CHRISTFUJK
Een woord voor vandaag
Vluchtelingen jaar ook
uitdaging aan ons volk
Giro 195960
Kanttekening
Humanistisch verbond:
geen recht op zendtijd
Anglicanen en methodisten
bouwen samen een kerk
Atoombewapening blijft een
probleem voor Duitse kerk
Ontsnapt
j langs Krakatau
Jona, de man, die tegen zijn zin ten slotte de grote stad
Ninevé l\et oordeel aanzegt, wordt kwaad, als hij merkt, dat
de bevolking luistert en God de stad laat voortbestaanEn hij.
wordt opnieuw heel boos, als de wonderboom, waaronder'hij
van de felle zon weinig last heeft, ineens verdort. Dan is hij
zo levensmoe, dat hij God vraagt er maar een eind aan te
maken. En hij denkt nóg, dat hij alle gelijk aan sfijn kant heeft.
Hij zegt tegen God, dat hij alle reden heeft om boos te zijn,
En dan staat daar in de Bijbel een staaltje van het grootste
goddelijke geduld beschreven. Jona krijgt niet de mededeling,
dat God er dan inderdaad 'een eind aan zal maken, maar hij
krijgt een vraag te beantwoorden, waarop eigenlijk geen ant
woord behoeft te worden gegeven, Zou ik Ninevé niet sparen
en wèl die boom, waarvoor gij, Jona, geen moeite hebt ge
geven? zo vraagt God. Of Jona de les geleerd hééft wordt orfi
niet verteld. Maar de les is actueel! Klagen wij niet steen en
been, als, door welke al of niet verklaarbare omstandigheden
ook, ons comfort ons wordt afgenomen? En zijn wij werkelijk
blij, als anderen, die wij al lang hadden opgegeven, worden
gered? Nee, dat is niet „de moraal van het verhaal", maar de
diepe sin, die God in deze geschiedenis van Jona legt!
Cijfers spreken reeds boekdelen
ENIGE DEINING
Kritiek op betoog
van ds. Landsman
T/FRLEDgN week doiiderdag
namen, tPÜ uit „Hervormd
Nederland" een artikel van ds.
F. H. Landsman over, waarin
deze pleitte voor een gelijke
behandeling van de humanis
tische volksgroep, in dit geval
tri het bijzonder op radiogebied-
In „Koningin en Vaderland"
komt ds, H. G. Groenewoud nu
tegen het artikel van ds. Land
man in verweer, een betoog d-at
wij hierbij verkort willen
overnemen.
Ds. Landsman riet in hst hu
manisme <?ok al verwerpt hij het
principieel een bondgenoot die
met ons op de bres wil staan in
de strijd tegen de ontwaarding
van de mens.
ik ben hier niet zeker van.
Als argument zou ik, om te be.
ginnen willen aanvoeren, wat N.
Berdjajew schrijft over het huma
nisme.
„Dikwijls heb Ik getracht aan
t« tonen, dat het humanisme zich
onvermijdelijk moet veranderen
in anti-humanisme en dat zijn
laatste consequentie de loochening
van de mens is". „Daarom ver.
mag het humanisme de anti-hu.
manistiBche stromingen ook geen
weerstand te bieden en bet pro
ces der ontmenselijking niet te
Hiernaast echter zou ik er ook
op willen wijzen, dat het huma
nisme een geloof in de mens is.
Voor een Christen Is de mens een
zondig wezen, wiens hart bedor
ven is en uit wien alle kwaad
voortkomt. Op deze mens vestigt
de humanist ziin vertrouwen, En
dat betekent, dat deze mens ver.
godd«liikt wordt.
Daarom heeft het humanisme
niet de minste garantie* dat het
het kwaad dat de ontmenselijking
in de hand werkt, het hoofd zal
kunnen bieden.
Daarom kan een Christen het
ook niet als bondgenoot erkennen,
zelfs niet als medewerker.
Gewetensvrijheid
Nu ls het humanisme eenmaal
een geestelijke stroming in ons
volksleven. En het spreekt van
zelf, dat de overheid die we heb
ben, deze ook in de vorm van
een georganiseerde groep, heeft te
Het is de vraag of men dit kan
verdedigen met een beroep op de
gewetensvrijheid. Dit woord ge
wetensvrijheid is een van die vele
woorden, die in onze tijd van neu
traliteit ontledigd, van inhoud be
roofd, zijn. Wat is gewetensvrij
heid? De vrijheid om God naar
Zijn woord te dienen. Dit is juist
niet een vrijheid die het humanis
me wil of kan opeisen.
Wat wij tegenwoordig gewetens
vrijheid noemen, is in wezen:
vrijheid van overtuiging. Welnu,
de moderne neutrale staat moet
natuurlijk deze vrijheid van over
tuiging voor iedereen eerbiedigen.
