Jlictnuc £«iitsdje ÖTouraiil Russen ingenomen met van Adenauer brief Eisenhower en Macmillan vroegen om Gods hulp „Antwoord maakt gunstige indruk"' Krachtig pleidooi voor controle op ontwapening Fokker-Rio op 1 sept, open Onderzeeboten in Indonesië Gesprek met Eisenhower een volledig succes LAMSVLEES KALFSVLEES Piloten sporen verdwaalde leden van expeditie in oerwoud op Gesticht in opstand MAANDAG 31 AUGUSTUS 1939 BUREAUS: Steenstraat 3"? Directie. Redactie. Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel 31441 ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter Familieberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936 Veertigste jaargang no. 11654 Directie: F. DIEMER Dr. E. DIEMER CHRIST ELI J K-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en 'Omstreken „Stantvastlcfi is ofjebleoeu myn hert ia tegfjeospoct" Van DAM tot DAM (Zie pagina 5) DIRIGENTENCURSUS (Zie pagina 5) SPORT EN WEDSTRIJDEN (Zie pagina 6) Braziliaanse regering I De Braziliaanse regering heeft za- I terdag bepaaald, dat de Braziliaanse Fokkerfabriek op 1 september wordt I heropend. Zoals bekend is de fabriek sedert mei gesloten ten gevolge van een ernstig conflict tussen Fokker en I de Braziliaanse autoriteiten. I Het besluit van de regering is vol- komen in strijd met de uitspraak van j de Braziliaanse rechter, die onlangs be- j paalde dat de Braziliaanse luchtmacht 1 niet gerechtigd is de fabriek over te nemen zolang het proces over de con- I tractuele verplichtingen van de fabriek gaande is. 1 Vrijdag nog heeft de Nederlandse re- j gering zich gewend tot de Braziliaanse j ambassadeur, met het verzoek zijn re gering te vragen de Braziliaanse lucht- i macht opdracht te geven in het reine te komen met Fokker-Rio. Het is niet bekend of op het moment van het besluit de Braziliaanse regering op de hoogte was van deze diplomatieke boodschap. Wel is het duidelijk dat de I BraziLiaanse regering zich nu geheel ge schaard heeft achter wat men in Neder land noemde het eigenmachtig optreden van de Braziliaanse luchtmacht. Sukarno spreekt communisten toe De chef van de Indonesische marine staf, kapitein ter zee Martadinata, heeft I zaterdag medegedeeld, dat aan de Indo- nesische vloot onderzeeboten zullen wor- i den afgeleverd. Hij weigerde te zeggen, waar zij vandaan komen en wannee I worden ontvangen. Op 5 oktober echter een demonstratie worden gegeven. J Reuter meldt dat volgens een betrouw bare bron te Djakarta de onderzeeboten vermoedelijk afkomstig zijn uit Zuid-Sla- I vië of Tsjechoslowakije. Over type en I aantal is niets bekend. I Martadinata zeide voorts, dat voor het einde van het jaar Britse Gannet-vlieg- I tuigen ter opsporing van onderzeeboten worden verwacht. Sukarno heeft zondag een delegatie van de Indonesische partij ontvangen en een uitnodiging aanvaard om een toespraak te houden op het zesde congres van de communistische partij, dat van 7 tot 15 september bijeenkomt. Ned. ambassadeur twee minuten bij de Paus Twee minuten duurde de audiëntie, die paus Johannes XXIII zaterdag toestond aan de Nederlandse ambassadeur in Va ticaanstad, Frangois de Merchant et d'An- sembourg en zijn echtgenote. De paus ont ving hen in het pauselijk zomerverblijf te Castel Gandolfo. T30NDSKANSELIER ADENAUER 3 dagavond gepubliceerde brief aar an West-Duitsland heeft in een zon- premier Chroesjtsjef van de Sowjet- unie verklaard, dat de beslissende kwestie voor de toekomst van vrijwel alle volkeren niet de nasleep van de oorlog is, maar het tot stand brengen van een gecontroleerde ontwapening, zowel op het gebied van de kern- als de conventionele wapens. Deze kwestie moet het eerste doel zijn van iedere staatsman waar hij ook staat, daar wapenproduktie