New York krijgt een
lazen wolkenkrabber
PUZZEL VAN DE WEEK
eH.orlocf&ó bij de tijd
Gij hebt veel goeds
...AA
lm a w
W 1
■ui m 1
i. a
w mm
In
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1959
En hier la dan
het laatste nieuws
het leven
een wolkenkrab
ber gebouwd, die ten aanzien van
de toepassing van glas in de
bouwnijverheid een geheel nieuw
tijdperk gaat inluiden. De
ze wolkenkrabber wordt nl.
helemaal uit glas opge-
trokken, en daar moet ge
niet min over denken. Het ge
bouw wordt 110 meter hoog
het gaat 28 verdiepingen tellen
en de buitenmuren worden
bekleed met 18.200 \ierkante
meter groengetint, warmte-ab-
sorberend glas, gevat in een alu
minium omlijsting. Alles is glas
wat de klok slaat. Het wordt toe
gepast niet alleen bij de bouw
van het skelet, maar ook bij de
stoffering en de versiering van
het interieur.
Om enkele voorbeelden te noe
men: de ruime vestibule heeft
een plafond van zwart glas,
waarin openingen zijn uitge
spaard voor de verlichting. In
plaats van de gebruikelijke ja
loezieën komen er fiberglasgor-
dijncn voor de ramen, die het
mogelijk maken naar buiten te
kijken en toch de zonnewarmte
te weren. De plafonds van de
kantoorruimten worden voorzien
van geluiddempende tegels van
fiberglas, bedekt met een decora
tieve, dunne laag plastic.
En verder is glas op grote
schaal gebruikt voor de isolatie
van wanden, voor pijpen, leiding-
kanalen en het dak in gesmol
ten, flexibele of hardboardvorm.
Deurknoppen en handgrepen zijn
eveneens van glas. De verplaats
bare afscheidingen tussen kan
toorruimten zijn van doorzichtig
melk- en matglas. Aan de buiten
muren wisselen de doorzichtige
en niet doorzichtige vlakken el
kaar om de twee meter af, van de
eerste tot de hoogste verdieping
toe. En om dit alles spreekt men
in New York van de „glazen wol
kenkrabber".
IffifbowcU^
Scholen in schuren
en woonhuizen
De regering van Cuba heeft een
grote aktie opgezet met het doel,
vijfduizend tijdelijke schoollokalen
te vinden. Aan de boeren is ge
vraagd. huizen, schuren en op
slagplaatsen af te staan aan de
plaatselijke onderwijscomité's.
i les gegeven wor-
scholen ge-
Zodra ergens tijdelijke ruimte
beschikbaar komt. zendt het mi
nisterie van onderwijs een onder
wijzer met de nodige outillage
om van het huis of de schuur
een bruikbaar leslokaal te maken.
Oosthoek
Verschenen is deel I van de be
kende Oosthoeks Encyclopedie, die
onder redactie staat van Jac. L.
Griep voor Nederland en prof. dr.
M. E. Dumont voor België. Het
loopt van A - Balm. Als alle vo-
Zegen u zelf
Zegen U zelf, door Okke Ja.-
gei. Uitgave J. H. Kok. N.V.
Kampen.
Van de persen van Kok in Kam
pen is weer een stuk verzameld
werk van ds Okke Jager gerold.
Ditmaal is het een bundel van tien
radiopreken, die door Nederlands
meest gelezen predikant in de ja
ren 19551958 voor radio-Bloe-
mendaal, de Wereldomroep en het
Convent van Kerken gehouden
Het is wat goedkoop om te zeg
gen dat het een goed boek is. om
dat het van de hand van Okke Ja
ger is. Want deze bundel radiopre
ken is niet de aandacht van heel
Nederland waard omdat Okke Ja
ger deze preken gehouden heeft,
maar omdat hier Woordverkondi-
ging plaats vindt. Op indringende
wijze wordt hier het hart van het
Evangelie èn het hart van deze
tijd geraakt. Het is immers niet
zo dat door al de woordspelingen
en stijlconstructies van Okke Ja
ger de prediking wordt verduis
terd. Integendeel, deze tien pre
ken brengen de volle, rijke bood
schap. De onmiskenbare invloed
van het dogmatische werk van
wijlen prof. dr. K, Schilder op
het werk van Okke Jager staat
daar trouwens wel borg voor. Het
is te hopen dat velen deze pre
kenbundel zullen lezen en vooral
herlezen. Moge dit boek daarbij
ook in handen van vele buiten
kerkelijken komen!
