CHRISTFUJK
Culturele vliegen zwermen
rondom toto-strooppot
Strijd tegen alcoholisme
niet tegen „bierkaai"
A.N.O.F. vraagt vrijstelling
voor onderwijzers
Grote zendingsijver van
Clir. Ref. Churches
hefarme ,4
I Ontsnapt
langs Krakatau
Een woord voor vandaag
Kanttekening
1
Twijfelachtige
ambities
1/ANDAAG een tweetal korte
knipsels.
Prof. dr. Herman Ridderbos
schrijft in het Gereformeerd
Weekblad van verleden week
een zeer terecht artikel over
de jacht van verschillende cul
turele instellingen naar een deel
van de opbrengst van de voet
bal-toto.
regeling van de sport-prijsvragen
voetbal-toto's etc. wordt verwacht
en wel in die zin, dat deze thans
gelegaliseerd zullen worden.
Waarop deze verwachting berust,
is mij niet bekend, noch op welke
wijze deze legalisering van de
gokkerij zou plaats vinden. Dit
zullen wij te zijner tijd dan wel
horen. Interessant is echter te
vernemen, dat dezer dagen reeds
is opgericht een „Comité van in
stellingen voor overleg inzake
sportprijsvragen". Deze instellin
gen, werkzaam op het gebied van
de te verwachten grote
uit de voetbalpools ook
het hunne mee te krijgen. Om het
gedrang rondom de stroop-pot niet
te groot te maken met de
kwalijke kans, dat allen te samen
het lid op de neus zouden kun
nen krijgen heeft men zich van
te voren reeds tot een „Comité
voor overleg" verbonden, om wan
neer de buit straks op tafel komt,
zo effectief mogelijk zich van een
aandeel erin te verzekeren.
Stinkt geld, niet?
Men kan zeggen, dat dit alles
heel verstandig is en dat, gege
ven het feit dat straks onder sanc
tie van de overheid de miljoenen
uit de zakken van het gok-lustige
Pecunia non olet. Geld stinkt niet.
En waarom het dan alleen voor
de sport aangewend? Het wordt
niet uit liefde voor de sport ge
geven! Waarom er dan ook maar
geen maatschappelijke, culturele,
volksgezc .dheid-dienende, ja zelfs
ideële arbeid mee nagestreefd?
Het za' alles wel heel verstan
dig wezen. Maar „ergens" (om dit
schone woord ook eens te gebrui
ken) klopt het niet, dat deze cul
turele, ideële etc. instellingen zo
begerig zijn naar het geld, dat
OP de ;e wijze verkregen wordt.
Het is een merkwaardige cirkel:
Om geestelijke volksgezondheid,
culturele verheffing etc. na te
streven verdringt men zich rond
om de pot. die uit het verval van
de geestelijke volksgezondheid en
uit het gebrek aan culturele en
ideële belangstelling week aan
week wordt gevoed, zij het dan on
der het waakzame oog van de
overheid, die dit is althans de
redenering op deze wijze „het
kwaad" zal „beteugelen" en „ka
naliseren".
Het Is te hopen, dat er ln Ne
derland nog culturele, ideële etc.
instellingen zullen overblijven, die
er voor zullen bedanken, ln het
overleg betrokken te worden, hoe
men zo deskurdig mogelijk zijn
scheprad in dit (eerstdaags blijk
baar feestelijk te openen) „ka
naal" zal kunnen aanbrengen,
om aldus zijn dorstige culturele
etc. akkertjes nog van enig vocht
te voorzien.
Na deze ernst wat luim
of misschien toch ook wel ernst
uit „De school met de Bij
bel", het orgaan van de ver
eniging van christelijke onder
wijzers. Daarin schrijft de heer
IJ. Jacobs:
Broeders onder elkaar
Al heel wat jaren geleden is
het gebeurd. Op een middag na
schooltijd. Een forsgebouwde zee
man komt met groot kabaal de
gang over laveren. Zijn aange
zicht staat op zeer slecht weer.
Ik tracht al te bedenken, wiens
vader het kan zijn en wat ik kan
misdaan hebben, maar hij zeilt
mijn deur voorbij en gaat met
veel rumoer bij mijn buurman
Voor anker.
Weldra hoor ik dat naast me de
storm is losgebroken. In vlagen
waait het rumoer tot mij over.
En het krijgt al gauw een zo
dreigende klank, dat het me niet
ongewenst lijkt poolshoogte te ne
men. Alsof ik er iets zoek, loop
ik naar de uiterste hoek van mijn
lokaal en sta dan een ogenblik
bij de deur, die beide lokalen
verbindt. Een enkele blik door de
ruit is al voldoende om me te
overtuigen dat .iet daar aan de
andere zijde noodweer is. Er
woedt compleet een orkaan. Een
bo.sing in letterlijke zin des
woords lijkt onvermijdelijk. Het
u—?r de schijn var- dat de
mijn collega zal aangrlj-
heeft
pen. Elk ogenblik kan 't
wezen. En hoewel mijn ietwal
verbleekte buurman voor geen
klein geruchtje vervaard is en,
gezien zijn spierkracht, ook niet
vervaard behoeft te wezen, lijkt
het me toch niet ongewenst in de
buurt van de tussendeur te blij
ven teneinde in een geval van
uiterste nood bijstand te kunnen
bieden.
