WsPF
CHRISTELIJK
fMi-lock
1M1M
Geiiacleverkondigiiig is
voertuig van genade
Kerk vraagt herziening
wettelijke maatregelen
Conferentie van ex-rooms-
katholieken in het Zuiden
Een woord voor vandaag
Prof. Diepenhorst over
positie universiteit
Kanttekening
Antivoord op vraag
over .zsii" of „is"
T\E kwestie is niet nieuw, maar
keert geregeld terug in de
vorm van vragen aan predikan
ten, redacteuren van kerkelijke
bladen en krijgt op allerlei ker
kelijke verenigingen de aandacht.
Deze vraag n.1., of men de
apostolische zegengroet, b.v. van
2 Corinthiërs 13 vers 13, in de
wensvorm moet uitspreken (j»D®
genade zij met u allen'
dan wel of men in plaats van
„zij": „is" moet zeggen. Prof. ar.
Herman Ridderbos heeft er in
het Gereformeerd Weekblad het
zijne van gezegd en zijn ant
woord laten we hieronder volgen:
MENSEN, die veel naar radio-
preken luisteren, valt het op.
dat er vooral de laatste tijd een
zeer verschillend gebruik is in
dit opzicht. Ik zou er aan toe kun
nen voegen, dat er ook predikan^
ten zijn. die noch „is", noch „zij
gebruiken, doch na de woorden,
„de genade van onze Heer Jezus
Christus, de liefde van God en de
gemeenschap van de Heilig
Geest" enkel laten volgen (soms
na een korte pauze)met u allen.
Dit laatste is. zoals degenen
die de Griekse tekst lezen weten,
in overeenstemming met ae
grondtekst: daar staat noch „IS,
nóch en in zoverre kan men
zeggen, dat men zonder wer
woord het oorspronkelijke het
meest benadert. Het bezwaar van
deze oplossing is echter, dat een
uitspraak zonder ..zij' of ,.is i
Grieks niet. bij ons wel ongewoon
is en dat de bedoeling van deze
weglating voor de meeste Neder
landse hoorders niet duidelijk is.
Overigens is het wel begrijpe
lijk, dat men tot deze oplossing
komt, want de beide andere vor
men: ,.zij" en ,,is" worden ook
licht misverstaan. Een ..lezer
schrijft mij, dat hij in: „zij met
u allen" een wens hoort uitgespro
ken, in: ..is met u allen", een
toestand hoort aangeduid. En hij
vraagt, wat de zegengroet nu
eigenlijk is.
Geen van beide
Zij is stellig niet de beschrijving
of constatering van een toestand,
zoals men bij „is" gemakkelijk
kan menen; zij is echter óók niet
slechts een wens. zoals wij af
scheid nemen met de woorden:
„het ga u goed!" De zegengroet
is een met apostolische volmacht
tot de gemeente uitgaande gena
de-toezegging en juist dit element
van toezegging is uitermate moei
lijk in het Nederlands
of een wens, die aan de gemeen
te in overweging gegeven wordt.
Zij is voertuig van de genade zelf,
die a.h.w. de gemeente binnen
rijdt, een toezegging, die zich als
een actueel gebeuren van genade
aan de gemeente mededeelt. Zij
is daarin niet anders dan wat er
in de mededeling van brood en
wijn bij het Avondmaal geschiedt.
Er wordt niet slechts iets vóórge-
steld, er wordt iets geschónken.
Daarom mag de gemeente onder
de heilsverkondiging ook niet ver
keren als degenen, die een wens
of bede over zich uitgesproken ho
ren en die daarmee (op zijn
best) instemmen met een: „het
zij zo" of „laat ons dit hopen".
Zij wordt toegesproken als het
volk Gods, dat deze heilstoezeg-
ging gelovig aanvaardt en daar
voor plaats geeft in het hart en
in het leven, zoals zij bij het
avondmaal gelovig de hand uit
strekt om het brood en de wijn
en het daarmee geschonken li
chaam en bloed des Heren aan te
nemen. In de zegengroet rea
liseert zich op een voor deze be
deling ten hoogste kenmerkende
wijze, in welke weg het verkeer
der genade tussen God en Zijn
volk plaats heeft. De groet is te
vens gave, de toezegging tevens
mededeling. Het woord draagt de
zegen over aan de gelovigen.