Kok verzorgde de uitgave zo
als gewoonlijk, dus goed. Wense
lijk is het alleen, dat deze uitge
ver de ..juich-recensics" maar aan
de pers overlaat en die niet zelf
op de binnenflap het boek alvast
meegeeft. Men gaat anders ge
makkelijk een verband tussen het
geestelijk succes van deze preken
en het zakelijk succes van de uit
gever leggen. Hetgeen niet de be
doeling van Kok zal zijn.
tüUMl,
Een jaar gespaard om wat
te kunnen kopen
„Geen tijd meer
En zo waren we dan deze
week weer in Delftnog toen de
nagalm van de Taptoe aller
taptoes tussen de huizen van de
Markt hing, en de tribunes,
laatste herinnering aan het
grootse militair-muzikale festijn
van dit jaar, door sterke mannen
snel en handig werden afgebro
ken, Als we er de tijd voor kon
den vinden, zouden we meer in
Delft zijn, want er valt daar
altijd iets te beleven. Delft, ver
telde ons de heet H. J. Voor
winde als goed voorlichtings
ambtenaar, is een stad, die sterk
de aandacht van de wereld gaat
trekken. Hij zei: Er worden
hier vele initiatieven genomen
en in alles wat we doen zit vaart.
We kunnen dit wel onderstre
pen, want majoor R. van Yperen
was nog druk doende met zijn
Taptoe en het „spook"-peloton
maakte nog sluipend ingewik
kelde figuren op zwevende
voeten of het volgende evene
ment, dat eveneens het buiten
land in groten getale naar Delft
trekt, kondigde zich aan. Ge hebt
daar vast al over gelezen en
over gehoord. De Oude Kunst
en Antiekbeurs staat op dit
ogenblik wel in het middelpunt
van het gesprek. Er komen
steeds meer bezoekers, zei een
van de exposanten verheugd.
En zo druk als het deze eerste
dagen al is geweest, was het in
geen van de voorgaande jaren.
Bijna een hele dag hebben we
in het museum Het Prinsenhof
vertoefd met, naar schatting, nog
tweeduizend belangstellenden, en
ons vergaapt aan al dat moois,
dat ligt uitgestald, open en bloot,
maar ook in zorgvuldig gesloten
vitrines. Als ge de beurs voor het
eerst bezoekt, moet ge aan de op
stelling en de indeling wel even
wennen. Zo op het eerste gezicht
maakt zij een ietwat rommelige
indruk. Ge ziet hoge kasten en
lange tafels, en ge weet feitelijk
niet goed waar ge zult beginnen.
Het is net als met een hele, gro
te doos, waarin allerlei kostbare en
minder kostbare snuisterijen zijn
opgeborgen: ge moet gaan selec
teren. opzij leggen wat voor u
niet interessant
ge
Een hele dag is nog te kort
om de oude kunst en het antiek,
die in Het Prinsenhof zijn bijeen
gebracht, goed te bezien en er
van te genieten. Ge kunt lang
staan voor een verzameling zeld
zaam zilverwerk, die ge zo wel
zoudt willen meenemen. Prach
tig zilverwerk is het, vervaardigd
door knappe vaklieden, naar ge
ziet, vakwerk, dat vandaag dc
dag niet meer wordt gemaakt.
,,Men gunt er zich geen tijd
meer voor", verzuchtte een an
tiquair, ,,en men heeft er geen
geld meer voor over. Het zijn er
nog maar enkelen, die bereid
zijn zich een hoop genoegens te
ontzeggen om een voorwerp, dat
zij mooi vinden, te kunnen ko
pen". Als ge de beurs bgzoekt
met het- doel er. iets te kopen,
moet ge niet vergeten een dikke
portemonnee mee te nemen. Want
echte kunst en antiek, dat het
certificaat van echtheid heeft,
zijn duur, zeer duur zelfs. En
daarom gaat er zoveel, dat we
terwille van de kunst, in ons
land zouden moeten houden, over
de grenzen.
