Jlieuwe £riiricl)c (fouranl
Vernietigend oordeel
over nationalisatie
NIEUW-GUINEA
JNDONESIË SCHOND VOLKENRECHT
Buitenlandse
publiceren
geleerden
studie
Vóór de
Vierdaagse
Zakenman
op defensie
benoemd
Rylands bleef
recordhouder
Blériot-race
Onderzoek naar klachten
censuur op Nw.-Guinea
Vierduizend knalkurken
de lucht in: één dode
Vakantiefestijn: hutten bouwen in de Jordaan
Vier kinderen
verongelukt
Russische medewerking
of einde conferentie
Vorstelijk gezin
naar Capri
DINSDAG 21 JULI 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- e
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Familiberichten f 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58936.
Veertigste jaargang po. 11619
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRIST ELI JK-NAT ION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantoasticfj is gliebleoeo
myn hert in tcgbeospoet"
Expeditie
Zie pagina 7
Prof. Verdross ten slotte noemt de be
sproken maatregelen een door het vol
kenrecht verboden confiscatie van eigen
dommen van vreemdelingen.
T^ENPARIG zijn de deskundigen ir
hun oordeel, dat de „nationalisa
tie" op meer dan één grond duidelijk
jin strijd is met de fundamentele be
ginselen van het recht. Zij noemen in
dit verband het politieke oogmerk der
DRIE buitenlandse volkenrechtsgeleerden, Lord McNair uit Cambridge,
prof. dr. H. Rolin uit Brussel en prof. dr. A. Verdross uit Wenen,
{zijn onafhankelijk van elkaar tot de conclusie gekomen, dat de natio
nalisatie der Nederlandse bedrijven in Indonesië in strijd met de regels
van het internationale recht tot stand is gekomen. De drie geleerden
1 hebben hun mening gegeven op verzoek van de Ondernemersraad voor
IIndonesië, waarin de Nederlandse investeringsbelangen in Indonesië zijn
verenigd. Het resultaat van hun studies is gepubliceerd in het vandaag
i verschenen speciale nummer van het Nederlands tijdschrift voor inter
nationaal recht.
„nationalisatie" en haar discrimine
rende karakter. Lord McNair en prof.
Rolin leggen er bovendien de nadruk
op, dat zij onverenigbaar is met nog
bestaande verdragsverplichtingen van
Indonesië jegens Nederland.
De schrijvers achten voorts de vage
wijze, waarop Indonesië enige scha
devergoeding in het vooruitzicht
stelt, volkenrechtelijk beslist onvol
doende, zelfs gemeten naar de lich
tere maatstaven door sommige des
kundigen aangelegd voor nationalisa
ties die ovecigens wel aan de eisen
van het internationale recht voldoen.
Zij wijzen er daarbij onder meer c
dat:
-i uit een aantal wettelijke bepaling*
en de officiële uitleg daarvan is af
tete leiden, dat de Indonesische rege
ring zich een vergoeding voorstelt,
die ver beneden de werkelijke
de van de genationaliseerde bedrijven
2 de wijze van betaling nog niet vast-
staat, immers bij een nadere wet zal
worden geregeld; aangenomen moet
worden, dat de betaling zal geschie
den in termijnen over een periode
van onbekende duur;
o reeds vaststaat, dat het tijdstip der
betalingen wordt verschoven
een onzeker moment in de toekomst,
terwijl de nationalisatie zelf terug
werkt tot 3 december 1957;
a de betaling afhankelijk wordt ge
steld van de oplossing van het poli
tieke conflict over Nederlands Ni
Guinea.
Lord McNair besluit zijn besohouwin-
gen met te constateren, dat de zogenaam
de nationalisatie geen werkelijke natio
nalisatie is. Hij noemt deze uniek en zei
haar slechts te kunnen zien als ee
eiigendomsont neming zonder enige we
tiige rechtvaardiging.
