Verantwoordelijkheid
Hoe moet er gepreekt worden?
GEESTELIJK
LEVEN..
j de Verenigde Naties J
benaderen vanuit christelijke visie
Sylvia Ursula Laurentia
icjUcvti*
I
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 5 DECEMBER 1959
Verwachting van Eva
,,Ik heb met des Heren hulp een man gekregen", zei
Eva toen Kaïn werd geboren en zij dacht aan die
eerste belofte van God dat het zaad van de vrouw,
de kop van de slang zou vermorzelen. Toen werd
Abel geboren, misschien wel als tweeling van Kaïn.
Maar over Abel wordt verder niets gezegd.
Eva zette haar hoop op Kaïn. Hij is niet de man die
genoegen neemt met het verzorgen van dieren, maar
die in het zweet zijns aanschijns de vruchten wil
onttrekken aan de grond. De aardbodem was ver
vloekt, maar Kaïn probeert die vloek op te heffen.
Hij worstelt met de doornen en de distelen van de
aardbodem en van het leven.
Indrukken rondom
jl/TEVROUW dr. F. T. Diemer-Lindeboom is afgevaardigde af en
weer een gewone Nederlandse huisvrouw. Vorige week nog
Mwassehnet HTtet!ag7s?heKï"di'ta aa'rdbS luisteril'! aandacht naar redevoeringen in vreemde talen in de
ook de vloek cultiveert. Waar het graan een vrucht- grote vergaderzaal van de Verenigde Naties, naar amendementen
bI7rde?dbSemnDi S™"ka7 ze°w?|?choH"leiT£i£ die werden ingediend, naar korte, zakelijke redevoeringen van wes-
Wieden wegspuiten, maar op het ogenblik dat hij terse landen, naar bloemrijke verhalen van Spaans-sprekende gede-
even verslapt in zijn activiteit keren zij met ver- ii
meerderde kracht terug legeerden, en naar gedegen, tegelijk propagandistische betogen van
Eva verwachtte in Kaïn Christus,
drongen, dat hij de kerkgang toch vlug, als men bedenkt, dat met
niet
verzuimen.
paar artikelen voor het Ver
drag inzake de mensenrechten
meermalen vele jaren zijn ge
moeid geweest. Maar
En inderdaad heeft de Ameri
kaanse president gehoor gegeven
aan dit verzoek.
Chroesjtsjef uit om mee te gaan,
maar deze weigerde, omdat hij eenmaal aanvaard,
dat tegenover zijn volk niet kon bindend. Het
verantwoorden.
heen heeft de mens de vervulling van Gods belofte
verwacht, maar steeds weer heeft hij zijn verwach
ting gericht op menselijke kracht en is de hoop ge
storven bij het dode lichaam van een Abel.
vloek kan niet weggewerkt worden, alleen wegge-
Verwachting van Simeon
De adventsfiguur bij uitstek hoewel wij, om u eer
lijk te zeggen, nog nooit een predikant over hem
hebben horen preken in de adventstijds is Si
meon. Hij was ..rechtvaardig en vroom en hij ver
wachtte de vertroosting van Israël." Heel zijn hart
ging uit naar de komst van de Heiland.
Terwijl de wijzen en de herders Christus i:_
Bethlehem moesten opzoeken, wordt Christus tot en werkte
van de Nederlandse regering voor het forum van de wereld over de
rechten van het kind en over problemen van werkende vrouwen. Nu
zegt ze tegen de ochtendhulp: ,,Een liter melk, graag", en tegen haar
jongste spruit, die komt vragen, waar hjj de slingers kan vinden om
de cluhzaal te versieren voor het Sint Nicolaasfeest: „Boven in de
kast, recht tegenover je bed", en tegen haar dochtertje, dat thuis
komt uit school: „Snjj jjj vast even brood?".
Verkla-
nodigde ring is ook minder moeilijk dan
Verdrag. Een Verklaring,
nog niet
richtlijn voor nationale wet-
T> gevingen, waarvan de juridische
I 33K kracht niet sterk is, maar de mo
rele waarde groot kan wezen. In
een van de plenaire zittingen kort
- - voor haar vertrek werd het ont-
nog onlangs de vergadering werp bekrachtigd. Nu zal het wel
zijn weg vinden naar regeringen,
opvoeders, artsen, scholen
De kerk uit, de wereld in. Iedere week opnieuw komt de gemeente
te zamen om zich onder de verkondiging van de Blijde Boodschap te
scharen. Dal kan niet vryblyvend geschieden. De boodschap van het
heil is tevens de opdracht om te getuigen. TTat gebeurt er na de preek
Consumeren we met het zondagse plakje cake by de koffie ook de
preek en de domineeOf dragen wij zijn boodschap, hoe gebrekkig en
soms eenzijdig ook gebracht, uit in de ivcreld?
hem gebracht in de tempel. De wijzen zochten
koning, de herders zochten blijdschap, maar Simeon
verwachtte de verlossing van de vloek.