Ook al zit hierin voor deze staat
een probleem.
Immers, als men de vrijheid
van overtuiging eerbiedigt, waar.
om dan een bepaalde politieke par
tij verboden? Waarom een partij,
het practisch uitvloeisel, verboden
terwijl men de wortel, het gees
telijk beginsel, eerbiedigt? De" mo
derne gedachte van gewetensvrij
heid brengt dus een innerlijke
tweespalt en een gevaar mee.
Vanuit de theocratische gedach
te wordt het nog veel moeilijker.
Want theocratisch gezien is liet
humanisme een moderne vorm
van religie en als het dat niet is.
dan is het religieus nihilisme. In
elk e-eval ontkent bet, dat God re
geert en dat Zijp wil gehoor
zaamd moet worden-
Radiozendtiid
Nu erkent ds, Landsman voor
de humanist het recht op ..toeken
ning van eigen zendtijd voor re
gelmatige humanistische uitzen
dingen", De Wet zou daartoe de
mogelijkheid moeten scheppen.
Nu meen ik. dat het bestaan
van verschillende omroepvereni
gingen bewijst dat de Wet de mo
gelijkheid tot verscheidenheid van
uitzendingen biedt. Ook voor het
Humanistisch Verbond staat de
mogelijkheid open. een radiover
eniging te stichten, zoal6 bv,
V.P.R.O, en N.C.R.V, hebben ge
daan. Dat zal OITI verschillende re
denen echter wel onmogel'ik ziin,
Dan komt de and°re mogelijk
heid. dat de overheid het Huma
nistisch Verbond als de kerken zou
behandelen en er dus zendtijd
voor beschikbaar zou stellen
Ogenschijnlijk lijkt dit billijk.
Maar met deze radio-uitzendingen
wil het Humanistisch Verbond niet
overheidsinstantie noch kerk wor
den. Het blijft een particuliere
vereniging van mensen, die op
deze manier bet volk willen die
nen.
Maar waar komt dan de grens
te liggen? Zullen straks niet" ver
schillende andere verenigingen het
recht van zendtijd kunnen vra-
gaarne van de radio gebruik i
ken om tot het volk te spreken.
Hier komt echter iets bij. Wil het
Humanistisch Verbond als .ra
diovereniging optreden, dan kan
het delen in de rechten van de
radioverenigingen. Maar vraagt
het voor zich zendtijd, dan zullen
de radioverenigingen die tijd moe
ten afstaan. En dan zal de over
heid nauwkeurig moeten omschrij
ven voor welk soort uitzendingen
deze zendtijd mag worden ge
bruikt, Dit is nu sinds geruime'
tijd een zaak van discussie tussen
kerk en omroepvereniging.
Verhouding met kerk
Ook de kerken hebben zendtijd
gevraagd en verkregen. Waar
voor? Voor kerkelijke uitzendingen
of alleen voor kerkdiensten?
Wat mag de kerk uitzenden? Zal
ze met haar uitzendingen niet het
terrein van de omproepvereniging
betreden? Welnu als ook het
Humanistisch Verbond zendtijd
aanvraagt, wordt het nog moeilij
ker. Wat voor soort uitzendingen
mag zij dan verzorgen?
Dit zal bij de' Wet nader' moe
ten worden omschreven en dus be
paald, ook beperkt, Immers, zou
het Humanistisch Verbond mo
gen uitzenden, zonder dat aan de
aard der uitzendingen beperkingen
waren opgelegd, dan zou het, zon
der dat te zijn, als omroepvereni
ging optreden. Een omschrijving
van de aard der uitzendingen van
het Humanistisch Verbond zou
uiteraard bijzonder moeilijk rijn.
Men zou hier in geen geval van
kerkdiensten of Godsdienstige uit
zendingen kunnen spreken.
Er zou iets anders moeten kun
nen: een andere zaak en een an
dere formulering.
Gesteld dat men die vond, dan
kreeg men de situatie dat het
Humanistisch Verbond wèl ande
re uitzendingen zou mogen verzor
gen dan kerkdiensten, terwijl de
kerken afleen maar kerkdiensten
zouden mogep verzorgen- -
Dit zou ongelijkheid scheppen,
licht onbillijkheid genoemd.
Want hier komt nog dit bij. Als
de kerken recht laten gelden op
eigen uitzendingen ontlenen ze
dat recht aan het fëit dat zij ker
ken zijn, organisatorisch van een
geheel andere aard dan elke an
dere vereniging.