Prof. Rolin ls van oordeel, dat het
door hem vastgestelde onrechtmati
ge karakter van de Nationalisatiewet
de Indonesische regering verplicht
de afgenomen zaken aan de rechtma
tige eigenaren terug te geven of hen
anders schadeloos te stellen voor de
volle waarde van hun eigendommen
Evenals vorige jaren kwamen
de Belgische parachutisten, die
meedoen, aan de Vierdaagse, in
de Ooypolder neer. Het ging
bijna fout: tot aller ontzetting
viel een van de valscherm
springers als een blok naar be
neden, omdat zijn parachute
scheurde. Gelukkig kon hij nog
net op tijd zijn noodparachute
openen.
Goed weer is een zeer belang
rijke voorwaarde voor het sla
gen van de Vierdaagse. En
iedere tippelaar hoopte vurig,
dat het niet al te heet zou wor
den. Om te beginnen is het zaak
het hoofd tegen de felle zonne
stralen te beschermen. „Strooien
dakjes" zijn daarvoor een ideale
oplossing. Vanmorgen had men
de hoed niet nodig: de lucht was
bewolkt.
(Zie verslag op pagina 6)
(Van
redacteuren)
jypmSTER Sydney J. van den Bergh
heeft met ingang van 1 augus
tus benoemd tot algemeen commer
cieel adviseur van het departement
van defensie de heer J. Ph. van de
Water te Rptterdam, oud-lid van de
directie Verre Oosten en laatstelijk
onderdirecteur inkoop van de direc
tie van de Borneo-Sumatra handel
maatschappij N.V
De heer Van de'Water zal de min
en de staatssecretaressen moeten ad
ren over het aanschaffingsbeleid, de
schaffingsprocedure en de organisatie
van de aanschaffingsdiensten.
De minister beoogt met deze benoe
ming de aanschaffingen voor de
wapens (marine, land- en luchtmacht)
commercieel verantwoord te doen zijn
om daarmee Ie voorkomen dat er op
nieuw D.M.L.-affaires ontstaan. Met di
benoeming van de heer Van de Water
een zakenman van internationale allure
heeft hij ongetwijfeld een goede kam
geschapen, dat de militaire aanschaffin
gen niet alleen in technisch en militai
opzicht zullen bevredigen, maar teven;
dat er organisatorisch en commercieel
weinig misgrepen zullen worden gedaan
De heer Van de Water, die thans één
enzestig jaar is. beeon zijn carrière als
loopjongen, maar was op éénentwintig
jarige leeftijd reeds als zelfstandig car
gadoor werkzaam. Al spoedig kwam hij
echter bij de Borsumij. waar hij opklom
tot afdelingschef Later vertrok hij voor
deze maatschappij naar Japan. Bij de
Japanse invasie in Indië werd hij
arresteerd doch uitgewisseld, zodat hij
naar Engeland kon om in dienst te
den bij The Netherlands shipping
trading. In 1942 ging hij als majoor
speciale diensten naar Australië,
werd bevoorradingsdeskundige en kreeg
in 1945 de taak de in- en uitvoerorganisa-
tie van het gouvernement mede te or
ganiseren Ten slotte werd hij als advi
seur verbonden aan de Nederlandse mis
sie in Tokio. In 1949 werd hij directeur
Verre Oosten van de Borsumij met als
standplaats Djakarta In 19.54 wilde hij
met pensioen, maar hij werd onderdirec
teur inkoop, welke functie hij tot 1958
vervulde.
Geen claims
Mr. J. van Oldenborgh, de voorzitter
an de Ondernemersraad voor Indo-
lesië, wijs erop, dat sinds de afsluiting
der adviezen uit uitlatingen van de In
donesische commissie tot vaststelling der
schadeloosstelling, de minister van fi-
iën en de minister van economische
stabilisatie is gebleken, dat de inzichten
de Indonesische regering ongewij-
zijn, met dien verstande evenwel,
dat de betaling in het uitzicht wordt ge
steld, „als de politieke toestand dit toe
laat".