Als weinig andere oudtestamentische figuren heeft hij
begrepen dat Christus niet kwam om te strijden,
maar om de vloek te dragen. Hij zegt dat de Hei
land komt als ..een teken dat weersproken wordt"
dat er een zwaard door het hart
gaan; en ,,dat de overlegging va
openbaar zullen worden."
Op Golgotha bleek dat de mens geen Heiland ver
wachtte die zich zou laten kruisigen. Tot het laat
ste toe riepen de vromen van die dagen: „Verlos u
zelf en ons." Daar bleek dat de wereld nog steeds
leefde uit de verwachting van Eva.
Verwachting van ons
Het is eigenlijk
wonderlijke zaak. Christus is
reeds bijna tweeduizend jaar geleden gekomen, en
toch gaat ieder jaar opnieuw de kerk de advents-,
de verwachtingstijd in. En de kerkelijke liturgie
schijnt van ons te verwachten dat we ieder jaar op
nieuw met verbazing en verwondering ons kunnen
schare om de kribbe. Zo gezien heeft deze ver
wachting meer weg van een Sint Nicolaas-verwach-
ting. We spelen mee met de kinderen, maar zijn
eigenlijk de kinderschoenen al lang ontgroeid.
En toch is er in ieder leven een adventstijd. Een on
derwerp voor de adventsprediking is bijvoorbeeld ook
Johannes 5, de geschiedenis van de lamme in het
ziekenhuis Bethesda. Bijna veertig jaar had "hij daar
liggen wachten. Zijn hoop was uitgegroeid tot wan
hoop. En dan, als zijn verwachting al lang gedood
is, komt Christus in zijn leven.
Christus kwam 2000 jaar geleden in de wereld, maar
Christus komt op een bepaald ogenblik ook in het
leven van ieder mens. Dan komt Hij om te vragen:
,,Wilt gij gezond worden?"
Kerstmis in Bethlehem is een lege frase zonder het
kerstmis van het hart. Er is een algemene komst,
er is ook een persoonlijke komst. Wee de mens die
dan te druk is met het wegplukken van de door
nen en distelen van zijn hart. zodat hij meent de
Heiland niet nodig te hebben. Dan bent u een Kaïn,
die toch tot de conclusie moest komen, dat hij zich-
redden. maar toen was het te laat.
met de afgevaardigden
van de andere volkeren
aan een „Verklaring
over de rechten van het
kind". Nu eisen haar
eigen vier kinderen hun
Maria zal rechten weer op.
er harten was geen gemak
kelijke beslissing voor
mevrouw Diemer om
drie maanden uit haar
gezin weg te breken.
„Twee jaar geleden had
ik het beslist niet ge
daan", vertelde ze ons,
toen wij zomaar een ge
zellig praatje met haar
kwamen maken over
haar reis naar de Ver
enigde Staten en haar
werk bij de Verenigde
Naties. Zij het ook
met de meest directe
bedoeling om voor
onze wekelijkse pagina
„Geestelijk Leven") eens
te informeren naar haar
indrukken betreffende
het geestelijk leven in
Amerika.
Toen zij werd ge
vraagd om als lid van de
Nederlandse delegatie
ons land te vertegen
woordigen was haar eer
ste opwelling om te zeg
gen: „Neen, dat kan ik
niet aannemen. Is dat
zo belangrijk, dat ik
daar zo lang voor uit
m\jn gezin zou gaan?"
Maar nu ze terug kijkt
op haar werk, weet ze,
dat het goed was dat ze
Ja" heeft gezegd.
Haar kinderen weten
dat ook. Toen het jong
ste zoontje van negen
werd gevraagd: „Hoe
vind je het, dat je moe
der zo lang weg is?",
antwoordde hij trots:
„Het is voor een goed
doel." Toen een predi
kant een beetje plagend
tegen haar dochtertje
zei: „Een moeder hoort
toch in haar gezin?"
antwoordde zij: Als
iedereen dat zegt, wie
moet het dan doen?"
het Centrale Comité
Wereldraad van Kerken op Rho-
dos bijwoonde, sprak als zijn me
ning uit, dat slechts twee landen
van de vele in Europa, benevens
Israël, Turkije en Rusland, die Raad,
hij had bezocht hem het gevoel
hadden gegeven, dat het volk zich
van een nationale taak in het we
reld geheel bewust was. Dat waren
Israël en Rusland.
