Uitstekende resultaten op
kaasdag in Alkemade
Auto voortaan
met trein mee
Makarios: geen
overleg meer
met Turken
Volkswagenspaarders op
de bres voor recht
Pond sterling
straks geheel
inwisselbaar
Twente toont nieuws
in bedrijfskleding
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 22 OKTOBER 1959
Burgemeester Kolfschoten, die gisteravond in Oud-Ade de elfde Alke-
madese kaasdag opende, greep deze gelegenheid aan om een verkeerd
uitgelegde uitspraak van hem ten aanzien van het ruilverkavelingsplan
Ade nader toe te lichten. De uitvoering van het plan zal moeten wachten
totdat de Raad van State uitspraak heeft gedaan over het bezwaarschrift.
Pas dan kan de minister beslissen of het plan inderdaad kan worden uit
gevoerd.' Burgemeester Kolfschoten was zelf van mening, dat ruilver
kaveling een grote zegen zal zijn voor dit gebied.
Wat de kaasdag: betreft,
heugd over de mooie resultaten, die ook
dit jaar In de zelfkazery zijn bereikt.
Iet zou te betreuren zijn als dit ambacht
ou uitsterven. Gelukkig werkt het hoge-
t rendement van de melk stimulerend.
De keuring werd verricht door de heer
K, Adema van het kaascontrolestation
de heer L. van Vlijt, kaashandelaar te
Sassenheim. Arbiter was de heer Nussel-
der, assistent van de rijkstuinbouwconsu-
tent te Gouda, die ook de uitslag bekend
maakte.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Protesten afgewezen
De protestcommissie van de KNVB
heeft gisteravond in Den Haag de protes-
behandeld, die door RWH Ridder-
c waren ingediend, na afloop van de
>6 september te Alphen aan den Rijn
gespeelde wedstrijd, waarvan de uitslag
2_2 was. Het protest tegen de door de
scheidsrechter kort voor het einde toege
kende vrije trap, waaruit ARC indirect
de gelijkmaker scoorde, werd afgewezen
en dat tegen het vervangen van een
Iweede speler werd niet ontvankelijk
verklaard, daar het na de gestelde tijds
limiet werd ingediend.
De uitslag blijft dus 2—2.
B. van Oosten 25 jaar
bij drukkerij
Gisteren herdacht de heer B. van Oos
ten, dat hij 25 jaar geleden in dienst trad
an drukkerij C. Haasbeek n.v.. Ongeveer
jaar is hij chef van de machinezetterij.
Des morgens had een feestelijke bijeen
komst plaats in hotel Toor. De directeur,
de heer C. Haasbeek sr prees de vakbe
kwaamheid en het organisatietalent van
de jubilaris en bood hem 'n gouden arm
bandhorloge met inscriptie aan. De ad
junct-directeur, de heer J. J. Haasbeek,
verraste mevrouw Van Oosten met een
bloemstuk. De commissaris van de n.v.,
heer J. van der Heide, schonk de jubi-
is een boekwerk. Ten slotte hield de
leer J. J. van Vliet een toespraak op rijm
het personeel, onder aanbieding
n orgellamp. De heer Van Oosten
dankte directie en personeel voor deze
blijken van waardering, 's Avonds was er
n drukbezochte receptie te zijnen
huize.
Onfortuinlijke motorrijder
Dinsdagavond is een motorrijder, een
Australiër die in Rotterdam logeerde, in
de Gnephoek in een sloot gereden. Hij
verloor door een hond die op de weg liep
de macht over het stuur. Bij zijn val
kwam hij tegen een dam terecht en hij
kreeg hierdoor een ontwrichte schouder.
De motor werd zv.
Gezinsweek in Alphen
Zoals gemeld, zijn er deze week in Na-
ij, het centrum van de Hervormde wijk-
emeente Lage Zijde, diverse activitei-
:n, die in het teken van het gezin staan.
Zondagmorgen werd de gezinsweek be
gonnen met 'n dienst in de Grote Kerk,
de kinderen van de zondagsschool
Nabij" medewerking verleenden.
Maandagavond hebben ongeveer tach-
oudere meisjescatechisanten uit de wijk-
gemeente van de Marthastichting, ge
luisterd naar mevrouw F. Th. v. d. Wind-
Peereboom Voller, die sprak over: Van
mies je tot vrouw. Er werden tal van
vragen gesteld.
Een goede bespreking volgde ook op
be causerie van mr. W. Vogel, die dins
dagavond voor een veertigtal jonge echt
paren heeft gesproken over; Kinderen
ze tijd.
Gisteravond was er goede belangstel
ling vooral van de oudere jeugd
de film „So lange Du da bist" (van
de stichting filmcentrum), die zeer goed
in het raam van de gezinsweek. In
jong huwelijk in het na-oorlogse
Duitsland dreigen man en vrouw van el
kaar te vervreemden, doordat de vrouw
ten kans krijgt filmactrice te worden.
Voor de keuze gesteld blijft zij toch haar
Vandaag wordt een wijkavond gehou
den. Een forum zal vragen vragen behan
delen rondom het gezinsleven.
Vrijdagavond zal de gezinsweek wor
den besloten met een bijeenkomst van de
oudere jongenscatechisanten. Dokter H.
van Kooten zal spreken over: Van jongen
lot man.
