Revalidatiecentrum voor
blind gewordenen
Napoleon lunchte aan
Katwijkse strand
het
Ds. Pras. vroeger te Katwijk
aan Zee, zeventig jaar
nifi'we l einsriif courant
zaterdag 5 december 1959
,,De Sc/iansenbergis open
dienst
Minister dr. M. A. M. Klompé heeft onlangs het revalidatiecentrum
voor blinden en slechtzienden „De Schansenberg" in Loenen op de Ve-
luwe officieel geopend. „De Schansenberg" biedt plaats aan 2530 reva-
lidanten, dames en heren, die op latere leeftijd met gezichtsvermogen ge
heel of vrijwel geheel hebben verloren en hier worden geholpen bij hun
wederaanpassing in de maatschappij en bij- of omscholing voor hun ar
beid ontvangen.
AI jarenlang is er aan een huis
als dit dringend behoefte gevoeld.
Wel werden deze revalidanten, in
dien er plaats en gelegenheid was,
verzorgd in de bestaande blindenin-
richtingen, maar deze zijn daarop
niet ingesteld.
Daarom heeft de Stichting Alge
meen Individuele Blindenbelangen,
dochterinstelling van Het Neder
landse Blindenwezen, zich krachtig
beijverd voor dit huis, dat openstaat
voor revalidanten van alle gezind
ten. Immers werken in het Neder
lands Blindenwezen ook alle „zui
len sinds 12 jaar vruchtbaar samen.
Enkele dagen vóór de opening, toen er
nog bijzonder hard gewerkt moest wor
den om alles op tijd klaar te krijgen er.
het vooral in en om de nieuwe werk
plaats nog zo'n verrukkelijke rommel
was, heeft de directeur van De Schan
senberg, de heer F. J. A. van Schendel,
ona al ontvangen om ons een en ander
te vertellen en te laten zien.
De heer Van Schendel. die zelf enige
jaren geleden na een oogziekte het licht
t zijn ogen heeft verloren, is bijzonder
blij met het huis.
„Mensen die blind of zeer slechtziende
worden, moeten twee moeilijke dingen
leren, ten eerste zich te gedragen als
zienden en ten tweede hulp vragen als
het werkelijk nodig is", vertelde hij
eenvoudig en eerlijk. „De gedachte, dat
blindheid afhankelijk maakt is het hard
ate om te dragen. Daarom proberen wij
de revalidanten in de eerste plaats te
leren, die afhankelijkheid niet te koes
teren en zich niet in te denken dat die
afhankelijkheid moet blijven bestaan.
Sociale revalidatie is minstens zo be
langrijk als arbeidsrevalidatie."
Daarvan kan ook mejuffrouw E. H.
van Garderen, leidster van het instituut,
van harte meepraten. Zij leidt niet al
leen de huishoudelijke gang van zaken,
maar, met haar ervaring als leidingge
vende in een der blindeninstituten in
ons land, zorgt zij ook vooral voor de
sociale aanpassing van de revalidanten.
Het zich zo normaal mogelijk kun
nen bewegen in huis en ook buiten is
het onontbeerlijke, het echt-bevrijdende
voor de gehandicapte.
„En daarom is het zo vreselijk jam
mer, dat „de mensen" nog dikwijls,
met de beste bedoelingen, zo tactloos
kunnen zijn jegens een gehandicapte",
is haar mening.
De heer Van Schendel kan hierover
uit eigen ervaring spreken, maar hij is
een man van fijne humor, die voldoende
levenswijsheid heeft opgedaan om zich
door zulke menselijke fouten niet te laten
Degenen echter, die pas het gezichts
vermogen hebben verloren, voelen zich
dikwijls diep gekwetst door ongevraagde
inmenging en dat opzichtige meelijdende
doen van buitenstaanders. Daarover zijn
nog zoveel klachten, dat het misschien
goed is. eens een paar voorbeelden te
Doe dut niet!
Er wordt geklaagd, dat mensen in trein
of tram of winkel hardop meelijdend
praten over een blinde die naast hen zit
of ataat. Het komt ook dikwijls voor,
dat een conducteur een blinde goedmoe
dig met „je" aanspreekt. „Hier moet je
uitstappen", of: „Kom maar, ik zal je
wel even helpen"terwijl hij toch
alle andere reizigers „u" noemt.
Er wordt op straat gezegd„Och, help
die stakker even naar de overkant". Er
wordt gezegd„Pas op, die .jongen" of
„die vrouw" is blind".. inplaats van
„die heer" of „die dame".
wordt gehandeld en ge-
geoefend. Leraren en leraressen geven
de opleidingen. Er zijn lessen in Braille
schrift en -lezen, er wordt gestudeerd
gingsdiploma's, voor telefoon-
i kantoorarbeid. Hiervoor zijn
Kieine leskamers ingericht.
