Ylaggeschip van Pro Rege
van stapel gelopen
E L
Voorlichting nodig over
Europese samenwerking
ft
Vergeten ontdekker
Natu-raLax
Officieel protest bij
Oostduitse regering
Brandt: voor de vorming
van een corridor
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1959
Dom gepraat
Dezer dagen stond voor de politierech
ter te Leeuwarden een jongeman terecht,
die zich aan een reeks baldadigheden
had schuldig gemaakt. Na het gebruik
van veel bier. De officier gaf zijn
held". Deze jongeman is geen no:
Hier is iets heel anders aan de o
Deze jongeman komt uit een streng
thodox gezin, en dan is het geen won
dat zo iemand opeens een keertje
de band springt. Daarom ditmaal
milde eis. Blijkbaar vanwege de achter
grond van dat orthodoxe gezin. Maar
ditmaal liep de heer officier op tegen
een politierechter, die niet veel waardi
hechtte aan deze verontschuldiging. De
politierechter vond, dat iemand die thuis
andere en betere beginselen had ge
leerd, daarnaar dan maar met ernst
moest trachten te leven. Bij deze politie
rechter kwam opeens iets te voorschijn
van het bijbelse woord, dat wie de weg
wel geweten, maar niet bewandeld heeft
met dubbele slagen zal worden gestraft.
Zoals vanouds aan kinderen van chris
telijke gezinnen wordt voorgehouden,
dat zij door aanstoot te geven of straf
waardige feilen te plegen, niet alleen
mensen benadelen of bedroeven, maar
ook de Naam des Heren smaadheid aan-
Wij hopen, dat de minister duidelijk
I zal antwoorden op de vragen van de
heer Meulink over de kritische opmer-
ïsch kingen van de officier van justitie in
Zwolle aan het adres van de „geestelijk-
nen beid" van Urk en dat er een einde zal
v I komen aan de napraterij in de rechts-
•lc 1 zaal, waarbij jongens uit rechtzinnige
de milieus woorden van meewarigheid ho.
I ren na de bekentenis van hun misdrij
ven, meewarigheid met hun tekort, van
wege hun orthodoxe opvoeding. Aan een
advocaat kan men 't niet verbieden, aan
een rechter evenmin, maar de minister
kan wel het openbaar ministerie in
strueren om met dit domme gepraat op
te houden. Gepraat, waarin soms duide
lijk de persoonlijke afkeer van de calvi
nistische levensstijl openbaar wordt,
naast wanbegrip jegens de „geestelijk-
(Friesch Dagblad)
PRISMA
het goede anker-horloge
(let op het rode V driehoekje)
(Van een onzer redacteuren)
TTET NIEUWSTE Protestants tehuis voor militairen, dat is verrezen
in de nabijheid van enkele kazernecomplexen te Ede is gistermiddag
officieel geopend, en een ieder, die in de gelegenheid was het te bezich
tigen, zei: „Dit is het mooiste tehuis van de Koninklijke Nederlandse
Militaire Bond Pro Rege". Het is gebouwd te midden van de bossen en
in zijn bouw geheel aan de omgeving aangepast. Het doet denken aan een
landhuis en het heeft met een landhuis gemeen, dat het ruim van opzet is.
En daarnaast is het, door de vele hoge en brede ramen, licht en lucht.
Het interieur is modern, maar de architect heeft er angstvallig voor
gewaakt, dat de intimiteit, die juist in een militair tehuis van zo'n ont
zaglijke waarde is, niet werd aangetast.
vertegenwoordigster van de plaatselijke
afdeling van die bond, die zich aan
diende als een „anonieme moeder" er
het tehuis namens alle moeders, wie.'
zonen in dienst zijn en, waar dan ook
militaire tehuizen bezoeken, een com
plete volleybal-set aanbood. En he
woord werd gevoerd door mejuffrouw
Van Doorne als lid. van het hoofdbestuui
van de Gereformeerde Jeugdbond („it
spreek namens 31.000 leden"), de bond.
die het tehuis een prachtige vleugel
geschenke gaf („er behoeft dit keer
niets bijgelegd te worden").