Ds. J. H. Bogers heeft zijn wijkbewo
ners gevraagd, uit het programma dat ge
boden wordt een keuze te doen, om zo
doende in deze gezinsweek zoveel moge-
Hik als gezin thuis te kunnen zijn.
Uitbreiding Instuifwerk
Aan het jeugdzorgwerk dat vanwege
de Alpheuse Hervormde Gemeente in
Nabij" wordt verricht, zal vo-lgende
week opnieuw uitbreiding worden gege-
Het ligt nl. in het voornemen,
woensdagmiddag icn het Instuiflokaal te
•tarten met een knutselclub voor meis-
9 tot en met 11 jaar. De club
wordt gehouden van 2.30—4 uur en ge-
'?sd door wika M. J. de Leeuw en mevr
d. NeutSijpestedn.
Geslaagd
De heer W. van Berkel te Aarlander-
veen slaagde aan de rijksuniversiteit te
Utrecht voor het kandidaatsexamen ge
neeskunde.
Ingezonden waren 23 Goudse kazen (vo
rig jaar 27), waarvan 8 eerste soort, 12
tweede soort en 3 derde soort. Het gemid
delde aantal punten was 83-3, tegen 86.2
vorig jaar. Voorts waren zes Leidse ka
zen ingezonden, gemiddeld aantal punten
91.5, tegen 87-4 vorig jaar en zeven cur
sistenkazen allen eerste soort, gemid
deld aantal punten 92.4, tegen 88.6 vorig
jaar.
De inzenders van de kazen eerste soort
zijn: Goudse kaas P. C. Rotteveel, Rijp-
wetering; gebr. Verlaan, Oud-Ade; C. W.
Pennings, Oud-Ade; J. S. Pennings en C.
Duivenvoorden, Rijpwetering; A. G. Bis
schop, Rijpwetering. Leidse kaas J. A. v.
d. Hulst, Oud-Ade (100 punten); gebr. Van
Schie, Warmond; A. Th. Straathof en M.
J. Heemskerk, Rijpwetering. Cursisten-
kaas C. H. van der Geest, Oud-Ade; A.
A. G. Straathof, Rijpwetering; Annie Rot
teveel en L. C. van der Geest, Oud-Ade;
M. C. Straathof, Rijpwetering; Riet en
Polly van der Geest, Oud-Ade; H. Moo-
Leimuiden.
Leven werd iets
goedkoper
Iïet indexcijfer van het levensonder
houd is in de periode half augustus—
half september iets gedaald, namelijk van
126 tot 125 (op basis 1951 is 100) en van
121 tot 120, resp. berekend inclusief en
exclusief de A.O.W. In de sector voeding
daalde het indexcijfer van 120 tot 124.
hoofdzakelijk door de prijsdaling van
crse groente. Bloemen, vaste brandstof-
in en kleding (voor de winter) stegen
its in prijs.
Derde lagere dag
in WaÜstreet
daald bij matige handel. De opening
verdeeld en levendig, daarna volgde
daling op de middag. De verliezen nai
toe tot het bevel inzake de staalstaking
bekend werd. Na een lichte tijdelijke
•erbetering sloot de mrakt wat lager. De
meeste winsten en verliezen wisselden
enkele centen tot een dollar. De
meeste staalwaarden daalden, auto'
vliegtuigen, luchtlijnen, rubber en tabak
waren verdeeld. Sommige spoorwegaan
delen sloten iets hoger. Enkele elektro
nische waarden boekten tegen het slot
winsten van twee tot drie dollars. Van
de 1169 verhandelde fondsen
lager, 415 hoger, 227 onveranderd. Het
gemiddelde van A.P. daalde 0,80 tot
221,20, van Standard and Poor 0,11
tot 56,55, van Dow Jones 2,68 tot
punten.
HAZERSWOUDE
Gemeenteraad
Aan de agenda voor de hedenavond
houden vergadering van de gemeente
raad Is nog een punt toegevoegd: 1
stel tot het verlenen van een krediet
het treffen van voorzieningen aan
Koudekerkse brug. De vergadering be
gint om half 8.
Heropening van zaken
Gistermorgen had de heropening plaats
NIEVWVEEN
Burgerlijke stand
Geboren: Cornelis Hermanns Leonar-
dus zn van C. H. van Vliet en M. J. G.
v. d. Loo, Sohoterveld 11; Fenna Maria
dr van G. J. van den Beng en J. H. S
van den Nouwland, Kerkstraat 17; An-
tonius Gerardus zn van, L. van Tol en
E. T. de Frankrijker, Uiterbuurtweg 51;
Leonardus Josephus zn van L. van Tol
en E. T. de Frankrijker, Uiterbuurtweg
51; Adrianus Gerardus Petrus Maria zn
C. J. Hartveld en E. J. Rijkelijk-
en, Hogeradijik la; Gerardus Henricus
Maria zn van G. C. de Rijk en H. W.
Kuipers, Sohoterveld 46; Wilhelmus
Adrianus Maria zn van J. van Acker
t. K. M. Lenting, W. P. Speelm;
weg 29; Maria Johanna Geertruda dr
J. C. Hartveld en C. G. Sohoonder-
woerd, Sohoterweg 3.
Overleden: WiLheimina Catharina van
Bilderbeek, 55 jaar, A. H. Kooistrastr. 4.
LISSE
Doortrekking Don Boscostraat
Op 26 juni stelde de raad een krediet
beschikbaar voor de doortrekking van
de Don Boscostraat tot aan de geprojec
teerde verlenging van de Zwanendreef.