Voor degenen die met de handen ar
beiden is, onder auspiciën van de Lagere
Technische school ter plaatse een splin
ternieuwe werkplaats ingericht, waar
een eigen leerkracht tezamen met lera
ren van de schooi les geven. Er is mo
gelijkheid tot scholing in revolver-
draaien, boren, montagewerk enz. Een
blinde of slechtziende die deze oplei
ding met vrucht volgt, kan straks in het
normale arbeidsproces voor 100 pet werk
leveren en dus ook een gewoon inkomen
verdienen.
Verder behoort o.m. tot de aevali-
datie het weer zelf opknappen van
allerlei kleine huiselijke karweitjes.
Wie vroeger zelf een stekker of con
tactdoos repareerde, kan het ook nu.
Dikwijls gaat het er alleen maar om.
de gehandicapte even over de drempel
van verloren zelfvertrouwen heen te
Zo worden ook huisvrouwen geholpen
om weer haar eigen handigheid te her
krijgen. Langzamerhand zal er in de ook
al nieuwe keuken voor deze dames ge
legenheid zijn, zich te heroriënteren bij
het koken e.d.
Nu al steken de revalidanten 's mor
gens tussen ontbijt en studietijd even de
handen uit de mouwen om samen de
grote huishouding wat op gang te hel
pen men spreidt het eigen bed, men
schilt aardappels, men ruimt de tafels
af en helpt even afwassen.
Dit alles is een ongemerkte oefening
tot revalidatie, maar bevordert ook de
huiselijkheid en de saamhorigheid.
Niet te veel hulp
Wanneer u De Schansenberg bezoekt,
moet u zich telkens beheersen, want u
komt elk ogenblik in de verleiding, even
een handje toe te steken, even iets ge
makkelijker te maken voor de niet-zien-
den, die kalm hun weg zoeken door het
huis en door de doodgewoon gemeubelde
huiskamer, waar zij nogal eens een
sta kei tegenkomen.
Mejuffrouw Van Garderen noch
van de andere ziende personeelsleden
snelt Ie hulp. wanneer een van de ga
ten afwijkt van de goede richting e
zich even stoot. En dit is juist de bi
,Niet te veel hulp geven", is het cot
signe, „daarmee komt niemand vooruit
Het is wonderbaarlijk, zo snel als de
revalidanten zich in De Schansenberg
hebben georiënteerd.
„En wie hier de weg weet, verdv
nergens meer", zegt de heer Van
Schendel lachend, als hij ons voorgaat
het hele huis door.
Want De Schansenberg, in zeer vrije
architectuur gebouwd, is een verba
zingwekkende doolhof van trapjes,
gangetjes, hoekjes en nissen. Twintig
jaar geleden werd het gebouwd ei
laatste 12 jaar deed het gebouw d;
als Ned. Hervormd rusthuis. Maar je
moet er wel dagen zijn, om er de weg
te leren!
Niet alleen bezit dit revalidatiecen
trum geen enkel hulpmiddel voor
leiden van niet-zienden, maar bovendien
ils woning zo ingewikkeld m»
gelijk. „Dat hindert niets, dat is eer
oefening", is het oordeel van d«
directeur.
Aan de linkerzijde van de enormt
villa, die ook van buiten allerlei hoek
jes en torentjes en nissen vertoont, it
een vrij modern nieuw gedeelte ge
bouwd eetzaal, keuken en werkplaats.
Die werkplaats is licht en luchtig en
vrolijk; een genoegen, daar te zijn.
De kleine gemeenschap op De Schan
senberg leeft als één groot gezin. Met
eekends gaat iedereen naar huis:
top van de instelling staat een directo
rium, dat de drie levensbeschouwelijke
richtingen vertegenwoordigt: protes
tants-christelijk, vrijz. protestant en r.k.
De revalidanten betalen f 4500 per
jaar en zij kunnen daarbij op de gewone
wijze door sociale instellingen worden
gesteund. Wanneer de revalidatie vol
tooid is, helpt de vereniging AIB bij het
zoeken naar een werkkring, waarvoor
contacten worden onderhouden met de
afdeling bijzondere bemiddeling van het
Rijksarbeidsbureau, de AVO èn de ge
westelijke arbeidsbureaus. Ook is er ge-
zinsvoorlichting en nazorg: de revali-
dant wordt dus niet zomaar alleen gela
ten na de oefentijd.
