Jlieuuie geihsctfe (üourant
Franse delegatie liep
weg uit assemblee
Vrijheid: beginsel
van onze politiek
Bandaranaike
overleden
de
Saoedi-Arabier tot
orde geroepen
Minister Luns in de V.N.:
60.000 mijnwerkers
op mars door Bonn
Nederlandse zuivelproduktie
kan uitvoer niet bijhouden
Spanningen zullen
verminderen
Weer ongeluksdag voor
Amerikaanse geleerden
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1959
BUREAUb. Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling TeL 31441.
ABONNEMENTEN: f 7.50 per kwartaal;
f 2.55 per maand; f 0.59 per week
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58936
Veertigste jaargang no. 11677
Directie: F. DIEMER
r: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanfuasticb is gijtblmn
mgn fwrt in Ugljeospoef
6.000 BLINDEN
(Zie pagina 5)
AFSCHEIDING VERWACHT
(Zie pagina 7)
FESTIVAL IN WARSCHAU
(Zie pagina 9)
VEERTIG JAAR K.L.M.
(Zie Zondagsblad)
De Gaulles aanbod bedrog genoemd
De premier van Ceylon, Salomon
Bandaranaike, op wie gisteren door
een als boeddhistische monnik geklede
man een aanslag is gepleegd, is van
morgen vroeg aan zijn verwondingen
overleden. Drie kogels hadden hem
getroffen in zijn lever en zijn milt.
Na de aanslag is zoals gemeld de
noodtoestand op het eiland afgekon
digd. Leger, luchtmacht en marine
zijn gemobiliseerd.
Bandaranaike is opgevolgd door de 57-
jarige Wijayanda Dahanayake, een ge
wezen onderwijzer die eens een van de
felste vijanden was van het Britse be
stuur op Ceylon. Als onderwijzer heeft
hij moeilijkheden gehad met de onder-
wijs-autoriteiten wegens agitatie en oppo
sitie tegen het Britse bestuur. Tijdens
koninklijke bezoeken aan Ceylon heef',
hij herhaaldelijk zwarte vlaggen en an
dere symbolen van protest gehesen. In
de Tweede Wereldoorlog werd hij
krachtens de veiligheidswetten tegen hen,
die in staat werden geacht de oorlog»-
inspanningen te belemmeren, onder be
waking gesteld.
Staalstaking
GESPREK LIEP
WEER VAST
De onderhandelingen over de Ameri
kaanse staalstaking die reeds 73 dagen
duurt, zijn gisteren weer mislukt. David
McDonald, de voorzitter van de Ameri
kaanse vakbond van arbeiders in de
staalindustrie, verklaarde: „Wij gaan
naar huis. Deze dwaze obstructie waarbij
sedert 5 mei zo gepraat wordt dat voor
uitgang onmogelijk is, is geëindigd."
TAE FRANSE DELEGATIE bij de Verenigde Naties heeft gisteren de
zitting van de Algemene Vergadering verlaten uit protest tegen op
merkingen van de delegatieleider van Saoedi-Arabië inzake het jongste
plan van generaal De Gaulle voor Algerije. De Arabier, Achmed Sjoe-
kairy, doodverfde dit plan als „bedrog en chaos, eenvoudigweg chaos".
Nadat de Fransen de zaal hadden verlaten, onderbrak voorzitter Belaunde
(Peru) de afgevaardigde met het verzoek, gematigder taal te gebruiken.
„We weten", aldus Sjoekairy; „dat er bloeddorstige colons (aanduiding
voor Franse kolonisten) rondlopen, die bereid zijn om De Gaulles maxi
mum-aantal van 200 doden per jaar omhoog te jagen". Hij voegde eraan
toe, dat hij dit aantal niet kan aanvaarden als maatstaf, dat de rust in
Algerije zal zijn teruggekeerd. „We weten, dat zulk een dorst naar bloed
ook in het Franse leger wordt aangetroffen". Hierop verzocht de voor
zitter de spreker, geen adjectieven te gebruiken, die de atmosfeer in de
Assemblée kunnen bederven.