niet alleen onnoeme lijk veel geld kost en de sociale en culturele vooruitgang van de mensheid remt, maar ook een gevaarlijke spanning schept, aldus de bondskanselier. Chroesjtsjef had in zijn op 19 augustus verzonden en donderdag gepubliceerde brief Adenauer ver klaard, dat de betrekkingen tussen beide landen in een kritiek stadium waren en dat de Sowjetunie gedwon gen zou zijn een vredesverdrag met Oost-Duitsland te tekenen, indien deze betrekkingen niet beter zouden worden. Hij zei verder dat het be staan van vriendschappelijke betrek kingen tussen West-Duitsland en de oostelijke staten zou kunnen leiden tot verdere ontwikkeling van de economie en verhoging van de wel- Adenauer zegt in zyn antwoord, dat In zeer gematigde bewoordingen en een bjjna vertrouwelijke stijl Is gescjbreven, dat overeenstemming over ontwapening zou bijdragen tot de oplossing ran de andere problemen. Hij spreekt zich uit voor verbetering van de betrekkingen tussen de Sowjet unie en de bondsrepubliek en is van me ning dat meningsverschillen van ideolo gische aard geen beletsel voor de econo mische samenwerking tussen beide lan den mogen vormen. „Geen haat" De bondskanselier ontkent dat hij een ..revanchezoeker" is en merkt op dat hij altijd een tegenstander van het nationaal- socialisme is geweest. Hij weerspreekt voorts de bewering van Chroesjtsjef dat hij door haat tegen het socialisme en communisme schijnt te zijn verblind. „Ik haat noch het socialisme noch de van socialisme die gewoonlijk cor nisme wordt genoemd. Ik wil zelfs zeggen dat het socialisme in bepaalde stadia v de ontwikkeling van een volk misschi een vor i van economische ontwikkeling kan zijn, die de vooruitgang kan bevi deren. Dit kan met name het geval zijn indien de voorafgaande fase van ontwik keling bijzonder slecht was. Aan de an dere kant geloof ik niet dat het socia lisme het juiste eindstadium in de ont wikkeling van een groot volk is", aldus de bondskanselier. De Russische premier heeft glsterav In een toespraak verklaard dat hjj r de Verenigde Staten zal reizen mei het •aste voornemen om stappen te onder- temen die de ijskorst van 'e koude log zullen doen smelten om de volkeren rijer te doen ademhalen. Chroesjtsjef hield zijn toespraak ii dorp Versjenskaja, nabij Rostof. wa< bezoek bracht aan de bekende Rus sische auteur Michail Sjolokof die hem op zijn reis naar de Verenigde Staten zal begeleiden. Over Adenauers antwoord op laatste brief zei Chroesjtsjef dat dit woord bij eerste lezing een gunstige In druk nalaat. De toon is gematigder dan die van de voorgaande documenten de regering van de bondsrepubliek. „Adenauer uit in zijn brief het langen om tot een beter wederzijds be grip te komen in het belang vai samenwerking tussen onze landen. Als deze woorden gevolgd zullen worden door daden, dan kunnen wij aanne dat wij de grens zullen kunnen schrijden die ons verdeelt en dat wij definitieve stappen zullen kunnen doen in de richting van een internationale ont spanning en van de verbetering der be trekkingen tussen de bondsrepubliek er de Sowjetunie", aldus Chroesjtsjef. Politieke waarnemers te Bonn zyn ge troffen door de zeer verzoenende toon van de brief van de bondskanselier. Men merkt op dat de bondskanselier geei keie eis heeft gesteld ten aanzien het herstel der Duitse eenheid en da beeft onderstreept dat het probleem der oostelijke grenzen van Duitsland secundaire kwestie is in vergelijking met algemene gecontroleerde ontwapening. Door af te zien van een noodzakelijke relatie tussen ontwapening en herstel der Duitse eenheid, vergemakkelijkt Aden auer zeer de hervatting der onderhande lingen over ontwapening en geeft hij president Eisenhower bij diens bespre kingen