Verzamelaars
Ge kunt zo af en toe nog wel
eens een echte verzamelaar op
de beurs ontmoeten,
alle zalen op
loopt op zoek
nood, dat hij beslist wil bezitten.
Maar ze worden zeldzaam, de
mensen, die hun huizen nog ver
fraaien met oude kunst en antiek.
Men moet er jong aan beginpen.
hebben wé gehoord. Alleen dan is
het nog mogelijk, dat je er zo
in leert opgaan, dat je je leven
lang verzamelaar blijft. Die éne
jongen zal wel een verzamelaar
blijven. Het was een jochie van
nog geen twaalf jaar. Op een
morgen vroeg stond hij in de ka
mer, waar de heer Jac. Schul-
man uit Amsterdam oude mun
ten en penningen ten verkoop
heeft neergelegd. In zijn hand
had hij zeven gulden vijftig, een
bedrag, dat hij met centen en
dubbeltjes bij elkaar had ge
spaard. Hij vertelde, dat hij
En
de koning te rijk toen hij
voor zijn spaarcenten enkele oude
munten kon aankopen.
KRUISWOORDRAADSEL
HORIZONTAAL: 1. erfelijke stand (Tndië). 6. Ital. Alpenmeer op
de Tiroolse grens, 11. aanwijzend voornaamw., 12. verkeerd, 14. vis,
lb. water in Friesl., 18. jongensnaam, 20. voedsel, 21. gem. in Zee
land, 22. hevig, erg. 23. landbouwwerktuig, 24. term bij het boksen
(afk), 26. rivier in Siberië, 27. stoomschip (afk), 28 steen, 30. Euro
peaan, 32. beet, 34. foei, 35, ontkenning (Eng.), 37 behoudens vergis
singen iafk. Lat.), 38 rijiksgrond (afk), 40. 3de zoon van Jacob en
Lea, 41. rijkaard, 42. spleet, 43. lidwoord, 44. uitroep, 45. tangens
(afk), 47. scheikundig element (afk), 49. duikereend. 51. vreemde
munt, 53. vogel, "56, spil van een wiel, 58. waterstand (afk), 59. bruto
(afk), 61. volgens andere (afk), 62. schaaldier, 64. aardappel, 65.
meervoud (afk Lat.), 66. deelteken op een klinker, 69. munt in China,
70. hoofddeksel, 72. achting, 73. hoofddeksel, 75. kleine drukletters,
76, een der zeven Griekse wijzen.
VERTICAAL: 2. in het jaar onzes Heeren afk. Lat.), 3. toestel tot
het geven van geluidsignalen. 4. voorzetsel, 5. hetzelfde, 7. slede, 8.
spreekgestoelte, 9. gewicht (afk), 10. merkteken in maten v. vloei
stof fen, 12. voornaamw.. 13 scheikundig element (afk,), 15. gem, in
Z.H., 17. arbeidseenheid, 18. kleverige zelfstandigheid, 19. deel van
het skelet, 20. zijtak Donau, 25. nevenschikkend voegwom-d, 26. voor
voegsel, 28. gelijkwaardig portie van een erfenis, 29. voorzetsel, 31.
elk, 32. uitroep, 33. uitmuntend, 34. slaapt men op, 36. familielid. 37.
Europeaan, 39 1ste boek van Mozes (afk). 44. lengtemaat (afk), 46.
gebod, 48. de naam van de haas in Reinaart de Vos. 50. schaaldier, 51.
voorzetsel, 52. afnemend getij, 54. vreemde munt, 55. verscheiden
heden, 57. muzieknoot, 58. zangstem. 60. familielid, 61. huid, 63. part,
67. muzieknoot, 63. academische titel (afk), 70. muzieknoot, 71. voor
naamw,, 73. rivier in Italië, 74. meisjesnaam.
on, 4. na, 5. dras, 6. meer, 7. Tr,
8. ba, 9. Ede. 10. term, 11. koets,
13. A.P., 15. el, 17, madat, 19.
vuist, 21. ram, 22. beton, 25. mei,
26. deler, 2$. Dalen, 29. een, 32.
rak, 33. Wamel, 35 Ier. 37. menie,
39. pan, 41. Lerna, 43. nagel, 45.