Sjoekairy antwoordde, van mening
te zijn dat de vrijheid van menings
zitting een gewaarborgd goed is in
de Verenigde Naties. Vervolgens
hervatte hij de voorlezing van zijn
tekst en zei dat De Gaulle, door het
verbinden van voorwaarden aan het
aanbod van zelfbeschikking voor de
Algerijnen „zijn eigen schepping
reeds bij de eerste levensadem had
vermoord. Het dodè lichaam is op
de trappen van de Verenigde Naties
geworpen en sommigen hebben zich
gehaast, het lijk te verwelkomen als
een oplossing voor de Algerijnse
kwestie".
MINISTER LUNS heeft gisteren zijn rede in dè Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties opgebouwd uit de gedachten van vrijheid,
die altijd een der beginselen van de Nederlandse politiek zijn geweest.
„Een natuurlijke trek van het Nederlandse politieke denken", noemde de
minister het. De vrije beweging van goederen, diensten en kapitaal is in
de ogen van Nederland het beste middel ter bevordering van de wereld
handel en tevens een aansporing tot de ontwikkeling van internationaal
begrip en goede wil, aldus minister Luns.
H(j riep In herinnering:, dat Neder
land altyd heeft gepleit voor de vrije
zee en van plan is op ile komende
zeerechtconferentie dat te blijven
doen. Hij deed een beroep op de ver
gadering voor vrijheid in de lucht,
als het enige gezonde en praktische
beginsel, dat het stelsel van het mo-
Het geheim van
Mrs. Roosevelt
Bij de nadering van haar
75e verjaardag onthult
Eleanor Roosevelt in
Libelle het geheim van
haar gelukkig leven.
Natuurlijk in Libelle,
is nu eenmaal beter
58936
is het nummer van onze postreke
ning. Als u daarop vóór 1 oktober
het abonnementsgeld voor het 4e
taal 1959 7.50 overschrijft, dan
voorkomt u dat er bij u een kwi
tantie wordt aangeboden en het is
gemakkelijk voor onze administra
tie
Wilt u er vooral op letten dat het
juiste adres, waar de krant bezorgd
wordt op het strookje wordt ver
meld?
De betaling kan ook geschieden aan
on« loket: Steen9traat 37.
Bij voorbaat vriendelijk dank voor
uw medewerking.
DE ADMINISTRATIE
derne internationale verkeer moet be
heersen.
Minister Luns noemde het betreurens
waardig, dat het streven naar beperkende
maatregelen en regelingen, het vrije ge
bruik van de lucht blijft beperken.
Over de Europese kwesties zei de Ne
derlandse afgevaardigde, dat deelneming
van Nederland aan de E.E.G. een van de
belangrijkste aspecten van de Nederland
se politiek is.Tevens zullen de beste
krachten worden gegeven ter bevorde
ring van een ruimere economische asso
ciatie tussen de E.E.G.-landen en de voor
gestelde vrijhandelszone van zeven an
dere Europese landen, aldus mr. Luns.
Hij zei het te betreuren, als de Ver
enigde Naties de gebeurtenissen in Ti
bet zouden negeren. Minister Luns pleit
te ook voor vrije doorvaart door het
Suezkanaal, zonder discriminatie.
Over de verreikende plannen van pre
sident De Gaulle voor Algerije zei hij,.dat
Nederland hoopt, dat zij zullen leiden
tot vrede en samenwerking in Algerije.
Over de hulp aan mindcr-ontwik-
kelde gebieden sprekend, noemde de
Nederlandse afgevaardigde liet te
leurstellend, dat de bereidheid tot ho
gere deelneming in de fondsen hier
voor gering is. Nederland heeft op
één na de grootste bijdrage aan het
speciale fonds en het uitgebreide
program voor technische hulp gele-
leverd, aldus minister Luns.
Toen hem na afloop werd gevraagd,
wat hij vond.van het weglopen van de
Franse delegatie, antwoordde Sjoekairy:
„Ik hoop, dat ze ook uit Algerije weg
lopen". Na de rede van de Arabier keerde
de Franse delegatie terug in de zaal, nog
juist op tijd om de mededeling van de
voorzitter te horen, dat de zitting ver
daagd werd tot na de lunch.