Waarom we er dus nog niet zijn
met de inrichting van De Schansen
berg, zal u duidelijk zijn. De pension-
prijs die behalve huisvesting ook de
opleiding moet dekken, is natuurlijk
zo laag mogelijk gesteld, maar in we
zen is er veel meer geld nodig om de
zo nodige hulp aan deze gehandicap
ten zo volledig mogelijk te maken.
U weet, dat er al gelden zijn ingeza
meld en dat binnenkort een nieuwe ac
tie hiervoor gaat beginnen. Mogen we
u, nu u dit alles weet, het gironummer
van de Centrum-actie in Amsterdam'ge
ven? Dat is 3910. Uw bijdrage is meer
dan welkom.
NOORDWIJK
Bejaarden hadden gezellige
Sint-Nicolaasmiddag
Donderdag hadden de leden van de
j Chr. bejaarden vereniging in Noord-wijk
aan Zee hun Sinterklaasmiddag. Het is
een gezellig uurtje geworden waar voor
al de zang van de ouden van dagen het
nog goed deed. Het ene na het andere
Sint Nicolaasliedje werd, terwijl mej,
C. van 't Noord de plano bespeelde, nog
zuiver gezongen
Bijzonder veel plezier beleefden zij
met de goochelaar die door zijn Indruk
wekkende toeren de bewondering af
dwong. Na de. verloting, waarbij leder
een prijsje kreeg toegewezen, keerden
zij voldaan huiswaarts.
Spreekuur schoolarts
De schoolarts houdt zitting woensdag
middag van 2 tot 3 uur In de openbare
lagere school aan de Van Panhuysstraat.
Weekagenda
Maandag: D e Landbouw. 8 uur. film
club Noordwijk; Flora 8 uur, jaarverga
dering MSV; De Beurs, 8 uur, bij
komst Tot ons Genoegen.
Dinsdag: Ons Gebouw, 8 uur, bijeen
komst Nooit Gedacht; De Beurs, 8 uur,
hokkenshow Steeds Sneller.
Woensdag: Lindenplein, 8 uur. weging
van Noordwijkse winkeliers (bij ongun
stig weer in Flora); Ons Gebouw, 8 uur,
bijeenkomst Klein Avifauna; zaal Geref.
kerk Vinkenlaan, 8 uur, a.r. kiesvereni
ging, de heer J. Brouwer uit Katwijk
spreekt over politiek nieuws van de
laatste drie maanden; Lido, 2. 4 en 6 uur,
kinderfeest Noordwijk Actief.
Donderdag: Hof van Holland 8 uur,
tuinbouw en plantkunde; Royal, 8 uur,
Sinterklaasfeest bejaarden; Lido, 8 uur.
gemeente-avond Herv. Geemeente Noord
wijk aan Zee.
Zaterdag; Juvenaat, 4 uur, jeugdclub
Noordwijkse vereniging van postzegel
verzamelaars.
E"
Ind dezer maand hoopt ds. P. Pras, emeritus-predikant van de Hervormde Ge
meente te Katwijk aan Zee, zijn zeventigste verjaardag te vieren. In 1953 vierde
ds. Pras, die thans te Zeist woont (Valckenboslaan 22), zijn zilveren jubileum als
Katwijk* predikant. Hij werd hier bevestigd door zijn plaatselijke collega ds. W.
M. A. Kalkman.
Ds. Pras werd in 1389 te Blijham
Groningen geboren. Hij bezocht het i
delijk gymnasium 1
sproken, alsof een blinde een onvolwaar-
dig mens is, iemand, die alleen 1
neerbuigend meelijden nodig heef'
„Dit alles", zegt de heer Van Schendel,
„ls niet kwaad bedoeld. Ik durf wel ze
gen: Integendeel. Maar het is allemai
zo tactloos, zo kwetsend en vernederend
voor de blinde Kunt u begrijpen, hoe
afstotend de maatschappij hierdoor kan
zijn voor een gehandicapte die toch
moer of minder in Isolement leeft?"
We begrijpen het en we beloven hem
graag, er nog eens de aandacht op te
vestigen. Ziet u. een blinde, die zijn
witte stok bij zich heeft, wil en kan
zichzelf heel goed redden. Alleen wan
neer hij of zij hulp vraagt, bijv. bij over
steken op een druk verkeerspunt, bij hel
overstappen op stations e.d., helpt u
dan, zoals u iedereen zoudt helpen Meer
niet. In uw gevoeligheid, uw oprecht
meegevoel, zoud-t u tactloosja zelfs
wreed kunnen lijn.