Herne, 46. kok, 47. mot. 49. me
lis. 50. lok. 51 top 53. Reval, 56.
Ems. 57. regel 58. Regen, 60. a-nt,
62. leder, 64. nep. 65. Arkcl, 67.
slaap, 68. ton, 70. eek, 72. okapi,
74. ter. 77. Raab, 79. papa, 80.
twee, 82. klam, 8. sta, 85. no,
86. al, 87. aar, 89. Sn, 90. do, 92.
Se, 93. ho.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór donder
dag a.s. op ons bureau verwacht.
Oplussingen mogen uitsluitend op
eer briefkaart worden geschre
ven. In de linkerbovenhoek ver
melden: „Puzzeioplossing" Ei zijn
drie prijzen: een van f 5,— en
twee van f 2,50.
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
HORIZONTAAL; 1. toorn. 5.
dom, 7. Tibet, 11. koon, 12 Aar,
14. eer. 16. adem, 18. oer, 20.
parel, 23. era. 24 er, 25. mud.
27. sar, 28. Dee. 30. md, 31. meier,
33. water, 34. si, 36. islam, 38.
salon, 39. pt, 40. el, 42. teken,
44. men. 45, ha, 46. krem, 48. Na
men, 50. Lent, 52. rob, 53. rigel,
54. dor, 55. Kent, 57. reëel, 59.
knap, 61. ma, 62. lev, 63. linea
66. en. 67, s.s., 68. Teg-a-l, 69. Se-
gre,, 71. To, 73. model, 75. pekel,
76. ar. 78. Nel, 79. pet, 81. nek,
82. ka, 83. aas, 85. Naj-wa. 87.
alp, 88 pats. 90. dop, 91. els, 93
haai, 94. banjo, 95. adé, 96.
VERTICAAL; 1. toer. 2. oor, 3.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllilllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Nog een week, dan is m'n vakantie voorbij en wordt deze hoek in
onze krant weer gevuld door jullieDeze paar regels zijn dan ook
alleen maar een herinnering aan onze start op de twaalfde september,
waarover jullie verleden week alles hebben kunnen lezen. Wie dus nog
niets heeft gestuurd, kan het alsnog doen, maar dan wel héél erg snel,
want liefst maandag, zeker uiterlijk dinsdagmorgen, moet ik het alle
maal hebben. Een onderwerp was niet opgegeven, dus de keus is vrij.
Mode speelt ook in uurwerkindustrie een belangrijke rol
In het Museum Rath te Ge-
nève is gisteren een belang
rijke tentoonstelling van hor
loges en sieraden begonnen.
De Zwitserse horloge-industrie
zal op deze tentoonstelling tot
27 september haar laatste
modellen tonen. Bekende Eu
ropese mannequins zullen tij
dens de tentoonstelling drie
keer per week shows geven
met kostbare horloges. Bij
wijze van onderzoek zullen in
een aparte uitstalling zeer ge
durfde ontwerpen voor horlo
ges, die volkomen zullen af
wijken van de vertrouwde
vormen, aan het oordeel
van het publiek worden on
derworpen. De tentoonstelling
zal een waarde vertegenwoor
digen van ongeveer acht mil
joen gulden.
Tijdmeter en sieraad
Steeds meer is de laatste ja
ren het element mode in de
vormgeving van horloges tot
uiting gekomen. Die grotere na
druk kan men voornamelijk toe
schrijven aan drie factoren: in
de eerste plaats oefent de mode
van de kleding een steeds bre
dere invloed uit. in de tweede
plaats is niet alleen voor de
vrouw het horloge naast ge
bruiksvoorwerp ook sieraad ge
worden, en ten derde zijn dooi
de vergevorderde techniek de
mogelijkheden van de ontwer
pers groter het horloge kan
kleiner en dunner gemaakt wór
den dan ooit.
De dokter en de verpleegster,
de automobilist, tijdopnemers bij
sporten, zwemmers en duikers
tot een diepte van vijftig me
ter laboranten en zelfs ruim
tevaartdeskundigen hebben thans
de beschikking over horloges,
die speciaal voor hen gemaakt
zijn. Dit brengt weer met zich
mee, dat juist deze mensen
graag een tweede horloge bezit
ten, waarop alleen maar te zien
is hoe laat het is. Zo'n tweede
horloge verlangen trouwens ve
len, die naast het zakelijke uur
werk voor dagelijks gebruik een
wat sierlijker horloge wensen
voor het uitgaan.