Inmiddels is gebleken, dat er belang
stelling bestaat voor premiebouw aan de
verlengde Zwanendreef. De Zwanendreef
zal de Laan van Rijckevorsel kruisen en
zich als Verlengde Zwanendreef voort
zetten tot het Paulusbosje. Het is de
bed-oellng de Don Boscostraat te doen
eindigen bij de molen in de Eerste Poel
laan. De kosten worden geraamd op
ƒ31.000,—.
Vacatures
In verband met zijn benoeming tot
wethouder heeft de heer J. de Graaf
ontslag genomen als lid of plaatsvervan
gend lid van verschillende commissies.
Hierin dient te worden voorzien door de
benoeming van een raadslid.
Ouderavond uitgesteld
De ouderavond van de protestants-
christelijke huishoudschool, die vandaag
zou worden gehouden, is uitgesteld- tot
10 november.
Rijnstaal boekte
lagere winst
De N.V. Rijnstaal v/h J. W. Oonk en
Co. declareert over 1958/59 5 (v. j. 10)
pet dividend. De winst liep terug tot
ƒ321.668 (ƒ1,16 miljoen), de exploitatie
winst tot 1,69 (2,2) min., tegenover
742.616 (669.455) algemene onkosten, en
ƒ635.671 (366.222) afschrijving. Daar de
fiscale afschrijvingen de commerciële
overtroffen, was geen vennootschapsbel,
verschuldigd. De daling was gevolg
sterke prijsdalingen in het bijzonder
gelaste dikwandige stalen buizen
tengevolge van buitenlandse, dikwijls ge-
integreerde concurrentie, die verscherpt
werd door de waardevermindering van
de franc, zowel in Nederland als in het
buitenland. Desondanks is de positie in
binnen, en buitenland versterkt en de
vergrote omzet ving een deel van de
gevolgen der prijsdaling op. De warm-
walsery voor naadloze stalen buizen
boekte verlies, doch zal spoedig tot de
winst bijdragen. De omzet in dunwan-
dige gelaste stalen buizen is belangrijk
;root. De staalgieterij behaalde winst
In het nieuwe boekjaar hebben alle af
delingen ruime orders. Met vertrouwen
wordt een herstel verwacht.
30 OKTOBER - WERELDSPAARDAG
Te beginnen op 26 oktober a.s. zal zo lang dc voorraad strekt de
in uitnemende tinten uitgevoerde kwartaal-kalender 1960 worden
uitgereikt aan:
1. elke nieuwe inlegger van de SPAARBANK, ook aan de jeugd-
spaarders van de Zilvervloot-aktie;
2. elke inlegger, die een bedrag op een reeds bestaand boekje
laat bijschrijven.
(schoolspaarders ontvangen speciale drukwerk-attracties en deel
nemers afhaaldienst ontvangen een kalender uitsluitend indien zij
een bedrag laten overboeken naar de spaarbank).
NUTSSPAARBANK te ALPHEN AAN DEN RIJN
De SPAARBANK voor hel HELE GEZIN
de gemoderniseerde zaak van
firma Huisman, schoenenzaak en
feerbedrijf. Burgemeester Smit verklaar
de, dat, toen bij enkele maanden geleden
Hazerswoude bezoaht, zijn oog ook werd
getrokken door verschillende panden, dip
ieuwing behoefden. Hij prees de
firma, dat zij dit eveneens heeft gezien.
Moge het voor anderen een prikkel zijn,
hieraan ook iets te doen, aldus de bur
gemeester. Met een sleutel verrichtte de
burgemeester de opening.
De heer D. Hassefras sprak namen
chr. middens t and® ve re nigi n gHij
waagde van veel ondernemingsgeest. Er
was grote belangstelling voor deze ope-
Schouw
Op maandag 26 oktober zal schouw
worden gedreven over alle vaarten er
sloten in de polder Rietveld alhier.
Geen inlichtingen over
reizende Ambonezen
aVan onze parlementsredactie)
De minister van buitenlandse zaken
a.i. prof. dr. J. E. De Quay ontkent, dat
van de uitreiking van een zg. „laissez-
passer" aan Ambonezen ooit mededeling
zou zijn gedaan aan de Indonesische di
plomatieke vertegenwoordiging. Het a.:
Tweede-Kamerlid dr. J. Meulink had di
gesuggereerd in schriftelijke vragen, die
hij de minister onlangs stelde. In zijn
antwoord hierop deelde de minister mee,
dat aan Ambonezen, die voor hun be
roep regelmatig naar het buitenland
moeten en die geen reisdocument krij-
n van de Indonesische diplomatieke
rtegenwoordiging hier te lande, een
Nederlands paspoort voor vreemdelingen
wordt uitgereikt. Aan Ambonezen e.d.,
die zich voor vakantiereizen of om an
dere persoonlijke redenen voor korte
ïaar het buitenland willen begeven,
wordt een „laissez-passer" verstrekt.
De Spoorwegen onderzoeken op hei
genbldk de mogelijkheid om, te be
ginnen in I960, auto's van reizi-gers te
gaan vervoeren, die daardoor niet meer
genoodzaakt zullen zijn grote afstanden
te rijden. Daar men autowagons aan
..ewone internationale treinen wil
koppelen, zal men tegelijkertijd met zijn
wagen kunnen
Aartsbisschop Makarios heeft gisteren
in Nicosia bekendgemaakt dat hij de
Grieks-Cyprische leden van de commissie
voor een Cyprische grondwet opdracht
heeft gegeven niet meer met de Turks-
Cyprische leden te vergaderen. Het werk
aan de eerste grondwet van het eiland
is opgeschort tot er licht in de situatie
is gekomen.
