CHRISTFUJ
Ds. Okke Jager sprak tot de
vrijgemaakte gereformeerden
I
CNV vraagt: waarom niet
meer bedrijfschappen?
Een woord voor vandaag
De kerken zijn opnieuw
in beweging gekomen
Actuele sociale problemen
(Van onze soc.-econ. redactie)
TN een artikel over de economi-
sche medezeggenschap wordt
in De Gids, het orgaan van het
Christelijk Nationaal Vakverbond,
de vraag gesteld waarom er niet
meer bedrijfschappen worden ge
vormd, horizontale verbindingen,
waarin een bedrijfstak wordt
samengevat en waarin men als
bedrijfsgenoten bijeen komt.
De Gids schrijft: ..Letten we op de
praktijk van de p.b.o., dan moeten
wij zeggen dat deze tot op heden
niet zo is, dat we er de vlag voor
kunnen uitsteken. Wat de totstand
koming van bedrijfschappen betreft
kunnen we bepaald i
zeer belangrijke bedrijfstakken
we noemen bouw-, textiel- en me
taalbedrijf is nog steeds niet kun
nen komen tot de vorming van een
bedrijfsorgaan overeenkomstig de
wet op de p.b.o. Deze gang van za
ken betreuren wij ten zeerste. Ze
houdt ook gevaren in. Mede in ver
band met de voortgaande Europese
economische integratie is het van
groot belang, dat we in ons land per
bedrijfstak over een goed samenwer
kingsorgaan beschikken. Maar ook
op nationaal niveau zijn er vraag
stukken. die tot een oplossing ge
bracht moeten worden. Willen we
deze vinden dan moeten de bedrijfs
takken beschikken over daarvoor ge
schikte organen.
Om een voorbeeld te noemen den
ken wc hierbij aan de alleszins ne
telige kwestie van de arbeidstijd in
het bakkerijbedrljf. Het behoort tot
de verantwoordelijkheid van de ge
zamenlijke bedrijfsgenoten in een be
drijfstak. om een dergelijke kwestie
op te lossen. Van welk een grote be
tekenis zou het zijn geweest, als er
een bedrijfschap voor het bakkersbe
drijf zou hebben bestaan, dat een zo
belangrijk punt als de arbeidstijd
had kunnen bespreken en daarover
een beslissing had kunnen nemen.
Nu moesten anderen het doen. En
nu is Leiden In last en beklaagt men
rich, dat niet-deskundlgen dat heb
ben gedaan... Het is slechts één
voorbeeld. Maar het is zeer aktueel.
En het toont aan, dat er werk te
doen Is voor bedrijfsorganen.
Als deze ontbreken kan echter het
werk niet blijven liggen. Het is on
mogelijk om maar af te wachten tot
de bedrijfsgenoten er toe overgaan
een bedrijfschap tot stand te bren
gen. Het leven gaat voort Het moet
een ieder duidelijk zijn. dat het ge
volg hiervan is dat bij het ontbreken
i de geëigende organen anderen
Wie het dan moeten doen? Als re
gel zal dat allereerst de overheid
zijn. Vervolgens, in bepaalde secto
ren. komen dan de produktschappen.
Een enigszins wonderlijke situatie.
Die weer aanleiding geeft tot klach
ten. Maar de schuld ligt niet bij de
overheid of bij die andere organen.
Men zou het immers als volgt kun
nen samenvatten: leidinggevend
mannen van elke organisatie pleiten
voor meer samenwerking, minder
overheidsingrijpen. Maar de gegeven
wettelijke mogelijkheid om de zaken
in eigen hand te nemen, namelijk de
vorming van bedrijfsorganen, wordt
niet ten volle benut Het blijkt wel:
er moet beslist ergens iets haperen".
Neg<
;ers niet naar
uitvoering van
de „Messias"
Een bestuurslid van het Filharmonisch
Genootschap te Pietermaritzburg heeft
gisteren meegedeeld, dat het genoot
schap zich niet zal storen aan het be
sluit van minister van o.k.w. Serfon-
tein. dat niet-blanken de jaarlijkse
kerstuitvoering van Handcis Messias
in het stadhuis van Pietermaritzburg
ditmaal niet zullen mogen bijwonen.
Ons geweten als christenen dwingt
ons onze oude traditie voort te zetten
en een klein aantal niet-blanken toe te
laten om naar deze grote kerstboodschap
te luisteren, aldus de woordvoerder.
Reeds een eeuw lang bevindt zich
jaarlijks een dertigtal negers onder het
auditorium. Wanneer het Filharmonisch
Genootschap geen acht slaat op het
verbod van minister Serfontein, loopt
het de kans een jaarlijkse subsidie van
3.000 gulden te verspelen.