De horloge-industrie moet dus
terdege rekening houden met de
mode. In de eerste plaats moe
ten haar produkten altijd in
overeenstemming zijn met het
heersende smaakgevoel. Dan
moeten de horloges vooral
die voor de vrouw geschikt
zijn om bij de gangbare mode
van de kleding gedragen te wor
den. Zo hebben, de Zwitserse
horlogemakers eraan gedacht
dameshorloges te leveren met
Gedurfde modellen voor cocktc
horloges. Een rond horloge ge;
tussen bootvormige gouden stroh
en bij het rechtse horloge vpr
een rij edelstenen de garnerh
f
uurwerkjes van eerste kwali
teit. want hier geldt wel, dat de
horloge-industrie voor geen goud
haar eigen produkten zou wil
len achterstellen bij de schone
schijn. Diamanten worden ook
veelvuldig toegepast; zo is er
een wijzerplaat waarop twee
diamantjes in plaats van de
wijzers de tijd aangeven.
Resultaten van vèr-gaande fan
tasie vindt men in horlog^kas-
ten van onregelmatige vorm. in
de contrasterende vormen van
wijzerplaat en kast of ook wel
in de plaatsing van het horloge
naast het bandje.
Het (is natuurlijk zeer de
vraag of de ontwerpers van de
horloge-industrie ooit een soort
gelijk gezag zullen krijgen als
de Franse of Italiaanse mode
koningen. Eerder volgen zij de
laatsten als inspirerende voor
beelden. Bovendien zullen zij be
paald nret elk seizoen met een
nieuwe lijn uitkomen. De hoofd
lijn in elk horloge blijft ten
slotte de grootst mogelijke pre
cisie. Wij willen met ons hor
loge bij de tijd zijn dat moet
dus op twee manieren worden
opgevat.
Vele voorkeuren
Het Nederlandse publiek heeft
de Zwitserse ontwerpers alle
vrijheid gegeven. Enige tijd ge
leden is een opinie-onderzoek
gehouden waarbij gevraagd is
van welk metaal men zijn nieu
we horloge zou wensen en wat
voor vorm het zou moeten heb-
Er waren een paar duidelijke
voorkeuren, maar heel veel men
sen wilden toch weer iets an
ders of ze wisten het helemaal
nog niet. Doublé of goud was
wel de uitgesproken wens van
de vrouwelijke deelnemers. De
mannén gaven voor zichzelf
een iets minder duidelijke
voorkeur voor chroorr^-staal. Het
luxe-model was favoriet bij de
dames. De heren wensten meer
het sportmodel, maar ver
smaadden de luxe toch be
paald niet. Zij waren beslist
enthousiast voor het ronde hor
loge, terwijl de voorkeur van
de darries gelijk verdeeld was
over het ronde en rechthoekige.
Bijna iedereen wil het liefste
cijfers op de wijzerplaat zien,
maar de streepjes mogen er
ook zijn. De ontwerpers kun
nen dus alle kanten uit. Dat
zullen zij dan wel doen ook.
i dit dameshorloge.
bandjes van verschillende mode
kleuren, die gemakkelijk ver
wisseld kunnen worden. Het han
gende horloge wordt al naar ge
lang het accent van de mode
gedragen aan de revers of aan
de ceintuur. Voor een deel kan
daarnaast sprake zijn van een
mode* van het horloge zelf: een
eigen ontwikkeling van de vor
men. Wat dit laatste betreft
ziet men dus het uiteenlopende
gebruik als vakinstrument en
als sieraad, alsmede bijvoor
beeld het weer meer in zwang
konien van het zakhorloge bij
de heren.
Niet alleen schone schijn
In het horloge als sieraad
kunnen de ontwerpers zich uit
leven. Zij komen dan met ket
tingen, armbanden of zelfs rin
gen van platina, goud of zilver,
waarin horloges verwerkt zijn
(voor vader)
Nu hij, zeer oud, in 't stille huis gebleven,
de gang doorkruist zoals een kind dat doet.:
wat wankel en voorzichtig, voet voor voet
Zie ik voor mij de rijkdom van zijn leven.
