HET HEILIGE LAND:
r
Onrust onder arbeiders in
de timmerfabrieken
Prof. J. B. Kors verliet
N.R.U. en N.T.S.
Rusland traint nog geen
ruimtevaarders
maast richts
Weer luchtvaartoverleg
met de Ver. Staten?
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1939
door T. KNECHT
JORDANIË EN ISRAËL dingen tegenwoordig beide naar de
belangstelling van het steeds toenemend toeristenpubliek,
met slagzinnen als: Bezoek het heilige land", Zie het land
van de BijbelDe Jordaniërs hebben daarbij met het oude
Jeruzalem en Bethlehem wel de beste troeven in handen. In
het gebied ten Westen van de J or daan, dat in 1950 met Trans-
jordanië werd samengevoegd tot wat nu officieel heet het
Hasjemitische koninkrijk van Jordanië, vinden we wel de
meeste plaatsen terug, die herinneringen ^oproepen aan de
heilsgeschiedenis, zoals die in Oude en Nieuwe Testament lol
ons komt. Laten we samen, alvorens met hedendaagse Jor
daanse christenen kennis te maken, even in vogelvlucht iets
bekijken van dit zo bij uitstek historische landschap.
INTERNATIONAAL PROTESTANTS-
CHRISTELIJK CENTRUM OP DE
PLAATS VAN GETHSEMANE?
Gedachten vermenigvuldigen zich
Wij doen dat het best vanaf de Olijf
berg. Het is geen hoge berg met zijn 800
meter boven de zeespiegel, en het is ook
geen blij of schoon landschap, dat zich
hier aan het oog ontrolt: het bergland
van Juda is als een erbarmelijk kale
steenwoestijn; slechts hier en daar zo
op de berg wat opgefleurd door het
groen van bomen.
Toch is er veel te zien, vooral voor
hem, die zijn Bijbel kent en die over enige
verbeeldingskracht beschikt. Het wijde
blikveld laat ons tot ver in het Overjor-
daanse de bergen van Moab zien, en
daar, meer naar het zuiden, ligt glazig
helder onder het felle zonlicht de Dode
Zee. Daar lagen eens Sodom en Gomorrha,
om hun zonden met vuur en zwavel ver
nietigd om nooit meer te worden her
bouwd. Ook niet in onze dagen. Op de
plek, waar eens Sodom was, bevindt zich
nu een grote potas-fabriek, maar de ar
beiders, die er werken wonen allen in
Beër-Sheba, zeventig kilomeer er van-
De oude stad
Aan de westkant zien we neer op
Jeruzalem, de oude stad, zwaar ommuurd,
gelegen op een rotsplateau. Verder naar
het westen en lager strekt zich de nieuwe
stad uit, die in Joodse handen is. Een
klein gedeelte echter, in het noord-westen,
ligt op Jordaans gebied.
Het eerste wat onze aandacht trekt,
wanneer we naar dat onontwarbare dool
hof van straatjes en overwelfde bazars
zien, dat de oude stad vormt, is de Omar
moskee. Haar grote koepel rijst op van
uit het midden van een kolosaal plein.
Zij staat in geen verhouding tot het ge
wriemel van straatjes, steegjes en plein
tjes eromheen. Deze moskee, ook rots
koepel genoemd, zou precies op de plaats
staan, waar Abraham eens Isaak offerde.
Vol historie
Hier aan de overkant van de Kidron,
heeft ook eens de tempel gestaan, die
koning Salomo met zoveel toewijding
bouwde. Hier op de helling van de Olijf
berg is David gegaan met een handjevol
getrouwen, toen hij moest vluchten voor
Absalóm. Hier trokken ook later de bal
lingen van het huis Juda naar het verre
Babel. En toen zij onder Cyrus terug
keerden werd aan de overkant de tem
pel weer opgebouwd, een eenvoudig
bouwwerk weliswaar, maar ten tijde van
Herodes weer in zijn oude roem her
steld, zodat de jongeren Jezus er vol be
wondering op konden wijzen.
Maar veertig jaar later is de
weer verwoest. En nu is
hoorzaam gegaan naar de stad die Hem
zo ukruisigen, terwijl de menigte jubel
de. Deze Olijfberg is Hij de volgende dag
nadat Hij de tempel had gezuiverd van
handelaren en woekeraars, weer op ge
gaan, om in Bethanië, in het huis van
Maria en Martha, gezalfd te worden.