De impasse is ontstaan tengevolge van
de recente onderschepping van een Turk
se boot met munitie voor de kust van
Cyprus.
Volgens Makarios toont het incident
met de Turkse boot duidelijk aan dat de
Turken niet loyaal zijn aan de Zürichse
en Londense akkoorden.
Een Turkse woordvoerder te Nicosia
zei een dergelijke actie van Makarios
reeds verwacht te hebben, daar de Grieks-
Cyprische kranten de commissie voc
grondwet „al eerder obstakels in de weg
probeerden te leggen". De Turken waren
er goed van op de hoogte dat de Griekse
Cyprioten wapen- en munitievoorraden
aanleggen, aldus de woordvoerder.
Vriend van Castro
gearresteerd
De militaire commandant van de Cu
baanse provincie Camaguey, majoor Hu-
bert Matos, tijdens de jongste revolutie
een trouw aanhanger van Fidel Castro,
is gisteren gearresteerd in zijn hoofd
kwartier. Hem werd voorlopig huisarrest
opgelegd.
Fidel Castro verklaarde enkele x
later voor de radio, dat de majoor
„eerzuchtige, gewetenloze en egoïstische
verrader" was en beschuldigde hem van
sabotage van het werk van de revolutie
en de landhervorming.
Matos had dinsdag zijn ontslag aange
boden en zou andere officieren hebben
willen overhalen het zelfde te doen. De
reden was voornamelijk de benoeming
van Raoel Castro, de 28-jarige broer 1
de premier tot minister van defensie.
Ook in ander opzicht was het gisteren
een onrustige dag in Havanna, daar vier
vreemde vliegtuigen geruime tijd boven
de stad cirkelden en pamfletten afwier
pen. Toen het vuur op hen geopend werd
verdwenen ze. Dit incident kostte één
dode en tien gewonden. Het is niet be
kend of dit kwam door afgeworpen bom
men of door verdwaalde kogels van
afweergeschut.
Beslissing valt op 9 november
Het is de vraag of zij eindelijk
hun wagen zullen krijgen
Op
In Britse financiële kringen wordt er
rekening mee gehouden dat premier
Macmillan het harde pond sterling spoe
dig volledig inwisselbaar zal maken, al
dus meldt A.P.
Hiermee zou dan, ook voor wat het
Britse geld aangaat, een einde zijn ge
komen aan de tweede wereldoorlog.
Het pond sterling is sinds 1939 aan wis
selbeperkingen onderhevig geweest, maar
de meeste hiervan zijn thans verdwenen.
Nu Macmillan een grote overwinning
heeft behaald in de verkiezingen zou hij
j zo gauw mogelijk de resterende
beperkingen willen afschaffen.
Volgens goedingelichte zegslieden zou
de eerstvolgende maatregel van de rege
ring zijn de beperkingen op de dollar-
er af te schaffen, waarop zowel door
Washington als door Ottawa is aange
drongen. Daarna zou dan het verbod op
de kapitaaluitvoer zijn verdwenen, maar
hiermee zou nog wel enige tijd heen kun-
(Van onze correspondent in Bonn)
P 9 november zal voor de achtste keer sinds 1950 een Westduitse
rechtbank uitspraak moeten doen in het proces, dat 127.610 z.g.
„Volkswagen-spaarders" (uit de tijd van het Hitler-regime) voeren tegen
de Volkswagen-fabrieken in Wolfsburg en daarmede tegen de Westduitse
staat, die ofschoon dit ook door de landsregering van de deelstaat Ne-
dersaksen wordt betwist als rechtsopvolger van het Derde Rijk eige
naar van de grootste automobielfabriek in West-Europa is.
den de Volkswagenfabrieken in Wolfs
burg, bij een dagproduktie van 3000 wa
gens, een volle maand voor de „Hilfsver-
ein der V.W.-Sparer" moeten werken en
voor rond 500 miljoen markt aan auto's
moeten leveren. Dit zou praktisch neer
komen op een bedrijfsverlies tot hetzelf
de bedrag, aangezien de spaargelden van
destijds natuurlijk allang zijn verdwenen.
Bovendien zijn lang niet alle V.W.-spaar-
ders bij de Hilsverein aangesloten.
In totaal schat men, dat er in geheel
Duitsland met inbegrip dus van de Oost
zone) rond 300.000 V.W.spaarders zijn, die
door een voor de Volkswagenfabrieken
ongunstig vonnis, alsnog in de gelegen
heid zouden worden gesteld om na twin
tig jaren hun „bruine duizendmarkbiljet"
tegen een nieuwe Volkswagen in te
wisselen.
Daarbij zou voor de fabriek een bedrag
van 1.2 miljard mark op het spel staan.
En dus is het bepaald geen kleinigheid,
waaromtrent van de president van het
hof in Celle een uitspraak wordt ge-
Difmaal wordt van het Oberland-
desgericht in Celle een uitspraak ge
vraagd. Het vonnis zal vermoedelijk
het laatste en daarom beslissende zijn
voor de vraag of de Volkswagenfa
brieken enigerlei verplichting hebben
tegenover de door Hitier bedrogen
spaarders, die trouw hun 1000 Reichs-
mark offerden voor een auto, maar
deze nimmer hebben gekregen.