Joodse congressen
te Amsterdam
Honderden vertegenwoordigers van na
genoeg de gehele joodse wereldbevol
king zullen de laatste week van Januari
en de eerste week van februari naar
Nederland komen om in Amsterdam te
vergaderen. Zij zijn de vertegenwoordi
gers van Joodse wereldorganisaties en
van de Nederlandse Zionisten Bond. De
ze bond zal met-haar algemene Jaarver
gadering op 24 en 23 januari de rij van
congressen openen. In aansluiting op
deze organisatie is een bijeenkomst op
23 en 26 januari belegd van de inter
nationaal vertakte Joodse organisatie
Bnci Beriet. Vervolgens zullen Joodse
vertegenwoordigers van de Conference
of Jewish Organizations, waarbij inter
nationaal Joodse instellingen en organi
saties zijn aangesloten van 23 Januari
tot 2 februari bijeenkomen ter bespre
king van een internationale conferentie
over het Joodse onderwijs. Ongeveer
gelijktijdig zullen de directeuren van de
m New York gevestigde Conference of
Jewish Claims against Germany biji
komen ter bespreking en toewijzing
de claims.
Hoop op loonwet
Nu er ook in het bouwbedrijf
onderhandelingen gaande zijn over
een nieuwe c.a.o. vraagt „De
Christelijke Bouwvakpatroon", het
orgaan van de Chr. Aannemers-
en bouwvakpatroonsbond, in een
artikel aandacht voor de organi
satie (of zoals het blad zegt: het
institutionele kader) waarbinnen
de loonvorming zich afspeelt.
Het blad vertelt iets van de his
torie der loonvorming en conclu
deert daarbij onder andere dat het
College van Rijksbemiddelaars (dat
in 1945 op grond van het B.B.A.
werd ingesteld om loonovereenkom-
sten aan regeringsvoorschriften te
toetsen en bindend op te leggen) als
een overheidsorgaan moet worden
gezien, ondanks zijn zelfstandig
heid. De samenwerking die er tus
sen het College en zijn adviseur, de
Stichting van de Arbeid, bestaat,
wordt belangrijk genoemd. En het
blad schrijft dan:
..Ondanks dit bevredigend verloop
doet zich uiteraard bij sommigen de
vraag voor of de tijd inmiddels niet
rijp is om te komen tot een andere
structuur van dit institutionele ka
der. De loonvorming is immers in
eerste instantie een zaak van het
bedrijfsleven. De klemmende rede
nen tot een centraal loonbeleid, als
meer tot het bedrijfsleven brengen.
Zonder aan deze argumenten af
breuk te willen doen. dient men
zich toch te realiseren, dat een weg
terug tot de vooroorlogse verhoudin-
3en. zowel door de werkgevers als
oor de werknemers niet meer ge
wenst wordt.
Zowel vóór- als na-oorlogse jaren
hebben ons geleerd dat ten aanzien
van de loonvorming een coördine
rend optreden mogelijk moet blij-
Een andere zaak is. in wiens han
den dit beleid moet worden gelegd.
Reeds in 1954 bracht de Stichting
van de Arbeid een rapport uit.
waarin de suggestie werd gedaan te
komen tot het vormen van een
loonraad binnen de Sociaal-economi
sche raad.
De raad zou de gebruikelijke
driedelige samenwerking: werkge-
vers-werknemers-Kroonleden, die
nen te hebben. Een groot deel
van de S.E.R. kon zich met deze
suggesie verenigen. Ondanks dit
alles is de ontwikkeling op dit
stuk niet voortgegaan.
jk^dat
gegeven aan de &houd
de loonpolitiek, maar wij ho
pen en vertrouwen dat een nieuw
beleid ter zake van de vorm niet
te lang op zich zal laten wach
ten. De uitlatingen van de betrok
ken bewindslieden wanneer wij
bijvoorbeeld denken aan de plan
nen om te komen tot een loon
wet steunen ons'In dit vertrou
wen." aldus ,,De Christelijke
Bouwvakpatroon
Wij achten het begrijpelijk
le regering in haar beleid pr
lelt heeft gegeven aan de inl
,EEN LEEUW IN EEN KUIL MET DANIELS
Utrecht plaatste
TN ZWOLLE zijn 65 gereformeer-
geen slagboom,
gevolgen van de besluiten die de maar ANWB-hord
gereformeerde synode van Utrecht (Van een onzer redacteuren)
heeft genomen. Deze synode heeft
in haar herfstzitting het struikel- jJJJ k^°CP ™eent dat*
blok tussen de Gereformeerde Ker
ken en de vrijgemaakte Gerefor
meerde Kerken, de zogenaamde
Vervangingsformule, terzijde ge
steld. Dat deze bijeenkomst geen
„revolutie van eenzamen" is bleek
wel uit het feit, dat tussen een
kwart en een derde van alle dienst
doende vrijgemaakte predikanten
aanwezig was. Spreker was ds.