Te veel kerken
Onze blik dwaalt af naar de voet van
de berg. Er zijn te veel kerken hier. Hoe
graag hadd enwe de plaats, waar Hij de
kelk, die de Vader Hem te drinken gaf,
aannam, ongerept willen zien. Toch staan
hier de gebouwen niet zo hinderlijk de
gewenste wijding en stilte in de weg als
in de stad.
De Via Dolorosa, de lijdensweg, doet er
nog het meest zuiver aan. Maar de plaat
sen waar Jezus werd veroordeeld en leed,
en die, waar Hij naar sommigen zeggen
ook werd begraven, ze zullen Hem eerder
nog doen lijden dan Hem verheerlijkei
getuigen die zij zijn van een al te con
mercieel, al te verdeeld, al te nominaal
christendom. Gelukkig is Zijn Geest, die
hier werd uitgestort na Zijn hemelvaart
op deze zelfde berg, er garant voor,
het heil niet aan plaats of tijd gebonden is.
Graf in de hof
Het zal velen bekend zijn, dat naa:
plaats binnen de huidige stadsmuren, die
door rooms-katholieken en orthodoxen
voor de grafheuvel wordt gehouden, in
de vorige eeuw een rotsgraf is uitgegra
ven in het nieuwe stadsdeel, dat vele pro
testantse onderzoekers met grote waar
schijnlijkheid voor 't graf in de hof van
Arimathea houden. De hof is vanaf de berg
niet zichtbaar, maar wel de St. Georgi:
kerk van de Arabische Episcopalen, die
niet ver daarvan ligt. Op geringe afstand
ook van de muur, die het Arabische
het Israëlische Jerusalem scheidt. Twèe
werelden
Straks zullen we kennis maken met de
bisschop eerste onder de Arabieren in
dit land die ginds vlak bij zijn hoofd
kerk woont, èn met de bewaarder van
de hof.
Maar eerst laten we nog even onze
blik wijden over de stad om hem te laten
rusten op de Omar-moskee. Daar bevindt
zich een troon, waarop eenmaal Moham
med als rechter der wereld tronen zal,
daar werd hij ook ten hemel opgenomen,
zo geloven het zijn volgelingen.
Omar-moskee
Dan, westelijker, zien we de koepels
van de kerk van het Heilige Graf, waar
is-katholieken, Grieks- en Armeens-
jaar al geen Joodse tempel meer.; Een
heidense heeft er een tijd lang gestaan,
toen een christelijke kerk, en nu al twaalf-
eneenhalve eeuw de rotskoepel een
moskee.
Wanneer zal in vervulling gaan waar
op de orthodoxe Joden aan de overkant
rotsvast vertrouwen? Wanneer zal hier
opnieuw de tempel verrijzen?
Andere beelden
Laten we over deze vraag niet verder
peinzen. Van hoeveel belang ze ook zijn,
de christen weet, dat nog andere beel
den van groter gewicht zich op deze
plaatsen doen oproepen. Want onder al
de pelgrims, die van de andere zijde der
Jordaan over de Olijfberg naar Jeruza
lem trokken, was ook Jezus Cchristus.
Daar in de verte bij Jericho zei hij
tegen de tollenaar Zacheüs: „Kom naar
beneden, want ik moet heden in uw
huis zijn."
Daar riep ook de blinde Bartimeus om
Jezus. En hier boven op de berg liet Hij
zich uit Bethpage het ezelsveulen halen
waaróp Hij de berg afreed. Hier ook
weende hij over de stad en zei: „Als gi
toeh maar wildet erkennen wat tot uv
vrede dient.". En ofschoon Hij wist, dat
Hij de dood tegemoet ging, is Hij ge-
De Via Dolorosa, de lijdensweg in
Jeruzalem, doet nog het meest
zuiver aan. Vele andere plaatsen,
waar Jezus eenmaal ging, getuigen
van een al te commercieel, al te
verdeeld, al te nominaal chrlsten-
reliquien
orthodoxen hun altaren
hebben, hun riten houde
rondleiden. Maar daar vlakbij, even
ten Zuiden van die koepels, zien we ook
een forse vierkante toren ten hemel
rijzen, die op het eerste gezicht echt
protestants, echt Europees ook aandoet.
