Jlieuuie £cihsrf|c dTourimt Nehroe waarschuwt Rood-China Kans op goedkeuring van metaal-C.A.O. is gestegen Boetan en Sikkim zullen worden verdedigd feel ophef in Engeland Verdeling bouwsubsidie moet veranderen over een -.toverdoos Ike morgen op reis Regering wercl gerustgesteld Klein meisje bij brand op zolder omgekomen ZOMERPRIJZEN VINSDAG 23 AUGUSTUS 1959 BUREAUS: Steenslraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel. 31441 ABONNEMENTEN: f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand: f 0.59 per week ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter Familieberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936 Hoofdredacteur: Dr. E. DIE MER CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvnsticb is gbebleuen triyn hert ia tegljenspoef Veertigste jaargang no. 11649 SYNODE begint (Zie pagina 2) BOM langs spoorlijn (Zie pagina 5) PRINSES vrijheid (Zie pagina 5) Laos: regeringstroepen boeken succes )REMIER NEHROE van India heeft communistisch China vandaag krachtig gewaarschuwd dat zijn land de wapens zal opnemen als er Mi Chinese invasie komt in de kleine protectoraten Boetan en Sikkim, e premier zei dit in het Indiase Hogerhuis. „Wij hebben verdragsbetrek- ngen met Sikkim en Boetan en elke schending van de grens van deze rotectoraten zal worden beschouwd als een schending van onze grens, 'ij zullen ons zeker verdedigen tegen elk binnendringen". Nehroe legde verklaring af naar aanleiding van een vraag in het Huis over de vrees e heerste in de staten van de zuidelijke Himalaja met betrekking tot Ie bedoelingen van Rood-China. Zoals wij reeds meldden, zijn er berichten lat China troepen samentrekt bij Boetan en aanspraken maakt op Boetan, Skkim en enkele delen van India. Deze vrees heeft bij de autori tten van Boetan en Sikkim inder- aad sedert de opstand in Tibet be- iaan. Zoals bekend is de premier an Boetan, Jigme Dorji, naar New elhi gereisd voor besprekingen met remier Nehroe. en Boetan grenzen aan elkaar itlas gelanceerd - capsule terecht intercontinentale Atlas-raket is gis- ren met succes vanaf de basis Cape maveral gelanceerd. De raket maakte n proefvlucht van 9000 km over de idelijke Atlantische Oceaan. Een marinevaartuig viste drie uur na het schieten een bus met gegevens uit zee nabij het eiland Ascension- Gevlucht met 21 koeien Oostduitse boeren zijn erin ge- agd hun hele veestapel van 21 koeien te nemen, toen zij gisteren naar vluchtten, voor de naasting van zijn boer- rij was de ene boer (55) met zijn vrouw, ee kinderen en 14 koeien de grens ergekomen, nadat hij de prikkeldraad- rsperring had doorgeknipt. Sen andere boer bracht zeven koeien :e toen hij zich gisteren in Kassei als ichteling liet registreren. Zijn kudde s aan het grazen vlak bij de grens en behoefde slechts de prikkeldraadver- door te knippen. langs de noordelijke grens van India sen Nepal en het noordoostelijke grens gebied. De grens tussen Sikkim en Tibet ir, afgebakend onder het Engels-Chinese verdrag van 1890 en van Indische zijde wordt verklaard, dat er geen twijfel bestaan kan waar de grens in dit gebied loopt. Wat de grens van Boetan betreft, verklaren de Indiërs dat hierover ook geen twijfel kan bestaan. Sikkim is 7200 vierkante kilometer groot en heeft een bevolking van onge veer 140.000 mensen, voor het merendeel Nepalezen. Boetan is zes maal zo groot en heeft een bevolking van naar schat ting' 700.000 personen. Laos Uit Laos zijn vandaag wat gunsti ger berichten gemeld. Het Lao- tiaanse leger zou erin zijn geslaagd het initiatief in de noordelijke pro vincie Sam Neua te hernemen. Vol- gens deze berichten is de post Moeong