Okke Jager.
De samenkomst, die bijeengeroepen
was door een klein comiteetje van vijf
predikanten onder leiding van de En-
schedese pastor H. Vogel had reeds veel
stof op doen waaien in vrijgemaakte
Zo hadden tien predikanten in eei
gezonden stuk in het Gereformeerd Ge
zinsblad de vergadèring scherp afge
keurd.
Steeds duidelijker wordt het dat er in
de vrijgemaakte Gereformeerde Kerken
twee groepen zijn. De ene, die het
meest van zich doet spreken in de ker
kelijke pers meent dat er in de Gerefor
meerde (synodale) kerken niets veran
derd is. Men heeft zelfs geschreven dat
de „vervangingsformule" vervangen is
door een „Afdankingsformule". De an-
Advertentie
jAfciWe cAtK&Ui'*
in één brochure
Vraag deze gratis aan bij ow
fotohandelaar of rechtstreek»
bij FODOR, Hoogstraat 29,
Rotterdam tel. 11.89.25 (51.)
Ds. D. van Dijk
met emeritaat
i de vrijgemaakte predi-
De nestor _I I I
kanten in Nederland, ds. D. van Dijk.
lemens met emeritaat te gaan. I
Van Dijk werd 17 december 1887 te Blija
geboren Hij bezocht het Geref. Gymna
sium te Kampen, studeerde aan de theo
logische hogeschool te Kampen en werd
3 augustus 1913 in het predikambt be-
Ds. Van Dijk maakte bij herhaling deel
it van de particuliere synode van Gro
ningen, die hem ook naar de generale
synode afvaardigde. Zo maakte ds. Van
Dijk deel uit van de synode van Utrecht
1943/1944. waar de leergeschillen werden
behandeld, die tot de scheuring leidden.
Ds. Van Dijk maakte zich vrij en
daarna is hij een van de leidende figu-
^eworcien in de vrijgemaakte kerken.
is onder meer president-curator van
dc theologische hogeschool te Kampen
en voorzitter van de vereniging van
gemaakte predikanten. Van zijn hand
schenen verscheidene publikaties
boeken.
Ds. Van Dijk is ridder in de orde
Oranje-Nassau.
Ontvangen boeken
De kunst van het oude Europa, door
Herbert Ktlhn. Vertaling Charles Wen
tinck. Pictura-pocket. Tweede verkorte
uitgave. Uitgave Het Spectrum N.V..
Utrecht. Verdi, door Pierre Petit. Ver
taling O. de Marez Oyens-Schilt. Pictu-
ra-pocket. Uitgave Het Spectrum N.V.,
Utrecht
Creatie nieuwe
kardinalen
Geflankeerd door prelaten, lekenfunc-
tionarissen, leden van de nobelgarde en
de Zwitserse garde, schreed Paus Johan
nes gistermorgen de consistoriczaal van
het Vaticaan binnen om het geheime
consistorie te leiden, waarop acht nieuwe
kardinalen zullen worden gecreëerd. Paus
Johannes was in het wit gekleed en droeg
een rode schoudermantel en dito stola.
Nadat de Paus de zaal was binnen
gekomen, riep de ceremoniemeester:
„Extra omnes", het teken dat iedereen,
behalve de Paus en de kardinalen, de
zaal moet verlaten. De deuren werden
gesloten en de Zwitserse garde betrok de
wacht voor de zaal. Hierna sprak Paus
Johannes het gebed „Adsumus" (wij zijn
aanwezig) uit om de bijstand van de
Heilige Geest in te roepen. Vervolgens
zijn de volgende prelaten en bisschoppen
tot kardinaal verheven
P Mgr. William Theodore Heard uit
Edinburgh, deken van de heilige Rota te
Rome, mgr. Albert Gregory Meyer, Aarts
bisschop van Chicago, mgr. Alois Joseph
Muench, bisschop van Fargo in Noord-
Dakota en Nuntius in West-Duitsland.
mgr. Arcadio Larraona, een Spanjaard
die secretaris is van de congregatie van
de religieuze orden, de Jezuiet Augustin
Bea. een Duitser, die biechtvader is ge
weest van wijlen Paus Pius de twaalfde
en de Italianen mgr. Paola Marella, Nun-
tius in Parijs, mgr. Gustavo Testa. Nun
tius in Bern en mgr. Francesco Morano,
secretaris van de apostolische signatuur.
derd kan zijn en wil niet bij voorbaat
reeds ieder contact afsnoeren. Deze pre
dikanten willen zich eerst bezinnen, eer
zij hun houding bepalen.