Het mooiste en
liet grootste -
een juweel
De heer H. M. Oldenhof, die bur
gemeester is van Ede en voorzitte'
van de plaatselijke afdeling van Pre
Rege, bezigde de juiste woorden toen
hij in zijn openingsrede zei: „Het
vlaggeschip van de bond loopt van
daag van stapel', want van alle 55
schepen, die, om in de beeldspraak van
de heer Oldenhof te blijven. Pro Rege
in de vaart heeft, is dit het schoonste.'
Gelukwensen
'En misschien was dat wel de reden,
dat zoveel genodigden de stapelloop bij
woonden. OndeT hen waren burgerlijke,
militaire en kerkelijke autoriteiten
vertegenwoordigers van het rijk
schakeerde Protestantse verenigingsle
ven. Er werden hartelijke woorder
sproken, waarbij de dames zich nie
betuigd lieten. De afgevaardigde
het hoofdbestuur van de Nederla
Christen Vrouwenbond sDrak, en
Gasfitter schuldig aan
dood van oude man
De officier van jusititie bij de reoht-
bank te Leeuwarden heeft gisteren
nieuw twee maanden gevangenisstraf
geëist tegen de 24-jarige gasfitter Sjoerd
O. uit Leeuwarden wegens dood door
schuld. Op 30 december van het vorige
ar zou O. een muntgasmeter in I
rceel Javastraat 22 te Leeuwarden
ivoldoende gecontroleerde toestand
hebben achtergelaten, waardoor gas weg
droomde. Op 1 januari werd de bewo-
ler van het bewuste perceel, de 78-
arige alleenwonende heer C. van Aspe-
ren, dood in zijn woning aangetroffen.
De zaak was aangehouden voor een
1 eskundigen-r appo r t
0—1;
Brug-
18—i:
is—
13—1'
Mr. Beernink voor C.H. vrouwen
(Van een onzer redacteuren)
DE VOORZITTER van de Christe-
lijk-Historische Unie, mr. H. K.
J. Beernink, heeft gisteren op de laat-
van de tweedaagse confe
rentie van de Centrale van C.H.-
te Epc gesproken over ver
schillende aspecten van de buiten
landse en binnenlandse politiek.
Hij drong aan op voorlichting in de
groepen over de Europese samenwerking,
directe verkiezingen voor het
ese parlement over enkele jaren
rekent 1962 of 1963, werkelijkheid
worden. De kiezers moeten dan
waarom ze naar de stembus gaan
Sprekende over het huidige kabinet
sprak mr. Beernink. als zijn overtuiging
j^uit, dat de P.v.d.A. zich welbewust heeft
uggetrokken om in de oppositie te
in. Een van de redenen daarvoor is
veest, dat de socialistische ministers
i'de wensen van de linkse groep omtrent
ne socialisatie niet hebben kunnen ver
wezenlijken.
Omtrent de parlementaire arbeid, die
de Tweede Kamer thans wacht, gaf mr
Beernink toelichting op enkele stand
punten, welke hij straks in de Kamer
zal verdedigen.
Een forum bestaande uit mejuffrouw
mr. E. A. Haars, lid van de 'Provinciale
Staten van Utrecht, dr. J. N. Th. Die
penhorst, lid van de Tweede Kamer, en
mevrouw T. Grootenvan Boven, die
binnenkort haar intree zal maken als lid
van de Provinciale Staten van Noord
holland, beantwoordde een serie zeer
uiteenlopende vragen. De vrijetijdsbeste
ding bij de eventuele invoering van een
vijfdaagse werkweek, de wenselijkheid
van een christelijke universiteit, de ta
ken van Sta ten-Generaal, Raad van State
»n Provinciale Staten en de A.O.W..
kwamen op taf ei.