Diemer opge- reldpröbTêmen
informatie" nog
betreffende het algemeen Rapport
de Economische, en Sociale „vrijheid
nam prof. Beaufort, het bod kon komen,
rooms-katholieke Eerste-Kamer-
lid. die al voor de veertiende Dfl gezamenlijk zoeken
maal de Algemene Vergadering beginselen en formuleringen
tijd
vier wilde, net gescho
kt worden, of het onderwerp ten kalkoenen God dankten
der V.N. bijwoont in een rede de °it®rüartL.t4*£*?1
behandeling van de sociale we-
zijn rekening,
achtergrond
de Instructies van het eigen
Hgouvernement, is, al zijn er Da
arbij hij vaak sfiï stond bij tuurUjk^saale^ uren bij, een leuk
huisvesting
zelf niet koi
Maar als u als Simeon wacht, dan komt de Heiland
zelf naar u toe om te zeggen: Sta op! Ik droeg
de vloek voor u. Ik geef u mijn leven.
zonder iets terug te verlangen,
zonder er zelf beter van te willen
worden. Niet slechts geld moeten
wij geven, zei hij, maar we moe
ten ook onszelf inzetten. De god
delijke wet der naastenliefde geldt
niet alleen voor personen, maar
evenzeer voor volken ten opzichte
van elkander. Truman moet blij
kens een verslag in de New York
Times onlangs jn een rede ge
zegd hebben, dat de Amerikaanse
constitutie alleen bekeken kan
Diemer in worden tegen de achtergrond van
..^eft ze voor de Bijbel, en dat, als men dit
alle zekerheid vijftig postbladen B°e^ wegdenkt, de^ basis
gekocht, zodat noch haar Sm
- - ..uu6u.u,u,v.. uuio.covx,.» cn fascinerend werk. Niet het
het volk de geestelijke gemeenschapsopbouw in het alge- mlnst, omdat zoveel gedelegcer-
"an de natie meen> en van de vluchtelingen in den de vergadering confronteren
christelijke het bijzonder. met opvattingen en situaties in
Mevrouw Diemer had op zich kun e'f?en land.
genomen wat uitvoerig aandacht
te wijden aan een aantal aspec- Ontdekkinaen
ten van belang voor het leven van vnraeitMfigen
de de werkende vrouw Dus er was Wanneer we nog even terugko-
BiJ direct al weer genoeg te doen. Nu men op dat andere aspect van
wegging iets eerder dan de het geestelijk leven, vertelt
ill
verantwoordelijkheid
zo positief vanuit ee
visie benaderen. Op de dag
de Verenigde Naties hoorde
Cabot Lodge spreken, die de
druk legde op de geestelijke ach
tergrond van het ontstaan
groei van Amerika, en die
zijn volk op aandrong, dat het zij wegging iets eerder dan de het gees
andere landen zou geven officiële sluiting, zij had gevraagd nog net
olgende: Op Thanksgi-
hun behouden aankomst) bezocht
ze een kerkdienst. De predikant
herinnerde zijn gemeente aan de
laatste zegenbede, die 338 jaar
geleden een predikant had uitge
sproken voor de Mayflower aan
zijn lange reis begon. Deze had
bij het afscheid gezegd: „Dank
God voor de grote zegen, die Hij
ons heeft gegeven in mannen als
Luther en Calvijn, maar. wijzen
de op de Bijbel in zijn hand, be
denk, dat met de geestelijke ont
dekkingen van deze grote man
nen de schatten van dit Boek niet
uitgeput zijn. Het bevat nog veel
meer rijkdommen."
„Toen die predikant dat woord
citeerde", vertelde mevrouw Die
mer ons, „werd mijn hart ver
warmd. Zo vaak heb ik zelf ge-
ook St. Nicolaas, dat familie- maal genoten te hebben (op de-
feest bij uitstek, te hoeven mis- zelfde dag herdenkt de Ameri-
sen was men nog bezig aan kaan, dat de pelgrimvaders voet
KERKELIJK VOORUITZICHT
Postbladen
schrijven,
postzegels". En trouw hebben
iedere dag geschreven. Met
gefronst voorhoofd en bi-
op zijn balpunt zat de negenja-
ichter zijn postblad,
minister Luns zijn rede in de klei
ne drie vergadering besloot en
ci ecu deed d'l 00k m deze jaren
bijtend met Gods zegen te vragen
n.v. Gebr. Zomer Keunlng's
Uitgeversmaatschappij Wage-
ningen.