Intussen heeft De Gaulle zijn bezoek
aan Noord-Frankrijk voortgezet. Hij
sprak met vele mijnwerkers en arbeiders
van de scheepswerven in Duinkerken
omgeving om de reactie na te gaan op
zijn plan voor Algerije. Daarbij heeft hij
veel steun gekregen, zelfs in gebieden
waar de communisten in de meerderheid
zijn. De generaal werd hartelijk toege
juicht, toen hij verklaarde dat de Alge
rijnen zelf vrij moeten zijn om over hur
eigen toekomst te beslissen.
Terwijl De Gaulle in Duinkerken was
ontploften in een druk bezocht waren
huis in Algiers twee bommen, die drie
iensen het leven kostten. Zestien aride-
>n liepen verwondingen op.
Uit Kairo wordt gemeld, dat de Ver.
Staten president Bourguiba van Tunesië
dertig miljoen dollar zouden h'cbben be
loofd als hij er in slaagt, het Algerijnse
Bevrijdingsfront (FLN) te bewegen, het
plan van De Gaulle te aanvaarden.
Ten slotte heeft Marokko een beroep
gedaan op het Internationale atoombu
reau, binnen enkele wekén een groep
deskundigen af te vaardigen, die de kern
straling van de voorgenomen Franse
proeven met kernwapens in de Sahara
moeten vaststellen.
Mj
Duur en zinloos protest
Dour de lage waterstand in de Rijn bij Honnef kunnen de kinderen
briketten ophalen uit de vaargeulTwee jaar geleden zonken hier
twee schepen met steenkool. Terwijl hun vaders gaan demonstreren
tegen de kolenpolitiek van de Duitse regering, hebben de kinderen een
nieuwe kolenmijn aangeboord
BONN, zaterdagmorgen
(Van onze correspondent)
Opgetrommeld door de mijn-
werkersbond zijn sinds van
nacht half vijf met extra treinen,
auto-bussen en lijnschepen zestigdui
zend mijnwerkers uit het gehele
Roergebied naar Bonn gestroomd. In
destien marscolonnes trekken zij
sinds half tien vanmorgen door de
nauwe bondshoofdstedelijke straten.
Zij dragen spandoeken, met welker
leuzen zij protesteren tegen de
„daadloosheid" der Westduitse rege
ring in de bestrijding van de steen-
kolencrisis.
Zwarte vlaggen en omfloerste trommels
herinneren de regering aan de „noodtoe
stand" in Westduitslands voornaamste
mijngebied aan Rijn en Roer. De demon
stratie zou tot drie uur vanmiddag duren.
Het is de grootste demonstratie, die
Bonn ooit heeft meegemaakt. Automobi
listen hebben van de politie de raad ge
kregen, de binnenstad te mijden. De wijk
met de belangrijkste regeringsgebouwen
zullen de demonstranten niet mogen be
treden en de Westduitse minister, tegen
wie zij eigenlijk komen demonstreren
prof. Ludwig Erhard is niet ee
Bonn. Hij is vrijdagavond naar Washing
ton vertrokken voor een vergadering
de Wereldbank.
Van de dertig extra-treinen, die de
mijnwerkersbond heeft gecharterd, liep
er maar een het bondshoofdstedelijke
„Hauptbahnhof" aan, n.l. de trein met de
hoofdbesturen van de bond en de
Bochumse mijnwerkers er in. Alle ove
rige treinen gingen maar tot een station
netje in een buitenwijk van Keulen, waar
de demonstranten overstapten op rijn
schepen (die op olie lopen of in dui
zend autobussen (die benzine gebruiken
die hen verder naar Bonn brachten.
Aan de landingssteigers der rijnboten
en aan de z.g. „Verteilerkreis" aan de
autobahningang van Bonn werden de 13
marskolonnes, van rond 5000 man elk, ge
formeerd, de spandoeken en zwarte vlag
gen en lunchpakketten (brood, worst,
appel en bier) uitgedeeld. Totale kosten
der demonstratie: 1.2 miljoen mark. Nut
voor de mijnwerkers: geen, sinds de
bondsregering en de mijndirecties reeds
uitgebreide plannen ter bestrijding van
de afzetcrisis hebben opgesteld.