Wanneer nu het H.V. een'gelijk
recht wordt toegekend, dan sluit
Natuurlijk kan de moderne
neutrale staat, die de kerk niet
als kerk erkent, deze gelijk
schakeling gemakkelijk voltrek
ken. Maar de theocratische vi
sie moet ernstige bedenkingen
hiertegen oproepen.
Met het prijsgeven van deze
uitzonderingspositie door de
kerken zou men in feite af
stand doen van het uitzonde
ringskarakter der kerk. En dat
achten wij te bedenkelijk dan
dat wij de vraag van het
„recht" van het H.V. kunnen
bijvallen of steunen.
"J/OOR DE NOOD van de vluch
telingen in de wereld is jl, zon
dag in de kerken van Nederland
gebeden, Gebeden voor het lot van
de honderdduizenden vluchtelin
gen, die deze wereld nog kent.
Vluchtelingen, die met name het
komende jaar, dat immers het
wereldvluchtelingenjaar zal zijn,
geholpen moeten worden,
Het Nederlands comité, dat enkele we
ken geleden door koningin Juliana
werd geïnstalleerd, doet een beroep
op het Nederlandse volk om de ver
schillende acties, die nu op touw zul
len "'orden gezet, te steunen. Het giro
nummer van het comité draagt de
zelfde cijfers als bet jaar waarin het
wereldvluchtelingenprobleem zo ver
mogelijk uit de wereld moet worden
geholpen: 195960.
Cijfers
Wij hebben vaak nog geen idee van de
werkelijke nood der vluchtelingen. Al
leen de aantallen al zijn schrijnend
groot,
Ir, Europa zijn er 135,000 vluchtelingen,
waarvan er 33000 in kampen en de
overigen in onofficiële kampen pi
daarbuiten verblijven. Noord-Grieken
land heeft 1300 vluchtelingen, In Tu
nesië en Marokko zijn er een 180,000-
In het Midden-Oosten bevinden zich
meer dan een miljoen vluchtelingen,
voor een belangrijk deel in kampen.
Jordanië heeft er 570.000, de streek
rondom Gaza 340,000, Libanon 125.000
en Syrië meer dan 100.000,
In China zijn ongeveer 10.000 Europese
vluchtelingen. Meer dan een miljoen
Chinezen verblijven tenslotte als vluch
telingen in Hongkong.
H ulpprogramma
De Hoge Commissaris voor het Vluchte-
lingenwezen heeft een uitgebreid hulp
programma opgesteld, dat het komen
de jaar verwezenlijkt kan worden.
Voor de 32.000 vluchtelingen in de Euro
pese kampen bestaat een „Camp Clea
rance Prograr Men verwacht met
de uitvoering hiervan tegen het einde
van 1960 gereed te zijn. Hiervoor is
echter een bedrag nodig van mcir dan
twaalf miljoen gulden.
In Tunesië en Marokko is voornamelijk
gebrek aan voedsel. Hier rekent
op een uitgave van tien miljoen
dén,
Palestina vraagt zowel hulp op korte
is meer dan 120 miljoen gulden
eist. Voorts voor extra woningen nóg
eens een vier miljoen, Ook de hulp in
China zal miljoenen guldens gaan kos.
Ieder land kan nu in dit vluchtelingen-
jaar zijn eigen object uitkiezen. Zo is
b.v. een 600.000 gulden voldoende om
een kgmp van 100 vluchtelingen te
kunnen opruimen. Met honderdduizend
gulden kunnen 20 gezinnen weer een
eigen huis krijgen.
Zo kan ook Nederland het komende
jaar veel doen om de nood der vluch
telingen, die voor ons vrije land mede
een ereschuld moet zijn, te lenigen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepbaarstelling: C van Herwaar
den, Boekweitstraat 2ga, Rotterdam-Zd,;
W. A. G. Meeuwge, Oudedijk 259, Rotter-
dam-
GEREF. KERKEN
Beroepbaar: de classis Almelo heeft
praep. geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard de heer H, Makkinga te Almelo,
die terstond een beroep in ovqrwéging
zal nemen-
GEREF. KERKEN (vrygem.)
Beroepen te Ferwerd-Hellum; A. Kooy
te Driebergen,
Beroepbaarstelling: De classis Dor-
drecht-Gorinchem heeft hedenavond
praepatoir geëxamineerd en beroepbaar
verklaard de heer C, A, Versluis, Mid
delweg 163, Nicpw-Lekkerland,, dje een
beroep terstond in overweging zal ne-
CHR. GEREF. KERKEN
Greenhill geen
blauwdruk zegt
Church Times
In het kleine Engelse dorpje
Greenhill zijn de 2000 inwoners
tot de conclusie gekomen dat het
tijd werd om een kerk te bouwen.