Gezellig leven
Al komen de revalldnnten op De
Schansenberg om te leren, toch vinden
ze er in de eerste plaats gezelligheid en
huiselijkheid. We hebben he: koffie-
uurtje, dat de ochtendarbeid onder
breek:, meegemaakt In de genoeglijke
huiskamer.
Dat is to een korte ontspanning 1
•en het werk, want er wordt to<
's morgena ais 's middags gestudeerd
Hoekje van de gezellige huis
kamer in het revalidatiecentrum
„De Schansenberg", bouwwerk
in vrije architectuur: vol typi
sche hoeken, nissen én uit
steeksels.
mejuflrouw Van Garderen en haar hul»
houdelijke staf hebben dan tijd, eens
eventjes uit te blazen van de dagelijkse
beslommeringen. Ook gaal men met va
kantie naar huis: de laatste tien dagen
van december is De Schansenberg leeg
Predikanten en pastoor van Loenen
hebben de geestelijke verzorging op zich
genomen en lopen het huis binnen, wan
neer zij maar willen Er is altijd tijd
voor een gesprek met de revalidanten.
want geestelijk is er zoveel te verwer
ken, dat deze bijstand op de eerste
plaats komt.
Groot genoeg
Met plaats voor dertig dames en heren
is De Schansenberg groot genoeg. In one
land verliezen ongeveer 3040 personen
per jaar op latere leeftijd het gezicht»
vermogen en de revalidatie duurt tocb
zeker een jaar.
Gezegd kan dus worden, dat De Schat»
«enberg in een behoefte voorziet, maar
daarmee zijn we er nog niet. Aan de
Winschoten
deerde vervolgens aan de rijksuniversi
teit te Groningen. Toen kandidaat Pras
november 1914 door de provinciale
Kerkvergadering van Utrecht was toe-
gelaten bot de Evangelisatiebediening in
de Hervormde Kerk. was hij eerst, van
november 1914 tot april 1915, als hulp
prediker werkzaam te Uithuizen.
Op 1 augustus 1915 werd ds. Pras
bonden aan zijn eerste Gemeente. Heu-
men bij Nijmegen. In 1919 ging hij naar
Heukelum en in 1922 naar Klund-ert.
Daarop volgde in med 1928 Katwijk, waar
hij was beroepen in de vacature van da.
Is. VoorsteegSi, die Katwijk aan Zee had
verwisseld voor Den Haag.
In de tijd van ds. Pras heeft de
Hervormde Gemeente van Katwijk
aan Zee zich geleidelijk uitgebreid.
Toen hij er kwam, telde'zij drie pre-
diikantsplaatsen. De predikant be
perkte zich niet tot louter het pasto
rale werk. Zo was hij hier voorzit
ter van de plaatselijke afdeling van
het Ned. Bijbelgenootschap, voorzit
ter van de Hervormde scholen, pen
ningmeester van de zendingsvereni
ging in de classis Leiden, geestelijk
OEGSTGEEST
Vrouwelijke jeugdouderling
Sinds de Hervormde synode het
jaar geleden mogelijk heeft gemaakt, ook
vrouwelijke lidmaten als lid van een
kerkeraad te kiezen, zijn in de Oegst-
geester Hervormde Gemeente reeds drie
vrouwelijke lidmaten als ouderling be
vestigd. Thans heeft de centrale kerke
raad opnieuw een vrouwelijke ouderling
benoemd en wel mejuffrouw I. Mooy. di
deze benoeming heeft aanvaard. Zii zs
worden toegevoegd aan de Rhijngeester-
wijkgemeente. met de bijzondere functie
van vrouwelijke jeugdouderling.
Daarmee heeft de wika, die reeds 1
jeugdouderlingen naast zich heeft,
derde ouderling om haar in haar werk
te steunen.
Vilma Kalnins vertelt
De Hervormde jóngerensociëteit mag
zich zondagsavonds nog steeds in een bij
zondere belangstlling verheugen. Dat
komt vooral door het afwisselende pro
gramma. dat deze sociëteit aan de jeugd
biedt. Zo is men er nu In geslaagd
iemand iemand uit Oost-Europa voor een
lezing uit te nodigen. Het is mejuffrouw
Vilma Kalnins. die op 13 december aan
de hand van dia's komt vertellen over
Letland, waar zij is geboren en over het
leven in vluchtelineenkampen, dat zij
zelf heeft meegemaakt.
Op deze avond komen ook enkele Polen
1 Hongaren, die iets van hun folklore
laten zien en horen.