TTET is daarom, dat noch „Is",
JJ-noch ,,zü" de zaak zonder meer
adaequaat uitdrukt. Toch geloof
ik dat men aan „zij" de voorkeur
moet geven, omdat daardoor niet
alleen een wens of bede maar ook
een autoritatieve uitspraak kan
worden uitgedrukt (bv. „daar zij
licht!"). En om zulk een uit
spraak, die ook bewerkt hetgeen
zij aanduidt, gaat het in de apos
tolische zegenbede.
V !*/v
Vijfduizend zelfmoorden per jaar
T^EN commissie van de Kerk
-■--J van Engeland heeft er in
een rapport op aangedrongen,
dat een poging tot zelfmoord niet
meer als een misdaad bestraft
wordt, maar dat de geestelijk
heid zich meer dan voorheen zal
ontfermen over mensen, die zich
daaraan schuldig hebben ge
maakt. Uit het rapport blijkt,
dat in Engeland per jaar 5000
zelfmoordgevallen voorkomen en
dat het aantal zelfmoordpogingen
ongeveer 30.000 bedraagt. Slechts
10% van deze gevallen komt voor
de rechter, omdat de politie er
mee te maken heeft gehad.
Het rapport draagt als titel: „Moet
zelfmoord als een misdaad worden be
schouwd?" De vijf opstellers (theoloog,
arts of rechtsgeleerde) komen voorts
tot de conclusie, dat strenger moet
worden opgetreden tegen hen, die be
hulpzaam zijn bij of aansporen tot
poging tot zelfmoord. Zij dringen
op meer openbare voorlichting ovei
oorzaken, die tot zelfmoord leiden
de kerken wordt aangeraden, een
zondere dienst in te voeren bij de be
grafenis van mensen, die door zelf
moord een eind aan hun leven hebben
gemaakt.
In het rapport wordt vastgesteld.
dat zelfs in een christelijke gemeen
schap de morele zijde van zelfmoord
moeilijk kan worden verklaard. Er
zijn gevallen, waar de vrijwillige zelf
vernietiging bewondering afdwingt. In
het bijzonder geldt dat ten aanzien
van gevallen als dat van kapitein
Oates, die op de laatste expeditie van
kapitein Scott vrijwillig de dood in
ging. Ofschoon het erg moeilijk is,
een scheidingslijn te trekken tussen
zelfvernietiging en zelfopoffering, moet
volgens de opstellers van dit rapport
wel degelijk dit onderscheid worden
gemaakt.
Het valt de eenvoudige mens niet
waar kapitein Oates te vereren ei
gelijkertijd de zelfmoord te veroorde
len, die slechts bedreven werd omdat
niet langer opgewassen was tegen
de moeilijkheden van het leven.
Wil men de betekenis van die
toezegging nader verklaard zien,
dan zij herinnerd aan het woord,
dat Jezus tot Zijn apostelen sprak.
Gén m
uitzond:
de eerste maal
.vanneer gij een
huis binnengaat, groet het. En in
dien dat huis het waardig is, ko-
me uw vrede daarover; maar in
dien het dit niet waardig is, kere
uw vrede tot u terug". De door
Jezus uitgezonden apostel wordt
dus gedacht als iemand, wiens
vrede-groet (in Jezus' naam ge
sproken) de vrede ook metterdaad
als een van hem uitgaande kracht
mededeelt aan de toegesprokenen,
tenzij dezen het onwaardig zijn en
de vrede tot hem (de apostel)
„terugkeert". In de gemeente
gaat deze groet uit als tot dege
nen. die haar in het geloof ont
vangen en over wie deze vrede
(de genade.., de liefde... de ge
meenschap) dus ook metterdaad
kómt krachtens de van Christus
verleende volmacht.
legkundige zijde, niet onbelang
rijk. De verkondiging v«— ri"',e
genade in de gemeente
slechts een voorstel, ee
Gods
niet
ideaal
Advertentie
MEENK'S POEDERS helpen! Er zijn
Meenk's Pocdc-r^Bfci hoofdpijn, kies
pijn. hoest, grijp,Jarihcs. influenza,
rheumatiek. koorisj^ieid bij gevatte kou.
periodieke pijnen <j£z. enz. Verkrijgbaar
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis a 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
ramEijERShïS":
Chr. democraten
over Europa
De Christen-democraten in het Euro
pese parlement hebben in een communi
qué te kennen gegeven dat zij wijzigingen
in de Europese verdragen slechts zullen
aanvaarden indien deze gaan in de rich
ting van supra-nationaal gezag en ver
sterking van de gemeenschappen.