De eigenaren achten het daarom
inloos in dit stadium claims tot scha
deloosstelling bij de desbetreffende
commissie in te dienen. Zij hopen ech
ter. dat in het licht van de thans ge
publiceerde studies van drie erkende
specialisten, wier onpartijdigheid
aanvechtbaar is. de Indonesische
gering bereid zal zijn haar standpunt
te herzien en zal willen medewerken
aan een bevredigende oplossing, bij
voorbeeld door arbitrage of interna
tionale rechtspraak.
Marineluitenant Bemrose maakte giste-
en met 46 minuten en 40 seconden de
beste tijd in de Blériot-race, maar bleef
daarmee bijna vijf minuten boven het
record, dat eerder was gevestigd door
Rylands. Tot de vrouwelijke mededingers
behoorden gisteren Christine Blériot, een
achternicht van Louis Blériot, zij deed
ver de tocht 3 uur, 19 minuten en 23 sec.
Vandaag wilde de Franse kampioene
paraehuttespringen. Colette Duval, 'n po
ging doen het record van de Britten te
erbeteren.
Majoor Draper, die met een Tiger Moth
de publiciteitsagent Joe Matthews over
het Kanaal zou brengen en die aanvan
kelijk als vermist werd opgegeven, is ge
land in de Belgische badplaats Knokke.
De majoor verklaarde, dat hij had be
sloten van verdere deelneming af te zien,
omdat hij meende dat particuliere mede
dingers toch geen kans hadden tegen
militaire deelnemers. Matthews was
woedend, maar kon niet veel meer doen
dan protesteren.
Hoiidurese ambassadeur
teruggeroepen
De ambassadeur van Honduras in Den
Haag, dr. Humberto Lopez Villamil,
door zijn regering teruggeroepen. Hij zal
tegen het einde van de maand ons land
verlaten. De ambassadeur ontkende de
berichten uit de buitenlandse pers, dat
zijn teruggroeping zou zijn veroorzaakt,
doordat hij sympathieën zou hebben ge
toond met de mislukte opstand van de
ex-kolonel Armando Velasquez Cerrato.
Dr. Villamil verklaarde nimmer enige
sympathie te hebben getoond voor acties
tegen zijn regering.
Schending van
briefgeheim
niet aangetoond
(Van onze parlementsredactie.)
DE minister van zaken overzee,
drs. H. A. Korthals, zal een
grondig onderzoek laten instellen
naar de vraag of al of niet met
medeweten van de gouverneur in
Nederlands Nieuw-Guinea door
ambtelijke instanties onwettige post-
censuur werd (en wordt) uitgeoe
fend. De Tweede Kamer zal worden
ingelicht over de resultaten van dit
onderzoek, dat met voldoende waar
borgen voor strikte onpartijdigheid
zal zijn omkleed.
Minister Korthals deelt dit mee in ant
woord op schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid De Graaf (kath.v.). Op
schriftelijke vragen van het Tweede-Ka
merlid Van de Wetering (c.h.) antwoordt
de minister, dat er géén grond is voor de
conclusie, dat in Nieuw-Guinea censuur
wordt uitgeoefend op de post van voor
aanstaande ambtenaren en particulieren.
Gouverneur Platteel, aldus de bewinds
man, heeft de advocaat-generaal bij het
hof van justitie te Hollandia geen (on
gevraagd) verlof verleend op grond van
bezwaren, die deze functionaris tegen een
onwettige postcensuur zou hebben g<^uit
Andere gedragingen van de advocaat-ge
neraal zijn voor de de gouverneur aan
leiding geweest hem binnenlands verlof
te verlenen in afwachting van een onder
zoek over de vraag of hij ambtelijk kan
worden gehandhaafd. Overeenkomstig het
reglement op de rechterlijke organisatie
is aan het hof van justitie te Hollandia
verzocht over deze vraag aan de gouve:
neur rapport uil te brengen.
De minister geeft de Kamerleden
de verzekering, dat maatregelen zul
len worden genomen wanneer het
onderzoek, uitwijst, dat er inderdaad
schending van briefgeheim heeft
plaats gevonden.