TER AAR
A.R. kiesvereniging
Op dinsdag 15 december houdt de Anti-
Revolutionaire kiesvereniging een bijeen
komst. De heer M. W. Schakel, burge
meester van Noordeloos, zal een inleiding
Vergadering Chr. Nat. school
Het bestuur van de Christelijk nationale
school van Ter Aar houdt op dirwdag
8 december een algemene ledenvergade
ring. Na de bestuursverkiezing hoopt de
heer Brinkman, hoofd van de school, een
inleiding te verzorgen.
verzorger van het militaire tehuis
in Katwijk, voorzitter van de ker-
keraadscommissie Contact Militai
ren en schrijver van vele preken in
de serie „Van goedertierendiheid en
recht".
In de bezettingstijd werd ds. Pras d'oor
de kerkeraad voor een deel van zijn
werkzaamheden ontheven om de belan
gen te dienen van de Hervormde jongens
van Katwijk aan Zee, dieveelal gedwon
gen elders werkten. De predikant maak
te zich ook verdienstelijk door contacten
te onderhouden met de twee- a drie
honderd militairen, die Ln Indonesië
dienst moesten doen Met ingang van 1
november 1954 werd ds. Pras geëmeri'-
teerd.
ROOMBOTER
„De Landbouwer'
1 OORSTRAAT 36 TELEF. 213
Loonsverbetering voor
kuipers in zicht
de afdelingen Katwijk I en II van de
christelijke bedrijfsgroepencentrala. Voor
zitter A. Wassenaar richtte zich in zijn
welkomstwoord ih het bijzonder tot up
bondsbestuurders C. van der Wal
Broeksma.
De bondsbestuurders brachten verslag
uit van de onderhandelingen ove;
nieuwe c.a.o. De heer Van der Wal
tigde er de aandacht op, dat rekening
moet worden gehouden met de nieu
richtlijnen voor de loonpolitiek. Er
reeds overeenstemming over enige
beteringen, die betrekking hebben op 1
bovenwettelijke uitkering Dij-een ongeluk,
op gelijkstelling van de nationale feest
dag met andere feestdagen
dingtoelage.
Voorts moeten alle loonbeslagen 1957
in de lonen worden verwerkt. Men is het
eens over de manier waarop dit zal ge
schieden. Indien een redelijKe loonsver
hoging kan worden bereikt, zal een 1
worden'afgesloten met een looptijd
meer dan één jaar.
De vergadering verklaarde zich akkoord
met de voorstellen van het hoofdbestuu.
Vleetvisserij niet
bepaald lonend
De laatste schepen die onder de Hol
landse wal visten, hebben deze week de
visserij aldaar gestaakt, omdat de vangs
ten zo gering waren, dat het de moeite
niet loonde te blijven; de vangsten wa-
~"ïn 1 a 2 kantjes per nacht.
Ook in het Engelse Kanaal wil de ha
ringvisserij voor de vleetloggers nog niet
g op gang komen. Een enkele logger
deed een goed trekje, maar voor het mi
rendeel waren de vangsten slecht. De h;
ingtrekschepen doen het beter in he.
Kanaal. Zij meldden dagvangsten tot 300
kantjes.
kwaliteit van de trekharing is min
der goed en het prijsverschil met de vleet-
haring is dan ook groot.
Dit jaar is de haringvleetvisserij wel
jzonder vlug afgelopen; er liggen
en schepen in de berghaven.
De prijs die deze week voor vleetharing
erd betaald, was van 37,20 tot f 68;
ekharing deed van 27,40 tot 40 per
De aanvi
Evangelisatie
Maandagavond acht uur wordt in de
niezaal een evangelisatie-samenkomst
gehouden. De heer D. Lugthart uit Ede
oopt te spreken.
Sinterklaasfeesten
Gistermiddag hebben de kinderen van
de openbare kleuterschool Sinterklaas
feest gevierd. De Sint kwam op bezoek
n cadeautjes uit te delen en voorts was
een poppenkastvoorstelling.
De leerlingen van de openbare lagere
school kwamen bijeen in de Oranjezaal
het jeugdhuis, waar films werden ge
draaid.
Hoog en laag water
Maandag 7 december; hoog
39 en 21.13 uur; laag water o:
16.39 uur.
Visserijgolfjes
Katwijkers binnenkort
ook op een sclioolscliip
TTET SCHOOLSCHIP VOOR de visserijscho'len in Katwijk, IJmuiden en
Den Haag komt er wel. De plannen voor de bouw van een dergelijk
vaartuig zijn praktisch rond. Het wordt een nieuw schip, dat ongeveer een,
miljoen gulden zal gaan kosten, zo vernemen wij uit welingelichte kring.j
Voor de exploitatie wordt gerekend op een bedrag van rond 250.000 gulden,'
waarvan volgens de voorwaarden, die gelden voor het nijverheidsonder-!
wijs, 70 procent door het Rijk zal moeten worden betaald. De resterende!