We hebben goed geraden: het
Lutherse Verlosser-kerk, die we zeker
nog zullen bezoeken om er te spreken
met de proost.
Een teken
Naar het Noorden zien wij nog
maal naar de berg Geopus. Daar verrij
zen in de enclave van Israëlisch gebied
de gebouwen van de Israëlische universi
teit, eens de trots van de nieuwe Joodse
pioniers-intelligentia, nu onbruikbaar
door hun ligging. Toch is deze universi
teit een teken, een teken van de droeve
verscheurdheid van dit land, dat eens
Palestina heette: een teken
deropstanding na tweeduizend jaar van
het volk, dat Jezus kruisigde, dat de
zwaarste weg ging van alle volken, maar
dat nochtans op een wijze, die alle ver
stand te boven gaat, door God niet werd
verlaten.
Verlaten we nu de Olijfberg om ons te
begeven naar de hof van Jozef. Alles in
de fraaie tuin ademt rust. Zo nu en dan
betreedt een groep bezoekers de om
muurde hof om er door de bewaarder,
de heer Matar, te worden rondgeleid.
Overdragen
Wat nu Jordanië betreft: er bevinden
zich nog altijd veel meer Amerikaanse,
Engelse, Franse en Duitse zendelingen
en onderwijzers dan b.v. in Syrië, of
schoon tijdens de Suez-crisis ook hier
menige Engelsman vertrokken is; zo b.v
de doktoren van het evangelisch zieken
huis te Salt in het over-Jordaanse, die
door Egyptenaren werden vervangen. En
waarschijnlijk is dit het beste.
Zeker is het goed, dat, indien buiten
landse krachten hun werk maar even
kunnen overdragen aan geschikte bin
nenlandse, dat ook inderdaad gebeurt.
Daarbij mag ook de vraag naar de ef
ficiency van dit werk een rol spelen. Men
ontmoet zendingsmensen, die jarenlang
met het leren van de taal bezig zijn zon
der iets aan hun eigenlijke taak te kun-
Nooit leren
Sommigen leren het nooit, nog afge
zien van de vraag, of ze ooit werkelijk
iets van de cultuur van het betrokken
land kennen en meebeleven. Met
de Amerikanen slaan hier een niet al te
best figuur. Na vele jaren verblijf in het
land, na honderden malen te hebben ge
preekt, radbraakten sommigen van her
de taal nog op een afschuwelijke manier
aldus de klacht van verschillende be
schaafde „inheemsen", ook in Israël. Het
behoeft weinig betoog, dat velen, vooral
nu de nationale gevoelens zeer zijn ge
prikkeld, hieraan grote aanstoot nemen.
Ook in financieel opzicht zijn autoch
tone krachten verre te prefereren. Bui
tenlanders eisen veelal handhaving van
het levensniveau, dat zij „thuis" genoten,
en plaatsen zich daarmee in sociaal op
zicht verre boven de arme massa die zij
ook mentaal zouden moeten kunnen be
reiken. Hoeveel meer kansen heeft dan
de eenvoudige predikant of evangelist,
die dicht bij zijn volk staat, de gevoelens
en noden van dat volk kent en deelt.
Het christelijke onderwijs is velen ten
zegen geweest; en zo ook de protestantse
ziekenhuizen, blindenscholen i
huizen.
Blinden en wezen zijn er veel in deze
streken. Door het opnemen ve
uit Moslimkringen werd in het verleden
bereikt, dat het christendom zich
germate uitbreidde. Bekering van
wassen Moslims behoorde en behoort nog
tot de uitzonderingen. Ook de blinden
scholen der zending hadden veel Mos
limleerlingen. Voor deze kinderen werd,
en wordt, nog steeds van staatswege bit
ter weinig gedaan, zodat de ouders de
kans hun kind op een zendingsschool
zich te laten ontwikkelen tot een mens,
die zichzelf kan helpen, dankbaar aan
vaarden.
Ik bezocht zelf enkele van deze
schooltjes in Bethlehem, die financieel
worden gesteund door een Engels ge
nootschap, maar die een directie en een
personeel hebben dat uit merendeels
blinde Arabische dames bestaat. Ik
bezocht enkele van deze scholen en het
was ontroerend de kinderen hun liede
ren te horen zingen, ze onbezorgd te
zien spelen en ravotten.