Hij wil er nog op wijzen, dat in Nieuw
Guinea ter verzekering van de open
bare rust en orde in dringende omstan
digheden postcensuur kan worden uitge
oefend op grond van het bijzonder over
heidstoezicht op het gebruik van post-
telgraaf- en telefoondiensten. Naar aan
leiding van gebleken buitenlandse sub
versieve activiteiten wordt sedert juli
1956 van deze bevoegdheid gebruik ge
maakt. De leiding van het bijzonder c
heidstoezicht is bevoegd de aanhouding
te bevelen van brieven, waarvan het
voer of de bestelling naar het inzicht
da toeziende ambtenaren gevaar oplevert
voor de openbare rust en orde. Zo spoe
dig mogelijk na de aanhouding wordt
in opdracht van de leiding van het toe-1
zacht door hem, die de aanhouding deed,
Grote duinbrand
Waarom zou je je maaltijd on
derbreken, waarmee je net be
gonnen bent, zolang de vlam
men het gras niet verzengen, is
er weinig aan de hand. Het kalf
aan de Spaarnerwouderdijk on
der Amsterdam trok zich gister
morgen niet veel aan van de
drukte om hem heen. Zelfs niet
van de brandweerlieden, die
alle moeite hadden de brand in
de boerderij onder de knie te
krijgen. En een kalf snapt er ten
slotte niet veel van, dat de baas
een grote strop van zo'n 75
mille heeft te incasseren
Straaljager doet
boerderij in
vlammen opgaan
Een Hunter-straaljager van het typ*
Mark 7 is vanmorgen om kwart over el
neergestort bij de Nieuwveense weg ir
Nieuwkoop Het toestel kwam vlak achter
een boerderij terecht, die hierdoor in
vlammen opging. De twee inzittenden, de
luitenant De Jager en de sergeant Ten
Have, konden zich met hun schietstoelen
redden. Luitenant De Jager verstuikte
echter een enkel. Zij kwamen in Aarlan-
derveen terecht. Het toestel was afkom
stig van de vliegbasis Leeuwarden.
het gevolg
BIJ EEN vuurwerkfabriekje in
bunker in de IJ m u i d e n s e
nen, explodeerde gistermiddag een doos
met 4000 knalkurken.
De 18-jarige zoon van de eigenaar van
het fabriekje, die de doos bij toeval
tussen een hoop afval zou hebben gevon
den. werd naar een ziekenhuis in IJmui-
den overeebracht, waar hij gisteravond
Door de ontploffing ontstond een
grote duinbrand; 5000 m2 duinterrein
Daar de eigenaar van het fabriekje
uitsluitend vergunning heeft voor de
vervaardiging van wonderkaarsen. heefi
de Velsense recherche een nader onder
zoek in de bunker ingesteld. Er werden
nog meer dozen knalkurken aangetrof
fen. De eigenaar heeft reeds enige ma
len terecht gestaan voor vervaardigen
van vuurwerk in huisarbeid en het ver
voeren daarvan.
50 ton kolen
Een hoeveelheid van 50 ton kolen is
gistermiddag verloren gegaan, toen brand
uitbrak in de brandstofopslagplaats van
de psychiatrische inrichting Wolfheze te
Oosterbeek. Ook enkele Iandbouw-
wekrtuigen gingen verloren. De psychia
trische inrichting is verzekerd.
Hess junior wil
niet in dienst
Wolf Rottiger Hess. de 21-jarige zoon
van Hitlers gewezen plaatsvervanger Ru-
dolf Hess. heeft verzocht te worden vrij
gesteld van militaire dienst. Zijn geweten
verbiedt hem dienst te doen voor de lai
den, waaruit vertegenwoordigers zijn v;
der indertijd in Neurenberg tot leven:
lang veroordeelden.
Drie van de vier landen die mijn vade
hebben berecht (Frankrijk, Engeland e
Amerika) behoren tot de NAVO, aldus
Hess junior, en de Westduitse troepen zijn
daaraan ondergeschikt. Hij zegt vei
dat een van de feiten die zijn vader
laste zijn gelegd, de ondertekening
een wet in 1935 is. die voorzag in alge
mede dienstplicht in Duitsland.
