lïieuiue GTuurant Amerika steunt nieuwe Algeri j e - politiek Van Geelkerken en Haase in vrijheid Betere betrekkingen Frankrijk-Y.S. Nieuwe infiltraties en relletjes in India Hoogspanning bij Westduitse en Amerikaanse inlichtingendienst Regeringscrisis in België werd gisteren voorkomen Montero geeft het niet op Laos vraagt om V.N.-troepen VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- e Advertentie-afdeling Tel 31441 ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter. Familieberichten f0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936. Veertigste jaargang no. 11658 Directie: F. DXEMER Hoofdredacteur: Dr. E CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stoatvasticft is gijeMeven myn bert ia tcgfjenspttt" Van rederijkers en kannekijkers Zie pagina 3 Oude wapenbroeders vonden elkaar ZONDAGSBLAD TN ONS ZONDAGSBLAD wordt -*- morgen een reportage gewijd aan het Zeeuwse stadje Veere, dat strijdt om het behoud van een deel van zijn schilderachtigheid en aan twee gebroeders, die met recht de exploitanten van de drijvende tou ringcars van Europa genoemd kun nen worden. en weer de 0 Op Blad Zij wordt o.m. aange toond, hoe graag kinderen behulp zaam zijn als het hun maar op de juiste wijze wordt getoond. In het „Cultureel Venster" is o.a. een interview met de compo nist Jan Felderhof opgenomen, naar aanleiding van de opdracht die de NCRV hem gaf om een ope ra te schrijven. Schacht vertoeft in Djakarta j Dr. Hjalmar Schacht, goochelaar van Hitier ns de financiële gisteren te Dja karta aangekomen en zal twee dagen lang de niet-officiële eregast zijn van de In donesische regering. Hij zeide, dat het van de Indonesiërs afhangt of er finan ciële vraagstukken zullen worden be sproken. Het Indonesische leger heeft een hon- der tal artsen, juristen en 150 technici voor eerste oefening gemobiliseerd. I De hoofdredacteur van het socialisti sche blad Pedoman te Djakarta is door de garnizoenscommandant ontboden voor een ernstige waarschuwing, omdat hij in een hoofdartikel had geschreven over de invloed van de geldbesnoeiing op de sa larissen. Het communistische blad Sin Po is voor onbepaalde tijd verboden, omdat het op de voorpagiha gemeld had, dat I duizenden arbeiders tengevolge van de zouden worden ontslagen. jVTA HET GESPREK, dat president Eisenhower gisteren met president De Gaulle op het kasteel Rambouillet heeft gehad, is een verbetering van de Frans-Amerikaanse betrekkingen te verwachten. Weliswaar zijn alle meningsverschillen tussen de twee landen niet uit de weg geruimd, maar Eisenhower kan toch tevreden zijn over het gesprek met de Franse president. Over de Berlijnse kwestie bestond volledige overeenstemming en verder waren beide presidenten van mening, dat een topconferentie alleen maar zin heeft, wanneer er redelijke kansen op een positief resultaat zijn. Ook De Gaulle kan tevreden zijn over het gesprek op het 600 jaar oude kas teel. Want Eisenhower schijnt De Gaulle steun te hebben beloofd voor zijn Al gerijnse politiek, die geheel anders zal worden aangepakt. Voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 15 september vergadert, zal de Franse President een belangrijke verklaring over Algerije afleggen. In het officiële communiqué, dat de twee staatslieden na hun gesprek heb ben uitgegeven, wordt echter niet ge- iproken over de wens van De Gaulle medezeggenschap te hebben over de Amerikaanse kernwapens op Frans grondgebied. Evenmin is er enige aan wijzing, dat Eisenhower heeft beloofd rer met Frankrijk samen te werken