Zij lieten zich gistermorgen voor
lichten door ds. Okke Jager, gerefor
meerd predikant van Almelo. De
samenkomst was alleen toegankelijk
voor predikanten, hoogleraren (die
niet aanwezig waren) en theologische
studenten, zodat eer ds. H. Vogel de
vergadering opende een aanwezige
ouderling de zaal moest verlaten.
VERANDERINGEN
Ds. Okke Jager vond zichzelf als een
leeuw in een kuil met allemaal Daniëls.
Hij wilde zich houden aan Gods bood
schap aan de gemeente van Efeze in
Openbaringen 3, door eerst zijn waar
dering uit te spreken en dan te vervol
gen met: „maar dit heb ik tegen u.
De Almelose pastor sprak als zijn
rertniging uit dat er wel wezenlijk iets
veranderd. Vooral de geestelijke i
taliteit van de „synodalen" heeft
verandering ondergaan al was het al
leen maar doordat velen, wier blik tot
toe vrijwel uitsluitend gericht was
op de Hervormde Kerk, nu ook opnieuw
oog krijgen voor de „vrijgemaak
ZEVEN DEUREN
Volgens de spreker had de duivel ze-
En deuren opgezet, maar door geen
:van was de synode van Utrecht naar
binnen gegaan. Er was het gevaar dat
de synode zou streven naar een consen
sus met de „vrijgemaakten" in plaats
van de eenzijdige toenadering waartoe
-u besloten is.
Men had kunnen uitspreken dat de
Vervangingsformule overbodig geworden
was. dat Almelo verkeerd had gehandeld
(door de schorsingen op te heffen), dat
de Vervangingsformule alleen maa
verkeerd was begrepen, maar me
heeft dat allemaal niet willen zeggen.
De synode heeft slechts gesproken
ver de rechtmatigheid van de inhoud
an de omstreden geloofsuitspraak en
iet gesproken over de rechtmatigheid
an de binding. Ook heeft zij weerstand
geboden aan ae verzoekinj
tussen de „vrijgemaakten'
of de zaak ln het midden te laten.
drijven
„STAART"
Uitvoerig sprak ds. Jager over d
genaamde „staart" van de Utrechtse
uitspraak, die door prof. Kamphuis
de „Afdankingsformule" is genoemd. Hij
waarschuwde zijn aandachtig luisterend
Sehoor om daaruit niet te distilleren
at het dus een kwestie is van dit en
dat, van 50 procent mystiek en 50 pro
cent objectiviteit. Volgens ds. Jager is
het niet juist in dit verband te stellen
dat er een keus gemaakt moet worden
tussen een voorwaardelijke en een on
voorwaardelijke ^elofte.
Deze „staart" is geen slagboom (om
vrijgemaakten tegen te houden) maar
een A.N.W.B.-paddestoel. Ds. Jager was
wel van mening dat het beter ware ge
weest als de synode deze staart had
weggelaten.
SCHORSINGEN
Verheugd was de spreker c
feit dat de synode onverbloemd de
tegengestelde standpunten tussen „syno
dalen" en „vrijgemaakten" over de
schorsingen had uitgesproken en terwil-
le van de toenadering niet alleen maar
wat zand had gestrooid op het gladde
vlak van de hereniging. Hij wees zijn
gehoor er ook op dat de synode van
Utrecht in januari nog zal moeten spre-
bezwaarschriften die tegen de
schorsing van piof. dr. K Schilder en
kandidaat (destijds en nu hoogleraar)
H. J. Schilder zijn ingediend.
Ds. Jager sprak als zijn persoonlijk
oordeel uil dat men in 1944 verschillen
van mening over de interpretatie van
de Dordtse Kerkorde heeft beslist met
een procedure. Ook betwistte hij de
uitspraak dat de Vervangingsformule
een zegenrijke werking heeft gehad.
Wat in 1946 vergeefs van „vrijgemaak
te" zijde is gevraagd hebben de Utrecht
se besluiten nu gegeven: een aan even
tuele s-amensprekJng voorafgaande
schriftelijke situatieschets. Nu dit begin
er is moet men het wel even laten o
winteren. Er ligt echter dynamiet
ier de synodocratie.