Peoe, bij de grens van Noord-Vietnam, heroverd. Dit suc ces zou mogelijk zijn gemaakt door de opmars van twee colonnes waar van de eerste uit Nambac, ten noor den van Loeang Prabang, naar het oosten oprukt en de andere uit Sam Neua naar het noorden. Deze laatste colonne zou de post Phaty, die en kele dagen tevoren was ontruimd, weer bezet hebben. Minder bevredigend zou de situatie in de provincie Loeang Prabang zijn, waar de opstandelingen tot de onmiddellijke omgeving van de stad Pakseng zouden zijn doorgedrongen en waar enkele dor pen door hen zouden zijn bezet. In een van deze dorpen zou een afdeling van de rebellen de bevolking bevolen hebben weg te trekken. Het Laotiaanse leger is thans bezig met het uitdelen van lichte wapens en nitie aan dorpelingen. Gisteren zijn onder moeilijke omstandigheden manschappen en munitie per parachute neergelater luchtoperaties worden evenwel door voortdurende regen zeer bemoeilijkt. Her ter In een gesprek met een aantal Congres leden heeft de Amerikaanse minister buitenlandse zaken. Christian Herter, gis teren gezegd dat de situatie in Laos hem zeer verontrust. Senator Fulbright, die de Senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen, verklaarde na afloop van het onderhoud tussen Herter en de Con gresleden dat de minister de toestand als „zeer gevaarlijk" beschouwd. M; inlichtingen uit Laos zijn niet zodanig dat wij precies weten wat daar nu eigenlijk gebeurt, aldus de senator. Woningtekort duurt nog vele jaren OM HET WONINGTEKORT in ongeveer vijf jaar te doen ophouden, zal een voortzetting van de woningbouw in de omvang van 1957 en 1958 noodzakelijk zijn. Voor 1959 moet echter ernstig gerekend worden met een zekere teruggang in het aantal voltooide woningen. Een aantal van 90.000 voltooide wooneenheden zal hoogst waarschijnlijk niet gehaald worden; een aantal van 80.000 behoort tot de mogelijkheden. Aldus zegt de Directeur-Generaal van de Volkshuisvesting en de Bouwnijverheid in zijn thans verschenen jaarverslag over 1958. Tijdens de jaarlijkse „vliegparade" van de Britse luchtmacht medio september zullen de Hurricane en de Spitfire het luchtruim kiezen, en daarmee zal een eind zijn gekomen aan een hoofdstuk in de mili taire luchtvaart. Daarmee zullen twee typen jagers, die zo'n enorm belangrijke rol hebben gespeeld in de Tweede Wereldoorlog en in de Battle of Britain, voorgoed van het toneel verdwijnen. Er zijn nog drie Spitfires overgebleven. Van de Hurricanes is er nog slechts een exemplaar. Het is niet langer verantwoord, zo menen de Britse autori teiten, deze jagers in staat van gereedheid te houden. Dat kost niet alleen teveei, maar dat heeft in deze tijd van supersnelle straaljagers ook weinig zin meer. De twee „veteranen" werden gefotografeerd tijdens een vlucht bij de kust van Norfolk. Van beneden naar boven: een Spitfire, een Hurricane, een Hunter 4 en een Javelin 7, de laatste twee zijn straaljagers. Nieuw overleg over spelregels oor Nederlandse geleerden geen v nieuws HET VLIEGVELD van Cam bridge is gisteren veel ophef van een zogenaamde „ma- che doos", een apparaat, waarin met zuurstof kunnen rden verbrand, waardoor elek- nteit vrijkomt. De fabrikanten i deze „brandstofcel", die het rnraat demonstreerden, betoog- i, dat het mogelijk het verkeer de wereld onafhankelijk van olie steenkool zal maken de Gemeentelijke Universiteit van zo vernemen we nader, echter al geruime tijd proef- emingen met dergelijke cellen gedaan, experimenten worden uitgevoerd nder auspiciën van het Centraal Tech- isch Instituut T.N.O. te Den Haag. hoofd van de afdeling basistechnie- en van dit instituut, ir. A. H. de