Dr. von
ouders kunnen lezen
daarbij blijven dan gehele stuk
ken uit de Bijbel toch in feite ge
sloten. Ik geloof, dat élke tijd zijn
eigen kansen heeft een verdiept
inzicht in bepaalde gedeelten te
verwerven. Maar het lijkt soms
wel of we bang zijn één stap
zelfstandig verder te gaan in on
derzoek. Afgezien hiervan is het
persoonlijk contact met Ameri-
werkt hij kaanse christenen erg verfrissend
geweest voor mijn eigen geloofs
leven. Maar dat alles heeft na
tuurlijk niet rechtstreeks
elders uit. mag geen zelfhandha
ving worden van de theologie.
Wanneer is dit hei geval? Daar-
over zullen misschien niet allen Verenigde Naties te maken
boek als het ware luidop aan het helderend werken.
ontaarding kan -
telend met de z
wilden laten vori
de tijd bijna om
pen verwisseld
schrijfmachine, e:
vel veel te klein
vatten, wat hij wilde schrijven.
Gevraagd naar de indrukken
betreffende het geestelijke le
ven in Amerika, vertelde me
vrouw Diemer een aantal kerk
diensten te hebben bijgewoond,
die een onvergetelijke indruk op
haar hadden gemaakt. Niet zo
zeer de eerste zondag in New
York, toen ze met een medeaf
gevaardigde een Lutherse kerk
dienst bijwoonde. De preek was
het luisteren waard,
het werk dat gedaan moest
.tuiau wviö- den' Nederland was het
die zich met limd- d«. h°e s°b"
Maar toen van onze afhankelijkheid, ook
5, had hij de de samenwerking der volken.
In dit zeer vlot geschreven boek
udt niet moeizaam maar vaardig
de stof hanteert, ziet men veler
lei op soortgelijke wijze
Rechten
denken over allerlei rondom hem
or- In het kerkelijk leven vooral. En
ge met name over wat hij ontmoet in H|H
gll"ilgf,Ü de Gereformeerde Kerken en in de belichting geplaatst die de
Hervormde Kerk. Dat luidop den- jac£* weet te trekken en to.
hen „.chiedt to een uitnemend SÏ3 ft»* d£„f
verzorgde levendige stijl
Het werk
ervaring, zowel in de delegatie
het grote geheel, ver
rijkend.
Als zij terugkijkt, is dat met
dankbaarheid, want èn door haar
werk èn door haar contacten zijn
er nieuwe geestelijke vergezich
ten voor haar opengegaan.
Wij denken zo, dat een en an-
van Plan is met verhevigde der ook nog wel indirect van be-
rake woordkeus belangstelling verder te luisteren tekenis kan zijn voor haar werk
nnmerlrino le aen*en. tt'
opmerking feld dat anderen
het Nederlandse Vrouwen als deze: holle vaten klinken met gen doen ten goede
KOKS KLAPPEN UIT DE KEUKEN
eigenlijk H
goede levensles: ergens miste ze
er iets in. De tweede zondag was
zeer bijzonder. Ze woonde ,de
dienst bij van de bekende New
Yorker predikant, dir. Bonell in
zijn Presbyteriaanse kerk. Het
was de zondag van het bezoek
van de Russische premier. De
preek was getiteld: „Chroesj
tsjef en de vrijheid van de
mens". De predikant sprak over
de terugkeer van de verspieders
uit het land Palestina. Tien heb
ben de reuzen gezien en zijn van-
mening dat het niet zal lukken
om het land te veroveren. Twee,
Jozua en Caleb, daarentegen heb-
ben God gezien.
ert In zijn preek had de predikant reidheTd
s0iemand scherpe kritiek op de houding van taat te
predikant uitbeeldt en wrang rijn land. „Wij hebben Chroesj- den niet op de spits gedreven,
t: ,,'k Ben vlot, 't is rot, tsjef laten weten hoeveel ijskas- Zelfs bij aanvankelijk sterke te
o's cn wasmachines
Comité, deelgenom*
werkzaamheden in de Commissie
voor Sociale, Culturele en Hu
manitaire zaken. Een verscheiden
heid van onderwerpen kwam daar
aan de orde. Dit jaar was het
eerste agendapunt, in tegenstel
ling tot andere jaren, een geheel
nieuw punt: Een ontwerpverkla-
rlng over de rechten van het kind
lag ter tafel, en het was de be-
te^ denken. Hopend ongetwij- hier, thuis en in de Rotterdamse
hij dat mo- gemeenschap, als zij binnenkort
de toe- de opengevallen plaats van A. R.
en ont- de Kwaadsteniet, die onlangs
i de kerk kwam te overlijden, in de ge-
de meenteraad van Rotterdam zal
innemen.