De regeringen wordt verzocht goed te
keuren dat de drie gemeenschappen in
een gemeenschappelijke commissie zullen
werken aan de coördinatie van de ener-
giepolitiek.
Het communiqué spreekt zich verder
uit ten gunste van een interpretatie van
het gemeenschapsverdrag die het moge
lijk maakt „het hoofd te bieden aan. de
huidige moeilijkheden die het gevolg zijn
van een situatie die door de opstellers
van het verdrag niet kon worden
Op 28 en 29 november in Chèvremont
Advertentie
Als U met aambeien sukkelt
neem dan Hemotabs
de beproefde en eenvoudige behandeling
van binnen uit. Een complete kuur in
tabletvorm, die U in enkele dagen uit
komst brengt. Zalf en zetpillen zijn daar
bij overbodig. De complete kuur 1.4/)
is verkrijgbaar in iedere apotheek of
drogisterij.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Chr V.G.L.O.-school te Alkmaar: J.
den Hollander te Hilversum; aan de Ja-
cobus-school te Nijmegen: W. Kijne
te Vlaardingen: aan de Eben-Haezer-
school te Sneek: G. Miedema te Coe-
vorden- aan de Dr. H. Pierson-school
te Den' Haag; aan de Chr. school te
De Meern: A. C. van Eersel te Rijs
wijk, N. Br.
Tijdens het weekend van 28 en
29 november zal in het Hervormd
Verenigingsgebouw St. Pieter
straat 3 te Chèvremont de eer
ste regionale conferentie in het
zuiden gehouden worden van ex-
rooms-katholieken. De conferen
tie wordt georganiseerd door de
Hervormde kerkeraad van Kerk-
rade-Chèvremont met medewer
king van de stichting In De Rech
te Straat, de Nederlandse inter
kerkelijke vereniging van gewe
zen rooms-katholiéken.
De conferentie begint zaterdagmid
dag vier uur. Zondagmorgen zullen er
samenkomsten worden gehouden in
Chèvremont en Eijgelshoven. De con
ferentie wordt zondag met een getui
genisavond in Blijerheide besloten.
Sprekers zijn ds. W. M. A. Kuin,
ex-pater Trappist, en M. De Craene,
ex-kapelaan van Gent. Gesprekslei
der is ds. H. J. Hegger, voorganger
in de liturgie, ds. H. van Vliet, Her
vormd predikant van Kerkrade-Chè-
vremont, bij wie ook de algemene
leiding berust.
Ex-rooms-katholieken van alle pro
testantse kerken of richtingen zijn
welkom. Voor logeergelegenheid
wordt gezorgd in het Natuurvrienden
huis Eikhold en bij gemeenteleden.
Opgaven worden ingewacht door ds.
H. van Vliet, st. Pieterstraat 1, Chè
vremont, tel. 04445—21266.
Dit eerste interkerkelijke samen-
jn van de ex-rooms-katholieken van
het Zuiden draagt geen propagandis
tisch karakter. Het gaat om het leg
gen en versterken van de onderlinge
band en om het samen bespreken
de moeilijkheden, waarin zij ver
keren, die de machtige roomse kerk
in het Zuiden hebben verlaten.
Amerikaans protest
tegen onderdrukking
Spaanse protestanten
Eén overwegend protestantse vereni
ging in de Ver. Staten, de vereniging
van protestanten en andere Amerika
nen voor de scheiding van kerk en
staat, heeft de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Herter. ver
zocht bij de Spaanse regering te pro
testeren tegen de onderdrukking van de
protestanten in Spanje.