Bijzonder droog
(Van i
weerkundige medewerker)
Brief uit Polen
Vandaag vervolgen wij de
publikatie van de artikelen, die
onze Kunstredacteur Corn. Ba-
soski uit Warschau stuurt, waar
een belangwekkend muziekfes
tival wordt gehouden.
ZIE PAGINA 11.
Van overschotten geen sprake meer
Vrijstelling
ingetrokken
(Van onze sociaal-economische
redactie)
TAE KOMENDE maanden wordt in
West-Europa een tekort aan zui-
velprodukten verwacht. Dit tekort
doet zich thans reeds gevoelen in de
vorm van grote mogelijkheden tot
export van Nederlandse melk en zui-
vëlprodukten. Zo heeft Frankrijk ons
gevraagd over geruime tijd dagelijks
200.000 a 250.000 kg voor consumptie
geschikte melk te leveren voor de
bevolking van Parijs en omgeving..
Ook kunnen weer bestellingen voor
duizenden tonnen boter zowel uit
Duitsland als Frankrijk verwacht
worden. Engeland betrekt weer aan
zienlijke hoeveelheden Cheshire kaas
van ops en ook voor Frankrijk zijn
exportorders aan kaas te wachten
Gisteren steeg onder invloed van deze
ontwikkeling de kaasprijs op de
Leeuwarder markt met 17 cent per
kilo.
Chroesjtsjef voor gesprek:
VOORDAT hij met Eisenhower
naar Camp David vertrok heeft
Chroesjtsjef tegenover journalisten
verklaard te verwachten, dat. de
spanningen tussen de Verenigde
Staten en de Sowjetunie in zekere
mate zullen verminderen. „Na de
besprekingen met president Eisen
hower zullen we meer weten",
voegde hij er aan toe. Hij zei dat
zijn reis door de Verenigde Staten
„magnifiek" was geweest.
Op een vraag, w-at president Eisenho
wer bij zijn bezoek aan de Sowjetunie
behoort te zien, zei Chroesjtsjef, dat dit
geheel aan de President zal worden ovèv-
gelaten. Wel meende hij, dat het goed
zal zijn, dat Eisenhower e'en grotere
rondreis maakt, „omdat de Sowjetunie
vee-1 groter is da-n de Verenigde Staten."
Chroesjtsjef maakte ook een toespeling
op de bewindswisseling na de döod van
Stalin. „Misschien zijn er misverstanden
gerezen, toen wij openhartig meningen
verkondigden, die afweken van di.e van
anderen. Door u worden zulke dingen
meer gedramatiseerd. Wij verschillen -op
een rustiger manier van mening, omdat;
Dit is het hoofdgebouw in Camp
David, waar Eisenhower en
Chroesjtsjef dit weekeinde hun
belangrijke bespreking houden.
beide partijen op dezelfde basis staan
Nochtans hebben zich bij ons gevallen
voorgedaan, waarin meningsverschillen
dramatische afmetingen hebben aange-
Laat in de middag is de helikopter,
die Eisenhower en Chroesjtsjef van
Washington naar Camp David heeft ge
bracht, op een voetbalveldje in de buuri
van de berghut geland. Chroesjtsjef
scheen bijzonder goed gemutst. De be
sprekingen zullen tot morgenmiddag
Dit aides wijst op 'n blijvende stging
de opbrengst van onze melk en zuivel-
produkten en een zeer ruime afzetmoge-'
lijkheid voor alles wat de zuiselsector
produceert. Het begint er zelfs op te
lijken, dat Nederland lang niet aan de
vraag, met name uit hét buitenland zal
kunnen voldoen, omdat onze produktie
tekort zal schieten. Een wonderlijke ont
wikkeling, wanneer men er op let, dat
minister Vondeling alle pogingen in het
werk heeft gesteld de melkproduktie
terug te brengen tot 5 miljard kg per
jaar. Gelukkig za-l de produktie over het
afgelopen melkprijsjaar toch nog een
half miljard kilo meer bedragen.
Dit neemt echter niet weg, dat het
bestuur van het produktschap voor zui-
'el gisteren in een buitengewone spoed
vergadering bijeen kwam om de situatie
te bespreken. Aanleiding was het Franse
verzoek tot dagelijkse levering
200.000 kg melk. Ook de Belgen zullen
waarschijnlijk melk naar Frankrijk gaan
exporteren.