30 procent moet door Den Haag, Katwijk en Velsen worden opgebracht!
Het ligt in de bedoeling, dat het schip zowel voor de vleet- als voor de
trawlvisserij zal worden geschikt gemaakt. De leerlingen van de scholen;
zullen gedurende hun leertijd ongeveer vier tot vijf weken op het schipj
kunnen vertoeven om zich praktisch in hun vak te bekwamen.
De zaak van het schöolschip loopt al
heel lang. In 1956 zijn de besprekingen
tussen de gemeenten Den Haag, Velsen en
Katwijk over dit onderwerp begonnen.
Aanvankelijk bestonden er plannen voor
het overnemen van het onderzoekings
vaartuig Antonie Leeuwenhoek. Dit schip
bleek niet geschikt te zijn als schoolschip
Daarna hebben de gemeenten een plan
ln studie genomen om samen een schip
Ln de vaart te brengen, omdat bleek, dat
één visser ijschool een dergelijk
vaartuig te duur zou zijn en bovendien
niet rendabel zou kunnen worden ge
maakt voor het onderwijs. Het zou te-
eel voor de kant moeten liggen.
Een jaar later hebben de drie gemeen-
:n een commissie ingesteld, die het plan
ju moeten voorbereiden.
Achterstand
Het visserijonderwijs vertoont een dui
delijke achterstand in vergelijking met
ander technisch onderwijs. De jonge
sers zijn namelijk niet in staat om zich
praktisch in hun vak tijdens hun leertijd
te bekwamen; dat kunnen leerlingen
gewone technische school wel.
de vloot bestaat, met uitzondering
de snel verdwijnende oude haring-
vleetloggers, geen gelegenheid vooi
opleiden van leerlingen. Daarvoor i
erk aan boord te gevaarlijk.
Over het algemeen voelen de reders
dan ook weinig voor om nog niet
praktisch geschoolde jonge vissers
boord van de moderne trawlers mi
ten. Men geeft de voorkeur aan
oudere vissers. Dat hierdoor vot
noodzakelijke aanwas van vissers grote
gevaren dreigen, spreekt vanzelf.
Met het in de vaart brengen van een
schoolschip, waarop de omstandigheden,
waaronder moet worden gewerkt op een
trawler, zoveel mogelijk zal kunnen wor
den benaderd, zal men in staat zijn om
'oor het visserijonderwijs ontstane
achterstand weg te nemen.
Rapport bjjna klaar
Het rapport, dat de commissie
deze materie zal uitbrengen, is, zo
nemen wij. thans bijna gereed. De c
missie heeft van één en ander veel werk
gemaakt en zich op de hoogte gesteld
de nieuwste ontwikkelingen
visserijonderwijs in andere lahden. Ook
?n Pools schoolschip, dat in de haven
an Oostende lag, werd bezocht.
De commissie zal waarschijnlijk
de gemeenten aanbevelen een speciaal
schoolschip op een Nederlandse werf te
laten bouwen. Een vaartuig, dat zal
ten worden uitgerust met
navigatiemiddelen.
De exploitatie van het schip zal waar
schijnlijk nog één van de moeilijkst op
lossen problemen vormen. Ook de
vraag, wie het schip voor de drie scho
len zal moeten beheren, is nog niet vol
ledig beantwoord. Maar het schip zal er
Oud-Katwijk herleeft
Niet ver van een voor anker
liggend Engels fregat
TNE VRAAG is gewettigd, nadat we zo uitvoerig hebben stilgestaan bij
u voorspel en verwezenlijking van de tweede kunstmatige Rijnmond
nabij Katwijk aan Zee: wat herinnert er vandaag de dag nu nog aan heel
dit grootsp gebeuren? Allereerst kunnen we dan wijzen op de nog steeds
bestaande buitensluis nabij het zeedorp, die weldra zijn 152ste verjaardag
zal vieren, zij het ook, dat het oude bedieningsgebouw bovenop de sluis
kort vóór de tweede wereldoorlog is vervangen door één van een wat
moderner versie. Belangrijker nochtans is het feit, dat aan de oostzijde
van deze buitensluis een datumsteen ter herdenking van het heuglijk
feit van de totstandkoming van de nieuwe waterlozing werd aangebracht,
waar zich tot op de dag van vandaag laat lezen: De Vereeniging van den
Rhijn met de Noordzee. Aangevangen op den 7den Augustus 1804 en
voleindigd op den 21 sten October 1807.