Haas an Dorsser, deelde naar aanleiding; an de demonstraties bij Cambridge iee, dat er inderdaad nergens ter we- :ld een cel met een dergelijke grote apaciteit is gemaakt. Maar in Neder- tnd had men zeker zo'n cel kunnen ervaardigen als men daar maar enig ut in had gezien. a heeft een dergelijke cel niet ver- aardigd. omdat de kosten ervan niet zouden zijn geweest met het In Nederland is men er vooral op it geweest de technische en vooral ook economische kant te onderzoeken, heeft er in Cambridge zeker niet ij gezegd hoe duur de cel is en wat levensduur is", merkte ir. Van op. „Wat ons betreft kan ik dat wij in Amsterdam een cel iet een vermogen van 20 Watt hebben smaakt., die een half jaar aan een ,uk door heeft gedraaid, dag en nacht", cel, die gisteren te Cambridge werd edemonstreerd, is 75 cm lang, 37,5 cm reed en 30 cm diep. De maker, een ïkere F. T. Bacon, zei dat het zijn igen vinding was en dat hij er 25 jaar in had gewerkt. De enthousiaste En- pers heeft de cel prompt de genoemd, de elektriciteit, die de cel opwekte, liet men een vork-hefwagen een lading van twee ton optillen, een cirkelzaag een stuk mahoniehout afzagen en eer lasapparaat werken. Volgens ir. Van Dorsser heeft Bacon eer stuk of dertig kleine cellen samenge pakt in apparaat. Het is zeer de vraag of dit apparaat handzaam is (uit Cam bridge werd gemeld dat voor een con trole-apparaat en de tanks voor de gas sen een zware vrachtwagen nodig was en economisch gezien aantrekkelijk. „Maar", zei ir. Van Dorsser, „als reclame stunt is het in ieder geval wel erg leuk". Overigens wilde de Nederlandse ingenieur de prestatie van Bacon niet kleineren. De Nederlandse onderzoekingen op dit gebied door dr. G. H. J. Broers en prof. dr. J. A. Ketelaars zijn reeds een jaar of tien aan de gang. Morgenochtend oin negen uur Nederlandse lijd zal in Washington het Boeing-707- straalvliegtuig vertrekken dat president Eisenhower naar Europa brengt. Om half zeven 's avonds verwacht mei Amerikaanse president op het vliegveld Wahn bij Bonn, waar de Westduitse bondskanselier dr. Adenauer hem zal Voordat Eisenhower donderdag om 17.30 uur naar Londen vertrekt, zal hij een gesprek hebben met president Heuss Met een Comet-straalviegtuig van de Engelse luchtmacht gaat hij de volgende morgen naar het Schotse kasteel Balmo ral voor een bezoek aan koningin Eliza beth- Zaterdag voert de President in Londen besprekingen met premier Macmillan en maandag ontvangt hij in de Britse hoofd stad de Spaanse minister van buiten landse zaken Castiella. Woensdag vliegt hij naar Parijs. iegslieden van het Engelse ministerie buitenlandse zaken zinspeelden gisteren op de mogelijkheid dat Eisenhower na 4ijn bezoek aan Frankrijk nogmaals naar Groot-Britannië komt. Dit zou dan een particulier bezoek moeten zijn- Bij deze gelegenheid zouden Eisenhower en Mac millan de besprekingen met De Gaulle onder de loep kunnen nemen. (Van onze sociaal-economische redactie) DE KANS op een goedkeuring van de nieuwe C.A.O. voor de metaal industrie het zogenaamde startschot van de vrijere loonvorming, is gisteren met sprongen gestegen, nadat enkele moeilijkheden interpretatie van de spelregels uit de weg werden geruimd tijdens een hernieuwd overleg tussen de regering en de Stichting van de Arbeid. Aanleiding tot deze bespreking, die ten departemente van econo mische zaken in Dén Haag werd ge voerd en waarbij de voorzitter van het College van Rijksbemiddelaars, mr. J. A. Berger, aanwezig was, vormde de bezorgdheid regering over de wijze van de pro- duktiviteitsberekening in d taaiindustrie, op grond waarvan de nieuwe loonvoorstellen in deze