ie ontwikkeling van kernwapens. Aangenomen wordt verder, dat Eisen hower tegenover De Gaulle er de na- op heeft gelegd, dat alle leden de N.A.V.O. gelijke rechten hebben. Heit Franse plan voor een politiek d-i- rium in de N.A.V.O. moet geen gunstig onthaal hebben gevonden bij de Amerikaanse President. In het communiqué wordt alleen iets ;zegd over het nuttig functioneren van de N.A.V.O. er het gesprek zelf vermeldt het communiqué tenslotte': „De besprekingen n de vroegere wapenbroeders uit de Tweede Wereldoorlog zijn gehouden in een zeer vriendschappelijke en har telijke sfeer, die de betrekkingen tus- Frankrijk en Amerika traditioneel gekarakteriseerd" hebben." De New York Times weet te melden, dat De Gaulle door middel van een geko- wetgevende vergadering voor Alge- /CALCUTTA, ^-4 havenDlaai de belangrijkste havenplaatsen van het reeds door moeilijkheden geteisterde India, verkeert in rep en roer. De door communisten de laatste dagen georganiseerde relletjes te gen de regering, bereikten gisteren een hoogtepunt. De menigte ageert tegen de voedselpolitiek van de regering. Tijdens de onlusten van gisteren geraakte een politieman tussen een woedende massa van duizend Indiërs. De man werd de keel afgesneden. De demonstraties begonnen maandag. Reeds toen vielen verscheidene doden on der de oproerige elementen. Thans is het leger te hulp geroepen om een op stand in Howrah, voorstad van Calcutta, neer te slaan. De menigten beschikken zelfs over bommen waarmee zij de po litie aanvallen. De politie maakte ge bruik van vuurwapenen. Ongeveer tien personen werden gedood. Velen liepen ernstige verwondingen op, waaronder 25 politie-agenten. Aan de grens De toenemende spanning in de grote steden heeft de aandacht van de Indi sche regering niet afgeleid van de Chi nese dreigingen. Gisteren werden nieuwe infiltraties aan de noordoostelijke gren zen van India gemeld. In het Tsjang Thang-gebied, dat ge deeltelijk Indisch is, hebben Chinese communisten een vliegveld aangelegd. In Tsjoesoel, ongeveer 240 km daarvandaan, hebben de Chinezen een netwerk van we gen voltooid. Voorts werden Chinese mi litaire invallen gemeld in drie streken fvan Ladak. eerr onherbergzaam gebied in Kashmir. De infiltraties werden geleid vanuit de door de Chinezen gevestigde inilitaire bases aan de noordoostelijke .grenzen van India. De Chinezen maken op grond van oude kaarten aanspraak op deze gebieden. Premier Nehroe heeft gisteren in het parlement medegedeeld, dat Krisjna Me; •non, minister van defensie, deze maand China wijst Indiaas protest van de hand Communistisch China heeft het India? protest dat vorige week na incidenten aa de noordoostelijke grens van India w£ ingediend, van de hand gewezen. Premier Nehroe, die dit in het parlement mee deelde, zei dat de Chinezen in een nota hadden verklaard dat zij geen agressie jegens Indiaas gebied hadden gepleegd. Twee arbeiders werden gedood en ernstig gewond toen een bunker een fabriek voor explosieven gisteren In Neurenberg ontplofte. De bunker werd 'door een, chemische wasfabriek ge bruikt voor het mengen van grond- ui partij getrokken voc huldigden rood-China gen India en stelden va: de zijde van de aa r India. Zij be- ran agressie te- t, dat Indonesië igevallene moet rije en een uitvoerend orgaan, een einde wil maken aan de Algerijnse oorlog. Amerikaanse functionarissen zouden al van de plannen van De Gaulle op de hoogte zjjn gesteld. De Gaulle heeft dit plan uitgewerkt op zijn reis naar Algerije en men neemt aar dat hij het uiteengezet