Het werd een vruchtbaar gesprek, een
uitstekend onderdeel van deze geslaagde
onferentie, waaruit de groepen vee! stof
uilen kunnen putten voor de komende
wintermaanden.
lenó
Slliul
lictci
tarlan
100) Weinig aan de wetenschap ge
wijde levens hebben zó tot de ver
beelding van de massa gesproken, als
dat van mevrouw Curle-Sklodowska,
het van oorsprong Poolse meisje dat
onder armelijke omstandigheden cn
met de meest primitieve middelen, in
samenwerking met haar echtgenoot
Pierre Curie, zulke wonderbaarlijke
geheimen aan de materie wist te ont
rukken. Bovendien was zij destijds
een van de uiterst schaarse vrouwen
van wereldbetekenis in de geschiede
nis der fysica en waren hoge verstan
delijke gaven met edele morele eigen
schappen in haar verenigd. Weinigen
hebben dan ook een zo grote bekend
heid verkregen als juist deze vrouw,
waartoe in niet geringe mate heeft
bijgedragen de uitstekende beschrij
ving, welke haar
dochter Eve van
haar leven heeft ge
geven.
Zoals de zwaarte
kracht wordt ver
eenzelvigd met
Newton en de rela
tiviteitstheorie met
Einstein, zo wordt
de ontdekking van
de radio-activiteit door velen steeds
gekoppeld aan mevrouw Curie.
Toch komt de ontdekking daarvan
niet haar toe, maar Henri A.
Becqucrcl, een Frans natuurkun
dige uit een heel geslacht van ge
leerden. Hij ontdekte in 1896 dat
uraan een onzichtbare straling uit
zond, een straling die van door
dringende aard was en door zwart
papier heen op een fotografische
plaat inwerkte. Deze pas ontdekte
straling bleek volkomen onafhan
kelijk te zijn van voorafgaande be
lichting en bleef haar intensiteit
TOCH IS
HET ZO!
maandenlang onverminderd behou
den. De onbekende aard van deze
straling leidde er toe haar als
Becquerelstraling aan te duiden.
Het echtpaar Curie zette de on
derzoekingen naar de nieuw ont
dekte eigenschappen van het uraan
voort en slaagde er twee jaar later
in het nieuwe element radium aan
te tonen. Overeenkomstig deze
nieuwe naam werd ook de Becque
relstraling tot radio-activiteit om
gedoopt. De wetenschappelijke we
reld wist wel wat Becquerel als
ontdekker van de radio-activiteit
toekwam en eerde hem voor zijn
wetenschappelijke werk door hem
in 1903 de Nobelprijs te laten delen
met het echtpaar Curie. Maar bul
ten de vakkringen is Becquerel er
vrfj kaal afgekomen,
want van de buiten
staanders herinnert
bijna niemand zich
zijn
het toch
over kaal hebben, is
er een mooie aan
leiding eens over
haren tc spreken.
We zullen op deze
plaats geen grapjes maken over de
soep, waarin zy zeker niet thuis
horen. Want haren zyn onverteer
bare, harde draden, die geen enkele
voedingsstof bevatten. Tenminste dat
dachten we.
Mogen we u nu eens uit die waan
helpen? Het hoofdhaar bevat een
kostelijke voedingsstof, die voor
namelijk wordt gebruikt om zeer
verzwakte ondervoede mensen en
kleine baby's in leven te houden.
Daarover een volgende keer.
Cadeaus
Er werden .vele gesohenken aangebo
den, waardoor het interieur van he*
vlaggeschip belangrijk werd verrijkt,
Het Protestants Interkerkelijk Thuis-
Zwaard van Grote Pier
terug naar Sneek
Het zaterdagmiddag uit een der grach-
en van Sneek opgediepte zwaard, dat
mogelijk aan Grote Pier, de Friese boe-
■enheld uit omstreeks 1520 toebehoorde,
s woensdagavond ontvreemd. Het bleek
jan de drukbezochte oudheidkundige
entoonstelling in de Waterpoort in
Sneek verdwenen te zijn.
n speurtocht leidde echter tot op
ing van het wapen. Het bleek, dat
warders het hadden weggenomen,
rblijkelijk met de bedoeling het in
het Fries museum in hun stad onder te
brengen.
Na onderhandeling tussen Sneek en
Leeuwarden werd het zwaard diep in
de nacht teruggevoerd naar Sneek waar
het donderdag weer op de tentoonstel
ling te zien zal zijn.
Nederlandse officieren
onderscheiden
Twee Nederlandse marineofficieren zijn
onderscheiden wegens hun „grote wel
willendheid jegens Portugal en de Por
tugese vloot",
Commodore H. A .Goossens, comman
dant van de Nederlandse vloot in de
Antillen, en luitenant ter zee I F. R.