Zodoende hoor ik tussen de
stormvlagen van niet te definiëren
klanken ook af en toe enkele ver
staanbare woorden.
,,'k Zal je de longen uit je lijf
langen!" komt met een zekere
regelmaat telkens loeiend en alli
tererend terug. De man moet b'e-
slist wel gevoel hebben voor taal
schoonheid.
't Loopt toch nog zonder hand
tastelijkheden af. En als het flood-
weer grommend is afgetrokken
en ik met mijn ontdane collega
nog een nabeschouwing houd. con
cluderen we dat dit toch eigenlijk
wetskennis
is, zover reikt
niet.
1 "er reikt ook de kennis van
het noofd der school niet, Maar
dal maakt niets uit, want als hij
de volgende morgen is ingelicht,
wordt de concierge naar het huis
van de zeeman afgezonden.
„Zeg hem maar, dat ik hem
binnen een uur hier verwacht,
want dat ik anders de politie op
bel wegens bedreiging met dood
slag, En zeg hem maar, dat er
een getuige is, die alles heeft ge
hoord".
Na enkele ogenblikken is hij er
al. En wordt na een scherpe te
rechtwijzing door het hoofd naar
boven doorgezonden om zijn ex
cuses te gaan maken bij de be
dreigde onderwijzer. Anders
Opnieuw arriveert hij bij mijn
buurman. Maar nu in een heel
andere stemming dan de vorige
dag. De storm is gaan liggen.
Gedwee maakt hij zijn veront
schuldiging voor zijn boze woor-
den.
„Maar. meester, nu had de bo
venmeester het erover om de po
litie erbij te halen. Maar mees
ter, zoiets doen wij toch als broe
ders onder elkaar niet".
Als broeders onder elkaar, zei-
f-ic Werkelijk, hij zei het!
Jaarvergadering Geref. drankbestrijding
In dc Ichtuskerk te Schcveningen
kwam de Gereformeerde Vereniging
voor Drankbestrijding vandaag
gemene vergadering bijeen. Omdat
de voorzitter, ds. C. M. v. d. Loo
van Dordrecht nog niet geheel her-
steld was, stond de vergadering on
der leiding van de vice-voorzitter
„Een blijvende taak."
De heer Scheps herdacht, allereerst
'wijlen pater I, M. Grollenberg, de man
van de rooms-katholieke drankbestrij
ding en redacteur van het orgaan „De
Dam" die op 18 juni j.l. is overleden.
Voorts memoreerde hij het feit dat de
secretaris en de penningmeester de he
ren J. Feitsma en J. O, Elshout 2c
jaar deel uitmaken van het hoofdbe
stuur, Aangezien zij beiden var, geen
huldiging wilden weten, bood de vice-
voorzitter bun dames bloemen aan.
De heer Scheps wees er vervolgens
op dat het alcoholisme ook in 1959 nog
een reëel gevaar is. De vorm waarin
deze volkszonde zich openbaart moge
zich wijzigen, het kwaad zelf woekert
voort. Het is een merkwaardig feit dat
dit ons volk niet meer verontrust. In
deze tijd met zijn toenemende intensivi
teit van het snelverkeer zou men veel
meer een open oog moeten hebben voor
de sinistere bedreiging van gezondheid
en leven.
Helaas valt hier reden tot bittere
klacht, aldus de spreker. De overheid,
die toch in alles het goede voorbeeld
moest geven, faalt hier. Zij besproeit
haar recepties, ontvangsten en plechtig
heden rijkelijk met alcohol en dat ter
wijl de meeste gasten per auto komen.
De overheid moet hier veel
haar roeping gewezen worden.
Maar ook de ouders en de opvoeders
hebben een taak. De spreker oefende
in dit verband critiek uit op het feit
dat onlangs leerlingen van een Haagse
ulo een schoolreisje hebben gemaakt en
daarbij verlof kregen van het hoofd
twee glazen Moezelwijn te proeven aar
de bron. Dat het hoofd, toen hij becriti-
seerd werd zich verdedigde met de op
merking, dat de meeste leerlingen niet
voor de eerste keer lichte wijn dronken,
vond de spreker een bewijs temeer dat
deze man een slecht pedagoog is. Het
drinken van leerlingen is trouwens in
ons land een zorgwekkend verschijnsel,
Zolang dit niet algemeen erkend wordt
heeft de vereniging een blijvende taak.