Het orgel werd door psalmen voortgedreven.
En 's zonda<gs was de uittocht haast een stoet.
Want kind'ren waren ro-nd hem als een vloed,
terwijl Gods eer als wachtwoord werd gegeven.
Zo trok zijn hand ons steeds van jongsaf aan,
de weg op naar het wonder van het weten;
We kunnen slechts met Ohns>Éus verder gaan...
Van 't orgel blijft een kniezwei openstaan.
't Is door 't gejuich van vader's psalm versleten:
„Gij hebt veel goeds bij Uwen knecht gedaan!"
D. VAN BOXEL JR.
Oplossingen en correspondentie
aan de heer H. J. J. Slavckoorde,
Goudreinetstraat 125, Den Haag.
Diversen
Twee actualiteiten en twee opgaven uit de
oude doos ditmaal. De actualiteiten (nos. 1
en 4) hebben elk een kleine geschiedenis.
In no. 1 meende de zwartspeler, dat hij op
een bepaald moment de beste zet verzuimd
had. Hij had toen Txd6 willen spelen. Maar
de witspeler toonde onberispelijk aan, op
hoe fraaie wijze hij juist dan zou verliezen.
Die stelling nu is in diagram 1 vastgelegd.
Stelling 4 is afkomstig uit en gespeeld in
het Kandidatentoernooi voor dames, dat dit
jaar te Plovdiv (Bulgarije) werd gehouden.
Hier tastte de met zwart spelende dame
ijselijk mis en haar tegenstandster maakte
korte metten met haar. In plaats hiervan
had de zwartspeelster zich goed uit de moei
lijkheden kunnen redden.
De stellingen 2 en 3 horen in zekere zin
bij elkaar. In no. 2 vindt U het idee. Als U
dit eenmaal kent. zult U met no. 3 geen
moeite hebben. Kijkt U er gelijk eens
naar hoe zwart in no. 3 had kunnen
1. Uit een p
Salvio (1634!)
i
a
1 cs i
öa1
s b&0
a b e t g D
Wat gebeurde er na 1Kf7?
Hoe had zwart dan wèl moeten spelen?
c d e f g b
i zet maakt remise.
Oplossingen
a
A WiLÈM,
AH I 1 B
■3? •- ff
|pp ups, Jjp|| ppn
I B
m u
d
Wit aan zet wint op fraaie wijze. Hoe7 Na 1Ta2? maakt wit remise. Hoe?
Hieronder volgen de oplossingen der op
gaven, gepubliceerd in onze rubriek van
22 augustus jl.
1. N.N.-Nimzowitsch: 1. Thlf 2. Kxhl
exf2! met de dubbele pointe fxelD! en
Th8 mat.
2. MandIJoliner: 1Pg3f 2. hxe3
hxg3t 3, Kgl Pf2 4, Txf2 en nu Thltü
5. Kxhl gxf2 en wint!
3. RichterN.N. Nu kent U het kunstje na
tuurlijk al: 1Thlt 2. Kxhl gxf2.
Maar nu komt de verrassing: 3. Tf5ü
Kxf5 4. g4t! Kxg4 5. Kg2! en wit wint!!
4. Studie van Moravec. Nóch^jnet 1. b7 nóch
met Tb7 kan wit iets bereiken wegens
1Kc6! Dus zal men het, geleerd door
de voorafgaande voorbeelden, met 1. Td8t
proberen. Er volgt 1Kxd8 2. b7 en
nu zal men menen dat wit als gevolg van
2Tb4! 3. Kxb4 c5f niet meer dan
remise zal kunnen bereiken. Maar nu
komt 4. Kb5!l Kc7 5. Ka6! Kb8 (anders
Ka7) 6. Kb6! c4 7. a4 c3 8. a5 c2 9. a6 clD
10. a7 mat en wit heeft op het nippertje
toch nog gewonnen!
Correspondentie: H.A.M. te Voorbrug. Wat
zoudt U zeggen van 1. Te8! Pe6 2. TxfSt
Pxf8 3. Pg7 mat?