Bedreigd bestaan
Ondertussen lijden de christelijke in
stellingen in dit land een bedreigd be
staan. Enkele jaren geleden, toen de
linkse regering-Nabulsi aan het bewind
was en de anti-westerse relletjes een
hoogtepunt bereikten, is het voorgeko
men, dat de politie tijdens de Bijbelles
scholen binnendrong en zonder pardon
de leerlingen de straat opjoeg.
In de huidige politiek is het moeilijk
een lijn te onderkennen: hier eist men
dat een christelijke school haar Moslim
leerlingen tijdens de Bijbelles wegstuurt;
dèar vraagt men, dat ze in de gelegenheid
worden gesteld elders het mohamme
daanse godsdienstonderricht te volgen.
Niet één lijn
Overigens volgen dezelfde autoriteiten
niet altijd dezelfde lijn, het schijnt, dat
er bij de huidige politieke constellatie
langs diplomatieke weg nog wel wat te
bereiken is en er treden soms merkwa
dige inconsequenties in de politiek op.
De vertegenwoordiger van het Zwit
serse zendingsgenootschap kreeg vai
gevangenisautoriteiten een verzoek
Bijbels voor de politieke gevangenen, die
het huidige Jordanië in vrij grote getale
rijk is. Het boek zou in elk geval
goede invloed op hen hebben en ze
rustiger maken, vonden de gevangenis
autoriteiten
Keren we nog eenmaal terug naar d<
heer Matar, bewaarder van het graf ii
de hof van Arimathea. Hij is een di<
Arabische christenen, die, ondanks all
politieke tumult en onzekerheid, rustig
hun weg gaan en doen wat hun hand
vindt om te doen. En nu loopt hij rond
met een plan, dat zeker publiciteit
dient!
Een centrum
Op de Olijfberg, vlak bij de plaats
eens de hof van Gethsemané heeft gele
gen, bezit de heer Matar namelijk
tuin, die hij voor een speciaal doel wil
bestemmen; daar wil hij doen verrijzen
een internationaal protestants-christelijk
centrum, dat naast een kapel en confe
rentie-zalen logeerkamers bevat waar de
protestantse pelgrims en conferentiebe-
I zoekers ge bruik van zullen kunnen ma-
C.A.O. blijfl maar uit
(Van onze sociaal-economische redactie)
Onder de arbeiders in de timmerfa
brieken te Bergambacht. Giessendam en
Nijkerk valt de laatste dagen een toene
mende arbeidsonrust te constateren. De
werknemers in deze tak van hout- en
bouwnijverheid zijn uitermate ontevre
den over het uitblijven van de goedkeu
ring van de c.a.o. voor de timmerfabrie
ken, die al half juni is ingediend bij
het College van Rijksbemiddelaars. Er
is al gedreigd met staking.
In Bergambacht wordt vanavond dooi
de plaatselijke werknemers een verga
dering belegd, die wellicht het karaktei
van een protest-bijeenkomst zal krijgen
De werknemers beginnen de langdurige
geschiedenis met de c.a.o. vervelend te
vinden. Voordat in juni overeenkomst
tussen partijen kon worden verkregen,
moesten de vakbonden bijna een jaar
mei de werkgevers over de loonvoor-
stellen onderhandelen.
Van de zijde van de Christelijke bond
van werknemers in de hout- en bouw
nijverheid is zowel de Stichting van de
arbeid, die de c.a.o. nog steeds in haar
looncommissie in beraad heeft als het
College van Rijksbemiddelaars gewaar
schuwd voor de mogelijke gevolgen, die
nog langer uitblijven van een beslissing
over de c.a.o. kan hebben voor de tim
merfabrieken. Gevraagd is spoed te zet
ten achter de behandeling van de over
eenkomst.