heeft aan Eisen hower, aldus het blad. De Gaulle zou bereid zijn ovei de toekomst van Algerije te onderhande len met een uitvoerend orgaan, voortge komen uit de gekozen wetgevende ver gadering. De Gaulles plan zou het recht op zelf beschikking van het Algerijnse volk, dat wellicht uiteindelijk onafhankelijk zou worden, bevatten. In tegenstelling tot de inhoud der voor gaande plannen voor Algerije, wordt er in het jongste niet vastgehouden aan een wapenstilstand als een noodzakelijke voorwaarde voor het houden van verkie zingen. Evenmin eist het besprekingen met de leiders van het Nationale Bevrij dingsfront. Natuurlijk zouden de Fransen een wapenstilstand toejuichen, maar zo dit niet gebeurt, zal het plan toch worden uitgevoerd, aldus de New York Times. Naar Schotland Na gisteravond nog met vooraan staande Fransen gedineerd te hebben, is president Eisenhower vanmorgen per hefschroefvliegtuig van het kas teel Rambouillet naar het Parijse vliegveld Le Bourget vertrokken. Óm negen uur startte de Boeing 707 van de President naar het Schotse vlieg veld Prestwick. Eisenhower zal enige tijd op het kasteel Culzean logeren. Het Schotse volk heeft de President enige appartementen van dit kasteel geschonken uit dankbaarheid voor zijn werk in de Tweede Wereldoorlog. Eisenhower bracht gisteren onverwacht een bezoek aan de NAVO. Men ziet hem hier in gezelschap van de Nederlandse minister van buitenlandse za ken, mr. Luns (midden), en de secretaris-generaal van de NAVO, de Belg Paul Henri Spaak. Een Fransman houdt wakend oogje in 't zeil Na veertien jaar gevangenisstraf De belangstelling van onze Koninklijke familie voor elk hippisch gebeuren is zoals be kend groot. Daarom viel het niet te verwonderen dat gistermid dag H.K.H. prinses Irene, ver gezeld van haar grootmoeder, H.K.H. prinses Armgard, een be zoek bracht aan het twaalfde in ternationale concours hippique- De Koninklijke gasten sloegen o.a. de strijd om de Europese springtitel voor amazones gade. Op de foto ziet u prinses Irene en haar grootmoeder op de tribune. Volgend jaar mens in de ruimte? De Amerikaanse raketspecialist Wem- her von Braun, heeft gisteren in Stutt gart verklaard dat de V.S. van plan zijn het volgend jaar een poging te doen mens de ruimte in te schieten. Het gaat hier om het lanceren van bemande Redstoneraket over een afstand van circa 296 km. Nadat de ruimtevaarder zes minuten in de ruimte heeft doorgebracht, zal hij in de dampkring terugkeren. Hij zal in geval van nood de cabine kunnen ver laten en met een parachute naar de aarde kunnen terugkeren Op een massale huwelijksplechtigheid lii het stadhuis van Taipeh, de hoofd stad van Formosa, zijn gisteren 250 na tionalistische militairen in het huwelijk getreden. Deze plechtigheid was een onderdeel van de dag der strijdkrachten. De oud-plaatsvervangend leider van de N.S.B. en leider van de Jeugdstorm, C. van Geelkerken, is inmiddels in vrijheid gesteld. Hij woont thans met zijn echtgenote in zijn landhuis in Lunteren. Van Geel kerken, die in 1931, samen met ir. A. A. Mussert de nationaal-socialis- tische beweging heeft opgericht, was indertijd tot levenslang veroordeeld. Hij heeft veertien jaar in gevangen schap hoofdzakelijk in de strafgevan genis in Breda doorgebracht. Enkele jaren geleden was zijn straf in een tij delijke van twintig jaar omgezet, wat het mogelijk maakte, dat hij na twee derden van zijn straftijd te hebben uitgezeten, ir vrijheid werd gesteld-. Daar Van Geel kerken zich in gevangenschap correct heeft gedragen, inmiddels 