In een brief aan de minister Wórdt
erop gewezen, dat onlangs de protes
tantse geestelijke Nunez Moreno tot eer
maand gevangenisstraf is veroordeeld,
omdat hij. de kerkdiensten had hervat
in zijn door de politie verzegelde kerk.
Volgens de vereniging beschikt zij over
een lijst met twintig protestantse ker
ken in Spanje, die zonder vorm
proces door de politie zijn gesloten.
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen te Benthuizen (vac. A.
Eijk): W. A. S. Laurense te Hoevelaken.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Gouda: kand. J. de
Jong te Rotterdam.
Anglicaans aartsbisschop
„Paus eerste onder
zijn gelijken"
als leidende bisschop onder de bisschop
pen van de christenheid te erkennen,
maar dat bij hem niet als onfeilbaar
kan beschouwen. Hij zag hem als „eers
te onder zijns gelijken".
De oproep van de paus tot het houden
van een wereldconcilie zou volgens
aartsbisschop Ramsey veel meer bete
kenis hebben, als de bijeenkomst ook
voor niet-rooms-katholieken was bedoeld.
Over paus Johannes merkte hij op, dat]
deze vervuld schijnt te zijn van „de
geest van de christelijke naastenliefde".
„Waar deze bestaat, zijn de resultaten
zeer onberekenbaar", aldus dr. Ramsey.
Het is al moeilijk voor zichzelf te spreken hoeveel moei
lijker is het dan wel het nageslacht te binden! Als in Psalm
145 zo zwart op wit staat, dat geslacht aan geslacht Gods
werken zal roemen en Zijn machtige daden zal verkondigen,
dan is onze eerste reactie: ,Jïoe kan David zoiets zeggen? Wat
wéét hij ervan! Zegt hij niet veel te veel in misschien een
ogenblik van religieuze extase?" Die reactie is zeer begrijpe
lijk, maar al te menselijk: juist op dat moment, maar zeker
ook in de tegenslagen van elke dag is daar de vaste overtui- mé
ging, dat God Zichzelf door alle geslachten zal laten roemen
in Zijn werken en machtige daden. Als het niet spontaan gaat,
dan geschiedt het toch, ondanks de zich tegen dat roemen
verzettende mens! Weet u, dat het een troost kan zijn voor
mensen, die zich zo echt tijdgebonden voelen en weten, dat
aan al hun werk een einde komt, dat komende generaties, in
hun woorden en in hun daden, menselijk en onvolkomen,
maar toch geméénd, getuigen zullen van dezelfde God, Die
het liefst van alles hoort, dat mensen als u en ïk Zijn loj
verkondigen? Wij kunnen niet instaan voor ons nageslacht,
wij mogen wél weten, dat, zolang de wereld bestaat, een lied
ter ere van Hem zal doordringen tot de hemel!
BETER LOT VERDIEND
socks of standing
Lock«f«*r N.V. Halst (X)
Dies natalis S.S.R.-Delft
Met akademische feestrede
prof. mr. I. A. Diepenhorst
onderwerp: „De positie
sitelt" is gistermiddag in de aula van
de Technische Hoogeschool te Delft de
48ste dies natalis van de afdeling
Delft van de Societas Studiosorum
Reformatorium officiéél geopend. De
geschiedenis van de akademie is min
stens zo bewogen geweest, aldus spre
ker, als die van kerk en school. Er is
nooit een periode geweest van besten
diging en rust. In verwarde tijden ging
er van de akademische katheder vaak
leiding uit. Nu onze tijd ingrijpende
vragen aan de universiteit stelt ver
dient het aanbeveling haar positie meer
dan alleen maar oppervlakkig te be
studeren.
De universiteit heeft tot taak te on
derzoeken en te onderrichten. In beide
taken zal men zich daarbij moeten
richten naar de behoefte van de prak
tijk. Ze kan niet meer als eens Diogenes
genoegen nemen met een ton zonder
zich te bekommeren wat er om haar
heen gebeurt. Ze zal een antwoord
vanteit gemakkelijker hun bul verwerven
het dan de anderen. Bij een schriftelijk
de univer- examenonderzoek spelen deze factoren
geen rol en men kan niet zeggen dat
een dergelijke vorm minder akademisch
is. Het beste systeem van onderwijs'
of afnemen van examens kan echter
geen hersens geven aan hen die
missen. Het niet meer toelaten
studenten die herhaaldelijk zijn gezakt,
kan daarom niet onredelijk zijn.