met Chroesjtsjef een goede troef in handen, zo zegt men. Verklaring van Adenauer Dulles' politiek overgenomen (Van onze correspondent.) BONN, maandagmorgen. T^WEE Westduitse staatslieden heb- ben zich het afgelopen week einde uitgelaten over de resultaten van het recente bezoek van Eisen hower aan de Bondsrepubliek. Op schriftelijke vragen van het Ham- burgse dagblad „Welt am Sonntag" antwoordde dr. Adenauer dat hij weliswaar het vertrouwelijke karak ter van zijn gesprek met president Voor een miljoen juwelen gestolen (Verzekerde) juwelen ter waarde van ongeveer 928.000 gulden zijn uit een villa te Cap d'Antibes aan de Franse Rivièra gestolen. Ze behoorden toe aan de echtgenote van de Britse textiel fabrikant Louis R. Rawlings. die sinds 15 juni de villa gehuurd heeft. De die ven, vier mannen, zijn te middernacht in een boot gearriveerd en hebben de brandkast waarin zich de juwelen be vonden uit een slaapkamer gehaald en over een grasveld naar de boot gesleept. Blijkbaar zo geluidloos dat niemand iets gehoord heeft.... Eisenhower niet kon schenden, doch bereid was te verklaren, dat het voor Duitsland „een volledig succes" is geweest. „De mate van overeenstemming tussen de Verenigde Staten en Duitsland is zeer groot. Het contact tussen president Eisen hower en my is even nauw en hartelijk als dat vroeger tussen wijlen John Foster Dulles en mij. Het gesprek tussen presi dent Eisenhower en premier Macmillan zal ook gaan over de Duits—Britse be trekkingen. De moeilijkheden, die in di loop der afgelopen maanden met Frank rijk zijn ontstaan, zullen worden bijge legd. zy raken evenwel niet de Duits- Franse verhoudingen." In dezelfde zondaguitgave van het blad schreef de Westduitse perschef Felix vin Eckardt, dat vooral de geestdriftige ont vangst, die de Rijnlandse bevolking pre sident Eisenhower bereidde, de nauwe Duits-Amerikaanse betrekkingen optisch waarneembaar heeft gemaakt. Het is president Eisenhowers politiexe opvatting, dat de scheiding van Duitsland immoreel en onrechtvaardig is. De presi dent zal politiek alles doen om een her eniging van Duitsland in vrede en vrij heid te bereiken. De Verenigde Staten beschouwen het Atlantisch bondgenootschap als het fun dament van hun Europa-politiek. Voor de volkeren van Europa is dat een levenskwestie, want zonder de bijstand van Amerika zou de N.A.V.O. politiek en militair waardeloos zijn. „President Eisenhower heeft de buiten lands-politieke conceptie van wijlen John Foster Dulles overgenomen. Berlijn kan er zeker van zijn, dat het geen ongeluk zal overkomen. Duitsland heeft de mach tigste staat ter aarde tot zijn bondge noot", zo schreef von Eckardt. Twee mannen en een vrouw naar de maan De Amerikaanse prof. Charles Helvey meent dat twee mannen en een vrouw moeten worden aangewezen om het eer ste ruimtestation op de maan te vesti gen. Deze „eeuwige driehoek" zou de ideale bemanning vormen voor een ruim teschip dat de maan als bestemming heeft, betoogde hij 'op een congres van ruimte-geleerden van het Britse Gemene best. Amerikaanse president: juist dit hebben wij nodig HPWEE van de grootste mannen ter wereld hebben hun besprekingen on- derbroken en zich voor God gebogen om Zijn zegen, leiding en genade te vragen. In het eenvoudige dorpskerkje van Ellesborough bij het land goed Chequers sprak ds. White zondagmorgen de president van Amerika, Eisenhower, en de premier van Engeland, Macmillan, toe. Op de tweede rij rechts zaten de twee staatslieden op de ongemakkelijke banken. Zij had den hun beslissend gesprek over de vrede in de wereld onderbroken en waren naar de kerk gegaan om Gods onmisbare hulp over hun werk af te smeken In het stille, Engelse plaatsje werd een eenvoudige, maar