Rol van het D.A.F.
zijn voorafgegaan e
het nieuwe proces, dat onlangs in Celle
werd gevoerd. Twee daarvan zijn uitge
sproken door het bondsgerechtshof in
Karlsruhe. Steeds ging het daarbij om de
vraag of de Volkswagenfabrieken al dan
niet contractant waren van de V.W.
spaarders en of laatstgenoemde hieruit
nu aanspraken op levering van een V.W.
(die nu rond 4000 mark kost, terwijl de
1000 Reichmark van voor de oorlog niet
meer dan 100 mark waard zijn gewor
den) kunnen afleiden. De eerste uitspraak
dateert van januari 1950. Het Langericht
in Hildesheim erkende de contractsver
houding, sprak echter de V.W.-fabrieken
vrij van de plicht tot levering van 127.610
Volkswagens, op grond van de „gewijzig
de economische verhoudingen". Het
Oberlandesgericht in Celle bevestigde
een jaar later in hoger beroep deze uit
spraak. In oktober 1951 bevestigde ir
laatste instantie ook het Bondsgerechts
hof de opvattingen van Landgericht er
Oberlandesgericht maar het droeg
laatstgenoemde rechtbank op na te gaan
of de eisen der V.W.-spaarders zich richt
ten tegen de Volkswagenfabrieken, dan
wel tegen het vroegere Deutsche Arbeiter
Front, onder welke nazi-organisatie de
V.W.-spaaractie ressorteerde. Dit onder
zoek leidde ertoe, dat het Oberlandesge
richt opnieuw tot de conclusie kwam, dat
de V.W.-fabrieken en niet het D.A.F. de
contractant van de spaarders
Bovendien kwamen deskundigen tot de
slotsom, dat de (tegenwoordige) V.W.-
fabrieken hun verplichtingen jegens de
spaarders gemakkelijk zouden kunnen
nakomen. Hrt bondsgerechtshof slo-|-
evenwel de hoop der spaarders de bodem
in: het achtte het D.A.F. en niet de V.W.
fabrieken de contractant.
Afspraak
Nu gaat het er voor de vereniging van
V.W.-spaarders eigenlijk alleen nog om
de medeverantwoordelijkheid van de
V.W.-fabrieken te bewijzen, m.a.w. het
bewijs te leveren, dat de spaarders zo
wel met de fabriek als met het D.A.F.
leveringscontract hadden. Verschil
lende hoge functionarissen van het vroe
gere D.A.F. traden onlangs in Celle als
getuigen op. Zij verklaarden eenstemmig,
dat reeds sinds 1938 tussen de V.W.-fa
brieken en het DA.F. de afspraak be
stond, dat de fabriek medeverantwoorde-
vas voor de uitvoering van de spaar-
cóntracten, in casu de levering van auto's.
Leveringseis
Indien de rechtbank te Celle de mede
verantwoordelijkheid van de Volkswa
genfabrieken mocht erkennen, zullen die
V.W.-spaarders, die daarop nog prijs stel-
van de president-directeur der V.W.-
fabrieken, ir. Nordhoff, kunnen eisen,
dat hij hun een wagen levert. Als alle
V.W.-spaarders (of hun nabestaanden)
dit recht gebruik zouden maken,
Pamfletten
TTET IS IN deze oktobermaand vijftien
-tl jaar geleden, dat de geallieerde strijd
macht de aanval inzette tegen het eiland
Walcheren. Daarbij riepen zü door het
bombarderen van de zeedijken de hulp
in het water. Walcheren werd 0
stroomd en de Duitsers gingen nog niet
Daarna werden enkele landingen
verricht, die ten slotte tot resultaat had
den, dat de bezettingstroepen zich over
gaven en de toegang naar de aanvoer-
haven Antwerpen voor de geallieerden
vrij kwam.
Vóór de operaties begonnen, wierpen
geallieerde vliegtuigen pamfletten uit,
waarin de bevolking de raad kreeg weg
te trekken. Er zijn uiteraard niet veel
van deze pamfletten bewaard gebleven.
De heer A. W. J. Remmerswaal, Turf
markt 35A ln Den Haag, is echter de ge
lukkige bezitter van een exemplaar. Dat
is trouwens niet het enige pamflet dat hij
uit de oorlog bewaart. Hij heeft een ver
zameling van meer dan 500 pamfletten,
die vliegtuigen van diverse nationalitei
ten uitwierpen.
De meeste pamfletten maken deel uit
in de middelen, die bij de psychologi
sche oorlogvoering worden gebruikt.
Voor de strijd met de wapenen begon,
deed men over en weer aanvallen met
papier, met het doel het moreel van de
militairen en burgers van de tegenpartij
ondergraven.
Engeland was ln 1939 meteen gereed
oor de psychologische oorlogsvoering.
Zy borduurden voort op de ervaring uit
de Eerste Wereldoorlog. Reeds ln 1939
had de Engelse propaganda een produk-
tie van 12 miljoen exemplaren per
maand. De Duitsers kwamen (op dit punt)
eerst later op gang. Direct na het bom
bardement van Rotterdam op 14 mei 1940
wierp de Lnftwaffe bü voorbeeld boven
Utrecht pamfletten nit, die druktech
nisch een haastige lndrnk maken. In dit
biljet krijgt de commandant van Utrecht
het advies „den doellosen strijd op te
geven, om de stad zelf en de inwoners
het lot van Warschau te besparen". Hy
krijgt de raad de onvoorwaardelijke
overgave te seinen vla „Frequenz 1102
kHz, Roeptceken Hol".