Omdat de methodisten en angli
canen beiden een gebouw nodig
bedden, hebben zij de hoofden bij
elkaar gestoken en besloten dat
beide kerken samen zullen wer
ken in een gebouw.
De nieuwe kerk zal op grond komen
te staan van de methodisten terwijl
belde kerken gezamenlijk een deel
van de onkosten zullen dragen. De
plaatselijke gemeente verstrekt boven
dien een subsidie. De methodisten zul
len de officiële eigenaar zijn van het
gebouw, maar de kosten van het on
derhoud zijn voor gezamenlijke reke-
De diensten zullen door iedere kerk orr
de zondag worden gehouden, de kerk
die geen ochtenddienst heeft op een
bepaalde zondag heeft dan een avond
dienst, Er zal een gezamenlijk 2on-
dagssehoo] komep en beide ke"
zullen gebruik maken van hèt m>
dlstische gezangboek.
Nieuw voorstel uit Hessen
christenen. - Met name zijn momenteel
de taken en verantwoordelijkheden van
de legerpredikanten in het nieuwe West-
duitse leger in discussie.
In de kringen van de Evangelische
Kirche in Hessen-Nassau is nu een
standpunt over deze kwestie geformu
leerd, dat door de leiding van de kerk
daar is overgenomen en is voorgelegd
aan de leiding van de Evangelische
Kirche van geheel Duitsland. Zoals men
weet is Martin Niemöller, een van de
meest vooraanstaande „derde-weg"-figu-
ren ln de Bondsrepubliek, een leidende
figuur in de kerk in Hessen.
Volgens het voorstel van de Hessische
Kerk moeten door de Evangelische Kir
che met de staat de volgende regelingen
getroffen worden:
1 Wanneer een soldaat het gebruik van
atomaire, bacteriologische en chemi
sche wapenen als ongeoorloofd be
schouwt en dientengevolge weigert met
deze wapenen te strijden, mag dit hem
niet als strafbaar worden aangerekend,
naar een andere eenheid aan oen ge-
Het moet een soldaat mogelijk worden
gemaakt om b.v. door overplaatsing
wetensconflict te ontkomen,
2 Een dienstplichtige die hoewel hij
vroeger geen pacifist geweest zou zijn
op grond van de ontwikkeling van de
atoomwapenen elk treffen tussen twee
stoten thans zedelijk niet geoorloofd
o Legerpredikanten moeten soldaten
die zich in zulk een gewetensconflict
tot hun zielszorgers wenden, helpen om
in deze zaken tot. helderheid te komen,
Zij hebben daarbij het recht de soldaten
op het onder 1) en 2) gestelde te wijzen
en ook om hen te adviseren een bevel
te weigeren, wanneer zij van mening
zijn, dat dit onrecht ten gevolge heeft.
4, De legerpredlkant is bij de uitoefe
ning van zijn functie geheel van de
staat onafhankelijk. Wanneer een leger
predlkant echter tot de overtuiging
idracht als legerpredikant teruggeven,
el zal een legerpredikant de meer
malen door de oecumene (bedoeld is
de Wereldraad van Kerken Red.) en de
Evangelische Kirche geuite afkeer van
het gebruik van massavernietigings-
middelen eerbiedigen.
riment worden de twee kerken ge
dwongen alles samen te doen (uitge
zonderd het Heilig Avondmaal), en
er is een streven om elkanders dienst
te bezoeken. Dit laatste feit, met het
voorstel om een gemeenschappelijk
zondagsschool te stichten, brengt ons
in conflict met bepaalde principes be
treffende eenheid. Hoe groot bet on
geduld ook mpge zijn in bepaalde krin
gen van de kerk door het falen van
de gesprekken over eenheid tussen de
kerken, Greenhill mag toch geen
blauwdruk worden,"
Het blad vervolgt dan: „De kerk is
niet en is het ook nimmer geweest
zo maar een kerk tussen verschillen
de christelijke kerken. Zij is de unie
ke Kerk van Engeland. De groeiena'e
gewoonte om haar op een lijn te
plaatsen met „andere kerkgenootschap
pep" is alarmerend".
Zolang dit de officiële gedachte is var
de Kerk van Engeland en zij zichzelf
hoog verheven boven de andere ker
ken blijft voelen op alleen maar his
torische gronden en dus de andert
kerken behandelt als lastige parasie
ten, zal er van eenheid wel niet veel
komen in Engeland. Maar misschien
is het practisch verlangen naar
heid op de duur wel sterker dan het
„standsgevoel" bij de anglicanen. Dan
is Greenhill toch een profetische zwa
luw, al maakt hij geen zomer.
l\u het magmag het niet
Hervormde synode
vraagt: „Vaardig
vrouw niet af"
De Generale Synode van de her
vormde kerk heeft een brief geschre
ven aan de kerkeraden waarin advie
zen zijn opgenomen over de afvaar
diging van vrouwelijke predikanten
naar de meerdere vergaderingen.