aangrij pende dienst gehouden. In zijn preek stond ds. White herhaaldelijk stil bij het grote wereldgebeuren. Na de kerkdienst zei president Eisenhower tot ds. White: .Hartelijk dank voor uw preek. Ik voel dat het juist dit is, wat wij nodig hebbén". Ook de Engelse minister van buiten landse zaken, Selwyn Lloyd, de Ameri kaanse ambassadeur in Londen, John Whitney en de Engelse ambassadeur in Washington, Sir Harold Caccia waren in e kerk. Majoor John Eisenhower zat oor president Eisenhower en Macmillan Dc Engelse premier verzorgde in deze dienst de Bijbellezing. Uit het Oude Tes- ent las hij enkele gedeelten uit Joël 2: Blaast de bazuin op Sion en maakt Voorafgegaan door ds. Cyril N. White begaven Eisenhower en Macmillan zich naar het dorpskerkje van Elles borough. Mensen groetten en foto grafen maakten hun foto, maar de dienst zelf was als iedere zondag in duizenden kerken op Gods aarde alarm op mijn heilige berg. Dat alle in woners van het land sidderen, want de dag des Heren komt. Want Hij is nabij! Een dag van duisternis en kerheid, een dag van wolken en dikke „Voor hun aangezicht siddert de de. beeft de hemel; de zon en de n worden zwart en de sterren trekken haar glans in. En de Here verheft zijn stem voor zijn strijdmacht heen. wan zijn leger is talrijk; want machtig i; (het leger) dat zijn woord volbrengt want eroot is de dag des Heren en zee: geducht. Wie zal Hem verdragen?" En uit het Nieuwe Testament las pre mier Macmillan uit Romeinen 14: „Laten wij dan niet langer elkander oordelen, maar komt liever tot dit oor deel: uw broeder geen aanstoot of er gernis te geven." ..Zo laten wij dan najagen hetgeen de vrede en de onderlinge opbouw be- Hierna ging ds. White voor In gebed en hij vroeg, of God de besprekingen tus sen de groten der aarde wilde doen sla- Mogen de staatslieden," zo sprak de predikant, „vervuld worden van de Hei lige Geest en zo geleid worden." Na het „Amen" van de 300 kerkgangers was er een minuut van stil gebed voor de wereldvrede. Urenlang hebben president Eisenhower en premier Macmillan zaterdag en giste ren de belangrijke problemen, die de reld beroeren, besproken. Veel is er niet bekend geworden c het gesprek. Toen perschef Hagerty op aandrang van de talrijke journalisten om inlichtingen vroeg, kreeg hij van c President te horen: „Jim. deze besprekn Niettemin is gisteravond toch bekend geworden, dat de twee staatslieden het eens zijn geworden over de te volgen tac tiek. Afgesproken is. dat er geen pogin gen zullen worden gedaan om conferentie te houden in de periode tussen Chroesjtsjefs bezoek aan Amerika en Eisenhowers bezoek aan Rusland. Een hervatting van de Geneefse con ferentie voor het bezoek van Eisenhowei aan Moskou zal afhangen van het ge sprek met Chroésjtsjef in Washington. Het ontwapeningsgesprek op Chequers ging in hoofdzaak over het nieuwe telijke voorstel. Een belangrijk onderwerp van gesprek was ook het versterken van de economi sche positie van het Westen, De staatslie den waren het erover eens dat de weste lijke handel verder moet worden gelibera liseerd Vanavond om twintig over zeven zullen Eisenhower en Macmillan, ook voo Nederlandse televisie, spreken. /Va ongeluk op K. Doorman Vliegtuig werd in zee gegooid Zaterdag heeft een Avengervliegtuig van de Karei Doorman, tijdens een dek- landing aan boord van het schip, met het einde van de stuurboordvleugel de brug geraakt, waardoor het met de rug op het dek terecht kwam en verongelukte. De vlieger, luitenant ter zee Goudberg uit Leiden, werd licht gewond .terwijl de machinist eerste klas A. P. Driessen uit Schiedam, die deel uitmaakte van de vliegdekploeg, eveneens licht gewond werd. Het vliegtuig, dat als geheel verloren moet