Bouwbedrijf
De werknemersorganisaties hebben met
betrekking tot de bouwvakken aan de
werkgeversorganisaties in het bouwbe
drijf voorstellen gezonden met het doel
in deze tak een loonsverhoging tot stand
te brengen van vijf procent per 1 oktober
aanstaande. Het is niet de bedoeling van
de vakbonden een geheel nieuwe c.a.o.
te krijgen, maar door middel van open-
breekclausules de thans bestaande o\
eenkomst te wijzigen op grond van
stijging der produktivlteit, die ook
de bouwnijverheid is geconstateerd
berekend. Het ligt in de bedoeling
de werknemers later besprekingen
openen over een nieuwe c.a.o., ter
vanging van de huidige, die tot maart
1960 loopt. Bij die gelegenheid zullen ook
andere zaken dan de lonen, zoals
werking van de huurbijslag 195)7
AO W-compensatie, in het overleg i
den betrokken.
ken. Waar zij zich ook terug kunnen trek
ken om zich in hun sfeer te wijden aan
meditatie.
Wij hebben een dergelijk centrum zo
nodig, zegt de heer Matar. Andere ker
ken, met name rooms-katholieke en or
thodoxe, hebben dergelijke instellingen,
hun werk zeer ten goede komen.
instituut, dat de heer Matar zich
■stelt, zal international], len inter,
denominationaal moeten zijn. Het moet
trefpunt worden van het wereld-
protestantisme, maar ook een centrum
het evangelische getuigenis in dit
Mohammedaanse land.
T oezeggingen
De grond is er. Bovendien heeft de
heer Matar zelf al de eerste 3.000 Jordaan
se dinars (30.000 gulden) geschonken tot
financiering van de bouw. Nu zoekt hij
vrienden kerken en particulieren
in het buitenland, die willen helpen het
project tot werkelijkheid te maken. Uit
Amerika kreeg hij reeds verschillende
toezegingen, enkele vooraanstaande theo
logen daar verklaarden zich bereid in
het bestuur van de te vormen stichting
zitting te nemen.
Met het beeld van de heer Matar en
zijn van visie getuigend plan voor ogen
willen we ditmaal eindigen. Het Is be
moedigend mensen te ontmoeten, die, on
danks alle tumult en dreiging van van
daag in rustig geloofsvertrouwen werken,
zolang het dag is voor de wereld van
morgen.
E HOGE ONDERSCHEIDING van commandeur in de Orde van
Oranje Nassau is ten deel gevallen aan prof. dr. J. B. Kors O.P., die
gistermiddag officieel afscheid nam als voorzitter van de Nederlandse
Radio Unie en de Nederlandse Televisiestichting. Minister Cals deed in
een hartelijke, ook persoonlijke toespraak mededeling van het feit van
de onderscheiding en hing prof. Kors zelf de fraaie versierselen van de
orde om. „Ik ben altijd een lieveheersbeestje geweest, ik ben altijd ge
lukkig geweest", zei de nu 73-jarige professor, die wegens gezondheids
redenen zijn functies moest neerleggen, „maar van deze hoge onder
scheiding heb ik zelfs nooit gedroomd!"
D
Het was een grote en gezellige bijeen- dankte professor Kors voor alle hulde,
komst in Hilversum, bijgewoond door hem gebracht. „Er is zoveel goeds over
de minister en de staatssecretaris van me gezegd, dat ik daar zomaar niet op
onderwijs, kunsten en wetenschappen, kan antwoorden. Nu ja, helemaal ver-
de staatssecretaris van marine, de voor- zonnen is het niet, maar ik had niets
zitter van de Eerste Kamer en nog tal kunnen doen, als ik niet zoveel samen-
van burgerlijke en kerkelijke autoritei- werking en medewerking had onder
ten, onder wie de bisschop van Gronin- vonden. Alléén was ik mets geweest,
gen. Ook het voltallige bestuur van de Ik ben u allen zeer dankbaar voor
KRO. waarvan prof. Kors vele jaren zoveel vriendschap
voorzitter was en vele prominenten
de andere omroepverenigingen
aanwezig.
Mr. A. B. Roosjen, die prof. Kors op
gevolgd is als voorzitter van de NRU,
zei dat dit officiële afscheid van een
hoog gewaardeerde figuur precies
En daarmee werd het officiële ge
deelte van de middag besloten, want
professor Kors' gezondheidstoestand liet
niet toe. dat de rij van 20 sprekers die
zich had opgegeven, helemaal aan het
woord kwam.