68 jaar is ge-' worden en hij reclassabel moet worden geacht, is hij nu vrijgelaten. Ook de voormalige officier van de beruchte Sicherheitsdjenst, Georg Haase, die eveneens In Breda was op gesloten, nadat de hem opgelegde doodstraf in levenslang was veran derd, is naar zijn woning terugge keerd. Hij verblijft thans in zijn gezin in Rös rath bij Keulen. De straf van de 48-jarige staat August de Schrijver, vai Christelijke Volkspartij, is gisteravond benoemd tot minister voor de Kongo. Hij volgt de woensdag afgetreden minister Van Hemelrijck op. Premier Eysken heeft verklaard, dat „de regering op on dubbelzinnige wijze trouw blijft aan d inhoud van de Koninklijke hoodschap e: de regeringsverklaring van 13 januari' Hjj bracht Hemelrijck hulde voor zij: werk. De Schrijver zei, dat hij spoedig de Kongo zal gaan. Hy is al vele malen minister geweest en is de stichter de C.V.P. Als minister van staat leid de hjj de werkgroep die de Belgische Kongo en Roeanda-Oeroendi heeft be zocht. Met deze benoeming is een uiteenvallen van de Belgische regering voorkomen. In de Kongolese hoofdstad Leopoldstad heeft het nieuws echter een gevoel onbehagen' gewekt. Van Hemelrijck zelf verklaarde, dat de regering treuzelde dat verscheidene beslissingen zonder hem 'aren genomen. Hij kon dit „verkeerde .1 gevaarlijke beleid" niet langer dekken. Van Hemelrijck zou hebben aangedron gen op instelling van een grondwctgcvi de vergadering en een voorlopige gere- ring na de provinciale verkiezingen, die maart in de Kongo zullen worden ge houden. Anderen in de regering meen den echter, dat men de te kiezen provin ciale raden het gehele provinciale be stuur zou kunnen geven, doch met de EEN alarmerend bericht bereikte gisteren de Westduitse en Ame rikaanse inlichtingendiensten, dat tot gevolg had, dat deze instanties onmiddellijk op hoogspanning be gonnen te draaien. Boven de enorme straaljagerbasis van de Amerikaanse luchtmacht bij Trier, waren vijf in burger geklede Russische spionnen gesignaleerd. Zij zouden per para chute uit een hoog overvliegend toe stel zijn gesprongen. De Westduitse politie had er een in de kraag gegrepen. De man sprak ge broken Duits en bekende een Sowjet- spion te zijn ,die de opdracht had troe penverplaatsingen na te gaan. Met hem zouden nog vier andere spionnen gedroot zijn. Het bericht lekte snel uit. De rege ringsbureaus in Bonn konden de ver zoeken om inlichtingen niet meer aan. Maar Russische spion was een landloper Uit geheel Europa, tot uit Rome en Pa rijs, werd door persbureaus en dagbla den opgebeld om een bevestiging van het bericht te krijgen. Veel commentaar werd echter niet gegeven. Alleen het ministerie van bin nenlandse zaken van Rhein-Palz deelde mede, dat vaststond dat de arrestant een Sowjel-onderdaan was. De politie hulde zich in zwijgen. „Top-secret", wis ten zij de journalisten alleen te vertel len. Maar alle agenten in de omgeving kregen order, onmiddellijk aan het speur werk naar de vier andere spionnen deel dedjging van West-Europa, gaf geen commentaar. De basis ligt in het gebied van Prüm, waar nog verscheidene an dere Amerikaanse en Westduitse mili taire eenheden zijn gelegerd. Vreemd Toen Iwan, zoais de opgepikte spion zich noemde, aan een uiterst scherp ver hoor werd onderworpen, begonnen de inlichtingendiensten te twijfelen. Iwan verklaarde luitenant te zijn bij de NKVD, de Russische geheime dienst. Toen de politie hem vroeg of hij dan niet wist, dat die naam reeds lang ge leden was veranderd in MVD, zat Iwan wel vreemd te