Onderscheid
De universiteit is een instelling
onderzoek die wil doordringen tot de
waarheid. Daarom zal zij de jeugd
moeten opleiden enerzijds tot zelf
standige beoefenaars van de weten
schap en anderzijds tot mensen die
leiding kunnen geven aan de maat
schappij. Daarvoor zou het wel eens
dienstig kunnen zijn dat er onderscheid
wordt gemaakt in het onderwijs
Sprekende over de examens zei prof-
Diepenhorst dat er een onbillijkheid
schuilt in het feit dat degenen met de
grootste parate kennis, de sterkste ze-
n en een zekere mate van brutali-
n hogeschool bergen ook in zich het
gevaar van eenzijdigheid. Oplossing
van dit probleem is moeilijk omdat
vaak de docenten niet weten wat er
buiten hun vakgebied aan de orde is.
Advertentie
Hoedt U
VERKOUDHEID
HOEST
W KEELPIJN
- griep I
neem direct
31
Op een zondagmiddag in mei waren zij alle vijf
om hem heen verzameld. Marit, Elin en Ragnhild,
Karl en Krister, zoals dat het geval was vroeger
in die oude goede tijd, wann"
avonds bij de druivenkas zat c
zijn rijmpjes en verhalen.
Zijn gezicht leek zo klein en verschrompeld zoals
hij daar in het nette bed lag. maar het witte haar
stond nog even dicht als tevoren op zijn rond hootd.
Zijn grote knokelige handen, met de hoge blauwe
aderen, lagen vermoeid op het dekbed. Maar zijn
ogen tintelden olijk, toen hij ze alle vijf rond zijn
bed zag staan.
Nu heeft Antonsson zijn kleinkinderen bij zich.
nu is hij tevreden, zei een van de andere oudjes.
Antonsson hoorde het niet en kon dus niet zeggen
dat het een vergissing was. Wie weet of hij het
wel gedaan had! Dit waren geen kleinkinderen
voor wie hij zich behoefde te schamen.
Vertel, Antonsson, vroeg Ragnhild, zoals zij
zo menigmaal had gevraagd, en Antonsson ver
telde, wat langzamer dan vroeger en met grotere
tussenpozen.
Hebben jullie gehoord, hoe het was toen de
freule trouwde? Dat heb ik nooit verteld, maar
zo'n bruiloft is er in deze stad nooit geweest, dat
weet ik. Want de freule was de enige dochter van
de baron en de barones, en er bestond niets, dat
zij niet had kunnen krijgen, zodra zij de wens
maar te kennen gaf. En de freule was in Parijs
of in Londen geweest, nu weet ik niet meer waar,
en daar had zij hem ontmoet, die zij wilde heb
ben. Hij was lord zoals ze zeggen, dat is meer dan
baron, zeggen ze, maar ik weet niet of ik dat ge
loof. Tenminste niet meer dan onze baron. Maar
rijk was hij. miljoenen en miljoenen, en de freule
zou wonen in een kanteel in Londen of in Parijs,
dat hindert niet, dat "weet ik niet meer.
En mooi was de freule, zodat, als men niet was
geweest die men was, dan had men gezegd, zoals
in de cathechismus stond: had mijn broeder dit on
gedaan
JEAJVNA OTEItDAHL
Buiten waait
de zomerwind
Maar nu zei men dat niet, want. dat paste niet,
natuurlijk, en ook moest Tilda zoiets niet hrren,
neen. neen hoor! En Tilda kleedde de bruid aan.
en een tien ellen lange sleep had zij. en de zij van
de bruidsjapon was zó dik, dat de japon alleen kon
staan. Honderd rijksdaalders per el had die zij ge
kost, en willen jullie mij niet geloven, vraag het
dan aan Tilda, want zij weet hetOch neen
neen hij schudde zijn hoofd en keek cnrustig
voor zich uit.