Brief aan minister van defensie
Hef bestuur van de Algemene Ne
derlandse Onderwijzers Federatie
heeft er bij de minister van defensie
op aangedrongen tot het jaar 1961 al
gehele vrijstelling van militaire
dienstplicht te verlenen aan onderwij
zers. De A.N.O.F, vond aanleiding tot
deze stap in de bekendmaking, dat
voor het schooljaar 1959-'60 aan on
derwijzers uitstel van eerste oefe
ning kan worden gegeven als zij
werken in Zeeland, op een van de
Zuid-Hollandse eilanden of in afgele
gen gehuchten.
In zijn schrijven aan de minister zegt
het bestuur van de A.N.O.F. te betreu
ren, dat het aantal vrijstellingen blij
kens deze mededeling beperkt zal blij
ven tot enige tientallen. De perso-
neelsmoeilijkheden bij het lager on
derwijs zijn nog geenszins van de
baan. Geconstateerd moet worden dat
ook nu nog grote aantallen scholen
kampen met een ernstig personeelste
kort en met onvervulde vacatures, zo
zegt de brief.
De kleine Duitse protestantse kerk in
Letland kan weer diensten in de Duit
se taal houden. Een verbod van de
Russische autoriteiten, dat 14 jaar ge
leden werd uitgevaardigd, is dezer da
gen opgeheven.
Meer dan 800 gedelegeerden van zeven
verschillende kerkgenootschappen heb
ben de tweede Schotse kerkweek bij-
gewoond, die van vier tot elf juli in
undee is gehouden. Er waren verte
genwoordigers uit achttien verschillen
de landen aanwezig, o.w. bisschop Hans
Lilje uit Hannover.
Dit tekort doet zich zeker niet uitslui
tend voor in Zeeland, op de Zuidhol
landse eilanden of in afgelegen ge
huchten in het overige gedeelte van
ons land, maar kan vrijwel over het
gehele land worden geconstateerd tot
in de grootste steden toe.
Het bestuur van de A.N.O.F. wijsterver-
der op. dat, doordat het voortgezet
onderwijs op dit ogenblik voor de
grootste moeilijkheden is geplaatst,
omdat de „geboorteplek" van de ja-
ren 1946 en 1947 de scholen van dit
onderwijs heeft bereikt, vele ook jon
ge onderwijzers vaak aan deze scho
len worden geplaatst. Zij zijn dus
niet langer beschikbaar voor het ge
woon lager onderwijs.
Protestantse kerk
op Mallorca
niet gesloten
De predikant van de protestantse
kerk van Mallorca, ds. Humberto Capó,
heeft berichten dat de protestantse kerk
op dit Spaanse eiland gesloten zou zijn,
ontkend.
Wel is een Baptisti.sch evangelist door
de Spaanse autoriteiten van het eiland
verwijderd. Onder de bestaande verhou
dingen is het in Spanje niet toegestaan
in een plaats nieuwe kerkgenootschap
pen op te richten.
Op Mallorca worden iedere zondag pro
testantse kerkdiensten gehouden. Soms
vinden er ook diensten in het Engels,
Frans of Duits plaats.
Het adre.s van dc predikant van Mal
lorca luidt: ds. Humberto Capó, Calle
Arch'duque Luis Salvador, Le-Palma.
Dat de drankbestrijding niet tegen
windmolens vecht toonde de heer Scheps
aan door te wijzen op de uit Friesland
bekend geworden cijfers, die er op wij
zen dat het drankmisbruik daar weer
toeneemt en het consultatiebureau te
Leeuwarden 179 opdrachten bezorgde
voor het uitbrengen van rapporten over
voor misdrijf verbaliseerden.
Het is taai werk om de publieke opi
nie om te buigen en de ingewortelde ge
woonte uit te roeien, maar dit is reeds
zestig jaar de taak van de vereniging,
zei de spreker tegen het einde van zijn
betoog. Hij zag nog geen enkele reden
om het werk niet voort te zetten.
Vervolgens kwamen de jaarverslagen
van de secretaris en penningmeester
aan de orde. Na bespreking werden zij
goedgekeurd en nadat de kascommissie
verslag had uitgebracht werd de pen
ningmeester van zijn beheer gedechar
geerd. Het aftredende lid van het hoofd
bestuur de heer W. C. F. Scheps werd
herkozen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Benthuizen en te Lange^
rak: J. T. Cazander, kand. te Gameren;
te Sneek (voor bijz. werkzaamheden
voor de arbeid onder de vi-ijzinnigen)R.
van 't Lindenhout te Wapserveen.
Aangenomen naar Hoogvliet (3e pi
toez.): K. Verbeek te Hontenisse.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bergum (2e pred.pl.): W.
Kats te Tiel; te Ferwerd—'s-Graveland
en te Wormer: J. Rinzema, woonachtig te
Baarn.
GEREF. KERKEN (vrijgem.)