De auteur bekijkt de verschijn- H*0fPj ke,rhj"' ,v.an we1,
selen niet op een veiilcte m.ni.r tltel de uitdrukking is.
Zo wijst hij
erklaring bestuderen van
het bewind
op dat bij het
inze tijdssituatie
Christus Jezus
menlijk tot een definitieve tekst
zouden komen. Er bestaat welis
waar een universele
van de rechten van
waar uiteraard ook het kind
der valt, maar juist omdat een moet I
kind niet voor zichzelf kan opko- alleen ons lied, méar ook
men en vanwege zijn geestelijke We trekken ons dan niet uit
gg| lichamelijke onrijpheid bljzon-HaASf
Tien predikanten, twee pro
fessoren
probeerd
geven op de vraag: „Hoe vindt
u dat er gepreekt moet wor
den?" Onder reactie van ds. A.
G. Barkey Wolf zijn hun reac
ties gebundeld en keurig uitge
geven door La Rivière en Voor
hoeve. Een boek dus alleen ^en^Fris, ^ank
voor dominees.
Ruler over dit onderwerp te
En toch voorspellen we voor dit
boek een ruime afzet. Koningen
uit de Nederlandse kansel klap
pen als koks uit hun keuken. Wie
zou niet graag willen lezen wai
als ds. Gabe van Duinen,
dal zij gezamenlijk
een saai homiletiek-boek geschre
ven hebben, dat al spoedig zal
staan uitdrogen op de boeken
plank van vergeten werken. We
hebben dit jaar nog geen interes
sante roman gevonden, die we
Zoveel spanning hebben ge-
Fris, frank en vooral vrij-
hebben deze mannen een ant
woord gezocht op de vraag.
boeit bijzonder. En daardoor
wordt allerlei gebeuren door hem
a«' itaL "SS' a, Hdi"ei:?i.v„","°edCeldkW"^
Onderbroken doorreis
Niet te vlot
In de eerste plaats wordt i
waarschuwd tegen het al
te. Ds. A. K. Straatsm
wees niet te vlot voor e:
preekstoel, en Lammens citeert
een jeugdcabaret
zegt:
bescherming behoeft, werd alleen
behoefte gevoeld aan een af- .,neeir
onderlijke declaratie inzake het
en hóe iets er in moest, uiteraard
nogal eens uiteenliepen, was de
sfeer er een van gezamenlijke be-
een goed resul
taat te komen. Standpunten
Eten wordt ditmet \/1JF 0F ZES huishoudsters en kihderverzorgsters kwamen
- en gingen. Het was wel duidelijk, dat ze zich allemaal
weinig om het huishouden en nog minder om het kind be
kommerden. Toen kwam er een, die aan dit kinderleven een
beslissende wending zou geven. Ze kwam niet via een ad
vertentie. Evenmin om er op een of andere manier beter van
te worden. Het had met roeping te maken een groot
woord, dat licht misbruikt wordt.
hopeloze wereldsituatie terug met
maar een machteloos:
de wereld, geef mij Je
zus". Integendeel, we gaan er
midden in staan met de belijde
nis: „de snoeren zijn mij in liefe
lijke plaatsen gevallen!" Wat een
mogelijkheden voor Christus in de
ze tijd! En zo kunnen we positief
reageren op al de genoemde
wereldsitua
tie."
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
t mot". Volgens hen e
Steeds anders
Natuurlijk ligt er een gevaar in
en dergelijk werk. Wanneer zo-
hetzelfde onder-
rijkste niet. Wie weet hoe spoedig groepen L
Rusland, waar 90.000 ingenieurs lossing gevonden. De landen v«
g-_dlL;^y.e_8- j,P Pcr .iaaT_ klaar komen- ,ons heeft het Sowjet-blok 10 in getal
ds. A. K. Straatsma, drs, Okke werp schrijven, vallen zij onher-
Jager, ds. P. Lugtigheid ds. J. roepelijk in herhalingen. Merk-
Overduin, ds. M. L. W. Schoch waardig is daarom juist dat ie-
vijf minuten kl;
de gemeenteleden menen dat hij
op moet houden. Volgens een an- itiisioiu aau iiijtuiiunu
dere schrijver hebben de beste gestuurd, toen zij ontdekt hadden
predikanten
niet voldoende
i niemand klaagt
wordt gehoord,
weerwoord van de wereld, dat te
gensprekend het thema van God
moet verhelderen. Okke Jager
wil de preek zien als huis- tuin
en keukenpoëzie, in de taal van
alle dag en toch poëtjsch bezield.