Weifelend keken de vijf elkaar aan.
Hoe ging het verder? vroeg Marit vriendelijk.
Toen gingen ze naar de kerk, zeg?
Allen hadden het verhaal van de bruiloft van de
freule menigmaal gehoord.
Maar Antonsson was de draad kwijt.
Ik weet niet meer. zei hij. Ik weet niet meer
hoe het was. Geef mij wat te drinken.
Hij kreeg wat water en lag een poos stil. Toen
keek hij op naar Karl en Krister.
Geef mij de hand erop, jongens, dat jullie het
graf zuit verzorgen alsof het je eigen was?
Je weet wel Antonsson. dat wij dat beloofd
hebben en als wij in dienst zijn, dan zal Fru Eriks
son ervoor zorgen, en dan weet je wel dat het goed
wordt verzorgd.
Goed, zei Antonsson.
Hij lag weer even stil met gesloten ogen, alsof
hij sliep. Toen opende hij ze, en er was weer een
glimp in van vroeger.
Luister, kinderen, zei hij. Wie kan zeggen
wat nummer één is?
Nummer één is degeen die heerst over hemel
en aarde, antwoordden zij alle vijf.
En zo zou de hele rij komen, dachten zij.
Maar nog voor dat een van allen had kunnen
vragen naar nummer twee, sloeg het drie uur, en
was de bezoektijd afgelopen. Zij moesten opstaan en
afscheid nemen.
Dit was de laatste keer dat zij Antonsson zagen.
Een paar dagen later kreeg hij longontsteking en
nog voordat de week ten einde was, was hij klaar
om te verhuizen naar het stille huis. dat hij met
zo grote opofferingen zichzelf en Tilda had ver
schaft en dat hij met zo'n tederheid had verzorgd.
En allen vonden dat hij een leegte had achterge
laten.
Sedert Elisabeth weduwe was geworden, bad zij
er een nieuwe bede bij: Help mij vrolijk te zijn
met de kinderen!
Zij kon dat weliswaar niet dadelijk. In het begin
viel er zoveel te regelen en te ordenen, er was nog
geen tijd om aan blijheid te denken. Het verdriet
was ook al te groot. Maar toen zij in alle eenvoud
een nieuw tehuis om zich heen had geschapen,
voelde zij. dat zij geen enkele weekdag zou kun
nen beginnen zonder vreugde. En terwijl zij haar
best deed de moeilijke kunst te leren alleen te le
ven, en het nog veel moeilijker vond dan zij aan
vankelijk had' gedacht, trachtte zij tevens het be
staan voor de kinderen zo licht mogelijk te maken.
Van huis uit was zij niet wat men noemt een
vrolijk mens. Zij had een stille blijheid, een sterke
innerlijkheid in alles wat zij ondernam
taaie kracht, die moeilijkheden kon ovc
maar zij was niet vrolijk, en zij had niet veel
leg tot schertsen. Het lag ook niet in haar bedoeling
zichzelf te veranderen. Maar zij wilde trachten al
les aan te grijpen, wat het leven blijer kon ma
ken en zij wilde dit de konderen ook bijbrengen.
Wij hebben het moeilijk, dacht zij. Nu komt
wat het leven
(Wordt vervolgd)
of
De
Pastoor mocht
niet weg
T\E dorpelingen van Pizzolano
nabij Salerno hebben woens
dag hun parochiegeestelijke, Don
Saverio Delia Mura, die naar een
grotere parochie zou vertrekken,
in de kerk opgesloten en de toe
gangen gebarricadeerd. De po
pulaire geestelijke werd de oor
zaak van een treffen tussen po
litie en betogers die de wachten
de auto van Don Saverio opna
men en in een schuur opsloten.
De politie sommeerde de demon
stranten uiteen te gaan en gooide,
toen dit bevel geen succes had,
traangasbommen tussen de me
nigte, waarvan velen met hooi
vorken waren gewapend.
Nadat Don Saverio door het
optreden van de politie was be
vrijd verklaarde hij dat de be
toonde aanhankelijkheid hem hod
doen besluiten in zijn parochie
te blijven en dat hij de aarts
bisschop van Salerno zou vragen
de nieuwe benoeming ongedaan
te maken.