kijken. Hij viel door de mand. Zijn naam was niet Russisch, maar volkomen Duits. Wilhelm van Itter, 32 jaar, bleek eer, berucht zwendelaar te zijn met veroor delingen wegens landloperij en diefstal Het verhaal over de vijf Russische pa rachutisten had hij ma toen de politie hem gisteren op zijn zwerftochten aanhield. De Schrijver volgt Van Hemelrijck op S. J. van den Bergh terug naar Unilever De heer S. J. van den Bergh, die vorige maand om particuliere redenen ontslag nam als minister van defensie, zal terug keren naar het Unilever-concern. Aan een buitengewone vergadering van aan deelhouders zal worden voorgesteld de heer Van den Bergh opnieuw te benoe- len tot lid van de raden van bestuur an de N.V. Unilever en de Unilever Ltd. Prinses Beatrix bezocht Coty Bij aankomst in Le Havre is de Rot- rdam, aan boord waarvan zich prinses eatnx bevindt, donderdag onthaald op ai concert van scheepssirenes van vrii- el alle schepen die in de haven lagen. Prinses Beatrix maaktelater kemv; et een tiental autoriteiten onder dl" burgemeester Robert Monguillon van Le vre en sous-prefect Grollemund. Daai- bezocht. zij de nieuwe wijken van de d en werd zij ontvangen door ev president Coty, die in een flatgebouw i] de haven woont. Zij werd onderweg door talrijke men- in, die haar herkenden, toegejuicht. Na- at zij weer aan boord van de Rotter am was gegaan, ontvang de Prinses an honderdtal genodigden, die met een speciale trein uit Parijs waren gekomer (Advertentie) VAST TAPIJT maakt uw kan gezelliger DEVENTER BOUCLÉ VERZET BOUCLÉ RAVENTA CURLUX TRETFORD TAPIJT (120 cm bved) Nieuwe kleuren Prima kwaliteiten Gratis prijsopgaaf BULTHUIS BOTERMARKT 23 promis voorgesteld, doch dit ging voor Van Hemelrijck kennelijk niet ver ge noeg. Deze meningsverschillen staan los van de politieke overtuigingen in de christelijk-liberale coalitie. Van Hemel rijck is, evenals zijn voornaamste tegen stander minister Wigny, lid van de CVP. geleden als opperbevelhebber van het Argentijnse leger was ont slagen, heeft vandaag in een leger- school in Buenos Aires een hoofd kwartier ingericht en de toegangen met vrachtauto's en bussen gebarri cadeerd. De generaal, die een krachtige tegen stander van het perónisme is. verklaarde besloten te hebben weer als opperbevel hebber op te treden ter verdediging van het grondwettige gezag en tot herstel van de discipline in het leger. Er zijn tanks van de rand van Buenos Adres naar de stad zelf overgebracht De minister van economische zaken. Alsogaray, eiste na een spoedzitting het kabinet de overgave van de generaal, maar blijkbaar zonder succes. Het garnizoen van Cordoba, dat in het verleden reeds een belangrijke rol bij de opstand tegen Perón heeft gespeeld, gaf een waarschuwing uit, dat elk ge bruik van geweld tegen Montero het land „in een toestand zal storten welke onmogelijk kan worden Grote gedeelten van de Argentijnse strijdkrachten hebben meegedeeld, dat ril alleen bevelen aanvaarden van Mon tero. Deze heeft gisteren een onderhoud met president Frondizi gehad. Officiële steun voor het garnizoen van Cordoba, dat in juni jl. nog de muiterij tegen nationalistische offioieren leidde, kwam later van het garnizoen in Bahia Blanca op één na de grootste stad in de provincie Buenos Aires en van drie divisies en de bevelhebbers van het ?sde militaire gebied. De regering waarschuwde de officieren dat zij het land in een chaotische toe- tand brachten door hun weigering om bevelen van de nieuwe opperbevelheb ber, generaal Castineiras, te gehoorza- Deze laatste