Wolf Hess heeft bouwkunde gestudeerd
aan de technische hogeschool te München
Een functionaris van een recruterings-
bureau in München zei dat de redenen
van Hess junior begrijpelijk zijn uit men-
selijk oogpunt, maar dat de wet slechts
vrijstelling toelaat voor hen die op gods
dienstige of filosofische gronden bezv
tegen de dienst hebben.
De tweejarige Marietje Rombouts
uit Steenbergen liep gistermiddag uit
haar huis de rijweg op en werd over
reden door een vrachtauto. Het kindje
was op slag dood.
In Son bij Eindhoven is gistermid
dag het zesjarig zoontje van de heer
Steenbakkers door een vrachtauto over
reden en aan de verwondingen overle
den.
De negenjarige Frans Papma die
logeerde bij zijn oom in Holwerd, is
gistermiddag van een met klei geladen
aanhangwagen gevallen. Het jongetje
kreeg een wiel over zich heen en is later
in het ziekenhuis overlèden.
Bij het oversteken van de Stations
weg te Hillegom is gisteravond het 4-
jarige jongetje N. H M. Tjoelker door
een motor aangereden en na aankomst
in een ziekenhuis te Haarlem aan de ge
volgen van 'n schedelbasisfractuur over
leden. Uit het onderzoek van de politie
bleek dat de motorrijder, een 40-jange
inwoner uit Hillegom, geen geldig rijbe
wijs bezat.
HERTER VERTELT GROMYKO
DE AMERIKAANSE minister van buitenlandse zaken, Herter, heeft zijn
Russische ambtgenoot Gromyko meegedeeld dat het Westen de con
ferentie in Genève op zeer korte termijn zal afbreken indien Gromyko
vasthoudt aan zijn eis dat er een gezamenlijke Oost- en Westduitse com
missie moet «omen, wil Rusland meewerken aan een „wapenstilstand in
de kwestie -Berlijn". Herter heeft dit gisteren verklaard tijdens een privé-
lunch met Gromyko.
Het westelijk voorstel om het overleg
in Genève op lager niveau voort te zet
ten, is gisteren do:r Gromyko verworpen.
De Russische minister van buitenlandse
zaken wenste echter de onderhandelingen
niet af tc breken. Hij verzocht de weste
lijke ministers dan ook een vorm van con
tact tussen Oost en West te zoeken, die
voor alle partijen aanvaardbaar is.
Hooggeplaatste westelijke funcüona-
ssen deelden vandaag mee dat het Wes-
n nooit zal instemmen met de vorming
an een pan-Duitse commissie, omdat
Rusland met deze manoeuvre uitsluitend
beoogt toegangswegen te openen waar
langs het communisme West-Duitsland
binnenkomen.
Aanvaarding van deze Russische eis.
aldus deze functionarissen, zou neerko
op een geforceerde, informele er-
:ng van de Duitse democratische
republiek door de Westduitse regering.
De westelijke landen willen een s<
permanent orgaan, waarin ook West-
Oostduitsers zitting hebben.
'raagstuk als geheel laten behandel
Voor het Russische voorstel on
Du
De schooljeugd is (of gaat vol
gende week) weer met vakan
tie. Wat moeten de kinderen
in de binnenstad? In Amster
dam heeft men er een vakan
tie- jeugdfestival voor georga
niseerd Bijna iedere dag is er
wel wat te doen: straatvoetbal,
rolschaatswedstrijden, wagen-
bouw wedstrijden en markt-
kraamfeest, asfaltkrijtteken-
wedstrijden en dergelijke. Gis
teravond waren er in de Jor
daan wedstrijden in het hut-
tenbouwen. En dat leverde
deze foto op.
Duitse kwestie alleen door de Duits ai
laten oplossen, voelde de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, Herter,
weinig. Een dergelijke commissie zou
spoedig in een impasse geraken. Wel is
hij voor meer contact tussen de twee
Duitsland en.