1JET GAAT met de vrijere loonvor-
rl ming nog niet van een leien dak. op de" beIa"*r«k« punlen'
Niettemin knnnen »e het hierover ^a' er dan aan ruimte resteert,
eens zijn, dat zij een heel wat beter bl,jk' l« Problemen op te roe-
lot verdient dan haar thans weder
vaart. De socialistische pers over
stroomt haar met bittere spot en
pen naarmate er alsnog minder te
verdelen is. Alleszins begrijpelijk.
Het valt in de regering te prijzen,
hoon. Wij zouden willen zeggen: op dat 2ii 'n deze belangrijke materie
zichzelf wellicht een reden, niette
min te trachten er iets redelijks van
te maken.
Enkele dingen mogen we niet verge-
met zoveel omzichtigheid te werk
blijkt te gaan. Ze had ook alles over
haar kant kunnen laten lopen. Ze
had ook alle remmen los kunnen
ten. Allereerst dat het moeilijker gooien. Ze had het ook alleen aan
valt met een verleden te breken, het bedrijfsleven kunnen overlaten,
naarmate dat verleden langer heeft We zeggen niet, dat het in het
geduurd. En we hebben een lang laatste geval zonder meer fout zou
verleden van gedirigeerde loonvor- 2Ün gelopen. Ons bedrijfsleven kent
ming achter de rug. De moeilijkhe- gelukkig een sterk ontwikkeld ver
den, die nu ondervonden worden bij antwoordelijkheidsbesef, en heeft
de invoering van een vrijere loon- van dat bezit ook laten blijken. Er
vorming, mag men rustig ook be- heeft zich zelfs een gelukkige „be
schouwen als een erfenis van dat zitsspreiding" van verantwoordelijk
verleden. De socialisten zouden beter heidsbesef voltrokken over allen, die
doen, een toontje lager in plaats van van het bedrijfsleven deel uitmaken:
een toontje hoger te fluiten.
over werknemers niet minder dan
Bovendien: ging het in de tijd van over werkgevers,
de gebonden loonvorming altijd van Maar de regering blijft in de buurt,
een leien dakje? Het socialistische Dat is stellig noodzakelijk. Wat de
kabaal kan ons niet doen vergeten, socialisten daarop tegen hebben, is
dat er zelfs onder het starre regiem ons niet duidelijk. Zij zijn immers
van toen heel wat problemen zijn ge- van mening, dat overal en altijd de
weest en dat toen ruwweg heel wat regering in de buurt moet blijven,
knopen moesten worden doorgehakt. Mag zij het dan niet in dit geval?
dezelfde socialist, die nu het woord ves kan opleggen dan zij nu doet. De
had om de regering te ondervragen, grens tussen regeringsvoorschriften
Waarbij komt, dat het ogenblik van en eigendom van het bedrijfsleven
thans voor de invoering van een is nog niet scherp getrokken. Waar-
vrijere loonvorming niet het bij uit- hij dan nog komt debuitengemene in-
stek geschikte genoemd mocht wor- gewikkeldheid van deze materie, die
/erkgelegenheid. En ook hier waren buiten de kring der onderhandelaars
er erfenissen uit het verleden, in de zelf om, de indruk moet geven, dat
geheel zonder hen bedisseld
wordt.
Intussen hebben nu reeds enkele
vorm van een subsidiepolitiek (op
huizen en melk bijvoorbeeld), w.
aan iets gedaan moest worden.
Ze heeft, op te respecteren gron- dat zij de socialistische kritiek op
den, het laatste gekozen: minder de vrijere loonvorming nauwelijks
subsidie, met daartegenover echter zullen beamen. Dit heeft er voor
uiteraard, zouden we willen zeg- hen kennelijk toch in gezeten,
gen looncompensatie, en voor Betreuren doen wij het, dat de
melk. Waarbij we intussen niet mo- ook gezocht worden in de stemming,
gen vergeten, dat de verminderde door de socialistische pers ertegen
subsidie aan huren en melk ons als gemaakt.
volk óók ten goede komt. Immers al Waartegenover wij herhalen:
dadelijk in verminderde staatsuitga- verdient een beter lot.