Een oven grote, meer noordwaarts
zelfder plaatse aangebrachte steen
toont het gekroonde wapen van Rijnland
met de dubbele adelaar. Het valt t<
treuren, dat bij de amovering vat.
oude kapitale binnensluis ook de daar
aangebrachte gedenkstenen ten offer zijn
gevallen aan de vernieuwing. Op het
noordelijk landhoofd aan de westzijde
van de binnensluis kon men tot voor
enkele jaren het volgende omstandige,
'~t steen gegrifte verhaal lezen:
Op den 22sten July des jaars 1807
werden de eerste spenen dezër sluis
geleed door Pieter van Lelyveld de
Jonge, Adriaan Leonard Gevers van
Heteren Willem Abram Druyvestein en
aldus het ontwerp tot verbreeding van
Rhijnlands waterstaat, door het openen
eener onmiddellijke gemeenschap van
den Rhijn met de Noordzee reeds on
derzocht in den jare 1404 na iedert op
onderscheidenen tijden in overweging te
ijn genomen, laatstelijk aangeprezen In
den iare 1802 door Mr Adriaan Twent
Raaphorst beoordeeld door Neder
lands grootste waterbouwkundige Chris-
Brunijigs dadelijk tot stand ge
bracht.
De kunst en de moed der Neder
landen die door geerten drukkende
tegenspoed der tijden uitgebluscht,
hebben dezen grootschen arbeid
ondernomen gedurende het Hoog
heemraadschap der Weledelen Hee-
Adriaan van Holst, Dijkgraaf
Jan Willem Druyvestein, Mr. Dirk
Cornelis Gevers van Endegeest,
Jonkheer Karei Vincenf wan Boet-
selaar, Pieter Gerard Mess. David
Hoeufft, Mr. Pieter van Lelyveld
Pz., A. T. M. Phil Diederik van Ley-
den Gael. Hoogheemraden; Mr. Ge-
rardus Adreas Martinus van Bom
mel, Rentmeester, Mr. Dirk Wor-
mer, Secretaris, volgens nauwkeu
rige opneming en opgemaakte ont
werpen; mitsgaders beleid en toezigt
van Frederik Willem Conrad Arte
Blanken Jz en Simon Kros.
Tolk
WeUioht, dat ook Napoleon Bonaparte
een ogenblik zijn blik heeft laten ruster
op deze beide gedenkstenen, en de Ne
derlandse generaal Dirk van Hogendorp
die hij ieder ogenblik nodig had ter-
Ie van de Nederlandse taal ge-
a>gd heeft do tekst voor hem in het
Frans te vertolken. Immers, aan de me
res van genoemde hoofdofficier, wien
opgedragen de keizer te vengezellen
diens reis door ep bezoek aan Hol-
J in de herfst van 1811, ontlenen we
de volgende passage:
.Het hof vertrok weldra met be
stemming Den Haag. De keizer ging
de sluis van Catwyck bezichtigen,
waarover hü zeer tevreden was. Er
was een Engels fregat, dat zo dicht
mogelijk bU de kust voor anker lag.
De keizer vroeg me, of ik geloofde
dat een kogel van het fregat het
strand z.ou kunnen bereiken. Daar
men zich gemakkelijk met afstanden
vergist, antwoordde Ik hem. dat Ik
geloofde van wel zonder cr zeker
van te z«n. H« zei toen, dat h|j diir
wilde lunchen en liet de tafel vlakbij
de zee neerzetten ln de open lucht.
De bemanning van het fregat hees de
vlag en kon, met verrekijkers, ons
zien lunchen. Wö waren met z'n vie
ren aan talef: de keizer, de prins van
Neuf-Chatel, de hertog van Vicenza
en ik."
Dit Napoleontisch bravoumstiukje werd
uitgehaald op 24 oktober 1811, terwijl de
keizerin, Marie Louise, ln Leiden werd
ontvangen in het monumentale huls
de vroegere schout Marcus. Hel was daar,
dat de keizer na im vliegende
van Katwijk aan de Witte Poort te zijn
aangekomen zich weer met zijn gemalin
verenigde, om na een bliksembezoek
nauwelijks een uur de Sleutelstad alweer
de rug toe te keren met bestemming
Den Haag.
Mensen met een goed geheugen zul
len zich echter wellicht herinneren,
dat de Katwijkse kapitale binnen-
sluis meer gedenkstenen torste, dan
de hierboven vermelde. Gedenk
stenen ieder met een eigen geschie
denis. Het is daarbij, dat wij in een
volgend artikel nader willen stil
staan.
W. A. Poort
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIII!
De Katwijkse buitensluis in vol
tooide staat, zoals Napoleon
haar heeft gezien. Naar een li
tho van L. J. Nader in het oud
archief der gemeente Leiden.