Tussen vele. vele bloemstukken In
viel op de dag, dat de Ned. Radio Unie recipieerde de scheldende voorzitter
12H jaar bestond. nog geruime t(jd. Het is nog niet he-
Aan de harmonieuze ontwikkeling kend, of hfj in Hilversum zal bluven
van de NRU en later ook aan die van wonen of terugkeert naar Nijmegen,
de NTS heeft de zachtmoedige en wijze Aan de bejaarde pjofessorjs een groot
leiding van prof. Kors niet weinig r
gewerkt. „Niet alleen ging er rust en
vertrouwen van u uit en waart u voor
vele medewerkers een persoonlijke
vriend, maar bovenal begreep u, dat het
vraagstuk van de radio uiteindelijk een
vraagstuk van de geestelijke vrijheid
is", aldus mr. Roosjen, die ten slotte
namens beide besturen prof. Kors een
grote wlrerecorder aanbood.
Nadat minister Cals had gesproken
was het woord aan de nieuwe voorzit
ter van de KRO, pater F. van Waes-
berge, die de scheidende een man van
hoge kwaliteiten noemde: hij was een tae,tand
wijs en mteüigent lei_der._ Veel joeds dte
voorrecht beschoren: in Nijmegen woont
nog zijn moeder, die dit jaar de ouder
dom van 101 jaar bereikte.
„De andere en ik"
VPRO-hoorspel
„De andere en ik" is de geschiedenis
van een gelukkige Amerikaanse vrouw,
die een trip door Europa maakt met
haar man en twee kinderen en in een
Italiaans badplaatsje door een bepaalde
gebeurtenis tijdelijk in een soort droom
toestand geraakt. Hierin is zij een jonge
-Italiaanse, die een arm en ellendig leven
ook het oudste bestuurslid van de |eii( moelwke om,tandlg-
KRO- heden verkeert. Tegen het eind van het
De directeur van de Vlaamse omroep, verhaal keert de werkelijkheid terug,
de heer J. L. Boon dankte prof. Kors 2odat alles weer terecht komt.
voor veel wat hij heeft gedaan voor de du alles is de inhoud van een oor-
Belgische en vooral voor de Vlaamse spronkelijk Duits hoorspel, geschreven
omroep, mede in zijn functie op inter- door Günther Eich en vertaald door Dolf
nationaal radiogebied en ten slotte zeide Verspoor. De VPRO zendt dit spel uit
burgemeester Boot van Hilversum o.m., jn haar avondprogramma van vrijdag
dat hij er trots op is „de professor" avond 11 september a.s., tussen 7.30 en
zoals hij ln omroepkringen wordt ge- 8.40 uur. De dubbele hoofdrol wordt oe-
noemd, onder de burgers van de radio- speeld door Elisabeth Andersen.
stad te mogen rekenen. De korte nieuwsuitzending van het
Rustig en niet zonder ontroering ANP wordt die avond niet om 8 uur,
uitgezonden over Hil-
AMERIKAANSE VLIEGENDE PARAPLU
TVRIE RUSSEN hebben gisteren op
het ruimtevaartconeres in Lon-
het ruimtevaartcongres in Lon
den meegedeeld, dat de wereld een
nieuwe prestatie van de Russen op
het gebied van de ruimtevaart kan
tegemoetzien. Dat was de enige be
langrijke mededeling van de Rus
sen, die antwoord moes.ten geven op
vragen van een tachtig journalisten
Maar het was wel duidelijk, dat men
ir Rusland nog heel wat vraagstukken
Langer
ter dan de „Masireechler
Staar" zingt
De „Mastreechter Staar", het be
roemde, vér over onze grenzen be
kende zangkoor, bestaat al ruim 75
jaar.
Toch is de Maastrichtse Aardewerk-
Industrie nog ouder, daar Petrus
Regout 125 jaar geleden de grond
slag van deze industrie legde.
Thans werken meer dan 4000 men
sen in de fabriekscomplexen van de
N V, Sphinx-Céramique v/h Petrus
Regout aan de vervaardiging van
het beroemde Maastrichts Aarde
werk.
Er zou een loflied te zingen zijn
op de sterke kwaliteit, de moderne
vormgeving, de aantrekkelijke kleu
ren en decoraties van het Maas
trichts Aardewerk. Het is waarde-
werkLet op deze merken, dan
heeft U een goed product.
AARDEWERK
en dan natuurlijk van de
N.V. SPHINX-CERAMIQUE
V/H PETRUS REGOUT, MAASTRICHT
Minister Luns zal waarschijnlijk op 29
september in Washington een onder
houd hebben met de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken Herter. Er
zal een aantal actuele vraagstukken
ter sprake komen. Het is niet uitgesloten
te achten dat het luchtvaartprobleem aan
de orde zal komen.