Het produktschap wilde gelet op onze
melksituatde niet onmiddellijk ja zeg
gen op deze exportmogelijkheid. In de
eerste plaats werd besloten alle vrijstel-
'ingen voor export van melk, geconden-
Duitsland
Intussen hebben de Verenigde Staten
West-Düitsland verzekerd, dat minister
Herter onlangs niet heeft gepleit voor
het sluiten van een afzonderlijk vredes
verdrag tussen de Sowjetunie en Oost-
Duitsland. Hij heeft slechts willen zeg
gen, dat de Verenigde Staten een der
gelijk verdrag niet kunnen tegenhouden,
maar dat het in geen geval de rechten
van de drie westelijke mogendheden in
West-Berlijn mag aantasten.
Prof. Gerbrandy en
dr. Rutgers erelid
van A.R. Partij
In de vandaag gehouden vergadering
'an het Centraal comité van A.R. kies
verenigingen is besloten tot ereleden te
benoemen de heren prof. mr. P. S. Ger
brandy, oud minister-president, en dr. A.
A. L. Rutgers, oud vice-president van
Raad van State.
Hun officiële installatie als zodanig
geschieden in de op 31 oktober te houden
ergadering van het partijconvent.
Werd gevangene
vastgebonden
Mr. M. Vrolijk (soc.), lid van de Twee
de Kamer, heeft de minister van justitie
gevraagd of hij bereid is een onderzoek
in te stellen naar de wijze waarop dezer
dagen een gedetineerde in Amsterdam is
behandeld. De man had er over geklaagd,
dat hij na een ontsnappings- en een zelf
moordpoging, aan zijn brits was vastge
bonden. De officier van justitie onder
zoekt deze zaak reeds.
seerd-e en karnemelk in te trekken
V-oortaan zal alleen na verlening van
een uitvoeraiaahtiging melk uitgevoerd
mogen worden De export van melk voor
de Amerikaanse troepen zal echter met
worden getroffen. Voorts zal met de
Franse autoriteiten nog verder overleg
worden gep-leegd over de prijs welke zij
wensen te betalen en de duur waarvoor
deze dagelijkse levering geldt. Wanneer
de levering een meer permanent karak
ter zou gaan dragen, bestaat er aan Ne
derlandse kant meer sympathie voor.
Men wil namelijk geen traditionele mark
ten voor melk- en zui vel prod uk ten in de
waagschaal stellen, wanneer het slechts
gaat o-m een incidentele levering van
melk aan Frankrijk. In dit land heeft
de veehouderij ook met droogte te kam
pen, bovendien is het melkverbruik per
hoofd van de bevolking met 7 liter per
jaar gestegen. De melk uit Nederland
zou in grote tankwagens naar Parijs
vervoerd moeten worden en gestandaar
diseerd moeten zijn op een vetgehalte
van 2.6 pet. Belangrijk zal zijn of de
Fransen de Nederlandse verrekenprijs
willen betalen. De Franse boeren krijgen
voor melk van 3,5 pet vet thans 38 frs
Tot de moeilijkheden in Frankrijk heeft
nog bijgedragen de geringe bereidheid
van de' kaasfabrieken melk voor con
sumptie te leveren. Nederland voelt er
echter niet voor zijn melk voor een
schappelijke prijs te leveren en daarmee
de Franse fabrieken draaiende te hou
den, terwijl ten gevolge van de melkuit-
voer in de eigen zuivelfabrieken nog een
onderbezetting op de koop toe genomen
zou moeten worden.
Maandag vertrekt de voorzitter van
liet produktschap, ir. B. van Dam, naar
Parijs om de besprekingen voort te zet
ten. Volgende week vrijdag komt het
bestuur dan opnieuw in vergadering
De gehele zomer, eigenlijk al een
periode van begin mei af, heeft in het
teken van droogteperioden gestaan. Ook
september doet daaraan mee.