Kesteren werden respectievelijk on-
iheiden met de Portugese militaire
front gaf een vlag, de C.J.M.V. een
bliofcheek, de Christen Onderoffieii
gaven een Bijbel en een fraaie wand
schildering, de sectie Kerk en Strijd
krachten van de Ned. Herv. Kerk gaf
een pianolamp en de dames, die de thee.
serveerden gaven geld voor een lane-
speelplaat het werd een stroom
warme blijken van belangstelling.
Er waren ook giften, grote giften zelfs,
Een bedrag van ƒ9000 van de burgerij
van Ede en omliggende gemeenten
van het Edese bedrijfsleven („van
bedrag alleen al kan de hele inrichting
van het tehuis worden betaald", riep de
voorzitter van het hoofdbestuur, kolonel
b.d. G. Wielinga enthousiast uit) er
duizend gulden van de Kerken uit Ede.
Voor een van de genodigden werd de
opening van het tehuis ook nog om
een andere reden een onvergetelijke ge
beurtenis. De heer J. Busser, oud 81
jaar en sinds 1923 penningmeester
de afdeling Ede hoorde van burgemees
ter Oldenhof, dat de Koningin hem
gens zijn grote verdienste op tal
terreinen de ere-medaille in goud
bonden aan de Orde van Oranje Nassau
had toegekend.
Regelmaat van de klok!
Nieuwe ontdekking helpt in de
hele wereld lijders aan hard
nekkige verstopping.
Dank zij een nieuwe ontdekking is het nu
niet meer nodig telkens opnieuw weer
hardnekkige verstopping te verhelpen met
een min of meer drastisch werkend laxeer
middel. Natu-raLax herstelt de
natuurlUke regelmaatdag
in dag uit! Ideaal voor hen die buitens*
huis werken of op reis zijn, maar ook
voor kinderen, bedlegerigen, enz.
Minister: riskant
ambt in Oost-
Duitsland
Het Inlichtingenbureau West, een par
ticulier inlichtingenbureau in West-Ber-
lijn, heeft eens nagegaan wat er is ge
worden van de ministers, die sinds haar
totstandkoming, tien jaar geleden, de
Oostduitse regering hebben gediend.
In deze periode zijn 21 ministers ont
slagen, gearresteerd of op een andere post
geplaatst. Van de veertien ministers die
premier Grotewohl in oktober 1949 op
nam in zijn eerste kabinet, zijn er twaalf
verdwenen. Drie hunner zijn veroor
deeld als staatsvijand, saboteur of vijand
de partij, tot gevangenisstraffen
vijftien jaar.
Zijn Zuid-Molukkers
„vluchtelingen"?
Wordt aan in Nederland verblijvende
Zuid-Molukkers, die zich tijdelijk naar
het buitenland willen begeven, geen
vreemdelingen- of vluchtelingenpaspoort
uitgereikt, doch slechts een „laissez-pas-
ser?" Zo ja, is dit beleid niet in strijd
met de toezegging, welke in 1955 bij de
behandeling van de goedkeuring van
het Vluchtelingenverdrag 1951 is gedaan
door de minister van buitenlandse za
ken, namelijk, dat hier te lande verblij
vende Zuid-Molukkers in dat opzicht
beter dienen te worden behandeld dan
„vluchtelingen" in de zin van dat ver
drag?
Deze vragen heeft het anti-revolu
tionaire Tweede-Kamerlid, dr. J. Meu
link. schriftelijk gesteld aan de minister
van buitenlandse zaken. De heer Meu
link vraagt voorts of de regering bereid
is te bevorderen, dat op de aan Zuid-
Molukkers uit te reiken vreemdelingen-
paspoorten of andere reispapieren kan
komen te staan, dat zij statenloos zijn,
daar immers krachtens de Indonesische
nationaliteitswet iedereen, die van een
buitenlandse mogendheid een reispapier
in ontvangst neemt, de Indonesische na
tionaliteit van rechtswege heeft verlo-
Ten slotte informeert de heer Meulink
of het juist is, dat wanneer aan Zuid-
Molukkers een „laissez-passer" wordt
verstrekt, daarvan tot dusverre mede
deling is gedaan aan de Indonesische
diplomatieke vertegenwoordiging met
het verzoek de Indonesische nationali
teitswet niet toe te passen en dus de
betreffende Zuid-Molukker als Indone
siër te willen beschouwen. „Acht de re
gering", aldus de heer Meulink, „het
tegenover de Zuid-Molukkers juist om,
zonder hun opdracht en veelal tegen hun
wil, dergelijke verzoeken aan de Indo
nesische diplomatieke vertegenwoordi
ging te doen en heeft de Indonesische
vertegenwoordiging deze verzoeken in
de door de regering gewenste zin be
antwoord?