Vrouwelijke predikanten kunnen sinds
kort naar deze vergaderingen afge
vaardigd worden. Aangezien echter
hierop ook vertegenwoordigers aanwe
zig zijn van kerkeraden, die de vrouw
als ambtsdraagster niet hebben er
kend, adviseert de synode de kerke
raden, die een vrouw wensen af te
vaardigen,.van dit recht geen gebruik
te maken.
In de brief worden de kerkeraden, die de
vrouw niet als ambtsdraagster erken
nen er op gewezen, dat nu naar de
nieuwe kerkorde - sinds juni 1958 - de
vrouw op- de kansel is toegelaten, het
noodzakelijk is om, wil men een toe
stand van wetteloosheid voorkomen,
de opvattingen van de andersgezin-
den te eerbiedigen,
Benoemd tot onderwijzeres aan de
school met de Bijbel te H, I. Ambacht:
mej. A, Schouten te H. I, Ambacht; aan
de Sonnevancksehool te Harderwijk: mej.
A. Bo6 te Utrecht; aan de chr, nat. school
te 't Harde: mej- J. H. van Wermeskerken
te Bussum.
zonder slaap Ie verwekken
Prof. Waterink
naar Zuid-Afrika
Prof. dr- J- Waterink, hoogleraar aarj
de Vrije Universiteit, is naar Zuid-Afn-
ka vertrokken om gedurende twee
maanden gastcolleges te geven aap de
ehr. universiteit te Potchefstroon.
85
„Die had hij in zijn tas ritten, en de geallieerden
zouden er een fortuin voor hebben gogeven. De
Jappen wisten dat hij deze bezat, en hadden een
fantastische prijs op zijp hoofd gezet dood of le
vend eneen niet minder hoge beloning uitgeloofd
voor de terugbezorging of de vernietiging van deze
lijst. Op de een of andere manier schijnt SLran van
het een en ander lucht te hebben gekregen, en daar
was het hem nu om te doen. Hij heeft zijn belo
ning nu verdiend, maar ik zweer, dat hij haar nooit
levend in ontvangst zal nemen,"
„En daarom had Bekker, of hoe hij anders mocht
heten, zich vermomd?".
„Het was een idee van mij", bracht Farnholme
er met moeite uit, „Ik dacht nog wel dat ik het bij
zonder knap had bedacht. Mohammedaanse priesters
zijn geen haar minder dan andere priesters maar
een afvallige, whisky drinkende priester wordt door
iedereen veracht en gemeden. Ik heb mijn best ge
daan de liederlijke dronkaard te spelen, die zo'n ty
pe tot zijn vrienden kiest. Maar we zijn nog niet
•handig genoeg geweest en hadden dat waarschijn
lijk ook nooit kunnen zijn, want zijn signalement en
bevej tot aanhouding waren door de geheie archipel
bekendgemaakt."
„Dan heeft hij du6 zelfs nog geluk gehad, dat hij
het tot hier heeft weten te brengen." meende Ni-
coison. ..Dat is dus de reden waarom de Jappen ori6
met alle geweld in hun macht wilden krijgen?"
„Dat Ugt er nou toch wel dak genoeg op!"
Ongeduldig schudde Farnholme het hoofd en keek
Stram weer aan. De woede was uit zijn ogen ver-
deer AUSTAIR MAC LEAN I
(vertaling Reb Limburg)
ion- „Gefeliciteerd. Farnholme! Ik maak U mijn
compliment!"
Nicolson keek nieuwsgierig naar hem en wendde
zich toen weer tot Farnholme: „Waar heeft hij,,het
„Hoe kan ik dat nou weten?" antwoordde Éarn-
holme ongeduldig. „We verdoen onze tijd, Nicolson.
Geef me de revolver!"
„Nee,"
„Waarom nou niet? Wees toch niet dwaas, man!
Het leven van geen van ons is een steek waard zo
lang die kerel zich nog vrij kan bewegen in deze
boot-"
„Dat is zeer wel mogelijk," gaf Nicolson toe
„Maar verdenking, hoe sterk die ook moge zijn, is
nog geen bewijs. Zelfs Siran heeft recht op een be
hoorlijke berechting."
Farnholme was compleet ten einde raad, „Begrijp
je dan niét dat die eigensardlge Engelse opvattin
gen inzake recht en „fair play" op hun tijd en hun
plaats zin kunnen hebben, maar dat het hier en
op dit ogenblik noch de tijd, noch de plaats daar
voor is? Het gaat hier om een kwestie van laven
of dood."