In het slot van zijn toespraak, raadde
ds Jager aan de druk op de „synoda
len" niet te sterk te maken. Hij citeer
de de tekst „Laat de kinderen tot Mij
komen" en zei dat er wel staat „la-at
ie kinderen in de vrijmaking (de syno
dalen) komen", maar niet: „sleep z<
erbij"
DISCUSSIE
Tijdens de discussie, dde een zeer ge
animeerd karaikter droeg stelde ds. F
J. den Boeft een vraag over de nieuwe
kerkorde. Ds. Jager meende dat het in
derdaad waar was dat er nu een ver
warde strijd over het kerkrecht te wach
ten staat. Maar wel wees hij erop dat
in de nieuwe kerkorde van de Gerefor
meerde Kerken wel een tolerantie-ge
dachte te ontdekken was, die niet los
staat van het feit dat men geleerd heeft
dat het verkeerd kan gaan bij elke kerk
orde.
Ds. Jager meende dat over die nieu
we orde bij de synodalen nog een dis
cussie gaande was. Maar z;j zijn gaan
inzien dat een juist kerkrecht nooit een
garantie is voor een vrome en geestelij
ke behandeling.
Wonderlijke voorvaders heeft Christus gehad. Sommigen van
hen waren geloofshelden als Abraham, anderen zelfzuchtige
zondaars. En ook zijn er bij die eigenlijk in het geheel niet
op de voorgrond treden. Neem bijvoorbeeld Izaak. Tussen de
gelovige Abaham en de sluwe Jacob, wier levens uitvoerig
worden beschreven, blijft hij een wat vage figuur. Hij is geen
held als zijn vader, geen vechtjas als zijn zoon. Slechts drie
hoogtepunten worden van zijn leven beschreven: namelijk
Izaak als offer, Izaak's huwelijk en Izaak's angst. In de beide
eerste verhalen is hij de gewillige bij-figuur, in het laatste
geval betoont hij zich een leugenaar, die zegt dat Rebecca
zijn zuster is, omdat hij bang is dat de Filistijnen hem zullen
vermoorden om Rebecca te trouwen. De vijandelijke koning
ontdekt echter de ware verhouding, omdat hij ze ziet „minne
kozen". Toch is Izaak, ondanks al zijn menselijkheid, een
beeld van de Heiland, die zich ook ten offer overgaf, die de
bruid van God aanvaardde en zijn bruid, de gemeente, lief
heeft. ChristiLs lijkt in vele opzichten op zijn voorvader, maar
heeft zijn karakter verheerlijkt.
NAARGEESTIGE VERTONING
Kerken terugkeren tot de Dordtse Kerk
orde. Als zijn persoonlijke meninc gaf
hij te kennen dat een aanvankelijke te
rugkeer nodig is om tot hereniging te
komen, waarna men dan gezamenlijk zal
moeten gaan spreken over veranderin
gen en verbeteringen.
Discussie in een goede sfeer
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vreeswijk: W. van Hen-
nekeler te Molenaarsgraaf; te Rotter-
dam-Blijdorp in de vacature van dr. W.
S. van Leeuwen: H. Hutting te Gouda.
Aangenomen naar Zijpe NJI. (toez.):
H. D. Homan te Maasmmel.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Erica (vak. F. J. v. d.
Wal): J. Tissink (bij acc.) te Bergen op
Zoom: te And ijk: E. Verburg te Win
schoten (vak. J. Végh) te Schermerhorn:
kand. P, S. Veldhuizen te Sliedrecht.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Aalsmeer: T. Bricnen te
Mussel en J. M. Visser te Dokkum.
Bedankt voor Murmerwoude: C. v. d.
Weele te Leiden.
gunst te Rotterdam-C.
(Van een onzer redacteuren)
Na afloop van de besprekingen
van gereformeerde (vrijgemaakte)
predikanten, die 's morgens begon
nen waren en tot diep in de namid
dag duurden, hebben wij nog een
ogenblik met enkele predikanten
gesproken. Ds. Okke Jager was
buitengewoon blij over de goede
geest die de discussies hadden ge
kenmerkt. Hij had sterk de indruk,
dat het voor vele aanwezigen een
openbaring was om bepaalde ach
tergronden te vernemen van de
besluiten van de synode van
Utrecht.
De predikanten hebben iets gevoeld
van de geest die leeft bij de „synodalen".
Zij toonden er begrip voor dat bij het
„eenvoudige kerkvolk" het verlangen
leeft om alleen bij de Schrift te lezen,
ongehinderd door theologische construc
ties.
Er is eerlijk en open gesproken en er
was sprake van een verrassende een
heid. Dat wil niet zeggen dat de „vrij
gemaakten" zich zonder slag of stoot
aan de nieuwe verhouding van de „syno
dalen* hebben overgeleverd. De puntjes
worden op de „i" gezet, en er was zeker
geen sprake van een vals eenheidsstre-
maar wel van een nieuwe open-
Ook ds. H. Vogel sprak tegen ons zijn
vreugde uit over het feit dat na jaren
het gesprek weer mogelijk is geworden.