Staalstaking. De onderhandelingen tus
sen de arbeiders in de Amerikaanse
staalindustrie en de werkgevers zijn gis
teren verdaagd tot vrijdag. Er is nog
niets dat wijst op een spoedig einde van
de staking.
Geheime microfoons
ROOMSKATHOLIEKE kerkelijke
autoriteiten hebben een protest
ingediend bij de Oostduitse regering
de installatie van geheime
microfoons in het Oostberlijnse huis
van een bisschop. Tezelfdertijd 1
den in een verklaring van de kerk
de Oostduitse beschuldigingen van
de hand gewezen, dat de geheime
microfoons in het huis van de hulp
bisschop dr. Alfred Bengsch ge
ïnstalleerd werden door Ameri
kaanse agenten.
Petrusblatt, het officiële blad vai
Berlijnse diocees dat beide delen
de stad bestrijkt, schreef dat een
stige klacht" ingediend was. Door
PEANUT BUTTER
(Pindakaas) rflk a
'n bron van kracht e
,n vitaminen
l gezondheid.
De fijnste pindakaas komt van
WlcTTlMut
Mevrouw Chroesjtsjef wint door
haar wat kinderlijke eenvoud
meer goodwill in de Ver. Staten
dan haar onvermoeibaar opge
wonden echtgenoot. In San
Francisco ging zij winkelen en
ze was verrukt over een grote
speelgoedhond, bestemd voor
een van de kleinkinderen in
Moskou.
Straalvliegtuig
van Boeing voor
middentraject
De Boeing vliegtuigfabrieken hebben
besprekingen met de K.L.M. gevoerd
over een nieuw type straalvliegtuigen,
dat Boeing bouwt voor middenafstanden.
De heer Donald Finlay, hoofd van de ont
werpafdeling van Boeing, heeft dit giste-
;n op Schiphol medegedeeld.
Het toestel zou 65 passagiers kunnen
ervoeren. Het is uitstekend geschikt oir
bijvoorbeeld „boemeldiensten" te onder
houden vanuit Europa naar het Midden-
Oosten en het Verre Oosten. De heer
Finlay heeft zich georiënteerd bij de
K.L.M. welke wensen de maatschappij
dit gebied heeft.
Over de toekomstige ontwikkeling a
de burgerluchtvaart zei de heer Finlay,
dat supersonische vliegtuigen, met een
snelheid tussen de 2300 en 3500 km per
tussen 1965 en 1975 in gebruik kun-
worden genomen. Technisch zijn de
Boeingfabrieken volgens hem in staat, in
1965 reeds een dergelijk vliegtuig af te
leveren.
het sigaartje
dat XJ kunt roken als sigaret
WILLEM II
kwestie zijn de betrekkingen tussen de
kerk en het communistische regiem
nieuw gespannen.
In een verklaring van het bureau
de bisschop van Berlijn, 'kardinaal Julius
Döpfner, wordt een gedetailleerd verslag
gegeven van de zaak „om sommige tegen
strijdige en gedeeltelijk onjuiste berich
ten op te helderen".
Volgens deze verklaring was bisschop
Bengsch achterdochtig geworden door het
„vreemde gedrag" van Oostberlijnse r
nen van de PTT, die op 4 september
nieuwe telefoon in zijn huis plaatsten. De
bisschop besloot de volgende dag eei
vriend Westberlijns monteur te raadple
gen om de leidingen te controleren.