Nicolson knikte. „Siran is nou niet bepaald een
gentleman. Ga alsjeblieft weer op uw plaats zitten,
generaal. De veiligheid van de anderen hier in de
boot gaat me ook nog wel wat aan het hart. Snij
een van de werplijnen in drieën, bootsman, en bind
die drie daar vast. Het is niet erg ais de touwen
wat knellen."
„O nee?" Siran trok de wenkbrauwen op. „En
als we nu eens weigeren ons aan deze behandeling
te onderwerpen?"
„Hou je nou maar koest," antwoordde Nicolson
onverschillig. „Anders krijgt de generaal de revol
ver toch nog."
McKinnon kweet zich op grondige wijze van de
hem opgedragen taak en schepte er een grimmig
welbehagen in de touwen extra strak aan te halen
Toen hij gereed was, had hij het drietal met de han
den en voeten zo stevig aan elkaar gebonden, dat
zij vrijwel geen vin meer konden verroeren, en het
Uiteinde van de drie touwen bovendien nog weer
eens aan een oogbout vastgemaakt. Farnholme had
zijn protesten gestaakt, maar het viel op, dat hij
toen hij zijn plaats naast juffrouw Plenderleith weei
innam, aan. haar andere kant ging zitten, tussen
haar en de achtersteven, zodat hij haar en de boeg
tegelijk in het oog kon houden, Zijn karabijn, lag
naast hem op de bank.
Toeh McKinnon gereed was met rijn arbeid',
kwam hij weer naar de stuurstoel en nam naast Ni
colson plaats Hij haalde de waterschepper en de
maatbeker voor de dag om het ochtendrantsoen wa
ter uit te delen," doch wendde zich plotseling tot Ni
colson. Er praatten een stuk of zes mensen tegelijk
in de. boot dat zou wel gauw ophouden war
de zon maar eenmaal boven de horizon was—,
dat zijn op zachte toon uitgesproken woorden een
goede halve meter verder niet meer te horen wé
ren. „Het ig een wanhopig lang eind naar Port Dai
win, stuurman," zei hij dubbelzinnig.
Glimlachend haalde Nicolson even de schouders
op, maar op zijn gezicht stond diepe bezorgdheid te
lezen. „Jij ook al, bootsman? Misschien was mijn
beslissing onjuist. Ik ben er zeker van dat Siran
nooit voor een rechtbank za] komen, Maar ik kan
VOWEL binnen als buiten onze Stoer zijn ook de kwalificaties waar- j
kring is enige deining ontstaan mee men zicb togen onze critjek zoekt
zo luiden de eerste woorden van te verweren. Onze voorlichting heet:
het vandaag verschenen nummer van „van partijpolitieke aard", want „bij
De Gids, orgaan van het Christelijk enig nadenken moet het ons duide-
Nationaal Vakverbond in Nederland lijk zijn dat wij op ontoelaatbare
Het gaat uiteraard over het adres wijze politiek (en dan nog wel partij-1
dat de drie vakcentralen, kort voor politiek) en vakbeweging hebben
het debat over de sociaal-economi- vermengd". Eigens anders wordt van
sche nota, aan de leden van de ons verteld dat wij niet op de hoogte!
Tweede Kamer meenden te moeten zijn en onszelf op verkeerde wijzej
richten. Dat „binnen onze kring" laten voorlichten (terwijl de inhoud
slaat op enkele bij het C.N.V. aan- van het adres toch „zo helder als
gesloten bonden, die hun ontstem- fflas was voor ieder die lezen kan"),
ming over dit adres niet onder stoe- weer ergens anders heet onze voor-
len of banken hebben gestoken, Ze lichting „vermakelijk" en tot slot|
worden in dit Gids-artikel niet met wordt dan verteld dat wij kennelijk,
name genoemd die eer genieten geschreven hebben „in grote haast
wèl de bladen van ons concern die en op basis van onvoldoende kennisj
de „deining buiten onze kring" op van de werkelijke situatie",
hun rekening hebben. De lezers van De Gids zullen nu wel
Het is een stoér artikel geworden, geen verheffende indruk van onsi
naar omvang en naar inhoud. We hebben. Want deze schrijver in De
citeren: Gids heeft nagelaten om zelfs maar
„De christelijke vakbeweging had een korte samenvatting te geven van
geen band van vertrouwen met het hetgeen wij hebben geschreven Hier
socialistisch-rooms-protestanse kabi- en daar heeft hij een flard van een)
nct-Drces en heeft ook geen band zin uit onze artikelen gelicht en
van vertrouwen met het rooms-pro- daaraan zijn vernietigende kwalifi-J
testants-liberale kabinet-De Quay en caties vastgeknoopt. Van die handig-
zal evenmin een band van vertrou- heidjes zoals ze in een debat wel ge
wen krijgen met welk kabinet, bruikt worden, maar die in de jour-t
dan ook. nalistiek gelukkig nog maar weinig
Waarom? Omdat de christelijke vak- ingang hebben gevonden. Laten wc|
beweging geen politieke partij maar er dit van zeggen: journalistiek is:
vakbeweging is. Elk kabinet, van ook een vak dat geleerd moet wov-
welke kleur het ook is, beoordelen den en perscthiek is een onderdeel1
wij naar zijn daden. En iedere mi- van dat vak!