Beroepbaar: de classis Rottérdam heeft
praepatoir geëxamineerd en beroepbaar
verklaard de heer J. Snijder. W. Buiten-
wechstraat 138-c, Rotterdam, tel, 010-56141.
De heer Snijder zal een eventueel beroep
overweging nemen.
terstond
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Haamstede—Kerkwerve: H.
„an ma' kand. te Nieuw-Amsterdam
en P. van Zonneveld, kand. te Bussum,
Beroepen te Ouderkerk a. d. Amslel;
P. van Zonneveld kand. te Bussum.
BAPT. GEMEENTEN
Synode in Grand Rapids beivees
(Van een onzer medewerkers)
TN Grand Rapids heeft de sy-
t node van de Christian Refor
med Churches haar jaarlijkse
vergadering gehouden. Ruim
twee weken lang hebben vertegen
woordigers uit geheel Canada en
de Verenigde Staten zich beraden
op talrijke onderwerpen, die
deze kleine, maar invloedrijke
kerkengroep bezig houden. Voor
al de zendingsactiviteiten heb
ben de aandacht gevraagd van de
afgevaardigden, van wie menig
een zich een reis van meer dan
4500 km moest getroosten om de
synodezittingen bij te wonen.
Om met de zending te beginnen: naar
Cuba zal een zendeling worden uitge
zonden ter versterking van een aldaar
gevestigde kleine Christelijke groep, die
het niet al te gemakkelijk heeft. Twee
predikanten zullen binnenkort vertrek-
naar Australië en Nieuw Zeeland,
zij hun krachten zullen besteden
de uitbreiding van de Reformed
Churches in deze uitgestrekte gebieden.
Zowel in Australië als op Nieuw Zee
land zijn reeds twee predikanten uit
Amerika werkzaam. Japan, dadelijk na
de Tweede Wereldoorlog, zendingsgebied
geworden, vormt voor een zendings-
groep van zeven personen een ongekend
groot werkgebied. Het werk in dit
eilandenrijk wordt dan ook steeds uitge
breid. Naar Formosa werd een docent
uitgezonden om te werken aan een al
daar gevestigde zendingsopleidingsschool.
Dergelijke zendingsactiviteiten vormen
wel een bewijs, dat deze kleine kerken
groep ernst maakt met de zendingsop-
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijnen!
V/er werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en... doen wonderenI
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden.
Er is vastgesteld waar en hoe pijn
ontstaat en men heeft geleerd pijn te
metenDaarna heeft men kans gezien
de werking van één der oudste pijnbe-
strijders belangrijk te versterken door toe
voeging van nieuw ontdekte middelen.
Deze combinatie werkt bij pijnen en ook
bij griep vaak beter dan elk middel
afzonderlijk. am ,t
Met de opsomming van deze activi
teiten zijn we er nog niet: in Mexico
wordt reeds zestig jaar gewerkt in hel
gebied van de Navajo en Zuni stam
men, een moeilijk en onherbergzaam ge
bied. Bijna een halve eeuw kon
men nauwelijks van een resultaat spre-
de laatste tien jaar blijkt
Op de jongste synodezitting was ook
een evangelist, voortgekomen uit dit ge
bied. aanwezig. Dat was een groots en
ontroerend moment voor de synode, die
ten behoeve van het werk in dit deel
van Mexico 40.000 dollar voteerde
een gemeenschapshuis.
Afrika
De synode besloot dr. H. Boer
theoloog, die in 1955 in Nederland bij
prof. dr. J. H. Bavinck zijn doctorsti
tel behaalde uit te lenen voor hel
geven van onderw" aan een zendingsse
minarie in Nigeria. Die school werd
in februari van dit jaar opgericht door
verscheidene zendingsgenootschappen,
die in dit deel van Afrika werkzaam zijn
Er is al het een en ander om te d,oen
geweest, omdat de kijk van de partners
op de bijbel nogal sterk verschilde van
die der Christian Reformed Churches.
Echter heeft de Christian Reformed
Church al vele jaren in dit gebied ge
werkt en men zit in dit opzicht met
een historisch gegroeide situatie, "aar-
mee men niet erg gelukkig is. Langdu
rig hebben de besprekingen over dit
onderwerp geduurd.
Overigens is ook in Afrika een duide
lijk «streven naar zelfstandigheid merk
baar. Rev, Boer, die ruim dertig jaar
in dit negergebied werkzaam is, heeft
daarvan duidelijke dingen op de synode
verteld. De adviezen van de blanke
missionaire predikant worden bepaald
na in de kringen van de Afrikaanse
christelijke groeperingen. „We kunnen
nog tien jaar werken en dan is t
voorbij", is de mening van deze en
ren zendingsman.