worden beschouwd, is op ongeveer 12 mijl uit de kust ten noorden IJmuiden overboord gezet, in water 26 meter diepte, zodat het geen gevaar voor de scheepvaart oplevert. Het brug- complex van de Karei Doorman liep geen noemenswaardige schade op. Kroonprinses bij zeilwedstrijden Prinses Beatrix heeft haar twee daags bezoek aan Friesland zaterdag besloten met een zeiltocht en een be zoek aan de ju'bileumzeilwedstrijd te Langweer. Toen de Groene Draeck, het jacht van de Prinses, de haven van Langweer binnenliep, werd het vorstelijk schip door talrijke zeil- en motorjachten met luid getoeter be groet. Groot was de belangstelling in het Friese watersportdorp, toen de Prinses na afloop van de zeilwedstrijden een wandeling door iet versierde dorp maakte. Fetje Dijkstra, he,t dochtertje van de plaatselijke predi kant, bood de Prinses bloemen aan- In het recreatiecentrum De Wielen vond de prijs uitreiking plaats van de zeilwedstrijd. De voorzitter van de Koninklijke zeilvereni ging, mr. K. H. Mulder, bood de Prinses •?en bord van Makkumer aardewerk aan, de prijs voor het jacht deze deze middag de meeste belangstelling had. Prinses Beatrix reikte zelf twee medailles uit. Een medaille, beschikbaar gesteld door de Koningin en Prins voor de winnaar in de 16 m2 klasse, die werd gewonnen door H. Olde Agterhuis uit Heerenveen. De door le Prinses beschikbaar gestelde medaiile voor de winnaar in de Valkenklasse viel ten deel aan mr. R. Mulder te Langweer. Foto hiernaast: de Prinses achter het roer. Belgische overvaller uitgeleverd De 29-jarige Belgische grondwerker P. L. B., die zoals bekend een roofover val heeft gepleegd te Wuustwezel en wordt verdacht van moord op de Belgi sche pastoor Ledeberg, is vanmorgen naar de grens gebracht en overgeleverd aan de Belgische politie. De man was enige tijd geleden in een Rotterdams hotel gearresteerd. Advertentie Keurslager v. d. MEER Korevaarstraat 4, telef. 20179 Naz omer (Van onze weerkundige medewerker) TtLEVEN wij tijdens het weekeinde nog in de koele lucht liggen met vrij veel bewolking, juist op deze laatste dag van augustus is er weer een hogedruk- gebied komen opdagen. Het centrum hiervan trekt van Schotland over de Noordzee naar Zuid-N oorwegen en brengt bij ons opnieuw een periode van droog en zonnig weer. De temperaturen zullen in de eerste septemberdagen niet zo hoog stijgen als verleden jaar, toen ook in Zuid-Holland maxima bo ven 26 graden Celsius voorkwamen. Toch kan er een groot deel van de komende week van zonnig nazomerweer sprake zijn waarbij de temperatuur geleidelijk hoger wordt. Uit voorlopige cijfers blijkt dat de zomer van 1959 (juni, juli en augustus) met in De Bilt een etmaal gemiddelde van 17.4 graden Celsius in warmte alleen wordt overtroffen door de zomers van 1911 en 1947. In deze eeuw bleef alleen de zomer van 1921 droger. In De Bilt werden 790 uren zon geregi streerd tegen normaal 616, zodat het wat de zonneschijn betreft een record-zomer is geweest. Droog en zonnig De Bilt verwacht tot dins dagavond: Droog en zonnig. Overwe gend zwakke wind uit Ooste lijke richtingen. Koude naoht met op enkele plaat sen ochtendmist. Morgen overdag iets warmer. (Op gemaakt 11.15 nur). ZON EN MAAN Dinsdag 1 september: zon op 5.50. onder 19.30 Maan op 3.55, onder 18.28. 