EEN SLEUTELPOSITIE
/AP verrassende wijze is in de afge- van De Gaulle, hetgeen bevreemding
lopen dagen gebleken, met hoe- wekte aan de vooravond van het
veel succes generaal De Gaulle ge- bezoek, dat de Russische premier
bruik heeft weten te maken van de waarschijnlijk binnenkort aan Pa-
sleutelpositie, waarin Frankrijk zich rijs zal brengen,
bevindt, nu de andere grote mogend- Vanochtend was er een nieuwe ver-
regering, liet weten, dat het bericht,
De twee grootste mogendheden hou-
Britse kerken en
kernwapens
Op een bijeenkomst van de Britse Raad
van kerken is het (overigens niet geheel
nieuwe) denkbeeld geopperd dat Enge
land zou moeten overwegen zijn kern
wapens onder gemeenschappelijke con
trole van zijn Europese bondgenoten te
plaatsen, als die landen dan in ruil
daarvoor ervan zouden afzien zelf der
gelijke wapens te vervaardigen.
De studiegroep van de raad die zich
bezig houdt met de morele aspecten van
de ontwapening en die dit denkbeeld
lanceerde, verklaarde dat het westen
van de positie af moet waarin het even
tueel in geval van een totale oorlog als
eerste dergelijke wapens zou kunnen ge
bruiken.
Een onbeperkte vernietigingsoorlog is
onder geen enkele voorwaarde gerecht
vaardigd. Daarom moet het Westen zich
ook minder baseren op het gebruik van
kleine tactische kernwapens in geval
van beperkte agressie en de benodigde
afweerkrachten aanpassen aan wat be
reikbaar is. Als dit vergroting van de
defensie-uitgaven met zich mee zou
brengen, zou het Westen dat moeten
aanvaarden als bijdrage aan de ontwa
pening op kerngebied, aldus de studie
groep.
zou houden, af te gelasten.
Thans weten we, dat de president in den dus beide rekening met de op
een nota aaan de Sowjetunie had vattingen van generaal De Gaulle,
voorgesteld, de topconferentie in de die Frankrijk opnieuw in een sleutel
tweede helft van december door- positie heeft gebracht. Dat Frank-
gang te doen vinden, en daarvan me- rijk thans ver boven zijn stand leeft,
duidejjjj^ en dat moeiiijkheden in
West-Europa er een gevolg van kun-
Onverwachts liet generaal De Gaulle nen zijn> is niet denkbeeldig,
evenwel weten, dat een topconferen- De Gaulle zal worden gesterkt in
tie naar zijn mening niet voor het zjjn opvatting, dat Frankrijk voorbe-
voorjaar gehouden zou kunnen wor- stemd is, een dominerende positie op
den. En deze mededeling noodzaak- ^et Europese vasteland te spelen,
te Eisenhower, zijn persconferentie Totdusver is hij er nog in geslaagd,
een dag uit te stellen, om niet de in- de Westduitsers mee te krijgen in een
druk te vestigen, dat er ernstige me- gezamenlijk verzet tegen de Britse
ningsverschillen bestaan tussen de hegemonie. Het is de vraag, of dit
Verenigde Staten en Frankrijk.
in de komende maanden ook nog in
Eisenhower heeft de moeilijkheden z0 sterke mate het geval zal zijn.
thans opgelost door te verklaren, het Engeland slaat de jongste ontwikke-
meest te voelen voor de tweede helft lingen met bezorgdheid gade. De in-
van december, doch tevens bereid vioed van Macmillan blijkt nu de
te zijn, zich bij de mening van de verkiezingen achter de rug zijn
andere mogendheden neer te leg- j,
gen.
Intussen was van officiële Russische
zijde verklaard, dat premier Chroesj-
weer wat van het verloren
hower, de topconferentie in de twee
de helft van december te doen plaats
vinden.
het bezoek, dat Adenauer volgende
maand aan hem zal brengen, met
beide handen zal aangrijpen om
Ook deze mededeling leek volkomen vergadering te brengen in de huidig*
in tegenspraak met de verklaring situatie.