"jl/TERKWAARDIGE zaken heeft de heer
Remmerswaal in zyn verzameling.
Behalve dr officiële pampletten die
een nummer dragen is er ook nlet-of-
flciële („black") propaganda geweest.
Deze pamfletten hebben géén nummer en
worden dus niet door de betrokken mo
gendheid als van haar afkomstig erkend,
hoewel dit natuurlijk wel het geval Is.
Deze soor'. propaganda Is dlkwyls erg
„grof" en beide partyen kunnen op dit
gebeld elkaar geen verwijten maken.
Een Interessant boekje wierpen de ge
allieerde -llcgers uit voor degenen die in
Duitsland tewerk gesteld waren. Hierin
leest men raadgevingen als: spreek Hol
lands, klaag veel, zaai neerslachtigheid
en ga vier of vyf keer per dag naar de
w.c. Ook bevat dit boekje (vry ingry-
pende) trucs om tydeiyk verlamde spie
ren dan wel een „besmettelyke" keel
ontsteking te krygen, teneinde te worden
afgekeurd.
Boven het bezette Nederlandse gebied
werd ln 1941 een party doosjes met tof
fees uitgeworpen, waarop stond gedrukt:
R.A.F. Kapoentje/Gooi wat in inyn
Hoofdkwartier
den Opperbevelhebber van het Geallieerde Expeditieleger
WAARSCHUWING
Aan bewoners van de eilanden in de
monding van de rivier de Schelde
ONMIDDELLIJKE EVACUATIE!
Leest nauwkeurig de tekst aan de andere zijde van dit strooibiljet Tgr. waar
Mhuwt uwe buren^^gaotwegjonder^uitstel.
schoentje/By dc moffen gooien/Maar ln
Holland strooien. Zakjes thee en pakjes
sigaretten zyn eveneens uitgeworpen-
De heer Remmerswaal heeft nog wel de
omhulsels van de pakjes- De Inhoud is
natuurlijk allang in rook opgegaan.
Het gesprek komt op de .brandplaatjes"
Het is hem na veel onderzoekingen geble
ken, dat de bewering als zouden de brand
plaatjes negatieven zijn van foto's van le
den van ons Koninklyke Huis niet juist is.
Inderdaad waren de geheimzinnige voor
werpen waarover destyds allerlei geruch
ten de ronde deden, dingen die bedoeld
n om de landbouwgewassen in brand
te steken.
Ook was de waarschuwing geen vulpot
loden of -pennen op te rapen geen onzin.,
want van geallieerde zyde zijn werkelijk
pennen en potloden met explosive lading
uitgeworpen.
TN DE verzameling ontbreken natuurlijk
-®- niet talrijke nummers van De Vlie
gende Hollander, dagblad verspreid door
de geallieerde luchtmacht. Maar ook toont
de heer Remmerswaal een Duitse uitgave.
r op 't oog precies eender uitziet als
de originele, maar waarin men kan lezen
dat de bevrijding een handelszaakje is
omdat de Ver. Staten pompen en andere
gereedschappen willen leveren (en eraan
verdienen) om Walcheren droog te maken.
Omgekeerd lichtten dc geallieerden de
Duitse bevolking weer in over het finan
ciële bezit van haar leiders. Göring staat
aangeslagen voor RM 30 030.000; Ribbcn-
op voor RM 38.960.000 en Goebbels blijkt
:n banksaldo te hebben van RM 35-960 000
En wat zegt U van het pamflet dat in
ei 1940 door Duitse vliegtuigen werd uit-
sworpen: Nederlanders! Soldaten! Uw
bevrijding is gekomen! Helpt ons Uw mis
leiders tc verdrijven! Zy hebben U verra-
aan de kapitalistische Lords, aan de
lineks" die onder de vader vail Cham
berlain het vrye Nederlandse Zuidafrika
op beestachtige wyze onderwierpen aan
de rooversstaat Engeland, die Nederlands
rijkste koloniën wegkaapte. Wy Duitsers
zyn de eenigen, die U nog kunnen bevry-
Over en weer nam men geen blad voor
de mond en een „leugentje om bestwil"
blykt in officiële kringen wel tc mogen.
Een geraffineerd middel om het moreel
van de troepen tc ondermynen was
het uitstrooien van „vrijgeleiden" 01
soldaten tc bewegen zich over te gevei
hadden slechts met dit papiertje in de
opgeheven hand naar dc tegenparty te
wandelen en zy kregen allerlei begeerlijk*
dingen zoals een prima behandeling achtei
het front en medische verzorging.
Hoe krachtig het wapen van dc pro
paganda wel is, bleek uit het feit dat
tachtig procent van dc soldaten die
I overgaven een dergelijk „vrijgeleide" bij
1 zich hadden.
Vraag aan minister
Maak richtlijnen
leesbaarder
(Van onze pEirlementsredactie)
Kan de minister bewerkstelligen, dat
de richtlijnen voor de vrijere loonvor
ming zodanig worden gemaakt, dat ook
de niet-deskundige kan begrijpen waar
om het gaat? Deze vragen stellen leden
van de Tweede Kamer in het voorlopig
verslag over de begroting van social*
zaken en volksgezondheid.