De besluiten van de synode van Utrecht
gaan volgens ds. Vogel lang niet ver
genoeg. Er zal nog veel moeten gebeu
ren. maar er is beweging gekomen. De
ontmoeting zal zeker voortgezet moeten
worden.
Ds. Bremmer vertelde ons nog dat er
grote belangstelling bestond voor deze
bespreking. Veel gemeenteleden uit de
Gereformeerde (vrijgemaakte) Kerken
hebben hem opgebeld omdat ook zij
graag de Zwolse bespreking hadden wil
len bijwonen. Hij meende dat evenals bij
de Gereformeerde Kerken een nieuwe
wind is gaan waaien onderop ook in de
Gereformeerde (vrijgemaakte) Kerken
onder de gewone leden een herleefde
belangstelling is voor de mogelijkheid
een hereniging.
76
De meubelmaker kuchte.
Dat weten wij allebei wel, dat student zijn
Seen vak is. Veel verder komt zij niet met die
ricduizcnd kronen, maar als zij eenmaal zover is,
moeten wij maar eens zien, hoe we het dan kunnen
regelen. Maak je daar nu niet ongerust over.
Ik maak mij over niets ter wereld meer be
zorgd. antwoordde Elisabet En nu behoeven Marit
en Krister niet langer te wachten, nu kunnen zij
trouwen, wanneer zij willen. En dat verdient Ma-
rit ten volle, niemand kan begrijpen hoe zij gewerkt
heeft, sedert zij eigenlijk nog een kind was. en hoe
weinig zij aan zichzelf heeft gedacht.
Je hebt goede kinderen, zei Oliva Eriksson
ronduit, zoals haar gewoonte was. maar zij stam
men ook van Iets goeds af. En toen stond zij vlug
op om Torbjörn op tc zoeken, die eigenlijk allang
in bed bad moeten liggen.
Ragnhild vloog in de tuin rond, het ene pad op.
het andere al, rond de kassen, rond dc druiven-
kas. langs de groentebedden, tussen de bloemran-
den en weer weg. Soms stond zij stil om rond te
dansen, zij kon niet rustig zijn. De twee gymnasium
jaren die nu voor dc boeg stonden, leken haar een
gouden ladder naar iets. dat zij nog niet kon on
derscheiden. Eigenlijk was zc reeds liefst de vol
gende dag de ladder opgeklommen naar dat onbe
kende. dat al haar krachten in beslag zou nemen,
al wist zij nog niet wat het was.
„Ik beloof plechtig", zei zij tot zicb zelf, toen
si] plotseling was blijven stilstaan bij de stal, waar
Buiten waait
de zomerwind
1
ia
En toen vloog zij verder, zag Krister en Marlt
ergens onder een boom staan. Karl en Elin ergens
anders, liet hen waar ze waren, was geheel bevan
gen door haar overweldigende vreugde.
Een lichte avondbries was door de tuin gegaan,
en had de bloesems van de vruchtbomen over het
gras verspreid en de lange tulpen doen buigen. Nu
was de wind gaan liggen, de zon was verdwenen
en het gezang van de vogels was langzamerhand
verstomd. Alleen de merel was nog wakker, hij
zat in de top van een den, duidelijk zichtbaar tegen
de verblekende hemel, en liet zijn tonen over het
oude Charlottendaal weerklinken.
Elisabet Eriksson was op de bank onder dc berk
gaan zitten, nadat haar zwager en schoonzuster wa
ren heengegaan. Zij herinnerde zich die zomer
nacht, toen zij hier acht jaren geleden had gezeten
en zich toen vervuld had gevoeld van dat grote,
rustige geluksgevoel, dat men zo zelden ervaart
en dat daarom zo kostbaar is. Hetzelfde gevoel
maakte zich ook nu weer van haar meester, n
scheen uit nog diepere ruimten van haar w
op te komen. Zij keek naar het kleine huis vlak bij
haar. waar de klimroos weldra in knop zou staan
en herinnerde zich weer haar leven binnen die
muren. Nu was het Marits beurt, en Marit
gelukkig worden, zoals zij zelf was geweest.
In het grote huis had juffrouw Gabriëls langzaam
haar kleine, tere, verlepte gestalte ontdaan van de
vele kleurige kledingstukken en was ter ruste ge
gaan in het brede ouderwetse bed, waarin zij
dween als een kleine pop.