Aederl. immigranten
Een ander belangrijk punt, dat tij-!
dens deze synode ter sprake kwam,
was het werk voor de Nederlandse im
migranten. De groep fieldmen wordt
langzamerhand ingekrompen. Het
bedoeling volgend jaar alleen eer
traal kantoor in Trenton (Ontario) te
handhaven. Het zoeken van werkgele
genheid en huisvesting wordt dan over
gedragen aan de plaatselijke kerken,
die daartoe speciale emigratiecommis
sies benoemen. In de praktijk zal dat
voor de uit Nederland komende immi
granten weinig verschil uitmaken. Zij
zullen evenals dat tot dusver het ge
val was, kunnen blijven rekenen op de
steun en medewerking van leden der
plaatselijke kerken. Nu echter het kei
kelijk leven hoe langer hoe meer gecon
solideerd wordt, is de directe noodzaak
van speciale fieldmen minder groot.
Oud-Katholieke Kerk
wil zending gaan
drijven
Ook Nicolson en McKinnon sliepen in, zonder dat
dit hun bedoeling was geweest. Zij hadden om de
beurt willen waken, ma-ar de uitputting had hen
met een schok wakker te schrikken. Toen hij eens
na en kort dutje ontwaakte, meende Nicolson dat
bij iemand door de boot hoorde sluipen, en toen er
op zijn zachte vraag geen antwoord kwam, herhaal
de hij deze nog eens. Toen het daarop wederom
stil bleef, haalde hij zijn zaklantaarn van onder de
bank te voorschijn. De batterij was bijna uitgeput,
maar het zwakke, gele lichtschijnsel was nog net
voldoende om vast te stellen dat alles rustig was
en hij lag waar hij bij het ondergaan van de
zon ook reeds had gelegen. Niet Lang daarna hij
was weer even ingedommeld had hij er op kun
nen zweren dat hij in zijn slaap een plof had ge
hoord. Opnieuw greep hij naar zijn zaklantaarp,
maar wederom was er niemand die zich zelfs ook
maar bewoog. Hij telde de in elkaar gezakte scha
duwen, en het aantal klopte: negentien, hij zelf
niet meegerekend,
De -rest van de nacht bleef hij wakker, dank zij
een hardnekkige strijd tegen een bijkans overweldi
gende moeheid, loodzware oogleden
wollig-
donzige slaperigheid en tegen zijn uitgedroogde
keel en zijn droge, opgezwollen tong, die zijn ge
hele mond scheen te vullen, hoewel alles er op aan
drong, dat hij zich maar zou laten gaan om een
paar uurtjes weg te zinken in een zalige, alles ver
getende bewusteloosheid. Maar iets, ergens diep
in hem, bleef hem hardnekkig waarschuwen, dat hij
dit niet mocht doen; dat hij verantwoordelijk was
voor de reddingboot en voor het leven van twintig
mensen, en wanneer dit alles niet voldoende meer
scheen te helpen, dacht hij maar aan de kleine jon
gen, die nauwelijks een halve meter van hem van
daan lag te slapen - en was hij onmiddellijk weer
klaar wakker. Op die manier kwam hij deze einde-
lo»e nacht door, die als het ware een overtreffen-
door ALISTAIR MAC LEAN
(vartaling Rob Limburg)
de samenvatting was van alle slapeloze nachten
die hij ooit had doorleefd. Na een hopeloos lange tijd
begonnen eindelijk de eerste zwakke grijze strepen
aan de oostelijke gezichtseinder op te dagen.
Er verliepen minuten, en de scherpe silhouet van
de mast begon zichtbaar af te steken tegen de steeds
grijzer wordende lucht; daarna werden de contou
ren van de mensen m de boot zichtbaar. Het eerst
keek hij naar de jongen, die vredig in de stuur
stoel naast hem lag te slapen, geheel in een deken
gerold, zodat ziim gezichtje niet meer was dan een
lichte plek ln het donker. Zijn hoofdje rustte in
de gebogen arm van Gudrun Drachm arm. Zij zelf
zat nog altijd op het lage dwarsbankje, in een ui
terst ongemakkelijke houding, met haar hoofd op
de stuurstoel Nicolson kon zien. dat dit er niet hele
maal op rustte, maar er schuins tegenaan lag, met
de rechterwang precies op de scherpe rand. Voor
zichtig tilde hij het hoofd op en legde een dubbel
gevouwen punt van de deken over de rand. En toen
schoof hij, door een vreemde impuls gedreven, het
blauwzwarte haar weg, dat naar voren over haar
gezicht was gegleden en het grote, getande litteken
bedekte. Een ogenblik bleef zijn hand daar luchtig
op rusten, en toen zag hij opeens haar ogen glanzen
in het donker, en begreep hij, dat zij niet had ge
slapen. Hij voelde zich helemaal niet verward, en
ook niet schuldig, maar glimlachte haar alleen maar
zonder Iets te zeggen toe. Zij moest zijn glinsteren- „Tl™!?1 j? VeIf ,Jferr6,1 de, yraa6;
de tanden hebben zien afsteken tegen zijn donkere, £e®ds. wordt gesteld ol we niet aan
het einde zijn gekomen van het
de tanden hebben zien afsteken tegen zijn donkere,
gebruinde gezicht, want zij glimlachte terug, wreef
haar wang met het litteken zachtjes tweemaal te
gen zijn hand en kwam langzaam overeind, oplet
tend dat zij de slapende jongen niet wakker maak
te.
