerde terug van het proefverlof, doch monster de op een kustvaarder. In Zweden sterde hij af. VIJFENTWINTIG jaar gele- astrologische navigatie b|j de den klom gezagvoerder J. KLM geïntroduceerd. J. Hondonc aan boord van de Gisteren stapte de hoer J. Snip. een Fokker F 18 van de j. Ilondong nu oud-gezag- KLM, voor de eerste KLM- voerder opnieuw aan boord vlucht, naar dc West. van een vliegtuig voor een reis naar de West. Nu was Zeven dagen vloog de het de Bering Zce, ccn mo_ .Snip". Zeven dagen vol span- derne DC.7C, die de rc|9 in ning voor de gezagvoerder en mindcr dan 24 unr ïou ma. eeuw geleden met de „Snip" werd gemaakt. Pionieren was het: de eer ste vlucht naar de West werd onder primitieve omstandig heden gemaakt en van de vliegers werd zeer zeker niet alleen op het gebied van de navigatie bijzonder veel gevergd. zich ook bij het ve de „Bering Zee" n best herinneren. Reeds twee jaar eerste vlucht, flori Westindisch bedrijf van de K.L.M. Er werden toen reeds regelmatig vluchten gemaakt np Aruba, Maracaibo, Mara- cav. Maiquetla en Bonaire. Nu een kwart eeuw la ter bereidt men reeds de de gezagvoerder tweede bestuurder J. J. .in Balkom. De heer Van - - talkom oriënteerde zich op de Met de vlucht van de Bering landing op het vliegveld Zan- landing van DC-8'S voor op "outc via Marseille, Casablan- Zee en verschillende festivl- der|j (de naam werd prompt de luchthaven van Curacao, •a Porto Praia. Paramaribo en teiten op dc Nederlandse An- veranderd in „Snlphol") volg Caracas naar Curacao op de tillen, herdenkt de K.L.M. de den feestelijkheden, die d» sterren. Daarmee werd de pionicrsrels, die een kwart bekle vlieger» van de „Snip' de dr. Albert Plesman lucht en, waar nog deze week krant zal worden gelegd. krijgswet af te kondigen overgenomen heeft van de bevelhebbers der drie strijdkrachten. Sukarno heeft nu dc hoogste militaire macht, terwijl hij na de terugkeer tot de revolutionaire grondwet van 1945 reeds de hoogste bur gerlijke macht bezat. Zoals we reeds in een deel onzer vo rige editie gemeld hebben, deelde Nasu tion gisteren in het parlement de af kondiging van deze nieuwe vorm van npodtoestand mede, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen burgerlijke nood toestand, militaire noodtoestand en staat van oorlog. Nasution zeide verder, dat de regering de voorkeur geeft aan geleidelijke af schaffing van de noodtoestand boven een gedeeltelijke buitenwerkingstelling. Nasution gaf toe, dat er bij de toepas sing van de noodtoestand uitwassen ren geweest, doch meende dat de v delen groter zijn gebleken dan de delen. Nasution hoopte, dat eind 1962 de toestand in geheel Indonesië normaal zou zijn. Sukarno verklaarde nog, dat de „vroegere opstandige gewesten nog ge consolideerd moeten worden en dal nog steeds pogingen worden gedaan om economische verwarring tc veroor zaken. Zolang Nieuw-Guinea nog dooi „imperialisten" bezet is, zal de soevc reiniteit nog bedreigd blijven volgens Sukarno. De Franse spoormdnnen heb ben in nerveus tempo gewerkt aan het herstel van de baan vakken en het station van de zo zwaar getroffen Franse kustplaats Fréjus. Zij zijn nu zo ver gevorderd, dat van het kometide weekeinde af de trei nen de plaats weer zullen aan doen. Het is niet onmogelijk, dat de kinderen uit Fréjus, die binnenkort naar Nederland ko men, reeds van dit station zul len kunnen vertrekken. Kortere werkweek in Engeland De directies van de Britse elektrische centrales, 120.000 arbeiders tellende, heb- oen besloten, dat in februari de werk week zonder verlies van inkomsten zal worden verkort van 44 tot 42 