nister, tot welke partij hij ook moge Wat ons betreft we zullen deze
behoren, beoordelen wij eveneens schrijver niet op het heilloze pad
naar zijn daden. Dat hebben we tij- volgen. We hebben het artikel met
dens de kabinetten-Drees gedaan en grote aandacht gelezen en het lijkt
dat zullen we ook tijdens het kabi- ons nuttig bij het hierboven aapgc-
net-De Quay doen. We zijn niet van haalde citaat, dat gaat over die baud
plan op dit punt ook maar één mllli- van vertrouwen, een enkele opjjier-
meter van koers te veranderen want king te maken. Omdat dit de kern
dat zou dé ondergang van de chris- van de zaak is.
telijke vakbeweging."
SOLIDARITEIT
een jon-
FE zijn in deze wereld vele tegen- jongen geen meisje is i
stellingen die elk voor zich span- gen!
ningen oproepen. En ieder mens is Deze gekheid terzijde het is een
opgenomen in het krachtveld van ernstige zaak. Want wie deze tegen-,
vele van die spanningen. Hij wordt stellingen tot in het absolute door^
gedwongen om in veie van die tegen- voert, die loopt de kans een richting
stellingen een keus te maken en die uitgedreven te worden die men
dwang is er te meer naar mate men eigenlijk helemaal niet uit wil! We
er meer bij betrokken is. Als wereld- zijn begonnen met te zeggen cla(
burger maakt men zijn keuze tussen er in deze wereld vele tcgenstellin-
oost en west, als burger van éen land gen zijn, maar dat er slechts, één
maakt men zijn politieke keuze; als tegenstelling beslissend is: vóór oi
mens in de maatschappij wordt men tegen Christus. Bezie nu het leven
gesteld tegenover de tegenstellingen om u heen zoals dat in Nederland
tussen rijkdom en armoede, heeft wordt geleefd. Wat is het grote ge-
men te maken met de verhoudingen vaar dat het christendom bedreigt?
werknemer—werkgever, met de ver- Dit: de vermaterialisering. Het zo
houdingen ook tussen staat en maat- intens bezig zijn met de zorg voor hei
schappij. En ver boven dit alles uit aardse dat het eeuwige volkomen in
ligt er de beslissende tegenstelling: het gedrang komt. De auto, de scoo-
„Wie niet met Mij is, die is tegen ter en de bromfiets zijn meer ii
Mij" het maehtige woord van de handen dan de Bijbel en televisie-
Koning van hemel en aarde dat nie- en filmster zijn hëel wat liever gc
mand naast zich neer kan leggen. ziene figuren dan de dominee. Er
In al die tegenstellingen, die vaak dan kan men de schuld zoeken bij
even zoveel botsingen zijn van be- de kerk, bij de dominee of waar dan
langen, moet de mens zijn weg zoe- ook de grootste schuld ligt bij ons
ken en het is geen eenvoudige opga- zelf. Wij ziin gegrepen door dé tijd
ve. In het artikel in De Gids dat wij geest. Die tijdgeest trekt ons yal
hierboven noemden, vinden we daar God af en de greep van die tijd
iets van terug. Sprekend over het geest is niet in de laatste plaati
onderscheid tussen vakbeweging en door het socialisme zo sterk gewor-
politiek staat er: „Dat kan tot gevolg den. Zonder ook maar iets te korl
hebben dat men als lid of als be- te willen dóen aan de goede be
stuurder van de christelijke vakbe- doelingen van christen-socialisten
weging in botsing komt met de opvat- zien wij in dc socialistische leer eer
ting van een Kamerlid of van een van de felste bestrijders van hel
minister op wie men als burger van christendom zoals dat in Nederlanc
het Nederlandse volk heeft gestemd, tot ontwikkeling is gekomen.