Het merelgezang uit de tuin was zo sterk, dat
het ook tot haar doordrong en zich met al zijn
weemoedige schoonheid vermengde met het bele
ven van die laatste uren. Het leven was haar weer
in de gestalte van al die jonge mensen tegemoet
getreden, zoals in lange tijd niet het geval wai
weesL Zij was blij geweest over hun vreugde, r
zij voelde zich héél moe. Zij zou er eigenlijk niets
op tegen hebben om in te slapen, zonder mei
ontwaken.
Zo is het, dacht zij, het oude moet verdwij
nen en het jonge blijft. Zo is het altijd geweest.
En beneden onder de bomen, vol beloften v
de toekomst in hoop en bloem, dwaalden Marlt
Krister, Elin en Karl. Zo nu en dan kruiste
figuurtje in 't wit, dat even vlug weer verdween
als het kwam, hun weg.
EINDE
TAEZER DAGEN heeft in ons goede hem op bezoek, zei hij: „Meneer, ik
land een man met de ten onzent vul het voorgeschreven aantal kruis-
alle vereiste vijftien uitslagen goed klaar".
wat kruisjes zetten in één, dan wel
minuut uit en dan weet men het wel. moeten hebben? Och kom.
Ik kom zelf zelden bij een voetbal- Weten we voor de sport nu heus geen
hele dag te sporten langs de weg met streeks tegen het idee zelf
n'n groentewagen".
sport indruist?
En tot de tweede verslaggever, bij Het is moeilijk te geloven.
WAAKZAME DANKBAARHEID
HET onderwijs draagt in Neder- Duidelijk spreekt dit, wanneer men
land een eigen karakter, wel ervaart, hoe thans in een land als
geheel verschillend van dat in veruit Frankrijk met grote moeite gestreefd
de meeste andere landen.
moet worden naar een stelsel, waar
geven. En voor wat betreft de be- In Frankrijk heeft men lang streng
trekkingen tot staat en overheid, is vastgehouden aan de „neutraliteit"
gelijkstelling, gelijkstelling ook in van het onderwijs. Wie het anders
financieel opzicht.
wilde, moest voor eigen kosten op-
Hoe in onze dagen onderschcidenen draaien, afgezien van het feit dat hij,
ook menen te moeten tornen aan wat via zijn belastingbiljet, óók nog ten
zij laatdunkend aanduiden als „ver- volle voor dat neutrale onderwijs had
zuiling", zij zien wel in, dat zij, juist te betalen.
wanneer het onderwijs in het geding Nu komt in Frankrijk het onderwijs-
is, met hun verwijten bijzonder voor- stelsel op de helling. Maar het blijkt
zichtig dienen te zijn. Al kunpen zij al, dat het een moeizame worsteling
aan de andere kant kwalijk verhelen, worden gaat Want de aanhangers
dat wanneer zij het op organisatie van de „neutraliteit" laten zich gel-
naar levensbeschouwing gemunt heb- den op een wijze als waaraan wij, uit
ben, ook ter bescherming van het de geschiedenis van het onderwijs in
onderwijs grote waakzaamheid ge- 0Qs eigen land, ook onze herinne-
boden zal zijn. ringen hebben.
Neen, wij menen, dat, dank zij dus Zo kunnen deze ervaringen uit het
de strijd en volharding van vorige Franse land ons alleen maar dank-
generaties, wij in ons land een onder- baarder en dus ook waakzamer
wijsstelsel bezitten, waarop men in maken voor het stelsel, zoals het te
tal van andere landen met recht onzent, ook tegenover de staat, gel-
jaloers kan zijn. - -
ding verworven heeft.
MET DEFENSIE OP LASTEN
Beweging
Doorgaan
t is dan ook geen wonder dat we
ns weer van predikanten die de
vergadering verlieten hoorden: „Hier
moeten we mee doorgaan" Tot lang
na de samenkomst zaten nog kringen
predikanten onderling na te praten. En
kelen hoorden we zelfs al het plan op
peren om ergens centraal in Nederland
een grote soortgelijke samenkomst te
beleggen voor gemeenteleden.
Na afloop van de bespreking werd
communiqué uitgegeven de pers
werd niet in de samenkomst toegela
ten dat wij hebben aangevuld met
feiten die ons door aanwezige predikan
ten werden verstrekt.
Advertentie
■tik MB ilodt Ml BW
ItIBblltB-klUhttB.
HtBMtabi helpen 0
van Uw ongerief af envan binnen
uit. Geen zalf of zetpillen meer. Dit vrij
wel smaakloze tabletje doet dc zwellin
gen slinken en bevordert de genezing.
Hemotabs zijn bovendien zacht laxerend,
helpen zo de normale functies regelen en
zijn daardoor hoogst bevorderlijk voor
spoedig herstel en vrijwaring van pijn.