Andere in dit verslag voorkomende
vragen over de loonpolitiek luiden: Is
de regering van oordeel, dat de tot dus
verre getroffen loonmaatregelen over
eenstemmen met de doelstelling van de
regering, namelijk dat de primaire ver
antwoordelijkheid voor de loonvorming
van de overheid wordt verplaatst naar
het georganiseerde bedrijfsleven? Welk
standpunt neemt de regering in ten op
zichte van bedrijfstakken, waar volgens
de oude loonrichtlijnen een achterstand
wordt aangetoond? Laten de algemene
aanwijzingen toe, dat deze achterstand
volgens de oude richtlijnen mag worden
ingehaald, voordat de berekening van
de produktiviteitstoeneming wordt toe-
Richtlijnen voor de
nozembestrijding
(Van -onze parlementsredactie)
Bestaan er richtlijnen voor politioneel
optreden tegen zg. nozems? Zo ja, kan
de Kamer daarover worden ingelicht?
Deze vragen stelt de Tweede Kamer in
haar verslag over de begroting van bin
nenlandse zaken.
De Kamer vraagt voorts of de minister
het niet in hoge mate bedenkelijk acht,
dat in Amsterdam andere dan de daar
toe aangewezen politieorganen zich daar
belasten met orde maatregelen. Is het
juist, aldus de Kamer, dat in Amsterdam
een commissaris van politie zich met een
der leiders van de onderwereld in ver
binding heeft gesteld en zo ja, kan de
minister, een verklaring geven voor deze
gang van zaken?
Textielindustrie zit niet stil
(Van onze moderedactrice)
IN TWENTE klopt het hart van de Nederlandse textielindustrie. Wan
neer we Enschede als middelpunt nemen van een cirkel met een
straal van 50 kilometer, dan vinden we een bedrijfsbevolking van 115.000
zielen, die 14 procent van de spincapaciteit en 12 procent van de weef-
capaciteit van de katoenindustrie in het gebied van de Europese Gemeen
schappelijke Markt voor haar rekening neemt.
Behalve spinnerijen en weverijen vindt
ien er vele confectiebedrijven, in hoofd
zaak katoenverwerkend, waarvoor het
gros bedrijfskleding en goedkope con-
:ctie gemaakt wordt.
Een show van de Oostelijke bond van
confectiefabrikanten moet dus niet bezien
worden met het verwende oog van een
mondaine vrouw maar met een nuchtere
blik, die ook eens in de portemonnaie
gluurt. Deze week hebben we dit in En
schede gedaan tijdens de beurs, welkes
de Twentehallen gehouden wordt. Ko-
n we over een paar jaar terug, dan
hoopt men ons te ontvangen in een groots
uw van veertien verdiepingen Exten
der of in de daarmee verbonden exposi
tiehal Texpo, tezamen een tentoonstel-
lings- en verkoopruimte voor de gehele
textielindustrie met een vloeroppervlak-
van 31000 m2.
Maar nu blijven we maar even in de
Twentehallen, waar een gemengd Duits
Nederlands publiek aandachtig het
gebodene volgde. Het is niet alles ni
onder de zon, maar toch bleek uit menig
stuk, dat de ontwerpers niet stil zi
Bijzonder geslaagd en prachtig van
voering waren onderjurken, die zo op
del gemaakt zijn, dat ze desgewenst
der schouderbandjes gedragen kunnen
worden. De bandjes kunnen gemakkelijk
aan- of losgehaakt worden en men k:
dus naar goeddunken er al dan niet g
bruik van maken. Werkelijk beeldig w
een onderjurk van fijne witte kant, die
glad over een zachtblauwe zijden trico-t
was genaaid, er behoorde een duster bij.
Een droom, waarvan we hoorden fluiste-
:n dat deze niet eens zo heel duur
Ook in pyjama's zijn er vele modieuse
iriaties, zowel in babydolls als in knie-
1 kuitbroeken, die ons akelig strak om
het been schenen te spannen al3 in lange
pantalons, die ook vrij nauw blijven.
Ook voor sport of vrije tijd werden
lange strakke broeken getoond, soms met
afritsbaar befje. Of deze pantalons
in tinneroy of katoen nu wel zo praktisch
zijn weten we niet. Ze zitten zo strak, dat
bukken ons uitgesloten lijkt. Zodra er
dan ook echte werkkleding getoond werd,
stevige overalls met flinke zakken, dan
zit alles veel ruimer en natuurlijk wat
minder elegant.
Voor heren zijn er nu overalls met don
kere broek en licht jack en ook exem-
n, waar de kiel van de pantalon af-
gerist kan worden.
Vrolijke schorten
Ook als ze werkt wil een vrouw er leuk
itzien. De huisvrouw met een fleurig
schort, het fabrieks- of ateliermeisje, pak-
stertje of kapstertje met een jas of jurk,
die dan wei uniform mag zijn, maar toch
De Amsterdamse mode-ontwerper Dick
Tehuis voor halve
vrijheid in A'dam
De minister van justitie, mr. A. C. W.