werd, na enig uitstel als gevo-lg van de moeilijkheden, be ëdigd De Argentijnse Kamer v. Afgevaar digden veroordeelde gisteravond met 80 tegen 31 stemmen het „ongedisciplineer de" optreden van generaal Montero bij de strijdkrachten. Haase was ook in een tijdelijke gewijzigd, wat zijn vrijlating thans mogelijk maak te. Nog niet zo lang geleden heeft een Nederlander voor hem gratie gevraagd, omdat zijn zoontje een Nederlands kind uit zee had gered. Uiteraard is deze kwestie hoewel men in Duitsland meent dat het wel zo is bij de overwe gingen om Haase vrij te laten, niet ter sprake geweest. Produktschap wil meer tarwe in het brood Het produktschap voor granen, zaden en peulvruchten wil, om de zeer hoge oogst aan tarwe te kunnen wegwerken, de verplichte bijmenging van tarwe in het brood verhogen tot 38 pet. Thans wordt 35 pet. bijgemengd. Op 13 decem ber a.s. zou de nieuwe regeling van kracht moeten worden. De meerderheid van het bestuur van het produktschap heeft de voorstellen goedgekeurd onder voorwaarde, dat zij slechts voor een jaar zullen geiden. De broodprijs mag door deze maatregel niet worden verhoogd, stelden enkele leden in de gisteren gehouden vergade ring. De uit het buitenland ingevoerde tarwe, die thans in het brood wordt ver werkt,- kost echter 18 gulden per ton, terwiji de inlandse tarwe een prijs maakt van 31 gulden per ton. Laos heeft de Verenigde Naties ver zocht met spoed strijdkrachten te sturen met het oog op „de uitgesproken agres sie door communistisch Noord-Vietnam". Dit is vandaag door prins Khammao, de Laotische ambassadeur in Londen, ver- In de verklaring wordt gezegd dat Noordvietnamese troepen Laos aanvallen gebruikmaking van artillerie op Vietnamees gebied. Gewaagd wordt van aanvallen op Muong Het en Xieng Kho. Het Laotische leger heeft gisteren pa rachutisten neergelaten boven het door de opdringende communistische troepen bedreigde berggebied ten noorden van Sam Neua. Aan ambtenaren, onderwij zers en andere betrouwbare burgers uit de stad zijn machinepistolen en munitie uitgereikt. Brigade-generaal Amkha Soukhaving, die het bevel voert in dit gebied, heeft thans officieel toegegeven dat de aan vallers Sam Neua tot op 27 kilometer zijn genaderd. De hoofdmacht van de communistische Pathet Lao bevindt zich met Noord Vietnamese troepen, in het met bossen bedekte berggebied ten noorden van Sam Neua. Deze concen traties zijn 40 kilometer van de stad vandaan. Zij maken zich gereed voor de aanval igen de stad, waar zich het hoofdkwar- er van het Laotisohe leger bevindt. De vice-opperbevelhebber van de re geringstroepen heeft verklaard, dat hij slechts een bataljon infanterie, totaal )0 man, tegen de rebellen kan inzetten. De beslissende aanval wordt over een ag of tien verwacht. Op de grens van Winterswijk en Aal- in en het Duitse Booholt heeft gister middag een bosbrand gewoed. Ondanks gezamenlijk optreden van de brandweren uit deze drie gemeenten kon niet worden voorkomen dat ongeveer 1500 m2 bos houtopsla-g in vlammen opgingen. De brand is ontstaan doordat een landbouwer tophout van gekapte dennen het verbranden was en het vuur in bedwang kon houden. Aanhoudend droog De Bilt verwacht tot zater dagavond: Droog weer met weinig bewolking en weinig veran dering in temperatuur. Ma tige, overdag af en toe vrij krachtige oostelijke wind. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZATERDAG 5 SEPTEMBER Zon op 5.56 uur, onder 19.21 uur; maan op 8.48 uur, onder 20.20 uur. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1