De boot lag dieper in zee; op de bodem stonden
reeds ettelijke centimeters water, en Nicolson
wist dat net hoog tijd was om te gaan hozen.
Maar dat maakte het nodige lawaai, en het had
dingstijdperk in dc kerkgeschiedenis
zijn er enkele kerken die nu pas de
zendingsopdracht beginnen te besef
fen. Zo heeft, volgens het blad „De
Oud-Katholiek" op 26 juni de oprich
tingsvergadering plaats gevonden
van de „Oud-Katholieke Missie Sint
al tê wekken uil hun slaap j Paulus", die daadwerkelijk zendings
der vergetelheid, terwijl de boot het
minst nog wel een uur kon uithouden. De harde
werkelijkheid van de nieuwe dag zou altijd nog vroeg
genoeg komen. Het is waar, velen zaten reeds tol
aan de enkels in het water, en een paar zaten
zelfs helemaal in, maar dat waren slechts lichte
gemakken vergeleken bij wat hun te wachten stond
de
op
zijn.
En toen zag hij plotseling iets dat iedere gedach
te aan slaap opeens deed verdwijnen en hem on
middellijk in actie deed komen. Vlug schudde hij
McKinnon wakker dat moest hij we) doen, want
die leunde tegen hem aan en zou zijn gevallen wan
neer hij plotseling was opgesprongen kwam over
eind, stapte over de roeibank heen en knielde neer
oij het volgende lage dwarsbankje. Jenkins, de ma
troos, die zich zo ontzettend had gebrand, lag in
jen hoogst eigenaardige houding, half hurkend, half
knielend, de polsen nog altijd vastgebonden, het
Hoofd tegen de bekleding van de watertank aange
drukt. Nicolson boog zich voorover en schudde aan
zijn schouders; Jenkins rolde op zijn zijde maar
bewoog zich verder niet. Opnieuw schudde Nicol
son hem. ditmaal krachtiger dan de vorige keer,
maar Jenkins zou nooit meer wakker worden en
zich bij zijn naam horen roepen. Toevallig of opzet
telijk hoogstwaarschijnlijk het laatste was
hij in de loop van de nacht van zijn bank gegleden
en verdronken in de paar centimeter water, die in
de boot stonden.
(Wordt vervolgd)
werk wil gaan verrichten.
Voorlopig zal deze missie een „leken
beweging" zijn, hoewel voortdurend
overleg gepleegd zal worden met het
episcopaat. Het ligt in de verwachting
dat de aartsbisschop van Utrecht op de
duur het patronaat over dit werk zal
aanvaarden.
Voorlopig wil de Oud-Katholieke mis
sie zich aansluiten bij het bestaande
werk en van de kanalen van de angli
caanse organisatie gebruik maken.
Toch wil „Sint Paulus" geen „filiaal"
zelfstandig handelen, zelf ob
jecten kiezen en over de besteding van
de middelen beslissen,
De eerste examens van
slaagden onlangs voor het tentamen
bijbelkennis voor het kandidaatsexa
men van de Methodisten universiteit.
Aan de televisie-cursus „het leven en
de leer van Jezus" hebben meer dan
2.000 mensen deelgenomen, Ket ligt in
de bedoeling volgend jaar een derge
lijke cursus over de stof van hel
Oude Testament te organiseren.
Jona en de vis: ook degenen, die de voorkeur geven aan andere
lectuur dan de Bijbel, kennen dat wonderlijke verhaal meestal
wel. Inderdaad: wonderlijk! Het is door zogenaamde weten
schapsmensen als nonsens van de hand gewezen, maar er zijn
er ookdie later tot andere gedachten zijn gekomen, alleen
al nadat zij de meest wonderlijke, ja ongelofelijke verhalen
hadden gehoord over reddingen in de oorlog, misschien wel
nadat zij zelf zo'n redding hadden meegemaakt.
Maar goed: Jona geeft een bijzonder suggestieve typering van
zijn verblijf in die vis:, „de grendelen der aarde waren vóór
altoos achter mij".' En dan te weten: het is mijn eigen schuld
niemand kan ik er een verwijt van makenik heb God getart
door mij aan Zijn opdracht eenvoudigweg te onttrekken. God
gebruikt wel een wonderlijk middel om eerst de prediker te
bekeren, voordat hij anderen tot bekering gaat oproepen.