be drijfstak tot stand waren gekomen. ken, B. Roolvink en de ministers De Pous (economische zaken) en Van Rooy (socia le zaken) nog eens uitvoerig met de Stich ting van de Arbeid van gedachten gewis seld over de punten drie en acht van de spelregels (de richtlijnen die de regering onlangs aan het College van Rijksbemid delaars verstrekte). Uitzondering Bij de regering bleek bezorgdheid ti ontstaan over de toepassing van punt drie door de partijen in de meetaalbedrijfstak, met name waar het gaat om de periode waarover de produktiviteitsontwikkeling mag worden berekend. Terwijl het betrok ken artikel voorschrijft, dat in de begin periode van de differentiatie in het alge meen slechts rekening mag worden gehou den met de produktiviteitsontwikkeling gedurende het jaar 1959. zouden partijen in de metaalsector ook een korte periode van eind 1958 in de berekening betrokken hebben, omdat er toen na een lange tijd van stabiele produktiviteit eer flinke opleving te constateren viel in de metaalindustrie. Naar verluidt heeft een meerderheids- groep in de Stichting van de Arbeid d( regeringsdelegatie gewezen op het uitzon derlijke van deze situatie en heeft de re gering de toezegging ontvangen dat deze i berekenen een uitzondering zal ;en uitzondering overigens, door de spelregels wordt getolereerd. Naar verluidt zou er gistermiddag Dorts van gedachten zijn gewisseld over de wijze van berekening van de te ver wachten produktiviteit in een bepaalde bedrijfstak, op grond waarvan die be drijfstak een langlopend contract aangaat Ook op dit punt zouden enkele moeilijk heden uit de weg geruimd zijn, die aan aren getreden bij de bespreking ieuwe loonvoorstellen in de gra fische bedrijfstak. Met betrekking tot punt acht van d spelregels, dat handelt over de arbeid:, tijdverkorting, heeft de regeringsdelegatie de toezegging ontvangen dat een ii ring van de werktijdverkorting ni< gemakkelijk zal geschieden, maar da bedrijfsleven wel .degelijk rekening zal houden met het feit, dat zij door produk- tiviteitsvermeerdering zal moeten worden gecompenseerd en in ieder geval niet invloed op de prijzen zal mogen zijn. De regering zou namelijk bevreesd zijn ge weest voor een te vlotte doorvoering van de werktijdverkorting in verschillende bedrijfstakken, maar zij ontving, na nade re toelichting op dit punt, ook de v kering dat voor deze vrees geen aanlei ding bestaat. Gistermorgen kwam het kabinet in ex tra zitting bijeen om nog eens enkele moeilijkheden met betrekking tot de re loonvorming door te spreken, al- is opnieuw overleg zou worden ge pleegd met de Stichting van de Arbeid, elk overleg thans, naar men aanneemt, lim baan heeft gemaakt voor een spoe dige goedkeuring van de metaal-c.a.o. Alleen al de natuurlijke uitbrei ding van het aantal gezinnen vergt jaarlijks een aanbouw van 50.000 woningen. Daarbij moet dan nog gevoegd worden de noodzakelijke vernieuwing van de woningvoor raad. De vervanging van de woning voorraad en de vernieuwing van de oude steden en dorpen zal in de komende jaren een zwaar beroep doen op de bouwnijverheid en óp de diensten die belast zijn met de zorg voor volkshuisvesting stedebouw. Het verschijnsel van de ongelijkmatige geografische spreiding bij woningtekor ten neemt niet af. doch wordt integen deel van jaar tot jaar duidelijker neembaar. Nu de druk van de woning nood in delen van het land nog wordt gevoeld, terwijl in sommige ge bieden het woningtekort schijnt opgehe ven, rijst de vraag welke consequenties hieruit zullen volgen voor de Rijksover heid met betrekking tot de verdeling de woningbouwsubsidies. Steeds moeilijker wordt het de maat