Aan dr. J. H. van Roijen, de ambassa
deur in Washington, die dezer dagen in
Den Haag heeft vertoefd voor een confe
rentie van ambassadeurs, is gevraagd de
nodige stappen te doen teneinde de con
ferentie van eind september voor te be
reiden.
In het voorjaar van 1957 hebben de be
sprekingen tussen de luchtvaartdelegaties
van de Verenigde Staten en Nederland
ertoe geleid, dat Houston in de dienst
tussen Amsterdam-Montreal-Mexico kon
worden opgenomen en dat de KLM ook
commerciële rechten kreeg op de lijn
tussen New York en Curagao.
De Amerikaanse delegatie, die destijds
geleid werd door de huidige minister van
buitenlandse zaken Herter, stemde er
twee jaar geleden niet in toe, dat de KLM
ook een dienst tussen Amsterdam en Los
Angeles zou openen.
Omroepfunctionarissen
kregen steekpenningen
De Amerikaanse procureur-generaal
William P. Rogers heeft meegedeeld dat
tegen drie vroegere functionarissen van
de grote Amerikaanse omroep Mutual
Broadcasting System een aanklacht inge
diend is dat zij 750.000 dollar aangenomen
hebben om voor de Dominicaanse repu
bliek gunstige politieke propaganda uit
moet oplossen alvorens een bemande
kunstmaan gelanceerd kan worden.
Ook is het duidelijk geworden, dat de
Russen, in tegenstelling to-t de Ameri
kanen, nog geen ruimtevaarders in trai
ning hebben.
„Het is onmogelijk te zeggen", zei
professor Sedof, „hoe lang het zal du
ren, voordat de Russen een bemande
satelliet in een baan om de aarde kun
nen brengen."
Het belangrijkste probleem is de vei
ligheid tijdens het lanceren en een vei
lige terugkomst.
Prof. Sedof had geen enkel bezwaar
tegen samenwerking tussen Amerika en
Rusland op het gebied van de ruimte
vaart. „Maar", zei hij, ..dit vraagstuk
moet op politiek niveau worden op
gelost."
Paraplu
De Amerikanen hebben in Londen mee
gedeeld, dat zij een bemande satelliet
hebben ontworpen, die zich als een pa
raplu opent om de terugkeer naar de
aarde mogelijk te maken.
Dit ontwerp, wel de vliegende para
plu genoemd, is een geheel nieuw idee,
waarvan men veel verwachtingen heeft,
In de wandelgangen van het congres
wordt gefluisterd, dat er tussen 7 en
14 augustus ten onbekende satelliet is
waargenomen. Over de herkomst tast
men in het duister.
VESTIGINGSBESLUIT
BOEKVERKOPERS
BUNA GEREED
(Van onze sociaal-economische redactie)
Op het ministerie van economische
zaken in Den Haag legt me'n op het
ogenblik de laatste hand aan het ontwerp
vestigingsbesluit voor het boekverkopers-
bedrijf, dat vooral ten doel zal hebben
de verkoop van pocketboeken in kruide
niers- en sigarenwinkels tegen te gaan.
Dezer dagen wordt het ontwerp naar de
Sociaal-economische-raad gestuurd welks
commissie Vestigingsregelingen er regel
recht advies over zal moeten uitbrengen,
verwacht wordt dat de commissie, alvo
rens tot een advies te komen, eerst de bij
het besluit betrokken organisaties in een
hearing zal horen.
Tengevolge van deze procedure zal het
nog wel enige tijd duren, voordat het ves
tigingsbesluit van kracht zal kunnen
worden. Voorts is het dan nog de vraag
of het besluit in de praktijk gehanteerd
zal kunnen worden. Deze vraag geldt nu
al voor de beschikking, die de S.E.R, als
tijdelijke maatregel heeft getroffen en
volgens welke het behoudens vergun
ning van de S.E.R. niet geoorloofd is
enige uitbreiding aan het boekverkopers-
bedrijf te geven. Immers de economische
politierechter te Zutphen heeft deze be
schikking, als zijnde in strijd met de
grondwet, omdat de vrijheid van druk
pers er door wordt aangetast, niet rechts
geldig geoordeeld. Binnenkort zal het ge
rechtshof te Arnhem er een uitspraak
over moeten doen, omdat de officier van
justitie te Zutphen hoger geroep aante
kende. Het is zeer waarschijnlijk, dat ook
de Hoge Raad zich met deze zaak zal
moeten inlaten. Oordeelt de raad over
eenkomstig de uitspraak van de politie-,
rechter te Zutphen, dan zal het vesti
gingsbesluit, dat op aandringen van de
georganiseerde boekverkopers tot stand
kwam, in de praktijk geen uitwerking
kunnen hebben.