Ds. Piet Luchtigheid ontkent
niet dat de predikant moet doen
aan exegese, maar hij wil hem
eerst samen met de bijbelheiligen
Christus in de tekst laten ontdek
ken. En zo zouden
doorgaan.
Lintje
Gids voor de
grammofoon
Reeds verschillende malen heb
ben we op deze pagina er op ge
wezen dat het eenvoudige geeste
lijke lied een nieuw reveil beleeft.
Dat is in de afgelopen week wel
heel duidelijk geworden door een
kleine uitgave van het Welkom
centrum, die in een catalogus
heeft bijeengebracht al de gees
telijke liederen die op de gram
mofoonplaat zijn vastgelegd.
Alleen de titels van de liederen
al beslaan veertien pagina's vrij
dichte druk. Dat wil zeggen dat u
er meer dan 175 liederen in kunt
vinden. „Welk een vriend is on
ze Jezus" vindt u in vier verschil
lende uitvoeringen en ,.'k Wil U o
God mijn dank betalen", even
eens. Van ,.U kan ik niet missen"
zijn drie uitvoeringen verschenen
namelijk van Kees Deenik. Mari-
ka van Dongen-Stoop en Mimi van
der Loo. Van „Op bergen en in
dalen" zijn zelfs zeven verschil
lende platen in de handel.
De catalogus is erg overzichte
lijk samengesteld. De liederen
zijn alfabetisch gerangschikt naar
hun titels, met daarachter de genspreken. Ds. Lammens
naam van de solist, het koor of opgevallen dat de jonge
de musicus plus de prijs. Niet
wordt aangegeven welke maat
schappij de plaat in de handel
heeft gebracht. Het ls een zeer
origineel idee om zo overzichte
lijk bijeen te brengen wat er in
de handel is en velen zullen onge
twijfeld dit boekje als een gids
willen gebruiken.
Ds. A. K. Straatsma wil dat de
rpHilranl nia» *n" maar um" hen de d>*nSten te lang Zijn.
Woord-verkondiging
In de derde plaats blijkt dat de
predikant niet „gij", maar „wij'
zal zeggen. De Amsterdamse pas
tor van de Apollobuurt wil een
contrapuntische benadering van
de boodschap van het evangelu
De predikant vertelde, dat
ïveer 25 leden van de kerk
telegram aan Eisenhower hadden op te
gestuurd, toen zij ontdekt hadden na, dat er met één stem
ui* da* °P de z°ndag van de bespre- derheid (1918)
imr kingen in Camp David in het pro
gramma geen bezoek aan een
kerk was opgenomen. Zij hadden
er bij hun president op aange- tekst vastgesteld.
eerst verantwoordelijke figuur Gods) bewonderen: door uw
voor het kind en daarnaast de zUn Z1ï en z'ïn ZÜ geschapen'
ouders te noemen. En hun
stellen om gedetailleerde
ij
kelijk leven (meermalen ontmoe-
de staat in diverse artikelen ten we ook de rooms-k
mislukten op één kerk) helpt hij nadenken
ieriej onderwerpen. De belijdenis
en haar verhouding tot kerk en
theologie is zulk een onderwerp.
De belijdenis zegt dr. von Mey-
de enfeldt, fungeert als profetische
Het zat zo: ik heb reeds ge-
zegd dat Sylvia's vader
langrijke positie innam
zakenleven. Zakenleven heeft
altijd iets internationaals over
zich. Men heeft relaties In al
le landen ter wereld. Zo had hij
ook Duitse kennissen en dit
waren Joden. Nader bepaald bekeerde christen-joden. En men
schreef onderdehand 1933, toen in Duitsland het anti-semitisme
opkwam. Weliswaar niet in de bestiale vormen van later jaren,
maar toch zeer duidelijk, en ook zeer apart van hogerhand inge
geven en bevolen. In de aanvang konden echter velen hunner
zich nog over de grenzen redden, zij het ook niet altijd met hun
hele vermogen. Maar later zijn ze dankbaar geweest dat ze deze
n nnrmnp- stap deden: in het andere geval waren ze niet alleen al hun
•katholieke t bezittingen kwijt maar ook hun leven.
Ie onthoudingen tot ieders
rassing doorslipte.
Binnen de vier weken
heel geluidsdemper als ze goed i
ook het meeste schrijvers niet wordt ge-
a deeld. Ds. Gabe van Duinen
schrijft: „De armoede van de hui
dige prediking is zonder meer,
dat ze geen Woord-verkondiging
is", en in andere woorden zeggen
verschillende schrijvers hetzelfde.