staven te bepalen die voor de streeks gewijze verdeling van de subsid: ten gelden. Bovendien wordt de laatste twee jaar de verdeling beperkt tot helft van het aantal woningen dat het bouwprogramma was voorzien, wijl voor de andere helft een zo groot mogelijke vrijheid wordt gesteld. Er is, volgens de directeur-generaal, alle aanleiding om de uitgangspunten en methoden van de verdeling de woningsubsidies, opnieuw kritisch te bezien. Nu de scheiding f woningbouw volgens de Woningwet en de particuliere bouw in de bevre diging van de behoefte aan volkswo ningen niet meer te trekken i: een stelsel dat meer afgestemd de gehele behoefte aan volkswonin gen. beter voldoen. Een beweeglijk verdelingssysteem dat telkens bewust kan worden afgestemd op de streeks gewijs uiteenlopende belangen rekening houdt met de feitelijke voorbereiding en de uitvoeringsmoge lijkheden, zou winst zijn ten opzichte van de huidige contingentering met haar eindeloze overwegingen en de KAPITAAL De financiering van de woningwetbou' (die in 1957 reden gaf tot ernstige be zorgdheid), bood in 1958 geen moeilijk heden, althans niet aan hen die direct bij deze bouw betrokken waren. De on geveer 40.000 woningwetwoningen waar- financiële steun werd toegezegd, profiteerden van de rijksvoorschotrege- waardoor een gestadige toestroming kapitaal tegen een vaste ri 4 pet verzekerd was. Deze regeling heeft gevolge gehad, dat de woningwet- v niet meer in gevaar kan worden gebracht door de fluctuaties die zich eenmaal in de kapitaalmarkt plegen r te doen. Of de thans gekozen wijze financiering via de kapitaaldienst de rijksbegroting eens en voor altijd aangewezen oplossing zal vormen r het merendeel van de volkswoning bouw, is een andere vraag. Het belang van een brede activiteit i de particuliere sector is de laatste jaren wel duidelijk gebleken; wil deze bouw zich ten volle kunnen ontplooien, dan zal zij zich moeten richten op de produktie van woningen voor arbeiders en middengroepen. Uiteraard zal het sub sidiestelsel de mogelijkheid daarvoor moeten openen. KOSTEN LAGER Aan de voortdurende stijging van het bouwkostenniveau is een einde gekomen en een geringe, doch duidelijke daling treedt in. De huurverhoging in 1957 heeft dus een bijdrage geleverd tot de overbrugging van het verschil tussen het huurpeil der bestaande en dat der nog te bouwen woningen: de huren der oude woningen zijn aanzienlijk verhoogd, ter wijl het huurpeil der woningen die thans gebouwd worden, niet hoger ligt dan dat der woningen die in 1958 en 1957 in uitvoering zijn genomen. Voor de woningwetbouw lag het niveau der bouwkosten per m3 aan het eind van 1958 circa 5 pet. lager dan aan het begin daarvan. Ook in het westen van het land, met name In de grote steden, was een duide lijke daling merkbaar. In de grote steden, waar de spanning op de bouwmarkt zich in de voorgaande periode het sterkst had doen gevoe len, was het resultaat van de in 1958 opgetreden ontspanning zelfs een daling van het bouwkosten niveau voor woningwetwoningen met circa 10 procent. De bouw op basis van de continucon- tracten heeft in verschillende gevallen geleid tot een opmerkelijke verbetering van de organisatie van het werk. (Zie vervolg op pagina 5) Augustus blijft nog warm (Van weerkundige medewerker) HITTE BELEMMERDE REDDINGSPOGING 'C'EN ZAANDAMMER heeft giste- ren vergeefse pogingen gedaan om een kind van nog geen twee jaar van een brandende zolderverdieping te halen. In een woning in Amsterdam-West, waar de zolderetage met board tot woon ruimte was vertimmerd, brak plotseling een felle brand uit. De 33-jarige A. v. Z. uit Zaandam, die voorbijfietste, werd