Straks is het weer mis met hem, maar nu vindt hij, in de
allergrootste ellende van zijn leven, God terug. Drie dagen
en drie nachten duurt het verblijf in de vis. Dan worden de
grendelen toegeschoven en staat Jona op het droge. Het
louteringsproces is voltooidGod accepteert het berouw. Maar
dan moet ook de daad volgen. God verlost nl. niet en nooit om
niets te doen. Dat heeft Jona begrepen.
WAT EEN BUITENSTAANDER ZEGT
Meestal loont het de moeite ken
nis te nemen van wat geïnteres
seerde buitenlanders over Nederland
en de Nederlandse verhoudingen
zeggen. Zijn ze daarbij dan ook nog
deskundig en kleden ze hun oordcel
wetenschappelijk in, dan is het zaak
nog beter te luisteren. Wie dat laat
ste doet naar het proefschrift van de
Indiase socioloog dr. Ishwaran hoort
opmerkelijke geluiden. Zaterdag j.l.
gaven wij een kort uittreksel van zijn
studieresultaten. Zijn voornaamste
conclusie: het Nederlandse gezin
heeft zijn karakter niet verloren.
Die conclusie is anders gunstiger
dan die van vele Nederlandse so
ciologen. Of de Indiase geleerde het
gelijk aan zijn kant heeft? Het is
geen onderwerp voor statistieken en
percentages, voor sluitende formules
en rekensommen. Nochtans heeft het
zin na te gaan hoe dr. Ishwaran tot
zijn stellingen komt. Misschien is hij,
als buitenstaander, die ongetwijfeld
vergelijkingen zal hebben gemaakt
met het Indiase gezin, objectiever
dan zijn Nederlandse collega's, die
minder in staat zijn afstand te ne
men van hun object van onderzoek
en van wie niet altijd gezegd kan
worden, dat zij de hoogste mate van
onbevooroordeeldheid in acht ne
men.
Eén ding vooral is dr. Ishwaran op
gevallen, ji.l. dat er nog altijd sprake
is van brede familiebanden cn reli
gieuze bindingen. En, zegt de Indiase
socioloog, het behoud van deze waar
den ligt in de traditie van de ver
zuiling. Dat laatste woord vinden wij
minder gelukkig, omdat het in het
naoorlogse Nederland een zwaarbe
last begrip is geworden, dat speciaal
wordt gebruikt door mensen, die de
mond vol hebben over eenheid, ge
meenschapsbesef e.d. en die zich op
werpen als idealistische bestrijders
van wat zij de schotjesgeest noemen.
Maar daarbij uit het oog verliezen,
dat zij zelf representanten zijn van
vaak minder karaktervolle „zuilen".
Het woord klinkt daarom hatelijk
en is meestal ook als zodanig be
doeld.
Gezien de hele teneur van dr. Ish-
warans betoog heeft hij, als hij van
verzuiling spreekt, iets geheel anders
op het oog. De traditie van de ver
zuiling is in zijn werkstuk primair
de traditie van de naar levensbe
schouwing gefundeerde instellingen,
welke hij als een feitelijk gegeven
aanvaardt en waarvan hij door zijn
studie en door zijn nauwe contacten
met de Nederlandse bevolking de
grote waarden heeft ontdekt. En
niet minder, dat deze situatie alles
te maken heeft met de religieuze
binding.
De vraag kan worden gesteld, of ln
het proefschrift niet teveel is ge
generaliseerd. Degenen, die in aan
raking komen met ontspoorde ge
zinnen, zullen zeer waarschijnlijk
zeggen, dat er in ernstige mate ia
geïdealiseerd. Het is ook een zware
opgave wat te zeggen over „het" Ne
derlandse gezin, zoals het niet min
der moeilijk is wat steekhoudends
te berde te brengen over „de" jeugd.
De waarde van het werk van dr. Ish
waran ligt naar onze mening dan
ook niet in de eerste plaats in de
al of niet voldoende verfijnde -
typering van het Nederlandse gezin
als. wel in het feit, dat hij als scherp
ontdekker en als man van weten
schap tot de conclusie is gekomen,
dat die religieuze binding van on
schatbare behoudende en vormende
waarde is voor het gezin. Dat ons
dit door een buitenstaander op deze
wijze wordt gezegd verdient onze
aandacht-
Traditie der verzuiling lijkt op het
eerste gezicht alleen maar negatief
te kunnen worden gewaardeerd. Dat
zij grote en belangrijke positieve
waarden in zich bergt is een stelling,
die door het o zo ruim denkende
deel der natie met kracht wordt ver
worpen, maar die nu onverwacht
steun verkrijgt van een onbevoor
oordeelde, maar sterk geïnteresseer
de toeschouwer. Of de anti-verzui-
lingsmaniakken zich zullen laten
overtuigen? Dc kans is gering. Maar
misschien wordt het minderwaardig
heidscomplex van sommige christe
nen er wat minder door!