vanavond
0 De NCRV verzorgt na het NTS-
journaal- het televisieprogramma, dat
begint met actualiteiten en om 9-05 uur
weer een Disneyfilm oplevert, nu over
„Mens en maan". Om 9.35 uur een pro
gramma van Nederlandse poëzie op
muziek en om 10 uur dagsluiting door
ds. C. M. de Vries.
/anavond
9 Met een evangelisatiesamenkomst
uit de kerk van de Baptistengemeente
te Den Haag begint om 8 uur het
NCRV-programma, Om 9-15 uur speelt
het Grazer Kammerduo sonates van
Van Konink en Rüst, om half tien wordt
de muzikale luisterwedstrijd voortgezet
en om 10.15 uur begint er een program
ma van kamermuziek van Handel.
0 Bij de VARA kunt u om 8.05 uur
luisteren naar een concert door het
Metropole-orkest en om 8.40 uur naar
een klankbeeld over Jean Jaurès. Om
9.25 werken van Handel en Mozart, in
het kader van de Salzburger Festspiele
uitgevoerd door het strijkersensemble
van het Festival te Luzern en om 10.40
uur een klankbeeld over het afgelopen,
Joodse jaar.
Tips uit het buitenland
9 Composities van Brahms beheersen
het concert, dat het BBC symfonie
orkest onder leiding van Sir Malcolm
Sargent vanavond geeft. Het begint om
7.30 uur en u kunt het horen via de
zender 434 m.
Bij Brussel Vlaams is het hoorspel
avond. Om 8 uur begint op 324 m. het
spel „Stroop en sneeuw" van Marcel
Lambrechts.
Programma voor morgen
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1959
Hilversum I. 402 m. 716 kc/s. AVRO:
7 00 Nws 7 10 Gym 7 20 Gram VPRO:
'50 Dagopening AVRO: 8.00 Nws 8 15
mermuz 12 00 Gram 12.30 Land-
bouwmeded 12 33 Lichte muz 12 50 Gram
13 00 Nws 13.20 Metropole-ork 13 5S Beurs-
ber 14.00 Pianorecital 14 30 Gram 15 00
Logboek 1940. klankbeeld 15.40 Accordeon-
spel 16 00 Varianten 17 00 V d jeugd 17 30
New York 23 25—24.00 Dtscotaria
Hilversum II. 298 m. 1007 kc/s. KRO:
7.00 Nws 7,15 Gram 7 45 Morgengebed en
lit kal 8,00 Nws 8 15 Gram 8.50 V
9.40 Gram NCRV: 10.00 Grï
i 10 30
Morgendienst KRO:
Gewijde muz 12 00 Middagklok-noodklok
12 03 Gram 12 25 V d boeren 12.35 Land
en tuinbouwmeded 12 38 Gram 12 50 Act
13 00 Nws 13 15 Zonnewijzer 13 20 Lichte
muz 13 40 Gram. NCRV: 14.00 Instr tno
14.30 Radiophilharm ork en solist 15 30 Vo
caal ens 16 00 Bijbeloverdenking 16 30
Klavecimbeleonc 17.00 V d jeugd 17 30
Gram 17 40 Beureber 17.45 Promenade-
orkest.
13 25 Kinderkoor 18.45 Ontmoeting op
Rhodos. caus 19.0o Nws en weerber 19 10
Volksliederen 19 30 Radiokrant 19 50 CHU.
pol caus 20.00 Muzikale caus 20 15 Me-
•opole-ork, klein koor en sol 21 00 Spreek.
verdenking 23 00
-24 00 Gram
Tclevlsleprogr. NTS: 20 00 J(
SOS-ber 23 15
celf bedroog, TV-epel.