gealarmeerd door angstgeschreeuw van de moeder van het kind. Hij rende naar boven, sloeg een natgemaakte deken van de buren om en dook de vlammenzee in. Door de hitte was het hem echter niet mogelijk de deur van het vertrekje, waar het kind lag te slapen, te bereiken. Hij probeerde nog een schot in te trappen, maar ook dit mislukte. De verstikkende ln het circus Boltini te Amster dam heeft een leeuwin twee van haar welpen verstoten. De dompteur Albert Althof, heeft kans gezien de twee andere welpen in de piste bij de moe der vandaan te halen. Het twee jarige dochtertje van de heer Althof, Medi, vindt het allemaal maar heel gewoon: zij vindt het prachtig speelgoed, die twee welpen. Televisiereportages bezoek Eisenhower Aan het bezoek dat president Eisen hower aan Duitsland, Engeland Frankrijk brengt, zal de N.T.S. n aandacht schenken. Morgenavond kwart over zes is er een directe uitzen ding uit Keulen van de aankomst van de President op 't vliegveld in Keulen. Om tien uur volgt een filmoverzicht lit Keulen. Donderdag om zes uur za] :en directe uitzending van het vertrek ?an president Eisenhower en om kwart .oor zeven de aankomst op London Airport op het scherm te zien zijn In het N.T.S.-journaal op deze dag, wordt een filmverslag .an het laatste gedeelte van het bezoek van Eisen hower aan Duitsland overgenomen van Keulen. Maandag 31 augustus wordt een telerecording uitgezonden van Eisen howers bezoek aan Londen. Om tien minuten voor half acht is er een directe uitzending van het gesprek tussen de President en Mcmillan. De laatste uitzending is op woensdag 2 september, waarin de plechtigheden bij d~ Are de Triomphe in Parys op het beeld worden gebracht. rook dwong hem zijn moedige poging te staken. Inmiddels was de brandweer gearri veerd die het vuur met drie stralen be streed. Toen brandweerlieden de zolder even konden binnendringen, vonden zij het meisje, dat door de rook moet zijn verstikt, in haar bedje. Zij was het enig kind van de familie. De vader van het meisje was tijdens de brand op een sportveld. De zolderverdieping brandde geheel uit. Ook de bewoners van de derde ver dieping moesten, wegens de gevaarlijke toestand van de vloer, het huis verlaten. Na 1947 hebben wij niet meer een zo volop zomerse augustusmaand gehad. Opnieuw is het een sterk hogedrukge- bied, dat in een groot deel van West- en Midden-Europa zonnig en warm weer brengt. Doordat het centrum van dit hogedrukgebied ten zuidwesten van ons land ligt, is de wind westelijk. Dit heeft tot gevolg dat het in de kustgebieden iets minder warm wordt j n verder naar het oosten. In het Dotste deel van Nederland zijn de tste vijf dagen volop zomers geweest :t maxima boven 25 graden. De lucht vrij vochtig zodat het in de middag t drukkend is. 's Nachts ontstaat er plaatselijk mist, maar daar heeft de zon 'e morgenuren over het algemeen liet veel moeite mee. De depressies trekken van de oceaan langs Schotland Noorwegen, zodat het fraaie weer is het grootste deel van deze week kan voortduren. Aanhoudend droog De Bilt verwacht tot woensdagavond: In de nacht en vroege och tend hier en daar mist. Mor gen overdag droog weer met zonnige perioden en overwe gend matige wind tussen west en noordwest. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets lagere. (Opgemaakt 11.15 uur). ZON EN MAAN Woensdag 26 augustus: Zon op 5.40, onder 19.43. Maan op 23.24, onder 14.09. 9.03 L.K. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Advertentie I NOC SLECHTS 4 DACEN NIEUWE RIJN 54^ Stockholi Oslo Zürich Genève Wenen Innsbruc belgrado II

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1