Complete kuur (fL 1.47) bij apothekers
drogisten.
INDIEN de behandeling van de Dan kan ook onze geestelijke weer-
defensiebegroting, vorige week in baarheid erdoor in het gedrang ko-
de Tweede Kamer, iets heeft geleerd, men. Zo wanneer bijvoorbeeld voor-
dan is het dat we moeten afzien van zieningen op het gebied van het
de illusie, alsof we met de defensie- onderwijs niet, of slechts in onvol-
kosten zonder meer het plafond heb- doende mate, getroffen zouden kun-
ben bereikt, Iaat staan dat dat plafond nen worden.
Amerika n'lrrt i a h - geldt het meer geestelijke terrein.
J.Td.n A™ Maar ook binnen de grenzen van
Midrarrn Ln d? hT economie en van sociaal leven kan
Waarbij finf, dal „^m^erloTmerl:
werkeüik m*irü»n S "l kaansc regering tot dusver wel van
werkelijk^ méér dan thans bet geval heb|,e„ „.ten te overtuigen, dat wij
zulte E." eedaan hebben, en nog doen. „at wi
zalte ge'dt dan nadar een land als k„„„en. Er ,s slnds laIl(. een 2ek„
„AT T bwezen heeft plaf0nd bereikt,
bewust te zjbm wordt nu als volgt: reed,
mét bestendiging van de huidige
De defensie heeft een belangrijk en Amerikaanse hulp zouden, ten ge-
hoog doel. Het zijn grote goederen, volge van onderscheidene omstandig-
die zij heeft te beschermen. Het gaat heden, de kosten van onze defensie
om onze menselijke waardigheid en gaan oplopen; maar thans komt daar
vrijheid. Het gaat om ons menszijn als nieuwe verzwarende omstandig-
zèlf. Daarvoor zijn ingrijpende offers heid bij, dat Amerika, ongeacht deze
op het materiële vlak alleszins ge- oplopende kosten, vermindering van
rechtvaardigd. zijn geldelijke steun overweegt.
Echter, wanneer de materiële lasten Al deze omstandigheden bijeengeno-
tè zwaar gaan drukken, kan het niet men, is het een situatie, die tot blij-
anders, of het heeft zijn weerslag moedigheid geen aanleiding schijnt
buiten het terrein van het materiële, te geven.
VERHUIZING IN DE AVOND
JTEN lezer schrijft: „De „kantte- die ons de kinderen gegeven heeft
kening" over het smartelijk ge- eist van ons, dat we ze zo goed mo-
val, waarbij twee ouders door een gelijk zullen verzorgen,
brand tegelijk al hun kinderen ver- En hij voegt eraan toe: „Bij al de
loren, heeft mij getroffen, maar is gebreken in de opvoeding van onze
het verantwoord om vijf kleine kin- kinderen durf ik, met vele verstan
deren alleen te laten in een kamer dige ouders, verzekeren, hen nooit
waarin een brandende kachel? En beschouwd te hebben als een blok aan
had ook daarvan niet iets gezegd het been, doordat we „nooit eens sa-
moeten zijn?" men weg" konden; elk recht ouder-
Ons antwoord lnidt: misschien wel; paar heeft er dit met liefde voor
maar we hebben het nagelaten, om- over".
dat van dit smartelijk geval de bij- We leven in een tijd, waarin zich in
zonderheden niet voldoende bekend de avonduren een massale „volks
waren; méér nog hebben we het na- verhuizing" pleegt te voltrekken,
gelaten, omdat het ons niet gemak- Grote groepen, nog niet in het be-
kelijk afgaat, mensen, die het meest zit van een televisie, gaan op bezoek
ingrijpende verlies geleden hebben bij „meer gelukkigen". Zoals iemand
dat zich denken laat, bovendien nog het onlangs schreef: de mens van
verwijten te maken. vandaag gaat 's avonds öp naar het
Wat wij wèl kunnen doen en wij televisietoestel. En hij geraakt onder
doen het bij deze is het neerschrij- de narcose van het beeldscherm,
ven van een algemene waarschuwing Dan kunnen kleine kinderen „lastig"
om, wannéér men dan weg wil, toch zijn. Tenzij we, door alle narcose
vooral toe te zien, hoe men de kin- heen, ons verstand herkrijgen,
deren achterlaat. Dat achterlaten kan Misschien zien we het iets al te don-
de vorm aannemen van een schrij- ker. Maar een waarschuwing met
nende achteloosheid. Zoals onze brief- opzet algemeen gehouden is mo-
schrijver het terecht opmerkt: Hij gelijk toch niet helemaal overbodig.