Toch is Zuid-Holland lang niet de
droogste provincie geweest, hetgeen
blijkt uit een groot aantal regenwaar
nemingen. Wanneer wij de cijfers van
1 mei tot zaterdagmorgen 26 september
bekijken, dan zien wij dat er even ten
zuiden van Rotterdam meer regen is
gevallen dan in welk gebied van Neder
land ook,
In deze periode van vijf maanden
mogen wij normaal 325 mm regen ver
wachten.
In Rotterdam viel 147 mm, in Den
Haag 170, Boskoop 176, Dirksland 156,
Dordrecht 118, Hoek van Holland 165
mm. De plaats Oud-Beijerland staat met
240 mm aan de kop. De oorzaak hiervan
is aan te geven en moet gezocht worden
in een tweetal zeer zware buien die
beide in die omgeving evenals in Hoog
vliet en Portugaal zeer zware regen
brachten. De eerste bui passeerde op
zondagavond 9 mei met 40 mm, de an
dere in de avond van 10 augustus met
regen, buien waarvan plaatsen
als Dordrecht en Rotterdam bijna geen
neerslag kregen. In de laatste zes weken
dan 4 tot 6 mm regen
gevallen, hetgeen in ons land maar
zelden voorkomt.
Ook vandaag stroomde met een zuide
lijke wind voor de tijd van het jaar
arme lucht naar ons land met tempe
ruren van ruim 20 graden Celsius.
Wij zijn echter op de rand van het
ooie weer komen te liggen, nu er uit
het westen een storingsfront nadert, dat
de komende avond en nacht met
plaatselijk een weinig regen zal passé-
Achter dit front wordt morgen van
Noordzee koelere lucht aangevoerd,
met temperaturen van 16 a 17 graden.
Zuid-Frankrijk kwamen bijzonder
buien voor, waarbij in dertig uur
plaatselijk 200 mm regen viel. In de
komende dagen krijgt het weer geleide-
minder stabiel karakter. Tot op
deze maand in De Bilt
geregistreerd tegen nor
heden zijn
al 200 uren
maal 148.
Iets lagere
temperaturen
De Bilt verwacht tot mor-
genavond: Op de meeste plaat-
1 sen droog weer met zonnige
périoden en iets lagere mid-
dagteraperaturen. Aanvankelijk
zwakke tot matige wind tussen
west en noord, later veran
derlijke wind- (Opgemaakt om
11.15 uur).
ZON EN MAAN
Russen willen station op de maan
RREESTRAAT
"TJE RUSSISCHE GELEERDEN
U zullen waarschijnlijk niet pro
beren, een raket om de maan te
schieten, omdat een dergelijke satel
liet slechts beperkte betekenis heeft.
De Russische geleerde Koekharkine
verklaarde dit gisteren in Moskou
tegenóver een groep journalisten-
Veel liever zullen de Russen hun krach
ten wijden aan een raket, die rechtstreeks
een waarnemingsstation op de maan kan
plaatsen, aldus de Rus. Wanneer een
dergelijk projectiel klaar zou kunnen
zijn, wilde hij niet zeggen.
De Amerikanen hebben gisteren weer
twee ruimteproeven genomen. Zij zijn
beide mislukt. De eerste bestond uit een
poging, vanuit een vliegende bommen
werper een ballistisch projectiel te lan
ceren naar de soheprad satelliet, die
enige tijd geleden de ruimte werd inge
schoten. De bommenwerper vloog in de
vroege morgenuren met de raket hoo,'
boven Florida. Toen het vliegtuig een
half uur in de lucht was, werd de lan
cering wegens technische moeilijkheder
li-gelast.
De Amerikaanse marine heeft
gepoogd, een raket-neuskegel met ca
mera op te sporen. De neuskegel werd
door een raket van het type Nike-Cajun
gelanceerd. Op 135 km hoogte zou een
foto van de aarde worden gemaakt.
Op de woelige zee gelukte het niet, de
kegel terug te vinden.
(Advertentie)
Fa D. Kret en Zn.
Ike ook naar Tito
In diplomatieke kringen te Washing
ton wordt verklaard, dat Zuidslavië pre
sident Eisenhower heeft uitgenodigd, na
zijn bezoek aan Moskou, deze herfst naar
Belgrado te komen. Diplomatieke waar-
nemers achten aanvaarding van de uit-
ts nodiging waarschijnlijk.