GEEN DOEL, MAAR MIDDEL
LJET besluit van de ministers van
handel van Engeland, Denemar
ken, Noorwegen, Zweden, Oosten
rijk, Zwitserland en Portugal, een
kleine vrijhandelszone op te richten,
is niet onrustbarend voor de zes lan
den van de Europese economische
gemeenschap.
Deze vrijhandelszone is geen doel in
zichzelf, maar een middel om een
ander doel te verwezenlijken, dat
totdusver geen kans van slagen heeft
gehad: een grote Europese vrijhan
delszone, waarvan alle achttien lan
den van de Organisatie voor Euro
pese economische samenwerking
(OEES) lid zullen zijn.
Toen de Noorse minister Skaug ver
klaarde, dat de kleine vrijhandelszo
ne een werktuig moet zijn om een
brug te slaan tussen „ons en de Eu
ropese gemeenschappelijke markt",
zocht hij niet naar een goedkoop ex
cuus om het gescheiden optreden van
de zeven landen goed te praten.
Bedoelde landen willen er tégen wa
ken, dat zij achterop geraken bij de
zes landen van de E.E.G. Uit de
plannen, welke totnogtoe zijn opge
steld, blijkt duidelijk, dat zij trach
ten, gelijke tred te houden met de
zes en er op uit zijn, de handelspoli
tiek van beide groepen zoveel moge
lijk op elkaar af te stemmen.
Deze houding van de zeven landen
zal tot gevolg hebben, dat opnieuw
onderhandelingen geopend kunnen
worden over de totstandkoming van
een grote vrijhandelszone. Wellicht
wordt er een basis gevonden, waar
op een bevredigend akkoord moge
lijk blijkt.
Vooralsnog is er geen reden om te
vrezen, dat de oprichting van de
kleine vrijhandelszone zal leiden tot
een scherpe concurrentiestrijd. Het
ziet er naar uit, dat men er van bei
de kanten op uit is, een dergelijke on
verkwikkelijke gang van zaken te
vermijden.
Wat er zal gebeuren, als na verloop
van tijd mocht blijken, dat een over
eenkomst tussen de zes cn de zeven
niet meer dan een wensdroom is,
komen de zaken vanzelfsprekend an
ders te liggen. Als gevolg van de uit
zonderingspositie die Denemarken in
de kleine vrijhandelszone inneemt,
zou met name Nederland reden heb
ben, een dergelijke ontwikkeling te
betreuren.
Zo ver is het echter nog niet. Er is
nog tijd en gelegenheid om in een
rustige sfeer de mogelijkheden en de
moeilijkheden aan een nauwkeurig
onderzoek te onderwerpen. Het mis
lukken van de besprekingen over een
vrijhandelszone aan het eind van het
vorige jaar behoeft niet te betekenen,
dat er ook thans geen kans op een
gunstig resultaat is. Toen was een
akkoord onmogelijk, omdat enkele
landen van de E.E.G. onder de druk
van de omstandigheden weigerden
te handelen. Nu bestaat dit bezwaar
niet in zo sterke mate en liggen de
zaken bovendien veel duidelijker.
HervVreewijk tot Synode:
Weer prof. Smits van
hervormde kansels
Volgens het dit afgelopen weekend
verschenen kerkblad ,,De Vredes-
kerk" hoeft ook dc hervormde ge
meente Rotterdam-Vreewijk zich tot
de Generale Synode gericht met een
bezwaarschrift tegen de pennevruch-
ten van prof. dr. P. Smits.
Het bezwaarschrift was opgesteld door
de Strevclswijk en stelde dat prof. Smits
alle perken te bulten is gegaan en in
zijn weekblad „Kerk en Wereld" de
grondslagen van het christendom had on
dermijnd en de zin van Goede Vrijdag
bespottelijk had gemaakt.
De centrale kerkeraad heeft het be
zwaarschrift rret algemene stemmen
overgenomen en de Synode gevraagd
prof. Smits die emeritus-predikant in
de Nederlandse Hervormde Kerk is het
Generaal Engles overleden
Te 's-Gravenhage is zondag op 63-ja-
rige leeftijd overleden de oud-comman
dant van de 7-decemberdivisie, generaal-
majoor KNIL b.d. E. Engles. De heer
Engles was laatstelijk doelmatigheidsm-
specteur van het departement van de
fensie. Hij is zondag op het Schevening-
se strand overleden aan een hartaanval.
Generaal Engles was ridder in de or
de van de Nederlandse Leeuw, officier
in de orde van Oranje Nassau met de
zwaarden en commandeur in de orde
de Witte Olifant van Thailand.
recht op de hervormde kansel voor te
gaan te ontzeggen.
Reeds eerder heeft de classis Doorn
zich in een soortgelijke brief tot de Sy
node gericht. Tijdens de zomer zitting
werd besloten de „zaak Smit*" i* len
gen in de handen van de provincial#
kerkvergadering van Zuid-Halland.