Ds. Lammens citeert een ander
gevaar van een dergelijk boek:
dat te vee! preekbeschouwlngen
van predikanten een lintje voor
eigen werk zijn. Okke Jager kan
het zelfs In zijn hoofdstuk niet
nalaten met citaten te slingeren
en Lugtigheid niet om te pleiten
voor het modernlser
bijbelheiligen zodat „Jan en alle
man" ze kan begrijpen. We ho
ren ze zeggen wat ze schrijven.
Stuk voor stuk pleiten deze ko
ningen van de kansel voor ken
nen en bestuderen van Gods
Woord. Eigenlijk schijnt ds. Lug-
kunnen tigheid de enige te zijn die za
terdags zijn bijbeltje kan pakken
om zijn preek te maken. De an
deren dringen allemaal aan op
een werkelijke studie van de tekst
in zijn gehele verband van Gods
Woord. Maar ook moet de preek
aansluiten bij de mensen. Hij moei
ergens raken. En hoe er verder
gepreekt moet worden? Okke Ja
ger schrijft: De Geest weet met
elke stijl wel raad.
VRIJMAKING
P. M. J. Mekkes in „Waarheid en Eenheid":
Wy' niPAnrirn misschien zal er enige overdrijving
in gezeten hebben toen een „geloofsdaad" te ver
richten: afwerping van een door mensen ons opgelegd
juk, opnieuw aanvaarden van onze christelijke vrij
heid, de belofte van en het vooruitzicht op gemeen
schap met hen die evenals wij slechts wilden staan
ip het aloude fundament van profeteD en apostelen-
Hie
geloofsblijdschap gepas
ng die er tuss
en, ondanks de
self
•ekt.
ondanks hel leed i
t hoeveier
Nu
Maar als dertien mensen alle
maal preekbeschouwingen gaan
weggeven dan gaan ze elkaar te-
graag verlost willen worden van
de befaamde punten. In een vol
gend hoofdstuk schrijft prof. dr.
A. A van Ruler: „Dit antwoord
wil ik eerst naar drie kanten toe
lichten. Daarna wil ik het in vijf
opmerkingen uitwerken.
Die blijdschap
de door
uit hun eigen ervaring ook bepaal
de dingen geleerd die merkwaar
„Katologus" Uitg. het „Welkom- digerwijze in tegenspraak ziii
het toph over raad heb-
de ben. Ook wij willen nog een goe
de raad geven aan de gemeente
leden. Koop dit boek beslist niet
voor uw dominee, hij mocht eens
denken dat u van mening bent
dat hij het niet goed doet. Ep als
u dan toch wilt dat uw predikant
het het leest en hij behoort het te
lezen koop het dan zelf, en ga
er dan mee naar uw dominee en
zeg hem: Hier schrijft ds. die,
cn die, dat. Daar ben lk het he- GOEDE BEDOELING
lemaal niet mee eens. Wat denkt p Qp den Vglde gaf
u daar nu van? Hij zal het boek christelijk-gereformeerde
Maar deze predikanten hebben uit uw handen pakken er
het beginnen te lezen
akte synodebeslni
zijn
óók deerkamer alt want hij
denken. niet i
J Vervangingsformule terzijde te stellen:
'k Geloof we] in de goede bedoelingen
'reformeerde Kerken. Maar 'k geloof me
l toch op deze wjjze iets bereikt kan worden. Het
it. wordt nu alleen maar moeilijker.
EISEN VOOR PREDIKANTEN
In het blad „In de Waagschaal" schreef K. A.