uur. Dit is het eerste staatsbedrijf, dat hiertoe overgaat. Een dergelijke verkorting wordt eveneens ingevoerd voor 7000 man onderhoudspersoneel cn technici in de chemische, kunstmest- en plasticindus trieën, (tezamen met een loonsverho ging) en eveneens in de tabaksindustrie. nieuwe rijn 54 Werven Verolme tot 1962 vol (Van onze speciale verslaggever) Bij de overdracht van de 19.900 ton metende Noorse tanker „Belmar". gisteren op Rozenburg, verklaarde scheepsbouwer C. Verolme, dat hij dit jaar voor 250.000 ton aan nieuwe bouwopdrachten had ontvangen. Dit betekende, zo voegde hij eraan dat zijn werven tot 1962 volgeboekt Van de schepen, waarom het gaat. is tot dusverre alleen bekend, dat ze namelijk uit tankers bestaan. Van' dc scherpe concurrentie wenste de heer Verolme man en paard nog niet te men, doch nog voor het einde var jaar zou dit worden gedaan. Bij 250.000 ton aan nieuwbouw is in i geval con droogdok van 35.000 ton, dat voor de Rozenburgsc werf van de V.U.S. is bestemd. Dit jaar zijn op de werven van Ver olme acht schepen en twee dokken mei een gezamenlijke tonnage van 247.000 ton gebouwd en opgeleverd. In 1960 worden orders afgewerkt, die het vorige jaar verkregen zijn. waaronder twee Esso tankers van 78.000 ton, die aanvankelijk 47.000 ton zouden meten. Het jaar daar na. in 1961 dus. zal aan de dit jaar ver kregen nieuwbouw-opdrachrten worden Deze week is ook in Londen een kan toor van Verolme geopend. Reeds eer der werden bureaus in New York, Cu racao. Caracas, Rio de Janeiro en Bue nos Aires gevestigd, terwijl op 1 ja- auari a_s. een kantoor in Oslo open gaat Reuzen schei oen rikaai sinds het wilei t de heer Verolme enkele mede- ngen gedaan over dc reuzenschepen, de eerste wil laten bouwen, doch rvan de financiële basis steeds maar r ontbrak. Zonder zich uit te laten het feit, of de 120.000 ton metende aanreuzen er komen zullen of niet, klaarde de scheepsbouwer, dat „het De heer Verolme gaf ook toe, dat er een begin was gemaakt met het gra ven van een dok met een capaciteit van 150.000 ton, waarvoor reeds lang plannen bestonden. Depressies met regenval ■erkundtge r UET GROOTSTE DEEL van deze week heeft ons land aan de rand van dc koude luchtstromingen gelegen, waar door er af en toe lichte vorst voorkwam met koude mistyelden Tot dusver kwa men de depressies niet verder dan de Britse eilanden, zodat er deze maand nop maar weinig regen is gevallen. Ju d komt verandering, want Ocet ndeprt 'rekke' hoven het Noordzeegebied doordringen. Hel was vandaag al heel goed te merken dat er zachtere nceaan.lucht van onge veer acht graden Celsius binnendrong Ook de wind gaat in kracht toenemen cn kan de komende, dagen langs onze kust stormachtig worden. Het is boven ons tand lange tijd vrij rustig gebleven, maar in deze tweede helft van de week mogen wij belangrijk onbestendiger weer ver- hten, waarbij 1 Het enige t is dat de tem blijft. De rc ontwikkeling •rdeel t t deze 'randei i de hoge kant irdt door deze ar oost-Europa Veel wind icht t ond Expositie „Luchtvaart en Luchtpost" Van 22 december a s. tot en met 31 anuari 1960 wordt in het Nederlandse postmuseum een tentoonstelling worden gehouden. Deze expositie ii getiteld: „Luchtvaart en Luchtpost". Veranderlijke bewolking met plaatselijk enkele buien. Krachtige tot harde, later aan de kust mogelijk storm achtige wind tussen zuid west en west. Dezelfde tem peraturen als vandaag of iet» lagere. (Opgemaakt c i 11.15 u ZON EN MAAN Zaterdag 19 december: zon op 8.44. inder 16.29; maan op 20.03, onder 10.28.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1