Dit was er
Een trawler, twee loggere en twintig'
kotters zorgden er vrijdag voor, dat de
IJmuidense visafslag werd voorzien var
een totale aanvoer van 1340 kisten verse
vis. Er waren 140 kisten Schelvis, 30 wij-
ting, 30 gul en kabeljauw, 90 haring, 130
makreel, 300 schol, 200 diversen, 18 tarbot,
20.000 kilo tongen en 60 stijve kabeljau
wen. De trawler Toronto was er met
140 schelvis, 30 wijting, 30 gul en kabel-I
jauw, 90 haring, 130 makreel en 30 diver-
Prijzen blijven hoog
Ook vrijdag werden er zeer hoge prij
zen genoteerd in IJmuidens vishallen,
vooral voor de schaarse rondvis, Dank zijl
de hoge prijzen kon de Toronto voor
450 kisten verse vis nog een besomming'
van 19.200 gulden boeken. Twee Katwijk
se loggers met eveneens geen in het oog:
lopende vangsten, boekten door deze ho-l
ge prijzen eveneens relatief hoge besom
mingen. De Kw. 76 sprong er uit met
9.500 en de Kw 126 met 7.900.
De handel vindt de situatie allesbe
halve prettig. Men kan andere vaak te
rugvallen op Deense vis voor de export
Maar ook de Denen weten van prijzen
vragen. Bovendien raakt het Duitse
tingent uitgeput.
En vandaag?
Vandaag is het druk aan de IJmuidense
afslag. Maar er is opnieuw weinig rond
vis. Wat de trawlers betreft is bet al
haring wat de klok slaat. Loggers
kotters zorgen voor tong en schol.
De Aiüe Ouwehand Kw 122 lost i
vangst van 700 kisten haring en 380 kan
tjes, de Nestor Kw 101 heeft 700 kisten
haring en 420 kantjes aan boord, de Golf
stroom Kw 4 een vangst van 400 kisten
haring, de Willem VI 121 van 600 kisten
haring en de Franoina Kw 153 vai
kantjes en 900 kisten haring.
Minder slecht
Om de Noord zijn de weersomstandig
heden aanmerkelijk verbeterd. Er werd
weer gevist, maar de vangsten zijn klein.
De schepen moeten het doen met ge
middeld 80 tot 140 manden kleine haring,
koolvis en schelvis uit drie trekken. De
Medan IJm 57 meldde een trek van 60
manden, de Beatrice IJm 72 van 40 man
den en de Jacoba Gezina IJm 36 van 50
manden diversen.
In het Kanaal boeken de schepen
vangsten van gemiddeld 30 tot 120 kan
tjes haring per dag. Geen aantrekkelijke
visserij dus. De Jan Sr. meldde een dag
vangst van 70 kantjes en de Maria van
50 kantjes. De Jan Sr. is het nieuwe
vlaggeschip van de rederij Parlevliet.
Langs de kust boekten de schepen
vangsten van gemiddeld 100 tot 200 kilo
tongen en 6 tot 10 manden schol en bij
de Pitfcboei van 250 tot 300 kilo tongen
en 7 tot 10 manden schol per etmaal. j
SASSEPi'HEIM
Autobus met 29 mensen
kwam in botsing.
Gistermiddag had een gecompliceerde j
trurijding plaats op de Hoofdstraat ter
hoogte van garage Bakker. Een vracht
wagen met oplegger, bestuurd door K.
B. uit Heemskerk, kwam uit de richting
Haarlem en moest krachtig remmen voor
een zandauto, die plotseling de Zuil
hofstraat inreed. Daardoor slipte de op-
legger en gleed geheel naar links, waar
bij hij in botsing kwam met een autobus
met 39 gerepatrieerden uit Indonesië,
die uit de richting Leiden kwam. Zeven j
perso.nen uit de autobus liepen verwon-
dingen op, van wie twee in het zieken-
huis moesten worden geholpen. Beide i
auto's liepen zeer zware schade op. Het j
keer is gedurende een uur omgelegd, j
Advertentie.1
EVANGELISATIE
SAMENKOMST
D.V, te houden MAANDAG i
7 DECEMBER 1959 des avonds 8
uur in de Uni-zaal aan de Weth.
Ouwehandstr. te Katwijk aan Zee.
ker:
D. LUGTHART
t Advertentie)
Inschrijving nieuwe leden
JUDO CLUB
KATWIJK
ook voor jeugd vanaf 8 jaar.
Maand, en dinsd. tussen 79 uur
aan gymzaal Irene ingang naast
postkantoor.