3 septem- Nü, HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Een Twin-Pioneer, beladen met voedsel voor een groep leden van de expeditie naar het Sterren- irgte op Nederlands Nieuw- Guinea, heeft 27 augustus uren lang boven het oerwoud rondgevlogen om een spoor van de ontdekkers te vin den. Het lukte niet. Met de groep afgesproken, dat zij die dag een hoge rookkolom zouden laten opstij- ;en. Het vliegtuig zou op die plaats het nodige voedsel afwerpen. De bemanning van het vliegtuig heeft iet haviksogen het ontoegankelijke, rotsachtige oerwoud afgezocht. Na drie gaf de piloot het op. Volgens hem ie expeditie niet eens in de omgeving opereren. Die waarneming klopte. Een ander liegtuig ontdekte de dag daarna, in een abijgelegen deel, een steile rookkolom. De Twin-Pioneer werd gewaarschuwd;; Zestien dagen op schema achter samen zouden zij proberen de expeditie, die kennelijk verdwaald was, op te spo ren. Het weer werd echter zo slecht, dat de vliegtuigen op de basis Sibil moesten landen. Na dit noodgedwongen oponthoud werd het speuren met verdubbelde ijver voortgezet En zowaar, de Twin-Pioneer gelukte het in de groene woestenij het kampement te ontdekken. De groep be vond zich niet aan de Sobgerrivier, maar aan een geheel andere stroom, de zoge- Het vermoeden bestaat, dat de expe ditie door de barre gesteldheid van het gebied rondom de Sobgerrivier, een /.ijstroom heeft gevolgd, die haar bracht bij de A-rivier. Deze staat op de kaar ten met een stippellijn aangegeven, om dat men over de loop van de rivier in het duister tast. De A-rivier loopt een tijdlang evenwijdig met de Sobgerri vier. maar is van deze gescheiden door een gebergte van 3000 meter hoog. De vliegers hebben de verblijfplaats van de mannen nauwkeurig in kaart ge bracht, zijn teruggevlogen naar Sentani om voedsel te halen, dat zij enkele uren later boven het kampement neerlieten Gouverneur Platteel heeft aan de pers medegedeeld, dat de groep de A-rivier wil verlaten en zal trachten, over het steile bergmassief heen, de Sobgerriviei te bereiken. Men denkt daar 12 septem ber aan te kómen. De onderzoekers zul len dan 16 dagen op het tijdschema ten achter zijn geraakt. De vertegenwoordiger van de expeditie naar het Sterrengebergte is vol lof over' de bemanning van de beide vliegtuigen, de chef-piloot van de Twin, Van Rijswijk, de tweede en derde piloten, Van Huiten en Verschoten en (je vlieger van het Cessna-vliegtuig. Johanson, die erin zijn geslaagd, de verdwaalde groep onder zoekers terug te vinden in het onmete lijke oerwoud van Nieuw-Guinea. Karabijnbrigade tegen de nozems het geweer m Ook dit weekeinde heeft de Amsterdam' se politie weer de handen vol gehad mei belhamels, die nu al geruime tijd avond aan avond de binnenstad onveilig maken. Nadat al zaterdagavond met straffe hand was opgetreden tegen groepen op het Koningsplein, de Kalverstraat, de Heiligeweg en de nieuwe Nieuwstraat, buurten gelegen nieuwe Nieuwstraat, concentreerden de „lieverdjes" zondag avond hun activiteiten op de Dam en de onmiddellijke omgeving daarvan. Daarbij namen de belhamels een drei gende houding aan tegen de politie, die toen voor het eerst de hulp inriep van de karabijnbrigade, om de joelende jon gelieden uit elkaar te drijven Er vielen harde klappen, ook onder de naar de zin van de politie veel te veel op sensatie be luste nieuwsgierigen, die naar de Dam gekomen. Teneinde de orde te kunnen handhaven moest zelfs onige tijd het verkeer over de Dam voor een deel worden stopgezet. Wenen ibruck Belgrado as onbew h bëw Meer dan twintig van de c opvoedingsgesticht in Carlton negentig jongens die zondag uit een Brits uitgebroken, waren vandaag nog op vrije voeten. Zondagavond waren ze meer dan drie uur heei en meester in het gesticht geweest. Na een aantal vernielingen drongen ze het kledingmagazijn bin nen, zochten hun burgerkleren en gingen er vandoor. Zaterdag waren er reeds moeilijkheden ontstaan. De jongens kwamen naar zij zeiden in opstand tegen wrede behandeling. Bij hun pogingen om te vluchten stalen de jongens fietsen en auto's van omwonenden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1