Bij deze controle bleek dat een zee
voelige Amerikaanse microfoon aange
bracht was onder de bel van de telefooi
Maar, aldus de verklaring van de kardi
naal, deze microfoon was van een i
die in elke winkel gekocht kan woi
De monteur sneed de draden naa.
microfoon door, waarop de Oostberlijnse
PTT onmiddellijk opbelde en zei dat
iets niet in orde was met de telefoon
de bisschop. Toen de bisschop met de
monteur zijn huis verliet werden zij aan
gehouden door twee Oostduitse detectives
die hen naar het hoofdbureau van de
Volkspolitie brachten, waar zij vijf uur
ondervraagd werden.
„De ondervraging verliep correct", al
dus de verklaring. Toen de bisschop uit
West-Berlijn terugkeerde (waarheen hij
de monteur begeleid had) werd hem mee
gedeeld, dat de mannen van de Oostduit
se PTT inmiddels een tweede microfoon
uit een andere kamer van zijn huis ver
wijderd hadden.
Het protest werd gezonden aan het
Oostduitse ministerie van verkeer. Het
ministerie van staatsveiligheid werd
eveneens op de hoogte gebracht van dit
protest. In de kerkelijke verklaring wordt
gezegd, dat men hoopt dat de hulpbis
schop in de toekomst „zijn geestelijke
ongehinderd en zonder inmenging
Regeling Nederlandse
ondernemingen
in Indonesië
De Indonesische premier Djuanda heeft
bepaald, dat de sedert 3 december 1957
geheel of gedeeltelijk overgenomen Ne
derlandse ondernemingen, als Neder
landse ondernemingen blijven omschre
ven en onder regeringstoezicht staan. De
regelfng van het toezicht geschiedt door
de raad voor nationalisatie van Neder
landse ondernemingen (BA.NA.S.).
In een toelichtende nota verklaart
Djuanda, dat sedert de overneming van
de Nederlandse bedrijven Nederlanders
en anderen vele pogingen hebben onder
nomen om het regeringstoezicht te ont
duiken,
met minder werk
de mooiste glans
Geen geschenken meer
Luitenant-generaal Nasution, chef-staf
van het Indonesische leger, heeft gelast,
dat in het buitenland reizende Indone
sische officieren geen geschenken meer
mogen aannemen. Officieren, die van
studie- of waarnemingsreizen terugkeren
moeten een uitvoerige lijst overleggen
van hun bezittingen met nota's of kwi
tanties.
Verbinding Berlijn-Bondsrepubliek
O
P^URGEMEESTER Willy Brandt
van West-Berlïjn zou een even
tuele beslissing van de Grote Vier,
corridor in te stellen tussen
West-Duitsland en West-Berlijn,
toejuichen. Maar dan moet aan
twee voorwaarden worden vol
daan: de corridor moet vrij zijn van
Russische of Oostduitse controle
Naamgenoot
de juridische status van West-Ber
lijn moet ongewijzigd blijven.
Met dit laatste voorbehoud bedoelde
burgemeester Brandt, dat hij niet als
prijs voor een verbinding met West-
Duitsland zal instemmen met een ver
zwakking van de rechten en verplichtin
gen van de westelijke mogendheden in
West-Berlijn of met een andere vorm
van vermindering van de bescherming,
die West-Berlijn thans geniet.
In Washington deden vorige maand
geruchten de ronde die nadien wer
den tegengesproken dat Rusland be
reid zou zyn, in te stemmen met het
instellen van een dergelijke corridor,
op voorwaarde echter, dat het Westen
zjjn bezettingstroepen uit Berlyn zou
terugtrekken.
In Bonn verklaarde bondskanselier
Adenauer, bereid te zijn, tijdelijk de
kwestie van de Duitse hereniging op het
tweede plan te houden om de kansen op
een ontwapeningsakkoord te verbeteren.
Dit betekent uiteraard niet, dat de kanse
van hereniging afziet, want zij blijft
hem voorwaarde voor een defintieve
ontwapeningsovereenkomst.
Adenauer wil echter voorkomen, dat de
Duitse kwestie een sta-in-de-weg vormt
voor beperkte overeenkomsten, als een
verbod op kernproeven en de produktie
atoomwapens.
i