den Breejen n.a.v. de mammoetwet:
De eisen die de Schrift stelt aan een predikant zijn
toch wel heel anders dan die welke de Herv. Kerk
stelt. De Geref. Kerken zouden Petrus en Jakobus
nog tot predikant kunnen beroepen volgens art. 8
der kerkorde; de Herv. Kerk zou ze hoogstens tot
Wika kunnen aanstellen
E'EN aantal hunner streken In Nederland neer. In 1933 scheen
een nieuwe wereldoorlog nog tot de onmogelijkheden te ö-
behoren. Ten onzent ademde men in vrijheid en bovendien ont-
moette men daar zoveel lotgenoten èn zoveel oude kennissen dat
men met de reserves welke men over de grens bad kunnen i>
krijgen snel weer een eigen, goed bestaan wist op te bouwen, b-
De allerwijsten lieten zich daardoor niet bedriegen of verlokken:
zij waren zich bewust dat zij hier slechts op doortocht waren
en ze trachtten ten spoedigste over zeeën en oceanen in 5
een ander werelddeel te belanden. Hun woningen hadden ö-
iets merkwaardigs voorlopigs over zich. Ze deden me altijd den-
ken aan de ark des Verbonds, waarbij de draagstokken altijd jt
aangebracht moesten blijven om verder te kunnen trekken. In 5
gedachten zie ik hun kamers nog voor me. Er was een duide- P-
lijk symptoom van welvarendheid, maar het was allemaal niet
af, niet compleet. Er kon iets kostbaars in hangen maar het J
vereiste pendant ervan ontbrak. Ach, hadden alle Joden hier des- 5
tijds zo gehandeld, toen het nog tijd was. i'r
DE
die i
Sylvia zou gaan zorgen, was zelf beslist V
op doorreis. Ze had voldoende vermogen in de Verenigde X
Staten om zich daarheen te begeven. Ze was ook nl<U anders
van plan. Ze had als een der eersten door een samenloop v— A
De Wereldraad heeft geprobeerd een „Theolo- "X'keèf eed'
GEZAG
evangelisatie" op te stellen,
herhaalde studies is nu eindelijk uitgegeven een
boekje „Theologische gedachten over evangeli
satiewerk". Over het gezag om te evangeliseren
wordt gezegd:
Alle
i kom
Christu». Dil
Schrift. Christus droeg di
Hem wa» alle macht ge
Hij alleen had h.
i God,
i God
s ge«g
left alle
getuiger
ran de wereld weg.
r dood en kwaad,
iggen: „De tyd ia
ild" Door Hem werd de Heilige
•tori. Het gezag van de kerk om te evangeliseren
vloeit voort uit het gezag van Christu» en Zijn Geeat.
Tn Zijn oneindige liefde en barmhartigheid legt God
beslag op de mens. Hy voegt hen toe aan de gemeen
schap van Zyn kinderen die Hem vry dienen. Hij
roept hen op om het evangelie aan alle mensen te
verkondigen."
MISSEN
Ds. A. K. Straatsma i
stohd alleen
aan haar vaderland of aan het land van doortocht bond. Maar
toeval hg - en wat is toeval anders dan iets. wat ons van uit
Gods hand toe-valt - logeerde ze een week in het huis van
b.vlvia s vader. Een zakenman met een groot huis en voldoende
personee kan zich onverwachte gasten veroorloven: wanneer
een familielid van een zijner buitenlandse kennissen even onder
dak bij hem zoekt, verschaft hij haar dat. Dat het alweer toe
vallig in een van de huishoudster-loze perioden gebeurde bete
kende voor hem geen onoverkomelijke hinderpaal In wezen
meende hij slechts iets als een hotelkamer ter beschikking van
En JIÏ0Üst jhicr J10* vvat ink°P*n doen.
laat
God
grote
Godloos worden
God kan niel mens-loos worde
Nee. werkelijk, ik verbeeld
zelf, in dat groot jeheel, ah
daar gaat het niet om, maar te
Hervormd Nederland:
langere ol kortere tyd)
dan goddeloos), maar
my niets, ik vind my
'oluut niet belangrijk,
cb is hel eeuwig heer-
moest hier wachten op goede scheepsgelegenheid. Goed!
bij mij wachten.
h IK moet nadrukkelijk vaststellen dat er noch bij hem noch bh
haar bijgedachten waren Hij begeerde zich niet aan eo„ andere
vrouw te binden: één mislukt huwelijk zou voor hem levenslang
allang in het voor-Hitleriaanse Duitsland aan de man gekomen
Bovendien wilde ze verder. Maar toen, tijdens dat verblijf in
X j u*onii?g ?e man- die meestal uithuizig was. zag ze ziin
dochtertje. Het door een moeder verlaten en door vijf zes pleec-
moeders verwaarloosde kind En opeens zag zij haar'taak- voor
h zorgen ^en onmogelijke taak enerzijds. Anderzijds i
X aa"vaarde taak Uit Duitse sentimentaliteit aa
llïlr trouw aan e*n ""RPriacht met die zwaar
v verstane gedachten van de vrouwer
Uit christelijke barmhartigheid? Tk „Cl lllcl
<i op doortocht was. en die wel de laatste- was om
zoeken - zij bleef. Dat ze daarmee het offer van'haar lëvën
)f misschien toch wel?
ageslacht met die
uit het Oude Testament?
|ÉÉÉÉfeÉH>il dit
i brengen, wist
WIJKPREDIKANT.