Men kan dit dan betreuren en wij Daarmee is uiteraard niet gezegd
voelen er veel van mee maar dat dat alles wat het socialisme wil „an
mag ons als christelijke vakbeweging ti-christelijk" is en evenmin dat ej
toch niet- weerhouden een onafhan- niet op zakelijke punten samenwen
kelijk standpunt in te nemen." king mogelijk is. Maar als die sa
Het klinkt logisch maar is het een menwerking zo ver gaat dat daar
juiste redenering? Loopt men zo niet mee het streven van andere groepe-
het gevaar dat men alles gaat op- ringen om aan het verkeerde vat
splitsen in de tegenstelling, waarmee de socialistische invloed een halt tol
de vakbond naar haar aard te maken te roepen, gedwarsboomd wordt, dat
heeft namelijk die tussen werkgever is er iets mis. En zo ligt de situatii
en werknemer? naar ons gevoelen nu in Nederland
Het is duidelijk dat hier het grote In de politieke sector hebben dl
gevaar schuilt. Het gevaar waaraan .christelijke partijen elkaar gevondei
de politicus niet ontkomt als hij al- en is het socialisme in de oppositii
les „politiek" gaat zien, waaraan de gedreven. Christenpolitici traclitei
vakbondsleider niet ontkomt als hij het materialistisch getij te doen ke
alles in het vlak werkgever-werkne- ren en uitgesproken op dat moei
mcr gaat zien, waaraan de man van lijke tijdstip keert de christelijk»
wetenschap niet ontkomt, waaraan in vakbeweging zich samen met de so
feite geen mens ontkomt. Dan gaat cialisten tegen die christenpolitici!
de politicus de mening van een vak- Met op zichzelf respectabele redene
bond zien als „rood" of „liberaal" ringen daar niet van. Maar mei
en dan gaat de vakbondsleider de voorbijgaan aan de solidariteit tus
mening van een minister zlien als sen christenen die men juist óp dal
„het werkgeversstandpunt" en wel- moment had moeten tonen. Die o]
licht de mening van een opposant dat moment had moeten uitgaan bo
van die minister als „het werkne- ven de „arbeiders-solidariteit"Dal
mersstandpunt". Men ziet van el- mag men zeggen dat wij politiek er
kaar de werkelijke motieven niet vakbeweging door elkaar vermen
meer en zo komt men tot de gen het zij zo. Als die. vermengim
haast verbijsterende opmerking dat nodig is om de afval van God va
er nooit een band van vertrouwen zo grote groepen van bet Nederland
kan bestaan tussen een vakorgani- se volk te keren, dan zal men al
satie en een kabinet, omdat de vak- christen over die bezwaren moetei
beweging geen politieke partij maar heenstappen. Zelfs als men daardoo!
vakbeweging is. Een uitspraak die persoonlijk onrecht zou lijden,
onwillekeurig bij ons deze woorden Christelijke politiek en christelij
in gedachten roept dat er geen band ke vakbeweging hebben één woord
van vèrtrouwen kan bestaan tussen je gemeen: christelijk. Ter wille var
een jongen en oen meisje omdat die het Nederlandse volk: laat men ds
gemeenschappelijke beseffen
herri niet doden, nog niet tenminste.'
(Wordt vervolgd)
Ds. Hegeman als
gastpredikant
naar de V.S.
Ds. C. Hegeman.' predikant bij de ge-
reformeerde gemeente van Genemui-
den. die zes jaar predikant is geweest
te Sioux Center, lowa.'in de Verenigde
Staten, heeft een uitnodiging ontvangen
om enkele maanden als gastpredikant
paar Amerika te gaan. Ds. Hegeman
heeft van zjjn kerkeraad toestemming
ontvangen en is voornemens met zijn
gezin 18 aug. a.g met de „Statendam"
naaf Amerjka te vertrekken Hij zal de
meeste zondagei^ in zijn oude gemeen
te voorgaan, en! als deputaat van de
generale synode én adviseur voor het
emigratiewèrk TliCanada besprekingen
Waarheid en Eenheid
hreidt uit met een
uitstekende rubriek
Het kerkblad „Waarheid en Eenheid'
hst „Orgaan voor het gereformeerq
leven", waarvan dr. J- Schelhaas va
Amsterdam de hoofdredacteur is. en d?
vaak genoemd werd het blad vén-
bezwaarden" in de Gereformeerde Kei
ken, heeft aan de rubrieken een zee
uitvoerige en goed verzorgde rubrie!
Kerknieuws toegevoegd, die een spiegl
wil zijn van al wat in het kerkelijk levé
zowel plaatselijk als landelijk gebeurt.
Het blad, dat niet tot de meest gelezé
kerkbladen behoort, maar steeds ee
eigen geluid heeft laten horen, wil in a
toekomst meer en meer een algtmeé
karakter krijgen, zonder dat aart. h(
oorspronkelijk doel van het blad tokof
wordt gedaan.