Beerman, heeft gistermiddag het door de
vereniging Hulp voor onbehuisden in het
leven geroepen „Huis voor halve vrij
heid" aan de Prins Hendrikkade te Am
sterdam geopend. Het tehuis, dat als
naam „De Vreede" draagt, heeft tot doel
onderdak te verschaffen aan alleenstaan
de mannen van 18—35 jaar, wier aanpas
sing aan het normale maatschappelijke
leven in het algemeen niet ongestoord
verloopt. De minister was van mening
dat dit tehuis aansluit bij de gedachte
van de twee onlangs in gebruik gestelde
z.g. open straf gestichten. Na zijn toe
spraak onthulde de minister een steen
die is ingemetseld in de grote zaal op
de benedenverdieping van het tehuis.
Deze steen behoorde vroeger bij het pest
huis en kreeg nadien een plaatsje i
1 bestuurskamer van de vereniging.
Holthaus maakte een serie ontwerpen
voor deze bedrijfskleding. Twee catego-
riën zijn daarbij te onderscheiden: die
met een sluiting voor en die met een
sluiting achter. Een kapster bijvoorbeeld
zal niet graag knopen voor aan haar jas-
schort hebben, dat geeft immers de kans
dat ze in de haren van een klant haakt.
De modellen, welke wij zagen waren ver
vaardigd van nylonstof, welke poreus en
onbrandbaar is. De modellen waren een
voudig ,de garnering bestond voorname
lijk uit stiksels langs zoom en manchetten.
Er is keuze uit vele pasteltinten. Het vlug
gewassen en gedroogd en niet strijken
betekent voor de werkgever een bespa-
Deze bedrijfskleding is zeker onze aan
dacht waard, omdat er in onze fabrieken
duizenden meisjes zijn, die o zo graag de
saaie stofjassen zouden willen verwisse
len voor zo'n fleurig „jurkje", om dan
met des te meer plezier haar werk te
Militaire mutaties
Per 1 november zijn benoemd en aan
gesteld bij de grote staf, tot luitenant-ko
lonel, de majoor jhr. mr. M. W. C. de
Jonge, van die staf; bij de generale staf
tot brigade generaal, de kolonel (tijde
lijk brigade-generaal) C. J. Vermeulen,
van die staf; tot kolonel, de luitenant-ko
lonel (tijdelijk kolonel) H. J. van Veen,
alsmede de luitenant-kolonel A. E. van
Dishoeck, F. A. Palm, K. F. Kampenhout
en J. C. E. Haex, allen van die staf; tot
luitenant-kolonel, de majoor (tijdelijk lui
tenant-kolonel) K. A. de Cries, alsmede
de majoor J. C. Welleman, beiden van
die staf.
Bij de intendance staf, lot kolonel, de
luitenant-kolonel C. F. J. W. Hafkemeijer,
van dat dienstvak tot luitenant-kolonel,
de majoor W. A. Blaauboer, van dat
dienstvak; bij de infanterie, tot kolonel,
de luitenant-kolonels (tijdelijk kolonels)
F. C. G. von Lindheim en H. J. Lublink
Weddik, alsmede de luitenant-kolonels P.
de Bruin, J. H. T. de Roo, H. O. L. L.
Holl, P. J. Doornebal en W. D. H. Eek
hout, allen van dat wapen.
Bij de aan- en afvoertroepen, tot kolo
nel, de luitenant-kolonel D. Coumou, van
dat dienstvak; bij de cavalerie, tot briga
de-generaal de kolonel (tijdelijk brigade
generaal) W. C. H. van Reede, van dat
wapen; tot kolonel, de luitenant-kolonels
P. F. Dorhout Mees en J. H. W. Nix. bei
den van dat wapen; tot luitenant-kolonel,
de majoor E. J. baron van Voorst tot
Voorst, van dat wapen; bij de artillerie,
tot kolonel, de luitenant-kolonels C. L. H.
Engel, P. A. van Rossum, F. G. van Ditz-
huijzen. P. J. J. de Wit en M. C. Schram
de Jong, allen van dat wapen; bij de
genie, tot luitenant-kolonel de majoor B.
E. J. Mijjer, van dat wapen; bij de ver
bindingsdienst. tot kolonel, de luitenant-
kolonels L. Vader en T. de Ruig, beiden
van dat wapen; bij de militaire admini
stratie, tot kolonel, de luitenant-kolonels
K. Punter, J. H. A. Wester. J. G. P. de
Gilde en J. Potteboom, allen van dat
dienstvak; tot luitenant-kolonel de ma
joor J. C. C. Crena Uiterwijk, van dat
dienstvak; bij de geneeskundige troepen,
tot kolonel, de luitenant-kolonel J. T.
Noot, van dat dienstvak; bij de genees
kundige dienst, tot kolonel-arts, de luite
nant-kolonels-arts K. L. Goldbach en W.
P. Blokpoel, beiden van dat dienstvak;
tot luitenant-kolonel-arts de majoor-arts
K. Homan, van dat dienstvak.
Tijdelijk benoemd en aangesteld, bij de
aan- en afvoertroepen, voor de tijd, dat
hij de functie vervult van inspecteur van
het vervoerswezen, tot brigade-generaal
de kolonel M. P. Feith, van dat dienstvak.
Voorts zijn met ingang van 1 november
benoemd en aangesteld, bij het reserve-
personeel der krijgsmacht, bij de land
macht. bij de generale staf, tot reserve
brigade-generaal, de reserve-kolonel A. A.
J. J. Thomson, van die staf; bij het dienst,
vak van de geneeskundige dienst, tot re
serve-luitenant-kolonel-arts de reserve-ma
joor-arts L. C. A. van der Harst en A. H.
P. Klementkow, beiden van dat dienstvak.