Ook de Oostduitse minister van buiten
landse zaken, Bolz, heeft de westelijke
plannen verworpen. Hot hoofd van de
Westduitse delegatie in Genève, prof.
Jrewe, heeft meegedeeld, dat zijn rege-
nng het westelijke voorstel steunt.
In het Apeldoornse Orderbos gin
gen gisteren negen hectare jonge aan
plant door een moeilijk te bedwingen,
steeds oplaaiende brand, verloren.
In
Met stokken
polder bij Sluiskil,
;n groot aantal pakken stro in brand
geraakten, moest de brandweer wegens
gebrek aan water het vuur met stokken
bestrijden.
Het vierjarig kind van een boer te
Eerbeek stak gistermiddag een hooi
berg in brand. De Eerbeekse brandweer
incompleet door vakantie in de bouw
vakken slaagde met assistentie van
de brandweer uit Brummen erin, de
boerderij te behouden.
NS gaan beter
ventileren
Het ventileren in de m
van de Nederlandse Sp m
geeft vaak aanleiding tot k cn.
Dit komt meestal doordat, men
vlak by het geopende raam de tocht
of windstoot niet voelt maar
verderop in het rijtuig wel. Bij
wijze van proef zal nu in de loop
van dit jaar in een aantal elek
trische treinstellen een nieuwe
constructie van het bovengedeelte
van de ramen worden toegepast.
Deze constructie heeft de eigen
schap, dat bij het gedeeltelijk
openen van de ramen de lucht uit
het compartiment naar buiten ge
zogen wordt. Daardoor wordt ge
ventileerd zonder dat dit tot tocht
aanleiding geeft.
Veertien wagons
uit de rails bij
Hedelse brug
Tussen Zaltbommel en 's Hertogenboscb
zijn vanmorgen om half vijf vlak bij de
Maasbrug twee goederentreinen op el
kaar gereden. Door de botsing kwamen
een locomotief en veertien wagons naast
de rails terecht.
Het treinverkeer op dit traject werd
gestremd. De reizigers werden tussen
Den Bosch en Zaltbommel met autobus
sen vervoerd.
De twee goederentreinen zijn trein
7034, die van Den Bosch naar Utrecht
reed en trein 4042, van Utrecht naar
Den Bosch. Bij de aansluiting op een en
kel spoor aan de zuidzijde van de brug
bij Hedel reed de trein uit Den Bosch
in de linkerflank van zijn tegenliggex
en daarbij ontspoorde zijn locomotief en
zes wagens. Acht rijtuigen van de aan
gereden trein kwamen eveneens naast
de rails te staan.
Direct ging men met een werktrein
uit Utrecht en een kraanwagen uit Eind
hoven aan het werk om de schade te
herstellen. Ook de bovenleiding moest
gerepareerd worden.
Koningin Juliana, prins Bernhard en
de prinsessen Beatrix en Irene, hebben
gisteren een middag op het eiland Capri
in de Golf van Napels doorgebracht.. Zij
kwamen omstreeks het middaguur met
verscheidene Italiaanse vrienden met een
jacht aan en brachten de middag door
met varen rondom het eiland en een be
zoek aan de beroemde blauwe grotten.
Later gingen zij op het eiland winkelen,
's Avonds dineerden de vorstelijke gasten
i neen plaatselijk restaurant, alvorens
naar Amalfi op het vasteland terug te
varen. Van Amalfi gingen zij per auto
naar Ravello terug.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot woens-
dagavond
Droog en overwegend zon-
- -VVV nig weer. Zwakke tot mati-
•jftJ litI ge noordelijke wind. Onge-
>-1 ml veer dezelfde temperaturen
lp A -4 a's vandaag. (Opgemaakt om
11.15 uur).
Woensdag 22 juli: Zon op 4.45, onder
20.46; Maan op 21.41, onder 7.44. 27 juli
laatste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Zd -Limb
